Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "XVII wiek." wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Most przez Nogat w Malborku na XVII-wiecznych ilustracjach
Bridge over Nogat at Malbork on the 17th century illustrations
Autorzy:
Mistewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/144686.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
mosty historyczne
Nogat
wiek XVII
historical bridges
17th century
Opis:
Most przez Nogat przy zamku w Malborku omówiono w oparciu o XVII-wieczne rysunki i miedzioryty. Zagadnienia ustroju niosącego mostu, rozpiętości przęseł i długości mostu zostały przedstawione na podstawie oryginalnego rysunku w tuszu, wykonanego przez słynnego polskiego inżyniera Fryderyka Getkanta.
Bridge over Nogat at Malbork Castle is described on the basis of the 17th century drawings and cooper-plate engravings. The questions concerning superstructure, span length and bridge length are presented on the basis of an original ink drawing elaborated by the famous Polish engineer Fryderyk Getkant.
Źródło:
Drogownictwo; 2012, 6; 210-214
0012-6357
Pojawia się w:
Drogownictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogród zoologiczny w Ogrodzie, ale nie plewionym Wacława Potockiego
Animals in the unweeded garden by Wacław Potocki
Autorzy:
Książek-Bryłowa, Władysława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850735.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
XVII century
Wacław Potocki
animals
animalization
bestialization
humanization
wiek XVII
zwierzęta
animalizacja
bestializacja
humanizacja
Opis:
Przedmiotem opisu są zwierzęta występujące w wierszach Potockiego, poety żyjącego w XVII wieku. Autorka zestawiła słownik nazw zwierząt liczący 198 leksemów użytych 2000 razy. Stwierdziła, że dominują zwierzęta żyjące w Polsce, znane poecie z osobistego kontaktu. W tekstach nazwy te były wykorzystywane do wartościowania człowieka.
The present study concentrates on animal names mentioned in the poems by Wacław Potocki who lived in the XVII century. The author of the present article has compiled a dictionary of animals which consists of 198 lexical items used 2000 times. She has observed that the predominant category belongs to animals found in Poland and which the poet was well familiar with. In his texts the names of animals denote the value of man.
Źródło:
Facta Simonidis; 2009, 2, 1; 231-254
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uprowadzanie mieszkańców Rzeczypospolitej do niewoli przez Tatarów i Turków w oczach siedemnastowiecznych pamiętnikarzy
The forced captivity of inhabitants of the Polish Republic by Tatars and Turks in the eye of the 17th-century memorialists
Autorzy:
Ryba, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080552.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
17th century
Turks
Tatars
diaries
thraldom
wiek XVII
Turcy
Tatarzy
pamiętniki
niewola
Opis:
In the 17th century, both the Turks and (much more often) the Tatars invaded Poland. According to historians, the Tatars in particular treated the Polish Republic as an area of economic exploitation. Its most severe form was the forced captivity of inhabitants of the south-eastern borderlands. This was documented by diarists and memorialists of Polish seicento, including Jan Florian Drobysz Tuszyński, Mikołaj Jemiołowski, Joachim Jerlicz, Samuel Maskiewicz, Zbigniew Ossoliński, and Kazimierz Sarnecki. They drew attention to the mass character of the Tatar-Turkish thraldom: not only soldiers but also many civilians were kidnapped by the Tatars, who benefited from human trafficking and thus made them captives. The authors of the diaries documented the circumstances of the attacks, including the time and routes taken by the looters. They drew attention to the state of the captives and reconstructed the human martyrdom.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2021, 21; 339-351
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mosty łyżwowe w widłach Wisły i Sanu w okresie szwedzkiego potopu
Floating bridges at Vistula and San rivers connection during "Swedish Flood"
Autorzy:
Mistewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/143456.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
mosty łyżwowe
Wisła rzeka
San rzeka
wiek XVII
floating bridges
Vistula river
San river
17th century
Opis:
W XVII wieku podczas wojny ze Szwecją w widłach Wisły i Sanu zostały wybudowane cztery mosty łyżwowe. W artykule przedstawiono mało znane relacje i ryciny dotyczące tych mostów. Tymczasowe mosty budowano w dostosowaniu do militarnych strategii Polaków i Szwedów z wykorzystaniem zaawansowanych jak na ówczesne czasy technologii. Przeanalizowano wpływ tymczasowych mostów na przebieg bitwy pod Sandomierzem i rezultat wojny.
In XVIIth century, during the war with Swedish army four floating bridges were built at Vistula and San rivers connection. Little known written relations and engravings concerning these bridges are presented. The temporary bridges were built according to military strategies of Poles and Swedes by using high developed technology of that time. Influence of bridges during the battle at Sandomierz and result of the war has been discussed.
Źródło:
Drogownictwo; 2011, 6; 209-214
0012-6357
Pojawia się w:
Drogownictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie zmiany kalendarza w Prusach Książęcych w 1612 r.
On the change of the calendar in Ducal Prussia in 1612
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049833.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
kalendarz gregoriański
kalendarz juliański
luteranie
Prusy Książęce
wiek XVII
Gregorian calendar
Julian calendar
Lutherans
Ducal Prussia
13th century
Opis:
Sprawa zamiany kalendarza juliańskiego na gregoriański w Prusach Książęcych nie doczekała się jak do tej pory oddzielnego omówienia. Problem to z pozoru prosty, wywoływał jednak w dotychczasowej literaturze spore zamieszanie. Józef Szymański w podstawowej pracy o naukach pomocniczych historii podaje co prawda informację o zamianie kalendarza, ale z błędną datą, mianowicie 1610 r. Natomiast wydawca pracy Maxa Toeppena Historia Mazur podaje datę 1700 r., kiedy to rzeczywiście wprowadzono kalendarz gregoriański, ale w protestanckich krajach niemieckich. Przy tym samego Toeppena problem ten nie interesował i daty podawał za dokumentami, nie zmieniając ich na kalendarz gregoriański. Tak postępowała większość badaczy niemieckich, a za nimi też polscy. Powoduje to jednak, że daty między 1582 a 1612 r. podawane są na ogół według kalendarza juliańskiego i wiele z nich należy zweryfikować. Takim przykładem jest m.in. datacja lokacji miasta Leca (Giżycka) w maju 1612 r.
The issue of changing the Julian calendar to the Gregorian calendar in Ducal Prussia has not been discussed separately so far. The problem seems simple, but it has caused quite some discussion in the literature to date. In his seminal work on the auxiliary sciences of history, Józef Szymanski provides information about changing the calendar, but with the wrong date, namely 1610. The publisher of Max Toeppen’s work, The History of Masuria, gives the date of 1700, when the Gregorian calendar was actually introduced, although in German Protestant countries. At the same time, Toeppen himself was not interested in this problem and he gave the dates from the documents, without changing them to the Gregorian calendar. This was what most German researchers subsequently did, and following them Polish researchers. However, this means that the dates between 1582 and 1612 are generally given according to the Julian calendar and many of them need to be verified. One such example is dating the location of the town of Lec (Giżycko) to May 1612.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 41-46
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Un cementerio de la armada de Antonio de Oquendo en Rosas (España)
A Cemetery of the Admiral Oquendo’s Fleet in Roses (Spain)
Cmentarzysko floty admirała Oquendo w Rosas (Hiszpania)
Autorzy:
de la Fuente de Pablo, Pablo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/509324.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
Armada de Oquendo
Arqueología
Rosas (España)
Siglo XVII
Necrópolis
Oquendo’s Fleet
Archeology
Rosas (Spain)
17th Century
Necropolis
archeologia
Rosas (Hiszpania)
wiek XVII
nekropolia
Opis:
Durante unos trabajos en la C-260 a la entrada de Rosas (provincia de Gerona, España) fue descubierta una necrópolis de época moderna. Del estudio realizado de los restos no se llegó ni a precisar la cronología ni a establecer su origen. Este trabajo se basa en una investigación de archivo que reinterpreta los datos y demuestra más allá de cualquier duda razonable que la necrópolis fue un improvisado cementerio en que se dio sepultura al personal de la armada de D. Antonio de Oquendo muerto a consecuencia de una epidemia desatada entre 1636 y 1637.
Podczas prac remontowych prowadzonych na drodze C-260 przy wjeździe do miasta Rosas (w prowincji Gerona, w Hiszpanii) odkryto nekropolię z czasów nowożytnych. Przeprowadzone wówczas badania szczątków nie doprowadziły ani do ustalenia jej chronologii, ani powodów jej powstania. Niniejsza praca, oparta na materiałach dostępnych w archiwach wskazuje, że nekropolia ta była stworzonym ad hoc cmentarzem, na którym grzebano personel floty admirała Antonio de Oquendo. Były to ofiary epidemii panującej w latach 1636-1637.
During road works on the C-260 road close to the entrance to the town of Rosas (the Province of Gerona, Spain), a necropolis belonging to the Early Modern Period was discovered. A study of the remains was conducted but it did not lead to establishing the exact chronology or nature of the site. This paper, based on a thorough research carried out in the archives, gives a re-interpretation of the archaeological data. It demonstrates beyond any doubt that the necropolis is an improvised cemetery where the personnel of the fleet commanded by Admiral Don Antonio de Oquendo were buried. They were victims of the epidemic sweeping the country in 1636-37.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula; 2018, 58(1) Filologia; 133-152
2353-2688
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Confessio im Konflikt. Eine Projektvorstellung
Autorzy:
Witt, Christian Volkmar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602698.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
sieć Niemieckiej Wspólnoty Badawczej (DFG)
postrzeganie siebie i innego
wzajemne oddziaływanie aktu wyznania wiary i wykształcania się postrzegania
wiek XVII
dyskurs międzyi wewnątrzwyznaniowy
perspektywa europejska
Opis:
Sieć Niemieckiej Wspólnoty Badawczej „Wyznania w konflikcie. Religijne postrzeganie siebie i innego w XVII w.” ma na celu śledzenie związków pomiędzy wyrażanym w różnych mediach i w rozmaitym dyskursie postrzeganiem siebie i innego a indywidualnie i subiektywnie przeżywanymi wyznaniami religijnymi w ich nowożytnym kształcie. Dąży do wyjaśnienia wzajemnego oddziaływania aktu wyznania wiary i wykształcania się postrzegania oraz bada formy jego realizacji i wyrażania w XVII w. W tym kontekście podkreślić należy wpływ wyznania i jego wyrazu poprzez różne media, jak również jego znaczenia dla ujęć historiograficznych. The German Research Foundation Network “Confessions in conflict. Religious perception of self and others in the seventeenth century” intends to pursue the connections between medially and discursively expressed perceptions of self and others and subjective individual confessions in their early modern forms. It will illuminate the interaction of the act of confession and the formation of perception, and investigate its forms of realization and articulation in the seventeenth century. In this context the influencing factors of the confession, as medially expressed, should be emphasized just as much as its impact through historiographical reception.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
For the good of the Commonwealth or the individual. Supplications and letters of the crown and Lithuanian nobles for the general sejmik of royal Prussia in the second half of 17th century
O dobro Rzeczypospolitej czy własne. Supliki i listy szlachty koronnej i litewskiej na sejmik generalny Prus Królewskich w drugiej połowie XVII stulecia
Autorzy:
Achremczyk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365585.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Epistolography
Royal Prussia
General Sejmik of Royal Prussia
Crown
and Lithuanian Nobility
XVIIth Century
epistolografia
Prusy Królewskie
sejmik generalny Prus Królewskich
szlachta koronna i litewska
wiek XVII
Opis:
Obrady sejmiku generalnego Prus Królewskich przyciągały uwagę mieszkańców Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po wojnach szwedzkich w Prusach Królewskich zaczęła coraz liczniej osiadać szlachta koronna a magnateria sięgać po starostwa i urzędy. W związku z tym szlachta koronna przede wszystkim zaczęła zabiegać o nadanie pruskiego obywatelstwa czyli indygenatu. Szukała zatem poparcia na sejmikach powiatowych, wojewódzkich a przede wszystkim na sejmikach generalnych. Wierzono, iż prośby listowne a czasami osobisty przyjazd na sejmik generalny okażą się skuteczne. Korespondencji sejmikowej mimo, że spaliło się toruńskie archiwum stanowe zachowało się dużo. Tylko w gdańskim archiwum naliczono 364 listów i suplik skierowanych na sejmiki generalne. Udało się ustalić 364 suplik i listów nadesłanych na adres stanów Prus Królewskich czyli do zgromadzo�nych na sejmiku generalnym. Najwięcej zachowało się suplik szlacheckich, 45% całej sejmikowej korespondencji oficjalnej, 166 listów szlachty i magnaterii zarówno koronnej jak i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dużo suplik przysyłali duchowni – biskupi, przełożeni zakonów, księżą świeccy, 21% korespondencji to listy duchownych (75 listów). Sporo pism na sejmik generalny kierowały małe miasta Prus Królewskich zwłaszcza, gdy zostały odsunięte od obrad sejmikowych. Małe miasta przysłały 39 listów i suplik – 11% całej oficjalnej sejmikowej korespondencji. O wsparcie sejmiku generalnego zwracali się też chłopi głównie z Żuław Malborskich, zachowały się 24 supliki chłopskie – 7% korespondencji.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2020, 310, 4; 497-528
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwszy w Europie kratownicowy most wspornikowy w świetle numizmatyki, ikonografii i źródeł pisanych
First European truss cantilever bridge in the light of numismatics, iconography and written sources
Autorzy:
Mistewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366522.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
mosty
konstrukcje drewniane
kratownica wspornikowa
belka Gerbera
rzeka Wisła
wiek XVII
najdłuższe przęsło
bridges
wooden structures
cantilever truss
Gerber carrier
Vistula river
17th century
longest span
Opis:
W artykule został opisany most przez Wisłę o dwóch przęsłach rozpiętości 180 stóp angielskich (54,86 metra), zbudowany w połowie XVII wieku w Toruniu na terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Przedstawiono wyniki badań źródeł numizmatycznych i ikonograficznych, a także planów miasta i źródeł pisanych. Badania wykazały, że konstrukcja toruńskiego mostu była wykonana z drewna w oparciu o koncepcję belki kratownicowej wspornikowej (tzw. belki Gerbera), niestosowanej wcześniej w Europie. Dwa takie przęsła o dużych rozpiętościach były użytkowane w moście pomiędzy 1632 a 1657 r. Analiza porównawcza znanych konstrukcji mostów europejskich z połowy XVII wieku wykazała, że najprawdopodobniej przęsło toruńskie było wówczas najdłuższe.
The paper describes a bridge over the Vistula River with two spans of 180 English feet (54.86 metres) in length, constructed in the middle of the 17th century in the city of Torun on the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth. A study on numismatic and iconographic sources as well as city plans and written sources is carried out in the article. The study shows that the Torun Bridge superstructure was made of wood and was based on a cantilever truss (Gerber carrier) solution which had never been applied in Europe before. The two large spans of Torun Bridge were in service between 1632 and 1657. According to the author's research on well-known bridge structures from Europe from the middle of the 17th century, the span of the Torun bridge appears to have been the larger than the other.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2015, 60, 4; 5-26
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chronologia medica Bartłomieja Dylągowskiego — pierwsza polska historia medycyny i bibliografia medyczna z XVII wieku wraz z tekstem łacińskiego oryginału i przekładem na język polski
Chronologia medica by Bartłomiej Dylągowski — the First Polish History of Medicine and 17th-century Medical Bibliography Including the Original Latin Text and Polish Translation
Autorzy:
Wróblewski, Adam
Bieganowski, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/530725.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
Tematy:
Dylągowski
wiek XVII
Chronologia medica
historia medycyny
historia bibliografii medycznej
oryginał łaciński
polski przekład
XVIIth century
history of medicine
history of medical bibliography
latin text
polish translation
Opis:
Zaprezentowana została sylwetka Bartłomieja Dylągowskiego działającego w Krakowie w XVII w. Był on absolwentem Akademii Krakowskiej, gdzie z tytułem magistra ukończył Fakultet Filozoficzny. Posiadał także tytuł bakałarza medycyny. Miał również niższe święcenia kapłańskie. Był autorem trzech prac wydanych drukiem: Questio physica. De natura motus (wyd. 1634), Chronologia medica (wyd. 1635) oraz Syncretismus peripateticus (wyd. 1648). Jego praca Chronologia medica uznana jest za pierwszą historię medycyny oraz bibliografię medyczną w Polsce. W opracowaniach poświęconych Dylągowskiemu, poza informacjami biograficznymi dotyczącymi jego osoby, znaleźć można opisy wyglądu drukowanego wydania Chronologia medica oraz przegląd treści tego opracowania. Postanowiono zatem uzupełnić te wiadomości, umieszczając w aneksie tekst oryginalny (łaciński) oraz jego przekład na język polski.
The article presents Bartłomiej Dylągowski, who lived and worked in Kraków in the 17th century. He graduated from the Faculty of Philosophy of the University of Kraków with a master’s degree. He also obtained the title of bachelor of medicine and received minor holy orders. He was the author of three printed works, namely Questio physica. De natura motu (published in 1634), Chronologia medica (published in 1635) and Syncretismus peripateticus (published in 1648). His work Chronologia medica is considered the first history of medicine and medical bibliography in Poland. The literary sources devoted to Dylągowski include both information on his biography and descriptions of his printed work, Chronologia medica, with an outline of its content. Therefore, it was decided to supplement the above information with the original Latin text and a Polish translation of Chronologia medica in the annex to the article.
Źródło:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2014, 77; 80-100
0860-1844
Pojawia się w:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Francuzi w XVII-wiecznej Rzeczypospolitej
The French in the 17th-century Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Michalczuk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395976.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Francja
Rzeczypospolita
wiek XVII
stosunki polsko-francuskie
cudzoziemcy w Polsce
szlachta
France
the Polish-Lithuanian Commonwealth
the 17th century
Polish-French relations
foreigners in Poland
nobility
Opis:
XVII wiek był okresem, w którym nastąpił wzrost zainteresowania Francuzów Rzeczypospolitą. Jednym z powodów było przybycie nad Wisłę Ludwiki Marii Gonzagi. Stosunki Polaków z przybyszami układały się w sposób zmienny. Dopóki zadowalali się niskimi urzędami i nie interesowali sprawami politycznymi, byli mile widziani w kraju. Gdy zaczęli ingerować w politykę, spadała na nich fala krytyki. Dotyczyło to również królowej. Niemniej jednak, francuscy podróżnicy w swoich relacjach rzadko opisywali przypadki agresji ze strony Polaków. Wręcz przeciwnie, pisali raczej o życzliwości i gościnności gospodarzy.
The 17th century was a period when the French became more interested in the Polish-Lithuanian Commonwealth. One of the reasons was Marie Louise Gonzaga’s arrival in Poland. The relations between the Poles and the newcomers were changeable. As long as they were satisfied with low offices and were not interested in political affairs, they were welcomed in the country. When they began to intervene in politics, they met a wave of criticism. This also referred to the queen. Nevertheless, French travellers seldom described in his accounts examples of aggression on the part of the Poles. On the contrary, they wrote about the hosts’ kindness and hospitality.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2019, 27; 61-74
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research
Autorzy:
Wojtucki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591025.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Silesia
Thirty Years’ War
executioner
theft
murder
homicide
soldiers
looting
conflict
17th century
serial killers
witchcraft
posthumous magic
gallows
execution
przestępczość
Śląsk
wojna trzydziestoletnia
kat
kradzież
zabójstwo
morderstwo
żołnierze
grabież
konflikt
wiek XVII
seryjni mordercy
czary
magia posthuma
szubienica
egzekucja
Opis:
Należy przyjąć, iż każda wojna tworzyła ludzi marginesu, a demobilizacja sprawiała, że pozostali po niej ludzie byli przywykli do walki i rozboju. Skłonni do kontynuowania dotychczasowych zajęć, którymi się trudnili, ale już poza szeregami oddziałów wojskowych. W trakcie wojen za armiami ciągnęły masy przeróżnych maruderów i hultajów, którzy czasem zostawali wchłonięci do szeregów armii, za którymi podążali. Jedynie na przykładzie dużych miast ówczesnego Śląska, tj. Legnicy czy częściowo Wrocławia i Świdnicy możemy poznać skalę zjawiska ówczesnej przestępczości pospolitej, zarówno tej popełnianej przez żołnierzy, ale też cywilów. Niepokoje w okresie konfliktu zbrojnego w latach 1618-1648 przyniosły też wystąpienia ludności przeciwko ówczesnym władzom. Jednak to kradzieże stanowiły w nowożytnych systemach karnych najpowszechniejszy delikt, za który orzekano sankcje karne od tych najpoważniejszych – kary śmierci, cielesnych, czy relegacji. Łupem złodziei padało wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną i pozostawione zostało bez stosownego nadzoru. Do szczególnie negatywnie postrzeganych w świetle prawa była kradzież dokonana przez zatrudnioną służbę lub czeladź względem swoich pracodawców oraz rabunek kościoła. W okresie wojny trzydziestoletniej lub tuż po niej obserwujemy również wzrost prześladowań osób, które oskarżano o magię szkodliwą, a więc czarownice i czarowników. Oprócz żywych, oskarżenia o złowrogą, pośmiertną aktywność wysuwano również wobec zmarłych (magia posthuma). Na Śląsku wybuchły również epidemie, które nierzadko przywlekli ze sobą żołnierze armii, dla których tereny te stały się miejscem kwaterunku lub przemarszu. O wywołanie części z nich oskarżono czarownice lub grabarzy ze śląskich miast. Wojna trzydziestoletnia „stworzyła” też różnej maści przestępców. Niewątpliwie „produktem” konfliktu 1618-1648 był znany w jej końcowej fazie i tuż po niej były żołnierz, seryjny morderca Melchior Hedloff, który przyznał się na torturach do 251 morderstw. Stracono go w Oleśnicy w styczniu 1654 r. Na Śląsku, ale też w całej Rzeszy wraz z wybuchem wojny trzydziestoletniej pojawiło się wiele nowych urządzeń penitencjarnych. Na ich wystawienie decydowały się przeważnie władze miejskie (nie wojskowe), a obiekty wznoszono na rynkach lub bezpośrednio przed bramami miejskimi. Wśród nich powstały nowe drewniane szubienice, rzadziej pręgierze.
It must be assumed that every war created people of the criminal margins and demobilization made the people, used to fighting and robbing, left with no prospects. They were inclined to continue the activities they had been engaged in so far, but at the time, outside the ranks of the military units. During the wars, masses of various marauders and mercenaries followed the armies and sometimes they were absorbed into the ranks of the army they were shadowing. Only on the example of large cities in Silesia at that time, i.e. Legnica or partially Wrocław and Świdnica, can we learn about the scale of the phenomenon of common crime at that time, both that committed by soldiers and civilians. The unrest during the period of armed conflict in the years 1618–1648 also brought about protests of the population against the then authorities. However, theft was the most common crime in modern penal systems, for which criminal sanctions were imposed on the most serious ones – the death penalty, corporal punishment, or discharge. The thieves’ plunders were all that had any material value and were left without proper supervision. Particularly negatively perceived in the eyes of the law was the theft by an employed service or journeyman to their employers or a church robbery. During or just after the Thirty Years’ War, we also observe an increase in persecution of people who were accused of harmful magic, i.e. witches and sorcerers. Apart from the living, accusations of sinister, posthumous activity were also made against the dead (posthumous magic). In Silesia, epidemics also broke out, which were often brought with them by soldiers of the army, for whom the area became a place of accommodation or march. Witches or gravediggers from Silesian towns were accused of calling some of them. The Thirty Years’ War “created” various kinds of criminals. Undoubtedly, the “product” of t he 1618–1648 c onflict was a wellknown, serial killer Melchior Hedloff, who being tortured, confessed to 251 murders. He was executed in Oleśnica in January 1654. Many new penitentiary facilities appeared both in Silesia and also in the whole Reich as a result of the outbreak of the Thirty Years’ War. They were mostly exhibited by municipal authorities (not military) and built on the markets or directly in front of city gates. Among them, new wooden gallows were built, less often pillories.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 125-152
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies