- Tytuł:
-
Użyteczny wróg. Konflikty wojenne w filmie dokumentalnym na wybranych przykładach
The Useful Enemy: War Conflicts in Documentary Film through Selected Examples - Autorzy:
- Hučkova, Jadwiga
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/31341448.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
documentary film
archives
war
nation
fascism
film dokumentalny
archiwa
wojna
naród
faszyzm - Opis:
-
Filmy dokumentalne poświęcone konfliktom postrzegane są jako filmy nie tyle historyczne, co propagandowe. Często dzieje się tak nawet wbrew intencjom ich autorów. Bardzo trudno oderwać się od głęboko zakorzenionych schematów myślowych – sposób prowadzenia narracji i gotowe wzorce przedstawieniowe włączone są w relacje o rzeczywistości. Odwołujemy się do kategorii walki, posługujemy się przeciwieństwami, aby określić własne stanowisko. Wybitnym przykładem tej strategii jest seria Dlaczego walczymy Franka Capry i Anatole’a Litvaka, przeciwstawiająca narody wolne (alianci) narodom niewolników (Niemcy, Japonia). W powojennym dokumencie negatywnym punktem odniesienia jest przede wszystkim faszyzm. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku (wojna w Jugosławii) filmy opisujące konflikty znów przeciwstawiają sobie narody. W ciągu ostatniego stulecia kino dokumentalne opowiadające o wojnach udoskonaliło przede wszystkim swoją technikę. Narracja i sposoby argumentowania własnych racji nie wzbogaciły się w szczególny sposób. Jednocześnie coraz szerzej dostępne są archiwa filmowe, w których twórcy znajdują przesłanki do swoich konstrukcji myślowych. Niebezpieczeństwo nadużyć materiałów archiwalnych i budowania czarno-białego obrazu rzeczywistości zauważono tuż po II wojnie światowej. W najnowszych produkcjach filmowych znajdziemy jednak przykłady zarówno świadomego i odpowiedzialnego wykorzystania archiwów, jak i unikania łatwych przeciwstawień.
Documentary films about conflicts are perceived not so much as historical films as propaganda films. This is often the case even against the intentions of their authors. It is difficult to break away from already deeply ingrained patterns of thought: the way in which the narrative is conducted and ready-made patterns of representation are incorporated into accounts of reality. We refer to the category of struggle, we use opposites to define our own position. An outstanding example of this strategy is the Why We Fight series by Frank Capra and Anatole Litvak pitting free nations (Allies) against slave nations (Germany, Japan). In the post-war document, the negative reference point was primarily fascism. Since the 1990s (the war in former Yugoslavia), films describing conflicts have again pitted nations against each other. Over the last century, documentary cinema narrating wars has improved its technique. The narrative and the ways of arguing one’s case have not become particularly enriched. At the same time, film archives are becoming more widely available. Filmmakers find in them arguments for their constructions of thought. The danger of misusing archive material and constructing a black-and-white picture of reality was noticed just after World War II. In recent film productions, however, we find examples of both the conscious and responsible use of archives and the avoidance of easy juxtapositions. - Źródło:
-
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 189-211
0239-4251 - Pojawia się w:
- Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł