Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pogranicze" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Młodzież pogranicza – młodzież na pograniczu. Wybrane wyniki badań z projektu Interreg IIIA realizowanego w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
Borderland youth – youth in the borderland. Selected research results from the project Interreg IIIA implemented in the Institute of Pedagogical Sciences of the University of Opole
Autorzy:
Nycz, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1967772.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
młodzież
wartości
tożsamość
pogranicze kulturowe
pogranicze etniczne
wieś.
young people
values
identity
cultural borderland
ethnical borderland
village.
Opis:
Artykuł przedstawia tematykę związaną z realizacją projektu badawczego podejmującego zagadnienie podmiotowości i tolerancji wśród młodzieży na pograniczu kultur. Młodość jest czasem określania swojej tożsamości, która jest trudna do określenia w okresie zmian globalnych i lokalnych. Przedstawiono wartości preferowane przez młodzież wiejską regionu oraz ich wizję świata i próby określenia własnego miejsca w społeczeństwie. Badania były wspólnym projektem polsko-czeskim, w którym badano młodzież i lokalnych liderów wiejskich.
The article brings up an issue (related to research project), which concentrates on the problem of subjectivity and tolerance among the young people on the borderland of cultures. The youth is the time of defining people’s own identity, however nowadays this process is difficult to be conducted in the face of global and local changes. Carried out research shows values preferred by the young people of the country region, their vision of the world and their attempt to define their own place in the society. Research was a common Polish-Czech project. The investigation group consisted of young people and local country-leaders.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2014, 3; 191-214
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Percepcja społeczna Innego kulturowo w przestrzeni wschodniego pogranicza Polski
Social perception of the culturally Different in the space of eastern borderlands of Poland
Autorzy:
Muszyńska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968027.pdf
Data publikacji:
2012-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Inny kulturowo
społeczność lokalna
tożsamość
dystans społeczny
pogranicze
Opis:
Artykuł porusza kwestie percepcji Innego kulturowo w społecznościach lokalnych jednorodnych i zróżnicowanych pod względem kulturowym. Głównym odniesieniem są tu badania przeprowadzone wśród młodzieży licealnej dwóch społeczności lokalnych o odmiennej rzeczywistości społeczno-kulturowej. Zaprezentowane wyniki badań dotyczą przede wszystkim kwestii poziomu dystansu społecznego w odniesieniu do różnych sytuacji społecznego funkcjonowania z Innym kulturowo.
The article explores the issues of perceiving the culturally Different in local communities, both culturally homogeneous and differentiated ones. What constitutes the main reference is the research carried out among upper-secondary school youth in two local communities of different socio-cultural reality. The presented results mostly concern the level of social distance with regard to different situations of social functioning with the culturally Different.Translated by Agata Cienciała
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2012, 1; 69-83
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Values across the border: axiological content of changing identities in the Russian-Ukrainian borderlands
Wartości ponad granicą: czy istnieje podział kulturowy i cywilizacyjny na pograniczu rosyjsko-ukraińskim?
Autorzy:
Sapryka, Viktor
Zvyeryeva, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423460.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
identity
borderland
Russian-Ukrainian relations
tożsamość
pogranicze
relacje rosyjsko-ukraińskie
Opis:
The present-day conflict between Russia and Ukraine has lead to drastic changes both in official foreign policies and in the population’s attitude bringing the two nations to the point of a cultural and civilizational split. At the same time, the bordering regions were always known for their hybrid identities manifested, among other means, via specific axiological and behavioral patterns. In our paper we will study the changes of values across the Russia-Ukraine border to answer the question whether the borderlands witness the same cultural and civilizational split as the countries or whether we can talk about more stable and resilient border identities.
Artykuł dotyczy obecnego konfliktu między Rosją i Ukrainą, który doprowadził do drastycznych zmian zarowno w oficjalnych politykach zagranicznych, jak i postawach ludności, stawiając dwa narody w obliczu rozłamu kulturowego i cywilizacyjnego. Równocześnie obszary graniczące zawsze były znane z manifestowania hybrydowych tożsamości, między innymi przez specyficzne systemy aksjologiczne i wzory zachowań. W prezentowanej pracy autorzy przedstawią wyniki badań dotyczących zmiany wartości na pograniczu rosyjsko-ukraińskim. Odpowiadają na pytanie, czy pogranicze to stało się świadkiem takiego samego podziału kulturowego i cywilizacyjnego, jaki ma miejsce w obu krajach, czy raczej można mówić o bardziej stabilnych i elastycznych tożsamościach na pograniczu. Na podstawie badań, formułują tezę wskazującą na to, że reprezentacje wspólnych tożsamości stopniowo zacierają się w kolektywnych wyobrażeniach mieszkańców pogranicza rosyjsko-ukraińskiego, wykazując rozbieżności w zewnętrznych i wewnętrznych stereotypach dotyczących treści symbolicznej
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2017, 43, 2; 161-174
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hybrydowa tożsamość na kulturowym pograniczu – potencjał i problem osobisty i grupowy?
Autorzy:
Nikitorowicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614855.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
identity
hybrid identity
cultural borderland
education
tożsamość
tożsamość hybrydowa
kulturowe pogranicze
edukacja
Opis:
The study attempts to justify the thesis that concerns the need for education policy to create a possibility of independent identity choices. It was pointed out that the cultural borderland, in a natural way, enables the creation of a hybrid identity which is human potential but also raises personal and group problems. In addition, authorities and significant people were presented (among others Sokrat Janowicz, Ludwik Zamenhof, Samuel Pisar, Janusz Korczak, Piotr Lachmann, Wojciech Korfanty, Czesław Miłosz), indicating the formation and representation of a hybrid identity by them. The author drew attention to the conditions that should be assured, for activities that should be undertaken by education, so that man would not feel enslaved in the process of shaping identity, but felt support in the process of creating and realizing his hybrid potential.
W opracowaniu podjęto próbę uzasadnienia tezy, która dotyczy potrzeby stwarzania przez politykę edukacyjną możliwości dokonywania samodzielnych wyborów tożsamościowych. Wskazano, że kulturowe pogranicze w sposób naturalny umożliwia kreowanie hybrydowej tożsamości, która stanowi potencjał człowieka, lecz także rodzi problemy osobiste i grupowe. Ponadto przedstawiono autorytety i osoby znaczące (są to m.in. Sokrat Janowicz, Ludwik Zamenhof, Samuel Pisar, Janusz Korczak, Piotr Lachmann, Wojciech Korfanty, Czesław Miłosz), wskazując przy tym na kształtowanie się i reprezentowanie przez nich tożsamości hybrydowej. Zwrócono uwagę na warunki, jakie powinny być zapewnione, oraz na działania, jakie powinna podejmować edukacja, aby człowiek nie czuł się zniewolony w procesie kształtowania się tożsamości, lecz odczuwał wsparcie w procesie powstawania i realizowania swojego potencjału hybrydowego.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 2
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość pogranicza jako kategoria socjologii pogranicza. Próba reinterpretacji
Identity as a category of borderland sociology. An attempt to reinterpret
Autorzy:
Sadowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788631.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tożsamość
pogranicze
tożsamość pogranicza
socjologia pogranicza
identity
borderland
borderland identity
borderland sociology
Opis:
Celem artykułu jest próba reinterpretacji pojęcia tożsamości pogranicza jako kategorii socjologii pogranicza. Przedstawiona koncepcja, w nawiązaniu do istoty tożsamości oraz pogranicza, uwzględnia łącznie zarówno tożsamość większości, jak i mniejszości kulturowych zamieszkujących na pograniczach. Została tak przedstawiona, aby mogła mieć zastosowanie do realizacji badań empirycznych. W zakończeniu Autor wyróżnił trzy typy tożsamości zbiorowych, określanych jako tożsamości pogranicza: tożsamość wiążącą, tożsamość pograniczną oraz tożsamość intergraniczną.
The aim of the article is an attempt to reinterpret the concept of borderland identity as a category of borderland sociology. The presented concept, in reference to the essence of the identity and the borderland, takes into account both the identity of the majority as well as cultural minorities living on the borderlands. It has been presented so that it could be applicable to the implementation of empirical research. In conclusion, the Author distinguished three types of collective identities defined as borderline identities: binding identity, borderland identity and inter-border identity.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2019, 47, 4; 73-91
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja wspierająca rozwój młodzieży i jej uwarunkowania – raport z badań na pograniczu południowym
Autorzy:
Szczurek-Boruta, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1985708.pdf
Data publikacji:
2018-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
młodzież
zadania rozwojowe
tożsamość
edukacja
pogranicze
youth
developmental tasks
identity
education
borderland
Opis:
The undertaken study is aimed at presenting the knowledge and research experiences concerning developmental tasks and the borderland, as well as stimulating the discussion which might result in a more conscious approach and application of these categories in the context of pedagogy. The author presents a report from some studies conducted in the Southern borderland. The text becomes a part of the debate on the tasks of pedagogy – the education aimed at supporting the development of youth. The research into fulfilling developmental tasks, shaping youth’s identity and its many determinants constitute an important field of pedagogy. These studies enable the recognition of the real barriers for individual development in the social and cultural dimension, as well as the efficient or inefficient strategies of overcoming them.
Tekst ten włącza się w debatę nad zadaniami pedagogiki, edukacji na rzecz wspierania rozwoju młodzieży. Jego celem jest prezentacja wiedzy i doświadczeń badawczych nad zadaniami rozwojowymi i pograniczem oraz pobudzanie do dyskusji, której rezultatem może być bardziej świadome ujmowanie i wykorzystywanie tych kategorii w pedagogice. Autorka przedstawia raport z badań młodzieży na pograniczu południowym. Wyniki tych badań, w dwóch okresach pomiarowych, wskazały z jednej strony na względne podobieństwo zadań rozwojowych, konstruowania tożsamości młodzieży żyjącej na pograniczu południowym, z drugiej zaś – na różnice w poziomie ich wypełniania. Wypełnianie zadań rozwojowych, konstruowanie tożsamości młodzieży i ich uwarunkowania to ważny obszar pedagogiki. Pozwala na rozpoznanie rzeczywistych barier rozwoju indywidualnego w płaszczyźnie społecznej i kulturowej oraz skutecznych czy też nieskutecznych strategii ich przekraczania.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2018, 3(121); 142-158
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czyj jest Śląsk? Refleksja o pograniczu śląsko-niemieckim
Whose is Silesia? Reflections on the Silesian and German Borderland
Autorzy:
Kożyczkowska, Adela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1876903.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Śląsk
etniczność
pogranicze
tożsamość
tożsamość śląska
Silesia
ethnicity
borderland
identity
Silesian identity
Opis:
Autorka punktem wyjścia swojej refleksji uczyniła cytaty z powieści Evy Tvardy i Horsta Bienka, które egzemplifikują trudne doświadczenia Ślązaków wynikające z politycznych decyzji wobec Śląska, które podejmowane były przez władze polskie, niemieckie i czechosłowackie. Przywołane z literatury cytaty konstruują kontekst, który pozwala zobiektywizować zasadnicze dla artykułu pytania: „Czyj jest Śląsk” i jak polityczna walka o Śląsk, którą w swojej historii toczyły Polska, Niemcy i Czechosłowacja, rekonstruuje tożsamość etniczną Ślązaków? Autorka korzysta z myśli Ivana Čolovicia, z której wyprowadza koncepcję pogranicza jako ziemi podatnej na amputację, a także koncepcję tożsamości posttraumatycznej jako tożsamości bolesnej. Na podstawie literacko opisanych doświadczeń śląskości Horsta Bienka autorka podejmuje próbę rekonstrukcji fenomenu śląskości, jako tego, co w efekcie konstruuje śląską tożsamość etniczną. Bezpośrednim przedmiotem analizy i interpretacji są teksty Horsta Bienka, „Brzozy i wielkie piece. Dzieciństwo na Górnym Śląsku” oraz „Podróż w krainę dzieciństwa”.
The starting point for the author’s reflections are quotes from the novels by Eva Tvrda and Horst Bienek, which illustrate the difficult experiences of Silesians resulting from the decisions of the Polish, German and Czechoslovak authorities pertaining to Silesia. Quotations from literature construct a context that allows to objectify the questions relevant to the article, namely “Whose is Silesia and how does the political struggle for Silesia that Poland, Germany and Czechoslovakia fought throughout their history reconstruct ethnic identity of Silesians? The author refers to the ideas of Ivan Čolović, from which she derives the concept of the borderland as a land prone to amputation, as well as the concept of post-traumatic identity as a painful identity. On the basis of the literary experiences of Silesia by Horst Bienek, the author attempts to reconstruct the phenomenon of Silesia, which in effect constructs the Silesian ethnic identity. The texts by Horst Bienek, “Birches and Blast Furnaces. Childhood in Upper Silesia” and “Journey to the Land of Childhood” are direct objects of analysis and interpretation.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2020, 13, 2; 162-175
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Edukacja międzykulturowa i antropologia pogranicza: wspólnota źródeł i dróg rozwoju
Intercultural education and borderland anthropology: the community of sources and developmental paths
Autorzy:
Rusek, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956187.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
pogranicze
tożsamość
edukacja międzykulturowa
antropologia pogranicza
borderland
identity
intercultural education
anthropology of borderland
Opis:
W ostatnich dekadach powstało kilka subdyscyplin różnych dyscyplin naukowych, dla których pogranicze jest głównym przedmiotem rozważań - należą do nich socjologia, antropologia i pedagogika. Mogły one powstać dopiero wtedy, gdy znawcy tej problematyki uporali się z definicją pogranicza, dla której za punkt wyjścia należałoby uznać filozoficzne, szerokie do tego problemu podejście. Tu pogranicze jawi się jako słowo-klucz współczesnej humanistyki i dotyczy wielu paradygmatów współczesnej nauki: to spotkanie „Ja” - czyli jednostki, grupy, kultury - z innym: nieuniknione i stanowiące o sensie życia. Pogranicze to spotkanie dwóch różniących się paradygmatów podmiotów, to każdy dyskurs dotyczący relacji Ja-Ty (Inny). Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest kształtowanie się wiedzy o pograniczu na styku dwóch podejść: edukacji międzykulturowej jako subdyscypliny pedagogicznej oraz antropologii pogranicza jako subdyscypliny antropologii kulturowej. Te kierunki poszukiwań wydają się dosyć odległe od siebie, a jednak w określonym kontekście podobieństwa między nimi rysują się dosyć wyraźnie. Kontekst ten to miejsce uprawiania nauki: między innymi w zamiejscowej jednostce Uniwersytetu Śląskiego ulokowanej w Cieszynie, a więc w sercu polsko-czeskiego i tym samym czesko-polskiego pogranicza. Obecne tu pedagogika i etnologia jako kierunki studiów wypracowały w procesie współpracy i wzajemnych inspiracji oryginalną wiedzę, która stała się podstawą kształtowania się nowych kierunków badań nad pograniczem. Obydwie dyscypliny wyrosły z jednego źródła, ich geneza i drogi rozwoju są nie tylko podobne, ale można powiedzieć pokrewne. Dlatego warto tym aspektom kształtowania się wiedzy o pograniczu poświęcić czas i miejsce w publikacji naukowej.
Over the last decades, a few subdisciplines of some scientific disciplines have come into being which mostly explore borderlands - e.g. sociology, anthropology, and pedagogy. They could originate only when the specialists in this field had finished their work on the definition of borderland, in which the starting point should be the broad philosophical approach to this problem. Here, the borderland appears as a keyword for modern humanities, referring to many paradigms of contemporary science - it is the meeting of “me” (an individual, group, culture) with the Other, an inevitable encounter which determines the sense of life. The borderland is a meeting of two different paradigms of subjects and every discourse pertains to the relationship Me - You (the Other). The presented study is focused on the shaping of the knowledge concerning the borderland in the contact site between two approaches: of intercultural education as a pedagogical subdiscipline and of anthropology of borderland as a subdiscipline of cultural anthropology. These research orientations seem to be far away from each other - however, in a particular context, the similarities become quite clear. This context is the place where science is practiced - in the unit of the University of Silesia which is located in Cieszyn, in the heart of the Polish-Czech and, therefore, of the Czech-Polish borderland. Education and ethnology as university courses have elaborated - in the process of collaboration and mutual inspiration - original knowledge and interesting research orientations which stem from it. Both disciplines have originated from the same source, their genesis and developmental paths are not only similar but also related. Thus, these aspects of shaping the knowledge of the borderland are worth devoting time and space in a scientific publication.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2019, 11, 2; 23-39
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia - projekt badawczy Katedry Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego
Autorzy:
Barszczewska, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624812.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dialects
Podlasie
borderland
identity
multiculturalism
gwary
pogranicze
tożsamość
wielokulturowość
гаворкі
Падляшша
памежжа
тоеснасць
шматкультурнасць
Opis:
The Podlasie study is essential due to the multiculturalism in the area, which, on the one hand, determines the richness of the region, and on the other, leads to difficulties in identifying the population’s nationality. The CULTURAL-LINGUISTIC HERITAGE OF PODLASIE project has been carried out at the Department of Belarusian Studies at Warsaw University since January 2013. The main objective of the project is to investigate the Polish – East Slavic linguistic interference and the cultural-historical differences. Another dimension of the project is the analysis of behaviours in bilingual communities of the multicultural borderland, such as the necessity to select the appropriate language in various social situations. The comparison of research material from the 1980s and recordings obtained in 2013 enables tracing changes that have occurred in the local dialects, rituals and traditions of Podlasie over the last 30 years.
Badanie Podlasia jest ważne ze względu na wielokulturowość, która z jednej strony stanowi o bogactwie danego regionu, a z drugiej – często utrudnia identyfikację narodową mieszkańców. Projekt Kulturowo-językowe dziedzictwo Podlasia realizowany jest w Katedrze Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego od stycznia 2013 roku. Głównym celem projektu jest zbadanie polsko-wschodniosłowiańskiej interferencji językowej i różnic historyczno-kulturowych. Dodatkowym wymiarem jest analiza zachowania się społeczności bilingwalnej w warunkach wielokulturowości pogranicza, na przykład konieczności wyboru odpowiedniego języka w różnych sytuacjach społecznych. Porównanie materiałów z lat 80. XX wieku oraz nagrań uzyskanych w 2013 roku pozwala na prześledzenie zmian, które zaszły w gwarach oraz obrzędach i tradycjach podlaskich na przestrzeni ostatniego 30-lecia.
Даследаванне Падляшша важнае з увагі на шматкультурнасць, якая, з аднаго боку, сведчыць пра багацце дадзенага рэгіёна, а з другога – часта ўскладняе нацыянальную ідэнтычнасць жыхароў. Праект Культурна-моўная спадчына падляшша рэалізуецца Кафедрай беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта cа студзеня 2013 года. Галоўнай яго мэтай з’яўляецца даследаванне польска-ўсходнеславянскай моўнай інтэрферэнцыі і гістарычна-культурнай дыферэнцыяцыі. Дадатковым вымярэннем з’яўляецца аналіз паводзін білінгвальнага грамадства ва ўмовах шматкультурнага памежжа, напрыклад, неабходнасці выбару мовы i розных сацыяльных сітуацыях. Параўнанне матэрыялаў з 80-х гадоў ХХ стагоддзя ды запісаў з 2013 года дазваляе назіраць змены, якія адбыліся ў падляшскіх гаворках, абрадах і традыцыях за апошнія 30 гадоў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śląskość jako etniczność: refleksja o pograniczu polskości i śląskości
Silesianness as ethnicity: a reflection upon the borderland of Polishness and Silesianness
Autorzy:
Kożyczkowska, Adela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1877292.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
tożsamość
etniczność
tożsamość etniczna
pogranicze
śląskość
polskość
identity
ethnicity
ethnic identity
borderland
Silesia
Polishness
Opis:
Śląsk to przestrzeń, w której splatały się dzieje Polski, Niemiec, Czechosłowacji i Czech. Tu także swe piętno odcisnęły takie wielkie ideologie jak komunizm i socjalizm. O Śląsku decyduje również polityka ekonomiczna. Śląskość to zatem przykład kultury, która kształtowała się w skomplikowanych warunkach społecznych i politycznych, decydujących o świadomości kulturowej samych Ślązaków, a także o ich tożsamości. Celem artykułu jest próba rozpoznania, jak w obrębie polskiej narracji konstruuje się polskość Śląska i jak sprzyja (lub nie sprzyja) ona emancypacji tożsamości etnicznie śląskiej. Na potrzeby tego zadania autorka dokonała analizy książki Zofii Kossak „Nieznany kraj” (pierwsze wydanie 1931), korzystając z koncepcji metanarracji Jeana-Françoisa Lyotarda. Drugim zadaniem artykułu jest refleksja wokół jednej z konsekwencji uwikłania śląskości w polskość i niemieckość, co powoduje, że Ślązacy są dla Polaków nie dość polscy i jednocześnie dla Niemców są nie dość niemieccy? Kontekstem tej refleksji są koncepcje: „kultury” jako przestrzeni wytwarzania znaczeń (Clifforda Geertza) i „świata” jako egzystencji człowieka (Václava Havla).
Silesia is a space where the history of Poland, Germany, Czechoslovakia and the Czech Republic have intertwined. It is also a place where great ideologies such as communism and socialism have lefttheir mark. Economic policy also determines Silesia. Therefore, Silesian nature is an example of a culture which was shaped in complicated social and political conditions that determined the cultural awareness of the Silesians themselves as well as their identity. The aim of the article is an attempt to identify how Polishness is constructed within the Polish narrative, and how it promotes (or does not) the emancipation of ethnically Silesian identity. For the purpose of this task, the author analyzed Zofia Kossak’s book “Nieznany kraj” (first edition 1931), using the concept of Jean-François Lyotard’s metanarration. The second task of the article is a reflection on one of the consequences of Silesian nature becoming entangled in Polishness and Germanity, which means that Silesians are not Polish enough for Poles, and at the same time they are not German enough for Germans? The context of this reflection are the concepts of “culture” as a space for creating meanings (Clifford Geertz) and “world” as human existence (Václav Havel).
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2020, 12, 1; 52-71
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jesteśmy pytaniem”. Przyczynek do dyskusji o środkowoeuropejskiej (nie)tożsamości.
We are the question. Notes to a discussion of Central European (non) identity.
Autorzy:
Pospiszil, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441348.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
Tematy:
Europa Środkowa
tożsamość
pogranicze
literatura XX wieku
Central Europe
identity
borderlands
20th-century literature
Opis:
Istnieje wiele definicji Europy Środkowej, trzeba jednak stwierdzić, że żadna z nich nie jest pełna, granice tego regionu określa się jako niejasne, płynne, zmienne; z podobną sytuacją mamy do czynienia w przypadku tutejszej tożsamości. Autorka artykułu stara się odpowiedzieć na pytania: Czy istnieje środkowoeuropejska tożsamość? Czy jest ona czymś w rodzaju ponadnarodowej tożsamości lub autostereotypu? Odpowiedzi szuka w XX-wiecznej literaturze tego regionu, która pozwala jej dojść do wniosku, że tubylec jest opisywany dwojako: 1) jako niepełny, w pewnym sensie ułomny człowiek, który nie potrafi wyjść poza siebie, czyli dokonać czegoś niezwykłego (ten typ ma kilka podtypów); 2) jako intelektualista, który nie poddaje się amerykanizacji i który pielęgnuje tradycyjne europejskie wartości. Autorka próbuje spojrzeć na powyższe typy jako na przykłady tożsamości pogranicza.
There are many definitions of Central Europe, but most of them consider the borders of this region to be unclear, vague and changeable; we also have a similar situation in the case of Central European identity. Author tries to answer the questions: does this identity exist? is it some kind of supranational identity or auto stereotype? She was searching for answer in Central European literature of the twentieth century and she found an inhabitant of this region is usually depicted in two ways: 1. as a defective, incomplete man who cannot transcend himself (this type has some subtypes) 2. as an intellectual, who did not undergo Americanization and who cherishes traditional European values. She also considers this Central European types of character as examples of borderland identity.
Źródło:
Kultura i Polityka; 2011, 10; 141-153
1899-4466
Pojawia się w:
Kultura i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze – pamięć – Europa Środkowa. Wybrane zagadnienia tożsamości w najnowszej prozie słowackiej
Borderland – Memory – Central Europe. Several Problems of Identity in Contemporary Slovak Fiction
Autorzy:
Majerek, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52414960.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
współczesna proza słowacka
pogranicze
Europa Środkowa
pamięć
tożsamość
contemporary Slovak prose
borderland
Central Europe
memory
identity
Opis:
W artykule omówione zostały wybrane aspekty trzech współczesnych słowackich tekstów prozatorskich: Petra Balki Wtedy w Lošoncu. Via Lošonc (2014), Maroša Krajňaka Carpathia (2011) i Jána Púčka Przez ucho igielne (sploty) (2015) w kontekście problematyki pogranicza, rozumianego jako istotny znak kultury obszaru Europy Środkowej. Elementami wspólnymi tekstów są: wyeksponowanie tradycji etnicznej i kulturowej różnorodności pogranicza, łączenie perspektywy historycznej ze współczesną oraz wątki autobiograficzne. Pogranicze prezentowane jest w omawianych utworach słowackich pisarzy przede wszystkim w momentach historycznych przełomów XX wieku, wydarzeń, na które mieszkańcy regionu nie mieli wpływu, a które w decydujący sposób określiły losy jednostkowe i kształt wspólnoty, prowadząc do uaktywnienia postaw ksenofobicznych, destrukcji wartości moralnych, śmierci niewinnych ludzi. Sposób podejmowania problematyki pamięci  rzez słowackich autorów powiązać można z koncepcją pamięci, której ważną funkcją jest przypominanie minionych tragedii w celu zapobiegania im w przyszłości oraz budowanie otwartej, tolerancyjnej wspólnoty. Wielogłosowe narracje, podkreślające pluralizm tradycji środkowoeuropejskiego pogranicza, stanowić mogą ważny punkt odniesienia zarówno dla współczesnych tożsamości jednostkowych, jak i zbiorowych.
The article discusses selected aspects of three contemporary Slovak prose texts: Peter Balko’s Once in Lošonc. Via Lošonc (2014), Maroš Krajňak’s Carpathia (2011) and Ján Púček’s Through the Eye of the Needle (Tangles) (2015) in the context of borderland, defined as an important cultural sign of the Central European region. The common elements of the texts are: exposing ethnic and cultural traditions of borderland diversity, combining historical and contemporary perspectives, and autobiographical themes. The borderland is presented in the works of Slovak writers mostly in the moments of historical breakthroughs of the twentieth century, events that the people of the region could not influence, but which had a decisive impact on individual fates and the shape of community – activating xenophobic attitudes, leading to the destruction of moral values and to death of innocent people. The way of taking up the issue of memory by Slovak authors can be connected to the concept of memory in which its important functions are to remind past tragedies to prevent them in the future, and to build an open, tolerant society. The polyphonic narratives, emphasizing the pluralistic tradition of Central European borderland can be an important reference point, both for contemporary individual and collective identities.
Źródło:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2019, XV; 135-154
2451-4985
2543-9561
Pojawia się w:
Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina i konstrukcje tożsamości młodzieży w warunkach pogranicza
The Family and Identity Constructions of Youth in the Borderland Conditions
Autorzy:
Szczurek-Boruta, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763367.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
family
Cieszyn family
Zaolzie family
identity
youth
borderland
rodzina
rodzina cieszyńska
rodzina zaolziańska
tożsamość
młodzież
pogranicze
Opis:
Ramą teoretyczną prowadzonych rozważań jest konstruktywizm oraz koncepcja wielopłaszczyznowej i ustawicznie kreującej się tożsamości Jerzego Nikitorowicza. Autorka przyjmuje, że tożsamość jednostki jest społecznie konstruowana. Za ważne czynniki, w kluczowy sposób uwikłane w proces formowania się tożsamości, uznaje podmiotowe cechy jednostki, które rozpatruje w szerszym kontekście doświadczeń społecznych gromadzonych i (re)konstruowanych w trakcie socjalizacji pierwotnej i socjalizacji wtórnej. Podstawą podjętych rozważań są wyniki wielozmiennowych badań ilościowych i jakościowych prowadzonych od ponad trzydziestu lat na pograniczu polsko-czeskim na Śląsku Cieszyńskim. Przedstawione w tym artykule analizy dotyczą znaczenia rodziny (cieszyńskiej – funkcjonującej w polskiej części Śląska Cieszyńskiego oraz zaolziańskiej – funkcjonującej w czeskiej części Śląska Cieszyńskiego) w konstruowaniu tożsamości jednostki. W ich kontekście należy stwierdzić, że w procesie socjalizacji pierwotnej jednostka kształtuje rdzeń tożsamości, względnie stałą jej część. Rdzeń pozwala zachować ciągłość i stanowi konstruktywną odpowiedź na wieloznaczność świata. Jednostka rekonstruuje swoją tożsamość, opierając się na dostępnych źródłach kulturowych, dokładając je do rdzenia tożsamości.
The theoretical framework for this discussion is constructivism and Jerzy Nikitorowicz’s concept of the multisided and constantly self-creating identity. In this study, it is assumed that an individual’s identity is socially constructed. The author recognizes the subjective characteristics of an individual (which she considers in the broader context of social experiences collected and (re)constructed during primary and secondary socialization) as important factors that are crucially involved in the process of identity formation. This discussion is based on multivariate quantitative and qualitative research conducted for over thirty years in the Polish-Czech borderland, in Cieszyn Silesia. The analysis concerns the importance of the family (the one functioning in the Polish part of Cieszyn Silesia and the other one functioning in Zaolzie – the Czech part of Cieszyn Silesia) in constructing an individual’s identity. In their context, it should be stated that an individual shapes the core of their identity in the process of primary socialization: the relatively constant part of it. This core allows for continuity and is a constructive response to the ambiguity of the world. An individual reconstructs their identity on the basis of the available cultural sources by adding them to the core of their identity.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2023, 26, 1; 19-46 (pol); 19-45 (eng)
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światło zza rzeki – kwestia tożsamości we współczesnej poezji Zaolzia
The light from across the River – the question of national identity in contemporary poetry from Zaolzie
Autorzy:
Różańska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1967916.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
tożsamość
pogranicze
Zaolzie
poezja polska XX wieku
national identity
borderland
Polish poetry of the twentieth century
Opis:
Praca bada kwestię tożsamości narodowej na wybranych przykładach współczesnej poezji Zaolzia, regionu leżącego na polsko-czeskim pograniczu. Przynależność narodowa, będąca trudnym tematem dla mieszkańców ziemi podzielonej politycznie, rozpatrywana jest na płaszczyźnie przestrzennej oraz kulturowej. Głównymi toposami związanymi z problemem identyfikacji narodowej zaolziańskich poetów, wokół których umieszczane są wybrane utwory pisane po polsku oraz w gwarze cieszyńskiej, są granica, miasto, dom oraz język, religia i historia. W najnowszej poezji Zaolzia język przestaje być wyznacznikiem tożsamości narodowej autora. Zanika sztuczny podział na polskie i czeskie dziedzictwo kulturowe w imię wielojęzyczności i wielokulturowości. Niniejsza praca nakreśla obraz zróżnicowanego kulturowo pogranicza, które współcześnie odchodzi od wytyczania definitywnych granic w imię „dialogu kultur” i tożsamości bazującej na zaolziańskim genius loci.
The work explores the issue of national identity based on selected texts of contemporary poetry from Zaolzie – the region on the Polish-Czech borderland. The question of nationality, a difficult subject for the inhabitants of this politically-divided land, is examined at spatial and cultural levels. The central topoi – the border, city, house, language, religion and history – are associated with the problems of national identity of the Zaolzian poets; they are intrinsically present in selected works written in Polish language and its Cieszyn dialect. Yet in the latest Zaolzian poetry language ceases to be a determinant of national identity of these authors and therefore artificial division between Polish and Czech cultural heritages disappear in the name of multilingualism and multiculturalism. This study shows a picture of culturally diverse borderland, which nowadays has departed from the traditional view of borders differentiation; the borderland poets abandon the stereotypical divisions in the name of “dialogue of cultures” and identity based on Zaolzian genius loci.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2014, 3; 239-264
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tożsamość śląska. Rzeczywistość czy XX-wieczna kreacja?
The identity of Silesians. Reality or XXth century creation?
Autorzy:
Bujak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547286.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
tożsamość
pogranicze
Górny Śląsk
pamięć zbiorowa
tradycja wymyślona
identity
borderland
Upper Silesia
collective memory
invented tradition
Opis:
Tożsamość śląska jest przedmiotem szeroko zakrojonych badań politologów, socjologów i historyków. W większości skupiają się oni na poszukiwaniu jej genezy. W niniejszym artykule autor zamierza spojrzeć na tożsamość jako na zjawisko podlegające głębokiej ewolucji na przestrzeni lat. Odnosząc się do przytoczonej, ożywczej hipotezy "śląska wymyślonego" spróbuje dokonać próby klarownego podziału pomiędzy tym co stanowi historyczny trzon tożsamości śląskiej, a tym co w wieku XX. zostało wpisane w śląski kod kulturowy.
The identity of Silesians is the subject of extensive research. Political scientists, sociologists and historians often seek its origins. In this article author will not search for the roots of the Silesian identity, but will look at its evolution. Referring to the invigorating hypothesis of „Silesian invented” author makes an attempt to establish clear division between this what is historical core of the Silesian identity, and that what was entered in the twentieth century into the Silesian cultural code.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2016, 4, 1; 61-74
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies