Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Scholastyka"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Św. Albert Wielki jako wzór nauczyciela filozofii
    Autorzy:
    Wojcieszek, Krzysztof A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15049289.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
    Tematy:
    dydaktyka filozofii
    nauczyciel
    scholastyka
    tomizm
    albertyzm
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 45-56
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antoni Andrzejowy – pierwszy szkotysta
    Antonius Andreae – the First Scotist
    Autorzy:
    Gensler, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013137.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    szkotyzm
    filozofia XIV wieku
    scholastyka
    Scotism
    14th century philosophy
    Scholasticism
    Opis:
    Antonius Andreae (ca 1280 – ca 1333) is an important figure in the early development of Scotist school but also an obscure one, known mostly for his professed fidelity to the doctrine of his Parisian teacher, John Duns Scotus. The analysis of his surviving texts reveals (scant) information that allows for establishing a chronology of his most important works: De tribus principiis naturae, the commentary on the Metaphysics, the commentary on the Ars Vetus, and the Abbreviatio operis oxoniensis Scoti, as well as a (partial) reconstruction of his academic life after the return to his native Aragon from Paris. It also shows Antonius as a fierce opponent of Peter Auriol, whose views he finds to be especially repugnant to the teaching of Scotus.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 59-69
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dydaktyka filozofii w wiekach średnich. Model św. Tomasza z Akwinu
    Autorzy:
    Wojcieszek, Krzysztof A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705768.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dydaktyka filozofii
    nauczyciel
    scholastyka
    tomizm
    nauczanie,relacje osobowe
    miłość
    Opis:
    Średniowieczny model nauczania filozofii był pod wieloma względami nowoczesny, skuteczny i atrakcyjny. Wyróżniało go kierowanie się ku sprawom istotnym (miłość), oryginalna metodyka oparta na dyskusji (dialogu). Nauczyciel miał być twórcą znaków ułatwiających uczniowi samodzielne odczytanie prawdy. Nauczanie opierało się na relacji osobowej mistrz - uczeń i było wyrazem życzliwości wobec ucznia. Doskonałym przykładem tego modelu jest praktyka oraz teoria kształcenia św. Tomasza z Akwinu. Pod wieloma względami może ona inspirować współczesnych dydaktyków.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 381-395
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ne ite ad Thomam, sed ad von Hildebrand
    Autorzy:
    Pichola, Ewa Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075917.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Tomasz z Akwinu
    D. von Hildebrand
    scholastyka
    integryzm
    twierdza tomizmu
    Aquinas
    scholastic
    integrism
    fortress of Thomism
    Opis:
    In this paper we posit the question which seems to be the natural implication of von Hildebrand's adherence to Catholicism. Especially, when philosophy is concerned one cannot escape the issue. Hence, we gather materials which help to answer the question what was D. von Hildebrand's stance on metaphysics of St. Thomas. We attempt to show to what extend von Hildebrand was acquianted with philosophy of Aquinas, further, what was his opinion on philosophers who represented the school of Aquinas, and how did he perceive his phenomenology in confrontation with metaphysics. We also present the context of employed by von Hildebrand phrases as „fortress of Thomism” and „narrowness” of integrists. They contribute much to the overall picture. We notice that von Hildebrand kept on loving truth, the Catholic Church and especially the Latin Mass out of the attachment to the philosophical.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 271-286
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Św. Tomasz w myśli Jakuba Arminiusza
    Saint Thomas in the Thought of Jacob Arminius
    Autorzy:
    Dorocki, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040522.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Arminiusz
    Tomasz z Akwinu
    Bóg
    stworzenie
    Opatrzność
    teologia reformowana
    scholastyka
    Arminius
    Thomas Aquinas
    God
    creation
    providence
    Reformed Theology
    scholasticism
    Opis:
    Celem artykułu jest wyeksponowanie elementów teologii Jakuba Arminiusza, mających swe źródło w myśli św. Tomasza. Arminiusz wyróżniał się bowiem wśród reformowanych teologów okresu poreformacyjnego ze względu na swoje zamiłowanie do Akwinaty. Tomistyczny charakter jego doktryny Boga, stworzenia i Opatrzności Bożej odgradzał go częściowo od nurtu kalwińskiej tradycji teologicznej, w której został wychowany. Holenderski reformator na początku swego dyskursu o Bogu, na wzór Doktora Anielskiego, mówił o analogicznym poznaniu Stwórcy. Bazując na tym założeniu oraz na metafizyce Tomasza, lejdejski profesor przyjmował tradycyjne, scholastyczne rozumienie Boga jako bytu niezłożonego, którego istota jest tożsama z istnieniem. Arminiusz był również intelektualistą podporządkowując wolę Absolutu Jego rozumowi. Natura Dei z konieczności jest dobra i sprawiedliwa, dlatego też akt stwórczy jest udzieleniem dobroci. Opatrzność Boża, która podtrzymuje wszystko w istnieniu, nie może działać przeciwko celom zawartym w powołaniu świata do bytu. Ona musi być zawsze zorientowana na to, co zgodne ze scientia et sapientia Dei. Lejdejczyk, tak jak Akwinata, nie był okazjonalistą, pozostawiając należne miejsce przyczynom wtórnym (causae secundae). Niniejsza prezentacja poglądów Arminiusza na tle Tomasza prowadzi do wniosku, że był on zależny od wielkiego mistrza scholastyki w kluczowych kwestiach swojej teologii.
    The aim of this article is to expose the elements of the theology of Jacob Arminius, which has their foundation in the thought of saint Thomas. Arminius due to his fondness to the Aquinas, was distinguished among the reformed theologians of post-reformation era. The Thomistic character of his doctrines of God, creation and God’s providence partly separated him from the stream of Calvinist theological tradition, in which he was educated. The Dutch reformer starts his discourse about God, in the pattern of the Angelic Doctor, from the analogical cognition of Creator. Based on this presupposition and metaphysics of Thomas, the leiden’s professor accepted the traditional, scholastic understanding of God as a simple entity, who’s essence and existing are identical. Arminius was also intellectualist by subordinating the will of God to his reason. Natura Dei is perforce good and just, therefore the act of creation is the granting of kindness. God’s providence, that sustains everything in existence, cannot operate against the purposes contained in the bringing of the world to entity. It must be always oriented on what is consistent with the scientia et sapientia Dei. The Dutch reformer just like the Aquinas was not a occasionalist. He was leaving the rightful space for the second causes (causae secundae). The presentation of views of Arminius, on the background of Thomas, leads to a conclusion that he depended on the great master of scholasticism in the main points of his theology.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 7; 89-103
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tomizm czeski w latach 1879-1948
    Czech Thomism in the Years 1879-1948
    Autorzy:
    Taboł, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452479.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    filozofia czeska
    neotomizm
    scholastyka
    św. Tomasz z Akwinu
    tomizm
    Czech philosophy
    Neo-Thomism
    scholastic
    St. Thomas Aquinas Thomism
    Opis:
    The article begins from the state of research on the history of Thomistic philosophy to the Czech Republic. It discusse the most important figures of the Czech Thomism in 1897-1948 taking them in two generations of scholars. The particular attention is devoted to the Thomist environment Dominican Order from Olomouc who were publishing quarterly Filosofická revue in 1929-1948. As an example of the work of Czech Thomists author discusses an issue connected with the philosophical and theological aspects of upbringing the man. The achievements of Czech Thomists compared with whole Czech philosophy in author’s opinion is considerable: they organized International Conference of Thomistic Philosophy, they founded a magazine which was up to the global mark and published in it among others Maritain, Husserl, Patočka, they discussed about the latest philosophical currents and they reviewed philosophical dissertations from whole world. Czech Thomists’ writer activity also is very important: they published a lot of textbooks, monographs, dissertations and articles. Not all aims of Czech philosophers realized but they ordered relationships between faith and science. It was the reason treating Thomism in Republic Czech as a methodological thoroughness paragon.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2015, 4; 239-248
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstanty Michalski CM – historyk filozofii wieków średnich
    Autorzy:
    Piech, Stanisław Ludwich
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669295.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Michalski Konstanty
    history of philosophy
    scholastics
    medieval Polish philosophy
    Corpus Philosophorum Medii Aevi
    Dante Alighieri
    Jagiellonian University
    historia filozofii
    scholastyka
    średniowieczna filozofia polska
    Uniwersytet Jagielloński
    Opis:
    Rev. Konstanty Michalski, CM, (1879–1947), a philosopher, historian of philosophy, professor and rector of the Jagiellonian University as well as an active member of the Historical-Philosophical Department of the Polish Academy of Learning; he was chairman of the Commission of the History of Philosophy in Poland and Vice-Director of the Department. He experienced the horrors of the concentration camp in Sachsenhausen near Berlin. Michalski’s academic achievements in the field of the history of medieval thought include three thematic groups: Polish philosophy, Western philosophy and philosophical-theological thought of Dante Alighieri.While investigating the 14th century philosophical trends and problems of Scholasticism, Michalski concluded that the dynamics of mediaeval thought was strictly related to the reception of Aristotle’s works and their Arabic and Greek commentators. Together with Aleksander Birkenmajer he put forward a project of a critical edition of the Latin translations of Aristotle’s works, Latin translations of the Arabic and Jewish thinkers as well as the best medieval commentaries on the works of the Stagirite and independent philosophical treatises. On behalf of the Polish Academy of Learning Michalski presented a project of the editorial series Corpus Philosophorum Medii Aevii to the Union Académique Internationale (International Union of Academies) in Brussels in 1928. The Union accepted the proposal of the two medievalists from Kraków in 1930. Michalski gave great impetus to Aristotelian studies, which made medievalists continue their work until today. Corpus Philosophorum Medii Aevii is the most significant and greatest contribution to research on mediaeval thought, continued by scientific centres in Poland and abroad. Michalski reached the conclusion that only getting familiar with the main Western trends would allow him to fathom the doctrinal currents of Polish medieval philosophy. From 1920, he stopped investigating Polish Scholasticism and began seeking its sources in the main trends of Western philosophy of the 14 century. He was not so much interested in schools and systems as in the issues discussed in the 14th century, their formulations and proposed solutions.Michalski was the first Polish scholar who raised research on the history of philosophy to a European level by investigating the sources and carrying out independent studies on fields that had been little known or examined. At the same time, he was the first Polish scholar who explored the main trends in the 14th century philosophy in France and England, contributing to European science to a considerable extent. His achievements are permanent and notable. He studied from the historical-critical perspective over 360 philosophical texts in Polish, English, French, German and Italian libraries. He showed numerous parallels, analogies and similarities in problem-doctrinal areas between medieval philosophy on the one hand and modern and contemporary philosophy on the other. The outcome of his research activities has been included permanently in fundamental textbooks for medieval philosophy.
    Ksiądz Konstanty Michalski CM (1879–1947), filozof, historyk filozofii, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek czynny Wydziału Historyczno-Filozoficznego Polskiej Akademii Umiejętności był przewodniczącym jej Komisji Historii Filozofii w Polsce i wicedyrektorem Wydziału Historyczno-Filozoficznego. Przeżył gehennę więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen koło Berlina. W dorobku naukowym Michalskiego w zakresie historii myśli średniowiecznej wyraźnie zarysowują się trzy grupy tematyczne: filozofia polska, filozofia zachodnioeuropejska i myśl filozoficzno-teologiczna Dantego Alighieri.Badania nurtów myślowych XIV wieku i problemów filozofii scholastycznej upewniły Michalskiego w przekonaniu, że dynamika średniowiecznego życia umysłowego była ściśle związana z recepcją dzieł Arystotelesa i ich arabskich i greckich komentatorów. Wraz z Aleksandrem Birkenmajerem wysunął projekt krytycznego wydania średniowiecznych łacińskich przekładów Arystotelesa, łacińskich tłumaczeń myślicieli arabskich i żydowskich i najlepszych średniowiecznych komentarzy do dzieł Stagiryty oraz samodzielnych traktatów filozoficznych. Projekt serii wydawniczej Corpus Phílosophorum Medii Aevii Michalski przedłożył w 1928 roku w imieniu Polskiej Akademii Umiejętności obradującej w Brukseli Union Académique International, która w 1930 roku przyjęła propozycję obydwóch mediewistów krakowskich. Michalski nadał badaniom nad arystotelizmem podejmowanym przez światową mediewistykę taki rozmach, że trwają one po dzień dzisiejszy. Zainicjowany przez niego Corpus Philosophorum Medii Aevii stanowi najtrwalszy i największy wkład do badań nad myślą średniowieczną, kontynuowanych przez ośrodki naukowe w Polsce i zagranicą. Michalski w swoich badaniach doszedł do wniosku, że dogłębne poznanie prądów doktrynalnych w polskiej filozofii średniowiecznej jest możliwe dopiero po uprzednim zaznajomieniu się z głównymi nurtami myślowymi Zachodu. Od 1920 roku poniechał niemal całkowicie dalszych badań nad scholastyką polską, przeszedł do poszukiwania jej źródeł i podjął studia nad głównymi prądami filozofii zachodnioeuropejskiej XIV stulecia. W swych badaniach interesował się nie szkołami, nie systemami filozoficznymi, ale przede wszystkim zagadnieniami podejmowanymi w XIV stuleciu, ich sformułowaniami oraz proponowanymi dla nich rozwiązaniami.Michalski był pierwszym w Polsce uczonym, który badania w zakresie historii filozofii postawił na europejskim poziomie, sięgając wprost do źródeł i prowadząc studia samodzielnie na odcinkach przed nim mało zbadanych lub prawie nieznanych. Był zarazem pierwszym uczonym polskim, który pracując nad wyjaśnieniem głównych prądów w filozofii późniejszego średniowiecza na terenie Francji i Anglii w wieku XIV, wniósł w tej dziedzinie trwały i istotny dorobek w naukę europejską. W bibliotekach polskich, angielskich, francuskich, niemieckich i włoskich przebadał pod względem historyczno-krytycznym ponad 360 rękopisów filozoficznych. Wykazał wiele zbieżności problemowo-doktrynalnych, analogii i pokrewieństw występujących pomiędzy filozofią średniowieczną a nowożytną i współczesną. Na trwałe wszedł do fundamentalnych podręczników filozofii średniowiecznej.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2018, 37, 1-2
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie, recepcja i konsekwencje filozoficzne encykliki "Aeterni Patris" w kontekście pytania o filozofię chrześcijańską
    The significance, reception and philosophical consequences of the encyclical "Aeterni Patris" in the context of the question about Christian philosophy
    Autorzy:
    Grzybowski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1926957.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    neotomizm
    filozofia chrześcijańska
    scholastyka
    Aeterni Patris
    Leon XIII
    neothomism
    Christian philosophy
    scholasticisms
    Leo XIII
    Opis:
    Dziewiętnaste stulecie to jeden z najbogatszych w wydarzenia i treści okresów historii myśli ludzkiej. Jeśli popatrzymy na ten czas pod kątem wydarzeń o znaczeniu ideowym, to uzmysłowimy sobie, że symbolicznie otwiera je wielka rewolucja francuska (1789), a kończy wybuch I wojny światowej (1914). Naukowe teorie i filozoficzne przesłania, jakie zrodziły się w tym okresie – kantyzm, heglizm, materializm, marksizm, społeczny i biologiczny ewolucjonizm, pozytywizm, radykalny ateizm – wypełniły uniwersyteckie sale wykładowe, gabinety polityczne i izby parlamentów. Nie wszyscy żyjący wówczas intelektualiści zdawali sobie sprawę z przemożnej siły filozoficznych nowinek czy przełomowego znaczenia ideowych propozycji. Tylko uważny namysł nad tym, co wtedy dokonywało się w europejskiej myśli, co działo się w kulturze, nauce, historii, filozofii i religii, pozwalał zauważyć, że nadchodzą bardzo poważne zmiany. Jedną z kluczowych postaci, która dostrzegła moc filozoficznych idei, rozbrzmiewających w dyskusjach tego stulecia, był włoski duchowny Gioacchino Vincenzo Raphaelo Luigi Pecci, późniejszy papież Leon XIII. Właśnie świadomy wagi i mocy ideowych skutków nowych prądów pod koniec XIX wieku, w bardzo trudnych dla Kościoła katolickiego czasach, we wrogiej chrześcijaństwu światopoglądowej atmosferze, spowodowanej wpływem idealistycznych filozofii i fascynacją rodzącym się marksizmem, ogłosił w 1879 roku encyklikę Aeterni Patris. Papież wskazywał sposoby intelektualnego wspomagania i odbudowywania znaczenia teologii i religii w życiu społecznym, zachwianego przez nurty postoświeceniowe i modernistyczne. Leon XIII przekonywał, że jeśli misją Kościoła jest nauczanie, to jest on odpowiedzialny także za ocenę treści, jakie pojawiają się w życiu społecznym i politycznym. Narody, państwa i wspólnoty nie żyją jedynie sprawami ekonomicznymi czy bytowymi, ale przede wszystkim tym, co dokonuje się w kulturze, sztuce, filozofii. Papież proroczo dostrzegł, jak wiele zależy od filozofii. W świetle wciąż powracającego pytania o zasadność i potrzebę filozofii chrześcijańskiej warto spojrzeć retrospektywnie na znaczenie wspomnianej encykliki i zawartej w niej wizji roli filozofii w ludzkim poszukiwaniu odpowiedzi na pytania, wynikające z aktualnego postępu cywilizacyjnego, naukowego i kulturowego. -------------- Zgłoszono: 26/07/2020. Zrecenzowano: 18/09/2020. Zaakceptowano do publikacji: 27/10/2020
    The 19th century was one of the richest periods in the history of human thought. If we look at it not only in terms of bare dates, but also in terms of ideologically meaningful events, we realize that this time span symbolically begins with the great French revolution (1789) and ends with the outbreak of world war I (1914). Scientific theories and philosophical ideas that emerged during the nineteenth century – Kantianism, Hegelianism, materialism, Marxism, social and biological evolutionism, positivism, radical atheism – inundated university lecture halls, political cabinets, and parliamentary chambers. Not all intellectuals of that time were aware of the overwhelming power of these philosophical novelties or the groundbreaking significance of major ideological currents. Only serious reflection on what was happening in European thought, in the fields of culture, science, history, philosophy, and religion, allowed people to notice that very serious changes were on their way. One of the key figures who recognized the power of philosophical ideas reverberating in 19-century disputes was an Italian clergyman: Gioacchino Vincenzo Raffaele Luigi Pecci, later pope Leo XIII. It was this Pope who, aware of the weight, power and consequences of the new trends emerging in the late 19th century, in very unfavorable conditions for the Catholic Church (idealistic philosophies and incipient Marxism) issued in 1879 the encyclical Aeterni Patris. This sophisticated document was not exclusively religious in character (as encyclicals and exhortations usually are), but it was also concerned with the spiritual and ideological condition of nineteenth-century Europe. The pope delineated the ways for providing intellectual assistance and rebuilding the significance of theology and religion in public life, imbalanced by post-Enlightenment and modernistic trends. Leo XIII argued persuasively that the Church’s mission is not limited to teaching, and that it also concerns the dissemination of relevant content in public and political life. It is not merely economic or concerning everyday life issues that matter for Nations, states and communities are not exclusively preoccupied with economic matters and everyday problems. Rather, they are concerned in the first place with what happens in culture, art, philosophy. The pope in an almost prophetic way realized the overarching importance of philosophy. In the light of the constantly recurring question about the legitimacy and need of Christian philosophy, it is worth looking retrospectively at the meaning of Leo XIII’s encyclical and the vision of the role of philosophy it proposes with respect to the human search for answers to questions arising from current civilization as well as scientific and cultural progress. -------------- Received: 26/07/2020. Reviewed: 18/09/2020. Accepted: 27/10/2020
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 225-255
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Rzeczy pospolite”: stare i nowe pojęcia powszechnika
    “Common Things”: The Old and the New Concepts of Universals
    Autorzy:
    Rojek, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232207.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    uniwersalia
    realizm
    nominalizm
    teoria tropów
    scholastyka
    patrystyka
    Trójca Święta
    universals
    realism
    nominalism
    trope theory
    scholasticism
    patristics
    Trinity
    Opis:
    Filozofowie analityczni zwykle uważają, że dyskutowany przez nich problem uniwersaliów jest tym samym problemem, którym zajmowano się w starożytności i średniowieczu. Historycy filozofii pokazują jednak, że dawny spór o uniwersalia dotyczył wielu różnych kwestii i wcale nie skupiał się na dyskutowanym obecnie problemie wspólnych własności. W swojej książce Tropy i uniwersalia przyjmowałem, że pojęcie powszechników miało zawsze mniej więcej to samo znaczenie i interpretowałem stanowisko św. Tomasza z Akwinu jako rodzaj współczesnego realizmu. Moja interpretacja wywołała interesujące polemiki ze strony historyków filozofii, Tomasza Tiuryna i Michała Głowali. W tym artykule staram się zbadać podobieństwa i różnice między współczesnym a średniowiecznym rozumieniem powszechników i odpowiedzieć na niektóre sformułowane przez nich zarzuty. Wygląda na to, że w średniowieczu istniały co najmniej trzy różne pojęcia uniwersaliów. Po pierwsze, rozumiano je jako byty wspólne, ściśle tożsame w wielu swoich realizacjach. To pojęcie uniwersaliów być może zawdzięczamy patrystycznym dyskusjom o Trójcy Świętej w IV wieku. Po drugie, uniwersalia definiowano jako byty orzekane o wielu, to znaczy ogólne pojęcia istniejące w intelekcie. Po trzecie wreszcie, uważano je, zwłaszcza w późnej scholastyce, za byty dzielące się w swoich realizacjach. Tylko to pierwsze pojęcie zgadza się ze współczesnym rozumieniem uniwersaliów. Wynika z tego, że średniowieczny i współczesny spór o powszechniki częściowo pokrywają się ze sobą. Staram się także pokazać, że proponowane przez Tiuryna i Głowalę interpretacje stanowiska św. Tomasza prowadzą do osobliwego poglądu łączącego teorię tropów i strusi nominalizm Quine’a.
    Analytic philosophers usually believe that the problem of universals they discuss is the same problem that was discussed in antiquity and the Middle Ages. However, historians of philosophy point out that the old dispute on universals involved many different issues and did not focus on the currently debated problem of common properties. In my book Tropy i uniwersalia [Tropes and Universals], I assumed that the concept of universals had more or less the same meaning and I interpreted St. Thomas Aquinas’ position as a kind of contemporary realism. My interpretation raised interesting polemics by historians of philosophy, Tomasz Tiuryn and Michał Głowala. In this paper I attempt to examine the similarities and differences between contemporary and medieval understandings of universals and to answer some of their objections. It seems that there were at least three different notions of universals in the Middle Ages. First, they were understood as common beings, strictly identical in many realizations. This concept of universals is perhaps due to the patristic discussions of the Trinity in the fourth century. Second, universals were defined as entities predicated of the many, that is, as general concepts existing in the intellect. Third, and finally, they were thought, especially in late scholasticism, as entities divided into their realizations. Only the first concept agrees with the contemporary understanding of universals. It follows that the medieval and contemporary dispute over universals partially overlap. Finally, I also try to show that the interpretations of Aquinas’s position proposed by Tomasz Tiuryn and Michał Głowala lead in fact to a peculiar position that combines trope theory and Quine’s ostrich nominalism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 367-399
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Gothic Cathedral as a Theological and Aesthetic Project
    Katedra gotycka jako projekt teologiczno-estetyczny
    Autorzy:
    Konik, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762597.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    katedra gotycka
    sztuka gotyku
    estetyka
    filozofia sztuki
    scholastyka
    claritas
    Gothic cathedral
    Gothic art
    aesthetics
    philosophy of art
    scholastics
    Opis:
    The Gothic cathedral is above all a great theological project in which both architecture, engineering and aesthetics are subordinated to one thought: to show the mysteries of faith, its depth and metaphysical beauty through material features. Moreover, the art of Gothic cathedrals had other functions and purposes than contemporary sacred art. It was not designed as an artificial, illusory world, it was not a form of escape from the ordinary. For a man of the Middle Ages, the cathedral was real in that it defined the most important things. It was not contractual, but stemmed from timeless premises; it was not an illusion aimed at escaping the truth, but defined is very core.
    Katedra gotycka to przede wszystkim wielkie przedsięwzięcie teologiczne, w którym zarówno architektura, inżynieria, jak i estetyka podporządkowane są jednej myśli: ukazaniu poprzez atrybuty materialne tajemnic wiary, jej głębi i metafizycznego piękno. Architektura katedr gotyckich miała nieco inne funkcje i cele niż współczesna sztuka sakralna. Nie była projektowana jako sztuczny, iluzoryczny świat, nie była formą ucieczki od codzienności.  Dla człowieka średniowiecza katedra była realna w tym sensie, że określała to, co w jego życiu najważniejsze. Nie wynikała też z doraźnych potrzeb, lecz z ponadczasowych przesłanek, nie była iluzją, która miała na celu ucieczkę od prawdy, lecz określała jej sedno.
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2021, 58, 2; 169-181
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Наследие митрополита Петра Могилы через 400 лет: между геокультурой и богословием
    Legacy of the Archbishop Peter Mogila After 400 Years. Culture and Theology
    Autorzy:
    Bortnik, Siergiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52422611.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    Piotr Mohyła
    Wschód i Zachód
    scholastyka
    Peter Mogila
    East and West
    scholastics
    Opis:
    Założona w XVII w. przez Piotra Mohyłę Kijowska Akademia Duchowna dała początek akademickiej teologii w Rosji i dzisiejszej Ukrainie. Zasługą Mohyły jest napisanie Katechizmu, uporządkowanie liturgii, odrodzenie Cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej. Artykuł interpretuje krytykę adresowaną pod adresem tradycji mohylańskiej przez rosyjskich, greckich i in. teologów XX wieku (Gieorgij Fłorowskij, Christos Jannaras) i jej obronę (John Meyendorf, Walentin Asmus, Władimir Łosskij, Kallistos Ware, Markus Plested) w świetle współczesnych poszukiwań rosyjskiej i ukraińskiej teologii uniwersyteckiej.
    The name of Peter Mogila is connected with the present Kiev Theological Academy. In the 17th century he created the first orthodox educational institution, for that time in the Polish-Lithuanian Commonwealth. His Academy became a source of science which set the standard of academic theology on the territory of present Ukraine and Russia. Especially important are his merits in creation of catechism, in liturgical reform and state legalization of Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Some theologians criticize his contribution to theology, protecting uniqueness of Eastern Christianity. This are George Florovsky (in Russian theology) and Christos Yannaras (in Greek theology). However some other thinkers (Meyendorff, Asmus, Lossky, Ware, Plested) are rather inclined to protect the position of Mogila in his aspiration to find synthesis of the Eastern and Western Christianity. It is especially clear in the “Byzantine Thomism“ popularizing “Latin logic” (medieval scholasticism) in Byzantium. Nowadays orthodox theology in Ukraine and Russia looks for the place among university humanitarian disciplines, and therefore needs systematization and codification. Therefore methodology of Peter Mogila is urgent again, and we can expect “Mogila revival”.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2017, XIII; 189-187
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’articulation entre éthique et politique dans l’histoire de la pensée économique
    Współzależność między etyką i polityką w historii myśli ekonomicznej
    Articulation between Ethics and Politics in the History of Economic Thought
    Autorzy:
    Garello, Pierre
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488256.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    économie politique
    règles de juste conduite
    progrès économique
    behaviorisme
    scolastique
    ekonomia polityczna
    zasady sprawiedliwego postępowania
    postęp gospodarczy
    behawioryzm
    scholastyka
    political economy
    rules of just conduct
    economic progress
    behaviorism
    scholastic
    Opis:
    W swojej historii myśl ekonomiczna od Arystotelesa do Friedmana zmierzała naturalnie w kierunku tak polityki, jak i etyki. Artykuł stanowi refleksję na temat różnych sposobów rozumienia relacji między ekonomią, etyką i polityką. Opowiada się za specyficznym jej rozumieniem: trzeba szukać najpierw tego, co jest etyczne (reguły sprawiedliwego postępowania). Wdrażanie tych reguł wpływa bezpośrednio na podział i ograniczenie władz (polityka) i umożliwia szybki rozwój ekonomiczny. Artykuł stawia tezę, że takie rozumienie – które opiera się na pewnej koncepcji natury ludzkiej – rozwijało się przez wieki i dominowało w czasach scholastyki. Potem musiało współzawodniczyć z innymi sposobami rozumienia ekonomii, polityki, etyki oraz natury ludzkiej, takimi jak pozytywizm, marksizm czy behawioryzm.
    During its history from Aristotle to Friedman, economic thought has turned itself naturally towards politics as well as towards ethics. This paper reflects on the various ways to understand the articulation between economics, ethics and politics. It argues in favor of a specific understanding: one should look first for what is ethical (rules of just conduct). The implementation of those rules have direct implications for the division and limitation of powers (politics) and once in place allows for rapid economic development. The paper claims that this understanding—which relies on a certain conception of the nature of human beings—has developed throughout the centuries and was dominant at the time of the scholastics. Since then it had to compete with other understanding of economics, politics, ethics and human nature such as found in positivism, marxism or behaviorism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 3; 35-48
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies