Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "parafiny" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Wpływ kompatybilności rop na depozycję osadów w łańcuchu dystrybucji ropy naftowej
    The effect of oil compatibility on sediments deposition in the crude oil distribution chain
    Autorzy:
    Szuflita, Sławomir
    Krasodomski, Wojciech
    Kuśnierczyk, Jerzy
    Wojnicki, Mirosław
    Warnecki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834100.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    asfalteny
    parafiny
    filtrowanie
    paraffins
    asphaltenes
    filtration
    Opis:
    According to Eurostat data, oil imports to Poland in the first half of 2019 amounted to 12.7 million tonnes of oil, of which 63% were supplied from Russia, wherein 2013 it was as much as 95%. In pursuit of greater energy security, oil companies are encouraged to acquire crude oil from various sources, which is the reason for the intensification of research on sedimentation caused by blending different types of crude oils. Mixing of crude oils supplied from different sources generates an additional issue accompanying processing of crude oils in the refinery, namely its compatibility. Crude oils from different sources can differ significantly in terms of physical and chemical properties and fractional composition, which determines the need for proper processing in the refinery to maintain the continuity of uninterrupted operations with different oil blends. The problem of incompatibility of crude oil is related mainly to the situation when one of the blended crude oils is a high-paraffin type containing a small amount of asphaltenes, and the second one has a low content of saturated hydrocarbons, but a higher content of resins and asphaltenes. These two are completely stable alone and would not cause problems with asphaltene sediments, but blending them could result in the formation of such sediments. The paper describes an original method of crude oil filtering taking into account the pressure and temperature conditions related to oil processing in the refinery. Moreover, using a properly designed filtering system, it was possible to determine the amount of sediment for pure oils as well as their blends in different proportions. Filtering of crude oil and its mixtures was performed at two temperatures of 20°C and 150°C, at pressure conditions of 20 bar. Crude oil compatibility tests were conducted for three oils differing in the source, composition and physical properties.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2020, 76, 8; 533-539
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badanie wpływu ciśnienia i temperatury na proces wytrącania parafin w ropie naftowej
    Investigation of the influence of pressure and temperature on paraffin wax deposition in crude oil
    Autorzy:
    Szuflita, S.
    Kuśnierczyk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835451.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    parafiny
    WAT
    depozycja stałej fazy parafinowej
    paraffins
    paraffin wax deposition
    Opis:
    W publikacji rozważono tematykę wpływu ciśnienia i temperatury na wytrącanie się osadów parafinowych z płynów złożowych. Scharakteryzowano ważniejsze metody badawcze służące do określania temperatury depozycji stałej fazy parafinowej (Wax Apperance Temperature – WAT). Wykorzystując odpowiednio zmodyfikowaną aparaturę PVT, wyznaczono temperaturę początku wytrącania się parafiny (WAT), z uwzględnieniem wpływu ciśnienia i rozpuszczonego gazu w próbce ropy. Wykonane badania pozwoliły na określenie warunków równowagowych (w układzie ciśnienie–temperatura), przy których ma miejsce depozycja stałej fazy parafinowej. Na podstawie przeprowadzonych eksperymentów wyznaczona została granica rozdzielająca obszar parafinowy (występowanie parafin w fazie stałej) od obszaru bez parafiny. Dokładne określenie stref (w zakresie ciśnienia i temperatury) powstawania osadów parafinowych jest istotnym zagadnieniem w planowaniu wydobycia i transportu węglowodorów. Pozwala to uniknąć trudności w utrzymaniu przepływu wynikających z obecności parafinowego osadu oraz kosztów związanych z jego usuwaniem.
    In this paper, the issue of pressure and temperature influence on paraffin wax deposition in reservoir fluids was raised. Typical research methods for determining wax appearance temperature (WAT) were briefly characterized. The wax appearance temperature was studied taking into account, pressure and the amount of gas dissolved in oil samples using a suitably modified PVT apparatus. Investigations performed allowed to determine the equilibrium conditions (of PT) at which the deposition of paraffin waxes occurs. On the basis of the conducted research, there was a zone determined with wax deposition hazard and another one without a risk of solid wax precipitation. The precise determination of wax precipitation zones is a significant issue in the planning of recovery and transport of hydrocarbons. It allows to avoid flow assurance problems caused by solid wax deposits, as well as the cost generated for their elimination.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2017, 73, 6; 395-404
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania laboratoryjne określające wzrost potencjału parafinowania wraz ze spadkiem temperatury
    Laboratory studies for the determination of the increase in the wax formation potential associated with the decrease in the temperature
    Autorzy:
    Szuflita, S.
    Kuśnierczyk, J.
    Wojnicki, M.
    Warnecki, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1835111.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    parafiny
    WAT
    WPC
    depozycja stałej fazy parafinowej
    paraffins
    paraffin wax deposition
    Opis:
    W publikacji rozważono tematykę wpływu ciśnienia i temperatury na wytrącanie się osadów parafinowych z płynów złożowych. Wymieniono ważniejsze metody badawcze służące do określania temperatury depozycji stałej fazy parafinowej (wax appearance temperature – WAT). Omówiono metody pozwalające na wyznaczenie krzywej wytrącania parafiny – WPC (wax precipitation curve). Wykorzystując odpowiednio zmodyfikowaną aparaturę PVT, określono temperaturę początku wytrącania się parafiny (WAT), poniżej której na specjalistycznym filtrze wychwycono stałą fazę parafinową w różnych temperaturach. Na podstawie przeprowadzonych eksperymentów wyznaczona została granica rozdzielająca obszar parafinowy (występowanie parafin w fazie stałej) od obszaru bez parafiny. Pomiary ilości parafiny z wykorzystaniem filtra pozwoliły na wyznaczenie krzywej WPC, dzięki której otrzymujemy dodatkowe dane o ilości wytrąconego osadu parafinowego poniżej WAT. Szczególną zaletą opisanych badań jest możliwość wykonania pomiarów w szerokim zakresie ciśnień oraz nasycenie badanej próbki gazem złożowym, co pozwala na uzyskanie takiej próbki ropy, jaka występuje w rzeczywistych warunkach eksploatacyjnych. Większość znanych na świecie sposobów badań nie umożliwia takiego przygotowania próbki oraz pomiaru pod wpływem ciśnienia, tym samym otrzymane wyniki obarczone są błędem. Aspektem ekonomicznym stosowania omawianego sposobu jest możliwość prowadzenia eksploatacji z zachowaniem optymalnych warunków ciśnienia i temperatury, w których badane zjawisko nie zachodzi lub jest minimalne. Znajomość przebiegu krzywej wytrącania parafin (WPC) jest niezbędna do wybrania optymalnej, w danych warunkach, metody przeciwdziałania powstawaniu wytrąceń parafinowych blokujących przepływ mediów złożowych. Opracowany sposób pomiaru daje możliwość określenia skuteczności działania specjalistycznych inhibitorów parafin i asfaltenów oraz wyznaczenia ich optymalnego dawkowania. Takie podejście pozwala zarówno na ograniczenie kosztów, jak też na zminimalizowanie ryzyka zablokowania przepływu ropy z jednoczesnym zachowaniem ciągłości produkcji.
    In this paper, the issue of pressure and temperature influence on the paraffin wax deposition in reservoir fluids was raised. Typical research methods for determining wax appearance temperature (WAT) were briefly characterized. Methods for the determination of wax precipitation curve (WPC) were discussed. Using the appropriately modified PVT apparatus the wax appearance temperature was determined, below which a solid waxy phase at various temperatures was captured on a specialized filter. On the basis of the research carried out, the boundary separating the wax deposition hazard zone (the occurrence of solid paraffin waxes) from the zone without wax was determined. Measurements of the amount of wax allowed to determine the WPC curve, thanks to which the additional data concerning the amount of solid wax deposited below WAT were obtained. A special advantage of the method is its ability to perform measurements in a wide range of pressures and the saturation of the tested sample with reservoir gas, which allows obtaining a sample of crude oil that occurs in real operating conditions. Most of the known research methods in the world do not allow for such sample preparation and measurement under pressure, thus the results obtained are flawed to a certain extent. The economic aspect of the discussed method is the ability to conduct operations while maintaining optimal pressure and temperature conditions in which the studied phenomenon does not occur or is minimal. Knowledge of the wax precipitation curve – WPC is necessary to select the optimal method for counteracting the formation of paraffin precipitates, which are blocking the flow of reservoir fluids for given conditions. The developed method of measurement gives the possibility to determine the effectiveness of specialist paraffin and asphaltene inhibitors and to determine their optimal dosage. This approach allows to reduce costs as well as minimize the risk of blocking oil flow while maintaining production continuity.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2018, 74, 10; 759-767
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena kompatybilności rop naftowych metodą pompową i filtracyjną
    Crude oil compatibility testing using pumping and filtration methods
    Autorzy:
    Szuflita, Sławomir
    Krasodomski, Wojciech
    Kuśnierczyk, Jerzy
    Wojnicki, Mirosław
    Warnecki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143632.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    asfalteny
    parafiny
    filtrowanie
    kompatybilność
    ropa
    dywersyfikacja
    dostawa
    asphaltenes
    paraffins
    filtration
    oil
    compatibility
    supply
    chain
    diversification
    Opis:
    Z danych Narodowego Banku Polskiego wynika, że w 2019 roku import ropy do Polski wyniósł 26,3 mln ton, z czego główny jej wolumen pochodził z Rosji. Konieczność zapewnienia większego bezpieczeństwa energetycznego kraju wymusza dywersyfikację dostaw ropy naftowej, przez co największe krajowe rafinerie z roku na rok zwiększają udział dostaw z różnych źródeł. Pociąga to za sobą potrzebę nieustannego uzyskiwania informacji o opłacalności przerobu nowych rodzajów ropy i potencjalnych problemach skutkujących podwyższeniem kosztów. Kontrole jakości oferowanych na rynku surowców pomagają zminimalizować ryzyko zakupu niekompatybilnych gatunków rop dzięki upewnieniu się, że proponowana partia spełnia właściwe wymagania jakościowe. Szczególne znaczenie ma fakt, że badania takie należy wykonywać wyprzedzająco, zanim zostanie podjęta decyzja o zakupie konkretnego surowca naftowego i wprowadzeniu go do instalacji w rafinerii. Często jednak zdarza się, że szczegółowe badania wykonywane są dopiero po zakupie. Należy zwrócić uwagę, że samo badanie właściwości fizykochemicznych i określanie wydajności poszczególnych frakcji nie jest wystarczające. Wytrącanie osadów w ciągu logistycznym ropy naftowej jest istotnym problemem zarówno w instalacjach rurociągowych, bazach magazynowych, jak też w instalacjach rafineryjnych, w których przerabiana jest ropa zawierająca zdyspergowane osady. We wcześniejszym etapie badań opracowano skuteczną metodę filtrowania pozwalającą na określenie kompatybilności rop i ich mieszanin. Obecnie uwagę skupiono na opracowaniu nowej metody, która pozwoliłaby na szybszą możliwość wykonania pomiaru kompatybilności przy jednoczesnej możliwości ponownego wykorzystania tej samej próbki. Opracowany nowy sposób badań kompatybilności metodą pompową przetestowano na dwóch ropach pochodzących z różnych kierunków dostaw. Pomiary wykonano dla rop i ich mieszanin w temperaturze 150°C pod ciśnieniem 25 bar. Pomiar kompatybilności rop metodą filtrowania wykorzystano do celów porównawczych, wyznaczając na podstawie masy osadu odseparowanego na specjalistycznych filtrach dopuszczalne udziały procentowe, w których mieszaniny węglowodorowe były kompatybilne.
    According to the National Bank of Poland, by the end of 2019, oil imports to Poland amounted to 26.3 million tonnes of crude oil, where the main volume came from Russia. The need to ensure greater energy security enforces the diversification of crude oil supplies, thus the largest domestic refineries are increasing the share of supplies from different sources each year. This entails the need for continuous information on the profitability of processing new types of crude oil and potential problems resulting in increased cost. Quality control of the crude oil offered on the market helps minimize the risk of purchasing incompatible oil types by ensuring that the proposed shipment meets the relevant quality requirements. Of particular importance is the fact that such tests should be performed prior to the decision to purchase a particular crude oil and introduce it to the refinery’s installation. It often happens, however, that detailed tests are performed only after the purchase. It is important to note that testing the physicochemical properties and determining the yield of individual fractions alone is not sufficient. Precipitation of sediments in the logistic chain of crude oil is a significant problem both in pipeline installations, storage depots, and refinery installations, where crude oil containing dispersed sediments is processed. In the previous stage of work, an effective filtration method was developed to determine the compatibility of crude oils and their mixtures. Now, attention was focused on developing a new method that allowed for a faster compatibility measurement capability along with reusing samples for another measurement. The developed new method of pump compatibility testing was tested for two crude oils from different supply directions. The measurements were performed for crude oils and their mixtures at 150°C under 25 bar pressure. Compatibility of crude oils with the filtration method was used for comparison, where based on the mass of sediment separated on special filters, the allowable concentrations where hydrocarbon mixtures were compatible were determined.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2021, 77, 7; 463-470
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kompatybilność rop badana z zastosowaniem mikroskopu wysokociśnieniowego w warunkach dynamicznych
    Oil compatibility testing with a high-pressure microscope under dynamic conditions
    Autorzy:
    Szuflita, Sławomir
    Krasodomski, Wojciech
    Kuśnierczyk, Jerzy
    Wojnicki, Mirosław
    Warnecki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343998.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    asfalteny
    parafiny
    filtrowanie
    kompatybilność
    ropa
    dywersyfikacja
    dostawy ropy
    asphaltenes
    paraffins
    filtration
    oil
    compatibility
    supply
    chain
    diversification
    Opis:
    Ze względu na wysoką cenę lekkich rop większość rafinerii skłania się do zakupu większych ilości tańszych rop „okazyjnych”, które są cięższe i zawierają wyższe stężenia siarki i kwasów naftenowych. Takie podejście doprowadza do większej częstotliwości prac serwisowych związanych z oczyszczaniem instalacji procesowej w rafinerii. Na szczęście zrozumienie przyczyn i metod łagodzenia wytrącania się zanieczyszczeń ropopochodnych uległo ostatnio znacznej poprawie dzięki opracowaniu narzędzi do przewidywania i identyfikacji. Co zaskakujące, 90% zanieczyszczeń ropopochodnych w rafinacji ma tylko kilka wspólnych przyczyn. Analiza osadu zwykle pozwala na zidentyfikowanie pierwotnej przyczyny, którą potwierdza odnalezienie prekursora tego niekorzystnego zjawiska w ropie naftowej przepływającej przez zanieczyszczoną jednostkę instalacji. Odpowiednie rozpoznanie zagadnienia może wprowadzić szereg potencjalnych metod łagodzących, z których dana rafineria może wybrać najlepszą do wdrożenia. Każdy kraj na świecie dąży do osiągnięcia jak największego bezpieczeństwa energetycznego, a tym samym do dywersyfikacji dostaw ropy i innych surowców. W przypadku ropy, gdy pozyskiwana jest ona z różnych źródeł, generuje się dodatkowy problem, a mianowicie kompatybilność. Okazuje się, że po zmieszaniu niektóre ropy wykazują tendencje do wytrącania osadów w zbiornikach magazynowych, a następnie w ciągu logistycznym. W jednej z poprzednich prac opracowano skuteczną metodę filtrowania pozwalającą na określenie kompatybilności rop i ich mieszanin. W obecnej pracy skoncentrowano się na tym, aby nowa metoda pozwoliła na szybszą możliwość wykonania pomiaru kompatybilności przy jednoczesnej możliwości ponownego wykorzystania tej samej próbki. Opracowany nowy sposób badań kompatybilności z wykorzystaniem mikroskopu (ang. high-pressure microscope, HPM) zastosowano do dwóch rop pochodzących z różnych kierunków dostaw. Pomiary wykonano dla rop i ich mieszanin w temperaturze 120°C i pod ciśnieniem 25 bar. Pomiar kompatybilności rop metodą filtrowania wykorzystano do celów porównawczych, gdzie masa odseparowanego osadu na specjalistycznych filtrach stanowiła wyznacznik kompatybilności badanych rop.
    Since the price of light crude oil is high, most refineries prefer to purchase higher volumes of cheaper bargain crude, which is heavier and contains higher concentrations of sulfur and naphthenic acids. This approach leads to a higher frequency of treatment service works to maintain the refinery's process plant. Fortunately, understanding precipitation mechanisms and the development of methods to mitigate precipitates of petroleum contaminants has recently improved with the advancement of prediction and identification tools. Surprisingly, 90% of petroleum contaminants in refining have only a few common causes. Sediment analysis usually identifies the initial trigger, which is confirmed by finding a precursor to this unfavourable phenomenon in the crude oil flowing through the contaminated unit. Appropriate identification of the issue can result in several potential mitigation methods from which a particular refinery can choose the best one to implement. Every country in the world strives to achieve greater energy security and thus diversification of the supply of oil and other raw materials. When crude oil is obtained from different sources, an additional problem can appear during processing in the refinery, namely oil compatibility. Some crude oils, when blended, tend to precipitate sediments in the process chain. In the previous statutory work, an effective filtering method was developed to determine crude oils' compatibility. Now, attention has been paid to speeding up the measurements and reusing the sample. A new method of compatibility testing using an HPM microscope was developed for two crude oils from different supplies. The measurements were performed for crude oils and their mixtures at 120°C under 25 bar pressure. Compatibility tests using the filtering method were used for comparative studies. The mass of sediment separated on dedicated filters was taken as an indicator of compatibility for investigated crude oils.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2023, 79, 1; 11-19
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Method for calculating the individual hydrocarbon composition from the accumulated fractional composition of oil and condensate samples
    Metoda obliczania jednostkowego składu węglowodorów na podstawie skumulowanego składu frakcyjnego próbek ropy naftowej i kondensatu
    Autorzy:
    Karimova, Arifa Q.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348266.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    oil
    composition
    asphaltene-resinous substances
    hydrocarbon gases
    chemical properties
    paraffins
    mixtures of pure components
    gas condensate system
    individual hydrocarbon
    Watson characteristic factor
    high degree of correlation
    ropa
    skład
    substancje asfaltenowo-żywiczne
    gazy węglowodorowe
    właściwości chemiczne
    parafiny
    mieszanina czystych składników
    systemy gazowo-kondensatowe
    pojedynczy węglowodór
    współczynnik Watsona
    wysoki stopień korelacji
    Opis:
    The composition of oils is the main source of information that enables the evaluation and modeling of their physical, thermal and chemical properties (including their critical properties) across a wide range of state parameters. The more comprehensively the composition of oils is analyzed, the more precise information is provided for calculations and problem-solving in the field of oilfield mechanics and related areas, such as the extraction, preparation, transportation, and processing of oils and their fractions. The principal constituents of oils are hydrocarbons. Oils contain hydrocarbons of three homologous series: paraffins, naphthenes and aromas. In oils, there may be hydrocarbons of a mixed composition containing both naphthenic and aromatic rings. In addition to hydrocarbons, oils also contain oxygen, sulfur, nitrogen and other constituents. These compounds are the primary elements of asphaltene-resinous substances (ARS) found in oil. They are characterized by high relative densities (often exceeding 1 g/cm<sup>3</sub>), dark coloration, and relative chemical instability when exposed to elevated temperatures, oxygen, adsorbents, etc. The composition of asphaltene-resinous substances encompasses a wide range of substances. The validity of the proposed technique is justified by the observation that the data of molecular weight, Watson characteristic factor, and experimental density calculated from molar compositions should align on the same surface with a high degree of correlation. In addition, the experimental and calculated values, in terms of molecular composition, of molecular weights should lie on a straight line passing through the origin of coordinates with a slope coefficient equal to unity and exhibit high degree of correlation.
    Skład ropy jest głównym źródłem informacji umożliwiającym ocenę i modelowanie jej właściwości fizycznych, termicznych i chemicznych (włącznie z właściwościami krytycznymi) w szerokim zakresie parametrów stanu. Im bardziej dokładnie analizowany jest jej skład, tym dokładniejsze informacje są dostarczane na potrzeby obliczeń i rozwiązywania problemów w dziedzinie mechaniki złóż ropy i powiązanych obszarach, takich jak wydobycie, przygotowanie, transport i przetwarzanie rop i ich frakcji. Głównymi składnikami ropy są węglowodory. Ropa zawiera węglowodory z trzech szeregów homologicznych: parafiny, nafteny i aromaty. W skład ropy mogą wchodzić węglowodory o mieszanym składzie, zawierające zarówno pierścienie naftenowe, jak i aromatyczne. Oprócz węglowodorów, ropa zawiera także tlen, siarkę, azot i inne składniki. Związki te są podstawowymi składnikami substancji asfaltenowo-żywicznych (ARS) występujących w ropie naftowej. Charakteryzują się one wysoką gęstością względną (często przekraczającą 1 g/cm3), ciemnym zabarwieniem i względną niestabilnością chemiczną po ekspozycji na działanie podwyższonych temperatur, tlenu, adsorbentów itp. Skład substancji asfaltenowo-żywicznych obejmuje szeroki zakres substancji. Uzasadnieniem proponowanej techniki jest fakt, że dane dotyczące masy cząsteczkowej, współczynnika Watsona i gęstości eksperymentalnej obliczonej na podstawie składu molowego powinny znajdować się na tej samej powierzchni z wysokim stopniem korelacji. Ponadto, wartości eksperymentalne i obliczone w odniesieniu do składu molekularnego mas cząsteczkowych powinny znajdować się na linii prostej przechodzącej przez początek współrzędnych ze współczynnikiem nachylenia równym jedności i wykazywać wysoki stopień korelacji.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2023, 79, 11; 730-735
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies