Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "góry Świętokrzyskie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 25
Tytuł:
Non-arthropod burrows from the Middle and Late Cambrian of the Holy Cross Mountains, Poland
Nory ze srodkowego i poznego kambru Gor Swietokrzyskich
Autorzy:
Orlowski, S
Zylinska, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23186.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Treptichnus rectangularis
Gory Swietokrzyskie
kambr
Bergaueria elliptica
skamienialosci
Polska
paleontologia
Opis:
During the Middle and Late Cambrian in the area of the present-day Holy Cross Mountains all the traces of infaunal activity were produced by animals burrowing parallel to and immediately below the sediment surface, deeper infaunal burrowers being missing. Deeper penetration was probably not possible due to anoxic conditions within the sediment. This was not the case in the Early Cambrian, where numerous deep vertical burrows with spreite structures are known in the area. Diversity of the Middle and Late Cambrian trace fossil assemblages of the Holy Cross Mts is low, with only six ichnogenera of non-arthropod traces in the Middle Cambrian and eight ichnogenera in the Late Cambrian, compared with 24 ichnogenera in the Early Cambrian. The most unusual is a large hemispherical burrow, possibly of actinian origin, for which the name Bergaueria elliptica isp. n. is proposed. Treptichnus rectangularis isp. n. represents horizontal burrows with stiff walls, being systems of short units connected with one another. Some of the units contain faecal pellets produced by the host animal.
Profil kambru Gór Świętokrzyskich składa się z naprzemianległych piaskowców i łupków tworzących formacje o znacznej miąższości. W skałach tych właściwym skamieniałościom towarzyszą ślady działalności życiowej organizmów. Oprócz znanych i wcześniej notowanych śladów działalności organizmów zostały opisane dwa nowe ichnogatunki, tj. Bergaueria elliptica i Treptichnus rectangularis. Pierwsza z tych form, opisana na podstawie jednego okazu, jest wyjątkowo dużym śladem spoczynku, prawdopodobnie ukwiała. Istnieją przypuszczenia, że mógłyby to być jednak organizm zbliżony do przedstawicieli fauny ediakarańskiej. Nory Treptichnus rectangularis są efektem penetrowania osadu przydennego przez organizm zbliżony bądź do priapulidów bądź do echiuroidów, który pozostawił w otwartych norach grudki fekalne. Większość znanych po-kambryjskich śladów działalności życiowej organizmów miała swój początek w płytkich wodach mórz kambryjskich, przy czym większość z nich pojawiła się już we wczesnym kambrze. Na omawianym obszarze w porównaniu z wczesnym kambrem (24 ichnorodzaje) liczba ichnorodzajów w środkowej i późnej epoce jest niższa i wynosi odpowiednio 6 i 8 ichnorodzajów, przy czym obserwuje się brak śladów głębokiej penetracji w obrębie osadu, jak też skomplikowanych sieci i meandrów. Dane z Gór Świętokrzyskich potwierdzają ogólnq regułę o spadku zróżnicowania śladów działalności organizmów z początkiem środkowego kambru. Brak głębokiej penetracji osadu wynikać może ponadto z anoksycznych warunków panujących płytko pod jego powierzchnią. Najbardziej pospolity ichnorodzaj Planolites występuje w całym profilu i jest w zasadzie niezależny od facji, chociaż jego frekwencja w profilu jest bardzo zróżnicowana. Treptichnus, Multina i Gordia są rzadsze i zależne od facji. Natomiast skrajne ubóstwo śladów organicznych w obrębie formacji łupków z Gór Pieprzowych potwierdza wcześniejsze ustalenia o osadzaniu się skał tej formacji w strefie głębszej niż litoralna a ponadto z deficytem tlenu w wodach przydennych.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 4; 385-409
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trilobites from the Givetian and Frasnian of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Chlupac, I
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20635.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Gory Swietokrzyskie
taksony
skamienialosci
zywet
Polska
fran
paleontologia
fauna trylobitowa
dewon
Opis:
Three species of Givetian and Frasnian trilobites have been recognized in the stromatoporoid-coral platform and Dyminy reef complex (Kowala Formation) of the southern part of the Holy Cross Mts, and two more in deeper facies of the Kostomłoty area. Representatives of the genus Scutellum, common in the shallow-water (related to carbonate buildups) associations of the Variscan Europe, are most widespread and diversified. Cyrtodechenella(?) declinans sp. n., Phacops (Chotecops) zofiae sp. n., and Scutellum mariae sp. n. are proposed.
W oparciu о nowe kolekcje, pochodzące ze stanowisk głównie w obrębie platformy stromatoporoidowo-koralowcowej i dymińskiego kompleksu rafowego (Formacja z Kowali) południowej części Gór Świętokrzyskich oraz z głębszych facji obszaru kostomłockiego, opisano faunę trylobitową żywetu i franu oraz przedyskutowano różne aspekty jej występowania. Wyróżniono 5 taksonów, w tym 3 nowe gatunki: Cyrtodechenella(?) declinarts sp. n., Phacops (Chotecops) zofiae sp. n. i Scutellum mariae sp. n. Przedstawiciele rodzaju Scutellum są najbardziej szeroko rozpowszechnieni i zróżnicowani. Wykazują oni ścisłe pokrewieństwa z płytkowodnymi asocjacjami środkowej i zachodniej (waryscyjskiej) Europy, związanymi z różnorodnymi budowlami węglanowymi.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 2-4; 395-406
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brachiopod assemblages in the Devonian Kowala Formation of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Racki, G
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20858.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
spiriferidy
Gory Swietokrzyskie
fauna
atrypidy
skamienialosci
Ambocoeliidae
Polska
paleontologia
ramienionogi
dewon
Opis:
Brachiopod faunas from the Devonian stromatoporoid-coral series (Kowala Formation) of the southern Holy Cross Mts comprise at least 60 species, atrypids and ambocoeliid spiriferids being the most common. Largely monospecific bottom-level pioneer assemblages colonized intershoal and open shelf environments of the Late Givetian Sitkówka bank complex to the Frasnian Dyminy reef complex, and some lagoonal habitats of the older Givetian Stringocephalus bank. The associations dwelling organic buildups were more diverse and specialized. Faunal dynamics of the brachiopods were controlled primarily by eustatic cycles and the evolution of the carbonate shelf. Generally this was a four-step succession from the stringocephalid to the ambocoeliid, atrypid (or cyrtospiriferid), and rhynchonellid faunas. Twenty two species are reviewed,Praewaagenoconcha(?) sobolevi sp. n., Desquamatia globosa aequiconvexa subsp. n., and D. g. sitkowkensis ssp. n. are proposed. Two poorly-known species of Gürich (1896), Tenticospirifer lagoviensis and Ilmenia(?) elatior, are redescribed.
Fauna ramienionogowa z dewońskiej serii stromatoporoidowo-koralowcowej (Formacji z Kowali) południowej części Gór Świętokrzyskich zawiera co najmniej 58 gatunków. Atrypidy i spiriferidy Ambocoeliidae są najbardziej szeroko rozpowszechnione. Slabo zróżnicowane, często jednogatunkowe pionierskie zespoły poziomu dna („level-bottom”) kolonizowały otwartomorskie i śródpłyciznowe środowiska późnożyweckiego sitkówczańskiego kompleksu ławicowego („bank complex”) i dymińskiego kompleksu rafowego franu, jak i niektóre lagunowe biotopy stringocefalowej ławicy biostromalnej starszego żywetu. Asocjacje zamieszkujące budowle organiczne były bardziej zróżnicowane i wyspecjalizowane. Dynamika faunistyczne ramienonogów była kontrolowana w pierwszym rzędzie przez cykle eustatyczne i evolucję środowiskową szelfu węglanowego. Generalnie była to cztero-etapowa sukcesja od fauny stringocefalowej przez ambocelidową, atrypidową i (lub) cyrtospiriferidową po rynchonellidową. Dwadzieścia dwa gatunki są przedstawione, a z nich Praewaagenoconcha(?) sobolevi sp. n. i 2 podgatunki Desquamatio, globosa (aequiconvexa i sitkowkensis) zaproponowano jako nowe. Nadto, opisano 2 słabo poznane gatunki Güricha (1896), Tenticospirifer lagoviensis i Ilmenia(?) elatior.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 2-4; 297-357
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tentaculites from the Givetian and Frasnian of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Hajlasz, B
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20835.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Gory Swietokrzyskie
fauna
stratygrafia
skamienialosci
zywet
Polska
tentakulity
fran
paleontologia
mieczaki
dewon
Opis:
The Givetian and Frasnian strata of the Holy Cross Mountains, including chiefly biostromal sequence of the Kowala Formation, and the Dziewki Limestone of the Silesian Upland, yielded nine benthic and seven planktic tentaculite species. The tentaculites reveal strong affinities with coeval faunas of the East European Platform, and only two species from the oldest Givetian units (Stringocephalus-bearing strata), namely Homoctenus hanusi and Nowakia postotomari, are known primarily from the European Variscan belt. Stylioline succession allows recognition of the Middle/Late Devonian boundary in pelagic facies of the Kostomłoty area.
Fauna tentakulitów z żywetu i franu Gór Świętokrzyskich i antykliny Siewierza wykazują duże analogie z jednowiekową fauną Europy Wschodniej (głównie Platformy Rosyjskiej), a jedynie stratygraficznie najstarsze gatunki (przede wszystkim Homoctenus hanusi), dowodzą związków z dewonem Czech i Niemiec. Wykazano znaczenie tych mięczaków dla korelacji utworów żywetu i franu oraz zarysowano możliwość wykorzystania sekwencji styliolin do rozpoznawania granicy żywetu z franem w basenowych facjach strefy kostomłockiej.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 2-4; 385-394
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evolution of the embryonic development in lingulid brachiopods
Ewolucja rozwoju zarodkowego u lingulidow
Autorzy:
Balinski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20146.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
lingulidy
Gory Swietokrzyskie
fauna kopalna
ewolucja zwierzat
skamienialosci
embriogeneza
paleontologia
ramienionogi
protegulum
dewon
Opis:
The style of embryonic development in the lingulids has changed through time; that of Recent lingulids is not primitive for the group. The shell of Devonian lingulids consists of two valves already at the embryonic stage, whereas in Recent lingulids the protegulum originates as a single plate, subsequently folded in two. The protegulum of the Devonian lingulids is a cup-shaped, subcircular plate, usually with a characteristic radial sculpture suggesting the presence of marginal setae, similar to those occurrilg in early juvenile stages of Recent discinids. Devonian protegula are 81 to 100 µm in width and thus are three times smaller than protegula of the Recent Lingula utd Glottidia, and twice as small as those of the Late Cretaceous Lingula sp. The embryonic development of lingulids underwent important modification during last 370 Ma.
Na kilkudziesięciu okazach lingulidów z późnego dewonu antykliny Dębnika i Gór Świętokrzyskich stwierdzono wystepowanie okrągławej, wypukłej tarczki o szerokości 81-100 µm usytuowanej w najbardziej apikalnej częsci obu skorup. Tarczka ta jest wyraźnie odgraniczona od muszli larwalnej. Brak jest na niej koncentrycznych linii przyrostowych charakterystycznych dla muszli larwalnej i postlarwalnej. Nie ulega wątpliwości, że tarczka ta odpowiada muszli zarodkowej, czyli protegulum. Jest to pierwszy przypadek tak dobrego zachowania protegulum u kopalnych lingulidów. W porównaniu z protegulum współczesnej linguli i gtotidii jest ono trzy rzy mniejsze, a ponadto charakteryzuje się szczególną morfologią, na którą składają się promieniste fałdki, centralnie usytuowana wklęslość oraz wałeczkowato zgrubione brzegi. Również protegula późnokredowych lingul odbiegają znacznie od muszli zarodkowej form późnodewońskich (Fig. 5). Można przypuszczać, że różnice w budowie muszli zarodkowej odzwierciedlają różnice w szczegółach anatomicznych stadium embrionalnego późnodewońskich, późnokredowych i współczesnych lingulidów. Zapewne więc w czasie ostatnich 370 milionów lat rozwój zarodkowy lingulidów uległ znacznej modyfikacji, co podważa dość powszechnie przyjmowany pogląd o wyjątkowym konserwatyzmie ewolucyjnym tej grupy ramienionogów.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 1; 45-56
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Late Cambrian eocrinoid Cambrocrinus
Autorzy:
Dzik, J
Orlowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21429.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Gory Swietokrzyskie
Acadocrinus
Cambrocrinus
kambr
Cambrocrinus regularis
skamienialosci
szkarlupnie
eokrynoidy
morfologia
budowa strukturalna
paleontologia
Opis:
Morphology of the stem in Cambrocrinus regularis Orłowski 1968 from the early Late Cambrian of the Holy Cross Mts, with only one type of columnals in its proximal conical part but with well developed marginal fulcra connecting them alternately in pairs, places it in between the Middle Cambrian Acadocrinus and Late Cambrian Ridersia. In the presence of thecal ribbing with ribs radiating toward plate corners, which is definitely not homologous to the ribbing of Ridersia, Macrocystella, and later cystoids, it departs from the main eocrinoid lineage leading to the rhombiferans. A new family Cambrocrinidae is therefore proposed to include Cambrocrinus and Eocystites.
Szkarłupnie znane są z dwu obfitych stanowisk w kambrze Gór Świętokrzyskich. Starszy zespół ze środkowokambryjskich piaskowców z Jugoszowa, niegdyś pomyłkowo zinterpretowany jako reprezentujący archeocjaty, wciąż oczekuje szczegółowej rewizji taksonomicznej. Przedmiotem tego artykułu jest zaś populacja Cambrocrinus regularis Orłowski 1968 z Wąworkowa, występująca w obrębie formacji późnokambryjskich piaskowców z Wiśniówki. Zgromadzona przez drugiego autora kolekcja skamieniałości Cambrocrinus liczy 56 mniej lub bardziej kompletnych kielichów, 85 pojedynczych płytek oraz 18 fragmentów łodyg. Choć gruboziarniste piaskowce, w których występują ośrodki kielichów Cambrocrinus, nie przechowały szczegółów ich morfologii, materiał jest dostatecznie obfity by umożliwić identyfikację nie tylko struktury kielicha ale i zakresu jego wewnątrzpopulacyjnej zmienności. Kielich dojrzałego C. regularis składał się z siedmiu kręgów liczących zazwyczaj po pięć do siedmiu płytek. Odmienność liczby płytek w górnych i dolnych kręgach wymuszała odejście od standardowego sześciokątnego kształtu części z nich. Innym czynnikiem zwiększającym rónorodność kształtów było wklinowywanie dodatkowych płytek w strukturę kielicha powodujące przybieranie siedmio- lub nawet ośmioboczności przez ich sąsiadów. Rozkład częstości poszczególnych typów płytek i ich wydłużenia oraz położenie miejsc rozwidlania się żeber na powierzchni płytek wskazują na wyraźne zwiększanie się ich liczby w trakcie wzrostu. Stan zachowania powierzchni gębowej najkompletniejszych kielichów pozwala jedynie na stwierdzenie, że odchodziło od niej pięć par brachiol. Nie jest natomiast pewne, czy wzgórek znajdujący się pomiędzy szerzej rozstawionymi bruzdami ambulakralnymi był piramidą analną. Bardzo mało prawdopodobne jest jednak występowanie bocznego periproktu w kielichu C. regularis bowiem nie ma nań miejsca w żadnym z bardziej kompletnych okazów. Zasadne jest więc przypuszczenie, że Cambrocrinus zachował pierwotną dla łodygowych szkarłupni organizację ciała, z odbytem położonym w bliskości otworu gębowego. Najbardziej niezwykłą cechą C. regularis jest układ żeber, które dochodzą do naroży płytek miast środka ich boków, jak u prawie wszystkich pozostałych pierwotnych szkarłupni. Cambrocrinus jest więc przedstawicielem osobnej gałęzi ewolucyjnej eokrynoidów, wywodzącej się zapewne od środkowokambryjskiego Acadocrinus o prawie gładkich płytkach kielicha. Progresywną cechą Cambrocrinus, różniącą go od Acadocrinus a zbliżającą do ordowickich cystoidów Rhombifera, jest wyodrębnienie stożkowatej przykielichowej części łodygi. Można więc domniemywać, że gałąź ewolucyjna Cambrocrinus odszczepiła się od linii wiodącej od Acadocrinus ku późnokambryjskiemu australijskiemu eokrynoidowi Ridersia po wykształceniu złożonej łodygi ale przed wyposażeniem kielicha w żebra przechodzące pośrodku szwów między płytkami.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1993, 38, 1-2; 21-34
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lower Triassic vertebrate footprints from Wiory, Holy Cross Mountains, Poland
Tropy kregowcow z dolnego triasu Wior, Gory Swietokrzyskie
Autorzy:
Ptaszynski, T
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22865.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Gory Swietokrzyskie
wies Wiory
kregowce
trias
ichnofauna
skamienialosci
dolny trias
Polska
paleontologia
Opis:
Vertebrate footprints occur in the Middle Buntsandstein (Lower Triassic) Labyrinthodontidae Beds exposed at Wióry in the northeastern margin of the Holy Cross Mountains (Poland). They represent the richest footprint assemblage from the Middle Buntsandstein in Europe known to date. This assemblage comprises 11 ichnospecies representing seven ichnogenera attributable to amphibians and reptiles. The following new ichnotaxa are erected: Prorotodactylidae ichnofam. n., Prorotodactylus mirus ichnogen. et ichnosp. n., Capitosauroides fuglewiczi ichnosp. n., Brachychirotherium wiorense ichnosp. n., Isochirotherium gierlinskii ichnosp. n., Synaptichnium kotanskii ichnosp. n., and Rhynchosauroides rdzaneki ichnosp, n. The Prorotodactylus trackmakers possibly represent a systematic group close to that from which the Rotodactylus trackmakers and dinosaurs originated.
Tropy kręgowców są rzadko spotykane w utworach dolnego i środkowego pstrego piaskowca stając się częstymi i zróżnicowanymi skamieniałościami śladowymi dopiero w jego górnej części. Opisany w tej pracy materiał ichnologiczny pochodzi z pojedyńczego, dużego odsłonięcia znajdującego się w prawym zboczu doliny Świśliny koło wsi Wióry, 14 km na północny zachód od Ostrowca Świętokrzyskiego na północno-wschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich (Fig. 1) i jest najbogatszym znanym zespołem tropów kręgowców ze środkowego pstrego piaskowca (Fuglewicz et al. 1981, 1990). Odsłonięcie w Wiórach powstało w związku z budową zapory i zbiornika wodnego dla Ostrowca Świętokrzyskiego w latach 1979-1980. Występują tu przeławicające się piaskowce, mułowce i iłowce systemu kanałów oraz równi zalewowych rzek roztokowych o łącznej miąższości 40-50 m (Mader & Rdzanek 1985; Fuglewicz et al. 1990). Są to warstwy labiryntodontowe środkowego pstrego piaskowca (dolny trias) korelowane z górnymi warstwami oolitowymi Niżu Polskiego (Senkowiczowa & Ślączka 1962; Fuglewicz et al. 1990). Badania palinostratygraficzne (Fijałkowska 1994) oraz magnetostratygraficzne (Nawrocki 1997) pozwalają zaliczyć warstwy labiryntodontowe do dieneru. Warstwy labiryntodontowe odsłonięte w Wiórach zawierają liczne struktury sedymentacyjne, szczątki roślin, kości kręgowców, a także odciski pancerzyków esterii oraz liczne i zróżnicowane ślady bezkręgowców (Mader & Rdzanek 1985; Fuglewicz et al. 1990). Istniejący opis paleontologiczny zespołu ichnofauny z Wiór (Fuglewicz et al. 1990) został uzupełniony i częściowo zrewidowany w rezultacie badań prowadzonych w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Tropy kręgowców odkryte w tym miejscu po raz pierwszy przez autora jesienią 1980 r., były zbierane i zabezpieczane przed zniszczeniem przez autora tej pracy oraz Kazimierza Rdzanka, organizatora Muzeum Ichnologicznego w Wiórach. Rozpoznany dotychczas zespół śladów kręgowców z Wiór zawiera 11 ichnogatunków przypisywanych płazom i gadom, nalezących do siedmiu ichnorodzajów: Capitosauroides, Brachychirotherium, Isochirotherium, Synaptichnium, Rhynchosauroides, Procolophonichnium oraz nowego ichnorodzaju Prorotodactylus reprezentującego nową rodzinę Prorotodactylidae. Opisano 6 ichnogatunków proponowanych tu jako nowe: Capitosauroides fuglawiczi ichnosp. n., Brachychirotherium wiorense ichnosp. n., Isochirotherium gierlinskii ichnosp. n., Synaptichnium kotanskii ichnosp. n., Rhynchosauroides rdzaneki ichnosp. n. i Prorotodactylus mirus ichnosp. n. Ichnogatunek Chirotherium hauboldi uznany został za reprezentanta ichnorodzaju Brachychirotherium; Rhynchosauroides polonicus włączono do ichnorodzaju Procolophonichnium. Okazy opisane poprzednio (Fuglewicz et al. 1990) z Wiór jako Brachychirotherium kuhni Demathieu & Haubold, 1982 uznane zostały za przedstawicieli nowego ichnogatunku Brachychirotherium wiorense ichnosp. n. W dyskusji dotyczącej zwierząt będących twórcami tropów Prorotodactylus zwrócono uwagę, w oparciu o morfologię tropów, na możliwy związek z formami, z których powstały dinozaury oraz z twórcami tropów Rotodactylus.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 2000, 45, 2; 151-194
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Burgess Shale-type fossils in Cambrian sandstones of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Masiak, M
Zylinska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21502.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Gory Swietokrzyskie
fauna kopalna
Velumbrella Eldonia
Velumbrella czarnockii
kambr
skamienialosci
Peytoia
Anomalocarididae
aparat szczekowy
paleontologia
Rotadiscus
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1994, 39, 4; 329-340
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Givetian and Frasnian ostracod associations from the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Malec, J
Racki, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20585.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
skamienialosci
platykopidy
Polska
zywet
Gory Swietokrzyskie
Fellerites tuimazesis
Microcheilinella fecunda
paleokopidy
podokopidy
paleontologia
Buregia jazwicensis
fran
dewon
Opis:
Variable bioclastic-biostromal-marly Posłowice facies within the Late Givetian open-shelf Jaźwica Member in the SW part of the Holy Cross Mts contain palaeocopid-podocopid ostracod associations of moderate diversity (18 species) dominated by Microcheilinella fecunda and Fellerites tuimazensis. More deepwater and stagnant environments of the Bolechowice micrite-marly facies, supported similarly differentiated (12 species) but less equitable associations with platycopids Uchtovia rejrathensis and palaeocopids Buregia jazwicensis as a main component. Other late Givetian, and Frasnian reef and lagoonal microfaunas are mostly impoverished (at least in generic terms) and strongly predominated by podocopids, mostly Bairdiocypris. Late Givetian associations from the Kostomłoty basin are marked by the metacopid Polyzygia symmetrica, and the planktic entomozoid Ungerella torleyi Polenovula beckeri sp. n., Clavofabellina poslovicensis sp. n., Buregia jazwicensis sp. n., and Bairdia zbikowskae sp. n. are proposed.
Urozmaicona, detrytyczno-marglisto-biostromalna facja posłowicka w obrębie górnożyweckiego otwartomorskiego Ogniwa z Jaźwicy w południowo-zachodniej części Gór Świętokrzyskich wyróżnia się silniej zróżnicowaną (18 taksonów) asocjacją paleokopidowo-podokopidową, zdominowaną przez Microcheilinella fecunda i Fellerites tuimazesis. Natomiast bardziej głębokowodne, stagnujące biotopy, odpowiadające mikrytowo-marglistej facji bolechowickiej, były zasiedlone przez uboższą (12 gatunków) asocjację z platykopidami Uchtovia refrathensis i paleokopidami Buregia jazwicensis w rolach głównych. Inne późnożyweckie i frańskie rafowo-lagunowe mikrofauny są z reguły mało zróżnicowane rodzajowo i z bardzo dużym udziałem podokopidów, głównie z rodzaju Bairdiocypris; euryfacjalny gatunek B. samsonowiczi może być kluczem do korelacji wiekowej amfiporowych sekwencji lagunowych franu. Żyweckie asocjacje z zachodniej części basenu łysogórskiego charakteryzują się obecnością metakopidów, przede wszystkim Polyzygia symmetrica, oraz planktonicznych entomozoidów Ungerella torleyi. Nowe gatunki Polenovula beckeri sp. n., Clauofabellina poslovicensis sp. n., Buregia jazwicensis sp. n. i Bairdia zbikowskae sp. n. zostały opisane z Ogniwa z Jaźwicy.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 2-4; 359-384
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comments on the Late Devonian placoderms from the Holy Cross Mountains [ Poland ]
Uwagi o poznodewonskich plakodermach z Gor Swietokrzyskich
Autorzy:
Ivanov, A
Ginter, M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21566.pdf
Data publikacji:
1997
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna kopalna
Eastmanosteus
Pholidosteidae
ptyktodonty
Ptyctodontidae
Rhynchodus
Gory Swietokrzyskie
Selenosteidae
Titanichthyidae
paleontologia
plakodermy
Plourdosteidae
Holonematidae
dewon
Dinichthyidae
Opis:
Taxonomy of the Late Devonian placoderm remains from the Holy Cross Mountains, Poland, described by Gorizdro-Kulczycka (1934, 1950) and Kulczycki (1956, 1957), is revised. Several recently found specimens are also mentioned. The old collections are composed of representatives of Ptyctodontidae, Holonematidae, Plourdosteidae, Pholidosteidae, Selenosteidae, Titanichthyidae and Dinichthyidae, the latter with an undescribed species of Eastmanosteus. Newly found specimens belong to Ptyctodontidae, Plourdosteidae and Dinichthyidae. The occurrence of the Antiarcha in the Late Devonian of the Holy Cross Mountains, suggested by former authors, has not been confirmed.
Celem pracy jest rewizja taksonomiczna późnodewońskich plakodermów z Gór Świętokrzyskich, zebranych przez Jana Czarnockiego, Juliana Kulczyckiego i Zinaidę Gorizdro-Kulczycką. Zbiory te znajdują się obecnie w Muzeum Ziemi i w Muzeum Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Ponadto opisano kilka nowych okazów, znalezionych w ostatnich latach przez Jerzego Dzika (Instytut Paleobiologii PAN) i Grzegorza Rackiego (Uniwersytet Śląski). Kolekcja starsza została po części opisana przez Gorizdro-Kulczycką (1934, 1950) i Kulczyckiego (1956, 1957). Okazy badane pochodzą przede wszystkim z Wietrzni, Kadzielni i Psich Górek w Kielcach oraz z Ostrówki i innych odsłonięć w regionie gałęzickim, a także z Kowali na południe od Kielc i Płucek w pobliżu Łagowa (Fig. 1). Ustalenie wieku okazów ze starszych kolekcji (Tabela 1) jest obecnie niezmiernie utrudnione. Wyżej wymienieni autorzy korzystali, przy określaniu pozycji stratygraficznej okazów, z podziału stratygraficznego używanego przez Czarnockiego (m.in. w Gorizdro-Kulczycka 1934). Czarnocki stosował swoisty trójdzielny podział franu i nie uwzględniał w rozważaniach stratygraficznych nieizochroniczności granic wydzieleń litostratygraftcznych w dewonie świętokrzyskim, spowodowanej m. in. synsedymentacyjną tektoniką blokową (Szulczewski 1989). Datowanie okazów nowych przedstawione jest w Tabeli 2. W starszych zbiorach stwierdzono obecność przedstawicieli rodzin Ptyctodontidae, Holonematidae, Plourdosteidae, Pholidosteidae, Selenosteidae, Titanichthyidae i Dinichthyidae. Zilustrowano nie opisane przez poprzedników fragmenty szkieletu Malerosteus gorizdroe Kulczycki, 1957: puszkę nosową (Fig. 3A-C) i płytkę zanosową (postnasale) (Fig. 3D-G). Wbrew doniesieniom Gorizdro-Kulczyckiej (1950) i Kulczyckiego (1957) nie potwierdzono obecności Antiarcha w badanym materiale. Okaz zaliczony przez Kulczyckiego (1957) do Bothriolepis (Antiarcha) jest prawdopodobnie przedstawicielem Brachythoraci (Arthrodira). Wśród okazów nowych znaleziono przedstawicieli Ptyctodontidae: fragmenty płytek zębowych (Fig. 2A-C) i brzusznej środkowej (medioventrale; Fig. 2E) Rhynchodus sp. oraz fragment kolca grzbietowego o nieokreślonej przynależności gatunkowej i rodzajowej (Fig. 2D). Oprócz ptyktodontów występują tam okazy Plourdosteidae i Dinichthyidae, a wśród tych ostatnich duża płytka karkowa (nuchale), należąca do Dunkleosteus sp. (Fig. 4A) oraz fragment grzbietu czaszki wraz z płytką szczękową dolną (inferognathale) młodocianego osobnika nowego gatunku z rodzaju Eastmanosteus (Fig. 4B). Należy on prawdopodobnie do tego samego gatunku, co najbardziej kompletny polski okaz Dinichthyidae, opisany przez Kulczyckiego (1957: pl. IV: 1, 2). Gatunkowi temu poświęcone będzie odrębne studium.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1997, 42, 3; 413-426
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Givetian and Frasnian calcareous microbiotas of the Holy Cross Mountains
Autorzy:
Racki, G
Sobon-Podgorska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21904.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
zielenice
skamienialosci
Polska
zywet
Trochiliscus
Devonoscale
Gory Swietokrzyskie
kalcysferoidy
glony
stratygrafia
Bevocastria
paleontologia
fran
dewon
wapienie
mikroskamienialosci
Opis:
Each developmental phase of the Givetian to Frasnian carbonate complex of the southern Holy Cross Mts is marked by distinctive calcareous microbiota. The Stringocephalus bank deposits contain a very rich, well-preserved microproblematica (of chiefly ?algal origin) dominated by calcispheroids, and many calcified cyanobacteria and green algae with filamentous Bevocastria, tubiform Devonoscale, and charophyte Trochiliscus. In the late Givetian biostromal complex more sparse microfossil associations occur, with the exception of locally abundant semitextulariid foraminifera (mainly Nanicella) and tubiform dasyclad(?) Jansaella. Also in the Frasnian back-reef facies, only limited and poorly preserved calcispheroids are identified. Contrarily, reef- and fore-reef microbiotas were present in great profusion. Microbial mats (including calcified cyanobacteria Renalcis and Sphaerocodium), associated with locally frequent solenoporids and multichambered foraminifera (Nanicella, also many nodosariids in the later Frasnian) played a significant depositional role and evidence progressive shoaling conditions within the Dyminy reef-complex.
Poszczególne fazy rozwojowe żywecko-frańskiego kompleksu węglanowego południowej części Gór Świętokrzyskich charakteryzują się specyficznym zespołem mikroskamieniałości wapiennych. Osady ławicy stringocefalowej zawierają szczególnie bogato reprezentowane i dobrze zachowane mikroproblematyki (?głównie pochodzenia glonowego) silnie zdominowane przez kalcysferoidy (kalcysfery i pokrewne „jednokomorowe otwornice”), szereg kalcyfikujących cjanobakterii i glonów zielenic, np. nitkowate Bevocastria, rurkowate Devonoscale oraz ramienice Trochiliscus. W poźnożyweckim kompleksie biostromalnym występuje bardziej uboga asocjacja mikroskamieniałości, poza miejscami licznymi semitekstularidami (głównie Nanicella), a zwłaszcza zielenicami (?Dasycladacae) Jansaella. Również z frańskich facji zarafowych znane są tylko mało zróżnicowane kalcysferoidy. Natomiast mikrobiocenozy rafowe i przedrafowe franu są bardzo bogate - przede wszystkim w cjanobakterie (np. kalcyfikujące formy Renalcis i Sphaerocodium), a miejscami też w solenoporidy i różnorodne wielokomorowe otwornice (Nanicella, w młodszym franie - nodozaridy). Odgrywały one znaczącą rolę biosedymentacyjną i dokumentują progresywne spłycanie biotopów kompleksu rafowego.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 2-4; 255-289
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Devonian athyridoid brachiopods with double spiralia
Autorzy:
Balinski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22262.pdf
Data publikacji:
1995
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
Anoplotheca
karbon
Gory Swietokrzyskie
budowa anatomiczna
Coelospira
Biernatella
Biernatellidae
Helenathyris
paleontologia
Kayseria
bifiola
Eobiernatella rackii
dewon
diplospiralium
Opis:
A double-spired athyridoid, morphologically transitional between Early Devonian Helenathyris and Late Devonian Biernatella has been identified in the Givetian of the Holy Cross Mts., Poland. It appears that in the course of evolution between these brachiopods dental plates and cardinal plate atrophied. The biernatellids may have developed a diplospiralium independently of Triassic diplospirellids. They originated either from the Siluro-Devonian lineage represented by Coelospira, Anoplotheca, Bifida and Kayseria or, more likely, they can be derived from their pre-Devonian common ancestors. Biernatellids were probably well adapted to environments with a poor supply of food. Eobiernatella rackii gen. et sp. n., Biernatella ovalis sp. n., and B. lentiformis sp. n. are proposed.
Wśród paleozoicznych i mezozoicznych ramienionogów ze spiralnie skręconym aparatem ramieniowym trzykrotnie rowinął się skomplikowany szkielet ramion w postaci diplospiralium. Po raz pierwszy diplospiralium pojawiło się w górnym sylurze w szczepie reprezentowanym przez Coelospira i kontynuowanym do środkowego dewonu przez rodzaje Anoplotheca, Bifida i Kayseria. Po raz drugi diplospiralium rozwinęło się u dolnodewońskiej Helenathyris i jej środkowo- i górnodewońskich potomków z rodziny biernatellidów. W triasie pojawiły się diplospirellidy i hungarospirellidy stanowiące szczepy atyridów z diplospiralium. W tym samym czasie diplospiralium wykształciło się też u spiriferidów Koninckinellidae. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań nad rozprzestrzenieniem rodziny Biernatellidae w dewonie Polski. Z żywetu Laskowej (Góry Świętokrzyskie) opisano Eobiernatella rackii gen. et sp. n., który jest najstarszym przedstawicielem tej rodziny stanowiącym jednocześnie ogniwo pośrednie między dolnodewońskim Helenathyris a głównie frańską Biernatella Baliński. W obrębie Biernatella opisano trzy gatunki: B. ovalis sp. n., B. lentiformis sp.n. i B. polonica Baliński, których występowanie stwierdzono w szeregu odsłonięciach w Górach Świętokrzyskich reprezentujących różne poziomy od górnego żywetu do najwyższego franu.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1995, 40, 2; 129-148
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tabulate corals from the Givetian and Frasnian of the Holy Cross Mountains and Silesian Upland
Autorzy:
Nowinski, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22808.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
fauna
Tabulata
skamienialosci
Polska
zywet
sklerogabki
koralowce
Gory Swietokrzyskie
taksony
stratygrafia
Heliolitida
Chaetetida
morfologia
paleontologia
fran
dewon
Opis:
Tabulate corals and single species each of the heliolitid anthozoans and chaetetid sclerosponges mostly from the Givetian and Frasnian stromatoporoid-coral series of the Holy Cross Mts and the Silesia-Cracow Region are reviewed from an ecological and stratigraphical point of view. Thamnopora, or the branched pachyporids, and massive alveolitids are usually the most significant reef-builders. The most distinctive fauna, with Caliapora battersbyi and Heliolites porosus, thrived in the earlier Givetian bank habitats. Late Givetian biostromal-complex associations with Alveolites obtortus, Striatopora enigmatica, and especially Alveolitella fecunda, as well as the succeeding Frasnian Alveolites-dominated reef-complex faunas with A. maillieuxi, and later with A. tenuissimus, Aulocystis and syringoporids, are far more uniform. In addition, a local Coenites laminosa-Chaetetes yunnanensis fauna is recognized in the Middle Givetian of the Kostomłoty area. The transitional biogeographic position for Polish tabulate assemblages between Variscan Europe and Russia is clearly evident. Forty eight species have been identified. Pachyfavosites polonicus sp. n., Striatopora enigmatica sp. n., Alveolitella polygona sp. n., Armalites minimus sp. n., and Syringoporella raritabulata sp. n., Alveolites edwardsi frasnianus subsp. n., and Caliapora battersbyi minor subsp. n. are proposed.
Pospolite i zróżnicowane koralowce Tabulata, jak też rzadsze Heliolitida (inne koralowce) i Chaetetida (sklerogąbki), z żywetu i franu Gór Świętokrzyskich i regionu Siewierza zostały opisane i przedyskutowane pod względem biostratygraficznym. Następstwo tych koralowców wstępnie ujęto w 4 szeroko rozpowszechnione zespoły (fauny), z których dwa są żyweckie (Caliapora battersbyi - Heliolites porosus, zastąpiony w sekwencji przez Alveolites obtortus - Striatopora enigmatica), a dwa - frańskie (Alveolites maillieuxi - Aulacystis tikhyi, wyżej - Alveolites tenuissimus). Nadto, wyróżniono specyficzną faunę Coenites laminosa-Chaetetes younnanensis, ograniczoną do środkowego żywetu regionu łysogórskiego. Nowe dane potwierdzają koncepcję biogeograficznie przejściowego charakteru polskiej fauny tabulatowej między Zachodnią i Wschodnią Europą. Zidentyfikowano 59 taksonów, w tym 5 gatunków i 2 podgatunki nowe: Pachyfavosites polonicus sp. n., fawositid o małym, półkulistym korallum z grubościennymi koralitami, wykazujący pewne analogie morfologiczne z żyweckim P. polymorphus; Striatopora enigmatica sp. n., pachyporid o gałązkowym korallum, który mimo wyraźnej homeomorfii z S. tenuis (eifel-żywet), różni się od niej większymi koralitami i silniej rozwiniętymi denkami w aksialnej strefie korallum: Alveolites edwardsi frasnianus subsp. n.; Alveolitella polygons, sp. n., z bardzo cienkościennymi, pryzmatycznymi koralitami w osiowej strefie gałązek i bardzo drobnymi porami; Caliapora battersbyi minor subsp. n.; Armalites minimus sp. n., syringoporid z rzadko występującego rodzaju, charakteryzujący się ekstremalnie małymi średnicami koralitów; Syringoporella raritabulata sp. n., syringoporid różniący się od znanych gatunków tego rodzaju niezwykle dużymi średnicami koralitów i zonalnością w rozmieszczeniu denek.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1992, 37, 2-4; 183-216
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyanobacterial key to the genesis of micritic and peloidal limestones in ancient seas
Cyjanobakteryjna geneza wapieni mikrytowych i peloidalnych w dawnych zbiornikach morskich
Autorzy:
Kazmierczak, J
Coleman, M L
Gruszczynski, M
Kempe, S
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20317.pdf
Data publikacji:
1996
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
Tematy:
osady wapniowe
Gory Swietokrzyskie
wapienie peloidalne
srodowisko morskie
aragonit
wapienie mikrytowe
jura
kalcyt
mikroorganizmy
paleontologia
sinice
zbiorniki morskie
Opis:
The origin of micritic and peloidal limestones comprising the bulk of many ancient marine carbonate deposits represents a major unsolved problem of carbonate sedimentology. Our studies of such limestones from a sequence of Late Jurassic open marine sediments exposed in central Poland revealed them as products of in situ calcified mats of benthic coccoid cyanobacteria. Remains of the cyanobacteria are visible in scanning electron microscope (SEM) images as characteristic patterns closely resembling the common mucilage sheaths of modern entophysalidacean and/or pleurocapsalean cyanobacteria comparable to those we found producing micritic and peloidal microbialites in Lake Van, Turkey. We suggest, by analogy, that many subtidal micritic and peloidal limestones common in the marine sedimentary record might be products of similar in situ calcified cyanobactend microbiota. Such an intensive calcification of marine cyanobacteria could have proceeded only in environments more than modern seawater supersaturated with respect to calcium carbonate minerals. Advection of excess alkalinity, originating from deeper, anaerobic or dysaerobic zones to shallow water areas is proposed as the main factor enhancing colonization of extensive sea bottom areas by the alkaliphilic cyanobacteria and promoting their in uiuo calcification.
Geneza wapieni mikrytowych i peloidalnych, głównych składników większości kopalnych morskich formacji wapiennych, nie została do tej pory rozwiązana i od ponad stu lat jest jednym z bardziej kontrowersyjnych problemów sedymentologii i petrologii skał węglanowych. Przedstawione w pracy wyniki badań nad takimi wapieniami z utworów późnej jury (kimerydu) Gór Świętokrzyskich wykazały, że osady te są wytworem in situ zwapniałych bentosowych mat kokkoidalnych cyjanobakterii (= sinic). Szczątki tych mikroorganizmów widoczne są w skaningowym mikroskopie elektronowyrn w postaci charakterystycznych struktur, przypominających wspólne osłony śluzowe (glycocalyx) otaczające komórki i grupy komórek w koloniach dzisiejszych bentosowych kokkoidalnych cyjanobakterii zaliczanych do grup Chroococcales (szczególnie Entophysalis) i Pleurocapsales (Pleurocapsa). Szczegółowe badania porównawcze przeprowadzone zostały na dzisiejszych, w różnym stopniu zwapniałych matach takich cyjanobakterii występujących w alkalicznym (sodowym) Jeziorze Wan (wschodnia Turcja). Wyniki tych badań pozwalają wnioskować, że zarówno mikrytowe i peloidalne wapienie jurajskie, jak i miąższe serie podobnych morskich wapieni pospolitych w zapisie litologicznym innych okresów geologicznych są produktem in situ zwapniałych mat kokkoidalnych cyjanobakterii. Istnieją podstawy aby przypuszczać, iż tak intensywna kalcyfikacja morskich cyjanobakterii mogła odbywać się jedynie w środowisku, które w porównaniu z dzisiejszą wodą morską było bardziej przesycone w stosunku do produktu rozpuszczalności takich pospolitych minerałów węglanowych jak kalcyt i aragonit. Głównym czynnikiem utrzymującym wyższy od obecnego poziom przesycenia węglanem wapnia w dawnych środowiskach morskich był najprawdopodobniej napływ do fotycznej strefy zasiedlonej przez cyjanobakterie ekscesywnie alkalicznych wód pochodzących z głębszych, anaerobowych (stratyfikowanych) lub dysaerobowych partii zbiorników, których podwyższona alkaliczność była wynikiem metabolicznej aktywności bakterii redukujących siarczany w procesie remineralizacji substancji organicznej w strefach deficytu tlenowego.
Źródło:
Acta Palaeontologica Polonica; 1996, 41, 4; 319-338
0567-7920
Pojawia się w:
Acta Palaeontologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 25

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies