Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "obieg" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Zrównoważony rozwój we współczesnej cywilizacji. Część 1: Środowisko a zrównoważony rozwój
Sustainable Development in Contemporary Civilisation. Part 1: The Environment and Sustainable Development
Autorzy:
Pawłowski, L.
Pawłowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371356.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
rozwój zrównoważony
zasoby naturalne
obieg tlenu
obieg węgla
obieg azotu
obieg wody
sustainable development
oxygen cycle
carbon cycle
nitrogen cycle
hydrological cycle
Opis:
Szybko zwiększające się zużycie zasobów Ziemi stanowi realne zagrożenie ich bliskiego wyczerpania. Oznacza to, że jeśli nie nastąpi jakiś przełom w nauce, zagrożona jest możliwość realizacji idei zrównoważonego rozwoju mówiącej: "postępuj tak, aby zapewniając możliwość zaspokajania potrzeb obecnych pokoleń, nie zagrażać zdolności przyszłych pokoleń do zaspokajania ich własnych potrzeb". Wyczerpaniu zasobów towarzyszy zanieczyszczanie geoekosystemów Ziemi poprzez wydalenie do nich związków chemicznych w trakcie wydobywana, przerobu i użytkowania tych zasobów przez cywilizację ludzką. Przyroda wykształciła mechanizmy eliminacji szkodliwego oddziaływania większości związków chemicznych występujących w przyrodzie, to jednak człowiek poprzez swoją działalność cywilizacyjną wielokrotnie zwiększa ilość tych związków emitowanych do geoekosystemów, przekraczając naturalne zdolności do samooczyszczania. Jednak rozwój techniki i technologii, w szczególności inżynierii środowiska, umożliwia eliminacje zagrożeń pochodzących od zanieczyszczeń poprzez intensyfikację naturalnych procesów samooczyszczania będących integralną częścią naturalnych cykli węgla, azotu i tlenu. Wprowadzone są także nowe, nieznane w przyrodzie procesy, które umożliwiają neutralizacje negatywnego wpływu zanieczyszczeń na geoekosystemy. Można więc powiedzieć, że z technicznego punktu widzenia możliwe jest utrzymanie geoekosystemów w stanie zapewniającym pełną możliwość korzystania z nich przez przyszłe pokolenia. Problem jednak w tym, że z uwagi na wysokie koszty, a także brak woli, degradacja geoekosystemów ciągle postępuje, zbliżając się na niektórych obszarach do stanu nieodwracalnej dewastacji. Tak więc człowiek dysponuje odpowiednimi mocami technicznymi pozwalającymi na zachowanie zrównoważoności środowiska, nie czyni tego jednak - i to na wielu obszarach - głównie z braku woli skierowania odpowiednich środków materialnych. Kwestią otwartą pozostaje w jaki sposób kształtować postawy, wspomagane przez nakazy wynikające z uregulowań prawnych, zapewniając realizację zrównoważoności w zakresie środowiska naturalnego.
The rapidly increasing consumption of the Earth's resources carries with it the threat of these being exhausted over the shorter or longer terms. What this means is that, if no major breakthrough in science takes place, a threat will also be posed to sustainable development itself, inasmuch as that this entails such a means of proceeding with development as "meets the needs of the present without compromising the ability of the future to meet its own needs". The tendency for resources to run out goes hand in hand with the pollution of the world's geoecosystems through the release into them of chemical compounds - as the said resources are being extracted, processed or utilised by human civilisation. Nature has come up with mechanisms by which the majority of chemical compounds present in it can be neutralised, but human activity has gone far beyond natural systems' capacity for self-purification, in terms of the sheer amounts of chemical compounds emitted. Equally, the development of techniques and technologies - in environmental engineering in particular - is capable of eliminating most threats associated with the pollutants already released into the environment, the trick being to derive intensified versions of the various means of natural selfpurification inherent in the processes by which carbon, nitrogen and oxygen in particular are cycled within geoecosystems. It has further proved possible to introduce new processes unknown in nature whereby the negative impacts of pollution on geoecosystems can be neutralised. In consequence, it is reasonable to suggest that we possess the technology to allow geoecosystems to be maintained in a state that does indeed allow future generations undiminished possibilities for making use of them. The problem here is that, thanks to the high costs involved - and (in part in consequence of that) a perceptible lack of will to act, there is ongoing degradation of geoecosystems - so ongoing in fact that an "irreversible" state of degradation may be being approached in certain areas. Thus, while humankind may be in possession of the appropriate technical and technological power allowing for environmental sustainability to be achieved, this aim is not being pursued in many areas on account of an absence of the will to target the necessary material resources at the problem. A question that therefore remains open concerns the ways in which we might shape attitudes (also as necessary using the force of law to order the carrying out of certain tasks) in such a way that sustainability as regards the natural environment is achieved.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2008, 3, 1; 53-65
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gospodarowanie woda w krajobrazie rolniczym
Autorzy:
Mioduszewski, W
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/799479.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
rolnicza przestrzen produkcyjna
obieg materii
obieg wody
rolnictwo
gospodarowanie woda
gospodarka wodna
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1992, 401; 109-123
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizjograficzne uwarunkowania obiegu i retencji wody oraz migracji zanieczyszczeń w małej zlewni strefy podmiejskiej Łodzi
The role of geographical conditions in water circulation, retention and migration of substances within a small drainage basin
Autorzy:
Jokiel, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945157.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
obieg wody
małe zlewnie
środkowa Polska
Opis:
W artykule omówiono kilka zagadnień dotyczących roli warunków fizjograficznych w procesie obiegu wody i migracji innych substancji w obrębie małej zlewni położonej w strefie podmiejskiej dużego miasta (Łodzi). Opisu dokonano w dwu zasadniczych aspektach: formowania odpływu i kształtowania retencji. Wyniki dotyczą w szczególności roli: rzeźby terenu (nachyleń stoków), przepuszczalności gruntu oraz podatności terenu w procesie formowania różnych form odpływu. W odniesieniu do retencji, omówiono problemy retencji powierzchniowej, w tym koryt i zbiorników wodnych, pojemności wodnej ryzosfery (strefy korzeniowej roślin) oraz zasobów wód podziemnych. Szczególnie dużo uwagi poświęcono zagadnieniom prezentacji i analizy zmienności przestrzennej wymienionych cech zlewni. Do ich zobrazowania wykorzystano mapy rastrowe oparte o siatkę pól elementarnych (rys. 3–11).
In the article some problems connected with the role of physiographical conditions in water circulation process and migration of substances within a little drainage basin situated on the outskirts of a large town (Łódź) were discussed. The description was given in two basic aspects: runoff forming and retention shaping. The results referred especially to the role of relief of the Earth’s surface (inclination of slopes), soil permeability and ground susceptibility to shaping the runoff forms. As regards water retention, surface retention of channels and waterbodies, water capacity of the rhizoshpere, and groundwater resources were mentioned. Great attention was given to the presentation and analyses of spatial variability of the drainage basin characteristics. To illustrate it digital maps were used, which were based on elementary squares network (fig. 3–11). These maps are the most important results of the research.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2014, 13
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niektóre zagadnienia gospodarki wodnej lasu omawiane na sympozjum FAO w ZSRR
Nekotorye problemy vodnogo khozjajjstva lesa, rassmatrivaemye na simpozium FAO v SSSR
Some problems of forest water economy discissed on the FAO symposium in USSR
Autorzy:
Dunikowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/811409.pdf
Data publikacji:
1971
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Leśne
Tematy:
lesnictwo
lasy
gospodarka wodna
bilans wodny
obieg wody
Źródło:
Sylwan; 1971, 115, 08
0039-7660
Pojawia się w:
Sylwan
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morfologiczne i geologiczne tło procesu obiegu wody w małej zlewni położonej w północnej części Wyżyny Łódzkiej
Morfological and geological conditions in the drainage basin located in the northern part of Łódź Upland
Autorzy:
Jokiel, Paweł
Maksymiuk, Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945393.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
zlewnia Dierżąznej
obieg wody
rzeźba terenu
wodoprzepuszczalność
morfogeneza
Opis:
This article refers to "The Convention on the Protection of the Biological Variety" ratified by Poland in 1995. Its content directly concerns the geographical variety as the background of the water circulation process. The authors discuss the geological structure and the surface features as well as the changes of these elements of the enviroment as the many factors deciding about the surficial retention, infiltration and [Jltration rates, intensity and quantity of the immediate, or the underground runoIT. The object of interest is the Dzierźązna drainage basin - the exploration area of the Łódź University Department of Hydrology and Water Management which is in the western part of the northern Łódź Upland margin. This area is known for the thickest Pleistocene cover near Łódź. It is also the zone of numerous glacitectonic accumulations very diITerent lithologically, and the zone of Tertiaryand Quaternary covers. The character of the relief and the lithologic conditions in the basin (fig. 3 & 4) cause structure differentiations of the water circulation elements, the development of the river network, the thickness of the active change zone, etc. The Dzierżązna drainage basin because of its big spatial variability of the environmental conditions, has always been variously used and managed by people. The signs of this management, among others water dammings near mills and fulling-mills, clay workings, sandpits or gravelpits are still very distinct elements of the landscape and have their influence on the present water circulation in this area.
Artykuł nawiązuje do ratyfIkowanej przez Polskę w 1995 r., Konwencji o ochronie różnorodności biologicznej, a jego treść dotyczy bezpośrednio georóżnorodllOści jako tła procesu obiegu wody. Wskazano na budowę geologiczną i rzeźbę terenu oraz na zmiany tych elementów środowiska - jako czynniki główne, decydujące o wielkości retencji powierzchniowej, tempie infIltracji i filtracji wód, natężeniu i wielkości odpływu bezpośredniego, jak też odpływu podziemnego. Przedmiotem zainteresowania jest zlewnia Dzierżąznej - zlewnia badawcza zakładu Hydrologii i Gospodarki Wodnej Uniwersytetu Łódzkiego. Znajduje się ona w zachodniej części północnej krawędzi Wyżyny Łódzkiej. Jest to obszar największych miąższości pokrywy plejstoceńskiej w okolicach Łodzi, a także strefa występowania licznych spiętrzeń glacitektonicznych, różnych litologicznie, osadów trzeciorzędowych i czwartorzędowych. SpecyfIka rzeźby i warunków litologicznych w zlewni powoduje zróżnicowanie struktury elementów bilansu wodnego, rozwoju sieci rzecznej, miąższości strefy aktywnej wymiany, itp. Zlewnia Dzierżąznej, ze względu na dużą zmienność przestrzenną warunków przyrodniczych, była i jest różnie zagospodarowywana i wykorzystywana przez ludność. Ślady tej działalności (m. in. w postaci stawów zaporowych po młynach i foluszach, wyrobisk po glinie, piaskowni i żwirowni) nadal są wyrażnym elementem krajobrazu, ponadto odciskają swoje piętno na współczesnym obiegu wody na tym terenie.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica; 2000, 5
1427-9711
2353-6063
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ zagospodarowania torfowiska górskiego na zmiany obiegu wody
The influence of the mountain peatland management on the water cycle changes
Autorzy:
Woronko, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084876.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
torfowiska gorskie
obieg wody
wody powierzchniowe
zagospodarowanie
zmiany
Opis:
Mountain landscape is not suitable for peatland development. Peat bogs originated in mountains area are characterised by small area and thin layer of organic matter therefore any artificial influence may strongly disturb the structure of a water cycle in a whole peatland basin. Wielkie Torfowisko Batorowskie is a peatland situated at the southwest part of Poland in Stołowe Mountains, which are mainly built of marls and sandstones. The peatland area covers 35ha and its catchment is 120ha when the maximum depth of the peat is 510 cm. Approximately one hundre years ago the bog was afforested by Norway spruce (Picea abies). Another artificial influence was to cross the peatland and its catchment by ditches. These caused the increased of surface runoff and lowering of groundwater table on the peatland, especially on its margin parts when peat soil became strongly mineralized and the process of the peat formation was stopped. Only a few hectares in the centre of the bog kept its natural character. The influence of the artificial drainage on the water cycle mainly concerns the stream outflow from the bog which is increased by ditches, especially during winter time. Wielkie Torfowisko Batorowskie lost some character as a reservoir of water storage contributing the water stocking in the catchment area.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2007, 38; 147-158
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possibilities of changes in water cycles in agricultural areas on the example of Wroclaw
Mozliwosci zmian obiegu wody na obszarach rolniczych
Autorzy:
Bac, S
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/803510.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
obszary wiejskie
klimatyczne bilanse wodne
bilans wodny
obieg wody
Opis:
An analysis of climatic water balances in Wrocław was performed for the period of 1881 - 1992 and revealed a very high variability in annual sums, as well as a suggestion of their periodicity. On the basis of measurement data of the University of Agriculture Observatory covering the period of 1961 - 1992, very strong variability of climatic water balances was shown, particularly in the summer half-year, and a tendency towards increasing water deficiency. On the basis of a series of over 100 years of observations, it is possible to suggest an improvement in water relations. Extreme values and their distributions will form the basis for a model of long-term variations in the natural hydrological cycle. Indispensable here are studies on the effect of atmospheric contamination and chemicalization of agriculture on evapotranspiration, the level of which can cause significant changes in soil moisture, water outflow, and water quality.
Przeprowadzono analizy klimatycznych bilansów wodnych we Wrocławiu dla okresu 1988 - 1992. Wykazano bardzo dużą zmienność sum rocznych, oraz sugestię ich cykliczności. Na postawie danych pomiarowych obserwatorium AR we Wrocławiu z okresu 1961 - 1992 wykazano bardzo dużą zmienność klimatycznnych bilansów wodnych, zwłaszcza w półroczu letnim oraz tendencję powiększania się niedoborów. Na podstawie ponad stuletniej serii obserwacji można sugerować poprawę stosunków wodnych. Skrajne wielkości i ich rozkłady stanowić będą podstawę modelu możliwych zmian perspektywistycznych w naturalnym cyklu hydrologicznym. Niezbędne są badania nad wpływem zanieczyszczeń z atmosfery i chemizacji rolnictwa na ewapotranspirację, której wielkość może spowodować istotne zmiany wilgotności gleby, odpływów i jakości wód.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1994, 405; 1-8
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Share of Precipitation Nitrogen in the River Discharge of the Upper Wieprz River (Roztocze, SE Poland)
Udział azotu z opadów atmosferycznych w odpływie rzecznym górnego Wieprza (Roztocze, Polska)
Autorzy:
Chmiel, S.
Maciejewska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389660.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
obieg wody
azot
opady atmosferyczne
rolnictwo
water cycle
nitrogen
precipitation
agriculture
Opis:
Based on hydrochemical, hydrometric and meteorological material, a nitrogen balance was made for the catchment of the upper Wieprz River, covering the years 2005-2006. The calculations showed that nitrogen discharged through the river system accounted for approx 4.1 % of the pool of nitrogen introduced into the Wieprz River catchment (1572.7 Mg o year-1). The proportion of precipitation nitrogen in the total nitrogen discharge through the Wieprz River (64.4 Mg o year-1) was estimated at 11.4 %. The main part of nitrogen discharged via the river system was nitrogen of agricultural origin (53.3 Mg o year-1).
Opierając się na materiałach hydrochemicznych, hydrometrycznych i meteorologicznych, sporządzono bilans azotu w zlewni górnego Wieprza obejmujący lata 2005-2006. Obliczenia wykazały, że azot wynoszony systemem rzecznym stanowił około 4,1 % puli azotu wprowadzanego do zlewni Wieprza (1572,7 Mg o rok-1). W całkowitym odpływie azotu rzeką Wieprz (64,4 Mg o rok-1) udział wyprowadzanego azotu pochodzącego z opadów atmosferycznych oszacowano na 13,1 % (8,4 Mg - rok-1). Główną część azotu wyprowadzanego systemem rzecznym stanowił azot pochodzenia rolniczego (53,3 Mg o rok-1).
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 8; 909-916
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ jakości danych przestrzennych na wyniki modelowania obiegu wody w dorzeczu Parsęty
Influence of spatial data quality on modelling of water circulation in the Parsęta drainage basin
Autorzy:
Gudowicz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/346833.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
Tematy:
dane przestrzenne
modelowanie hydrologiczne
obieg wody
SWAT
spatial data
hydrological modelling
water circulation
Opis:
Numeryczne modele hydrologiczne i jakości wody bazujące na systemach informacji geograficznej wykorzystują różnorodne dane przestrzenne. Celem prac była ocena w jakim stopniu wyniki symulacji obiegu wody wykonane za pomocą modelu SWAT (Soil and Water Assessment Tool) są zależne od jakości danych wejściowych. Badaniami objęta została zlewnia Parsęty, która ze względu na jej wewnętrzną strukturę uważana jest za reprezentatywną dla obszarów młodoglacjalnych umiarkowanej strefy klimatycznej. W badaniach wykorzystano trzy różne źródła danych wysokościowych (DEM) oraz danych glebowych. W symulacjach uwzględniono dane meteorologiczne z wielolecia 1966-2010 pochodzące z 4 stacji meteorologicznych i 10 posterunków opadowych. Uwzględniono także zmiany pokrycia terenu i użytkowania ziemi jakie zaszły w analizowanym okresie przez wykorzystanie map z czterech horyzontów czasowych (1975, 1990, 2000, 2006). Kalibrację i walidację modelu przeprowadzono wykorzystując dane pomiarowe IMGW z trzech posterunków hydrometrycznych na Parsęcie. Uzyskane wyniki pozwoliły na analizę zróżnicowania przestrzennego elementów bilansu wodnego oraz analizę serii czasowych odpływu wody. Wyniki poddane zostały ocenie przy zastosowaniu współczynników statystycznych: determinacji R2, efektywności modelu Nasha-Sutcliffa (NSE) oraz współczynnika odchylenia procentowego (PBIAS). Otrzymane rezultaty modelowania były zróżnicowane w zależności od wykorzystanych danych wejściowych. Największą zgodność danych symulowanych z pomiarowymi uzyskano wykorzystując dane charakteryzujące się wysoką dokładnością przestrzenną i tematyczną.
GIS-based hydrological and water quality models are based on the use of a variety of spatial data. The aim of this study was to assess whether the SWAT (Soil and Water Assessment Tool) simulation results are dependent on the quality of input data. The subject of the research covered the Parsęta drainage basin which in view of its internal structure is considered representative for the last glacial lowlands within the temperate climatic zone. Three different sources of DEM and soil data were used in the study. The simulations included meteorological data for the years 1966-2010 from 4 meteorological stations and 10 precipitation stations. Land cover and land use changes that took place in the analyzed period were included owing to application of maps originating from four time periods (1975, 1990, 2000, 2006). Calibration and validation was performed on the basis of the data collected by the Institute of Meteorology and Water Management at three water gauging stations on the Parsęta river. The results allowed the analysis of the spatial diversity of water balance elements and variability analysis of time series of water outflow. The results were subject to assessment by statistical methods: R2 determination coefficient, Nash-Sutcliffe efficiency coefficient (NSE), percent bias coefficient (PBIAS). The obtained results varied depending on the applied input data. The best consistency of the simulated data with the measurement data was obtained using data with the high spatial and thematic accuracy.
Źródło:
Roczniki Geomatyki; 2016, 14, 4(74); 437-446
1731-5522
2449-8963
Pojawia się w:
Roczniki Geomatyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Procesy obiegu wody, erozji gleb i denudacji chemicznej w zlewni Bystrzanki
Water circulation, soil erosion and chemical denudation in flysh catchment area
Autorzy:
Bochenek, W.
Gil, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/887007.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
denudacja chemiczna
erozja gleb
gleby
obieg wody
splyw podpowierzchniowy
splyw powierzchniowy
zlewnia Bystrzanki
Opis:
These procesess are conditioned by natural parameter of environment and its using. There were evaluate the surface runoff and erosion values on different kinds farming land on base of long-term measurements. Annual size surface fl ow and soil erosion were correlated mutually and with precipitation. The subsurface runoff is important element of water circulation. Authors showed the amount and course this process. There were showed the course of chemical denudation process in selected periods towards water circulation. There also compared relation beetwen soil erosion procesess on slope and in the river channel.
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2007, 16, 2[36]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bilans wodny małej zlewni leśnej o potencjalnie niskich zdolnościach retencyjnych
Water balance of small forest catchment of potentially low storage capacity
Autorzy:
Okonski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61586.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
Wielkopolska
zlewnie lesne
zlewnie male
bilans wodny
obieg wody
retencja wodna
potencjalne zdolnosci retencyjne
Opis:
Obszar Wielkopolski jest częścią Niżu Środkowoeuropejskiego o szczególnie niekorzystnych warunkach ze względu na kształtowanie się zasobów wodnych. Stan ten determinowany jest głównie przez cechy klimatu regionu tj. relatywnie niską sumę opadów rocznych i nieodpowiedni ich rozkład w ciągu roku, a także wysokie wartości parowania. Istotne znaczenie modulujące mają tu także niektóre nieklimatyczne cechy fizjograficzne, występujące w przeważającej części regionu, głównie rodzaj zalegających gruntów. Ponadto, ewapotranspiracja stymulowana jest miejscowo przez pokrycie roślinne. W artykule przedstawiono wstępne wyniki bilansowania hydrologicznego dla typowej dla regionu Wielkopolski nizinnej zlewni o potencjalnie niekorzystnych warunkach retencji tj. wysokim stopniu lesistości, pokryciu miąższą warstwą gruntów piaszczystych, w warunkach relatywnie wysokiej ewapotranspiracji. Bilansowano zlewnię Trojanki położoną w Puszczy Zielonka w centralnej Wielkopolsce. Bilansowania dokonano w przeciętnym roku opadowym (2001/2001), następującym po okresie długim o przeciętnych warunkach opadowych. Okres ujemnych zmian retencji przebiegał od końca kwietnia do połowy września, przy czym maksymalna wartość obniżenia retencji wystąpiła w czerwcu (-27,7 mm), zaś maksymalna wartość przyrostu zmian retencji wystąpiła w lutym (50,2 mm). Przeciętny odpływ jednostkowy ze zlewni wynosił 2,5 dm3∙s-1∙km-2. Miesiące o maksymalnej i minimalnej wartości warstwy odpływu to odpowiednio styczeń (8,8 mm) i wrzesień (3,6 mm). Wartości ekstremalne ewapotranspiracji wystąpiły w grudniu (6,7 mm) i maju (90,1 mm). Bilans roczny został zamknięty zwyżką zmian retencji równą 52 mm. Zlewnia cechuje się stosunkowo szybką odbudową retencji i odpływu w przypadku wystąpienia sprzyjających warunków meteorologicznych. Podobnie, w przypadku ustania korzystnych dla alimentacji warunków meteorologicznych, następuje szybkie obniżenie poziomu retencji oraz wartości odpływu ze zlewni. Jednak w zlewni nie wystąpiło zjawisko długookresowego załamania się odpływu w okresie letnim w warunkach ujemnego klimatycznego bilansu wodnego. Stąd można przypuszczać, że główny zbiornik stabilnej retencji w zlewni, aktywny w przeciętnym roku opadowym, stanowią wody gruntowe. Ponadto wydaje się, że dość znaczą rolę odgrywa tu także część strefy aeracji poza silnym oddziaływaniem parowania bezpośrednio z gruntu i sczerpywania wody przez roślinność. Stwierdzono, że roślinność leśna łącznie z wierzchnimi warstwami gruntu może wpływać na obniżenie wartości odpływu z badanej zlewni o ok. 20 do 40% w porównaniu z zlewniami rolniczymi regionu.
Wielkopolska region covers the area of North European Plain with particularly unfavorable water conditions. These conditions are determined by the climate prevailing in the region, namely relatively low annual rainfall and high evapotranspiration with usually unfavorable distribution of these meteorological elements over a year. Important modulating influence can be attributed also to some non-climatic physiographical characteristics typical in vast parts of the region, mainly soil properties. In addition, evapotranspiration may be stimulated locally by vegetation. The paper comprehends initial results of hydrologic balancing of lowland catchment typical for the region of Wielkopolska. The balancing was carried out in Trojnaka Stream catchment placed in Puszcza Zielonka forest (the central Wielkopolska). High forest cover proportion, deep layer of sandy soils and high evapotranspiration shape the storage capabilities in the tested catchment. The balancing covered the average annual rainfall year (2001/2002) following average long-term rainfall period. The Period of the negative retention changes occurred from the end of April until the mid of September. The maximum decrease and increase of storage change depth occurred respectively in June (-27,7 mm) and February (50,2 mm). Average specific discharge in investigated catchment equaled 2,5 dm3∙s-1∙km-2 with maximum and minimum runoff depth respectively in January (8,8 mm) and September (3,6 mm). Extreme amounts of evapotranspiration occurred respectively in December (6,7 mm) and May (90,1 mm). Annual change of storage equaled 52 mm. Both storage and runoff rebuilding abilities of the catchment, if favorable meteorological conditions would occur, are relatively high. On the other hand, while the favorable meteorological conditions for the catchment alimentation stopped, the significant decrease of storage and runoff followed. In addition, the long-term storage decrease did not occur during negative climatic balance period in the catchment. Thus, it may be fairly assumed that more stable forms of retention in the catchment, active over an average annual rainfall year, are related to zone of saturation and the part of aeration zone, which is not susceptible to direct evaporation from soil and vegetation uptake. Forest cover along with upper soil layers in investigated catchment may cause the reduction of runoff level by approximately 20 to 40% in comparison with natural catchments of the region.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 3/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza i klasyfikacja antropogenicznych zagłębień bezodpływowych w Górach Świętokrzyskich
Autorzy:
Sobczyńska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763070.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
anthropopression
closed depressions
water cycle
Świętokrzyskie Mountains
antropopresja
zagłębienia bezodpływowe
obieg wody
Góry Świętokrzyskie
Opis:
This paper presents the problem of depressions without surface outflow, created as a result of human influence on terrain relief in the Świętokrzyskie Mountains. Identification of the abovementioned landforms was carried out on the basis of cartographic materials and field mapping. 1,276 anthropogenic closed depressions were found within the borders of mesoregion, covering an area of 13.37 km2 which represents 0.7% of the entire mesoregion’s area. The work is also an attempt to classify identified depressions. Due to their genesis, depressions were divided into four main types: post-mining, caused by backpressure levels, earthworks and land improvement or regulation of natural water courses. In subsequent parts, sub-types of these depressions were identified as well. In the Świętokrzyskie Mountains, depressions resulting from backpressure levels of the area caused by road embankments are represented the most as they constitute about 51% of all depressions. however, in terms of occupied area, the post-mining depressions are prevailing, covering 77% of all anthropogenic closed depressions in the Świętokrzyskie Mountains. The classification includes only those types of depressions which were found on the analyzed area and are not universal.
W pracy przedstawiono problem zagłębień pozbawionych odpływu powierzchniowego, powstałych w wyniku ingerencji człowieka w rzeźbę terenu w Górach Świętokrzyskich. Na podstawie materiałów kartograficznych i kartowania terenowego przeprowadzono identyfikację powyższych form terenu. W granicach mezoregionu stwierdzono występowanie 1276 antropogenicznych zagłębień bezodpływowych, które obejmują powierzchnię 13,37 km2, stanowiącą 0,7% powierzchni całego mezoregionu. W pracy dokonano również próby klasyfikacji zidentyfikowanych zagłębień. Ze względu na genezę zagłębienia podzielono na cztery główne typy: poeksploatacyjne, spowodowane podpiętrzeniami terenu, pracami ziemnymi oraz melioracją lub regulacją cieków. W dalszej części wydzielono również podtypy genetyczne tychże zagłębień. W Górach Świętokrzyskich najliczniej reprezentowane są zagłębienia związane z podpiętrzeniami terenu spowodowanymi przez nasypy drogowe i stanowią one ok. 51% wszystkich zagłębień. Jednakże pod względem zajmowanej powierzchni dominują zagłębienia poeksploatacyjne wyrobiskowe, obejmując 77% powierzchni wszystkich antropogenicznych zagłębień bezodpływowych w Górach Świętokrzyskich. Przedstawiona klasyfikacja obejmuje wyłącznie typy zagłębień, których występowanie stwierdzono na analizowanym obszarze i nie ma charakteru uniwersalnego. 
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2015, 70, 1
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfika warunków glebowosiedliskowych dolin rzecznych jako wynik obiegu wody w poszczególnych morfohydrolitotopach - na przykładzie fragmentów doliny Odry
The specificity of soil and biotopic conditions of the rivers valleys as a result of the water circulation inside individual morfohydrolitotops - on the example of the Odra valley fragments
Autorzy:
Horska-Schwarz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85535.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
doliny rzeczne
dolina Odry
ekosystemy
geokompleksy
morfohydrolitotopy
warunki glebowe
warunki siedliskowe
warunki wodne
obieg wody
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2006, 16, 1
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Składowisko odpadów komunalnych w Chełmku - analiza obiegu wody w kwaterze i podłożu
Municipal landfill site in Chelmek – analysis of water circulation in the quarters and ground
Autorzy:
Cholewa, M.
Ceglarz, J.
Baran, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62466.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
skladowiska odpadow komunalnych
zagrozenia srodowiska
wody podziemne
wody powierzchniowe
zanieczyszczenia wod
migracja zanieczyszczen
wspolczynnik filtracji
obieg wody
Opis:
Artykuł porusza problem ewentualnych zanieczyszczeń, jakie mogą zagrażać wodom gruntowym i powierzchniowym przez niewłaściwe ulokowanie i zabezpieczenie składowiska przed wymywaniem z niego substancji szkodliwych. Badania zostały przeprowadzone dla zamkniętego składowiska odpadów komunalnych w Chełmku, położonego w zachodniej części województwa małopolskiego. W pracy przeanalizowano kwestie związane z obiegiem wody w kwaterze i podłożu składowiska. Wykorzystując metodę polową Giryńskiego, określono współczynnik filtracji dla odpadów i gruntu znajdującego się w podłożu. Wykonano również badanie składu granulometrycznego, stopnia zagęszczenia, gęstości objętościowej oraz wilgotności naturalnej. Dzięki uzyskanym wartościom możliwe było obliczenie maksymalnej odległości rozprzestrzeniania się substancji szkodliwych o szerokim przedziale lepkości. Analizując wyniki można stwierdzić, że składowisko zlokalizowane jest zbyt blisko rzeki Przemszy. W przypadku niedostatecznej szczelności podłoża istnieje ryzyko wymycia szkodliwych substancji ze składowiska, a znajdujące się w podłożu piaski drobne nie stanowią wystarczającej bariery przed migracją zanieczyszczeń wraz z wodami gruntowymi.
The paper concerns the problem of possible contamination, which can be dangerous to the ground and surface water, because of an inappropriate localization and protection from leaching of harmful substances. The tests were carried out on a closed municipal landfill site in Chełmek, located in the west part of Małopolska Province. Issues concerning water circulation through the cells and landfill ground were analyzed. Using Giryński’s field method a permeability coefficient was determined for wastes and ground soil. Granulation, compaction degree, bulk density and natural moisture content were also determined. Based on the obtained results a maximum distance of migration of harmful substances with a wide range of viscosity was calculated. While analyzing the results it was stated that the landfill is located too close to the Przemsza river. In case of an insufficient ground sealing there is a risk of leaching of harmful substances from the landfill and fine sands that are in the ground are not a sufficient barrier to contamination migration that will happen along with the ground water.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2014, II/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies