- Tytuł:
-
Patriotyzm w filozofii praktycznej Karola Libelta. Wokół rozprawy "O miłości ojczyzny"
Patriotism in the practical philosophy of Karol Libelt. On his treatise "On the love of the Fatherland" - Autorzy:
- Woźniewska-Działak, Magdalena
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1070409.pdf
- Data publikacji:
- 2020-06-30
- Wydawca:
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
- Tematy:
-
Libelt
naród
państwo
patriotyzm
inteligencja
filozofia narodowa
nation
community
intelligence
national philosophy - Opis:
-
Lata 40. XIX wieku to okres wyjątkowo ożywionej debaty nad tożsamością narodu polskiego. Rozprawa Karola Libelta O miłości ojczyzny, wydana w poznańskim czasopiśmie Rok w 1844 r., jest jednym z reprezentatywnych przykładów ideowego fermentu tego czasu. W rozprawie autor formułuje zasadnicze pytanie o kształt i charakter narodu jako wspólnoty wartości. Redefiniuje jednakże kluczowe dla tematu pojęcia takie jak ojczyzna i patriotyzm. Postuluje konieczność precyzyjnego formułowania ról społecznych i zadań, których realizacja ma służyć odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Libelt akcentuje kwestię nierozłączności narodu i państwa, stąd w komentowanej rozprawie pytania o podmiotowość narodu są ściśle powiązane z pojęciem bytu politycznego i refleksją nad jego partykularną, ale i uniwersalną misją w dziejach. W stosunkowo rzadko komentowanej i niedoinwestowanej badawczo rozprawie Karola Libelta wybrzmiewa także koncepcja zmiany struktury polskiego społeczeństwa. Libelt jako pierwszy polski intelektualista sformułował definicję inteligencji jako grupę ludzi wykształconych, posiadających specjalne kompetencje i kluczową rolę do odegrania w dążącym do samookreślenia narodzie. Na barkach inteligencji, rozumianej przez filozofa jako awangarda narodu, ciąży odpowiedzialność szerzenia oświaty, kształcenia ludu i propagowania postaw zmieniających jego ograniczający szansę ewentualnych reform światopogląd. Libelt określa inteligencki etos jako zespół wartości i zasad mających moc wzorotwórczą. Szczególnym znamieniem inteligenckiego projektu patriotyzmu czyni zaś pojęcie służby drugiemu człowiekowi i poświęcenia dla dobra wspólnoty, dla ojczyzny. Przez miłość ojczyzny rozumie m.in. przywiązanie do ziemi, praktykowanie obyczajów, kultywowanie tradycji, dbanie o piękno języka, znajomość narodowej literatury, poszanowanie praw i obywatelskich obowiązków, etc. Wielkim walorem rozprawy Libelta pozostaje łączenie perspektywy historiozoficznej z problematyką etosu grupy kierowniczej, co daje rezultat w postaci refleksji o charakterze socjologicznym, podbudowanej romantycznym maksymalizmem moralnym.
The 1840s was the time of an exceptionally lively debate on the identity of the Polish nation. Karol Libelt’s disquisition O miłości ojczyzny, published in the Poznań magazine Year in 1844, is one of the representative examples of the ideological ferment of this time. In his disquisition, the author formulates a fundamental question about the shape and character of the nation as a community of values. However, he redefines key concepts such as homeland and patriotism. He also postulates the need for a precise formulation of social roles and tasks, the implementation of which is aimed at regaining independence by Poland. Libelt emphasizes the issue of the inseparability of nation and state. Hence, questions about the subjectivity of the nation are closely related to the notion of a political being, which he examines with specific reference to its particular and universal mission in history. In the relatively rarely commented and underinvested research on Karol Libelt’s disquisition also echoes the need to change the structure of Polish society. Libelt, as the first Polish intellectual, formulated the definition of intelligentsia as a group of educated people with special competences and a key role to play in the self-seeking nation. On the shoulders of the intelligentsia, understood by the philosopher as the avant-garde of the nation, lies the responsibility to promote education in the country and attitudes that change its limiting-chances-of-possible-reforms worldview. Libelt defines the intellectual ethos as a set of values and principles with a pattern-making power. A special feature of the intellectual project of patriotism is the concept of serving the other person and making sacrifice for the good of the community, for the homeland. By the love of the fatherland he understands the attachment to the land, practicing customs, cultivating traditions, taking care of the beauty of the language, knowledge of national literature, respect for rights and civic duties, etc. The great value of Libelt’s disquisition is the combination of a historiosophical perspective with the ethos of group management, which results in a reflection of a sociological character, supported by a romantic moral maximalism. - Źródło:
-
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 2; 163-191
0585-5470 - Pojawia się w:
- Studia Philosophiae Christianae
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł