Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zapożyczenia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Wpływ języków obcych na zmiany w leksyce portugalskiej
    Autorzy:
    Jabłonka, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/630749.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    lexis
    changes
    Portuguese
    loanwords
    leksyka
    zmiany
    język portugalski
    zapożyczenia
    Opis:
    The main objective of this paper is to present the changes in the Portuguese lexis under the influence of foreign languages. It discusses the evolution of lexis over the centuries to remind which languages have had the most significant impact on the Portuguese language. In this aspect, various languages stand out, such as Arabic, Italian, French and English, as well as Asian and African languages, due to the global expansion ofPortugal. It also highlights the role of English as the richest source of loanwords in modern Portuguese.
    Głównym celem opracowania jest przedstawienie zmian zachodzących w leksyce portugalskiej pod wpływem języków obcych. Omówiono ewolucję leksyki na przestrzeni wieków w celu przypomnienia, jakie języki wpłynęły w najbardziej znaczący sposób na język portugalski. Wyróżniają się w tym względzie języki takie jak np. arabski, włoski, francuski i angielski, a także języki azjatyckie i afrykańskie, ze względu na światową ekspansję Portugalii. Podkreślono też rolę języka angielskiego jako najbogatszego źródła zapożyczeń we współczesnym języku portugalskim.Influência das línguas estrangeiras nas modificações do léxico portuguêsO presente estudo temcomoobjetivo estudar as modificações no léxico português que ocorreram graças à influência dos empréstimos das outras línguas. Pretende-se descrever a evolução do léxico através dos séculos para lembrar quais foram as línguas de maior importância na formação do português. Destacam-se, neste campo, as línguas taiscomoo árabe, o italiano, o francês e o inglês, assimcomoas línguas asiáticas e africanas, devido à expansão mundial portuguesa. Sublinha-se também o papel atual do inglêscomolíngua que fornece o maior número de empréstimos.Palavras-chave: léxico; modificações; língua portuguesa; empréstimo; estrangeirismo
    Źródło:
    Acta Humana; 2016, 7
    2082-4459
    Pojawia się w:
    Acta Humana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Fałszywi przyjaciele tłumacza”: rzecz o kilku zapożyczeniach z francuszczyzny
    “Translator’s false friends’’: the case of some loanwords from French language
    Autorzy:
    Kacprzak, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594306.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    zapożyczenia
    galicyzmy
    faux amis
    loanwords
    galicisms
    false friends
    Opis:
    Dzięki ustaleniom XIX-wiecznego językoznawstwa historyczno-porównawczego, pokrewieństwo języków romańskich i słowiańskich nie ulega dziś wątpliwości, choć z pewnością można uznać, że języki francuski i polski pozostają jednak kuzynami dość dalekimi. Długo można by się rozwodzić nad różnicami gramatycznymi, które je dzielą, od fonologicznych, przez morfologiczne, aż po składniowe. Wobec skomplikowanej gramatyki, słownictwo francuskie wydaje się jednak Polakowi z pewnością bardziej przystępne, co wynika ze specyficznych (choć dalece nieidentycznych) powiązań obu języków z łaciną, a także jest pochodną historycznych kontaktów Francji i Polski. Szczególnie one dawały przez wieki okazję do pojawiania się licznych zapożyczeń z francuszczyzny w języku polskim. Wobec faktu stałej ewolucji języków, los zapożyczenia nie jest nigdy z góry określony: z punktu widzenia semantycznego może ono pozostać wiernym ekwiwalentem wyrazu, od którego pochodzi, albo też zmienić znaczenie, czasem nawet w sposób radykalny. W niniejszym artykule poświęconym zjawisku faux amis, czyli zapożyczeń, których sens silnie uległ zmianie, badamy drogę i sposób asymilacji kilku wyrazów tego typu w polszczyźnie, wykazując, że w tak delikatnej materii jak pożyczki językowe konieczne jest niejako indywidualne studiowanie każdego przypadku.
    Thanks to the arrangements of the 19th century historical linguistics, the consanguinity of the Romance and Slavic languages is nowadays unquestionable, although one can acknowledge that the French and Polish languages remain rather far cousins. It could be a long dispute when grammatical differences are considered – from phonologic, through morphologic, to syntactic. Due to its complicated grammar, French vocabulary seems to a Polish person much more intelligible, which results from specific (however far from being identical) connection of both languages to Latin, as well as from French and Polish historical contacts. Especially those, for centuries, gave an opportunity for many loanwords from French to appear in the Polish language. Due to the fact of permanent evolution of languages, the fate of a loanword is never predestinated: from the semantic perspective it may remain a faithful equivalent of the word from which it originates or it may change its meaning, sometimes even in a radical way. In my article, concerning the phenomenon of faux amis, that is loanwords, which meanings have strongly changed, I discern the route and the way of assimilation of some of these words in the Polish language, showing that in such a delicate matter as language borrowings it is needed to study each case, to some extent individually.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2013, 59; 79-89
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modowe freaki i backpakerzy. Najnowsze anglicyzmy na polskich blogach
    Modowe freaki and backpakerzy. Newest loan words on polish blogs
    Autorzy:
    Mękarska, Anna
    Kamasa, Victoria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/916869.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    anglicisms
    loanwords
    language of blogs
    blogs
    anglicyzmy
    zapożyczenia
    język blogów
    blogi
    Opis:
    Blogs are continuously gaining on popularity and social influence in Poland. In this paper we analyze the use of newest English loan words on corpus of texts from most influential Polish blogs. To present complex picture of the loan words, we describe them among others according to their current status as loan words and semantic fields they belong to. The results show some tendencies in the newest English loan words in Polish.
    Źródło:
    Investigationes Linguisticae; 2015, 32; 35-52
    1426-188X
    1733-1757
    Pojawia się w:
    Investigationes Linguisticae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skąd pochodzi pacynka?
    Where does pacynka come from?
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459473.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymologia
    rozwój semantyczny
    zapożyczenia leksykalne
    dialekty
    etymology
    semantic development
    loanwords
    dialects
    Opis:
    The article offers an insight into the etymology of the Polish word pacynka with various meanings. There are several proposals for determining the origin of pacynka with the meaning ‘hand puppet’. These proposals are presented here after tedious historicallanguistic, dialectal and non-linguistic research. Many possibilities were considered, many premises were examined. Unfortunately, the presented analyses show, however, that none of the solutions is satisfactory. Every one of them has serious flaws. It is also very doubtful that the rightful, well-documented, and credible etymology of pacynka will be found soon.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 298-307
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litewskie pochodzenie jednej z polskich gwarowych nazw wrotyczu pospolitego (Tanacetum vulgare L.)
    The Lithuanian Origin of One of the Polish Dialectal Names of Tansy (Tanacetum vulgare L.)
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38585684.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    nazwy wrotyczu
    etymologia
    zapożyczenia
    motywacja semantyczna
    names of tansy
    etymology
    loanwords
    semantic motivation
    Opis:
    This article attempts to establish the etymology of the Polish dialectal name czyżma, which refers to common tansy, Tanacetum vulgare L. This name occurs in the Suwałki region. The analysis conducted shows that the Polish dial. czyżma ‘tansy’ and Polish ciżma ‘type of shoe used in the old days’ have nothing to do with each other. The Suwałki dialectal name of tansy is a loanword from Lithuanian. It comes from the Lithuanian čižmà ‘common tansy, Tanacetum vulgare L.’. The Lithuanian form is most likely a derivative of the verb čìžti, and its semantic motivation is the density (compactness) of the plant’s inflorescences or stiffness of its stems.
    Celem niniejszego tekstu jest próba ustalenia etymologii polskiej gwarowej nazwy czyżma, która odnosi się do wrotyczu pospolitego, Tanacetum vulgare L. Nazwa ta występuje na Suwalszczyźnie. Przeprowadzona analiza wykazuje, że pol. gw. czyżma ‘wrotycz pospolity’ i pol. ciżma ‘rodzaj buta używanego w dawnych czasach’ nie mają ze sobą nic wspólnego. Suwalska gwarowa nazwa wrotyczu jest zapożyczeniem z litewskiego. Pochodzi od lit. čižmà ‘wrotycz pospolity, Tanacetum vulgare L.’. Forma litewska zaś jest najprawdopodobniej derywatem od czasownika čìžti, a jej motywację semantyczną stanowi gęstość (zbitość) kwiatostanów rośliny lub sztywność jej łodyg.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2023, 47
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Etymology and ethnolinguistics: Different methodologies with a common goal
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081398.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    etymology
    ethnolinguistics
    semantic motivation
    calques
    loanwords
    etymologia
    etnolingwistyka
    motywacja semantyczna
    kalki
    zapożyczenia
    Opis:
    The article focuses on the relationship between etymology and ethnolinguistics. The two fields come to foreground in analyses of dialectal plant names, especially of their origin. It is concluded that both fields should function in symbiosis and use each other’s achievements. Therefore, etymologists make ample use of ethnolinguistic findings in their semantic analyses. Those findings help determine the historical semantic motivation of the words being studied. Ethnolinguists, in turn, on the basis of etymological findings, arrive at the original senses of words, helpful in analysing their subjective meanings.
    Autorka skupia uwagę na relacjach między etymologią a etnolingwistyką, które uwidoczniają się przy analizie gwarowych nazw roślin, zwłaszcza przy ustalaniu ich pochodzenia. Ostatecznie dochodzi do wniosku, że obie dziedziny powinny pozostawać w symbiozie i wzajemnie korzystać ze swoich osiągnięć. W związku z tym etymolodzy podczas analiz semantycznych mogą korzystać obficie z wyników pracy etnolingwistów. Analizy etnolingwistyczne pomagają etymologom ustalić historyczną motywację semantyczną badanych wyrazów. Etnolingwiści z kolei, opierając się na ustaleniach etymologów, mogą docierać do pierwotnych sensów form wyrazowych, które są pomocne przy analizie subiektywnego znaczenia słów.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 21-34
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Van wafel naar vafla: Een cartografie van Nederlandse leenwoorden in het Bulgaars
    From wafel to vafla: A mapping of Dutch loanwords in Bulgarian
    Od wafla do vafla — mapa niderlandzkich zapożyczeń w języku bułgarskim
    Autorzy:
    Velikov, Kaloyan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882535.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    niderlandzki
    bułgarski
    zapożyczenia
    kontakt języków
    sposoby zapożyczania
    Dutch
    Bulgarian
    loanwords
    language contact
    ways of borrowing
    Opis:
    Het aantal Nederlandse leenwoorden in Bulgaars is relatief groot, maar door de historische ontwikkelingen en grote geografische afstand hebben beide taalregio’s door de eeuwen heen weinig rechtstreeks contact gehad. De meeste Nederlandse woorden zijn geleend via schriftelijk taalcontact, via een andere taal (met name Russisch, Frans, Duits en/of Engels), soms na een lange reis voordat ze uiteindelijk in het Bulgaars zijn terechtgekokomen. Door middel van deze talen hebben woorden uit het Afrikaans en andere niet-Europese talen ook Europa en het Bulgaars bereikt met name met behulp van het Nederlands als doorgeefluik. De Nederlandse leenwoorden in het Bulgaars behoren niet alleen tot het thema van de scheepvaart, zoals men tot voor kort heeft gesteld, maar betreffen bijna alle tweeëntwintig woordvelden die volgens Van der Sijs (2001, 78) “de volgorde waarin de mens en de mensheid de wereld leren en geleerd weten” beschrijven en op die manier het grote aanbod van Nederlandse ontleningen illustreren.
    The number of Dutch loanwords in Bulgarian is relatively large, although due to historical developments and the large geographical distance the two language regions had little direct contact throughout the centuries. Most Dutch words are mostly borrowed via a written language contact, through another language (i.e. Russian, French, German and/or English), sometimes after a long ‘journey’ until they eventually end up in Bulgarian. By means of these languages words from Afrikaans and other non-European languages have also reached Europe and Bulgarian in particular with the help of Dutch as a conduit. The Dutch loanwords in Bulgarian belong not only to the sphere of shipping, as one has argued until recently, but almost to all the twenty-two word fields “the order in which the man and mankind learns the world and learned know” (2001, 78) described by Van der Sijs, illustrating the wide range of Dutch loans.
    Liczba niderlandzkich zapożyczeń w języku bułgarskim jest względnie duża, chociaż ze względu na uwarunkowania historyczne oraz dużą odległość geograficzną oba te regiony językowe miały niewielki bezpośredni kontakt na przestrzeni wieków. Większość niderlandzkich słów została zapożyczona przez kontakt pisemny za pośrednictwem innego języka (tj. rosyjskiego, francuskiego, niemieckiego i/lub angielskiego). Czasami dotarły one do języka bułgarskiego po długiej wędrówce. Za pomocą tych języków słowa z języka afrykanerskiego i innych pozaeuropejskich języków również dotarły do Europy oraz Bułgarii, a przyczynił się do tego w szczególności język niderlandzki. Niderlandzkie zapożyczenia w języku bułgarskim należą nie tylko do sfery żeglugi, jak do niedawna sądzono, a do 22 obszarów słownych. Nicoline van der Sijs (2001, 78) napisała: „the order in which the man and mankind learns the world and learned know”. Cytat ten ilustruje szeroką gamę niderlandzkich zapożyczeń.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 64 Special Issue, 5; 115-123
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantyczna historia obieżyświata
    Semantic history of obieżyświat
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459179.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etymologia
    rozwój semantyczny
    motywacja semantyczna
    zapożyczenia
    kalki językowe
    etymology
    semantic development
    semantic motivation
    loanwords
    calques
    Opis:
    The article concerns the semantic development of the compositum obieżyświat ‘a person who likes to travel a lot’. It is interesting that the first attestation of the word in Old Polish (from the 15 th century) had a botanical meaning ‘Bupleurum rotundifolium L.’. The form obieżyświat was then the translation of the Old Latin plant names garowaga and girambula meaning ‘something that moves around’. The contemporary meaning of the compositum obieżyświat appeared only in the second half of the 19 th century.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 262-267
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słownictwo ukraińskie ze zbiorów Iwana Wahylewycza (2)
    Ukrainian vocabulary from Ivan Vahylevych’s collection (2)
    Autorzy:
    Fałowski, Adam
    Budziak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594336.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    leksykografia ukraińska
    dialektologia ukraińska
    etymologia
    zapożyczenia
    Iwan Wahylewycz
    Ukrainian lexicography
    Ukrainian dialectology
    etymology
    loanwords
    Ivan Vahylevych
    Opis:
    Artykuł kontynuuje serię publikacji, w których autorzy przedstawiają rzadkie, dialektalne, niekiedy archaiczne jednostki leksykalne wyekscerpowane z niedawno uporządkowanych i wydanych drukiem słowników ułożonych przez Iwana Wahylewycza. W dwóch wariantach Idyotykonu i w Słowniku języka południowo-ruskiego udało się wyszukać około 700 leksemów, które albo zostały pominięte w słowniku etymologicznym języka ukraińskiego, albo wymagają szerszego komentarza leksykologicznego. W niniejszej publikacji omówiono 36 wyrazów, które zaczynają się na literę W.
    The article continues a series of publications, in which the authors present rare, dialectical, sometimes archaic lexical units extracted from the recently published dictionaries by Ivan Vahylevych. In two variants of Idyotykon and in the Dictionary of the South-Ruthenian Language they managed to reveal about 700 lexical items, which were either omitted from the Etymological Dictionary of the Ukrainian Language, or required more detailed lexicological commentary. 36 words starting with W are discussed in the article.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 125-139
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kerygmat - czyli o modzie w kościelnej odmianie języka
    Kerygmat — or on fashion in ecclesiastical language
    Autorzy:
    Waniakowa, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/475493.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    moda językowa
    kościelna odmiana języka
    zapożyczenia
    częstość użycia (frekwencja)
    linguistic fashion
    ecclesiastical language
    loanwords
    frequency
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony zjawisku mody językowej w kościelnej odmianie języka. Autor bada to zagadnienie na przykładzie zapożyczonego z greki terminu kerygmat. Śledzi historię wyrazu, obserwując początki pojawienia się kerygmatu w języku polskim, bada przyczyny jego występowania, jego znaczenie i obserwuje wzrost częstości użycia. Na koniec formułuje ogólne wnioski dotyczące przyczyn mody językowej w kościelnej odmianie języka.
    The article discusses the phenomenon of fashion in ecclesiastical language. It studies this question on the example of the term kerygmat, borrowed from Greek. First a sketch of the history of the word is presented, observing the first attestations of the word in the Polish language, followed by an exploration of its meaning and the reasons for its use, and the recent growth in its frequency of occurrence. The final part presents general conclusions concerning reasons for fashion in ecclesiastical language.
    Źródło:
    Socjolingwistyka; 2015, 29; 219-226
    0208-6808
    Pojawia się w:
    Socjolingwistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Слоўнік беларускай мовы" Івана Насовіча: этналінгвістычны каментар
    SŁOWNIK JĘZYKA BIAŁORUSKIEGO Iwana Nosowicza: komentarz etnolingwistyczny
    DICTIONARY OF THE BELARUSIAN LANGUAGE by Ivan Nosovich: ethnolinguistic comment
    Autorzy:
    Караткевіч, Ірына
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/963347.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    этналінгвістыка
    і. насовіч
    этнаграфія
    фальклор
    запазычанні
    etnolingwistyka
    i. nosowicz
    etnografia
    folklor
    zapożyczenia
    ethnolinguistics
    i.i. nosovich
    ethnography
    folklore
    loanwords
    Opis:
    Слоўнік беларускай мовы І. Насовіча (1870 г.) з'яўляецца важнай крыніцай для этналінгвістычных назіранняў. У сваім словаспісе ён утрымлівае лексемы – назвы рэлігійных свят і канфесійных рэалій, народных звычаяў і абра-даў. Значны пласт слоў мае этымалагічныя звесткі (не заўсёды дакладныя), у тым ліку і ўказанне на іх іншамоўнае паходжанне. Этналінгвістычны складнік заключаецца не толькі ў падборы адпаведнай уласнабеларускай і іншамоўнай лексікі, але і ў афармленні стылістычных пазнак да рэестравых слоў, якія апелююць да пэўных побытавых і духоўна-культурных рэалій, далёкіх ад пераважна сялянскага беларускага жыцця. Названыя фактары разбураюць стэрэатыпныя ўяўленні пра “сялянскасць” беларускай мовы, яе побытава-зніжаны характар і немагчымасць перадачы абстрактных і высокастылёвых паняццяў.
    Słownik języka białoruskiego I. Nasowicza (1870) jest ważnym źródłem do badań etnolingwistycznych. W swoim rejestrze zawiera leksemy-nazwy świąt religijnych i realiów wyznaniowych, zwyczajów i obrzędów ludowych. Znacząca warstwa słów zawiera informacje etymologiczne (nie zawsze dokładne), w tym również wskazanie na ich obce pochodzenie. Element etnolingwistyczny obejmuje nie tylko odpowiednie słownictwo białoruskie i zapożyczone, lecz także kwalifikatory stylistyczne do znajdujących się w rejestrze słów, które odnoszą się do zjawisk duchowych i kulturowych, dalekich od głównie chłopskiego życia na Białorusi. Wskazane czynniki burzą stereotypy o „chłopskim” pochodzeniu języka białoruskiego, za pomocą którego można informować jedynie o realiach życia codziennego, bez możliwości przekazywania pojęć abstrakcyjnych oraz cech wysokiego stylu.
    The Dictionary of the Belarusian Language by I.I. Nasovich (1870) is an important source of ethnolinguistic observations. In its register, it contains lexemes corresponding to the names of religious holidays and confessional realities, folk customs and rites. A significant layer of words has etymological information (not always accurate), including an indication of their foreign origin. The ethnolinguistic component consists not only of the selection of appropriate Belarusian and borrowed vocabulary, but also the design of stylistic labels for registry words that refer to certain everyday and spiritual-cultural realities, far from the pre-dominantly peasant Belarusian life. These factors destroy the stereotypes about the "peasantry" of the Belarusian language, its reduced character and the impossibility of conveying abstract and high-style concepts.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2020, 20; 199-208
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    English in Polish politics – temporary trend or permanent condition?
    Polska polityka po angielsku - chwilowy trend czy obowiązujący żargon
    Autorzy:
    Giersz, Marta
    Sikora-Gaca, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/901765.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
    Tematy:
    politics
    language
    language of politics
    language of politicians
    borrowings
    loanwords
    anglicisms
    internationalisms
    polityka
    język
    język polityki
    język polityków
    zapożyczenia
    anglicyzmy
    internacjonalizmy
    Opis:
    The phenomenon of the language of politics, its origin and development is a very broad subject matter. This paper illustrates new tendencies and processes occurring in the system of this particular language and jargon. Nowadays English and American elements in the Polish language seem very visible especially when overused in the media, by politicians, business people and public figures. Politicians use their own language to communicate with each other and with the people. The language of politics is a type of language it should be characterized by specific features. Such characteristics are the specific terms, phraseology, adopted words and neologisms. Thus, the article presents a collection of words taken di-rectly or indirectly from English into the Polish language. That proves the fact that we all witness a constant growth in the number of English elements in the language of Polish poli-ticians, during the process of political discourse and in the field of political science.
    Źródło:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2013, 10; 226-236
    1731-8440
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Verdeutschungswörterbücher mit dem Fachwortschatz in der deutschen Sprache
    Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher) of terminology in the German language
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1592462.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Fremdwortpurismus in Deutschland
    Verdeutschungswörterbücher
    Entlehnungen
    Fachwortschatz
    linguistic purism in Germany
    Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher)
    loanwords
    terminology
    puryzm językowy w Niemczech
    słowniki zniemczające
    zapożyczenia
    słownictwo specjalistyczne
    Opis:
    Im Artikel wird auf das Problem der Entlehnungen und deren Ersatzwörter (oder Ersatzausdrücke) eingegangen. Der Pflege der deutschen Sprache sollten u. a. sog. „Verdeutschungswörterbücher“ dienen, in denen fremdsprachige Lemmata durch deutsche Äquivalente ersetzt werden. Bekannt sind allgemeine Verdeutschungswörterbücher und solche, die zu einzelnen Bereichen herausgegeben wurden. Im Beitrag werden die Verdeutschungswörterbücher zusammengestellt, die den Fachwortschatz registrieren und im 19. Jahrhundert erschienen sind. Es werden die Makro- und Mikrostruktur der Werke von Adolf Reinecke (1886) und Hermann von Pfister (1887) dargestellt. Es wird auch geprüft, inwieweit der untersuchte Fachwortschatz heute im Gebrauch ist.
    The paper addresses the issue of loanwords and words (or expressions) offered as their replacement. For the purposes of language cultivation the so-called Germanizing dictionaries (Verdeutschungswörterbücher) were published, in which equivalents were offered to replace foreign-language lemmata. Such dictionaries comprised general-language dictionaries as well as those encompassing terminology of various specialist areas. The paper provides description of Germanizing dictionaries published in the 19th century in which specialist terms are listed. The presentation focuses on macro- and microstructure of the dictionaries by Adolf Reinecke (1886) and Hermann von Pfister (1887). The question of the extent to which the terminology listed there is still in use nowadays shall also be addressed.
    Celem artykułu jest przedstawienie problemu zapożyczeń i wyrazów (lub wyrażeń) zamiennych w języku niemieckim. W trosce o język ojczysty tworzone były w Niemczech tzw. „słowniki zniemczające” (Verdeutschungswörterbücher), w których hasła pochodzenia obcego zastępowane były wyrazami rodzimymi (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). W Niemczech powstawały słowniki zniemczające, które zawierały słownictwo ogólne oraz słowniki dotyczące poszczególnych dziedzin. W pracy zbadane zostaną specjalistyczne słowniki zniemczające – wydane w XIX wieku. Centralną część publikacji stanowi opis prac dwóch autorów: Adolfa Reinecke (1886) i Hermanna von Pfistera (1887). Sprawdzono także, czy zawarte w słownikach specjalistyczne słownictwo jest obecnie używane.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2018, 27; 205-220
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Germanismen im Verpolnischungswörterbuch von E.S. Kortowicz (1891)
    Autorzy:
    Sztandarska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2083945.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    linguistic purism in Poland
    lexicography
    ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents
    loanwords
    native-language equivalents
    puryzm językowy w Polsce
    leksykografia
    zapożyczenia
    rodzime ekwiwalenty
    „słowniki spolszczające”/„słowniki spolszczeń”
    Opis:
    Out of concern for language ‘purity’ ‘Polonizing’ dictionaries/dictionaries of Polish equivalents were published in Poland, whose authors (language purists) aimed to replace words/expressions of foreign origin with native-language equivalents (or with assimilated loanwords). Besides Latinisms or Gallicisms under criticism were also German loanwords. The main focus of the paper is on the presentation of the dictionary by E.S. Kortowicz (1891), in which the author seeks to eliminate Germanisms from the Polish language.
    W trosce o „czystość” językową w Polsce tworzone były „słowniki spolszczające”/,,słowniki spolszczeń”, w których autorzy (puryści językowi) próbowali zastępować wyrazy/wyrażenia pochodzenia obcego rodzimymi ekwiwalentami (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). Obok latynizmów czy galicyzmów piętnowano w nich często zapożyczenia z języka niemieckiego. Centralną część publikacji stanowi opis pracy E.S. Kortowicza (1891), w której autor dąży do wyeliminowania germanizmów z języka polskiego.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2020, 3; 375-388
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znajomość pandy wielkiej w starożytnych Chinach
    Knowledge on Giant Pandas in Ancient China
    Autorzy:
    Malinowski, Gościsław
    Wu, Lina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879581.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    panda wielka
    panda z Qinling
    niedźwiedź
    literatura chińska
    sztuka chińska
    zapożyczenia językowe
    język chiński
    język angielski
    giant panda
    Qinling panda
    bear
    Chinese literature
    Chinese art
    loanwords
    Chinese language
    English language
    Opis:
    W dzisiejszych czasach panda wielka stała się nieformalnym symbolem Chin, niemal tak samo popularnym jak wizerunek smoka, mitycznego stworzenia będącego heraldycznym zwierzęciem Chin aż po rok 1928. Z dzisiejszą popularnością pandy zaskakująco kontrastuje niemal całkowita nieobecność tego zwierzęcia w wyobrażeniach dawniejszych epok. Lokalna nazwa pandy bai xiong „biały niedźwiedź” została po raz pierwszy zapisana przez O. Armanda Davida, odkrywcę tego gatunku dla nauki w 1869 r., pierwsze wyobrażenie pandy znajduje się we francuskiej pracy zoologicznej z 1874 r., a pierwsze symboliczne wykorzystanie pandy jako logo jest zasługą amerykańskich lotników stacjonujących w Kunmingu (Yunnan) w 1941 r. Jeśli dodamy do tego, że obecna chińska nazwa tego zwierzęcia xiongmao jest kalką z języka angielskiego bear cat i powstała na początku XX wieku, że panda wielka stała się przedmiotem tradycyjnego chińskiego malarstwa w latach 50. XX wieku, a rozpowszechnienie motywu pandy w literaturze chińskiej sięga 1983 r., stajemy przed trudnym do wytłumaczenia faktem nieznajomości pandy w literaturze i sztuce starożytnych Chin. Badacze chińscy zakładają, że panda wielka znana była pod innymi nazwami w dawnych Chinach. Hu Jinchu wylicza 25 takich nazw, jednak słowacki badacz Stanislav Vavrovský dowodzi, że tylko pod kilkoma z nich, i to regionalnie w Syczuanie, może się rzeczywiście kryć panda, choć nie ma na to jednoznacznych, rozstrzygających dowodów. Autorzy tego artykułu uważają, że panda wielka była znana w starożytnych Chinach, nie była jednak wyodrębniana jako osobny gatunek, lecz po prostu uznawana za niedźwiedzia xiong. Przedstawiają znaczenie niedźwiedzi w mitycznych opowieściach o genezie chińskiej cywilizacji, archeologiczne znaleziska szczątków niedźwiedzi (w tym i pand) w grobowcach z neolitu i epoki brązu oraz wyobrażenia niedźwiedzi w starożytnej sztuce do epoki Han włącznie. Omawiają również dwa podstawowe gatunki niedźwiedzi zamieszkujące Chiny: czarnego himalajskiego i jasnego niedźwiedzia brunatnego, zwanego niekiedy białym. Zwracają uwagę, że rozpowszechniony dziś wzorzec czarno-białej pandy wynika z faktu, że taką właśnie pandę po raz pierwszy poznał europejski badacz o. David i to właśnie ten podgatunek z gór zachodniego Syczuanu, stał się normatywnym dla pandy wielkiej. Tymczasem w starożytności zasięg występowania pandy wielkiej był o wiele większy niż dzisiejsze tereny refugialne. Można też założyć, że Chińczycy o wiele wcześniej niż pandy z Syczuanu mieli okazję poznać pandy z gór Qinling, położonych w pobliżu dawnej stolicy Xi’an. Ten podgatunek pandy (Ailuropoda melanoleuca qinlingensis), dziś znacznie rzadszy od syczuańskiego i uznawany za nienormatywny, charakteryzuje się odmiennym ubarwieniem jasno- i ciemnobrunatnym, co sprawia, że mógł on być uznany za jeden typ zwierzęcia z niedźwiedziem brunatnym. Dlatego też w starożytnej sztuce i literaturze chińskiej panda wielka mogła być przedstawiana po prostu jako niedźwiedź, a jeśli dochodziło do jakiejś dalszej specyfikacji, to niedźwiedź nie czarny, czyli nie himalajski.
    In modern times giant panda becomes an informal symbol of China, almost as popular as images of dragon, a mythical creature and heraldic animal of China till 1928. There is an astonishing contrast between today’s popularity of panda and an almost total lack of images and mentions of this animal in ancient times. Bai xiong ‘white bear,’ a local Chinese name for giant panda was registered for the first time only in 1869, by Father Armand David, who discovered giant pandas for the Europeans, the first image of panda was printed in a French zoological book in 1874, the first logo with an image of panda was created by pilots from the American Volunteer Group in Kunming (Yunnan) in 1941. If we add to this that the word xiongmao, a modern Chinese name for giant panda, is a phraseological calque from English bear cat created at the beginning of the 20th century, that panda became subject of the traditional Chinese painting in the mid of the 20th century and the literary motif of panda gained ground only after success of a popular song in 1983, we are faced with the problem of explaining, why giant panda was unknown to ancient Chinese art and literature. Some Chinese scholars assume that panda was known by other names in ancient China. Hu Jinchu enumerates a list of 25 such names, however Slovak sinologist Stanislav Vavrovský proves, that only some of them may actually mean giant panda, although the unambiguous and decisive arguments are lacking. The authors of this paper assume that giant panda was known in ancient China, however it was not differentiated as a separate species but was regarded simply as a bear (xiong). The authors present the role of bears in the mythical stories about the origin of Chinese civilization, the archaeological findings of bear bones in neolithic and bronze age tombs, as well as the images of bears in ancient Chinese art till the end of the Han dynasty. They talk through two common bear species in China: Asian black bear and brown bear, whose some subspecies are sometimes called white. The authors take notice of the fact that the known contemporary image of giant panda as a black-and-white animal is due to the discovery of the black-and-white Sichuan subspecies of this animal by Father Davis what follows that the first specimen known to Europeans became normative subspecies. However in ancient times the giant panda habitat was much more than modern refugial areas mostly in Western Sichuan mountains. The authors assume that ancient Chinese had an opportunity to meet with other pandas, e.g. from Qinling mountains, near Xi’an, a former capitol of China, than with the normative in our times subspecies of giant panda from Sichuan. The Qinling panda (Ailuropoda melanoleuca qinlingensis) is very rare in our times and having a dark brown and light brown pattern instead of „typical” black and white seems to be atypical. In ancient times because of this brownish pattern Qinling panda could not be discerned from the common brown bear. The authors assume that whenever there are images and mentions of bear in ancient Chinese art and literature, we cannot automatically exclude giant pandas.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 9; 135-163
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies