Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polish literary" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Gra z konwencją literatury dokumentu w powieści Hanny Sokołowskiej „Kosa, czyli ballada kryminalna o Nowej Hucie”
    Playing with the convention of document literature in Hanna Sokołowska’s novel “The scythe, or a criminal ballad about Nowa Huta”
    Autorzy:
    Mazurkiewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/967626.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    polish literary
    metacriminal
    fiction
    document
    non-fiction
    literatura polska
    metakryminał
    fikcja
    dokument
    literatura dokumentalna
    Opis:
    Looking for new sources of inspiration, authors of crime stories begin to combine literary fiction with historical facts. Thanks to that they create quasi-documentary narratives in which crime serves as a pretext to show historical settings (in Hanna Sokołowska’s novel the setting are the 1970s). This way the reader can be culturally embedded in “post-memory.”
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2015, 30, 4; 111-128
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do tematu: przekład w systemie literatury. Przy okazji słoweńskiej wersji Dziennika Witolda Gombrowicza
    Prispevek k temi: prevod v systemu kulture O slovenskem prevodu Dnevnika Witolda Gombrowicza
    A Contribution to the topic: a translation in the system of culture About the Slovenian translation of Witold Gombrowicz’s Dziennik (Diary)
    Autorzy:
    Kopczyk, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487184.pdf
    Data publikacji:
    2009-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    polsko-słoweńskie tłumaczenie literackie
    literatura polska
    literatura słoweńska
    dziennik
    Polish-Slovene literary translation
    Polish literature
    Slovene literature
    literary diary
    Opis:
    Predmet analize v pričujočem prispevku je slovenski prevod Dnevnika Witolda Gombrowicza (1904—1969). Prevod je specifične narave, saj je prevajalec v njem skrajšal izvirno besedilo — sam je torej odločal, kateri odlomki Dnevnika bodo na voljo bralcu. Avtor prispevka predpostavlja, da je na prevajalčeve odločitve vplivala njegova slovenska literarna zavest. V kontekstu slovenske literature deluje dnevnik predvsem kot pričevanje o določenem času, redkeje pa kot literarna zvrst, zato je skrajšanje izvirnega teksta postopek, ki ga prevajalci dopuščajo. Avtor prispevka nato najde primere, v katerih je skrajšanje izvirnika vendarle spremenilo njegovo sporočilo. V zaključku avtor ugotavlja, da je v primeru prevoda Gombrowiczevega Dnevnika upravičeno reči, da je njegov prevajalec hkrati soavtor besedila, saj se prevod zaradi njegovih odločitev v številnih odlomkih oddaljuje od izvirnika — obenem pa ponuja nove pomene. Na prevajalčeve rešitve je imelo brez dvoma velik vpliv dejstvo, da ima dnevnik kot literarna zvrst drugačen položaj v okviru izvirne in ciljne (v tem primeru slovenske) kulture.
    The subject of the analysis made in the article is the translation of Witold Gombrowicz’s Diary (1904—1969) into the Slovenian language. This translation has a specific character, because the translator has shortened the original text — he decides what fragment of the work will reach the reader. The author of the article assumes that Slovenian literary consciousness is shown in the translator’s decision. With this in mind the Diary is treated mainly as a testimony of time, and less often as a literary piece, therefore intervention such as shortening is admissible. Then the author shows examples in which shortening the text changed its meaning. In the conclusions the author acknowledges that in the case of interpreting the translation, one can view the translator as a co‑author of the work. As a result of his decision the work strays in many places from the shape of the original — however it also creates separate senses. The translator’s solutions were determined by different location of this literary kind in the sphere of the Polish culture and the culture receiving the work (Slovenian).
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 262-277
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słoweńskie wybory literatury polskiej: przekłady z lat 1990—2006
    Slovene choices from Polish literature: translations from 1990—2006
    Slovenski izbori poljske literature: prevodi iz let 1990—2006
    Autorzy:
    Tokarz, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487259.pdf
    Data publikacji:
    2009-10-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    polsko-słoweńskie tłumaczenia literackie
    literatura polska
    literatura słoweńska
    wybory translatorskie
    Polish-Slovene literary translation
    Polish literature
    Slovene literature
    choices of translation
    Opis:
    Between the years 1990 and 2006, about 50 Polish books (poetry, prose and drama) were translated in already independent Slovenia, also a lot of single poems, short stories and fragments of more substantial compositions. Slovene macrochoices from Polish literature on the one hand constitute continuation of the traditional presence in the Slovene culture, on the other hand they result from increasing language and encyclopedic competencies of the translators. The choices are defined by four criteria: Polishness, empathy, the desire to get to know the Polish mentality, the historically‑literal process and personal motivation. The authors of choices and translations of Polish literature are translators belonging to many generations, differently evaluating the needs of a Slovene reader and the character of Polish literature and mentality. Although Polish literature is distinctly present in the Slovene literary life, in the Slovene choices from it dominates perspective of strangeness, with which translators from different generations familiarise the native recepient, choosing works belonging to the canon and often to the opposite pole.
    V letih 1990—2006 je bilo v že samostojni Sloveniji prevedenih okoli 50 poljskih knjig (s področij poezije, proze in dramatike), ob tem pa še veliko posameznih pesmi in pripovedi ter fragmentov večjih literarnih enot. V teh slovenskih izborih poljske literature lahko po eni strani vidimo nadaljevanje njene tradicionalne navzočnosti v slovenski kulturi, po drugi pa izhajajo iz čedalje širših jezikovno‑enciklopedijskih kompetenc prevajalcev. Opredeljujejo jih (izbore) štirje kriteriji: poljskost, empatija, potreba po spoznanju poljske mentalitete in literarnozgodovinskega procesa ter osebna motivacija. Avtorji izborov in prevodov poljske literature so prevajalci, ki pripadajo različnim rodovom in imajo različne poglede na potrebe slovenskega bralca in značaj poljske literature ter mentalitete. Čeprav pripada poljski literaturi v slovenskem literarnem življenju opazno mesto, prevajalske izbore iz nje narekuje opažanje drugačnosti, ki jo prevajalci različnih generacij domačemu prejemniku približujejo skozi izbor del, pripadajočih kanonu, pogosto pa tudi z besedili s slednjemu prav nasprotnega pola.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 211-226
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Henryk Sienkiewicz’s output and literary censorship in the DDR
    Twórczość Henryka Sienkiewicza a cenzura literacka w NRD
    Autorzy:
    Rajch, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042189.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    cenzura literacka
    literatura polska
    polityka kulturalna
    NRD
    literary censorship
    Polish literature
    cultural policy
    the DDR
    Opis:
    Works by Henryk Sienkiewicz, a Polish writer and the winner of the 1905 Nobel Prize for Literature, were subjected to verification by the DDR’s censorship apparatus several times. Censors considered his novellas which discussed 19th-century social issues as desirable and worth promoting among East German readers. His novel Krzyżacy, which was set in the Middle Ages, was accepted eagerly both by publishing houses and the censorship office as it enabled national socialism in Germany to be viewed in critical terms, as the DDR distanced itself from the system. Reviewers did, however, find a major ideological threat for young readers in East Germany in a young adult novel entitled W pustyni i w puszczy, and for that reason it was withdrawn from the publishing procedure.
    Utwory Henryka Sienkiewicza, polskiego pisarza i laureata literackiej nagrody Nobla z 1905 roku, zostały poddane kontroli aparatu cenzury w NRD kilkukrotnie. Za pozycje pożądane i godne przybliżenie wschodnioniemieckim czytelnikom uznano jego nowele, które poruszały dziewiętnastowieczną problematykę społeczną. Nawiązującą do tematyki średniowiecznej powieść Krzyżacy spotkała się z dużą aprobatą wydawnictw i urzędu cenzury z tego względu, iż pozwalała na krytyczne rozliczenie się z narodowym socjalizmem w Niemczech, od którego NRD się dystansowała. Sporego zagrożenia ideologicznego dla młodych czytelników wschodnioniemieckich dopatrywano się natomiast w powieści dla młodzieży W pustyni i w puszczy i z tego powodu została ona wycofana z procedury wydawniczej.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 58, 3; 421-434
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady literatury polskiej w Chorwacji w latach 2007—2013
    Prijevodi poljske književnosti u Hrvatskoj u razdoblju od 2007. do 2012. godine
    Polish literature in Croatian translation from 2007 to 2012
    Autorzy:
    Podboj, Martina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/486972.pdf
    Data publikacji:
    2014-07-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    przekład literacki
    literatura polska
    chorwackie tłumaczenie
    književni prijevod
    poljska književnost
    hrvatski prijevod
    literary translation
    Polish literature
    Croatian translation
    Opis:
    U radu su predstavljeni prijevodi poljske književnosti na hrvatski jezik od 2007. do 2012. godine. Analizirani su prijevodi objavljeni kao samostalne knjige ili prijevodi unutar književnih časopisa. Uz kvalitativne i kvantitativne podatke, objašnjen je i izvanknjiževni kontekst koji utječe na izdavačku i prevodilačku aktivnost. Za navedeno se razdoblje, u usporedbi s prethodnim godinama, ističe se da je prevoditeljska aktivnost postala vrlo raznolika te da je obuhvatila autore i žanrove koji u početku nisu bili toliko zastupljeni te se zaključuje da je poljska književnost kvalitetno predstavljena hrvatskoj čitalačkoj publici.
    This paper presents translation of Polish literature in Croatia, published from 2007 to 2012, either as independent books, or as publications in literary magazines. Besides qualitative and quantitative data for the mentioned period, the paper explains the context and reasons outside literature that have an influence on translation and publishing activity. This period, compared to ones before, is described as diverse and rich with Polish translations of authors and genres that were not covered before. It is concluded that Polish literature is well‑presented to Croatian readers.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 2; 67-73
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polish Literature in Israel. A Reconnaissance
    Polska literatura w Izraelu. Rekonesans
    Autorzy:
    Żurek, Sławomir Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879720.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    literatura polska
    literatura polsko-żydowska
    krytyka literacka
    pisarze
    czasopisma
    wydawnictwa
    biblioteki
    księgarnie
    antykwariaty
    życie literackie i kulturalne
    Izrael
    alija
    Polish literature
    Polish-Jewish literature
    literary criticism
    writers
    periodicals
    libraries
    publishing houses
    bookstores
    used-book sellers
    literary and cultural life
    Israel
    Aliyah
    Opis:
    Artykuł Polska literatura w Izraelu. Rekonesans opiera się na materiałach archiwalnych zebranych podczas kwerend do książki Literatura polska w Izraelu. Leksykon (Karolina Famulska-Ciesielska, Sławomir Jacek Żurek, Kraków–Budapeszt 2012) i jest próbą syntetycznego przedstawienia dziejów tej literatury. W oglądzie został uwzględniony dorobek pisarzy polsko-żydowskich przybywających do Palestyny przed wybuchem drugiej wojny światowej (1939 – emigracja polskich syjonistów), podczas jej trwania (1939–1945 – uchodźcy i żołnierze przybyli wraz z armią generała Władysława Andersa), a także po jej zakończeniu (1945–1948 – Żydzi ocalali z Zagłady). Została omówiona działalność literacka i kulturalna polskich Żydów w Izraelu przybywających tam w trzech falach (1948–1953, 1957–1959 oraz 1968–1970) z podkreśleniem roli polskojęzycznych czasopism, których redakcje przez kilka dziesięcioleci animowały polskie życie kulturalne i literackie w tym kraju („Kronika Tygodniowa”, „Kronika Izraelska”, „Kronika”, „Przekrój”, „Kurier Powszechny”, „Iskry”, „Echo Tygodnia”, „Przekrój Izraelski”, „Po Prostu w Izraelu”, „Od Nowa”, a szczególnie „Nowiny–Kurier”), a także bibliotek, księgarni oraz antykwariatów („Hasefer”, „Gloria” „Księgarnia Polska” – Edmunda i Ady Neusteinów) jako instytucji bardzo ważnych dla promowania literatury i kultury polskiej. Spośród wszystkich publikujących po polsku (było ich ponad stu) uwzględniono przede wszystkich nazwiska tych najbardziej zasłużonych, takich jak: Irit Amiel, Eli Barbur, Ruth Baum, Anna Ćwiakowska, Henryk Dankowicz, Ida Fink, Anna Garncarska-Kadary, Ignacy Iserleas, Filip Istner, Renata Jabłońska, Aleksander Klugman, Kalman Segal, Arnold Słucki, Viol Wein, Stanisław Wygodzki.
    The article Polish literature in Israel. A reconnaissance is based on archival materials collected during the preliminary research for the book Polish literature in Israel. A lexicon (Karolina Famulska-Ciesielska, Sławomir Jacek Zurek, Kraków-Budapeszt 2012) and is an attempt at a synthetic presentation of the history of this literature. The view of it takes into consideration the works of Polish-Jewish writers coming to Palestine before the outbreak of World War II (1939 – emigration of Polish Zionists), during it (1939-1945 – refugees and soldiers who came there with General Władysław Anders’s army), and also after the end of it (1945-1948 – Jews who survived the Holocaust). The article discusses the literary and cultural work of Polish Jews in Israel who came there in three waves (1948-1953, 1957-1959, and 1968-1970) with the emphasis on the role of Polish language periodicals whose editorial staff for several dozen years animated Polish cultural and literary life in that country (Kronika Tygodniowa, Kronika Izraelska, Kronika, Przekrój, Kurier Powszechny, Iskry, Echo Tygodnia, Przekrój Izraelski, Po Prostu w Izraelu, Od Nowa, and especially Nowiny-Kurier), and also on libraries, bookshops and second-hand bookshops (“Hasefer”, “Gloria”, “Księgarnia Polska” – run by Edmund and Ada Neusteins) as institutions that were significant for promoting Polish literature and culture. Among all the authors who published their works in Polish (there were more than a hundred of them) first of all the names of the most distinguished ones are taken into consideration: Irit Amiel, Eli Barbur, Ruth Baum, Anna Ćwiakowska, Henryk Dankowicz, Ida Fink, Anna Garncarska-Kadary, Ignacy Iserleas, Filip Istner, Renata Jabłońska, Aleksander Klugman, Kalman Segal, Arnold Słucki, Viola Wein, Stanisław Wygodzki.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 125-137
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady literatury macedońskiej w Polsce i polskiej w Macedonii w latach 2007—2013
    Преводи на македонската литература во Полска и на полската литература во Македонија во периодот 2007—2013
    Translations of Macedonian literature in Poland and Polish one in Macedonia in 2007—2013
    Autorzy:
    Błaszak, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487153.pdf
    Data publikacji:
    2014-07-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    przekład
    nagroda literacka
    literatura polska
    literatura macedońska
    превод
    награда за литература
    полска литература
    македонска литература
    translation
    literary prize
    Polish literature
    Macedonian literature
    Opis:
    Статијата ја претставува анализата на преводи на полската литература во Македонија и на македонската литература во Полска објавени во преиодот 2007—2013. Содржи и книги и преводи во списанија. Авторката се обидува да одговори на прашање, како преведувачи ги избираат книгите за преведување. Мисли, дека најчесто тоа се книгите, кои ја добиле некаква награда. Авторката дојде до заклучок, дека во последните години бројот на преводи на полската литература во Македонија и на македонската литература во Полска е поголем и постојано расте.
    This article presents an analysis of translations of Polish literature in Macedonia and the Macedonian one published in Poland in 2007—2013. It contains book editions as well as translations published in magazines. The author tries to answer the question why do the translators choose for translation the books of certain writers. The conclusion is that the most common selection criterion is honoring the publication of a literary award. After analyzing the author notes that over the years the number of translations of Polish literature in Macedonia and Macedonian one in Poland increases.
    Źródło:
    Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 2; 121-127
    1899-9417
    2353-9763
    Pojawia się w:
    Przekłady Literatur Słowiańskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozsypanka? Układanka? Synteza (nie)możliwa
    A Jisgaw Puzzle? An (Im)Possible Synthesis
    Autorzy:
    Pekaniec, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467844.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    pisarstwo kobiece
    historia literatury
    literatura tworzona przez kobiety
    literatura polska
    antologia
    recenzja
    woman writing
    literary history
    literature by women
    Polish literature
    anthology
    review
    Opis:
    Anna PekaniecJagiellonian University, Faculty of Polish, Department of Contemporary Criticism A Jisgaw Puzzle? An (Im)Possible SynthesisThe goal of the present text is to present a critical analysis of Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX: procesy i gatunki, sytuacje i tematy [The Polish Writing by Women in the 20th Century: Processes and Genres, Situations and Themes], a publication which has emerged as a result of the work of a team of literary historians attempting to sketch out the map of Polish literature by women. The developmental trajectories thereof, evidently indicating its evolutionary path, follow the rhythm of the evolution of the emancipatory discourse, the transformations in poetics, and changes within the limits of particular literary forms.Keywords: woman writing, literary history, literature by women, Polish literature, anthology, reviewRozsypanka? Układanka? Synteza (nie)możliwaCelem niniejszego tekstu jest krytyczna analiza Polskiego pisarstwa kobiet w wieku XX: procesów i gatunków, sytuacji i tematów, publikacji będącej efektem pracy zespołu historyków literatury, starających się nakreślić mapę polskiej literatury tworzonej przez kobiety. Trajektorie rozwoju wyraźnie wskazują na jej ewolucję, przebiegającą zgodnie z rytmem rozwoju dyskursu emancypacyjnego, przekształceń poetyk, zmian w obrębie poszczególnych rodzajów literackich. W tekstach zgromadzonych w tej antologii, spotykają się zróżnicowane punkty widzenia, nierzadko kontradykcyjne, ale też uzupełniające się. Dzięki gruntownym szkicom zostaje zakreślona przestrzeń literatury kobiet, korespondująca z licznymi publikacjami rekonstruującymi herstorię polskiego literaturoznawstwa, ciągle domagającą się pogłębionych studiów.Słowa kluczowe: pisarstwo kobiece, historia literatury, literatura tworzona przez kobiety, literatura polska, antologia, recenzja
    Anna PekaniecUniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Katedra Krytyki Współczesnej A Jisgaw Puzzle? An (Im)Possible SynthesisThe goal of the present text is to present a critical analysis of Polskie pisarstwo kobiet w wieku XX: procesy i gatunki, sytuacje i tematy [The Polish Writing by Women in the 20th Century: Processes and Genres, Situations and Themes], a publication which has emerged as a result of the work of a team of literary historians attempting to sketch out the map of Polish literature by women. The developmental trajectories thereof, evidently indicating its evolutionary path, follow the rhythm of the evolution of the emancipatory discourse, the transformations in poetics, and changes within the limits of particular literary forms.Keywords: woman writing, literary history, literature by women, Polish literature, anthology, reviewRozsypanka? Układanka? Synteza (nie)możliwaCelem niniejszego tekstu jest krytyczna analiza Polskiego pisarstwa kobiet w wieku XX: procesów i gatunków, sytuacji i tematów, publikacji będącej efektem pracy zespołu historyków literatury, starających się nakreślić mapę polskiej literatury tworzonej przez kobiety. Trajektorie rozwoju wyraźnie wskazują na jej ewolucję, przebiegającą zgodnie z rytmem rozwoju dyskursu emancypacyjnego, przekształceń poetyk, zmian w obrębie poszczególnych rodzajów literackich. W tekstach zgromadzonych w tej antologii, spotykają się zróżnicowane punkty widzenia, nierzadko kontradykcyjne, ale też uzupełniające się. Dzięki gruntownym szkicom zostaje zakreślona przestrzeń literatury kobiet, korespondująca z licznymi publikacjami rekonstruującymi herstorię polskiego literaturoznawstwa, ciągle domagającą się pogłębionych studiów.Słowa kluczowe: pisarstwo kobiece, historia literatury, literatura tworzona przez kobiety, literatura polska, antologia, recenzja
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2017, 34
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literatura polska na łamach „Naszej Niwy” (1906–1915). Aspekt konceptualny i funkcjonalny
    Autorzy:
    Kohler, Gun-Britt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625102.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Belarusian literature
    Polish literature
    national revival
    conceptualization of national literature
    dissimilation
    dignity
    appropriation of literary resources
    translation
    „Naša niva“
    literatura białoruska
    literatura polska
    odrodzenie narodowe
    konceptualizacja literatury narodowej
    dysymilacja
    godność
    przyswojenie resursów literackich
    przekład
    „Nasza Niwa”
    белорусская литература
    польская литература
    национальное возрождение
    концептуализация национальной литературы
    диссимиляция
    достоинство
    присвоение литературных ресурсов
    перевод
    „Наша нiва”
    Opis:
    In relation to the question of by what means the Belarusian newspaper „Naša niva“ conceptualizes Belarusian national space, and, simultaneously, Belarusian national literature the article discusses the profiling and function of Polish literature and writers within the newspaper. An analysis of the corpus of translations and of the selection and evaluation of authors and literary phenomena reveals strategies of dissimilation (getting visible) and, more important, of appropriation of literary resources (gaining dignity). Discursive strategies of ikonifying and hybridizing discern representatives of Polish literature as either Polish ‘proper’ („close but alien“), or as Polish ‘improper’ (actually Belarusian). Thus, the presentation of Polish literature is part of „Naša niva“’s general strategy to conceptualize and establish a Belarusian literary tradition.
    W artykule poddano analizie funkcjonowanie literatury i pisarzy polskich na łamach białoruskiej „Naszej Niwy” w kontekście pytania, za pomocą jakich środków gazeta konceptualizuje białoruską przestrzeń narodową oraz białoruską literaturę narodową. Analiza korpusu przekładów, dokonywanych wyboru i ocen polskich autorów oraz przedstawianych na łamach pisma fenomenów literackich ujawnia zjawiska dysymilacji i – co istotne – przyswojenia polskiego dyskursu literackiego (przejęcie wartości). Dyskursywne strategii ikonizacji oraz hybrydyzacji określają przedstawicieli literatury polskiej jako „prawdziwych” („bliskich lecz obcych”) albo jako „nieprawdziwych” (w istocie białoruskich). Taka prezentacja literatury polskiej jawi się jako charakterystyczna dla „Naszej Niwy” strategia konceptualizacji i porządkowania białoruskiej tradycji literackiej.
    В статье рассматривается презентация и функция польской литературы и польских писателей в белорусской газете „Наша нива” в связи со следующей проблемой: с помощью каких средств эта газета создает концепцию белорусского национального пространства и, одновременно, белорусскую национальную литературу. Анализ корпуса переводов, отбор и оценка польских авторов и литературных феноменов выявляет акты диссимиляции и, что более важно, присвоения литературных ресурсов (приобретение достоинства). Дискурсивные стратегии иконофикации и гибридизации определяют представителей польской литературы или как „настоящих” („близких, но чужих”), или как „ненастоящих” польских (то есть, на самом деле, белорусских). Таким образом, презентация польской литературы – это часть общей „нашенивской” стратегии концептуализации и конструирования белорусской литературной традиции.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    [Rev.:] Kazimierz Wójtowicz CR, Dookoła Emaus i dalej. (Wiersze niemal zebrane), posłowie – ks. Stefan Radziszewski, Alleluja, Kraków 2012, 820, [1] s.
    Around Emmaus and Beyond (Poems Almost Collected)
    Autorzy:
    Tytko, Marek Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/440884.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    Kazimierz Wójtowicz (1945-)
    lirics
    Polish religious poetry
    Polish literature
    Christian culture
    Christian literature Resurrectionists
    20. century
    21. century
    Emmaus
    resurrection
    conversion
    literary translation
    Rose Ausländer (1901-1988) Datlev Block (1934-)
    Dietrich Bonhoeffer
    (1906-1945)
    Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
    Ernesto Cardenal (1925-)
    Paul Celan (1920-1970)
    Josef Dirnbeck (1948-)
    Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger
    (1912-2009)
    Martin Gutl (1942-1994)
    Paul Konrad Kurz (1927-2005) Kurt Marti (1921-)
    Rainer Maria Rilke (1875-1926) Rudolf Otto Wiemer (1905-1998) Eva Zeller (1923-)
    Michael Zielonka
    (1942-)
    liryka
    polska poezja religijna
    literatura polska
    kultura chrześcijańska
    literatura chrześcijańska zmartwychwstańcy
    XX wiek
    XXI wiek
    Emaus
    zmartwychwstanie
    nawrócenie
    tłumaczenie literackie
    Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) Christine Busta (1915-1987) Georg Bydlinski (1956-)
    Gerhard Fritsch (1924-1969) Gertrud Fussenegger (1912-2009), Martin Gutl (1942-1994), Paul Konrad Kurz (1927-2005),
    Kurt Marti (1921-), Rainer Maria Rilke (1875-1926), Rudolf Otto Wiemer (1905-1998), Eva Zeller
    (1923-), Michael Zielonka (1942-)
    Opis:
    Ksiądz dr Kazimierz Wójtowicz CR (1945-), krakowski poeta, teolog literatury, zmartwychwstaniec – jest postacią od ponad czterdziestu lat obecną w polskim obiegu literackim. Należy do nurtu tzw. poezji kapłańskiej, lecz cokolwiek miałoby to określenie znaczyć, nie oddaje ono rzeczywistości jego wierszy. Ostatnio o. Wójtowicz wydał bardzo obszerny tom poetycki pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) (2012), w którym zawarł zdecydowaną większość wszystkich swoich dotychczas publikowanych utworów poetyckich, pochodzących z wielu tomów. Odnajdujemy tu teksty wierszy z kilkunastu zbiorków. Już każdy z tych tomików wzięty z osobna, stanowi znaczące wydarzenie artystyczne w polskim życiu literackim, szczególnie zaś w obiegu polskiej poezji religijnej. Tomiki wierszy o. K. Wójtowicza CR z licznie tam obecną motywiką religijną z pewnością zasługują na uwagę wyrobionego czytelnika, ponieważ są zwykle przemyślane w zakresie treści, z pogłębioną refleksją teologiczną tego wybitnego polskiego teologa literatury, bardzo precyzyjnie dopracowane co do formy artystycznej, wysmakowane w układzie utworów i „dopieszczone” w niemal każdym detalu. Dbałość o wysoki poziom merytoryczny tekstów idzie w parze z niesłychanie bogatą wyobraźnią twórczą o. Kazimierza Wójtowicza, zaskakującego czytelnika raz po raz niespotykanymi zestawieniami rzeczywistości ewangelicznej (biblijnej) i współczesnego nam życia naszej cywilizacji. Ojciec Kazimierz ma iście heurystyczną zdolność wynajdowania niesamowitych skojarzeń, niebanalnych metafor, oryginalnych kontaminacji frazeologicznych, metonimii, oksymoronów. Autor ten nie zadowala się tym, co już było dotąd powiedziane w poezji, lecz pracowicie drąży materię słowa, materię rzeczywistości ludzkiej, wyrażaną przez słowo. W rzeczywistości świata przedstawionego w utworach poetyckich K. Wójtowicza CR przebija troska o dyskretną obecność Słowa, delikatną pomoc Opatrzności Bożej światu ludzkiemu. Twórca nie stroni od malowniczości krajobrazów, opisów pięknej natury, sięga obficie po cytaty lub kryptocytaty biblijne, nawiązuje do znanych (bardziej lub mniej) wątków kultury chrześcijańskiej. Język jego wierszy jest zwarty, współczesny, przemawia do czytelnika konkretnością i zaciekawia niebywałymi skojarzeniami, odkryciami cudów dnia codziennego. Wychodząc od motywów biblijnych dochodzi do życia współczesnego i zestawia ze sobą myśli ewangeliczne z rzeczywistością zgoła im przeciwną, jaką niesie ze sobą współczesny nam świat. Te zestawienia niebanalne budują świat przedstawiony, pozwalają dookreślić miejsce człowieka w relacji z Bogiem w rozmaitych aspektach. Autor ten nie stroni od trudnych tematów, czasem gorzkich i niewygodnych, uważając, że człowiek należy oddać w pełni jego realności, wraz ze słabościami, grzechami, upadkami, a zarazem ukazuje światło nawrócenia „połamanego” duchowo, zagubionego, osamotnionego, skrzywdzonego czasem człowieka. Obok cieni pokazuje także i blaski ludzkiego żywota. Jego wiersze z pewnością nie są „laurkami” na cześć człowieka, lecz realistyczne spojrzenie poprzez piękne obrazy poetyckie na rzeczywistość ludzką i Boską. Twórczość o. Kazimierza Wójtowicza CR z pewnością czerpie z bogatych źródeł duchowości zmartwychwstańczej, której nota bene jest on znakomitym znawcą, jako autor bardzo wielu wytrawnych książek i artykułów, erudycyjnych wypisów cytatów z dziejów swojego macierzystego zgromadzenia. Dostrzegam w Wójtowiczowskiej poezji rys niejako ‘zmartwychwstańczy’ w tym sensie, w jakim chciał widzieć człowieka założyciel Zmartwychwstańców – Bogdan Jański (1807- 1840) i poniekąd współzałożyciele zgromadzenia – o. Piotr Semenenko CR (1814- 1886) i o. Hieronim Kajsiewicz CR (1812-1873), którzy podchodzili do rzeczywistości ludzkiej realistycznie, a zarazem niezwykle głęboko duchowo, akcentując nawrócenie człowiecze z upadku, z grzechu ku Chrystusowi. Tak realistyczne i zarazem głęboko metafizyczne, prześwietlone głęboką duchowością, delikatne i wrażliwe, całościowe spojrzenie na człowieka obecne jest również w poezji Kazimierza Wójtowicza CR, który jako zmartwychwstaniec uczynił owo zmartwychwstanie, a raczej nieustanne zmartwychwstawanie, podnoszenie się z upadków życiowaych, odkrywanie Boga w rzeczywistości wokół siebie na nawo, jak uczniowie idący do Emaus, którym w pewnym decydującym opadają zasłony z oczu i odkrywają na zasadzie „heureki” obecność Boga przy sobie. Nie przypadkiem o. K.Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu jak dotąd zbiorowi wierszy znaczący tytuł: Dookoła Emaus i dalej. Dla zrozumienia Wójtowiczowskich wierszy istotna jest tu rzeczywistość ewangelicznej drogi z Jerozolimy do Emaus, jaką odbywali zasmuceni i zatrwożeni uczniowie Jezusa Chrystusa, którzy przeżywali Jego mękę i śmierć na krzyżu i zwątpili nawet w pewnym momencie w Jego misję, którą postrzegali oni jako skończoną wraz ze zgonem i złożeniem do grobu swego Mistrza z Nazaretu. Dopiero wraz ze stopniowym wyjaśnieniem pism prorockich odnoszących się do Zbawiciela, przeżywają oni nawrócenie, które kończy się rzeczywiście „nawróceniem”, tj. powróceniem, realnym powrotem jeszcze tego samego dnia z Emaus do Jerozolimy i radosnym odkryciem obecności zmartwychwstałego Boga-Człowieka na ziemi wśród ludzi, istnieniem żywego Stwórcy, który jest, który był i który przychodzi, realnie przychodzi do swoich uczniów, tu: na symbolicznej, choć zarazem przecież realnej kilkukilometrowej drodze do Emaus. O. Kazimierz Wójtowicz CR nadał swojemu najważniejszemu i największemu w sensie objętościowym (liczbowym), jak dotąd zbiorowi utworów poetyckich tytuł dotyczący rzeczywistości istniejącej po zmartwychwstaniu Boga- Człowieka, tj. realności niejako ‘Emausowej’ (Dookoła Emaus). Ponadto druga część tytułu (i dalej) wskazuje na rzeczywistość eschatologiczną, sięgającą ‘dalej’, niż ziemskie Emaus, dalej niż ziemska realność doczesna, w której antycypujemy tylko stan doskonałości wiecznej (niebiańskiej, rajskiej, zbawionej, przebóstwionej). W zasadzie w zwięzłej recenzji nie ma miejsca na szersze, pogłębione analizy poszczególnych utworów, dlatego tylko sygnalizuje się ogólnie ważność tej swoistej, w zasadzie ‘autoantologicznej’ książki poetyckiej o. Kazimierza Wójtowicza CR, który sam dokonał wyboru własnych wierszy i dał do tej autoantologii to, co chciał dać z pewnym zamiarem całościowej wizji człowieka i Boga ukazanej oczami uduchowionego poety obdarzonego zarazem teologiczną erudycją, ludzką wrażliwością i artystyczną wyobraźnią. Wysokoartystyczne dzieła poetyckie tego autora dążą do ideału poezji czystej w rozumieniu ks. Henri Brémonda (1865- 1933), ukazując wielką paletę możliwości malowania życia słowem w kontekście Słowa (Logosu). Z jednej strony Dookoła Emaus i dalej odnosi się do aspektu czasowego (doczesnego i wiecznego, który wykracza poza zwykłą, liniową chronologię), Z drugiej strony można jednak tytuł Dookoła Emaus i dalej odnosić paradoksalnie do aspektu przestrzennego, to znaczy do tej konkretnej miejscowości i coraz dalszych okolic wokół Emaus. Przestrzennie ujmowane kolejne ‘koła’ (wszak występuje tu zaimek dookoła w tytule książki), czyli kręgi, wytaczają kolejne obszary poetyckiej penetracji o. K. Wójtowicza CR wokół punktu centralnego, umieszczonego w geograficznej Palestynie / Izraelu – Ziemi Świętej. Można te wiersze układać retrospektywnie kolejno zarówno według kryterium czasowego (według kolejności następstwa wydarzeń w chronologii liniowej, jak wskazuje kalendarz świecki), jak i według kryterium czasu wiecznego (kołowego, liturgicznego, zamkniętego pierwszym dniem Adwentu a zakończonego Świętem Chrystusa Króla). Ponadto można tę twórczość próbować retrospektywnie porządkować według kryterium przestrzennego (geograficznego), rekonstruując nie tylko geografię realną (geografię fizyczną), ale i geografię zbawienia, opisywanych przez autora różnych miejsc na świecie stanowiących jakiś punkt odniesienia dla historii zbawienia rodzaju ludzkiego oraz dla życia duchowego i materialnego poszczególnych bohaterów poetyckich (lub podmiotu lirycznego). Ciekawe zestawienie nazwy Emaus z rzeczywistością przestrzenną (krakowską), w której od kilkudziesięciu lat zakorzeniony jest autor wierszy – o. Kazimierz Wójtowicz CR – ujawnia fakt odniesienia się wtórnego do tzw. „odpustu Emaus”, funkcjonującego zwyczajowo w Krakowie od kilku stuleci, wielkiego odbywającego się zawsze w pierwszy dzień po Wielkanocy (tj. w Poniedziałek Wielkanocny) w klasztorze Sióstr Norbertanek na krakowskim Zwierzyńcu. To także jakieś symboliczne, wtórne odniesienie się tytułu książki do rzeczywistości „odpustu”, rozumianego tu bardziej jako odpuszczenie grzechów, win człowieczych przez laskę Zmartwychwstałego Boga-Człowieka (znów zmartwychwstanie jako motyw znaczący), a nie w sensie ludowego jarmarku ze świecidełkami (wymiar merkantylny współczesnego świata, profanum), który próbuje zastąpić tę rzeczywistość ważniejszą, duchową (wymiar religijny, zbawczy, wieczny, teofaniczny, apokatastatyczny, sacrum, sanctum). Motywy Miłoszowskiej „cywilizacji kupna i sprzedaży” pojawiają się niejako przy okazji w wierszach o. Kazimierza Wójtowicza („giełda” etc.). W tym sensie – zupełnego odpustu grzechów i win – Emaus krakowski wyznacza zupełnie inną perspektywę w możliwości uporządkowania twórczości par excellence krakowskiego poety-kapłana, o. Wójtówicza CR. Próba wieloaspektowego odczytania tytułu książki Dookoła Emaus i dalej natrafia co rusz, na jakieś nowe możliwości zrozumienia tytułowego przesłania autorskiego. Zapewne nie wyczerpuje to wszystkich jego aspektów. Autor zawarł w tytule książki różnorodne ślady pozwalające na odczytanie na nowo, w coraz to inny sposób, niczym Cortazarowską „grę w klasy”, według rozmaitych kluczy, według urozmaiconych kryteriów swojego dorobku poetyckiego. Tytuł tomiku sam w sobie daje odbiorcy wiele dróg odczytania (wszak biblijny termin droga do Emaus jaki pośrednio ewokowany jest przez książkę Dookoła Emaus i dalej) także umożliwia różne sposoby wyjaśnienia fenomenu relacji mistrza i uczniów. ‘Droga’ oznacza także w Ewangelii (Nowym Testamencie) także ‘sposób’ życia, który jest inny, nowy, odmienny niż ten dotychczasowy, co ma związek z nawróceniem, powrotem do Boga-Człowieka, jedynego Zbawiciela rodzaju ludzkiego. Książka podzielona jest na poszczególne rozdziały (części) autorstwa o. K. Wójtowicza CR o następujących tytułach: Przedsłowie, Pierwopisy, W drodze, Przypisy do ziemi, Odpisy nadziei, Przepisy na światło, Zapisy dłużnika, Wypisy nie tylko pogodne, Napisy na piasku, Podpisy pod Przymierzem, Odpisy świadectwa, Wpisy w Księgę, Spisy obietnic, Tryptyk papieski albo ostatnie dni Jana Pawła II, Dopisy procentów, Rysopisy pielgrzymów, Brudnopisy pytlowane, Z nowych wierszy, Z przekładów. Ponadto w skład książki Dookoła Emaus i dalej wchodzi posłowie pt. Prawie posłowie, autorstwa ks. dra Stefana Radziszewskiego, składający się z tekstu pt. Jeden wiersz o Emaus oraz studium pt. Siedemnaście uwag o poezji ks. Kazimierza Wójtowicza. Nadto znajduje się w tej części publikacji garść cytatów zaczerpniętych z opinii innych autorów o twórczości poetyckiej omawianego tu krakowskiego autora-zmartwychwstańca pt. O wierszach Kazimierza Wójtowicza. Opinie o poezji o. Wójtowicza wyrazili tu zarówno duchowni, jak i świeccy, w tym: Andrzej Babuchowski (1949-), Krzysztof Dybciak (1948-), ks. Franciszek Kamecki (1940-), Aleksander Kowalski, Stanisław Kozielski, Katarzyna Krupa, Ryszard Matuszewski (1914-2010), ks. Bonifacy Miązek (1935-), Beata Pierz, Jan Skoczyński (1946-), Wiesław Jan Wysocki (1950-). Poza tym książka zawiera dodatkowe części stanowiące jej aparat naukowy, ułatwiający wyszukiwanie informacji, tj. bibliografię ważniejszych dzieł autora (tylko książkowych) i biografię o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Bio/bibliogram, oraz trzy indeksy: Alfabetyczny spis utworów, Alfabetyczny spis incipitów, Indeks wersetów biblijnych, nadto wykaz pierwodruków, pt. Pierwsze wydania tomików poezji zawierający nie tylko wykaz tomów wydanych po polsku, niemiecku i włosku, ale także wybory i zbiory poetyckie, nadto wykaz kilkunastu antologii, w których drukował autor Dookoła Emaus i dalej. Zbiór poezji o. Wójtowicza CR jest niezwykle wartościową publikacją, zbierającą w jednym, opasłym tomie reprezentatywny wybór autorski jego wierszy religijnych i innych. Odnajdujemy tu także udane, świetne tłumaczenia poezji z obcych języków, takich poetów jak: Rose Ausländer, Datlev Block, ka. Dietrich Bonhoeffer, Christine Busta, Georg Bydlinski, ks. Ernesto Cardenal, Paul Celan, Josef Dirnbeck, Gerhard Fritsch, Gertrud Fussenegger, Martin Gutl, Paul Konrad Kurz, Kurt Marti, Rainer Maria Rilke, Rudolf Otto Wiemer, Eva Zeller, Michael Zielonka. Warto sięgnąć po arcyciekawy zbiór poetycki o. Kazimierza Wójtowicza CR pt. Dookoła Emaus i dalej (Wiersze niemal zebrane) także w kontekście współczesnych analiz poezji religijnej i sakralnej dokonywanych przez literaturoznawców, teologów literatury i rozmaitych „sakrologów”. Można go wpisać do kanonu polskiej poezji religijnej oraz klasyki polskiego przekładu poetyckiego XX i XXI wieku jako zasłużonego przedstawiciela kultury polskiej i godnego uwagi twórcę literatury pięknej, mając świadomość, że realnie nie ma twórczości doskonałej bez skazy i twórców pozbawionych wad. O. K. Wójtowicz CR próbuje owe wady i skazy ludzkie przezwyciężyć poetycko, dając czytelnikowi namiastkę oczekiwanej rzeczywistości doskonałej (zmartwychwstałej), którą poniekąd tylko w przebłyskach rozbudowanej teologicznie i literacko wyobraźni antycypuje swoimi wierszami tak, jak potrafi najlepiej, nie unikając tematów trudnych, złożonych, które uchwytuje, jak się może wydawać odbiorcy, łatwo i prosto, mając biblijny dar nie tylko języków ale i talent tłumaczenia języków.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 4(4); 211-216
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies