Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Cognitive linguistics" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Zur Polysemie der Präposition AUF aus kognitiver Sicht
    The polysemy of the proposition AUF from the cognitive point of view
    Autorzy:
    Sulikowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012723.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Polysemie
    Präposition
    kognitive Linguistik
    polysemy
    preposition
    cognitive linguistics
    polisemia
    przyimki
    lingwistyka kognitywna
    Opis:
    Der Beitrag diskutiert die Polysemie deutscher Präpositionen vor dem Hintergrund der Grundprämissen der Kognitiven Semantik. Untersucht werden die durch die Präposition AUF eingeleiteten Dativkonstruktionen. Das Ziel der Analyse liegt in der Ermittlung der vielfältigen Verwendungen der Präposition AUF, der Abgrenzung der einzelnen Bedeutungen auf der Grundlage der im Principled Polysemy Model von Tyler/Evans beschriebenen Regeln, in der Ermittlung der Protoszene und der Rekonstruktion des semantischen Netzwerkes. Ausgegangen wird von der Annahme, dass die durch alltägliche sensomotorische Erfahrung konstruierte räumliche Protoszene eine konzeptuelle Basis für erweiterte Bedeutungen bildet und sie damit motiviert.
    Artykuł traktuje o polisemii niemieckich przyimków z perspektywy semantyki kognitywnej. Analizie semantycznej poddano przyimek AUF w konstrukcjach statycznych z celownikiem. Celem artykułu jest opisanie różnorodnych użyć przyimka AUF, rozgraniczenie poszczególnych znaczeń w oparciu o Principled Polysemy Model Tylera i Evansa, identyfikacja protosceny oraz rekonstrukcja sieci semantycznej przyimka. Punktem wyjścia dla rozważań jest teza, że skonstruowana przez codzienne doświadczenia sensomotoryczne protoscena jest konceptualnym punktem wyjścia dla dalszych znaczeń i je motywuje.
    This article discusses the semantics of the dative construction with the preposition AUF in aspect of the guiding principles within the cognitive semantics. The aim of the analysis is to show diverse variants of use of the preposition AUF, to establish the meanings from the point of view of the Principled Polysemy Model of Tyler/Evans, to identify the protoscene and to reconstruct the semantic network. The starting point of the analysis is the assumption that the protoscene which is based on the daily sensomotor experience, is the conceptual base forother meanings and their motivations.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2021, 30; 91-111
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Few Remarks on Prototype Theory in Cognitive Linguistics
    Zarys teorii prototypu w językoznawstwie kognitywnym
    Autorzy:
    Cuper, Alicja
    Cuper-Ferrigno, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1856484.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
    Tematy:
    prototype
    cognitive linguistics
    theory
    categorization
    fuzziness
    prototyp
    lingwistyka kognitywna
    teoria
    kategoryzacja
    niejasność
    Opis:
    The purpose of the present paper is to demonstrate both the historical background of the prototype theory and its denitional problems. It presents two fundamental tenets of cognitive linguistics and the origin of prototype theory. Eleonor Rosch introduced her theory (1975) in order to explain how semantic categories are perceived by our mind.
    Źródło:
    Language. Culture. Politics. International Journal; 2021, 1, 1; 57-67
    2450-3576
    2719-3217
    Pojawia się w:
    Language. Culture. Politics. International Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polacy mówią o jedzeniu... Konceptualizacja czynności jedzenia w świetle polskiej leksyki
    Poles talk about eating… Conceptualisation of the act of eating in light of Polish lexis
    Autorzy:
    Zdunkiewicz-Jedynak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28765543.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    lingwistyka kognitywna
    jedzenie
    językowy obraz świata
    profil poznawczy
    cognitive linguistics
    food
    linguistic worlview
    cognitive profile
    Opis:
    W artykule zajmuję się polskim słownictwem dotyczącym czynności jedzenia. Wychodząc z założenia, że leksyka działa jak czułe urządzenie do wykrywania i rejestracji zmian w historii i kulturze, i odwołując się do metodologii lingwistyki kognitywnej, opisuję trzy profile konceptualizacyjne czynność jedzenia. Jako pierwszy opisowi podlega profil biologiczny (z 3 ścieżkami poznawczymi: jedzenie – to życie, jedzenie – to siła, a także jedzenie – to ochrona). W polu „czasowników jedzenia” traktowanego jako fakt biologiczny wyodrębniam te, opisujące czynność jedzenia z punktu widzenia sposobu jej wykonywania, zwłaszcza prędkości (szybko − wolno) oraz wielkości porcji wkładanych do ust (małe lub wielkie kęsy), ilości spożytego pokarmu, estetyki, widocznego apetytu oraz swego rodzaju rytmiczności i automatyzmu spożywania posiłku lub posługiwania się sztućcami, których funkcja w jedzeniu jest porównywana z wiosłem − podczas pływania łodzią czy z pałaszem − podczas walki. W drugiej kolejność zajmuję się nowszymi profilami poznawczymi: psychicznym i kulturowym. Interesują mnie zwłaszcza, utrwalone w języku, współczesne zmiany w traktowaniu czynności jedzenia ku pojmowaniu jej np. jako zagrożenia lub zaburzenia ze sfery ludzkiej psychiki (por. jedzenioholizm, feederyzm, manoreksja, ortoreksja itp.), sposób spędzania czasu (por. gastroturystyka, foodie, pornografia jedzenia itp.) czy jako swoistej filozofii życia i komponent tożsamości kulturowej człowieka (por. freeganin, frutarianin, fleksitarianin, solarianin).
    This article discusses the Polish vocabulary related to the act of eating. Assuming that lexis acts as a sensitive device to detect and record changes in history and culture, and referring to the methodology of cognitive linguistics, I describe three conceptualisation profiles of the act of eating. The first one described is the biological profile (with 3 cognitive pathways: food is life, food is strength, and food is protection). In the field of “verbs of eating” treated as a biological fact, I distinguish the ones describing the act of eating from the viewpoint of the way it is performed, particularly the speed (fast – slow) and the size of the portions put into the mouth (small or large bites), the amount of food consumed, aesthetics, apparent appetite, and a kind of rhythmicity and automatism of eating or using cutlery, the function of which in eating is compared to an oar – while sailing a boat or a sword – during a fight. Afterwards, I deal with more recent cognitive profiles: psychological and cultural. In particular, I am interested in the contemporary changes, established in language, in the approach to the act of eating towards treating it, for instance, as a threat or disturbance from the sphere of the human psyche (cf. jedzenioholizm (binge eating), feederyzm (feederism), manoreksja (manorexia), ortoreksja (orthorexia), etc.), a way of spending time (cf. gastroturystyka (gastrotourism), foodie, pornografia jedzenia (food pornography), etc.), or as a specific philosophy of life and a component of the human cultural identity (cf. freeganin (a freegan), frutarianin (a fruitarian), fleksitarianin (a flexitarian), solarianin (a solarian)).
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2023, 809, 10; 66-83
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zu prozessualen Aspekten der Darstellungsart von Wortinhalten am Beispiel ausgewählter „neuer Wörter“ mit entlehnten Komponenten
    About the processual aspects of presentation of the content on the example of selected neologisms with borrowings as components
    Autorzy:
    Mazurkiewicz-Sokołowska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596738.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Kognitive Linguistik
    Bedeutung
    Verarbeitungsprozess
    Cognitive linguistics
    meaning
    processing
    lingwistyka kognitywna
    znaczenie
    proces przetwarzania
    Opis:
    Der Beitrag hat zum Ziel, die Wortinhalte ausgewählter Neologismen mit entlehnten Komponenten, vor dem Hintergrund ihrer Darstellungsart, aus der kognitionslinguistischen Sicht zu untersuchen. Das Hauptaugenmerk wird auf die prozessualen Aspekte der Relation der Komponenten des gegebenen Ausdrucks zueinander und zu seinem vordergründigen Inhalt gerichtet. In diesem Zusammenhang werden die Verarbeitungsprozesse analysiert, die die Herausgestaltung der Bedeutungsinhalte der Ausdrücke steuern.
    The aim of the paper is an analysis of the content of neologisms with borrowings as their components against the background of the way of presentation of this content. The examination shall be done from the perspective of cognitive linguistics. The main focus is on the processual aspects of the relationship between individual components of a given expression, as well as between the components and the surface content of the expression. In this context the processing mechanisms which govern the shaping of the meaning content of the expressions will be analysed.
    Celem artykułu jest ukazanie, z perspektywy lingwistyki kognitywnej, wpływu sposobu przedstawienia treści wyrazów na ich przetwarzanie na przykładzie wybranych neologizmów z zapożyczonymi komponentami. W centrum zainteresowania znajdują się procesualne aspekty wzajemnej relacji między komponentami danego wyrażenia i ich relacji względem pierwszoplanowej treści tego wyrażenia. W tym kontekście analizowane są procesy przetwarzania, które kształtują treści znaczeniowe wyrażeń.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2017, 26; 165-183
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DAS ,BETTELWEIB TEUTSCHLAND‘ UND DIE ,KLAGENDE DAME POLONIA‘ – DISKURSLINGUISTISCHE ANMERKUNGEN ZUR KOMMUNIKATIVEN FUNKTION VON ALLEGORIEN
    ,BETTELWEIB TEUTSCHLAND‘ AND ,KLAGENDE DAME POLONIA‘ – REMARKS ON THE COMMUNICATIVE FUNCTION OF ALLEGORY FROM THE POINT OF VIEW OF LINGUISTIC DISCOURSE ANALYSIS
    Autorzy:
    Westphal, Werner
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597141.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Textlinguistik
    Diskurslinguistik
    kognitive Linguistik
    Allegorie
    allegory
    cognitive linguistics
    discourse linguistics
    text linguistics
    lingwistyka tekstu
    lingwistyka dyskursu
    lingwistyka kognitywna
    alegoria
    Opis:
    Der Artikel ist fokussiert auf das Verhältnis zwischen Diskursmarker und den Prozess der Rezeption. Unter Nutzung der Begriffe und Methoden der Diskurslinguistik ist es möglich, die unterhalb der Textoberfläche wirkenden Prozesse zu beschreiben und so ein besseres Verständnis von dem Zusammenwirken von Konzept auf der einen Seite und benutzten stilistischen Elementen wie Allegorie auf der anderen Seite zu erhalten. Es war auch möglich zu demonstrieren, dass die Art des Mediums, kombiniert mit einem speziellen Netzwerk von Wissen, spezielle Typen textueller Strukturen und sprachliche Mittel offeriert. Zusammenfassend kann festgehalten werden, dass die kognitive Linguistik in Kombination mit Methoden der Diskursanalyse, ein signifikante Menge an Werkzeugen für die systematische Erforschung von Texten und Diskursen bereitstellt.
    The article is focused on the relationship between discourse markers and the process of reception. By using terms and methods of discourse linguistics, it is possible to describe the processes working under the surface of texts and discourses and to obtain a better understanding of the cooperation between the concept on the one side and used stylistic elements such as allegory on the other side. It was also possible to demonstrate that the kind of medium combined with a special network of knowledge offers special types of textual structures and language tools. In conclusion, we would maintain that cognitive linguistics in combination with methods of discourse analysis provides a significant set of tools for the systematic investigation of texts and discourse.
    Tematem artykułu jest relacja pomiędzy znacznikami dyskursu a procesem jego recepcji. Użycie terminów i metod lingwistyki dyskursu umożliwia opis procesów działających pod powierzchnią tekstów i dyskursów, a także lepsze zrozumienie wzajemnych oddziaływań pomiędzy konceptem z jednej strony a użytymi elementami stylistycznymi, takimi jak alegoria, z drugiej. Analiza umożliwiła pokazanie, że rodzaj medium w połączeniu ze szczególną siecią wiedzy stwarza szczególne rodzaje struktur tekstowych i narzędzi językowych. Podsumowując, można stwierdzić, że lingwistyka kognitywna w połączeniu z metodami analizy dyskursu dostarcza ważnych narzędzi dla systematycznych badań tekstów i dyskursów.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2015, 24; 225-240
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konzeptualisierung der Emotionen ‚Überraschung‘ und ‚Wut‘ vor dem Hintergrund der konzeptuellen Metaphern GUT IST OBEN und SCHLECHT IST UNTEN
    Conceptualization of the emotions ‘surpriseʼ and ‘angerʼ against the background of the conceptual metaphors GOOD IS UP and BAD IS DOWN
    Autorzy:
    Mazurkiewicz-Sokołowska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138494.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Kognitive Linguistik
    konzeptuelle Metaphern
    Emotionen
    cognitive linguistics
    conceptual metaphors
    emotions
    lingwistyka kognitywna
    metafory konceptualne
    emocje
    Opis:
    Der Beitrag greift die Frage nach dem Geltungsbereich der konzeptuellen Metaphern GUT IST OBEN und SCHLECHT IST UNTEN für die Emotionen am Beispiel der Emotionen ‚Überraschung‘ und ‚Wut‘ auf. Diskutiert wird die These, dass positive Emotionen von den Menschen räumlich oben und negative unten lokalisiert werden. Den Ausgangspunkt für die Erörterungen bildet die Untersuchung von Marmolejo-Ramos et al. (2017) zu der räumlichen Lokalisation der Emotion ‚Überraschung‘ im Vergleich zu der räumlichen Lokalisation der Emotionen ‚Freude‘ und ‚Traurigkeit‘. Am Beispiel der Emotion ‚Wut‘ wird gezeigt, dass der generalisierende Charakter dieser These nicht auf alle Emotionen zutrifft. Im Beitrag werden drei Experimente präsentiert, die an polnischen Probanden durchgeführt wurden. Die Ergebnisse werden im Hinblick auf die Sprache-Denken-Relation weiter diskutiert.
    Artykuł podejmuje problem zakresu oddziaływania metafor konceptualnych DOBRE U GÓRY i ZŁE U DOŁU w odniesieniu do emocji na przykładzie emocji ‘zaskoczenieʼ i ‘wściekłośćʼ. Przedmiotem dyskusji jest teza, że pozytywne emocje są przestrzennie lokalizowane wyżej, a negatywne niżej. Punkt wyjścia dla rozważań stanowi badanie Marmolejo-Ramos et al. (2017) dotyczące przestrzennej lokalizacji emocji ‘zaskoczenieʼ w porównaniu do przestrzennej lokalizacji emocji ‘radośćʼ i ‘smutekʼ. Na przykładzie emocji ‘wściekłośćʼ pokazano, że generalizujący charakter tej tezy nie obejmuje wszystkich emocji. W artykule zaprezentowano trzy eksperymenty przeprowadzone na polskojęzycznych osobach badanych. Uzyskane wyniki poddano dalszej dyskusji w kontekście relacji język-myślenie.
    The paper explores the question of the scope of the conceptual metaphors GOOD IS UP and BAD IS DOWN for emotions using the example of the emotions ‘surpriseʼ and ‘angerʼ. It discusses the thesis that positive emotions are localized upper and negative ones lower by the person. The starting point is the study by Marmolejo-Ramos et al. (2017) regarding the spatial localization of the emotion ‘surpriseʼ compared to the spatial localization of the emotions ‘joyʼ and ‘sadnessʼ. Using the example of the emotion ‘angerʼ, it is shown that the generalizing character of this thesis does not apply to all emotions. The paper presents three experiments conducted on Polish subjects. The results are discussed further with regard to the language-thought relation.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2022, 31; 117-131
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zu der Schnittstelle zwischen den konzeptuellen Metaphern und Konzeptualisierungen am Beispiel ausgewählter Nominalphrasen mit adjektivischem Attribut
    On an interface between conceptual metaphors and conceptualizations on the basis of an analysis of selected noun phrases with adjectival attribute
    Autorzy:
    Mazurkiewicz-Sokołowska, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1596914.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Kognitive Linguistik
    konzeptuelle Metaphern
    Konzeptualisierungen
    cognitive linguistics
    conceptual metaphors
    conceptualizations
    lingwistyka kognitywna
    metafory konceptualne
    konceptualizacje
    Opis:
    Der Text versteht sich als ein Beitrag zur Diskussion über den Charakter von Sprache und Denken. Von der Annahme über seinen allgemein metaphorischen Charakter ausgehend, soll auf eine Schnittstelle zwischen der allgemeinen Dimension des Begriffssystems und der individuellen Dimension der Konzeptualisierungen einzelner Menschen verwiesen werden. Die gegenseitigen Wechselbeziehungen beider Dimensionen werden an ausgewählten Beispielen illustriert.
    The paper is a contribution to the discussion about the nature of language and thinking. Taking the assumption about its universal metaphorical nature as a starting point, we want to draw the attention to an interface of the system of conceptsʼ universal dimension and the individual dimension of the conceptualizations of particular people. The interrelationship between the two dimensions is presented with the use of selected examples.
    Artykuł stanowi przyczynek do dyskusji o charakterze myślenia i języka. Wychodząc z założenia o generalnie metaforycznym charakterze tych procesów zwraca się uwagę na mechanizmy zachodzące na styku ogólnego pojmowania systemu pojęciowego i indywidualnych konceptualizacji poszczególnych ludzi. Ilustracji wzajemnego oddziaływania mechanizmów ścierających się na styku obu płaszczyzn służą analizowane przykłady.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2016, 25; 151-168
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o przydatności narzędzi lingwistyki kognitywnej do rozróżnienia wykładni rozszerzającej i wnioskowania przez analogię
    Some remarks about the application of the cognitive linguistics’ tools for the differentiation between extensive interpretation and analogy
    Autorzy:
    Wojtczak, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531697.pdf
    Data publikacji:
    2017-01-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    lingwistyka kognitywna
    wykładnia
    wykładnia rozszerzająca
    rozumowania prawnicze
    analogia
    cognitive linguistics
    interpretation
    extensive interpretation
    legal reasoning, analogy
    Opis:
    Artykuł jest propozycją dyskusji nad przydatnością narzędzi lingwistyki kognitywnej do zastosowań prawniczych, zwłaszcza w zakresie wykładni i rozumowań prawniczych. Językoznawstwo kognitywne to rozwijający się od lat 70-tych XX w. kierunek językoznawstwa i nauk kognitywnych badający język, umysł i współzależności między nimi. Analiza przykładów z obowiązującego prawa przeprowadzona za pomocą różnych koncepcji należących do lingwistyki kognitywnej (prototypów, kategorii radialnych, wyidealizowanych modeli kognitywnych, metafory konceptualnej) jest tu podstawą do sformułowania postulatów dotyczących sposobu rozumienia i rozróżniania wykładni rozszerzającej i analogii. Przykłady i postulaty pozwalają jednocześnie wyodrębnić te zmiany językowe, jakie nieuchronnie zachodzą w czasie, które powinny zostać uznane za domenę wykładni językowej.
    The paper is the proposal of the discussion upon the utility of the cognitive linguistics’ tools for legal application, especially within the field of legal interpretation and legal reasoning. Cognitive linguistics is the school of linguistics and cognitive science, developing from 1970s of the XX century, researching on language and mind and their intersection. The analysis of the instances originating in the Polish law in force, made by the means of different concepts of cognitive linguistics (prototypes, radial categories, idealized cognitive models, conceptual metaphors) is here the basis to formulate some postulates concerning the way of understanding and differentiation between extensive interpretation and analogy. The instances and postulates simultaneously let one distinguish those linguistic changes, which inevitably occur in time, and which should be recognised as the domain of linguistic interpretation.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 1(14); 125-140
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konceptualizacja WSTYDU i DUMY utrwalona w polszczyźnie ogólnej i specjalistycznej (w języku psychologów) – na tle porównawczym języka angielskiego
    Autorzy:
    Mikołajczuk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/614533.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive linguistics
    linguistic conceptualization of emotions
    shame
    embarrassment
    pride
    lingwistyka kognitywna
    językowa konceptualizacja uczuć
    wstyd
    duma
    Opis:
    The aim of the paper is to compare the common and specialist linguistic conceptualization of emotions such as wstyd/shame/embarrassment and duma/pride. The point of departure is the question: What role do languages play in forming thoughts and feelings? In the main part, we describe how wstyd/shame/embarrassment and duma/pride are understood in general Polish (compared to English) and analyze the terms and ways used by psychologists and psychotherapists to portray these emotions in their works (in texts written in Polish or translated into Polish from English). In conclusion, the paper emphasizes the value of interdisciplinary cooperation between psychologists and linguists as regards research into emotions.
    Celem pracy jest porównanie potocznej i specjalistycznej językowej konceptualizacji przeżyć z kategorii WSTYDU i DUMY. Punkt wyjścia stanowi pytanie o rolę języka w kształtowaniu myśli i uczuć. Część główna obejmuje opis konceptualizacji wstydu i dumy utrwalonych w polszczyźnie ogólnej (w porównaniu z językiem angielskim) oraz analizę stosowanych przez psychologów i psychoterapeutów terminów i sposobów obrazowania tych przeżyć (w tekstach pisanych po polsku lub tłumaczonych z języka angielskiego na język polski). W zakończeniu wskazano na wartość interdyscyplinarnej współpracy między psychologami i lingwistami w zakresie badań nad emocjami.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2018, 31, 4
    0867-2040
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Is the “BE compound tense” in Xhosa (Nguni) a Serial Verb Construction, or not?
    Autorzy:
    Andrason, Alexander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568140.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    serial verb constructions
    Xhosa (Nguni, Bantu)
    typology
    cognitive linguistics
    seryjne konstrukcje czasownikowe
    język Xhosa (Nguni, Bantu)
    typologia
    lingwistyka kognitywna
    Opis:
    Developed within the dynamic, cognitive approach to categorization, the present article analyzes the taxonomical status of the BE gram in Xhosa (Nguni, Bantu) within the category of Serial Verb Constructions (SVC). By testing the BE gram for the features associated with the SVC prototype, the author concludes the following: the full type of the BE gram can be viewed as a minimally less canonical member of the SVC category, whereas  the contracted type constitutes its non-canonical instantiation. The categorial difference between the two types stems from their dissimilar advancement on the grammaticalization path leading from less cohesive to more cohesive schemas. The study furthermore indicates that the typological category of SVCs has another diachronic input apart from coordination – namely, syntactic dependency.
    Czas złożony z formą BE w języku Xhosa (Nguni, Bantu) jako szeregowa konstrukcja czasownikowaW artykule przestawiono kognitywną analizę statusu taksonomicznego konstrukcji BE w języku Xhosa (Nguni, Bantu) w ramach typologicznej teorii czasowników szeregowych (serial verb construction). Porównanie omawianej konstrukcji z prototypem czasowników szeregowych dowodzi, iż podtyp “pełny” konstrukcji BE jest kanonicznym reprezentantem kategorii czasowników szeregowych, podczas gdy podtyp “skrócony” jest reprezentantem niekanonicznym. Różnica taksonomiczna między dwoma podtypami wynika z niejednolitego postępu w gramatykalizacji wiodącej od konstrukcji niespójnych do konstrukcji spójnych. Artykuł ukazuje, iż obok współrzędnych, konstrukcje podrzędne i zależne mogą stanowić źródło diachroniczne kategorii czasowników szeregowych.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2018, 15
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recenzja książki Marka Johnsona „Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego”
    Book review: ‘The meaning of the body. Aesthetics of human understanding’, by Mark Johnson
    Autorzy:
    Rycielska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665464.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    lingwistyka kognitywna
    ucieleśniony umysł
    znaczenie językowe
    zmysłowe doświadczenie świata
    cognitive linguistics
    embodied mind
    linguistic meaning
    sensory cognition of the world
    Opis:
    The review article refers to the book by Mark Johnson of 2007 which has been translated by Jarosław Płuciennik. The book is worth noting as it analyses the basic notion of the theory of cognitive linguistics – i.e. embodied meaning.
    Artykuł recenzyjny dotyczy pracy Marka Johnsona z 2007 roku, którą przetłumaczył Jarosław Płuciennik. Książka jest godna zainteresowania, rozpatruje bowiem podstawowe pojęcie w teorii lingwistyki kognitywnej, mianowicie znaczenie ucieleśnione.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2017, 14; 165-169
    1731-8025
    2353-9623
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cognitive Linguistics and its tools in studying conceptual metaphor: research and practice in ESP
    Lingwistyka kognitywna i jej narzędzia w nauczaniu konceptualnej metafory: Badanie i praktyka w angielskim języku specjalistycznym
    Autorzy:
    Лойка, Марыя
    Караткевiч, Жанна
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053435.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    lingwistyka kognitywna
    metafora
    język ekonomii
    zintegrowany rozwój umiejętności językowych
    preparowanie materiałów dydaktycznych
    cognitive linguistics
    metaphor
    economic discourse
    integrated language skills development
    materials design
    Opis:
    The purpose of the study is to show how the insights of cognitive linguistics can be applied in teaching/learning figurative expressions and develop an invariantmodel of communicativeoriented ESP teaching process. The research goal is associated with solving the tasks of theoretical and practical plans, such as studying a conceptual metaphor from the standpoint of cognitive linguistics and the theory of communicative foreign language teaching. Three practical tasks have been fulfilled: a sample of metaphorical expressions from authentic sources has been made and analyzed, and a sequence of the learning process stages and appropriate sources of information for use as a means of studying metaphor has been determined. A complex of research methods was applied, including linguistic analysis as well as linguodidactic methods of modelling, experimental teaching and questioning surveying. As a result of the study, a model of communicative-oriented teaching / learning of conceptual metaphor within ESP process has been elaborated.
    Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób ustalenia językoznawstwa kognitywnego mogą znaleźć zastosowanie w nauczaniu i uczeniu się wyrażeń figuratywnych oraz w opracowaniu zorientowanego na komunikację modelu nauczania angielskiego języka specjalistycznego. Rozważania teoretyczne i praktyczne zastosowania dotyczą metafory konceptualnej, naświetlonej z punktu widzenia językoznawstwa kognitywnego oraz teorii komunikacyjnego nauczania języków obcych. W artykule przedstawiono analizę wyrażeń metaforycznych pochodzących z autentycznych źródeł, określono sekwencję etapów procesu nauczania oraz wskazano odpowiednie źródła informacji do wykorzystania w badaniu metafory. Tym samym zastosowano kilka metod badawczych, między innymi analizę lingwistyczną oraz metody dydaktyczne: modelowania, nauczania eksperymentalnego i ankietyzacji. W wyniku przeprowadzonych badań opracowanomodel zorientowanego na komunikację nauczania i uczenia się metafory konceptualnej w procesie nauczania angielskiego języka specjalistycznego.
    Źródło:
    Linguodidactica; 2021, 25; 101-111
    1731-6332
    Pojawia się w:
    Linguodidactica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koniec świata według mediów – analiza dyskursu prasowego w oparciu o wybrane periodyki polsko- i niemieckojęzyczne
    The end of the world as presented in the media: Analysis of press discourse based on selected Polish- and German-language magazines
    Der Weltuntergang nach Median – Die Analyse des Pressediskurses anhand der polnischund deutschsprachigen Zeitungen
    Autorzy:
    Zielińska, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/473884.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Rzeszowski
    Tematy:
    press discourse
    media discourse,
    text analysis
    deregulation of a linguistic sign
    metaphor
    cognitive linguistics
    dyskurs prasowy
    dyskurs medialny
    deregulacja znaku językowego
    metafora
    lingwistyka kognitywna
    Opis:
    This paper attempts to demonstrate, using Polish and German press reports concerning the end of the world predicted for 2012, how the Polish expression (koniec świata) and its German equivalents (Weltuntergang / Ende der Welt) are conceptualised in media discourse. Based on cognitivist concepts, the article presents the (linguistic) mechanisms of the media-based construction of reality and discusses the deregulation of a linguistic sign in discursive reality.
    W niniejszym artykule podjęta została próba ukazania na przykładzie polsko- i niemieckojęzycznych wypowiedzi prasowych dotyczących zapowiadanego w 2012 roku końca świata, w jaki sposób wyrażenie to (koniec świata) oraz jego niemieckojęzyczne odpowiedniki (Weltuntergang / Ende der Welt) konceptualizowane są w dyskursie medialnym. W oparciu o założenia kognitywistyki przedstawione zostały (językowe) mechanizmy konstruowania rzeczywistości przez media, jak również kwestia deregulacji znaku językowego w rzeczywistości dyskursywnej.
    In dem vorliegenden Beitrag wird der Versuch unternommen, am Beispiel der Presseberichterstattung zum angekündigten Weltuntergang im Jahr 2012 zu zeigen, wie dieser Ausdruck (Weltuntergang) und sein polnisches Äquivalent (koniec świata) im medialen Diskurs konzeptualisiert werden. Vor dem Hintergrund kognitiver Konzepte der Linguistik soll vor allem deutlich gemacht werden, auf welche (sprachlichen) Mechanismen sich die durch die Medien konstruierte Wirklichkeit stützt. In einem zweiten Schritt soll der Frage nachgegangen werden, wie sich die Beziehung zwischen dem sprachlichen Zeichen und seinem Referenten in der diskursiven Wirklichkeit verändert.
    Źródło:
    tekst i dyskurs - text und diskurs; 2013, 6; 295-317
    1899-0983
    Pojawia się w:
    tekst i dyskurs - text und diskurs
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    МОВНА КАРТИНА СВІТУ — КОНЦЕПТУАЛЬНА КАРТИНА СВІТУ — ХУДОЖНЯ КАРТИНА СВІТУ: ПАРАМЕТРИЧНІ ОЗНАКИ Й ХАРАКТЕР СПІВВІДНОШЕННЯ
    Autorzy:
    YAREMCHUK, ANASTASIIA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1041338.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    linguoconceptology
    cognitive linguistics
    picture of the world
    the artistic picture of the world
    the lingual picture of the world, the conceptual picture of the world
    the conceptual picture of the world
    the lingual picture of the world
    lingwokonceptologia
    lingwistyka kognitywna
    obraz świata
    językowy obraz świata
    artystyczny obraz świata
    konceptualny obraz świata
    Opis:
    Niniejszy artykuł poświęcony jest zbadaniu zagadnienia cech parametrycznych takich pojęć jak: językowy obraz świata, konceptualny obraz świata oraz artystyczny obraz świata. Prześledzono proces kształtowania się lingwokonceptologii jako nauki niezależnej, wyznaczono znaczenie terminu lingwokonceptologia, jej obiekt oraz przedmiot, a także cel i zadania wskazanej dziedziny nauki. Wnioskujemy, że lingwokonceptologia opiera się na identyfikacji i badaniu konceptów, a także na środkach, które je reprezentują. Obraz świata to zbiór ludzkich wyobrażeń na jego temat. Konceptualne i językowe obrazy świata są ze sobą skorelowane: pierwszy obiektywizuje wiedzę w ludzkim umyśle realizowaną poprzez językowy obraz świata, przy czym jest znacznie szerszy; drugi to sposób badania pewnych indywidualnych lub narodowych osobliwości zachowań ludzkich poprzez modelowanie pojęć. Artystyczny obraz świata różni się tym, że zbudowany jest na podstawie aktualizacji obiektywnej, ale jednocześnie subiektywnej idei świata, a także ludzkiej świadomości, która graniczy z czynnikiem nieświadomym oraz iluzjami.
    The study elucidates a topical problem related to the manifestation of characteristic parametric features of such important concepts as the lingual picture of the world, the conceptual picture of the world, the artistic picture of the world. In the course of the investigation, the process of formation of linguoconceptology as an independent field of research is considered, the meaning of the term linguoconceptology is clarified, the object and subject of this approach along with its purpose and objectives are revealed. We conclude that linguoconceptology is based on the identification and study of concepts, as well as means that represent them. The picture of the world is a set of ideas of a person about the world. Conceptual and lingual pictures of the world are intertwined: the former objectifies knowledge in the human mind, which is accumulated through the lingual picture of the world, though it is much broader; the latter implies a means of studying certain individual or national characteristics of human behaviour through modelling concepts. The artistic picture of the world stands out as it is built on the basis of the actualisation of both objective and subjective representations of the world simultaneously, as well as on human consciousness, which borders on the unconscious and illusions
    Źródło:
    Studia Ukrainica Posnaniensia; 2020, 8, 1; 69-76
    2300-4754
    Pojawia się w:
    Studia Ukrainica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies