Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "zasada" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Konstytucyjna zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej a jej ustawowa realizacja w prawie polskim. Wybrane problemy
    The constitutional principle of equal access to health care services and its statutory implementation in Polish law. Selected problems
    Autorzy:
    Urbaniak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524803.pdf
    Data publikacji:
    2013-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    ochrona zdrowia
    zasada równości
    konstytucja
    Opis:
    Prawo do ochrony zdrowia zawarte w art. 68 ust. 1 Konstytucji RP stanowi jedno z najważniejszych praw człowieka. Przepis ten konstytuuje tzw. publiczne prawo podmiotowe, które ma odpowiednik w konstytucyjnych zadaniach i obowiązkach władz publicznych, polegających na właściwym uregulowaniu zagadnienia w ustawach dotyczących ochrony zdrowia. Z kolei z art. 68 ust. 2 Konstytucji wynika, iż obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Realizacja tej zasady w publicznym systemie opieki zdrowotnej opiera na zasadzie zapewnienia równego dostępu wszystkim uprawnionym podmiotom do świadczeń zdrowotnych. Z konstytucyjnej zasady równości nie wynika obowiązek zapewnienia przez władzę publiczną bezpłatnej, a jedynie równej dla wszystkich obywateli opieki zdrowotnej, która musi być zagwarantowana ze środków publicznych. Realizacja równego dostępu do świadczeń doznaje ograniczeń związanych z niedoskonałością regulacji prawnych w sektorze ochrony zdrowia, spowodowanych przede wszystkich niewystarczającymi środkami finansowymi przeznaczanymi na opiekę zdrowotną.
    The right to health contained in art. 68 paragraph 1 of the Constitution is one of the most important human rights. This provision constitutes the so-called public subjective right, which has its equivalent in the constitutional roles and obligations of public authorities, involving the proper settlement of the issues in the laws relating to the protection of health. In turn, art. 68 paragraph 2 of the Constitution reads that citizens, regardless of their financial situation, public authorities provide equal access to health care services financed from public funds. The implementation of this principle in the public health care system is based on the principle of ensuring equal access for all qualified entities to health services. The constitutional principle of equality does not promise the obligation of public authorities to provide free but only equal health care for all citizens, which must be guaranteed by public funds. The implementation of equal access to benefits is limited with imperfect regulation in the health sector, primarily due to insuf- ficient funds allocated to healthcare.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2013, 3 (15); 79-98
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ konstytucyjnej zasady pomocniczości na kształt i funkcjonowanie samorządu terytorialnego
    The Influence of the Constitutional Principle of Subsidiarity on the Shape and Functioning of Local Government
    Autorzy:
    Dolnicki, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6567761.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    podział władzy
    zasada pomocniczości
    Constitution
    separation of powers
    principle of subsidiarity
    Opis:
    We współczesnej literaturze przedmiotu nie budzi wątpliwości to, że samorząd terytorialny wykonuje zadania o charakterze publicznym. Akceptowane jest również posługiwanie się przez samorząd instrumentami prawnymi typowymi dla władzy państwowej. Sporna natomiast jest kwestia zasady podziału kompetencji między państwo a samorząd. Jeżeli za zasadę prawną o randze konstytucyjnej zostało uznane istnienie samorządu terytorialnego wyposażonego we własny, samodzielnie realizowany zakres zadań i obowiązków, to podział zadań nie może być dokonany w sposób optymalny wyłącznie między odrębne organy państwowe (jest to tzw. poziomy podział władzy). Podział ten powinien przebiegać „pionowo”, tj. przez dopuszczenie do sprawowania funkcji państwowych również innych podmiotów o niepaństwowym charakterze, w tym głównie samorządu terytorialnego. Zarówno doktryna, jak i wspólnota europejska przy rozstrzyganiu problemu podziału władz posługuje się zasadą subsydiarności.
    In the contemporary literature on the subject, there is no doubt that local government performs tasks of a public nature. It is also acceptable for the local government to use legal instruments typical of the state authority. However, the issue of the principle of division of powers between the state and local government is disputed. If the existence of a local government equipped with its own, independently performed scope of tasks and responsibilities has been recognized as a legal principle of constitutional rank, then the division of tasks cannot be made in an optimal way only between separate state authorities (this is the so-called horizontal separation of powers). This division should be “vertical”, i.e. by allowing other non-state entities, mainly local governments, to perform state functions. Both the doctrine and the European community use the principle of subsidiarity when resolving the problem of separation of powers.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 107-125
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Odpowiedzialność funkcjonariuszy Policji i innych współczesnych formacji za pełnienie służby w organach bezpieczeństwa PRL – aspekty konstytucyjne
    Liability of Police Officers and Other Contemporary Formations for Participation in the Secret Service of the Polish People’s Republic – Constitutional Aspects
    Autorzy:
    Dąbrowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/523845.pdf
    Data publikacji:
    2018-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    totalitaryzm
    państwo demokratyczne
    organy bezpieczeństwa
    funkcjonariusz
    renta
    emerytura
    zasada zaufania państwa do obywatela
    konstytucja
    Opis:
    W opracowaniu przedstawiono problem zabezpieczenia społecznego oraz zagadnienie nowelizacji przepisów, które regulują wysokość emerytur i rent funkcjonariuszy komunistycznych służb bezpieczeństwa, którzy pełnili służbę w Polsce po 1990 r. Nowelizacja ustaw emerytalnych poważnie obniżyła świadczenia przysługujące wskazanym powyżej funkcjonariuszom. W pierwszej kolejności autor artykułu krytykuje ustawową definicję (zakreślenie czasowych granic) systemu totalitarnego, który miał miejsce po zakończeniu II wojny światowej. Z przepisów ustawy błędnie wynika, że totalitaryzm w Polsce skończył się w 1990 r., tymczasem historycy w zdecydowanej większości wskazują jako datę graniczną 1956 r. W drugiej części opracowania autor przedstawia i uzasadnia stanowisko, że ustawowe zmiany w systemie emerytalnym w poważnym zakresie naruszają przepisy Konstytucji RP z 1997 r. Nowe, obecnie obowiązujące przepisy są niesprawiedliwe, demoralizujące i dyskryminują osoby, które legalnie wykonywały swoje obowiązki służbowe po 1990 r.
    The article concerns on a problem of social security and analyzes issue of the change of provisions which regulate pensions of officers of communistic security services, who served their duties after the communistic system collapsed in the Republic of Poland (after the year 1990). The amendment of statutory law has seriously reduced the amount of pensions of indicated above officers. Firstly the author of the essay criticizes the statutory definition (temporal limits) of the totalitarianism, which took place in Poland after the Second World War. It is found that provisions wrongly indicates that communistic totalitarianism ended in 1990, while historians officially claim that it had taken place in 1956. In the second part of the article the author argues that statutory changes seriously violate the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 1997. New, actually binding provisions are unfair, demoralizing and discriminate persons who legally preformed duties in security formations after the year 1990.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 2 (42); 121-144
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Własność i dziedziczenie w polskiej konstytucji z 1997 r. (na tle uregulowań konstytucji wybranych państw)
    Ownership and Inheritance in the Polish Constitution of 1997 (Against the Background of the Constitution of Selected European Countries)
    Autorzy:
    Zięba-Załucka, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/476403.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    constitution
    ownership
    inheritance
    subjective right
    system principle
    konstytucja
    własność
    dziedziczenie
    prawo podmiotowe
    zasada ustrojowa
    Opis:
    Private property and inheritance are legal institutions linked by an inseparable genetic and functional link. This is reflected not only in the content of the legal provisions governing these institutions, but also in the constitutional provisions that govern jointly ownership and succession. The right of inheritance does not exist in any of the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 on its own, but always along with the ownership, which indicates a close relationship and mutual dependence. The Polish Constitution refers to the protection of property and the right to inheritance in two articles, i.e. Articles 21 and 64. According to Article 21, the Republic of Poland “shall protect property and the right to inheritance”, and thus points to the system principle, while Article 64 is included in Chapter II, which is entitled “Freedoms, Rights, and Obligations of Man and Citizen” and thus refers to the status of an individual in the state. The author shows Polish solutions and reviews the regulations in this area in contemporary constitutions in order to present several models of constitutional solutions, however, two of them should be given special attention. In the former the constitution specifies the right of ownership and inheritance, the latter, points out that the right of inheritance must be derived from the right of ownership. A similar situation exists in international law, where some international agreements relate directly to inheritance, while others guarantee only the right to property, while the right to inheritance is derived from it by doctrine and jurisprudence. There is a similar situation in international law, where some international agreements relate directly to inheritance, while others guarantee only the right to property, and the right to inheritance is derived from it by doctrine and jurisprudence. An important issue which, according to the author, is worth considering is the fact that some constitutions treat ownership and inheritance law as a system principle, while others include it in the chapters on the status of an individual in terms of subjective law. Contemporary constitutions consolidate and develop the principles of property protection diff erently from the old constitutions, namely they emphasise the new approach to property relations, which presupposes an obligatory consideration of state interests, on the condition that the rights of individual persons are not opposed to the rights and public interests.
    Własność prywatna i dziedziczenie to instytucje prawne połączone nierozerwalnym związkiem genetycznym i funkcjonalnym. Znajduje on wyraz nie tylko w treści regulujących te instytucje przepisach ustawowych, lecz także w przepisach konstytucji, które normują łącznie własność i dziedziczenie. Prawo dziedziczenia nie występuje w żadnym z przepisów Konstytucji RP z 1997 r. samodzielnie, lecz zawsze w zestawieniu z własnością, co wskazuje na ścisły związek, a także wzajemną zależność. Nasza Konstytucja odnosi się do kwestii ochrony własności i prawa dziedziczenia w dwóch artykułach tj. w art. 21 i 64. Zgodnie z art. 21 Rzeczpospolita Polska „chroni własność i prawo dziedziczenia” a więc wskazuje na zasadę ustrojową, zaś art. 64 znajduje się w rozdziale II zatytułowanym „Wolności, prawa obowiązki człowieka i obywatela” a więc odnosi się do statusu jednostki w państwie. Autorka pokazuje polskie rozwiązania i dokonuje przeglądu regulacji w tym zakresie we współczesnych konstytucjach aby zauważyć, że istnieje kilka modeli rozwiązań konstytucyjnych ale na dwa należy zwrócić szczególną uwagę – w jednym z nich ustawy zasadnicze wyszczególniają prawo własności i dziedziczenia, zaś w pozostałych – prawo dziedziczenia musi być wywodzone z prawa własności. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w prawie międzynarodowym, gdzie część umów międzynarodowych odnosi się do dziedziczenia bezpośrednio, natomiast inne gwarantują tylko prawo własności, zaś prawo dziedziczenia wywodzone jest z niego przez doktrynę i orzecznictwo. Ważnym wątkiem którym warto zdaniem autorki się zainteresować, jest ten, że niektóre konstytucje traktują własność i prawo dziedziczenia jako zasadę ustrojową, inne zaś ujmują ją w rozdziałach dotyczących statusu jednostki w kategoriach prawa podmiotowego. Współczesne konstytucje utrwalają i rozwijają zasady ochrony własności inaczej niż stare konstytucje, mianowicie podkreślają nowe podejście do stosunków własnościowych, które zakłada obowiązkowe uwzględnienie państwowych interesów, z zachowaniem warunku, aby prawa poszczególnych osób nie były przeciwstawiane prawom i interesom publicznym.
    Źródło:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2019, 1(24); 5-20
    1689-8052
    2451-0807
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze: rozprawy i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Principle of Employee Privilege – a Few Comments on Ways of Defining the Principles of the Labour Law
    Autorzy:
    Perdeus, Wiesław Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618889.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    principles of the labour law
    principle of employee’s privilege
    constitution
    principle of labour protection
    non-employment contract
    contract of outwork
    zasady prawa pracy
    zasada uprzywilejowania pracownika
    konstytucja
    zasada ochrony pracy
    zatrudnienie niepracownicze
    umowa o pracę nakładczą
    Opis:
    A brief analysis of ways of understanding the principles of the labour law, discussed in the article, situates the principle of employee privilege in the normative group of principles. Its content creating the model of the relation between the provisions of the acts constituting the basis of employment and labour law provisions, is based on the fact that these provisions cannot be less favourable than those provisions which perform the protective function of the labour law. In the author’s opinion, the principle which has constitutional legitimation in the principle of work protection, fulfils the same roles beside those assigned to the principles of lower rank (out of constituent). According to the author, a change in the approach of understanding  certain constitutional terms referring to the work, does not change the position of the principle of preference as assigned strictly to the employment relationship. Due to these considerations, the author is sceptical about the possibility of extending the principle of employee privilege of employment to work under a non-employment contract, including employment under a contract of outwork.
    Krótka analiza sposobów rozumienia zasad prawa pracy sytuuje omawianą w artykule zasadę uprzywilejowania pracownika w grupie zasad o charakterze dyrektywalnym. Jej treść, kreująca model relacji między postanowieniami aktów stanowiących podstawę stosunku pracy a przepisami prawa pracy, polegający na tym, że postanowienia te nie mogą być mniej korzystne od wspomnianych przepisów, realizuje funkcję ochronną prawa pracy. Omawiana zasada, mając – w ocenie autora – umocowanie konstytucyjne w zasadzie ochrony pracy, pełni tym samym role wykraczające poza te przypisane zasadom niższej rangi (pozakonstytucyjnym). Zdaniem autora zmiana podejścia do rozumienia niektórych konstytucyjnych terminów odnoszących się do pracy nie zmienia usytuowania zasady uprzywilejowania jako przypisanej wyłącznie do stosunku pracy. W związku z tym autor odnosi się sceptycznie do możliwości rozszerzenia zasady uprzywilejowania pracownika na zatrudnienie niepracownicze, w tym na zatrudnienie na podstawie umowy o pracę nakładczą. 
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podstawy prawne i realizacja zasady zrównoważonego rozwoju w Polsce na przykładzie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
    Legal basis and implementation of the principle of sustainable development in Poland, based on the example of the rural development program
    Autorzy:
    Czerwińska-Koral, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053300.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-19
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    zrównoważony rozwój
    rolnictwo
    Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
    konstytucja
    zasada ustrojowa
    sustainable development
    rural areas
    agriculture
    Rural Development Program
    constitution
    political principle
    Opis:
    Zrównoważony rozwój rolnictwa to koncepcja programowania rozwoju wsi i rolnictwa łącząca cele produkcyjne z wymaganiami środowiskowymi. Trwały rozwój zrównoważonego rolnictwa jest skierowany na harmonizowanie celów społecznych, ekonomicznych i ekologicznych. Zasada zrównoważonego rozwoju stanowi podstawę aksjologiczną działalności Unii Europejskiej i jest współcześnie motywem regulacji prawnorolnych. W polskim prawie zasada zrównoważonego rozwoju jest zawarta w art. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. i uznaje się ją za zasadę ustrojową. Definicję zrównoważonego rozwoju zawiera art. 3 pkt 50 ustawy Prawo ochrony środowiska. W przepisach ustawy z 20 lutego 2015 r. o wspieraniu obszarów wiejskich z udziałem Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 nie znajdziemy wprost odwołania do zasady zrównoważonego rozwoju. Celem artykułu jest naświetlenie podstaw prawnych zasady zrównoważonego rozwoju i odpowiedź na pytanie, czy Program Rozwoju Obszarów Wiejskich realizuje zasadę zrównoważonego rozwoju.
    Sustainable agricultural development is a concept of rural and agricultural development programming that combines production goals with environmental requirements. The sustainable development of sustainable agriculture is aimed at harmonizing social, economic and environmental goals. The principle of sustainable development is the axiological basis of the European Union’s activity and is nowadays the motive for legal and agricultural regulations. In Polish law, the principle of sustainable development is contained in Art. 5 of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997 and is considered a systemic principle. The definition of sustainable development is included in Art. 3 point 50 of the Environmental Protection Law. In the provisions of the Act of February 20, 2015 on supporting rural areas with the participation of the European Agricultural Fund for Rural Development under the Rural Development Program for 2014-2020, we do not find a direct reference to the principle of sustainable development. The aim of the article is to highlight the legal basis of the principle of sustainable development and to answer the question whether the Rural Development Program implements the principle of sustainable development?
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2020, 4, XX; 61-70
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie zasady nadużycia prawa z perspektywy konstytucyjnego ograniczenia nakładania podatku w Republice Czeskiej
    Application of the Principle of Abuse of Law from the Perspective of the Czech Constitutional Limitation of Tax Imposition
    Autorzy:
    Neckář, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/48534578.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Centrum Analiz i Studiów Podatkowych
    Tematy:
    ogólna zasada przeciwdziałania unikaniu opodatkowania
    nullum tributum sine lege
    konstytucja
    administracja podatkowa
    podatek
    General Anti-Avoidance Rule
    constitution
    tax administration
    tax
    Opis:
    Zasada nadużycia prawa jest wyraźnie uregulowana w Republice Czeskiej jako jedna z podstawowych reguł prawnych w dziedzinie prawa podatkowego oraz w administracji podatkowej. Jej stosowanie nie jest jednak nieograniczone, a granice te wyznacza konstytucyjny limit nakładania podatków. Celem artykułu jest określenie granic stosowania tej zasady z perspektywy zgodności z Konstytucją. W artykule opisano podstawy powyższej zasady w ramach systemu prawnego, w tym w odpowiednim orzecznictwie, oraz przeanalizowano sytuacje, w jakich może zostać zastosowana z perspektywy działań podmiotów podatkowych. Integralną częścią artykułu jest przedstawienie konkretnych problemów z zakresu prawa podatkowego, w odniesieniu do których zasada zakazu nadużywania prawa była stosowana w całej Republice Czeskiej. W podsumowaniu wskazano nakonflikt zakazu nadużywania prawa z zasadami in dubio pro fisco oraz in dubio pro libertate.
    The principle of abuse of law is expressly regulated in the Czech Republic as one of the basic legal principles in the field of tax law and tax administration. However, its application is not unlimited and is restricted by the constitutional limits of tax imposition. The article aims to define the limits of its application from the perspective of constitutional conformity. The paper points out the very anchoring of the principle in the legal system, including relevant case law, and analyses possible situations of its application from the perspective of the actions of tax subjects. An integral part of the article is the presentation of specific tax law issues where the principle of the prohibition of abuse of law has been applied across the board in the Czech Republic. In the conclusion, the conflict of the principle of prohibition of abuse of law with the principles of in dubio pro fisco and in dubio pro lebertate is pointed out.
    Źródło:
    Analizy i Studia CASP; 2023, 16, 2; 11-21
    2451-0475
    Pojawia się w:
    Analizy i Studia CASP
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Selected Aspects of the Application of the Constitution’s Provisions by the Sejm of the Republic of Poland
    Wybrane aspekty stosowania przepisów Konstytucji przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
    Autorzy:
    Koksanowicz, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941112.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Constitution
    legislative process
    principle of the parliament autonomy direct application of the Constitution
    konstytucja
    postępowanie ustawodawcze zasada autonomii parlamentu bezpośrednie stosowanie konstytucji
    Opis:
    The direct application of the constitutional provisions gives rise to many problems due to the particularities involved. These problems can be encountered not only in a judicial, but also in a managerial type of law application. Within the framework of the last model, the application of the constitutional provisions has to be considered through the Sejm of the Republic of Poland. The constitutional law focuses on the institutions of the political system.It determines the structure, functions, the competencies and the relationship between them. Taking into consideration the fact that the parliament has an important influence on the functioning of governance, the issue of the direct application of constitutional provisions by that authority is taking on new significance. The issue of the application of the constitutional rules relating to the Sejm internal organisation and its political functions has to be considered as relevant. The order of the direct application of the constitution indicates not only the necessity of application of the regulations, which define its organisation, operation and the subject of activity, but also these, which express so-called principles and values. Their full normative content is generally determined in jurisdiction of Constitutional Tribunal, which in turn obliges the Sejm and its authorities to apply these regulations in a manner which takes into account the judicial acquis of this organ.
    Bezpośrednie stosowanie przepisów konstytucji, z uwagi na ich specyfikę, rodzi szereg problemów zarówno w sądowym jak i kierowniczym typie stosowania prawa. W ramach tego ostatniego modelu rozpatrywać należy stosowanie przepisów konstytucji przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo konstytucyjne koncentruje się na instytucjach systemu politycznego. Określa ich strukturę, funkcje i kompetencje oraz zachodzące pomiędzy nimi relacje. Z uwagi na fakt, iż parlament posiada istotny wpływ na funkcjonowanie systemu rządów, kwestia bezpośredniego stosowania przepisów konstytucji przez ten organ nabiera zasadniczego znaczenia. Za istotną uznać należy problematykę stosowania norm konstytucyjnych odnoszących się do organizacji wewnętrznej Sejmu oraz jego ustrojowych funkcji. Nakaz bezpośredniego stosowania konstytucji oznacza konieczność stosowania nie tylko przepisów, które określają jego organizację, tryb funkcjonowania i przedmiot działania ale także tych, które wyrażają tzw. zasady i wartości. Ich pełna normatywna treść z reguły ustalana jest w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, co z kolei obliguje Sejm i jego organy do stosowania tych przepisów w sposób uwzględniający dorobek orzeczniczy tego organu.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 6 (40); 235-251
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ unormowań konstytucyjnych Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Litewskiej na partycypację kobiet w sferze publicznej
    The Impact of Constitutional Regulations of the Republic of Poland and the Republic of Lithuania on the Participation of Women in the Public Sphere
    Autorzy:
    Niewiadomska-Cudak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085195.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    konstytucja
    zasada równości płci
    partycypacja polityczna kobiet
    niedoreprezentowanie
    rząd
    parlament
    constitution
    the principle of gender equality
    political participation of women
    underrepresentation
    government
    parliament
    Opis:
    Artykuł analizuje konstytucyjną normę dotyczącą równości płci, zawartą w ustawie zasadniczej Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. i w Konstytucji Republiki Litewskiej (Lietuvos Respublikos Konstitucija) z 1992 r. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób w tych dwóch najważniejszych dla obu państw aktach normatywnych, mających najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa, zapisana jest zasada równości płci. W kręgu zainteresowań badawczych będzie więc kwestia konstytucyjnych unormowań i ich wpływu na partycypację kobiet w rządach obu analizowanych państw, krajowych parlamentach oraz Parlamencie Europejskim. Obecny deficyt demokracji można rozpatrywać z poziomu niedoreprezentowania kobiet w strukturach politycznych. Udział kobiet zwiększa bowiem legitymizację instytucji demokratycznych oraz przyczynia się do zmniejszenia występujących w życiu publicznym nierówności pomiędzy płciami. Budowanie świadomości na temat roli instytucji publicznych w aspekcie równości szans bez względu na płeć koresponduje z zasadą sprawiedliwości społecznej, zgodnie z którą kobiety i mężczyźni powinni mieć równy dostęp do wysokich urzędów, w tym do krajowego i europejskiego parlamentu. Równość i sprawiedliwość to podstawowe wartości i istota demokracji. Cechą o szczególnym znaczeniu jest równość płci. Wiarygodną podstawę do jej zdefiniowania daje konstytucja, dlatego w artykule przeanalizowano, w jaki sposób jej przepisy wpływają na partycypację kobiet w sferze politycznej.
    The article analyses the constitutional norm on gender equality referred to in the Constitution of the Republic of Poland of 1997 and the Constitution of the Republic of Lithuania (Lietuvos Respublikos Konstitucija) of 1992. The author tries to answer the question of how the principle of gender equality is enshrined in the two most important normative acts for both countries, which have the highest legal force in the system of legal sources. The scope of research interests therefore includes the issue of constitutional regulations and their impact on the participation of women in the governments of both surveyed countries, their national parliaments, and the European Parliament. The current democratic deficit can be viewed from the point of view of underrepresentation of women in political structures. The participation of women increases the legitimacy of democratic institutions and contributes to reducing gender inequalities in public life. Building awareness of the role of public institutions in the field of equal opportunities regardless of gender corresponds to the principle of social justice, according to which women and men should have equal access to high offices, including the national and European parliaments. Equality and justice are the core values and essence of democracy. A feature of particular importance is gender equality. A reliable basis for defining it is provided by the constitution, therefore the article presents how its provisions may have an impact on women’s participation in the political sphere.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 2(31); 70-83
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo do nieodpłatnej pomocy prawnej w świetle konstytucyjnej zasady równości
    The Right to Free Legal Aid in the Light of the Constitutional Principle of Equality
    Autorzy:
    Daniluk, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197721.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    zasada równości
    konstytucja
    nieodpłatna pomoc prawna
    pełnomocnik z urzędu
    dostęp do sądu
    the principle of equality
    constitution
    free legal aid
    court-appointed lawyer
    access to court
    Opis:
    The aim of the article is to analyze the solutions enabling the use of legal aid in the light of the principle of equality under the Art. 32 of the Constitution of the Republic of Poland. There is an inconsistency between the aid at the judicial and pre-court stage. Theoretically, both forms of legal aid are aimed at people in a difficult financial situation. In practice, aid at the pre-court stage can be provided to both poor and very wealthy people, as the assessment of the inability to bear the costs of paid legal aid is based only on the subjective belief of these people. On the other hand, the grounds for obtaining legal aid at the judicial stage must be clearly demonstrated by the person applying for the appointment of a professional lawyer.
    Cel artykułu stanowi analiza rozwiązań umożliwiających skorzystanie z nieodpłatnej pomocy prawnej w świetle zasady równości określonej w art. 32 Konstytucji RP. Należy zauważyć niespójność pomiędzy pomocą na etapie sądowym i przedsądowym. Teoretycznie obie formy pomocy skierowane są do osób w trudnej sytuacji materialnej. W praktyce pomoc na etapie przedsądowym mogą otrzymać zarówno osoby ubogie, jak i osoby bardzo zamożne, gdyż ocena braku możliwości poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej opiera się jedynie na subiektywnym przekonaniu tych osób. Z kolei podstawy do uzyskania pomocy prawnej na etapie sądowym muszą być szczegółowo wykazane przez osobę ubiegającą się o ustanowienie profesjonalnego prawnika.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 231-244
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instytucje ombudsmańskie w szkołach wyższych a zasada ich autonomii
    Ombudsman Institutions in Universities and the Principle of Their Autonomy
    Autorzy:
    Gajda, Agnieszka
    Kotarski, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2123360.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    szkolnictwo wyższe
    nauka
    autonomia szkół wyższych
    konstytucja
    ombudsman
    Rzecznik Praw Obywatelskich
    zasada równości
    zakaz dyskryminacji
    higher education
    science
    autonomy of universities
    constitution
    Polish Commissioner for Human Rights
    principle of equality
    prohibition of discrimination
    Opis:
    The constitutionally guaranteed principle of autonomy of universities, necessary for the implementation of the mission of the system of higher education and science means, among other things, that the authorities of higher education institutions must be left with the sphere of free decision on matters of internal organization. In view of the problems that occur in the life of academic communities, related, among others, to the implementation of the principle of equality and non-discrimination, the need to provide special protection for persons with disabilities, the authors reflect on the need to create ombudsman institutions in universities, indicating the principles on the basis of which such bodies could be created and operate in such a way that it could be reconciled with the principle of autonomy of universities.
    Konstytucyjnie zagwarantowana zasada autonomii szkół wyższych, niezbędna dla realizacji misji systemu szkolnictwa wyższego i nauki oznacza m. in., że władzom szkół wyższych musi być pozostawiona sfera swobodnego decydowania o sprawach organizacji wewnętrznej. Wobec problemów, które występują w życiu społeczności akademickich, związanych m. in. z realizacją zasady równości i zakazu dyskryminacji, potrzeby zapewnienia szczególnej ochrony osobom z niepełnosprawnościami, autorzy zastanawiają się nad potrzebą utworzenia instytucji o charakterze ombudsmańskim w szkołach wyższych, wskazując zasady w oparciu o które tego typu organy mogłyby być tworzone i działać tak, by dało się to pogodzić z zasadą autonomii szkół wyższych.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 4(68); 193-204
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    GLOBAL POPULATION MIGRATIONS AS A THREAT TO THE EXISTENCE AND PROPER FUNCTIONING OF CIVIL SOCIETY INSTITUTIONS. SELECTED ISSUES
    GLOBALNE MIGRACJE LUDNOŚCI ZAGROŻENIEM DLA ISTNIENIA ORAZ PRAWIDŁOWEGO FUNKCJONOWANIA INSTYTUCJI SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO. WYBRANE ZAGADNIENIA
    Autorzy:
    Radlak, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444078.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Humanitas
    Tematy:
    migrations,
    globalization,
    civil society,
    constitution,
    global migrations,
    the idea,
    the principle of civil society,
    the rights and obligations of the citizen
    migracje
    globalizacja
    społeczeństwo obywatelskie
    konstytucja
    globalne migracje
    idea
    zasada społeczeństwa obywatelskiego
    prawa i obwiązki obywatela
    Opis:
    The aim of the article’s author is to reflect on the essence of civil society in the context of social migration. There are many concepts in the literature on the description of citizenship and the definition of the phenomenon of population migration, which the author cites in the article, however, the assumption of this publication is to induce reflection on the impact of population migration on the implementation of citizens’ rights and obligations. It is impossible not to notice the huge range of impact of migration on many areas of life, and in particular on the functioning of civil society. Nowadays, social and economic changes are constantly occurring, causing society to mix, and in addition to the fact that they obviously become theoretically unified in the community, it should be noted that in practice the situation of civil society in individual countries is becoming increasingly complicated. Migration of the population should therefore be considered as a factor limiting the citizen in terms of his civil rights and obligations, without which the institution of civil society collapses.
    Celem autorki artykułu jest podjęcie rozważań na temat istoty społeczeństwa obywatelskiego w kontekście migracji społecznych. W literaturze występuje wiele koncepcji opisu obywatelskości oraz definicji zjawiska migracji ludności, które autorka przytacza w artykule, jednakże założeniem niniejszego opracowania jest skłonienie do refleksji na temat wpływu migracji ludności na realizację praw i obowiązków obywateli. Nie sposób bowiem nie zauważyć ogromnego zasięgu oddziaływania migracji na wiele dziedzin życia, a w szczególności na funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego. W dzisiejszych czasach nieustannie zachodzą przemiany społeczne oraz gospodarcze powodujące mieszanie się społeczeństwa i oprócz tego, że oczywiście stają się one teoretycznie wspólnotowo ujednolicone, to należy zauważyć, że w praktyce sytuacja społeczeństwa obywatelskiego w poszczególnych państwach staje się coraz bardziej skomplikowana. Migracje ludności należy zatem uznać za czynnik ograniczający obywatela w zakresie jego praw i obowiązków obywatelskich, bez których instytucja społeczeństwa obywatelskiego upada.
    Źródło:
    Roczniki Administracji i Prawa; 2020, 1, XX; 45-55
    1644-9126
    Pojawia się w:
    Roczniki Administracji i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasada one-in, one-out jako granica ingerencji ustawodawczej w sferę wolności działalności gospodarczej
    The One-in, One-out Principle as the Limit of Legislative Interference into the Sphere of Freedom of Economic Activity
    Autorzy:
    Gontarz-Dobrowolska, Marta Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927249.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucja
    wolność działalności gospodarczej
    Polska
    Wielka Brytania
    ograniczenie wolności działalności gospodarczej
    zasada one-in, one-out
    constitution
    freedom of economic activity
    restricting the freedom of economic activity
    Polska
    Great Britain
    the one-in, one-out principle
    Opis:
    Artykuł podejmuje problematykę granicy ingerencji ustawodawczej w sferę wolności działalności gospodarczej, wytyczanej przez zasadę one-in, one-out, wprowadzoną do stosowania na przełomie 2010 i 2011 r. w Wielkiej Brytanii, w odniesieniu do problematyki dopuszczalności ograniczania wolności działalności gospodarczej w świetle art. 22 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.
    The article deals with the issue of the limit of legislative interference in the sphere of freedom of economic activity, defined by the one-in, one-out principle, introduced at the turn of 2010 and 2011 in Great Britain, in relation to the issue of restricting the freedom of economic activity in the light of art. 22 and art. 31 s. 3 of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 231-247
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    System rządów zgromadzenia w konstytucji Turcji z 1921 r.
    The Assembly Government System in the Constitution of Turkey of 1921
    Autorzy:
    Kryszeń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621482.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    demokracja
    jedność władzy
    koncentracja władzy
    konstytucja
    konstytucja Turcji z 1921 r.
    konstytucja Turcji z 1924 r.
    system rządu zgromadzenia
    zasada suwerenności narodu (ludu)
    democracy
    unity of power
    concentration of power
    constitution
    Turkish Constitition od 1921
    Turkish Constitution of 1924
    assembly government system
    principle of sovereignty of the nation
    Opis:
    The aim of the article is to analyze the provisions of the Constitution of Turkey of 1921 with respect to the specific system of governance adopted in it. The analysis leads to the conclusion that the document, making the constitutional system of Turkey based on the principle of the sovereignty of the nation and the principle of unity of power concentrated in the hands of the parliament, provided for the system of governance of the assembly in its model, the “pure” and “classic” form, known from J.J. Rousseau’s concept and the story of the French Revolution. The article also shows the historical, doctrinal and theoretical determinants of the decision to implement such a system of power.
    Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy przepisów Konstytucji Turcji z 1921 r. pod kątem ukazania specyfiki przyjętego w niej systemu rządów. Analiza ta prowadzi do konstatacji, iż wspomniany dokument, czyniący podstawą ustroju konstytucyjnego Turcji zasadę suwerenności narodu i zasadę jedności władzy skupionej w parlamencie, kształtował system rządów zgromadzenia we wzorcowej, „czystej” i „podręcznikowej” jego postaci, znanej z koncepcji J.J. Rousseau i historii rewolucji francuskiej. W artykule są ukazane również historyczne uwarunkowania podjęcia decyzji o wdrożeniu takiego systemu rządów, a także jej wyznaczniki doktrynalne i teoretyczne.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2019, 18, 1; 71-90
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gwarancje zasady nadrzędności Konstytucji
    Guarantees of the principle of the supremacy of the Constitution
    Autorzy:
    Płowiec, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/692918.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Constitution
    principle of supremacy of the Constitution
    Constitutional Tribunal
    State Tribunal
    amendment of the Constitution
    direct application of the Constitution
    swearing an oath by members of parliament
    President and members of the Council of Mi
    konstytucja
    zasada nadrzędności konstytucji
    Trybunał Konstytucyjny
    Trybunał Stanu
    zmiana konstytucji
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    ślubowania składane przez parlamentarzystów
    Prezydenta RP i członków Rady Ministrów
    Opis:
    The principle of the supremacy of the Constitution requires implementation of constitutional norms (positive aspect) and prohibits behaviours that are inconsistent with constitutional norms (the negative aspect). The legislator is therefore obliged to create sub-constitutional norms in such a way that they comply with constitutional norms and ensure that they are implemented as fully as possible. Similarly, with regard to the application of the law, decisions taken on the basis of the Constitution must comply with its norms and implement these norms as effectively as possible. The actual assurance of the principle of the supremacy of the Constitution is important for the protection of the citizen from the state, because the Constitution as a social contract sets out absolute limits for the authorities that must not be trespassed. The Constitution contains numerous guarantees of its supremacy. They include in particular: the procedure for amending the Constitution, liability to the Tribunal of State, control of the constitutionality of the law by the Constitutional Tribunal, direct application of the Constitution by courts and swearing an oath by members of parliament, the President and members of the Council of Ministers. However, there are no legal guarantees which would effectively and permanently guarantee the supremacy of the Constitution. In an effort to ensure that the Constitution takes precedence, an appropriate level of legal culture must be ensured.
    Zasada nadrzędności Konstytucji nakazuje realizowanie norm konstytucyjnych (aspekt pozytywny) i zakazuje zachowań niezgodnych z normami konstytucyjnymi (aspekt negatywny). Prawodawca ma zatem obowiązek tworzyć normy podkonstytucyjne, w taki sposób by były one zgodne z normami konstytucyjnymi i urzeczywistniały je w możliwie najpełniejszy sposób. Podobnie w odniesieniu do stosowania prawa: rozstrzygnięcia podjęte na podstawie Konstytucji muszą być zgodne z jej normami i w możliwe najwyższym stopniu urzeczywistniać je. Faktyczne zapewnienie zasady nadrzędności Konstytucji jest istotne dla ochrony obywatela przed państwem, ponieważ Konstytucja jako umowa społeczna wyznacza nieprzekraczalne granice dla władzy. Konstytucja zawiera liczne gwarancje swojej nadrzędności. Zaliczyć do nich można w szczególności: procedurę zmiany Konstytucji, odpowiedzialność przed Trybunałem Stanu, kontrolę konstytucyjności prawa przez Trybunał Konstytucyjny, bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez sądy oraz ślubowania składane przez parlamentarzystów, Prezydenta RP i członków Rady Ministrów. Nie istnieją jednak prawne gwarancje, które skutecznie i trwale zapewnią nadrzędność Konstytucji. W staraniach o zapewnienie Konstytucji nadrzędności należy zadbać o odpowiedni poziom kultury prawnej.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 81-91
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies