Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "linguistic semantics" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
Badania nad językowym obrazem świata a semantyka filozoficzna: w poszukiwaniu pokrewieństw
Linguistic worldview studies and philosophical semantics: quest for compatibility
Autorzy:
Mirocha, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431125.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
językowy obraz świata
semantyka językoznawcza
semantyka filozoficzna
inferencjalizm semantyczny
linguistic semantics
philosophical semantics
semantic inferentialism
linguistic worldview
Opis:
The goal of the paper is to determine the relation between theoretical presuppositions of linguistic worldview studies (LWS) and heterodox strains of philosophical semantics, as well as the connection with the semantic prerequisites of other schools of text linguistics, in particular corpus linguistics. Semantic consequences of the concept of defining in the LWS are presented. It is claimed that they do not pose great constrains on philosophical semantics (e.g. while the concept of stereotype developed by Hillary Putnam needs to be accepted, semantic externalism does not follow). It is proved that LWS are compatible with the concept of meaning-as-use, particularly with semantic inferentialism, as developed by Robert Brandom and Jaroslav Peregrin. The paper also considers the ontological status of meaning reconstructions proposed in the framework of the LWS, as an answer to critiques originating in more traditionalist or minimalist approaches to semantics. It is demonstrated that similar issues occur in other strains of text linguistics, for instance, in corpus linguistics. However, the paper claims that methodological precision and proper choice of a text corpus guarantee results satisfying from the perspective of empirical linguistics.
Źródło:
Conversatoria Linguistica; 2023, 15; 51-66
1897-1415
Pojawia się w:
Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim
Autorzy:
Łazarowycz, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147582.pdf
Data publikacji:
2022-01
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
językowy obraz świata
droga
leksem
semantyka
kontekst
linguistic worldview
road
lexeme
semantics
context
Opis:
W przedstawionym artykule poddano analizie językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim w perspektywie porównawczej. Opisano znaczenia leksemu droga przedstawione w słownikach, synonimy, metafory i metonimie, przysłowia ilustrujące różne znaczenia drogi. W rekonstrukcji językowego obrazu drogi uwzględniono analizę łączliwości leksykalnej wyrazu droga, warstwę konotacyjną, czyli zjawisko „rozszerzania się semantyki” na podstawie analizy korpusów tekstowych. Artykuł wpisuje się w nurt badań językoznawczych ukierunkowanych etnolingwistycznie, wykorzystując aparat badawczy strukturalizmu i kognitywizmu.
The presented paper analyses the linguistic view of the road in Polish and Ukrainian from a comparative perspective. It describes the meanings presented in dictionaries, synonyms, metaphors and metonyms, proverbs reflecting the concept of the road. The reconstruction of the linguistic view of the road includes the analysis of the lexical connectivity of the word road, the connotation layer and the phenomenon of “semantics expansion” based on an analysis of text corpora. The paper is part of the stream of ethnolinguistically oriented linguistic research, while using the research apparatus of structuralism and cognitivism.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2022, 790, 1; 109-128
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kobietach, które łowią zwierzynę i męskie serca… Przyczynek do badań nad słownictwem myśliwskim
About women hunting for game and men’s hearts… Contribution into research on vocabulary related to hunting
Autorzy:
Janicka-Szyszko, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496961.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
leksyka
semantyka
językowy obraz świata
kultura
lexis
semantics
linguistic image of the world
culture
Opis:
Celem niniejszego artykułu była analiza słownictwa nazywającego kobiety polujące i związane z myślistwem poprzez pokrewieństwo oraz próba określenia obrazu świata odbitego w funkcjonujących w kulturze łowieckiej frazeologizmach i przysłowiach odnoszących się do niewiast. Analiza badanych wyrazów dowodzi gwałtownego zmniejszenia się liczby nazw żeńskich oraz wykorzystywania współcześnie na oznaczenie polujących kobiet eponimu Diana, co wskazuje na zachodzenie procesu apelatywizacji, czyli przenoszenia nazwy własnej (Diana) do zbioru wyrazów pospolitych (diana ‘polująca kobieta’). Analiza frazeologizmów oraz przysłów łowieckich potwierdza, że słownictwo odzwierciedla subiektywne widzenie świata. Kobiety postrzegane są stereotypowo, a pouczenia i uwagi, które odnajdujemy w paremiach, odczytać można jako brak zaufania wobec pań. Jednocześnie przysłowia łowieckie przez porównanie do wybranych zwierząt (sarna, łania) wskazują przede wszystkim na walory kobiet, które są przedstawiane jako zwinne, zręczne, pełne gracji, urody.
The aim of the article is the analysis of the vocabulary naming hunting women and those connected with hunting by affinity as well as picturing the reality of the world of hunters reflected in idiomatic expressions and proverbs related to women. The analysis of the examined data shows the rapid decrease in the number of female names and using eponym Diana in the contemporary language to indicate hunting women which results in appellation meaning transferring the proper name (Diana) to the pool of common words (Diana “a hunting woman”). The research of the given idiomatic expressions and proverbs related to women proves that the vocabulary reflects the subjective picture of the world. Women are perceived in a stereotypical way and the remarks and admonishments which are found in phrases can be read as the lack of trust towards ladies. At the same time the hunting proverbs thanks to comparing to some animals (roe deer, doe ) show positive aspects of females who are presented as agile, skillful and graceful.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2018, 1(17); 137-150
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowie w świetle danych systemowych
Autorzy:
Wasiuta, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607734.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive definition
linguistic worldview
proverb
lexical semantics
definicja kognitywna
językowy obraz świata
przysłowie
semantyka leksykalna
Opis:
The paper intends to outline a reconstruction of the linguistic picture of proverb in Polish. The author makes an overview of the information given in the dictionaries of both historical and modern Polish, i.e. etymology of the word przysłowie (proverb), its lexicographical definitions, word formation derivatives and idioms.
Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji obrazu przysłowia w polszczyźnie. Autor wychodzi od etymologii wyrazu przysłowie, a następnie analizuje informacje podawane w słownikach polszczyzny ogólnej – zarówno historycznych, jak i współczesnych – definicje leksykograficzne, derywaty słowotwórcze, utarte połączenia wyrazowe.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The image of the fly in Polish, French and English phraseology. A comparative analysis
Autorzy:
Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081479.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
lexical semantics
linguistic worldview
comparative analysis
phraseology
linguistic view of the fly
equivalence
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
analiza porównawcza
frazeologia
językowy obraz muchy
ekwiwalencja
Opis:
 The article concerns the image of the fly in Polish, French, and English phraseology. Connections between language and culture are discussed, with comparative semantic analyses as an important element of intercultural dialogue. Such analyses also benefit translation studies and language teaching. It is considered what properties of the fly are important for a given linguistic community, how the insect is viewed axiologically, and what experience of the insect has been preserved in the language’s phraseology. In the analysis, parallel phraseological units in all three languages are identified, with an account of the connections motivated by the physical properties of flies, their behaviour and axiology in relation to humans. In each language, different features of the fly are preserved so that the overall images of the insect are different. The frequency of the units with the nominal ‘fly’ in these languages also varies.
Artykuł dotyczy obrazu muchy utrwalonego w polskich, francuskich i angielskich frazeologizmach. Na wstępie autorka przypomina zależności istniejące między językiem i kulturą, dzięki którym porównawcze analizy semantyczne są ważnym elementem dialogu międzykulturowego. Następnie opisuje korzyści, jakie płyną z takich badań dla translatologii i dydaktyki przekładu. Stawia pytania o to, jakie właściwości muchy zostały przez daną społeczność komunikatywną uznane za istotne; jak społeczność ta wartościuje opisywanego owada i jakie doświadczenia zostały przez nią utrwalone w procesach frazeologicznych. W kolejności dokonuje analiz związków frazeologicznych tożsamych we wszystkich badanych językach, a następnie utrwalonych połączeń motywowanych właściwościami fizycznymi much, ich zachowaniem oraz wartościowaniem w relacji do człowieka. Porównanie zasobu frazeologicznego trzech języków pozwala ustalić, że każdy z nich skupia się na innych cechach muchy i utrwala nieco odmienny obraz tego owada. Różna jest również frekwencja związków z komponentem nominalnym mucha w poszczególnych językach.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 169-186
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O konieczności uwzględniania danych tekstowych w rekonstrukcji językowych obrazów kategorii pojęciowych
Autorzy:
Łozowski, Przemysław
Włodarczyk-Stachurska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611299.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
lexical semantics
language and culture
etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
semantyka leksykalna
język a kultura
Opis:
The study responds to Jerzy Bartminski’s call for using various kinds of data in doing ethnolinguistic research. The authors, thus, champion (i) the necessity of including textual data in reconstructing a linguistic worldview as well as (ii) a culturally-oriented non-systemic lexical semantics. That ethnolinguistic reconstruction cannot be based merely on dictionary-like information is shown by a critical assessment of purely systemic analyses of hussy, pheasant, and maid. It is concluded that textual evidence should be extensively explored and systematically used in cognitive ethnolinguistics as primary, rather than as supplementary data.
Autorzy dowodzą konieczności uwzględnienia danych tekstowych przy rekonstrukcji JOS-u w myśl koncepcji etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Na przykładzie trzech kategorii konceptualnych oznaczonych angielskimi leksemami hussy ‘latawica’, pheasant ‘bazant’, i maid ‘pokojówka’, ‘panna’, pokazują na ile i o ile zmienia się językowy obraz świata po uzupełnieniu danych systemowych w postaci definicji słownikowych o znaczenia kontekstowe obecne w wybranych tekstach. Swoje rozważania i analizy umieszczają w szerszym kontekście metodologicznym, tj. sporu o sposób rozumienia i uprawiania semantyki leksykalnej. W tym względzie kontrastują metodologie JOS-u, otwarta na wiele typów danych, w tym danych tekstowych, z taką praktyką badawcza, która programowo zorientowana jest wyłącznie na dane słownikowo-encyklopedyczne.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowe obrazy PRZYJAŹNI w języku duńskim
Autorzy:
Kacprzak, Aleksander
Szubert, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611491.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
linguistic worldviews
friendship
friend
venskab
ven
lexical-semantic fields
Danish semantics
językowy obraz świata
językowe obrazy świata
przyjaźń
przyjaciel
pola leksykalno-semantyczne
semantyka
duńska semantyka
Opis:
The article aims to describe two images or views of friendship in Danish. The data, excerpted from dictionaries (lexical definitions, synonyms, antonyms, hyperonyms, derivatives, and compounds) and from the National Corpus of Danish, show that there exist two parallel images of friendship in the language: one is connected with a more traditional understanding of friendship as a strong and close bond, the other is based on the idea of many acquaintances/friends. Corpus data suggest that it is the other, more recent image of friendship that is now most frequently evoked by speakers of Danish, although the traditional view is still present in their consciousness. This conclusion is corroborated by an analysis of the word ven, the main lexical exponent of the cultural concept being investigated.
Celem niniejszego artykułu jest opisanie dwóch różnych obrazów przyjaźni występujących w języku duńskim. Materiał językowy, pozyskany ze słowników (definicje leksykalne, synonimy, antonimy, hiperonimy, derywaty i złożenia związane z głównymi leksykalnymi eksponentami konceptu) oraz z Narodowego Korpusu Języka Duńskiego, wskazuje na to, że w języku duńskim równolegle funkcjonują dwa obrazy przyjaźni – jeden związany z bardziej tradycyjnym postrzeganiem przyjaźni jako bardzo silnej i bliskiej relacji oraz jeden, w ramach którego głównym celem jest posiadanie wielu znajomych/przyjaciół. Dane pochodzące z korpusu pozwalają na stwierdzenie, że to właśnie ten drugi, nowszy obraz przyjaźni jest obecnie najczęściej przywoływany przez użytkowników języka duńskiego, mimo że tradycyjny obraz przyjaźni wydaje się być wciąż obecny w ich świadomości. Wniosek ten poparty został dodatkowo analizą rozwoju znaczenia leksemu ven, który jest głównym leksykalnym eksponentem konceptu i który współcześnie odzwierciedla szersze rozumienie przyjaźni w języku duńskim.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Methodological basis of cognitive-anthropological semantics. The case of the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours (vols. 1-5, 2015-2019)
Autorzy:
Grzegorczykowa, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081404.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive-anthropological semantics
structural semantics
methodology
comparative linguistics
conceptualization
linguistic worldview
axiology
conceptual invariant
base image
honour
semantyka kognitywno-antropologiczna
semantyka strukturalna
metodologia
komparatystyka
konceptualizacja
językowy obraz świata
aksjologia
inwariant pojęciowy
pojęcie bazowe
honor
Opis:
Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza – metodologiczna, przedstawia podstawowy cel badań kognitywno-antropologicznych w opozycji do semantyki strukturalnej i opisuje kolejne kroki badawcze prowadzące do tego celu. Część druga zawiera refleksje na temat opublikowanych tomów „Leksykonu aksjologicznego”, w szczególności tomu 5, poświęconego pojęciu honoru.Celem badań semantyczno-strukturalnych jest rekonstrukcja systemu semantyczno-leksykalnego określonego języka (kodu), służącego komunikacji międzyludzkiej, a więc rekonstrukcja informacji, które można uzyskać przez „użycie kodu”. Celem semantyki kognitywnoantropologicznej jest rekonstrukcja sposobu konceptualizowania wyróżnionych językowo fragmentów świata.Zadania, stojące przed badaczami semantyki drugiego typu, to: (1) wykrycie obiektu, będącego przedmiotem konceptualizacji (pojęcia bazowego, inwariantu pojęciowego) i (2) rekonstrukcja sposobu jego obrazowania, konceptualizowania w umysłach ludzi mówiących danym językiem. To drugie zadanie dokonuje się przez analizę wyrażeń językowych powiązanych z badanym pojęciem. Wykorzystuje się w tym celu teorię pól leksykalno-semantycznych, a także teorię ram interpretacyjnych i teorię domen kognitywnych. Obie te kwestie omawiane są w artykule.
The article consists of two parts. The first, methodological part presents the goal of cognitive-anthropological research in opposition to structural semantics and describes successive steps that lead to that goal. The second part contains commentary on the Axiological Lexicon of Slavs and their Neighbours, especially volume 5, devoted to honour.The aim of semantic-structural research is to reconstruct the semantic-lexical system of a language (as code) serving interpersonal communication – in other words, it is to reconstruct the information that one may obtain through the use of the code. The aim of cognitive-anthropological semantics is to reconstruct the conceptualization of linguistically salient fragments of reality.The challenges that cognitive-anthropological linguists have to meet include: (1) the identitication of the object of conceptualization (the base concept/conceptual invariant); (2)  a reconstruction of the image, conceptualization of that object in the minds of people who speak a given language. The latter challenge is met through an analysis of linguistic expressions connected with a given concept – the theory of lexical-semantic fields, the theory of interpretive frames and the theory of cognitive domains are used for the purpose. Both these issuses are discussed in the article.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 9-23
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz wolności w pismach ks. Franciszka Blachnickiego
Linguistic image of freedom in the writings of Fr. Franciszek Blachnicki
Autorzy:
Kominek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1395866.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
semantics
conceptual and lexical fields
linguistic image of the world
idiolectal vision of the world
semantyka
pole pojęciowo-leksykalne
językowy obraz świata
idiolektalna wizja świata
Opis:
Analiza językowego obrazu wolności w pismach ks. Franciszka Blachnickiego, założyciela Ruchu „Światło-Życie”, wskazuje kilka ważnych cech tego obrazu. Charakteryzuje się on dużym bogactwem leksemów odnoszących się do pola pojęciowo-leksykalnego wolności i niewoli. W obrębie tych dwóch pól można wymienić różnego typu relacje znaczeniowe, ale dominują pary opozycyjnych leksemów typu: wolny – niewolnik, wyzwolenie – zniewolenie, wolność – swawola. W obrazie wolności ks. F. Blachnickiego określenia pozytywne górują zdecydowanie przed określeniami negatywnymi. Autor używa łagodniejszych terminów na określenie złego używania wolności, np. zamiast o swawoli czy samowoli mówi o pseudowolności. Rezygnuje z żywej w dyskursie religijnym metafory niewoli jako określenia szczególnego oddania się Bogu i ludziom. W zamian proponuje synonimy zależność i służba, chcąc uniknąć zdecydowanie pejoratywnej konotacji, jaką niesie w połączeniach typu niewola miłości słowo niewola.
An analysis of the linguistic image of wolność (freedom) in the writing of Fr. Franciszek Blachnicki, the founder of the “Light-Life” movement, has revealed several important features of the image. It is characterized by a large number of lexemes referring to the conceptual and lexical field of wolność (freedom) and niewola (slavery). Various types of semantic relations can be identified within these two fields, but pairs of opposing lexes: wolny (free) – niewolnik (slave), wyzwolenie (liberation) – zniewolenie enslavement), wolność (freedom) – swawola (playfulness) prevail. In the image of freedom by Fr. F. Blachnicki, positive definitions definitely outnumber the negative ones. The author used softer terms to describe the ill-conceived use of wolność (freedom), e.g., instead of swawola (frolics) or samowola (arbitrariness), he mentioned pseudowolność (pseudo-freedom). He surrendered the metaphor of niewola (captivity), typical of the religious discourse, as a description of special devotion to God and people. In return, he proposed synonyms for zależność (dependence) and służba (service), in order to avoid the pejorative connotation of the word niewola (slavery) in clusters like niewola miłości (bondage of love).
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2018, 35-36; 33-43
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Flannel i beggar’s blanket: metafory czy amalgamaty? Analiza kognitywna wybranych potocznych nazw dziewanny w języku angielskim
Autorzy:
Mierzwińska-Hajnos, Agnieszka Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34616393.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive semantics
common plant names
metaphor
conceptual blend
linguistic worldview
dynamic meaning construction
semantyka kognitywna
potoczne nazwy roślin
metafora
amalgamat pojęciowy
językowy obraz świata
dynamiczna konstrukcja znaczenia
Opis:
Autorka dokonuje analizy kognitywnej wybranych nazw dziewanny (Verbascum thapsus L.) w języku angielskim, motywowanych wyglądem rośliny. Analizując takie określenia jak flannel (pol. flanela) oraz beggar’s blanket (pol. koc żebraka), stara się ukazać, w jaki sposób przebiega konceptualizacja tych nazw. Wykorzystuje przy tym zarówno założenia teorii metafory pojęciowej, jak i teorii integracji pojęciowej, w szczególności zaś sześcioprzestrzenny model autorstwa Line Brandt i Per Aage Brandta. Równocześnie w artykule zostały zaprezentowane te aspekty, które wydają się być kluczowe dla analizy kognitywnej potocznych nazw roślin: rola ludzkiego doświadczenia i myśli ucieleśnionej w procesie konceptualizacji pojęć, sposób dynamicznego konstruowania znaczenia osadzonego w określonym kontekście oraz (iii) funkcja językowego obrazu świata w odkodowywaniu znaczeń.
The paper offers a cognitive analysis of selected common English names of mullein (Verbascum thapsus L.) motivated by the appearance of the plant. While analyzing such names as flannel and beggar’s blanket, the author strives to portray the way they are conceptualized by recalling Conceptual Metaphor Theory and Conceptual Integration Theory, in particular the Brandt and Brandt six-space model of conceptual integration, also known as a cognitive-semiotic approach to metaphor. In the course of the analysis, the author also makes reference to those aspects which seem indispensable from the standpoint of cognitive linguistics, viz. (i) the role of human experience and embodied thought in the conceptualization process, (ii) the dynamic and context-dependent meaning construction and (iii) the role of linguistic worldview in decoding meaning.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 131-150
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz kobiety i mężczyzny w aforyzmach Gertrudy von le Fort
Linguistic Images of Man and Woman in the Aphorisms of Gertrud von le Fort
Autorzy:
Żurawlew, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951892.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Gertrud von le Fort
aforyzm
relacja między kobietą a mężczyzną
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
aphorism
relation between a man and a woman
lexical semantics
linguistic image of the world
Opis:
W niniejszej publikacji mowa jest o językowym obrazie kobiety i mężczyzny w aforyzmach Gertrud von le Fort, niemieckiej pisarki żyjącej w latach 1876-1971, której twórczość określają inspiracje religijne. Podjęte tu rozważania wchodzą w zakres semantyki leksykalnej i korespondują z językoznawstwem aksjologicznym oraz nowszym nurtem badań językoznawczych, tzw. teolingwistyką. Autor poddaje semantycznej analizie sposób, w jaki Gertrud von le Fort kategoryzuje i wartościuje w swoich aforyzmach relację zachodzącą między kobietą i mężczyzną. Interesuje go etyka mowy poetki oraz wartości semantyczne tworzące w jej idiolekcie obraz obu płci. Ponieważ sferę aksjologiczną aforyzmów Gertrud von le Fort konstytuuje język doświadczenia religijnego, autor zwraca również uwagę na sposób, w jaki przedstawiana jest w badanych aforyzmach duchowość kobiety i mężczyzny. Refleksja metodologiczna oparta jest o studium wiedzy z zakresu badań nad językowym obrazem świata. Autor definiuje to zagadnienie, przedstawiając pierwotną koncepcję Wilhelma von Humboldta oraz współczesne koncepcje badawcze m.in. Jerzego Bartmińskiego i Ryszarda Tokarskiego, a następnie odnosi je do relacji, jaka zachodzi między językowym obrazem świata a literaturą. Rozważania wzbogacone są o notę biograficzną Gertrud von le Fort, której poetycka i prozatorska twórczość stała się na początku XX wieku oznaką duchowego odrodzenia Niemiec. Przedstawione zostały najważniejsze fakty z życia poetki oraz rozwój jej pisarskiego kunsztu. Autor przypomina m.in. o Hymnach do Kościoła (Hymnen an die Kirche) – jednym z najważniejszych poematów niegdyś protestanckiej pisarki, w którym zawarła swój własny duchowy proces zbliżania się do katolicyzmu. Praca stanowi oryginalny wkład autora do badań nad literacką spuścizną Gertrud von le Fort. Jak dotąd nie były prowadzone żadne analizy ujmujące jej aforystyczną twórczość z punktu wiedzenia językoznawstwa kulturowego, uwzględniającego aspekty aksjologiczne jej idiolektu. Refleksja dowodzi m.in., że orientacja estetyczna języka le Fort oparta jest o ideę wzajemności kobiety i mężczyzny, i że obraz obu płci zastany w aforyzmach pisarki jest spójny z ich potocznym wyobrażeniem zakorzenionym w tradycji chrześcijańskiej. Tym samym praca może być społecznie ważnym przyczynkiem do dalszych rozważań z zakresu wywiedzionej z literatury chrześcijańskiej antropologii płci.
The following paper deals with a linguistic image of man and woman in the aphorisms of Gertrud von le Fort, a German writer whose dates are 1876-1971 and whose oeuvre is determined by religious inspirations. Reflections undertaken in this paper are related to the field of lexical semantics and correspond with axiological linguistics as well as the latest tend in linguistic studies, the so called theological linguistics. The semantic analysis carried out in the paper addresses the ways in which Gertrud von le Fort categorises and evaluates the relation between a man and a woman in her aphorisms. The author of the paper is interested in the ethics of the poet's utterance as well as semantic properties that create the images of both sexes in le Fort's idiolect. Since the axiological sphere of Gertrud von le Fort's aphorisms is constituted by the language of religious experience, the author of this paper also concentrates on the ways in which spirituality of a man and a woman is represented in the aphorisms under discussion. Methodological reflection focuses on recent developments in the studies on the linguistic image of the world. The author defines this issue by referring to the original concept formulated by Wilhelm von Humboldt as well as recent research conceptions of Jerzy Bartmiński and Ryszard Tokarski, among others. He then relates them to interdependence between literature and the linguistic image of the world. The reflections are enriched by a biographical note of Gertrude von le Fort, whose poetry and prose became a symbol of spiritual rebirth of Germany at the beginning of the 20th century. Major facts of the poet's life as well as her artistic skill in writing are presented in the paper. The author evokes Hymns to the Church (Hymnen an die Kirche) that belong to the most important texts of this formerly protestant writer – in which she presented her own spiritual process of moving closer to Catholicism. The author of this paper provides an original input into the studies on the literary legacy of Gertrud von le Fort. So far no studies have been conducted on her aphoristic oeuvre from the angle of cultural linguistics that includes axiological aspects of her idiolect. The reflection proves that the esthetically-oriented language of le Fort is based on the idea of mutuality between man and woman and that the images of both sexes found in the writer's aphorisms are consistent with a popular perception rooted in Christian tradition. Theat is why this paper may become an important contribution to further considerations in the field of gender anthropology inferred from Christian literature.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 149-174
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies