Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "czeski" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
Mowa Polaków na Zaolziu (w kontekście języków ogólnonarodowych i ich odmian)
The speech of Poles in the Zaolzie region (in the context of ethnic languages and their varieties
Autorzy:
Bogoczová, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594251.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
czeski Śląsk Cieszyński
język polski
język czeski
gwara
język mieszany
Czech part of Cieszyn in Silesia
Polish language
Czech language
dialect
mixed language
Opis:
Artykuł dotyczy sytuacji językowej na Śląsku Cieszyńskim w Republice Czeskiej, który zamieszkuje m.in. polska mniejszość narodowa. W pierwszej kolejności zostały podane i wyjaśnione podstawowe pojęcia odnoszące się do omawianego regionu i opisane wydarzenia historyczne, które doprowadziły do obecnej sytuacji językowej. Następnie przytoczono cechy typowego członka polskiej mniejszości na Śląsku w Republice Czeskiej. W dalszej kolejności poświęcono uwagę językom i ich odmianom, które kształtowały lokalną mowę potoczną, szczególnie zaś samej mowie „po naszymu”, przedstawionej we fragmentach autentycznych tekstów. W artykule zawarto również informacje o tym, jak przebiegały spory o afiliację gwary zachodniocieszyńskiej do czeskiego lub polskiego języka etnicznego.
This article deals with the language situation in the Czech part of Cieszyn in Silesia, where, among others, members of a Polish national minority live. First, the author introduces and explains basic notions concerning the region and offers a brief description of the historical development that has led to its present state. She presents the basic properties of a typical member of the Polish minority in the Czech part of Silesia. Subsequently, the author devotes attention to the languages and their varieties which have shaped the local common language, especially the speech itself, which is presented in the form of extracts from authentic texts. The third part of the article contains information about how disputes about the affiliation of the West Cieszyn dialect to the Czech or Polish ethnic language took place.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 7-18
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkice z dialektologii języka czeskiego 3. Czeska dialektologia od połowy XX w. i jej aktualne zadania
Sketches from Czech dialectology. 3. Czech dialectology since the middle of the 20th century and its current works
Autorzy:
BOGOCZOVÁ, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908822.pdf
Data publikacji:
2018-09-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech language
dialectology
toponyms
research projects
język czeski
dialektologia
toponimy
projekty badawcze
Opis:
Článek Česká dialektologie od pol. 20. stol. a její aktuální úkoly je přehledem toho, čím se zabývala česká dialektologie od konce 2. světové války po současnost. Autorka se zaměřuje na významné badatele a jejich díla, na základní úkoly (projekty), na vývoj českého dialektologického myšlení obecně. Okrajově se dotýká nové politické a společenské situace v poválečném Československu, která přinesla změny také na jazykové mapě této země. Z celostních (komplexních) prací autorka upozorňuje hlavně na Nástin české dialektologie Jaroslava Běliče a na kolektivní dílo Český jazykový atlas (díl I–VI). Výběr dílčích témat i literatury zohledňuje do jisté míry potřeby a preference polského bohemisty.
The article entitled The Czech Dialectology Since the Half of 20th Century and Its Current Challenges is an overview of what the Czech dialectology has been dealing with since the Second World War up to the present. The author focuses on the major researchers and their work, on the basic tasks of dialectology and on the development of the Czech dialectological thinking in general. It marginally touches on a new political and social situation in postwar Czechoslovakia, which also brought changes to the linguistic map of this country. From the comprehensive works, the author draws attention mainly to The Outline of Czech Dialectology by Jaroslav Bělič and the collective work Czech Language Atlas (Part 1-6). The selection of sub-topics and literature to a certain extent reflects the needs and preferences of Polish bohemists.
Źródło:
Bohemistyka; 2017, 2; 144-162
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czeskie Vánoce ‘Boże Narodzenie’ w perspektywie etnolingwistycznej (czeskie wartości i słowa klucze)
Autorzy:
Vanková, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611318.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Vánoce
Christmas
values
Czech
Czech culture
cognitive ethnolinguistics
cultural key words
Czech sign language
Boże Narodzenie
wartości
język czeski
kultura czeska
etnolingwistyka kognitywna
kulturowe słowa klucze
czeski język migowy
Opis:
The paper introduces a pilot study from ongoing ethnolinguistic research into the Czech concept of VÁNOCE ‘Christmas’. It is placed in the context of the theory of cultural key words referring to the author’s previous studies on the concepts of DOMOV ‘home, homeland’ and POHODA ‘well-being, comfort, rest, peace’. In the paper, the meaning of the concept of VÁNOCE is summarized in accordance with Czech monolingual dictionaries, the rituals and scenarios associated with the Christmas Eve are described using empirical research data, analysed are social discussions of Christmas (esp. of the baby Jesus) as well as examples of the conceptualization of Christmas in popular songs. The paper also includes several remarks on the Christmas stereotype in Czech sign language.
Artykuł jest pilotażową próba etnolingwistycznego opisu czeskiego pojęcia VÁNOCE ‘Boże Narodzenie’. Zostaje ono umieszczone w kontekście innych słów kluczy, z odwołaniem do wcześniejszych badań autorki dotyczących pojęć DOMOV ‘dom, ojczyzna’ i POHODA ‘wygoda, komfort, odpoczynek, spokój’. W niniejszej pracy pojęcie to jest opisane zgodnie z definicjami w jednojęzycznych słownikach języka czeskiego; uwzględniono także, na podstawie danych empirycznych, rytuały i scenariusze zachowań związane z Wigilią Bożego Narodzenia; poddano analizie dyskusje społeczne na temat świat (zwłaszcza dotyczące postaci dzieciatka Jezus) oraz przykłady konceptualizacji Bożego Narodzenia w popularnych  piosenkach. Artykuł zamykają wstępne uwagi na temat stereotypu świat w czeskim języku migowym.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Techniki tłumaczenia frazy תֵּבַת עֲצֵי־גֹפֶר i jej łacińskiego odpowiednika arca de lignis levigatis w czeskich i polskich przekładach biblijnych z okresu od XIV do XVI wieku
Techniques for translating the phrase תֵּבַת עֲצֵי־גֹפֶר and its Latin equivalent arca de lignis levigatis in Czech and Polish Biblical translations from the period from the fourteenth to the sixteenth century
Autorzy:
SIERADZKI, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909186.pdf
Data publikacji:
2020-09-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polnish
Czech
Bibel
arca de lignis levigatis
język polski
język czeski
Biblia
Opis:
Przedmiotem analiz są sposoby przekładu fraz תֵּבַת עֲצֵי־גֹפֶר oraz arca de lignis levigatis w czeskich i polskich tekstach biblijnych z okresu od XIV do XVI wieku. Celem prowadzonych badań jest pokazanie na ile kształt leksykalny odpowiedników tych fraz we wspomnianych tłumaczeniach miał związek z wyborem podstawy tłumaczenia, z panującą w danym kręgu tradycją przekładową oraz z przyjmowanymi interpretacjami i objaśnieniami określonego miejsca w Biblii. Prowadzone w artykule analizy pokazują, że autorzy wszystkich czeskich przekładów biblijnych unikają dosłownego tłumaczenia rzeczownika tebh i jego łacińskiego odpowiednika arca. Tak translatorzy katoliccy, jak i protestanccy regularnie oddają go przez rzeczownik koráb. Taki sposób przekładu przyjmują też, wzorując się na Czechach, katolickie biblie polskie. Stan obserwowany w badanych tekstach dowodzi, że decyzje translatorskie były motywowane nie znaczeniem rzeczownika z podstawy hebrajskiej czy łacińskiej, ale związane były z możliwymi ujęciami arki Noego w pismach teologicznych czy nawet utrwalonych w ogólnie pojętej kulturze chrześcijańskiej. Inne rozwiązania na gruncie polskim przyjmują protestanckie tłumaczenia z języków oryginału, w których człon konstytutywny frazy stanowią rzeczowniki archa i skrzynia, bezpośrednio nawiązujące do znaczenia rzeczownika z podstawy tłumaczenia.
The subject of the analysis are the methods of translating phrases and arca de lignis levigatis in Czech and Polish biblical texts from the period from the 14th to the 16th century. The aim of the research is to show to what extent the lexical shape of the equivalents of these phrases in the mentioned translations was related to the choice of the translation basis, the translation tradition prevailing in a given circle, as well as the interpretations and explanations adopted for a specific place in the Bible. The analyzes conducted in the article show that the authors of all Czech Bible translations avoid literal translations of the noun tebh and its Latin equivalent arca. Both Catholic and Protestant translators regularly render it through a noun koráb. This way of translation is also adopted by Catholic Polish Bibles, modeled on the Czechs. The state observed in the studied texts proves that the translating decisions were motivated not by the meaning of a noun from the Hebrew or Latin basis, but were related to possible depictions of Noah's ark in theological writings or even perpetuated in generally understood Christian culture. Other solutions on the basis of Polish accept Protestant translations from the original languages, in which the constitutive element of the phrase make nouns archa and a chest, directly referring to the meaning of the noun from the translation basis.
Źródło:
Bohemistyka; 2020, 4; 479-502
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs w komentarzach politycznych polskich i czeskich dyskusji w Internecie na przykładzie problemu migracji
Discourse in political commentaries of Polish and Czech discussions on the Internet on the example of the migration problem
Autorzy:
Dobrotová, Ivana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908865.pdf
Data publikacji:
2019-05-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech language
Polish language
discourse
migration
corpus analysis
język czeski
język polski
dyskurs
migracja
analiza korpusowa
Opis:
W artykule autorka analizuje dyskurs czeskich i polskich forów internetowych po wypadku statku Aquarius w czerwcu 2018 r. Wykorzystuje metodę analizy, aby połączyć wszystkie komentarze w jeden heterogeniczny tekst i pokazać, jak wygląda dyskusja na temat migracji w większości społeczeństwa eurosceptycznego Europy Wschodniej (Republika Czeska) i w większości społeczeństwa eurooptymistycznego (Polska). Analiza dyskursu wraz z analizą frekwencyjną (oprogramowanie AnrConc) pokazuje, że pomimo różnic między Czechami i Polakami oba narody czują się częścią społeczności europejskiej. Pokazano również, że w obu krajach istnieje silna potrzeba znalezienia irracjonalnych wyjaśnień kryzysu migracyjnego.
A paper is focusing on discourse analysis of Czech and Polish internet discussions after case of Aquarius ship in June 2018. Author is using discourse analysis to merge all comments in one heterogenic text and to show how discussion about migration looks like in case of most Eurosceptic society of Eastern Europe (Czech Republic) and in most Eurooptimist society (Poland). Discourse analysis together with tools of quantitative analysis (software AnrConc) shows that despite differences between Czechs and Poles, both nations feels themselves as part of European community. It was shown as well, that in both nations there is strong need to find irrational explanations of migrant crisis
Źródło:
Bohemistyka; 2019, 2; 217-238
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vědecko-výzkumná práce poznaňské bohemistyki
Bohemian research work of Adam Mickiewicz University in Poznan
Autorzy:
Balowski, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908874.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech language
Czech literature
research
A. Mickiewicz University
język czeski
literatura czeska
badania naukowe
Uniwersytet A. Mickiewicza
Opis:
Autor popisuje vědecký výzkum prováděný na Katedře slovanských jazyků a literatur Univerzity A. Mickiewicze v Poznani. Popisuje také výzkumné národní a mezinárodní projekty a granty. Celek je doplněn bibliografií prací zaměstnanců katedry.
The author describes scientific research conducted at the Department of Slavic Languages and Literatures of the University of A. Mickiewicz in Poznań. He also discusses research projects and national and international grants. The whole is complemented by a bibliography of the works of the Department's employees.
Źródło:
Bohemistyka; 2019, 3; 413-422
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy lokali serwujących kawę w małych polskich i czeskich miastach
Names of places serving coffee in small Polish and Czech towns
Autorzy:
Fałowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50676826.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
chrematonymy
proper names
names of cafés
Czech language
chrematonimia
nazwy własne
nazwy kawiarni
język czeski
język polski
Opis:
Artykuł stanowi próbę porównania nazw czeskich i polskich kawiarni oraz cukierni znajdujących się w miastach liczących od 10 000 do 20 000 mieszkańców. W pierwszej kolejności zestawione zostają polskie określenia kawiarnia i cukiernia oraz czeskie kavárna i cukrárna pod kątem ich pojemności semantycznej. Główna część analizy obejmuje 180 czeskich i polskich urbochrematonimów badanych pod względem ich struktury, motywacji onomastycznej oraz promowanych w nazwach wartości, m.in. z wykorzystaniem wcześniejszych publikacji autorstwa Patrika Mittera, Zuzany Hlubinkovej, Adama Siwca czy Artura Gałkowskiego. Analiza wykazuje m.in. liczne podobieństwa w nazewnictwie czeskich i polskich lokali serwujących kawę, a także wpływ urbochrematonimów obecnych w dużych miastach na mniejsze ośrodki miejskie.
The article is an attempt to compare the names of Czech and Polish cafés and confectioneries located in towns with between 10,000 and 20,000 people. In the first place, the Polish lexems kawiarnia and cukiernia as well as the Czech kavárna and cukrárna in terms of their semantic capacity are compared. The main part of the analysis includes 180 Czech and Polish urbochrematonims studied in terms of their structure, onomastic motivation and values promoted in names, inter alia using previous publications written by Patrik Mitter, Zuzana Hlubinková, Adam Siwiec and Artur Gałkowski. The analysis shows inter alia numerous similarities in the naming of Czech and Polish places serving coffee, as well as the impact of urbochrematonims present in large cities on smaller urban centers.
Źródło:
Bohemistyka; 2023, 23, 2; 241-254
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy imienne przymiotników twardotematowych we współczesnym języku czeskim – analiza korpusowa
Short Forms of Hard-Stem Adjectives in the Contemporary Czech language – the corpus analysis
Autorzy:
Hebal-Jezierska, Milena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909168.pdf
Data publikacji:
2020-05-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
short forms of hard-stem adjectives
Czech language
corpus analysis
przymiotniki twardotematowe imienne
język czeski
analiza korpusowa
Opis:
Celem artykułu jest analiza form krótkich przymiotników w języku czeskim w kontekście ich złożonych odpowiedników. Materiał badawczy został zebrany z równoważnego korpusu języka czeskiego SYN2015. Przymiotniki imienne znajdują się pod względem statystycznym na marginesie języka czeskiego. Występują w konkretnych konstrukcjach gramatycznych i leksykalnych. Zajmują zatem stałe miejsce w systemie czeszczyzny. Są stosowane w wypowiedziach literackich, nie tylko książkowych, jak wskazują na to gramatyki języka czeskiego, ale nieraz także w potocznym języku literackim (np. a hotovo). Przymiotniki imienne najczęściej pełnią funkcję orzecznika lub predykatywu, rzadziej okolicznika, przydawki niekongruentnej lub członu samodzielnego. Część przymiotników imiennych występuje w ustalonych połączeniach językowych (np. pokud možno, buď tak laskav, buď zdráv).  
The aim of the article is to analyze short forms of adjectives in Czech in the context of their long equivalents. The research material was collected from the corpus of the Czech language, SYN2015. Native adjectives are statistically on the margins of the Czech language. They appear in specific grammar and lexical constructions. Therefore, they occupy a permanent place in the Czech system. They are used not only in literary statements, as the Czech grammar shows, but also in colloquial literary language (e.g. a hotovo). The short forms of adjectives most often perform the function of a predicate or predicative, more rarely an incongruent attribute, adverbial or independent element. Some adjectives occur in established language connections (e.g. pokud možno, buď tak laskav, buď zdráv).
Źródło:
Bohemistyka; 2020, 2; 186-206
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie vs. czeskie lekcje zdalne. 3:0 dla Czechów
Czech vs. Polish distance lessons. 3.0 for Czechs
Autorzy:
Pieniążek, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49352089.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Polish language
Czech language
media education
pandemic
visual communication
język polski
język czeski
edukacja medialna
pandemia
komunikacja wizualna
Opis:
W artykule porównuję lekcje zdalne realizowane przez stacje telewizyjne w Polsce i w Czechach w czasie lockdownu. Sprawdzam, jak z wyzwaniami edukacyjnymi doby pandemii poradzili sobie medialni producenci i nauczyciele, weryfikuję wykorzystanie nowych technologii. Ogólna kultura cyfrowa i medialna twórców analizowanych zajęć wyraźnie wpływa na sposób ich mediatyzacji. Próbuję komparatystycznie uchwycić dominujące zasady metodyczne, metodologiczne oraz medialne w produkcjach polskich i czeskich. We wnioskach wskazuję na znaczące różnice w strukturze lekcji, wynikające z odmiennych kompetencji humanistycznych i medialnych ich twórców.
In the article, I compare remote lessons offered by TV stations in Poland and the Czech Republic during the lockdown. I examine how media producers and teachers coped with the educational challenges of the pandemic, and I analyze the use of new technologies. The authors’ general digital and media culture influences the way their lessons are mediated. I attempt to capturethe dominant methodological and media principles in Polish and Czech lessons in a comparative manner. In the conclusions, I indicate significant differences in the structure of these lessons, resulting from the different humanistic and media competencies of their authors.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2022, 14, 4; 67-81
2083-7275
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kto znał – niech wspomni” o prywatnych nekrologach rocznicowych w czeskiej, słowackiej i polskiej prasie
»Who knew – mention«. About private obituaries in the Czech, Slovak and Polish press
Autorzy:
Olchowa, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908812.pdf
Data publikacji:
2018-09-07
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
obituary
funeral genres
Czech language
Polish language
Slovak language
nekrolog
gatunki funeralne
język czeski
język polski
język słowacki
Opis:
Przedmiotem zainteresowania uczyniono nekrologi z okazji rocznicy śmierci zmarłego ogłaszane przez jego bliskich. Celem było ustalenie struktury tego gatunku funeralnego, opisanie wykorzystanych środków językowych i podanie typowych cech. Na podstawie konfrontatywnych badań wskazano różnice i podobieństwa. Analizie poddano prywatne nekrologi rocznicowe zamieszczone w czeskiej, słowackiej i polskiej prasie lokalnej, które ukazały się od 1.08.2017 do 31.12.2017 roku. Wydzielono stałe komponenty tworzące strukturę badanych tekstów: data rocznicy śmierci, dane identyfikujące zmarłego, wspomnienie, podpis nadawcy. Najbardziej wyodrębniają się nekrologi polskie, ponieważ jako jedyne stanowią nie tylko wspomnienie o śmierci bliskiego, ale przede wszystkim zawiadamiają o mszy świętej odprawianej w intencji zmarłego lub zapraszają na wspólną modlitwę, co poświadcza głęboko zakorzenioną w Polsce tradycję i wpływ chrześcijaństwa na kulturę polską. Z kolei najwięcej wspólnych cech mają nekrologi czeskie i słowackie, które poza niewielkim różnicami są tożsame. Stwierdzono, że badane teksty mają stereotypową konstrukcję, częstokrotnie powielane schematy i formuliczny kształt językowy. Wyodrębniona i najważniejsza część poświęcona jest zmarłemu, który ukazany jest z punktu widzenia żałobników i poprzez uczucia jakie żywią do niego, natomiast formuły finalne różnicują nekrologi w obrębie poszczególnych języków. Badania potwierdziły, że wyraz pamięci o zmarłym w rocznicę jego śmierci to zwyczajowe zachowanie w kulturach zachodniosłowiańskich.
The subject of interest was made obituaries on the anniversary of the deceased's death announced by his relatives. The aim was to determine the structure of this funeral genre, describe the linguistic means used and provide typical features. Differences and similarities were indicated on the basis of comparative studies. The analysis included private anniversary obituaries included in the Czech, Slovak and Polish local press, which were published from 01/08/2017 to 31/12/2017. Solid components were created forming the structure of the studied texts: date of death anniversary; identification data of the deceased; memory; signature of the sender. The most distinguished are Polish obituaries, because they are the only ones that are not only a memory of a loved one's death, but above all they announce a holy mass for the deceased or invite for a common prayer, which is confirmed by the deeply rooted tradition and influence of Christianity on Polish culture. On the other hand, Czech and Slovak obituaries have the most common features, which, apart from minor differences, are identical. It was found that the texts studied have a stereotypical construction, often reproduced diagrams and a formulic language shape. The isolated and the most important part is devoted to the deceased, who is shown from the point of view of the mourners and the feelings they have, while the final formulas differentiate the obituaries within the studied languages. Studies have confirmed that the expression of remembrance of the deceased on the anniversary of his death is a customary behavior in Western Slavic cultures.
Źródło:
Bohemistyka; 2018, 3; 259-274
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stylistyka i pragmatyka praskich dyrektywnych napisów publicznych
Stylistics and pragmatics of the Prague directive public inscriptions
Autorzy:
Charciarek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50694117.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
język czeski
stylistyka
pragmatyka
dyrektywne akty mowy
napisy publiczne
Praga
Czech
stylistics
pragmatics
direct speech acts
public inscriptions
Prague
Opis:
Artykuł stanowi analizę napisów publicznych postrzeganych jako swoiste miniteksty. Funkcjonują one w przestrzeni publicznej, są w dużym stopniu sformalizowane, szablonowe, utrwalone i rozpoznawalne społecznie. Zaprezentowana analiza pragmatyczna i stylistyczna objęła elementy językowe napisów. Poszczególne napisy publiczne zostały potraktowane jako akty mowy według typu dyrektywności, tj. zakazy, nakazy, prośby, ostrzeżenia i pozwolenia. Materiał poddany analizie został zebrany w przestrzeni publicznej Pragi – pochodzi z tabliczek, wywieszek, kartek, nalepek czy przycisków umieszczonych na drzwiach, oknach, bramach, słupach, wiatach, ścianach budynków itp.
This article contributes to the study of public inscriptions perceived as a specific kind of mini-text. They function in the public space and are highly formalised, stencilled, fixed and socially recognisable. The pragmatic and stylistic analysis presented here includes linguistic elements of the inscriptions. Individual public inscriptions are treated as speech acts according to the type of directivity, i.e. prohibitions, injunctions, requests, warnings and permissions. The analysed research material was collected in the public space of Prague, and it comes from placards, posters, cards, stickers or buttons placed on doors, windows, gates, poles, bus shelters, building walls, etc.
Źródło:
Bohemistyka; 2023, 23, 4; 575-597
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anglicyzmy leksykalne i ich derywaty w języku czeskim na podstawie gazety »Mladá fronta Dnes«
Lexical Englishisms and their derivatives in Czech based on the newspaper »Mladá fronta Dnes«
Autorzy:
Chlebowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908905.pdf
Data publikacji:
2020-01-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech language
Mladá fronta Dnes
Anglicisms
Czech-English language contacts
język czeski
„Mladá fronta Dnes”,
anglicyzmy
czesko-angielskie kontakty językowe
Opis:
Przedmiotem artykułu jest 435 haseł leksykalnych – anglicyzmy i derywaty od anglicyzmów (użyte łącznie 3 124 razy). Materiał pochodzi z siedmiu obszernych numerów gazety „Mladá fronta Dnes” z listopada 2009 r. Jednostki leksykalne reprezentują między innymi następujące pola znaczeniowe: sport (128 haseł), muzyka i subkultury (40 haseł), transport i budownictwo (25 haseł), ekonomia i handel (24 hasła), środki masowego przekazu (24 hasła). Około 40% wszystkich haseł stanowią hapaxlegomena.
The object of the article are 435 lexical items – anglicisms and their derivatives (used a total of 3 124 times). The material is derived from seven extensive issues of Mladá fronta Dnes published in November 2009. The lexical units represent, among others, the following semantic fields: sport (128 units), music and subcultures (40 units), transport and construction (25 units), economy and business (24 units) and mass media (24 units). Single items account for about 40% of the total.
Źródło:
Bohemistyka; 2019, 4; 484-500
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The meaning of the basic term for the colour black in Czech, Polish and Upper Sorbian
Autorzy:
Bura, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2193793.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech
Polish
Upper Sorbian
semantics
basic term for “black”
język czeski
język polski
język górnołużycki
semantyka
podstawowe znaczenie określenia „czarny”
Opis:
In European culture the colour black has quite a diverse and complex symbolism, which is also confirmed in the phrases containing black and referring to human life and the surrounding nature. This article is a comparative analysis of the meanings (figurative and literal) and connotations of the term “black” in three genetically close languages: Czech, Polish and Upper Sorbian. The comparative approach has brought out both the similarities in the conceptualization of this colour and its connotations, which are typical for two languages or only one. The semantic connotations of black in the analysed languages confirm their high compliance, which results from the linguistic and cultural proximity. The differences relate primarily to the wealth of expressions that implement the appropriate connotations. There is a visible lack of symmetry between Czech and Polish ??on the one hand, and Upper Sorbian on the other. In Upper Sorbian, as a minority language, one can also notice the influence of the German language (clichés of German expressions), which results from the closeness of Upper Sorbian with German.
W kulturze europejskiej kolor czarny ma dość zróżnicowaną i złożoną symbolikę, co potwierdzają również zwroty zawierające czerń i odnoszące się do życia człowieka i otaczającej go przyrody. Artykuł jest analizą porównawczą znaczeń (przenośnych i dosłownych) oraz konotacji terminu „czarny” w trzech bliskich genetycznie językach: czeskim, polskim i górnołużyckim. Podejście porównawcze ujawniło zarówno podobieństwa w konceptualizacji tego koloru, jak i jego konotacje, które są charakterystyczne dla dwóch języków lub tylko jednego. Semantyczne konotacje czerni w analizowanych językach potwierdzają ich wysoką zgodność, która wynika z bliskości językowej i kulturowej. Różnice dotyczą przede wszystkim bogactwa wyrażeń realizujących odpowiednie konotacje. Widoczny jest brak symetrii między językiem czeskim i polskim z jednej strony, a górnołużyckim z drugiej. W języku górnołużyckim, jako języku mniejszościowym, można również zauważyć wpływ języka niemieckiego (klisze wyrażeń niemieckich), co wynika z bliskości języka górnołużyckiego i niemieckiego.
Źródło:
Bohemistyka; 2022, 3; 413-434
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
»Jak funguje teatr a film«, czyli obecność języka czeskiego w mowie »po naszymu« Polaków na Zaolziu
“How Theatre and Film Function”, or the Presence of the Czech Language in the “Po Naszymu” Speech of Poles in the Zaolzie Region
Autorzy:
Bogoczová, Irena
Bortliczek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50677588.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Zaolzie
gwara
język czeski
język polski
interferencja
mowa „po naszymu”
the Zaolzie Region
dialect
Czech language
Polish language
interference
„po naszymu” speech
Opis:
Artykuł »Jak funguje teatr a film«, czyli obecność języka czeskiego w mowie »po naszymu« Polaków na Zaolziu powstał na podstawie badań socjolingwistycznych sytuacji językowej na Zaolziu. Badania te prowadzą autorki w wieloetnicznym, wielojęzycznym oraz kulturowo zróżnicowanym środowisku czeskiego śląska Cieszyńskiego od lat. Zamieszkująca te tereny mniejszość polska korzysta m.in. z sieci szkół z polskim językiem nauczania. Biegle mówi i pisze także po czesku, a na co dzień uczestniczy w czeskojęzycznych sytuacjach komunikacyjnych. Poza tym w rozmowach nieoficjalnych (niepublicznych) używa gwary cieszyńskiej, należącej do polskiego języka etnicznego. W wyniku tych zachowań mownych na Zaolziu wykreował się specyficzny kod mieszany zwany „po naszymu”, który – w odróżnieniu od tradycyjnej gwary – nie posiada ustabilizowanej normy systemowej, lecz dynamicznie reaguje na zmiany realiów i potrzeb komunikacyjnych miejscowej ludności.  
The present article, entitled “How Theatre and Film Function”, or the Presence of Czech in the Commonly Spoken Po Naszymu in Těšín Silesia, in the Czech Republic, is an outcome of the sociolinguistic research into this environment, which the authors have been working on for some time. The linguistic situation in the Czech Těšín region corresponds to the nationality (ethnic) situation there, with its rich and varied local culture. In addition to the Czech majority, the area has traditionally been inhabited by a Polish minority, utilizing, among other things, a network of minority schools with Polish as the language of instruction. They navigate the Czech language environment without difficulty, and I n unofficial (and non-public) communication use their native West Těšín dialect, known as Silesian-Polish. From these codes, a mixed spoken language – „po naszymu” – has emerged, which, unlike the Polish-Silesian subdialect, has no standard form and reacts dynamically to the changing extra-linguistic reality. The paper presents an analysis of part of an authentic text in this mixed language.
Źródło:
Bohemistyka; 2023, 23, 2; 225-240
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Does the Presuppositional Imperfective Exist in Russian (and Slavic)?
Czy w języku rosyjskim (i słowiańszczyźnie) istnieje imperfektyw presupozycyjny?
Autorzy:
Dickey, Stephen
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33315737.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Russian language
Czech language
Croatian language
verbal aspect
imperfective statements of fact
język rosyjski
język czeski
język chorwacki
aspekt czasownikowy
imperfektywne stwierdzenie faktu
Opis:
This paper discusses data which are problematic for the hypothesis that the presupposition that an action has taken place directly motivates the use of the imperfective aspect in statements of fact in Russian, and by extension in other Slavic languages. It argues that while imperfective statements of fact occur in presuppositional contexts, such usage is instead motivated by particular semantic elements/discourse effects, such as the construal of a situation as an aterminative process or as repeatable, construals which also motivate non-presuppositional imperfective statements of fact. Similarly, it discusses cases of presuppositional perfective usage, which are likewise triggered by semantic elements that have been independently motivated for non-presuppositional perfective usage. It is further suggested that presuppositional imperfectives can be explained as cases in which the speaker ignores the original causal chain of an action and mentions the event with some orthogonal purposes in mind. In contrast, the perfective tracks the event in its originally intended causal chain. Lastly, it presents data indicating that presuppositional imperfectives in Czech and Croatian reflect the construal of an action as a process.  
W artykule omówiono dane, które są problematyczne z punktu widzenia hipotezy, że presupozycja, iż działanie miało miejsce, bezpośrednio motywuje użycie aspektu niedokonanego w stwierdzeniach faktu w języku rosyjskim, a tym samym w innych językach słowiańskich. Autor argumentuje, że imperfektywne stwierdzenia faktu występują w kontekstach presupozycyjnych, a takie użycie jest motywowane przez określone elementy semantyczne / efekty dyskursu, takie jak interpretacja sytuacji jako procesu aterminatywnego lub powtarzalnego, co również motywuje niepresupozycyjne imperfektywne stwierdzenia faktu. Omówione zostały ponadto przypadki presupozycyjnego użycia perfektywnego, które także są wywoływane przez elementy semantyczne, które zostały niezależnie umotywowane dla użycia niepresupozycyjnego perfektywnego. Zasugerowano, że presupozycyjne imperfektywa można wyjaśnić jako przypadki, w których nadawca komunikatu ignoruje pierwotny łańcuch przyczynowy czynności i wspomina o zdarzeniu, mając na uwadze pewne niezależne cele. W przeciwieństwie do tego, perfektyw sytuuje akcję w jej pierwotnie zamierzonym łańcuchu przyczynowym. W zakończeniu przedstawiono dane wskazujące na fakt, iż imperfektywa presupozycyjne w języku czeskim i chorwackim odzwierciedlają rozumienie akcji jako procesu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies