Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Vitamin" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Evaluation of vitamins A, C and E content in diets of adolescents living in Warsaw, Poland
Autorzy:
Dybkowska, E.
Waszkiewicz-Robak, B.
Piekot, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874638.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
diet
vitamin A
vitamin C
vitamin E
antioxidant
intake
adolescent
Warsaw city
Polska
nutrient content
Opis:
Background. Antioxidant vitamins such as alpha-tocopherol (vitamin E), ascorbic acid (vitamin C), and beta-carotene (provitamin A), play a significant role in protecting the body from an excess of free radicals. The vitamin content of the diet is thus very important. Objective. To assess whether the dietary intake of vitamins A, C and E is adequate in a selected group of adolescents living in Warsaw. Material and methods. The mean vitamin consumption was estimated using three-day dietary records whilst vitamin contents of selected foodstuffs were obtained from Food Composition Tables. Both were related to Polish nutrition standards applied to adolescents; i.e. EAR (Estimated Average Requirement) for vitamins A and C and AI (Adequate Intake) for vitamin E. Results. Dietary vitamin C in adolescents and vitamin E in girls were around 18-25% lower than that recommended. Diets that were deficient in vitamins C and E were recorded in 47% to 67% adolescents. Conclusions. It is therefore necessary to increase the consumption of vegetables and fruit which provide a valuable dietary source for these vitamins.
Wprowadzenie. Witaminy antyoksydacyjne – alfa-tokoferol (witamina E), kwas askorbinowy (witamina C) i beta-karoten (prowitamina A) pełnią istotną rolę w ochronie organizmu przed wolnymi rodnikami, dlatego odpowiednia zawartość tych witamin w diecie ma istotne znaczenie. Cel. Celem badań była ocena poziomu spożycia witamin A, C i E z produktami spożywczymi w wybranej grupie młodzieży zamieszkałej na terenie Warszawy. Materiał i metody. Średnie spożycie witamin oszacowano na podstawie badań przeprowadzonych metodą trzydniowego bieżącego notowania spożycia produktów spożywczych oraz przy zastosowaniu tabel wartości odżywczej produktów spożywczych i odniesiono do polskich norm dla młodzieży ustalonych na poziomie średniego zapotrzebowania (EAR) dla witamin A i C oraz na poziomie wystarczającego spożycia (AI) dla witaminy E. Wyniki. Zawartość witaminy C w diecie młodzieży oraz witaminy E w diecie dziewcząt była o około 18-25% niższa od zalecanej. Diety ubogie w witaminę C i E spożywało około 47-67% młodych osób. Wnioski. Istnieje potrzeba zwiększenia spożycia warzyw i owoców, jako ważnych źródeł tych witamin w diecie.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2014, 65, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of vitamin D status in children aged 1-5 with simple obesity
Autorzy:
Dylag, H.
Rowicka, G.
Strucinska, M.
Riahi, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875531.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human disease
child
vitamin D
assessment
simple obesity
obesity
vitamin deficiency
human nutrition
Opis:
Background. Proper vitamin D intake is important due to its pleiotropic effect. It seems that obese population is a groups at risk of the vitamin D deficiency. Objective. To assess the vitamin D status in 1-5-year-old children with simple obesity. Material and Methods. The study included 100 children: classified according to their body mass index (BMI) as obese – Group I (n=50) and non-obese – Group II (n=50). Their serum 25-hydroxyvitamin D (25(OH)D) concentrations were determined in the spring-summer and autumn-winter seasons and vitamin D intake (diet/supplements) was assessed. The study results were statistically analysed by means of Statistica 10PL. Results. In Group I the mean serum 25(OH)D level was 23.6±10.8 ng/ml, while in Group II it reached 26.6±9.8 ng/ml (p=0.08). The concentration ≤30 ng/ml was observed in 80% of children in Group I and in 70% of Group II. In autumnwinter and spring-summer period, respectively, 88.5% and 70.9% of the obese children had an insufficient vitamin D status (p=0.002). The mean daily intake of vitamin D was 128 IU (3.2 μg) in Group I and 188 IU (4.7 μg) in Group II. Conclusions. Children aged 1-5 (obese and non-obese) are a group at risk of the vitamin D deficiency, as a consequence of its insufficient intake and the lack of appropriate supplementation. Those particularly exposed to that risk are obese children in the autumn-winter season. Children aged 1-5 should be monitored with regard to their vitamin D status.
Wstęp. Prawidłowe zaopatrzenie w witaminę D jest istotne ze względu na jej plejotropowe działanie. Jedną z grup narażonych na niedobór tej witaminy wydają się być otyłe dzieci. Cel badań. Ocena zaopatrzenia w witaminę D dzieci w wieku 1-5 lat z otyłością prostą. Materiał i metody. Badaniami objęto 100 dzieci, w tym 50 z otyłością prostą (grupa I) i 50 z prawidłową masą ciała (grupa II) odpowiednio dobranych pod względem wieku. U dzieci oznaczono stężenie 25 hydroksywitaminy D (25(OH)D) w surowicy krwi w okresach wiosenno-letnim i jesienno-zimowym oraz oceniono podaż witaminy D (dieta/suplementy). Przeprowadzono analizę statystyczną wyników badań (Statistica 10PL). Wyniki. Średnie stężenie 25(OH)D w surowicy krwi dzieci z otyłością prostą (grupa I) wynosiło 23,6±10,8 ng/ml, a z prawidłową masą ciała (grupa II) - 26,6±9,8 ng/ml (p=0,08). Stężenie 25(OH)D≤30 ng/ml stwierdzono u 80% dzieci z grupy I i u 70% dzieci z grupy II. U 88,5% dzieci otyłych w okresie jesienno-zimowym oraz u 70,9% w okresie wiosenno-letnim występował niedobór witaminy D (p=0,002). Średnia zawartość witaminy D w dietach dzieci z grupy I i II wynosiła odpowiednio 128 IU (3,2 μg) i 188 IU (4,7 μg). Wnioski. Dzieci w wieku 1-5 lat, otyłe i z prawidłową masą ciała, stanowią grupę ryzyka wystąpienia niedoboru witaminy D, co jest konsekwencją małego spożycia i braku odpowiedniej suplementacji. Na niedobór tej witaminy są szczególnie narażone dzieci otyłe w okresie jesienno-zimowym. Dzieci w wieku 1-5 lat wymagają monitorowania stanu zaopatrzenia organizmu w witaminę D.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2014, 65, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość witamin B1, B2 i PP w zestawach dietetycznych przeznaczonych dla leczenia niektórych schorzeń przewodu pokarmowego
Soderzhanie vitaminov B1, B2 i PP dieteticheskikh sochetanijakh prednaznachennykh dlja lechenija nekotorykh khronicheskikh zabolevanijj dichestivnojj systemy
The content of vitamins B1, B2 and PP in dietary menus prepared for the treatment of some diseases of the alimentary tract
Autorzy:
Nowicka, L.
Secomska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877933.pdf
Data publikacji:
1958
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
zywnosc dietetyczna
zawartosc witamin
witamina B1
witamina B2
witamina PP
obrobka kulinarna
obrobka termiczna
straty witamin
zywienie czlowieka
ludzie chorzy
choroby przewodu pokarmowego
dietetic food
vitamin content
vitamin B1
vitamin B2
vitamin B3
culinary treatment
thermal treatment
vitamin loss
human nutrition
ill people
gastrointestinal disease
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1958, 09, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartosc odzywcza calodziennych racji pokarmowych odtwarzanych w kilku regionach kraju. Cz VI.Zawartosc retinolu,Beta-karotenu i witaminy E
Nutritional value of daily diets prepared in several regions of the country. Part VI. Contents of retinol,Beta-carotene and vitamin E
Autorzy:
Nadolna, I
Okolska, G.
Kunachowicz, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871884.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
witamina E
retinol zob.witamina A
zywnosc
witaminy
witamina A
wartosc odzywcza
calodzienne racje pokarmowe
zywienie czlowieka
vitamin E
food
vitamin
vitamin A
nutritional value
daily food ration
human nutrition
Opis:
Zbadano całodzienne racje pokarmowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych i nierobotniczych o średnich dochodach rocznych. Zawartość retinolu i β-karotenu w tych racjach była wystarczająca w stosunku do norm zalecanego spożycia, natomiast zawartość witaminy E była za niska. Racje realizowały normę na witaminę E zaledwie w okolo 60%.
Determinations of retinol, β-carotene and vitamin E were carried out in daily diets of manual and mental workers with medium incomes. The diets were prepared on the basis of the analysis of the Central Statistical Office in 1986 under laboratory conditions in five regions of Poland (Warszawa, Lublin, Olsztyn, Poznań, Wrocław). It was found that these diets contained respectively: vitamin A (retinol and β-carotene) 844 and 859 µg, retinol 466 and 496 µg, β-carotene 2267 and 2167 µg and vitamin E 4.82 and 5.12 mg per day. In relation to the realization of daily recommended dietary allowances by these diets, for vitamin A were met respecively 102 and 104% and for vitamin E 58 and 61%. There were considerable differences in the content of β-carotene and vitamin E between diets prepared in all five regions of Poland.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1992, 43, 1; 45-51
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Variations of niacin content in saltwater fish and their relation with dietary RDA in Polish subjects grouped by age
Autorzy:
Majewski, M.
Lebiedzinska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876019.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
vitamin B3 zob.tez nicotinic acid
vitamin B3 zob.tez niacin
nicotinic acid zob.tez vitamin B3
nicotinic acid zob.tez niacin
niacin
niacin zob.tez nicotinic acid
niacin zob.tez vitamin B3
nicotinamide
fish
marine fish
human nutrition
diet
determination
Opis:
Introduction. A rich and natural source of readily assimilated dietary protein together with invaluable vitamins and minerals are fish, particularly the saltwater species. The quality of any given foodstuff is determined by its nutritional value, which in turn depends on the food type and methods used for manufacture, processing and storage. Many fish products contain fewer water soluble vitamins than the source foodstuff as a result of using various technologies during food processing, such as smoking or deep freezing, where vitamins are often either degraded or leached out. In the case of niacin it is relatively easy to make good such losses by eating niacin-rich foods or by taking dietary supplements e.g. the essential amino acid L-tryptophan. Objectives. To determine niacin content in sea fish that are commonly available on the Polish market and to assess whether this dietary source is sufficient to satisfy the RDA requirements for various age groups of selected subjects living in Poland. Material and methods. Niacin levels were measured firstly in 10 saltwater fish species together with butterfish and Norwegian salmon that formed a separate group. Altogether, 15 types of fish products were analysed in all. They consisted of smoked fish: whitefish, butterfish, sprat, trout, herring (kippers) and mackerel, and frozen fish: butterfish, Norwegian salmon, sole, grenadier and panga. Each product was measured as ten replicates, thus in total 150 analyses were performed. A microbiologically-based method was used for the niacin determination, with enzyme hydrolysis by 40 mg papain and diastase on a 2 g sample (according to the AOAC procedure) to release the free form from the bioavailable form that is bound to NAD and NADP. Results. The most plentiful sources of niacin were found in smoked fish with the highest amounts in butterfish, after warm temperature smoking, and in mackerel; respectively 9.03 and 8.90 mg/100 g. Such 100 g portions of smoked fish are a good dietary source of niacin, in that for men and women above 19 years of age, they constitute respectively 22% - 56% and 25% - 64% of the RDA (Recommended Daily Allowance). The highest levels of niacin in frozen fish were found in butterfish and Norwegian salmon; respectively 8.05 and 5.75 mg/100 g which in turn represent respectively 10% - 50% and 11% - 56% of the RDA in men and women aged above 19 years. Conclusions. Niacin concentrations varied according to fish species. The richest dietary sources were smoked fish consisting of butterfish, after warm temperature smoking, and mackerel. In frozen fish, butterfish and Norwegian salmon had the highest niacin amounts. A 100 g serving of such sea fish can, to quite a large extent, satisfy the adult RDA.
Wprowadzenie. Ryby zwłaszcza morskie stanowią naturalne źródło łatwo przyswajalnego białka oraz wielu cennych witamin i minerałów. Witamina B3 to grupa związków w skład których wchodzą kwas nikotynowy (niacyna) oraz amid kwasu nikotynowego (nikotynamid). Stosunkowo łatwo uzupełniać niedobory niacyny spożywając regularnie produkty bogate w tą witaminę, jak i białko lub szeroko dostępne na rynku suplementy diety. Cel badań. Celem pracy było oznaczenie zawartości niacyny w łatwo dostępnych na rynku rybach morskich, a także ocena analizowanych ryb jako potencjalnego dobrego źródła niacyny w diecie człowieka (RDA) w różnych grupach wiekowych. Materiał i metody. Oznaczono zawartość niacyny w piętnastu rodzajach ryb słonowodnych. w rybach wędzonych (sieja, ryba maślana, szprot, pstrąg, śledź oraz makrela) i mrożonych (ryba maślana, łosoś norweski, sola, grenadier, panga). Łącznie przebadano 150 produktów rybnych. Niacynę oznaczono metodą mikrobiologiczną według AOAC stosując hydrolizę enzymatyczną za pomocą papainy i diastazy w celu wyodrębnienia witaminy z analizowanych próbek. Metoda enzymatyczna pozwala na wyodrębnienie tylko biologicznie dostępnych form niacyny związanych w NAD i NADP. Wyniki. Najlepszym źródłem niacyny były ryby wędzone, a najwięcej witaminy stwierdzono w wędzonych na ciepło rybie maślanej (9,03 mg/100 g) i makreli (8,90 mg/100 g). Porcja ryby wędzonej (100 g) może być bardzo dobrym źródłem niacyny realizując normy dziennego zapotrzebowania dla kobiet i mężczyzn w wieku powyżej 19 lat, odpowiednio w zakresie wartości od 24% do 64% i od 21% do 56%. W grupie badanych ryb mrożonych najwyższą zawartość niacyny zawierała ryba maślana (7,89 mg/100 g) i łosoś norweski (5,75 mg/100 g). Porcja ryby mrożonej (100 g) pokrywała dzienne zapotrzebowanie na niacynę normy dla kobiet i mężczyzn w wieku powyżej 19 lat, odpowiednio w zakresach od 11% do 56% i od 10% do 49%. Wnioski. Przeprowadzone analizy zawartości niacyny wykazały zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi gatunkami ryb. Wykazano, iż najlepszym źródłem niacyny są ryby wędzone, spośród których najwięcej analizowanej witaminy posiadają ryba maślana wędzona na ciepło oraz makrela. W grupie ryb mrożonych najwyższą zawartość niacyny oznaczono w rybie maślanej oraz w łososiu norweskim. Porcja ryby morskiej (100 g) może być bardzo dobrym źródłem niacyny.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2014, 65, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dietary intake of vitamin D in obese children aged 1-3 years with simple obesity
Autorzy:
Strucinska, M.
Rowicka, G.
Dylag, H.
Riahi, A.
Bzikowska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/878047.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
dietary intake
human nutrition
vitamin D
obesity
child
simple obesity
diet
Opis:
Background. Obese children are predisposed to vitamin D deficiency. Most of the findings suggest that requirement for vitamin D is increased in obese children due to this vitamin sequestration in adipose tissue. Objective. The aim of the study was to evaluate dietary intake of vitamin D in children with simple obesity in relation to nutritional standards. Materials and Methods. The study included 73 children aged 1-3 years: 38 with simple obesity (group I) and 35 non-obese ones (group II - control). The inclusion criterion for the obese group was BMI z-score > +2.0, for the control group BMI z-score between -1.0 and +1.0.The intake of vitamin D was estimated using the Dieta 5.0 software on the basis of 3-days dietary record. Outcomes were related to nutritional standards. Differences in intake of energy and nutrients between both groups were assessed using the Mann-Whitney test (statistical significance was set at p = 0.05). Results. Vitamin D intake in both groups was below the nutritional standards (10 μg/400 IU). Median values / interquartile ranges of results were 2.0 / 1.3-5.9 μg and 4.0 / 1.1-7.6 μg daily, for obese and non-obese children, respectively. The risk of deficient vitamin D intake was observed in 94.7% of obese children and in 82.4% of control group. The main dietary source of vitamin D in both groups was growing-up milk/Junior formula. The median intake of energy, protein, fat and carbohydrates in the obese children were significantly higher than in the control group (p<0.05). Conclusions. In obese children aged 1-3 years adequate dietary intake of vitamin D was not achieved. Similarly, the intake of vitamin D by normal weight children was lower than recommended. Consequently, it is necessary to provide products rich in vitamin D in the diet of toddlers, particularly obese.
Wstęp. Dzieci z otyłością są szczególnie narażone na niedobór witaminy D. Wiele badań wskazuje, że jednym z czynników mogących niekorzystnie wpływać na biodostępność witaminy D jest jej sekwestracja w tkance tłuszczowej. Cel badań. Celem badania była ocena podaży witaminy D w dietach dzieci z otyłością prostą w odniesieniu do norm żywienia. Materiał i metody. Badaniem objęto 73 dzieci w wieku 1-3 lat, w tym 38 dzieci z otyłością prostą (grupa I) i 35 dzieci z prawidłową masą ciała (grupa II/ grupa kontrolna). Kryterium włączenia dzieci do grupy I było BMI z-score > +2,0, do grupy II BMI z-score od -1,0 do +1,0. Spożycie witaminy D oceniono na podstawie 3-dniowego zapisu jadłospisu wykorzystując program żywieniowy Dieta 5.0. Uzyskane wyniki odniesiono do norm żywienia. Do oceny różnic w wartości energetycznej diet i spożyciu składników pokarmowych pomiędzy grupami posłużono się testem Manna-Whitneya (za poziom istotności statystycznej przyjęto p = 0,05). Wyniki. Zawartość witaminy D w dietach dzieci z obu grup była zbyt mała w odniesieniu do norm spożycia (10 μg/400 j.m.). Wartości mediany i zakresu 1.-3. kwartyla wynosiły w dietach dzieci otyłych i z prawidłową masą ciała, odpowiednio: 2,0 μg (1,3-5,9 μg) i 4,0 μg (1,1-7,6 μg). Ryzyko niewystarczającego spożycia witaminy D obserwowano u 94,7% dzieci otyłych i u 82,4% dzieci z prawidłową masą ciała. Głównym źródłem witaminy D w dietach z obu grup było mleko modyfikowane typu Junior. Mediany wartości energetycznej diet oraz zawartości białek, tłuszczów i węglowodanów w dietach dzieci otyłych były istotnie większe w porównaniu z grupą dzieci z prawidłową masą ciała (p<0,05). Wnioski. U dzieci otyłych jak i z prawidłową masą ciała w wieku 1-3 lat spożycie witaminy D z całodzienną dietą było mniejsze od zalecanego. Dzieci w wieku 1-3 lat, w tym dzieci otyłe, wymagają modyfikacji diety pod względem doboru produktów bogatych w witaminę D.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyswajalnosc witaminy C z niektórych najczęściej spożywanych surówek
Vitamin C assimilation forme some of the most frequent raw foods
Autorzy:
Szczyglowa, M.
Secomska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876411.pdf
Data publikacji:
1956
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
zywienie czlowieka
czlowiek
surowki
witamina C
zawartosc witaminy C
przyswajalnosc
surowica krwi
kwas askorbinowy
human nutrition
man
salad
vitamin C
vitamin C content
digestibility
blood serum
ascorbic acid
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1956, 07, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki badań nad niedoborem witaminy C
Rezultaty issledovanijj had nedostatkami vitamina C
Results of a study on vitamin C deficiency in a chosen group of students
Autorzy:
Wojtowicz, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/873037.pdf
Data publikacji:
1962
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
mlodziez akademicka
studenci
Krakow
zywienie czlowieka
zywienie racjonalne
warzywa
owoce
witamina C
niedobor witaminy C
student
Krakow area
human nutrition
rational nutrition
fruit
vegetable
vitamin C
vitamin deficiency
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1962, 13, 6
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Frequency of consumption of foods rich in calcium and vitamin D among school-age children
Autorzy:
Kostecka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874165.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
consumption frequency
food
calcium
vitamin D
school child
child
dietary supplement
Opis:
Background. Calcium is one of the most important minerals for the human body which is essential for healthy bones and teeth. Vitamin D has hormone-like properties in the human body. It is supplied with the diet, but it is also synthesized by the body under exposure to UV radiation. Vitamin D controls calcium and phosphorus metabolism and is responsible for bone modeling and mineralization. Objective. The objective of this study was to evaluate eating habits and food preferences of school-age children meet the demand for calcium and vitamin D, and estimate the frequency of consumption of foods rich in these nutrients. Material and methods. A total of 197 parents of 7- to 9-year-olds attending randomly selected primary schools in Lublin and Świdnik were asked to fill out a questionnaire designed by the authors. The results were processed by the Chi-squared test in the Excel application. Results. Considerable differences in the consumption of milk and dairy products were observed between age groups. In the group of 7-year-olds, 57.5% of children drank milk and ate dairy products at least once a day, whereas in the group of 9-year-olds, only 16.6% of children ate dairy products at least once a day. The intake of foods rich in vitamin D was equally low among the surveyed children. Conclusions. School-age children may be at risk of calcium and vitamin D deficiencies due to low consumption of milk, dairy products and fish, and inadequate vitamin D supplementation. Parents should be educated about nutrition to change the family’s eating habits.
Wprowadzenie. Wapń jest składnikiem mineralnym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jest podstawowym materiałem budulcowym kości i zębów. Witamina D w organizmie ludzkim ma właściwości hormonu, jej źródło stanowią światło słoneczne, pokarm, suplementacja. Pełni bardzo ważną funkcję w organizmie człowieka, wpływa regulująco na gospodarkę wapniowo-fosforanową oraz modelowanie i mineralizację kości. Cel. Celem badań była ocena nawyków i preferencji żywieniowych dzieci szkolnych pod kątem pokrycia zapotrzebowania na wapń i witaminę D oraz ocena częstości spożycia produktów bogatych w te składniki odżywcze. Materiał i metody. Badania przeprowadzono za pomocą autorskiego kwestionariusza ankiety wśród 197 rodziców dzieci w wieku 7-9 lat uczęszczających do losowo wybranych szkół podstawowych w Lublinie i Świdniku. Przeprowadzono analizę otrzymanych wyników testem chi-kwadrat oraz w programie Excel. Wyniki. Zauważono znaczące różnice w spożyciu mleka i jego przetworów pomiędzy grupami wiekowymi. Wśród 7 latków 57,5 % dzieci piło mleko i spożywało produkty mleczne co najmniej raz dziennie, natomiast w grupie 9 latków tylko 16,6% dzieci przynajmniej 1 raz w ciągu dnia spożywało produkt nabiałowy. Stwierdzono również niską konsumpcję produktów będących źródłem witaminy D. Wnioski. Dzieci w wieku szkolnym mogą stanowić grupę ryzyka zagrożoną występowaniem niedoborów wapnia i witaminy D, co jest konsekwencją niskiego spożycia mleka i produktów mlecznych, ryb oraz brakiem odpowiedniej suplementacji witaminą D. Konieczna jest edukacja żywieniowa rodziców prowadząca do zmiany sposobu żywienia w rodzinie.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2016, 67, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Influence of daily diet on ascorbic acid supply to students
Autorzy:
Szczuko, M.
Seidler, T.
Stachowska, E.
Safranow, K.
Olszewska, M.
Jakubowska, K.
Gutowska, I.
Chlubek, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874326.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
vitamin
daily diet
diet
ascorbic acid
supply
plasma
dietary intake
student
Opis:
Background. Researchers suspect that the accepted adequate ascorbic acid plasma concentration is not being met even after dietary intake of the recommended amount of vitamin C. Current dietary intake recommendation in Poland is 60 mg per day for women and 75 mg per day for man (EAR), while in Western Europe and North America is higher and amounts to 75-90 mg per day. Objective. The paper aimed at studying a correlation between composition of nutrients in daily diet and plasma vitamin C levels in university students. Materials and methods. This study examined diet composition and the nutritional status of ascorbic acid in plasma of 120 university students in Szczecin, Poland. Ascorbic acid was determined in blood plasma using HPLC method. The information concerning diet composition was collected using the method of “7-days food record” prior to blood collection. Results. Plasma ascorbic acid deficiency (<40 μmol/L) was observed in 23% of women and 28% of men. The average plasma ascorbic acid concentration was 48.65 μmol/L in women and 45.61 μmol/L in men. The average intake of vitamin C in women with observed deficiency was average 46.55 mg/day, whereas in men it was 48.56 mg/day. Conclusions. The recommendation of dietary intake of vitamin C in Poland is low in comparison to other countries. Population- based studies are necessary to determine the actual demand for vitamin C in various population groups in Poland.
Wprowadzenie. Badacze podejrzewają, że przyjęte odpowiednie stężenie kwasu askorbinowego w osoczu nie jest spełnione nawet po spożyciu zalecanej ilości witaminy C. Aktualna norma spożycia witaminy C w Polsce wynosi 60 mg/dzień dla kobiet i 75 mg/dzień dla mężczyzn (EAR), podczas gdy w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej jest większa i wynosi 75-90 mg dziennie. Cel badań. Celem pracy było zbadanie korelacji między składnikami pokarmowymi całodziennej racji pokarmowej a witaminą C u studentów. Materiał i metody. Badano skład diety oraz zawartość witaminy C w osoczu 120 studentów ze Szczecina. Stężenie kwasu askorbinowego oznaczano w surowicy krwi za pomocą HPLC. Informacje dotyczące żywienia zebrano stosując metodę 7 dniowego zapisu żywieniowego przed pobraniem krwi. Wyniki. Niedobór kwasu askorbinowego w osoczu (< 40 μmol/L) wystąpił u 23% kobiet i 28% mężczyzn. Średnie stężenie kwasu askorbinowego w osoczu wynosiło 48.65 μmol/L u kobiet i 45,61 μmol/L u mężczyzn. U kobiet, u których stwierdzono niedobór witaminy C, jej średnie spożycie z dietą wynosiło 46,55 mg/dzień, podczas gdy u mężczyzn 48,56 mg/dzień. Wnioski. Zalecana w Polsce norma dziennego spożycia witaminy C jest niska w porównaniu z innymi krajami. Konieczne są badania populacyjne w celu określenia rzeczywistego zapotrzebowania na witaminę C wśród różnych grup społecznych w Polsce.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2014, 65, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nutrition and nourishment status of Polish students in comparison with students from other countries
Autorzy:
Szczuko, M.
Gutowska, I.
Seidler, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876782.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
Polska
human nutrition
malnutrition
nourishment
Polish student
student
diet
vitamin
mineral
comparison
country
Opis:
Background. Although Poland belongs to the economically developed countries, social transformations affect people’s incomes and, consequently, their diets, what in many cases caused development of diet-related diseases. Results of epidemiological studies among students show symptoms of certain civilization diseases. Objective. The aim of this study was to compare the intake of nutrients by Polish students in our study with the nutrients intake by students from other university centres abroad and the determination of the direct impact on health parameters of educated people. Material and Methods. The study involved 329 Polish students. The dietary information was collected by interview on food intake during the last 24 hours. The index of BMI and WHR were calculated using anthropometric method. 27 nutrients, dietary fibre and daily total cholesterol intake with the computer program „Dietetyk 2” (National Food and Nutrition Institute, Warsaw, Poland). Results. Both women and men consume inadequate amounts of milk and dairy products, fruits, vegetables, vitamin C and iron. The average daily intake of vitamin C and iron was below the standard of nutrition. Diets in men was characterized by excessive content of meat and in women sucrose. 35% of the students surveyed were overweight or obese. There was a lot of irregularities in the diet of both women and men, but men’s diet was more balanced in terms of nutrient content than the diet of women. Conclusions. The delivery of thiamine, riboflavin, calcium, and vitamin C is less in Polish students than in other populations compared. Nutritional mistakes and dietary habits during studies can influence the development of disease in young educated people.
Wprowadzenie. Chociaż Polska należy do krajów rozwiniętych gospodarczo, zachodzące przemiany społeczne po wejściu do UE wpływają na dochody ludności i w konsekwencji na ich nieprawidłową dietę. Wyniki badań epidemiologicznych wśród studentów wskazują możliwość wystąpienia wielu chorób dietozależnych. Cel. Celem badań było porównanie sposobu żywienia polskich studentów ze sposobem żywienia studentów z innych krajów. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 329 polskich studentów. Informacje na temat żywienia zbierano metodą wywiadu o spożyciu żywności z ostatnich 24 godzin. Obliczono średnie wartości wskaźników antropometrycznych BMI i WHR badanych osób z podziałem na płeć. Wyliczono zawartość 27 składników pokarmowych, błonnika oraz całodziennie spożycie cholesterolu przy użyciu programu komputerowego „Dietetyk 2” (Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa, Polska). Wyniki. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni spożywali niedostateczne ilości mleka i jego przetworów, warzyw i owoców oraz witaminy C i żelaza. Średnia dziennego spożycia witaminy C i żelaza była poniżej normy żywienia. Diety mężczyzn charakteryzowały się nadmierną zawartością mięsa, a kobiet sacharozy. 35% badanych studentów miało nadwagę lub otyłość. Obserwowano wiele nieprawidłowości w sposobie żywienia zarówno kobiet jak i mężczyzn, jednak dieta mężczyzn była lepiej zbilansowana pod względem zawartości składników pokarmowych niż dieta kobiet. Wnioski. Zagrożeniem dla zdrowia studentów płci męskiej jest wyższe spożycie cholesterolu i sodu. Polscy studenci spożywali mniej tiaminy, ryboflawiny, wapnia i witaminy C, niż porównywane populacje. Błędy i nawyki żywieniowe nabyte w okresie studiów mogą wpływać na rozwój chorób u młodych wykształconych osób.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2015, 66, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka
Autorzy:
Leszczynska, T
Pisulewski, P M
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/825893.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Tematy:
endorfiny
beta-karoten
witaminy grupy B
cholina
przeciwutleniacze
kofeina
witamina E
choroby czlowieka
depresja
witamina C
dysforia
aktywnosc psychofizyczna
otepienie
zywienie czlowieka
skladniki odzywcze
endorphin
beta-carotene
B-group vitamin
choline
antioxidant
caffeine
vitamin E
human disease
depression
vitamin C
dysphoria
psychophysical activity
dementia
human nutrition
nutritional component
Opis:
Dokonano przeglądu potencjalnego wpływu wybranych składników żywności na aktywność umysłową oraz ryzyko wystąpienia dysforii, demencji i depresji. Przedstawiono dowody na kluczową rolę m.in. witamin z grupy B i witamin przeciwutleniających w ochronie przed niekorzystnymi zmianami w naczyniach krwionośnych, aterosklerozą i demencją. Wskazano równie na udział choliny, alkoholu i kofeiny w funkcjonowaniu centralnego układu nerwowego oraz diety na syntezę neuroaktywnego składnika – β-endorfiny.
In the paper presented, the authors review the potential impact of selected nutrients on mental activity, as well as the risk of dysphoria, dementia, and depression to occur in people. Evidence was provided that the B-complex and antioxidant vitamins play an important role in the protection against unfavorable changes in blood-vessels, as well as against arteriosclerosis and dementia diseases. It was demonstrated that such substances as choline, alcohol, and caffeine are significantly involved in the functioning of the central nerve system, and that a diet influences the synthesis of ß-endorphin, which is a neuro-active substance.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2004, 11, 1; 12-24
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation for magnesium and vitamin B6 supplementation among Polish elite athletes
Ocena suplementacji magnezem i witaminą B6 przez polskich sportowców wyczynowych
Autorzy:
Czaja, J.
Lebiedzinska, A.
Marszall, M.
Szefer, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876786.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
human nutrition
magnesium
vitamin B6
food supplementation
Polska
athlete
daily food ration
Opis:
Współczesny sport wyczynowy często wymaga od zawodników ogromnego wysiłku, który przekracza ich maksymalne możliwości fizyczne i umysłowe. Sportowcy często mają złe nawyki żywieniowe i spożywają suplementy diety zawierające magnez i witaminę B6 w celu uzupełnienia niedoborów żywieniowych. Celem badań było oznaczanie zawartości magnezu i witaminy B6 w całodziennych racjach pokarmowych sportowców wyczynowych w Polsce i ocena uzasadnienia suplementacji diety. Zawartość magnezu i witaminy B6 oznaczano w 62 zebranych i 12 odtworzonych całodziennych racjach pokarmowych profesjonalnych biegaczy. Do oznaczania magnezu i witaminy B6 wykorzystano odpowiednio metodę spektroskopii absorpcyjno atomowej i HPLC. Analizowane całodzienne racje pokarmowe kobiet dostarczały 256 ± 111 mg magnezu i 2,04 ± 0,63 mg witaminy B6, podczas gdy całodzienne racje pokarmowe mężczyzn dostarczały 284 ± 58 mg magnezu i 2,12 ± 0,68 mg witaminy B6. Analiza przeprowadzona z udziałem programu komputerowego wykazała 159-181% wyższą zawartość magnezu i witaminy B6 w porównaniu do wartości oznaczonych laboratoryjnie. Wyniki badań wykazały, że analizowane całodzienne racje pokarmowe sportowców dostarczały zbyt małych ilości magnezu, co może uzasadniać suplementację diety tym pierwiastkiem. Całodzienne racje pokarmowe pokrywały natomiast dzienne zapotrzebowanie (RDA) na witaminę B6, dlatego też suplementacja diety tym składnikiem nie była uzasadniona.
Contemporary sport requires a lot of effort from sportsmen, frequently exceeding their maximum physical and mental efficiency. Athletes often report poor dietary habits and reach for magnesium and vitamin B supplements to avoid dietary deficiencies. The aim of this study was to determine magnesium and vitamin B6 content in daily food rations of Polish athletes and to verify the justification of diet supplementation. Magnesium and vitamin B6 concentrations were determined in 62 collected and 12 reconstructed daily food rations of elite Polish runners. Flame atomic absorption spectrmetry and HPLC methods were used for quantification of magnesium and vitamin B6, respectively. The analyzed female diets provided daily 256 ± 111 mg of magnesium and 2,04 ± 0.63 mg of vitamin B6 whereas male diets provided 284 ± 58 mg of magnesium and 2.12 ± 0,68 mg of vitamin B6. Computer analysis calculated 159-181% higher content of magnesium and vitamin B6 comparing to determined laboratory values. The results of this study indicate that in the analyzed daily food rations of athletes low magnesium intake was observed, thus diet supplementation with this mineral may be justified. Daily food rations fulfilled RDA for vitamin B6, thus supplementation with this vitamin was not justified.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2011, 62, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Determinants of the use of dietary supplements among secondary and high school students
Autorzy:
Gajda, K.
Zielinska, M.
Ciecierska, A.
Hamulka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874739.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
dietary supplement
vitamin
mineral
human nutrition
consumer
student
secondary school
high school student
nutritional behaviour
Opis:
Background. All over the world, including Poland, the sale of dietary supplements is increasing. More and more often, people including children and youths, use dietary supplements on their own initiative and without any medical indications or knowledge in this field. Objectives. Analysis of the conditions of using the dietary supplements with vitamins and minerals among secondary school and high school students in Poland. Material and methods. The study included 396 students aged 13-18 years (249 girls and 147 boys). Authors’ questionnaire was used to evaluate the intake of dietary supplements. The use of cluster analysis allowed to distinguish groups of students with similar socio-demographic characteristics and the frequency of use of dietary supplements. Results. In the studied population of students three clusters were created that significantly differed in socio-demographic characteristics. In cluster 1 and 2, were mostly students who used dietary supplements (respectively, 56% of respondents and 100%). In cluster 1 there were mostly students coming from rural areas and small city, with a worse financial situation, mainly boys (56%), while cluster 2 was dominated by girls (81%) living in a big city, coming from families with a good financial situation and who were more likely to be underweight (28.8%). In cluster 3 there were mostly older students (62%), not taking dietary supplements. In comparison to cluster 2, they had lower frequency of breakfast consumption (55% vs. 69%), but higher frequency of the consumption of soft drinks, fast-food, coffee as well as salt use at the table. Conclusions. The results show that the use of dietary supplements in adolescence is a common phenomenon and slightly conditioned by eating behaviors. This unfavorable habit of common dietary supplements intake observed among students indicates the need for education on the benefits and risks of the supplements usage.
Wprowadzenie. Na całym świecie, również w Polsce rośnie sprzedaż suplementów diety. Coraz częściej sięgają po nie osoby, w tym również dzieci i młodzież bez odpowiednich zaleceń (wskazań medycznych) oraz wiedzy w tym zakresie. Cel. Analiza uwarunkowań stosowania suplementów diety zawierających witaminy i składniki mineralne przez uczniów gimnazjum oraz szkół ponadgimnazjalnych w Polsce. Materiał i metody. Badaniami objęto 396 uczniów w wieku 13–18 lat (249 dziewcząt i 147 chłopców). Do oceny spożycia suplementów diety zastosowano autorski kwestionariusz ankiety. Zastosowanie metody analizy skupień pozwoliło na wyodrębnienie grup uczniów o podobnych cechach sojco-demograficznych oraz częstotliwości stosowania suplementów diety. Wyniki. W badanej grupie uczniów wyodrębniono trzy skupienia różniące się między sobą istotnie w obszarze cech socjo-demograficznych. W skupieniu 1 i 2 dominowali uczniowie stosujący suplementy diety (1 - 56%; 2 - 100% badanych). W skupieniu 1 przeważali uczniowie pochodzący ze wsi i mniejszego miasta, o słabszej sytuacji finansowej, głównie chłopcy (56%), natomiast w skupieniu 2 przeważały dziewczęta (81%) mieszkające w dużym mieście, pochodzące z rodzin o dobrej sytuacji materialnej oraz, u których częściej występowała niedowaga (28,8%). W skupieniu 3 przeważali uczniowie starsi (62%), nie stosujący suplementów diety. Charakteryzowali się oni, w porównaniu do uczniów ze skupienia 2, niższą częstotliwością spożywania I śniadań (55% vs. 69%), natomiast wyższą konsumpcją napojów słodzonych, dań typu fast-food, kawy oraz częstszym dosalaniem potraw. Wnioski. Uzyskane wyniki wskazują, że stosowanie suplementów diety w okresie młodzieńczym jest zjawiskiem powszechnym i w niewielkim stopniu uwarunkowanym zachowaniami żywieniowymi. Zaobserwowany niekorzystny zwyczaj przyjmowania suplementów przez uczniów wskazuje na konieczność edukacji w zakresie korzyści i zagrożeń wynikających z bezpiecznego stosowania suplementów diety.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2016, 67, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nutritional assessment in Polish men with cardiovascular diseases
Autorzy:
Anyzewska, A.
Wawrzyniak, A.
Wozniak, A.
Krotki, M.
Gornicka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875631.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
nutritional assessment
Polska
man
cardiovascular disease
human nutrition
body mass index
dietary intake
mineral
vitamin
Opis:
Background. Cardiovascular disease is the most common cause of death in Poland, where many factors have been found responsible such as obesity, smoking cigarettes and a lack of physical activity. Amongst these are also nutritional determinants, which principally include the amount and types of dietary fatty acids consumed, coupled with low intakes of antioxidant-rich fruit and vegetables. Objectives. To assess nutrition in male subjects suffering from cardiovascular disease. Materials and methods. Subjects were 95 men with cardiovascular disease aged 30-90 years. Nutrition was assessed by weighed food records over 3 days. The calorific dietary intake, as well as the proportions of calories derived from dietary protein, carbohydrates and fat were also calculated; this included vitamins and minerals. Results. Only 18% subjects had a normal Body Mass Index (BMI); the rest falling into the overweight or obesity ranges. The average dietary calorific daily intakes were abnormally low at 1582 kcal/person, however the proportions of fat and protein making up this value were too high; respectively at 36% and 19%. The average daily consumption per person of cholesterol, fibre and vegetables were respectively 251 mg, 19 g and 608 g. A significant number were deficient in dietary minerals (eg. calcium, potassium and magnesium) as well as vitamins; especially A, B1 and Br Conclusions. Persons suffering from cardiovascular disease require a diet with sufficient calories for their body needs. It is also vital that the dietary sources of energy are properly balanced between protein, carbohydrates and fats as well as having appropriate intakes ofbothvitamins and minerals (eg. calcium, magnesium and potassium).
Wprowadzenie. Choroby sercowo-naczyniowe to najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce. Na rozwój tych schorzeń wpływa wiele czynników, m.in.: otyłość, palenie papierosów czy brak aktywności fizycznej. Spośród czynników żywieniowych do najważniejszych przyczyn należą ilość i rodzaje kwasów tłuszczowych, zbyt niskie spożycie błonnika pokarmowego oraz owoców i warzyw, a przez to przede wszystkim witamin antyoksydacyjnych. Cel. Celem badań była ocena sposobu żywienia grupy mężczyzn z chorobami sercowo-naczyniowymi. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono wśród 95 mężczyzn z chorobami sercowo-naczyniowymi w wieku od 30 do 90 lat. Oceny sposobu żywienia dokonano na podstawie 3-dniowego bieżącego notowania. Obliczono wartość energetyczną całodziennych racji pokarmowych badanych a także udział białek, węglowodanów i tłuszczu w dostarczaniu energii. Określono także wielkość spożycia wybranych składników mineralnych i witamin. Wyniki. Zaledwie u 18% badanych stwierdzono prawidłową wartość wskaźnika masy ciała (BMI), u pozostałych osób stwierdzono nadwagę lub otyłość. Podaż energii z całodzienną racją pokarmową była zbyt niska i wynosiła średnio 1582 kcal/ os/d, a udział tłuszczu (36%) i białka (19%) w dostarczaniu energii był zbyt wysoki. Średnie spożycie cholesterolu, błonnika oraz owoców i warzyw wynosiło: 251 mg/os/d, 19 g/os/d oraz 608 g/os/d. Znacząca liczba osób badanych spożywała niewystarczające ilości składników mineralnych (głównie wapnia, potasu i magnezu) oraz witamin (przede wszystkim A, B1 i B2). Wnioski. Szczególną uwagę wśród osób z chorobami sercowo-naczyniowymi należy zwrócić na prawidłowe spożycie energii oraz udział energii z białek, węglowodanów i tłuszczu w diecie, jak też na prawidłowe spożycie składników mineralnych takich jak Ca, Mg i K oraz witamin, w tym antyoksydacyjnych.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2013, 64, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies