Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "History of language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Jak można chronologizować najnowsze dzieje polszczyzny
Possible ways to chronologise the latest history of the Polish language
Autorzy:
Dubisz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28765353.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
historia języka polskiego
periodyzacja
najnowsze dzieje polszczyzny
history of the Polish language
periodisation
latest history of the Polish language
Opis:
Termin najnowsze dzieje polszczyzny / najnowsze dzieje języka polskiego funkcjonuje od przełomu lat 70. / 80. XX w., a wraz z nim pojawiły się problemy dotyczące chronologizacji i wewnętrznej periodyzacji tego okresu w dziejach języka polskiego. W dyskursie na ten temat, trwającym od początku lat 90. XX w., wzięli udział tacy językoznawcy jak Antoni Furdal, Krystyna Kleszczowa, Stanisław Borawski, Stanisław Dubisz, Irena Bajerowa, Ewa Woźniak. Ich publikacje dokumentują jednoznacznie potrzebę wyodrębnienia w periodyzacji dziejów języka polskiego tego okresu, różniąc się w szczegółach co do jego granic czasowych, kryteriów wydzielania i wewnętrznej periodyzacji. Niniejsze opracowanie ma na celu zestawienie tych danych, ukazanie historii tego dyskursu oraz przedstawienie propozycji sumarycznej.
The term najnowsze dzieje polszczyzny / najnowsze dzieje języka polskiego (the latest history of the Polish language) has been in use since the late 1970s and the early 1980s. It has brought problems concerning the chronologisation and internal periodisation of that period in the history of the Polish language. The participants of the discourse, which has continued since the early 1990s, include linguists such as Antoni Furdal, Krystyna Kleszczowa, Stanisław Borawski, Stanisław Dubisz, Irena Bajerowa, Ewa Woźniak. Their publications clearly evidence the need for distinguishing the period in the periodisation of the Polish language, while differing as to its specific timeframe, distinction criteria, and internal periodisation. This study aims to compile the data, present the history of the discourse, and make a summary proposal.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2023, 808, 9; 31-53
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staro- i średniopolskie nazwy ciast
The Old- and Middle-Polish Names of Pastries (Cakes)
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459363.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nominacja
semantyka
leksyka
historia języka polskiego
nomination
semantics
lexicology
history of Polish language
Opis:
In the article herein the thirty-four lexical units were undertaken and analysed thoroughly which maintained the old- and middle-Polish appellations of baking products – pastries. Stemming from the etymology, the motivation was investigated, the meaning and the semantic changes in the gathered texts of words were also scrutinized and put under the magnifying glass. It was evidenced that the nomination of investigated names of ‘baked cakes’ consisted of six general functions such as: 1. literal character of particular cake; 2. indication of its main baking ingredients; 3. the form of it; 4. origin of a cake; 5. increase of ‘favourable of a cake’ by a referral to the authority; 6. correlation of the particular cake with its rites and holidays (during which the pastries were served) (sic!). Most frequently the old names of ‘baked goodies’ were made as simple associations and were coupled with particular shape of the bake.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2016, 11; 75-87
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiotowość nadawcy w dawnym tekście naukowym… na podstawie analizy manifestu pedagogicznego Janusza Korczaka Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie
Identity of the writer in the old scientific text based on the analysis of Janusz Korczak’s pedagogical manifesto How to love a child. A child in the family
Autorzy:
Sieradzka-Baziur, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459417.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
język naukowy
temat
historia języka polskiego
scientific language
subject
history of the Polish language
Opis:
The article concerns the writer’s identity in the old scientific text in the light of Janusz Korczak’s work How to love a child. A child in the family. Attention was also paid to the roles which the author plays in the text. He is identical with the author of the work and he is a doctor, educator and philosopher. The article also discusses the emotional involvement of the author and his pedagogical passion. The history of the book creation was discussed, and then the language forms, through which the subject of the text was revealed, were shown.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 203-217
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza historyczno-porównawcza języka matematyki w zakresie trygonometrii na podstawie podręcznika Stanisława Przystańskiego „Trygonometrya prostokreślna” z 1859 roku
Historical-comparative analysis of mathematics language in trigonometry area based on Stanislaw Przystanski “Trygonometrya prostokreślna” from 1859
Autorzy:
Witek, A. E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/135896.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
Tematy:
historia języka polskiego
język matematyki
trygonometria
sinus
cosinus
wstawa
dostawa
history of Polish language
language of mathematics
trigonometry
cosunis
Opis:
Wstęp i cel: Porównanie językowo-historyczne w naukach matematycznych ma na celu ujawnienie zmian w sposobie myślenia ówczesnych i dzisiejszych matematyków oraz skutków tych zmian. Analiza ukazuje jak różne podejścia do danej dziedziny, definiują jej istotę. Materiał i metody: Materiał stanowi tekst podręcznika „Trygonometrya prostokreśla” Stanisława Przystańskiego z 1859 roku. Zastosowana analiza historyczno-porównawcza bazuje na metodach analiz gramatycznych, z uwzględnieniem różnic w budowie słów i zdań oraz bada różnice leksykalne pomiędzy nomenklaturą matematyczną, znajdującą sie w XIX-wiecznym podręczniku, oraz dzisiejszą. Wyniki: Nomenklatura ta w zakresie trygonometrii uległa znacznym zmianom, zarówno pod kątem stylistycznym, szczególnie zaś leksykalnym, gdyż zapomnieniu uległa cała, rodzima grupa nazw. Analiza porównawcza ujawniła także nieco różny od współczesnego sposób myślenia o nauczaniu matematyki, autor podręcznik ukazuje bowiem praktyczne i świadome myślenie, nastawione na ucznia. Wniosek: Podręcznik „Trygonometrya prostokreślna” Stanisława Przystańskiego z 1859 roku nie jest akademickim dyskursem na dany temat, ale wyniknął z potrzeby takiego przekazania teorii, by ją w konkretnej sytuacji praktycznej móc zastosować.
Introduction and aim: The linguistic comparison of the mathematical language aims to reveal changes in the way the mathematicians were thinking in the XIX century, but also shows differences in their nowadays approach, which defines also the essence of the modern mathematics. Material and methods: Material is based on the text of handbook “Trygonometrya prostokreśla” by Stanislaw Przystanski from 1859. Applied analysis is basically grammatical, taking into account differences in word and sentence construction and analyzes the lexical differences between the mathematical nomenclature found in the nineteenth-century textbook and modern used language. Results: The Polish trigonometry nomenclature has changed considerably from stylistic and lexical point of view, since the whole name group was forgotten. Comparative analysis also revealed a slightly different way of thinking about mathematics didactics, as the textbook author shows practical thinking oriented to the student. Conclusion: The Handbook “Trygonometrya prostokreślna” by Stanislaw Przystanski at 1859 is not an academic discourse on the given subject, but has come from the need for such present a theory to be applied in a practical situation.
Źródło:
Problemy Nauk Stosowanych; 2017, 7; 221-232
2300-6110
Pojawia się w:
Problemy Nauk Stosowanych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postrzeganie gwary ludowej w XIX wieku
The perception of folk dialect in the 19th century
Autorzy:
Umińska-Tytoń, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594003.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
dialektologia
wiek XIX
historia języka polskiego
dialectology
the 19th century
the history of Polish language
Opis:
Artykuł ukazuje postrzeganie gwary ludowej w XIX wieku w czterech perspektywach. Omawia rozwój badań naukowych nad gwarami, zapoczątkowanych przez etnografów i kontynuowanych przez dialektologów. Pokazuje sposoby wykorzystania gwar ludowych w literaturze, wyodrębnia funkcje, jakie pełni mowa ludowa w dziele literackim. Na podstawie najważniejszych słowników dziewiętnastowiecznych ustala relacje między leksyką gwarową a ogólną. Analizując zasób rejestrowanej leksyki nacechowanej terytorialnie i sposób jej kwalifikowania, zmierza do rekonstrukcji świadomości językowej dziewiętnastowiecznych słownikarzy. Na podstawie poradników językowych ustala stosunek ówczesnej normy poprawnościowej do form gwarowych.
The article presents the perception of folk dialect in the 19th century in four perspectives. Research into dialects initiated by ethnographers and, continued by dialectologists are discussed in the article. The article also shows how the dialects have been used in literature. It extracts the features of folk speech in literature. On the basis of the most important nineteenth-century dictionaries the author indicates the relationship between dialect and general lexis. Through the analysis of registered territorial lexes and how it is qualified, the article aims to reconstruct the linguistic consciousness of the 19th century dictionariy writers. On the basis of language guides the article shows the ratio of contemporary standards of correctness to folk dialect word forms.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 195-207
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przymiotniki barwny, bezbarwny, kolorowy w historii języka polskiego
Adjectives barwny (colourful), bezbarwny (colourless), kolorowy (high-coloured) in the history of Polish language
Autorzy:
Seniów, Adrianna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595516.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
history of Polish language
lexis
change of meaning of a word
historia języka polskiego
leksyka
zmiana znaczenia wyrazu
Opis:
The aim of the article is to show the development of adjectives barwny (colourful), bezbarwny (colourless), kolorowy (high-coloured) in the history of Polish language as well as to conduct the analysis of the changes that has occurred in the meaning of these words throughout the years. The scrutiny shows that the meaning of the fi rst lexeme is stable in Polish language, with literal meaning prevailing. The original meanings of remaining adjectives in question referred to sensual impressions, therefore to occurrence of colour or its lack, with time in parallel to them transited meanings were preserved and these dominate in the contemporary Polish language. Barwny (colourful) today means the same as wyrazisty (sharp), ciekawy (intriguing), interesujący (interesting) and bezbarwny (colourless) is niewidoczny (invisible), mdły (bland), nieciekawy (uninteresting), niewarty uwagi (not noteworthy).
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2014, 13; 199-210
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język a emancypacja, feminizm, gender
Language vs. emancipation, feminism, gender
Autorzy:
Woźniak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594051.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
nazwy żeńskie
emancypacja
feminizm
gender
historia języka polskiego
female names
emancipation
feminism
history of polish language
Opis:
W artykule omówiono zmiany stosunku wobec żeńskich nazw tytułów i zawodów od początku XX w. do czasów współczesnych, uwzględniając zarówno praktykę (uzus), jak i refleksję metajęzykową. Ocenę oraz zakres stosowania feminatywów ukazano na tle zmieniającej się sytuacji społecznej i zawodowej kobiet oraz w powiązaniu z ideologiami motywującymi te zmiany. Takie ujęcie problemu pozwoliło zaobserwować charakterystyczne tendencje: wyrazem emancypacji kobiet była maskulinizacja języka ich dotyczącego, co stało się tendencją dominującą zwłaszcza po 1945 r.; feminizm (w Polsce aktywny dopiero od lat 90. XX w.) wystąpił z hasłami przeciwstawienia formacjom męskim derywatów żeńskich, zaś genderowa idea nieokreślania płci znalazła wyraz w obyczaju określanym jako splitting.
The article investigates the changes in the attitude towards female names of professional titles and jobs since the beginning of 20th century until now, with particular regard to both practice (usus) and metalinguistic reflection. The evaluation and range of use of female names was presented against the altering social and professional situation of women and in relation to the ideologies behind these changes. Such approach enabled the observation of characteristic tendencies: the effect of the emancipation of women was the masculinization of the language referring to females, which became a dominating tendency especially after 1945; feminism (inactive in Poland until 90’s) claimed the opposition to masculine formations of female derivatives, and gender idea of unspecified sex was expressed in the custom of so-called “splitting”.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2014, 60; 295-312
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WARIANTYWNOŚĆ DZIEWIĘTNASTOWIECZNYCH NAZWISK PIOTRKOWIAN
VARIANTIVITY OF THE NINETEENTH-CENTURY SURNAMES OF PIOTRKÓW’S INHABITANTS
Autorzy:
RASZEWSKA-KLIMAS, AGNIESZKA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971859.pdf
Data publikacji:
2015-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antroponimia
kultura
historia języka polskiego
dialektologia
anthroponymy
culture
history of the Polish language
dialectology
Opis:
The anthroponymic material analyzed in this article comes from “The Dictionary of Surnames of Piotrków Trybunalski and its Surroundings Residents in the Nineteenth and Twentieth Centuries” edited by Elżbieta Piotrowicz, Agnieszka Raszewska-Klimas and Lidia Pacan-Bonarek. There are three main groups of anthroponyms among variative forms of surnames such as 1) morphological variants; 2) graphic variants; 3) phonetic variants. Both linguistic and non-linguistic phenomena influenced the use of various forms of the surnames. The anthroponymic variants developed under the influence of cultural factors – a sign of the interpenetration of cultures and different naming systems; historical factors – the reflection of orthography and spelling in the nineteenth century; dialectal factors – the impact of dialectal features belonging to different dialects; and onomastic factors.
Źródło:
Onomastica; 2015, 59; 169-179
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między aluzyjnością a obrazowością. Wyznaczniki polskiego dyskursu erotycznego epok dawnych (XVI–XVII wiek)
Between allusiveness ans picturesqueness. Determinants of Polish erotic discourse of old-time epochs (16th–17th centuries)
Autorzy:
Rejter, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2116552.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dyskurs erotyczny
historia języka polskiego
stylistyka
dyskurs
tekst
erotic discourse
history of Polish language
stylistics
discourse
text
Opis:
W artykule podjęto problem językowych eksponentów dawnego (XVI–XVII wiek) polskiego dyskursu erotycznego. Materiał badawczy stanowiły wybrane teksty reprezentujące styl niski jako bliski odmianie potocznej języka. Wskazano dwie główne tendencje dyskursotwórcze: obrazowość i aluzyjność. Analizy ilustrują uniwersalność zabiegów językowych, ich panchroniczny charakter, funkcje ludyczną i eufemizującą. Potwierdzony został także związek badanego dyskursu z potoczną odmianą polszczyzny, a także ze stereotypami językowo-kulturowymi.
The work concerns the problem of language determinants of old-time epochs (16th–17th centuries) erotic discourse. The research material constitutes chosen texts representing rhetorical low style as close to colloquial variant of language. One pointed two main discourse tendencies: picturesqueness and allusiveness. Analysis illustrates the universality of language measures, their panchronic character, ludic and euphemistic functions. Furthermore the connections of examined discourse with colloquial variant of Polish and with the lingual and cultural stereotypes were confirmed.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 153-165
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średnio- i nowopolskie nazwy dolegliwości kobiecych
The middle- and modern-Polish names of women’s maladies in Polish history
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459560.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nomination
semantics
history of Polish language
names of women’s ailments
nominacja
semantyka
historia języka polskiego
nazwy dolegliwości kobiecych
Opis:
In the herein article the forty-four lexical units were analysed thoroughly by semasiological method. They were coupled with the middle and modern-Polish ‘women’s trouble’. The written material was gathered throughout based upon the formal structure of collected lexemes. It turned out that the investigated units concentrated around six fields: 1. Uterus, 2. Secretions, 3. Breath, 4. Pain, 5. Time, 6. Woman. The primary meaning of many analysed appellations were neutral, they were concerned mainly with the physical ailments. Around the 19th century the researched units were correlated with the hysteria. The ongoing and signalized semantic change was influenced by the socio-cultural factors. The fashion of that time contributed deeply to the manifestation of these supposed women’s maladies.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 74-86
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brzechwy lekcja dawnego języka polskiego (na przykładzie zbioru Sto bajek)
The lesson of old Polish language by Brzechwa (as exemplified by the collection Sto bajek)
Autorzy:
Piela, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590767.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
archaism
education in Polish language and literature
history of Polish language
lexis
phraseology
archaizm
edukacja polonistyczna
historia języka polskiego
leksyka
frazeologia
Opis:
Podstawowym celem artykułu jest prezentacja archaicznych i anachronicznych form językowych zawartych w zbiorze poetyckim Jana Brzechwy Sto bajek. Okazuje się, iż autor, jako jeden z prekursorów nurtu poezji lingwistycznej dla dzieci, świadomie wprowadzał do swych utworów niektóre historyczne wyrazy, ich formy i znaczenia, np. androny, dziatwa, gawiedź, Piotrowa, sążeń, starościna, świekra, taradajka, żupa. Słownik Brzechwy udowadnia, że twórczość poety stanowi zarówno dla młodszej, jak i starszej generacji czytelników ciekawostkę historyczno-kulturowo-językową.
The basic purpose of this article is to demonstrate the archaic and anachronistic language forms contained in the collection of poetry by Jan Brzechwa Sto bajek. It turns out that the poet, as one of the precursors of the linguistic poetry for children, deliberately introduced into his poems some historical words, their forms and meanings, e.g.: androny, dziatwa, gawiedź, Piotrowa, sążeń, starościna, świekra, taradajka, żupa. Brzechwa’s vocabulary proves that his poetry is a historic, cultural, and linguistic curiosity to both the younger and older generations of readers.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2020, 19; 309-324
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językoznawczy mariaż tradycji z nowoczesnością Profesor Antonina Grybosiowa (1932–2016)
The Linguistic Marriage of Tradition with Modernity Professor Antonina Grybosiowa (1932–2016)
Autorzy:
Niewiara, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468368.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Antonina Grybosiowa
historia języka polskiego
socjolingwistyka
pragmalingwistyka
history of the Polish language
sociolinguistics
pragmalinguistics
Opis:
The text commemorates Professor Antonina Grybosiowa. It provides a succinct coverage of the salient facts from the scholar’s biography and underscores the idiosyncrasy of her scholarly persona, namely, being able to combine reverence for tradition, for the history of language, with a penchant for innovative ideas in the field of linguistics, like at its time: sociolinguistics, or later, cultural linguistics. The said marriage compels the linguistic research conducted by Antonina Grybosiowa to focus on describing the evolution of language and cultural awareness of Poles.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2018, 5; 139-142
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza zmienności znaczeń wyrazu kwiat
Analysis of Semantic Changes on the Example of the Word kwiat [‘flower’]
Autorzy:
Matuszczyk, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468407.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
semantyka
przeobrażenia semantyczne
słowniki historyczne
historia języka polskiego
semantics
semantics transformations
historical dictionaries
the history of Polish language
Opis:
The article is mainly concerned with issues related to semantic changes in the Polish language. The lexeme kwiat (eng. flower) have been described based on material from historical and modern Polish dictionaries. The word kwiat has been in the Polish language since the 15th century, initially meaning ‘colored stain’. The first definition transformed into a botanical meaning (kwiat as a plant or part of a plant). The pre-Slavic botanical meaning of the word *cvětъ gave rise to the next definitions, which have formed over the years. Kwiat means among others: ‘best thing’, ‘best part of something’, ‘youth’, ‘purity, innocence’, ‘menstruation’, ‘pustules’. However, not all of these meanings have endured to the present time. Nowadays, the potted plant is called kwiat.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2017, 4; 95-103
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siedemnastowieczna polszczyzna kijowska w panegirykach Stefana Jaworskiego
17th-century Kiyvan Polish in Stefan Jaworski’s Panegyrics
Autorzy:
Klimek-Grądzka, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468405.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
dialects of Polish
inflection
phonetics
history of the Polish language
polszczyzna regionalna
fleksja
fonetyka
historia języka polskiego
Opis:
The article discusses a regional variety of Polish spoken in Kiyv preserved in the Polish-Latin panegyrics composed by Stefan Jaworski (1656(8)–1722) to venerate Warłam Jasiński. The analysis aims at drawing a catalogue of phonetic, inflectional, word formation and syntactic idiolectal features of this variety as juxtaposed against the 17th century standard Polish. The analysis reveals the poet’s fluency in a language that was foreign (second) to him. This fluency also covers the poet’s skill in using varietal forms to achieve artistic aims. The regional forms subject to the study often display closeness to the ones in the Borderland variety of Polish, yet with an idiolectal inflectional features, e.g.: a large number of participles ending in -owszy or frequent cases of l/ł alternation.
Źródło:
Forum Lingwistyczne; 2019, 6; 75-83
2449-9587
2450-2758
Pojawia się w:
Forum Lingwistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biała magia w leksyce dawnej polszczyzny
The white magic in the lexicology of the old Polish
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475684.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nominacja
semantyka
historia języka polskiego
leksyka
the nomination
semantics
the history of the Polish language
Opis:
W artykule analizie poddano jednostki wiązane z polem BIAŁA MAGIA. Mimo że we współczesnej polszczyźnie pojęcie to nie istnieje, do końca XIX wieku tworzyło rozległą kategorię, w skład której wchodziły elementy aktualnie kojarzone z medycyną lub religią. Analizie poddano zasygnalizowane zagadnienie, aby móc prześledzić, w jaki sposób doszło do jego zaniku. Okazało się, że mimo iż pierwsza wzmianka o białej magii odnotowana została dopiero w XVIII wieku, kategoria ta funkcjonowała począwszy od staropolszczyzny. Jej elementy charakteryzowały początkowo zabiegi o proweniencjach pogańskich, z czasem natomiast do tego pojęcia weszły również nazwy egzorcyzmów. Metodą dominującą w niniejszym szkicu jest analiza kontekstów, w których występowały wyrazy należące do pola semantycznego BIAŁA MAGIA w historii języka polskiego. Na podstawie poświadczeń użycia danego wyrazu w słownikach rejestrujących polszczyznę dawną wnioskowano o jego wartości znaczeniowej w danym okresie.
In this article were undertaken the units corresponding with the field of white magic in the form of analysis. Beside the fact that this word ‘white magic’ does not exist in the contemporary Polish — it has a meaning in the interpretation itself namely it was considered as a broad category (to the end of the 19th century) which included the elements associated with the medicine and the religion. The above mentioned topic (the white craft) was analysed as a matter of the investigation of how it was extinct this ‘white lore’. It was stated that the first indication of the white magic was recorded scarcely in the 18th century. The category of the topic was prevalent starting from the ancient Polish language. The onset of it's elements and features characterized the measures of the pagan provenances. By and by to this ‘white way of life’ were introduced the names of the exorcisms. The method dominating in this essay is the analysis of contexts. Considering as an evidence the use of that particular word in the dictionary recording the old Polish and deduce the meaning value of it in the particular time.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2015, 29; 301-311
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies