Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Olkuski, T." wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Analiza krajowej struktury wytwarzania energii elektrycznej z węgla kamiennego
Analysis of the structure of Polish electricity generation from hard coal
Autorzy:
Olkuski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394718.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
energia elektryczna
węgiel kamienny
wytwarzanie
baza zasobowa
electric power
hard coal
generation
resource base
Opis:
W artykule przedstawiono strukturę wytwarzania energii elektrycznej w Polsce. Jako rok, dla którego istnieją najnowsze i jednocześnie najdokładniejsze dane, przyjęto rok 2012. Pokazano z jakich nośników produkowana jest obecnie energia elektryczna w naszym kraju oraz ich udział procentowy w tej produkcji. Od lat podstawowym surowcem do wytwarzania energii elektrycznej w Polsce jest węgiel kamienny, a następnie węgiel brunatny. W ostatnich kilku latach zwiększają stale swój udział odnawialne źródła energii. Udział ten będzie nadal wzrastał ze względu na wymogi unijne. W artykule pokazano też bazę zasobową węgla kamiennego, liczbę złóż, wielkość zasobów bilansowych, wielkość zasobów pozabilansowych i przemysłowych. Pokazano także możliwości wydobywcze polskich kopalń do 2050 roku. Analizując stan sektora wytwarzania energii elektrycznej omówiono elektrownie na węglu kamiennym oraz pokazano elektrociepłownie z podziałem na grupy pod względem mocy osiągalnej. Zwrócono uwagę na potrzebę nowych inwestycji zarówno w sektor wydobywczy jak i wytwórczy. Nowe, budowane obecnie bloki węglowe, wypełnią lukę, jaka powstanie po wycofaniu starych mało efektywnych bloków, których żywotność dobiega końca.
This paper presents the structure of electricity generation in Poland. The year 2012 was selected as the reference year with the latest and most accurate data. The analysis shows the energy sources currently used for the production of electricity in Poland and the percentage share of each. For years the basic raw material for the production of electricity in Poland has been coal (hard coal and lignite). Over the last few years, renewable energy sources have seen a continuously increasing share in the production. This share will continue to increase due to EU requirements. The paper also presents details on the hard coal resource base, the number of deposits, anticipated economic resources (balance resources), anticipated sub-economic resources (sub-balance resources), and economic resources in place (industrial resources). The production capacity of Polish mines by 2050 is also shown. When analyzing the condition of the power generation industry, hard coal power plants were described, with combined heat and power plants divided into groups according to their available capacity. The paper stresses the need for new investments in both the mining and production sectors. New coal-fired units, which are currently under construction, will replace the old and ineffective ones, as their lifespan is limited.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 87; 37-47
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksport polskiego węgla w latach 1995-2010
Export of Polish hard coal in the period 1995-2010
Autorzy:
Olkuski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283108.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
eksport
wywóz
węgiel kamienny
polityka energetyczna
export
expedition
hard coal
energy policy
Opis:
W artykule przedstawiono jak kształtował się eksport polskiego węgla w latach 1995-2010. Pokazano eksport ogółem do dziesięciu państw, do których - w analizowanym okresie - był on największy. Państwa te to Niemcy, Ukraina, Czechy, Finlandia, Austria, Dania, Wlk. Brytania, Francja, Słowacja i Szwecja. Szczegółowo omówiono pięć pierwszych. Zwrócono uwagę na zmniejszającą się rolę węgla w gospodarce Unii Europejskiej oraz pewnych szansach na odrodzenie się górnictwa węglowego w związku z planami niektórych krajów likwidacji energetyki jądrowej. Na podstawie przedstawionych w artykule danych można zauważyć, że eksport polskiego węgla systematycznie spada. Od 1995 roku do roku 2009 sprzedaż zmniejszyła się o 23,5 mln ton, czyli o ponad 73%. Całkowicie utracono rynki wschodnie. Od 2004 roku nie eksportujemy już węgla na Ukrainę, nie licząc śladowych ilości w 2006 i 2008 roku. Również do Rosji nie trafia już polski węgiel. Ostatni transport węgla do tego kraju miał miejsce w 2000 roku. Niewielki wzrost eksportu w 2010 roku może dawać pewną nadzieję na odwrócenie się niekorzystnego trendu w handlu polskim węglem, chociaż jest to mało prawdopodobne.
History of Polish hard coal export in the period 1995-2010 has been presented in this study. Total export to ten countries to which the export was highest in the mentioned period has been discussed. These states are: Germany, Ukraine, Czech Republic, Finland, Austria, Denmark, Great Britain, France, Slovakia and Sweden. The first five have been discussed in details. Attention was paid to declining role of hard coal in UE economy, as well as to some chances of hard coal rebirth in connection of plans of chosen countries aimed at liquidation of nuclear power plants. On the basis of data presented in the present study it can be noted that Polish hard coal export is steadily declining. In the period from 1995 to 2009 the hard coal sales decreased by 23,5 million tons, i.e. by over 73%. The eastern markets have been completely lost. Since 2004 the hard coal export to Ukraine is stopped, with the exception of trace amounts in the years 2006 and 2008. Polish hard coal is no longer sent to Russia. The last transport of hard coal to Russia took place in the year 2000. Slight increase of export in the year 2010 may give some hope for reversing the negative trend in Polish hard coal trade, however it is rather unlikely.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2011, 14, 2; 305-315
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zależność Polski w zakresie importu węgla kamiennego
Hard coal import dependence of Poland
Autorzy:
Olkuski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/215960.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
zależność importowa
import węgla
eksport węgla
węgiel kamienny
import dependence
import of coal
export of coal
hard coal
Opis:
Ze zjawiskiem importu węgla do Polski mamy do czynienia dopiero od kilku lat. Od początku istnienia górnictwa węglowego w Polsce nasz kraj był eksporterem tego surowca. Węgiel kamienny eksportowano już w okresie międzywojennym, a po II wojnie światowej, po odbudowaniu przemysłu ze zniszczeń wojennych, eksport węgla był podstawowym środkiem pozyskiwania dewiz. Polska przez dziesięciolecia zajmowała miejsce w pierwszej dziesiątce największych producentów tego surowca, a eksport od połowy lat siedemdziesiątych do połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku wynosił około 40 mln ton, co stanowiło około jedną czwartą produkcji. Na początku XXI wieku sytuacja zaczęła się jednak zmieniać. Z roku na rok eksport malał, natomiast wzrastał import. Związane to było z jednej strony ze wzrastającymi kosztami produkcji krajowego węgla, z drugiej strony – z napływem taniego surowca głównie zza wschodniej granicy. W artykule przedstawiono import węgla kamiennego do Polski z Rosji, USA, Ukrainy, Kazachstanu i Kolumbii oraz nabycie wewnątrzwspólnotowe z Republiki Czeskiej, jako głównych dostawców tego surowca. Wspomniano także o innych krajach, takich jak RPA, czy Australia, które są największymi eksporterami węgla na świecie i dostarczają surowiec do Europy Zachodniej, ale do Polski rzadko jest on sprowadzany. Dla wyliczenia zależności importowej w zakresie węgla kamiennego przedstawiono również eksport oraz zużycie krajowe tego surowca w latach 2000–2012. [...]
The import of hard coal to Poland has only been practiced for several years. Since the very beginning of the Polish mining industry, the country has been an exporter of this raw material. Hard coal was exported during the interwar period, and after the Second World War hard coal exports were the state’s main means to raise foreign currency. For several decades, Poland was within the top ten producers of this raw material worldwide, and in the period from the middle seventies to the middle eighties of the last century, Polish hard coal exports hovered around 40 mln tons, which was Ľ of the state’s production. However, at the beginning of the XXI century the situation had changed. Each year, hard coal exports decreased, while hard coal imports increased. This was related on the one hand to the increasing cost of domestic hard coal production, while on the other it resulted from the inflow of cheap raw materials mainly from the adjacent Eastern countries. Imports of hard coal into Poland from Russia, the Czech Republic, USA, Ukraine, Kazakhstan, and Columbia, as major suppliers, is described in this study. Such countries as South Africa or Australia, which are considered to be the greatest global hard coal exporters, and which deliver hard coal to Western Europe, are also mentioned. However, their coal is rather rarely purchased by Poland. Domestic export and consumption of hard coal in the years 2000–2010 was also presented in order to define the dependence on exports. This dependence continuously increases, which is inconvenient because it reflects a bigger and bigger Polish dependence on foreign suppliers. This should not, however, be alarming because the value of this factor is very small. Only in the year 2011 did it exceed (slightly) 10%, and in the year 2012 it decreased again to below 5%. As compared with the dependence on natural gas imports, which amounts to 70%, or with dependence on oil imports amounting to 97%, this is quite minor. Nevertheless, Poland’s dependence on imports should be continuously monitored with respect to domestic Polish mineral resources, as a majority of country’s economy is based on domestic raw materials. This is usually more profitable economically and assures greater safety of strategic security of supplies of a given raw material. This study presents an analysis of hard coal imports into Poland in the period 2000–2012, as well as the most important factors related with the export and consumption of hard coal in order to execute suitable calculations. The greatest emphasis was placed on imports, as they are the major target of this study.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 3; 115-130
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wystarczalności krajowych zasobów węgla kamiennego energetycznego w świetle perspektyw jego użytkowania
Analysis of domestic reserves of steam coal in the light of its use in power industry
Autorzy:
Olkuski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216668.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
węgiel kamienny
zasoby węgla kamiennego
energia elektryczna
prognoza wystarczalności
hard coal
resources of hard coal
electricity
prognosis
Opis:
Wszystkie zasoby kopalin mineralnych ulegają sczerpywaniu na skutek eksploatacji. W ostatnich latach coraz poważniej zaczęto dostrzegać groźbę ich całkowitego wyczerpania, co spowodowałoby bardzo groźne skutki w wielu gałęziach przemysłu. Jeśli chodzi o węgiel kamienny, to wystarczalność jego zasobów zawsze szacowana była na kilkaset lat. W związku z tym nie zwracano tak wielkiej uwagi na problem ich ubytku. Sytuacja jednak się zmieniła. Wyczerpywanie się zasobów węgla, do których był najłatwiejszy dostęp, spowodowało konieczność sięgania do pokładów głębiej położonych lub do pokładów znajdujących się w szczególnie trudnych warunkach geologiczno-górniczych. W ostatniej dekadzie ubiegłego wieku dokonywano wielokrotnie w ramach restrukturyzacji kopalń przekwalifikowywania zasobów z zasobów bilansowych do pozabilansowych. Spowodowało to uszczuplenie bazy zasobowej węgla kamiennego w kategorii zasobów bilansowych. W 2011 roku na zlecenie Ministra Środowiska dokonano weryfikacji zasobów węgla kamiennego w złożach zlikwidowanych kopalń wraz z przeliczeniem ich zasobów na podstawie obowiązujących kryteriów bilansowości. Pozwoliło to znacznie zwiększyć zasoby bilansowe węgla kamiennego. W artykule wyliczono wskaźniki wystarczalności zasobów w latach 2001–2011 dla zasobów bilansowych ogółem, zasobów bilansowych węgla typów 31-33, zasobów przemysłowych ogółem oraz zasobów przemysłowych typów 31-33. Pozwoliło to określić w przybliżeniu liczbę lat potencjalnej eksploatacji, mając zwłaszcza na uwadze potrzeby polskiej energetyki. Z obliczeń wynika, że zakładając obecny poziom wydobycia, węgla kamiennego powinno wystarczyć jeszcze na wiele lat. W przypadku zasobów bilansowych ogółem wskaźnik wystarczalności zasobów Wzz1 przybierał wartości od 419 w roku 2003, do 635 w roku 2011, a dla węgla typu 31-33, w zależności od roku, wskaźnik Wzz2 przybierał wartości od 308 w roku 2002, do 459 w roku 2011. Inaczej kształtuje się wystarczalność zasobów jeżeli wziąć pod uwagę zasoby przemysłowe, czyli część zasobów bilansowych, która może być przedmiotem uzasadnionej eksploatacji w warunkach określonych przez projekt zagospodarowania złoża, a więc przy spełnieniu uwarunkowań ekonomicznych, technicznych i ekologicznych. W tym przypadku wystarczalność zasobów przemysłowych ogółem zmienia się w granicach od 72 lat w roku 2001, do 51 lat w roku 2008, a dla zasobów przemysłowych typów 31-33 wskaźnik ten wyniósł 45 lat w 2001 roku, a w 2007 roku 28 lat. Trzeba podkreślić, że analiza przeprowadzona w niniejszym artykule dotyczy tylko i wyłącznie zasobów bilansowych i zasobów przemysłowych węgla kamiennego w Polsce. Zasoby przemysłowe w analizowanym okresie stanowiły od kilku do kilkunastu procent zasobów bilansowych, co znalazło odzwierciedlenie w wartościach wskaźników wystarczalności zasobów. Z zasobów przemysłowych wydziela się jeszcze przewidywane straty, aby otrzymać zasoby operatywne, co dodatkowo skraca żywotność tych zasobów. Wystarczalność zasobów operatywnych w poszczególnych kopalniach jest skrajnie różna. Przykładowo, w KWK Kazimierz-Juliusz sp. z o.o. wynosi 8 lat, a w KWK Halemba-Wirek – 77 lat (Paszcza 2010). Można jednak przypuszczać, że postęp technologiczny pozwoli w przyszłości eksploatować złoża, które obecnie nie są eksploatowane ze względu na trudności techniczne lub pozyskiwanie z nich surowca jest ekonomicznie nieopłacalne.
All mineral resources are continuously depleting as a result of the exploitation. Their complete depletion, what could be negatively reflected in a number of industrial branches, was taken into consideration during the last decades. In case of the hard coal, its resources were estimated as sufficient for several hundred years. Thus the problem of its resources depletion was neglected, so far. However the economical situation has been changed. Depletion of the hard coal industrial reserves forced necessity of exploitation of the deeper coal seams, as well as those occurring within difficult geological and mining conditions. In the last decade of the former century, by the occasion of coal mines restructuring, the coal resources were re-classified from recoverable into non-recoverable reserves. It resulted in diminution of hard coal recoverable resources. In the year 2011, verification of the hard coal resources occurring within deposits of liquidated mines, including re-calculation of their resources, have been made. This allowed for considerable increase of the volume of hard coal recoverable resources. Sufficiency ratios of the coal resources in the period 2001–2011 for total recoverable resources, recoverable resources of coal of the type 31-33, as well for total industrial reserves and industrial reserves of the coal types 31-33, have been calculated in the present study. It allowed for calculation of averaged exploitation period (in years), with particular attentionpaid to Polish power industry needs. It results from the calculations that, assuming actual exploitation rate, the hard coal reserves are enough for many years. In case of total recoverable resources, the sufficiency ratio of the resources Wzz1 had value from 419 in the year 2003, to 635 in the year 2011, and for coal of the type 31-33, depending on the year, the ratioWzz2 had value from 308 in the year 2002, to 459 in the year 2011. The sufficiency ratio is different if we take under consideration industrial reserves, i.e. part of recoverable resources, which can be considered as an exploitation object in conditions determined by deposit management project, if economical, technical and ecological conditions are satisfied. In this case, total industrial reserves sufficiency was changed from 72 years in the year 2001, to 51 years, in the year 2008, and for industrial reserves of types 31-33 sufficiency ratio decreased from 45 years in the year 2001, to 28 years in the year 2007. It should be emphasized that the analysis in question comprises only and exclusivelly recoverable and industrial reserves of hard coal occuring in Poland. Industrial reserves during the studied period accounted only for several to several tens percent of recoverable reserves, what found reflection in values of sufficiency factors. Predictable losses are also sepatated from industrial reserves in order to compute recoverable reserves, what additionally shortens life of these reserves. Sufficiency of recoveralbe reserves is extremally different in different mines. For example in the mine KWK Kazimierz-Juliusz Sp. z o.o. it amounts for 8 years, in the mine KWK Halemba-Wirek – 77 years (Paszcza 2010). However we may suspect that in the future technological development will allow expoloitation of deposits, which are currently not extracted with respect to technical problems, or with respect to the fact that their industrial handling is not profitable.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 2; 25-38
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza trendów wydobycia węgla energetycznego u czołowych producentów na świecie oraz w Polsce
Trend analysis of power coal ecstraction by world leading and Polish producers
Autorzy:
Olkuski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283204.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
węgiel kamienny
węgiel energetyczny
produkcja węgla
wydobycie węgla
hard coal
steam coal
coal production
coal output
Opis:
W artykule przedstawiono produkcję węgla energetycznego u czołowych producentów tego surowca, czyli w Chinach, USA i Indiach, oraz porównano z produkcją w Polsce w latach 2008–2011. Zwrócono uwagę na ścieranie się dwóch przeciwstawnych poglądów dotyczących dalszego wykorzystywania węgla kamiennego w energetyce. Jednym z nich jest utrwalanie dominującej roli węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej, z taką sytuacją mamy do czynienia w Chinach oraz Indiach, i tendencją do zmniejszania zużycia węgla w produkcji energii elektrycznej, co można zaobserwować na przykładzie USA i Polski. Skrajnym przypadkiem są kraje tzw. „starej” Unii Europejskiej, zwłaszcza kraje skandynawskie oraz Francja, dążące do niemal całkowitej dekarbonizacji gospodarki do końca obecnego stulecia. Przyjmowane kolejne dyrektywy zaostrzające normy emisji szkodliwych substancji do atmosfery wymuszają ograniczanie zużywania węgla w gospodarce. Produkcja energii elektrycznej z węgla staje się coraz droższa, przez co inwestorzy wstrzymują się z podejmowaniem decyzji o budowie nowych bloków energetycznych wykorzystujących węgiel kamienny. Niepewność co do przyszłych cen uprawnień do emisji CO2 w pespektywie 2020 roku, spowodowało sytuację wyczekiwania, co wpływa niekorzystnie na proces budowy nowych mocy wytwórczych, a także wymusza dużą ostrożność przy planowaniu nowych inwestycji w kopalniach węgla kamiennego. Właśnie problem produkcji węgla kamiennego energetycznego jest głównym tematem artykułu. Do analizy wybrano lata 2008–2011, czyli lata kryzysu gospodarczego w świecie. Na wykresach przedstawiono jak kształtowała się produkcja węgla energetycznego w tym okresie u czołowych producentów oraz w Polsce. Z analizy wykresów oraz przewidywań ekspertów można wyciągnąć wnioski, że w Chinach i w Indiach węgiel nadal będzie stanowił podstawowy surowiec do wytwarzania energii elektrycznej, a jego wydobycie, ewentualnie import, będzie wzrastać. Odmienna sytuacja przedstawia się w USA oraz w Polsce. Spadające ceny gazu z formacji łupkowych w USA spowodowały zmniejszenie zapotrzebowania na węgiel kamienny do produkcji energii elektrycznej. To z kolei wpłynęło na obniżenie cen. Obecnie duża część amerykańskiego węgla eksportowana jest między innymi do Europy. Jeśli jednak niskie ceny węgla będą się nadal utrzymywały, to amerykańskie firmy podejmą działania zmierzające do ograniczenia wydobycia. Niska podaż powinna skutkować wzrostem cen, co znowu zwiększy opłacalność produkcji. Takie trendy mają charakter cykliczny i wynikają z dążenia do ustalenia się ceny równowagi przy zmieniającym się popycie i podaży. Gdyby jednak ceny węgla nie zapewniały rentowności produkcji tego surowca przez dłuższy czas z pewnością właściciele firm wydobywczych podejmą decyzję o ich likwidacji. Również w Polsce wydobycie węgla energetycznego z roku na rok się zmniejsza. Wyjątek stanowił rok 2012, o który rozszerzono analizę dla Polski, opierając się na najnowszych danych statystycznych. Zdaniem autora jest to tylko chwilowy wzrost produkcji, który – ze względu na około 8-milionowe zapasy węgla na składowiskach kopalnianych oraz niskie ceny u producentów zagranicznych – nie powtórzy się w 2013 roku. Wzrostu zapotrzebowania na węgiel można spodziewać się po ustąpieniu kryzysu gospodarczego.
Production of worldwide leading power coal producers, i.e. China, USA and India compared with production of this raw material in Poland in a period 2008–2011 has been discussed in the present study. Two inverse ideas of the hard coal future use in power engineering were also discussed. One of these ideas comprises continuation of dominant role of hard coal in electric energy production what takes place in China and India, and the other one comprises tendency of reduction of the hard coal use in production of electric energy, as observed in USA and Poland. Extreme case comprises western countries of European Union seeking to complete de-carbonization. Received further directives tightening standards of harmful substances emission into the atmosphere forced reduction of the hard coal use in state economy. Coal-based production of electric energy is more and more expensive and investors refrain from making decisions connected with new hard coal-based power units building. Climate and energy package, which came into force this year, resulted in waiting strategy, what negatively influences process of new power plants and calls into question further functioning of hard coal mines. Problem of the power hard coal is the main purpose of the present study. Period 2008–2011, i.e. period of global economy crisis, have been chosen into the analysis. Power coal production comprising worldwide and in Polish producers is shown in the diagrams. On the basis of diagrams and expert prediction we can conclude that in China and India hard coal will be used as the basic raw material used for electric energy production, and it output, eventually import, will increase. A different situation is observed in USA and Poland. The process of shale gas production in USA resulted in reduction of the demand for hard coal used in electric energy production. This in turn influenced the price reduction. Actually, a considerable part of American coal is exported, among the others to Europe. However, if the low coal prices will be kept stable, US companies will undertake actions aimed at reduction of the coal extraction. Low supply should result in price increase, what in turn will improve the production profitability. Such trends have cyclic character and they result from a tendency of equilibrium price fixing with variable supply and demand. However, if the coal prices wouldn’t assure the production profitability within a longer period, the owners of coal extraction companies will take decision of their liquidation. Also in Poland the power coal extraction output is continuously reduced, except the year 2012, in which the analysis was based on the newest statistical data. According to the author’s opinion it is only a temporary production increase, which, with respect to 9 million reserves stored in mine disposal sites and low prices of foreign producers, will not be repeated in the near future.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 2; 53-65
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie pierwiastków promieniotwórczych w węglach kamiennych pochodzących z GZW, w skałach przywęglowych, w wodach kopalnianych oraz w odpadach
The occurrence of radioactive elements in hard coal from the Upper Silesian Coal Basin
Autorzy:
Olkuski, T.
Stala-Szlugaj, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216922.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
węgiel kamienny
GZW
pierwiastki promieniotwórcze
uran
tor
rad
izotopy
hard coal
radioactive elements
uranium
thorium
radium
isotopes
Opis:
W artykule przeanalizowano badania nad zawartością pierwiastków promieniotwórczych w węglu kamiennym pochodzącym z Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Prześledzono zachowanie się uranu, toru, izotopów radu i potasu w węglu jako surowcu mineralnym, w skałach przywęglowych, w wodach kopalnianych oraz w odpadach eksploatacyjnych i produktach spalania węgla. Sałdan (1965) zaobserwował wyraźnie pionową i poziomą strefowość ułożenia mineralizacji uranowej oraz stwierdził, że najbardziej zmineralizowane są brzeżne, zwłaszcza wschodnie strefy zbiornika sedymentacyjnego. Jęczalik (1970) zauważył, że uran w węglach koncentruje się w bardziej utlenionych składnikach substancji organicznej i osiąga maksymalne zawartości we frakcjach o ciężarze właściwym wynoszącym 1,7-2,0 g/cm3. Według Róg (2005) w sortymentach grubych i średnich stężenie radionuklidów wzrasta wraz ze wzrostem sumarycznej ilości macerałów grupy witrynitu i karbargilitu, w którym substancja mineralna współwystępuje z witrynitem. Michalik (2006) podaje, że na aktywność właściwą naturalnych izotopów promieniotwórczych w węglu wpływa ilość zanieczyszczeń oraz skład mineralny, zaś z badań petrograficznych wynika, że głównym źródłem promieniotwórczości w węglu kamiennym oraz skałach przywęglowych są skupienia wtórnych fosforanów, detrytyczny monacyt, cyrkon, ksenotym i uranothoryt. Natomiast Bojakowska i in. (2008) zaobserwowali wzrost zawartości uranu i toru od spągu do stropu serii paralicznej GZW, zaś w obrębie warstw serii limnicznej odnotowali częstą przewagę zawartości U nad zawartością Th, a w warstwach siodłowych rozpoczynających serię limniczną - najniższą zawartość tych pierwiastków. Spalanie węgla powoduje uwolnienie do atmosfery dużych ilości pyłów, które zawierają naturalne izotopy promieniotwórcze (uran, rad, tor) oraz ich produkty rozpadu. Michalik (2006) podaje, że stopień skażenia środowiska tymi radionuklidami jest ściśle powiązany z ich początkową zawartością w węglu. Stąd wynika konieczność badania tych pierwiastków w węglu i wybór takich węgli, które zawierają najniższe stężenia niepożądanych składników. Natomiast znając aktywności izotopów naturalnych w węglach i powstających z nich popiołów można zoptymalizować dobór spalanego węgla w taki sposób, aby nie prowadziło to do ponadnormatywnych skażeń środowiska naturalnego.
The paper presents the survey of research conducted on the concentration of radioactive elements in hard coal from the Upper Silesian Coal Basin (USCB). The content of uranium, thorium, radium and potassium isotopes was analyzed in hard coal, (as a raw mineral material), gangue, mine waters, mining wastes and coal combustion products (fly ashes and slags). Sałdan (1965) observed the vertical and horizontal zonal distribution of the uranium mineralization. He established that the eastern margin of the coal basin is especially rich in this element. Jęczalik (1970) noticed that the uranium contained in coals concentrates in more oxidized components of the organic matter, reaching its maximum in a fraction with a specific gravity from 1.7 to 2.0 g/cm3. According to Róg (2005), for coarse- and medium-grained coal products. The concentration of radionuclides increases together with increase of total maceral content of vitrinite and carbargilite, in which mineral matter coexists with vitrinite. Michalik (2006) found that the radioactivity of coal depends on its contamination and mineral composition, and petrographical research shows that the main sources of natural radioactivity in hard coal and gangue are secondary phosphates and detrital: monazite, zircon, xenotime and uranothorite. In them, Bojakowska et al. (2008) observed that uranium and thorium contents increase from floor to roof of the USCB Paralic Series, whereas in the USCB Limnic Series uranium frequently predominates over thorium, and the lowest contents of this elements were noticed in the Saddle Strata, that begin the Limnic Series. During coal combustion process a great amount of fly ashes and aerosol particles containing natural radionuclides (uranium, radium, thorium) and products of their decay are emitted into the atmosphere. Michalik (2006) observed that the degree of environment contamination by radionuclides depends on their initial concentration in coal. For this reason it is necessary to study radioactivity of coals and to select those containing the lowest amounts of harmful components. Knowing activity of radionuclides in coal and in fly ashes, it is possible to optimize and control the amount of emitted compounds, in the way allowing to not surpassing the emission limits and preventing environment pollution.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 1; 5-17
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie fosforu w węglu kamiennym
Occurence of phosphorus in hard coal
Autorzy:
Olkuski, T.
Ozga-Blaschke, U.
Stala-Szlugaj, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216181.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
fosfor
minerały fosforu
węgiel kamienny
GZW
phosphorous
phosphorus minerals
hard coal
Upper Silesian Coal Basin
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienie występowania fosforu w węglu. W oparciu o studia literaturowe scharakteryzowano fosfor, nie tylko jako pierwiastek powszechnie występujący w organizmach żywych, w komórkach zwierzęcych i roślinnych, a także w kościach, lecz przede wszystkim jako nieodłączny składnik węgla. Pokazano genezę występowania fosforu w węglu. Zwrócono uwagę na przechodzenie fosforu bezpośrednio z roślinności tworzącej węgiel, jak również przez infiltrację wód przez paleotorfowisko, procesy terygeniczne i wulkanogeniczne. Fosfor w roślinach może podlegać mineralizacji poprzez działanie grzybów i bakterii. Tego typu procesy utleniania prowadzą do tworzenia się macerałów inertnych w węglu. Poddano też analizie rozkład fosforu w węglu. Może on mieć różnoraki charakter, fosfor może być związany z substancją organiczną lub nieorganiczną. Nie znaleziono natomiast korelacji pomiędzy zawartością fosforu w węglu a współczynnikiem refleksyjności witrynitu, będącym miarą stopnia metamorfizmu. Porównano wyniki badań wielu naukowców zajmujących się problematyką występowania pierwiastków śladowych w węglach zarówno polskich jak i zagranicznych. Omówiono minerały fosforu znajdujące się w węglu. Podstawowe to: goyazyt, gorceixyt, crandalit, ksenotym, monacyt i apatyt. Niektóre minerały związane są z tonsteinami, co może świadczyć o ich pochodzeniu wulkanicznym. Zasadniczą część artykułu, poświęcono zawartości fosforu w węglu. Przedstawiono zawartość fosforu w węglach pochodzących z różnych zagłębi węglowych w świecie, między innymi z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, RPA, Indii, Japonii, dawnego ZSRR, Kanady oraz Polski. Przedstawiono również zawartość fosforu w popiołach węglowych oraz w różnych rodzajach skał osadowych towarzyszących złożom węgla. Na podstawie licznych badań stwierdzono, że średnia zawartość fosforu w światowych węglach wynosi 500 ppm, co tylko nieznacznie odbiega od średniej zawartości fosforu w polskich węglach - 404 ppm. Maksymalna zawartość fosforu występuje w węglach indyjskich i wynosi 5640 ppm. W dalszej części artykułu przedstawiono zawartość fosforu w węglach GZW z podziałem na serie litostratygraficzne, pokłady bilansowe oraz łupki węglowe. Pokazano także zawartość fosforu w węglach kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. będącej producentem węgli koksowych. Jak wiadomo, zawartość fosforu w węglu koksowym jest jednym z podstawowych parametrów świadczących o jego wartości użytkowej, w związku z czym znajomość tego parametru ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia sprzedaży węgla koksowego.
Occurrence of phosphorus in hard coal has been discussed in the present study. Based on literature, the phosphorus has been characterized not only as element occurring in live organisms, animal and plant cells, in bonds, but first of all, as inseparable constituent of hard coal. Origin of the phosphorus occurrence in hard coal has also been discussed. The attention was paid not only at phosphorus delivery from the plants forming the coal, but also at the problem of water infiltration though peat-bog, as well as terrigene and volcanic processes. Phosphorus occurring in plants can be exposed to mineralization accompanied with fungus and bacteria activity. Such type of oxidation leads to formation of neutral macerals in coal. A problem of phosphorus decomposition in coal was also examined. The decomposition can be run in differentmodes. Phosphorus presence can be related with organic or inorganic substance. However, correlation between phosphorus content in coal and vitrinite reflexivity, being a metamorphism measure, was not proved. Various examination results cited by various scientists involved in problems of the trace element occurrence in coals occurring in Poland, and through over the World, were compared. Phosphorus minerals occurring in hard coal, mainly: goyazyt, gorceixyt, crandalcit, xenotime, monzite and apatite, were also discussed. Origin of some minerals is related with tonstein, what can prove their volcanic origin. Problem of the content of phosphorus in hard coal comprises fundamental part of the article. Content of phosphorus in hard coal derived from various coal basins, among the others from USA, Great Britain, Australia, RPA, India, Japan, and Russia, has been also discussed. Content of phosphorus in coal ashes and various types of sedimentary rocks accompanying coal deposits, has also been presented. Based on numerous examinations it has been proved that the mean phosphorus content in worldwide coals amounts for 500 ppm, what only slightly differs from the phosphorus content observed in Polish coals - 404 ppm. Maximal phosphorus content was observed in India coals, amounting for 5640 ppm. Phosphorus content in coals from the Upper Silesian Coal Basin, including classification into lithostratigraphic series, balance beds and coal shales, has been presented in the next part of the present study. Phosphorus content in coals exploited by Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. producing coking coal, was also presented. As commonly known, phosphorus content in coking coal is an important factor of its usability, thus this parameter is a critical factor for sale of the coking coal.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 1; 23-35
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies