Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the 17th century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    "Krakowskie" woluminy z dawnej biblioteki bernardynów na Karczówce pod Kielcami
    "Cracow" volumens from the old library of the Bernadines in Karczówka near Kielce
    Autorzy:
    Kardyś, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1205705.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
    Tematy:
    bernardyni
    Karczówka
    księgozbiór
    XVII wiek
    Bernardines
    library
    the 17th century
    Opis:
    Artykuł prezentuje ustalenia dotyczące „krakowskiej” proweniencji niektórych woluminów z dawnej biblioteki bernardynów na Karczówce, które obecnie znajdują się w zasobie Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Konwent Braci Mniejszych Obserwantów posiadał od początku swojego funkcjonowania (lata 30. XVII w.) wiele starodruków (zapewne też rękopisów liturgicznych) przekazanych przez władze zakonne prowincji, jak również krakowskich kanoników i profesorów uniwersyteckich. Ich identyfikację umożliwiły zachowane proweniencje oraz inne notki, m.in. wskazujące na konkretne przeznaczenie.
    The article presents the conclusions concerning the "Cracow" provenance of some volumes originating from the former Bernardines library in Karczówka, which are currently stored in the Major Seminary in Kielce. Since the beginning of its functioning (the begining of the 1630s), the convent of the Friars Minor, the Observants was in the posession of the old prints (including liturgical manuscripts probably) donated by the province monastery authorities, Cracow canons as well as university professors. The identification of the specific items of the collection has been possible due to preserved provenance entries as well as other entries indicating the particular item’s purpose.
    Źródło:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2020, 134; 67-94
    0137-3218
    2720-0590
    Pojawia się w:
    Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pałac Adama Kazanowskiego i jego pierwotna forma w świetle badań architektonicznych
    Adam Kazanowski’s Palace and Its Genuine Form in the Light of Architectural Research
    Autorzy:
    Wółkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24561250.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    architektura barokowa
    pałac
    Warszawa
    XVII wiek
    badania architektoniczne
    Baroque architecture
    palace
    Warsaw
    the 17th century
    architectural research
    Opis:
    Tekst jest podsumowaniem wyników badań architektonicznych Pałacu Kazanowskich, jednej z największych rezydencji Warszawy w 1. połowy XVII w. Dzięki nim udało się ustalić pierwotną XVII-wieczną formę budowli. Rekonstrukcja planu pozwoliła na powiązanie pomieszczeń z fragmentami wierszowanego opisu z r. 1643, co umożliwiło poznanie wystroju i wyposażenia istotnych wnętrz pałacu. Zrekonstruowana forma pałacu pozwoliła także na rozważania na temat autorstwa projektu.
    An attempt is made at summing up the results of the architectural research into the Kazanowski Palace, one of the largest Warsaw residences in the first half of the 17th century. Thanks to the research into the structure of the former Palace preserved in the walls of the later Convent of the Discalced Carmelites it has been possible to identify the genuine 17th-century form of an asymmetrical palace with the main body and two wings. This layout, as it turned out, substantially differed from the Palace’s reconstructions so-far existing in literature. The uncovering on the Palace’s walls also allowed an almost full reconstruction of the disposition of its rooms and elevation fragments, e.g., attics. As seen against Warsaw architecture of the period, the plan of the piano nobile seemed quite peculiar. It contained two tracts of reception rooms: one in the Palace’s main body, the other in the northern outbuilding. Both tracts began with sizeable dining rooms, and leading through subsequent antechambers (partially exerting additional functions of, e.g., a library), they led to the lord’s reception bedroom located at the point where the main body bordered on the outbuilding. All this seems to be in line with court protocol which Adam Kazanowski, Marshal of the Court of the Crown, must have been well acquainted with. Next to the master’s apartment there was an apartment of his spouse, the two interconnected by a chapel. The reconstruction of the layout also allowed to associate respective rooms with fragments of a rhymed description of the building which Adam Jarzębski contained in his Gościniec [Guide to Warsaw]  from 1643, this helping to reconstruct the décor and furnishing of all the important Palace’s rooms, Moreover, the reconstructed 17th-century shape of the Palace allowed to undertake considerations related to the residence’s designer. It is known from the sources that while the Palace was being built, fee was paid to the architect and stonemason Constantino Tencalli, yet design solutions suggest that Giovanni Battista Gisleni may have participated in the designing process.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 505-536
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procesy o czary we wsi Mnichowo. Przyczynek do dziejów społecznych wsi wielkopolskiej w drugiej połowie XVII wieku
    Autorzy:
    Wijaczka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912431.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    wieś Mnichowo
    procesy o czary
    dzieje wsi
    Wielkopolska
    XVII wiek
    village Mnichowo
    witch trial
    history of countryside
    Greater Poland
    the 17th century
    Opis:
    Procesy o czary w czasach wczesnonowożytnych dotyczyły przede wszystkim mieszkańców wsi i miasteczek. W historiografii zachodniej od początku lat siedemdziesiątych XX w. procesy te badane były jako istotny element życia codziennego mieszkańców wsi. W polskiej historiografii problem ten pozostaje na marginesie badań. W artykule autor, bazując na materiale źródłowym, analizuje przebieg procesów w wielkopolskiej wsi Mnichowo w XVII w. Analiza potwierdza wpływ wiary w funkcjonowanie czarownic i czarowników na życie codzienne chłopów, w tym na relacje międzysąsiedzkie.
    Victims of the witch trials in the early modern period were mainly inhabitants of countryside and smaller towns. From the beginning of the 1970s in the Western historiography the phenomenon of the witch hunt has been researched as an essential component of the daily life of countryside inhabitants. In the Polish historiography the subject under discussion has been only marginally touched upon. The author, basing on the primary local sources, analyzes the witch trials in Mnichowo village in Greater Poland in the 17th century. The analyze confirms an essential influence of the belief in sorcery and activities of witches and sorcerers on a daily life of the local peasants and their neighbor relations.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 117-131
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The courts of the Spanish and Austrian Habsburgs as related by Jakub Sobieski in the first half of the 17th century
    Dwory Habsburgów w relacjach Jakuba Sobieskiego z pierwszej połowy XVII wieku
    Autorzy:
    Taracha, Cezary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1891895.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jakub Sobieski
    podróże
    Habsburgowie
    dwory monarsze
    XVII wiek
    travels
    the Habsburgs
    monarch courts
    17th century
    Opis:
    Jakub Sobieski, przyszły ojciec króla Jana III, to jeden z najwybitniejszych polityków polskich pierwszej połowy XVII wieku. W okresie młodości odebrał staranne wykształcenie, w ramach którego znalazły się studia zagraniczne i podróże po Europie. W latach 1611-1613 odwiedził Niemcy, Anglię, Francję, Hiszpanię, Portugalię, Włochy i Cesarstwo. Później, w roku 1638, towarzyszył królowi Władysławowi IV Wazie w drodze do Baden. Podczas obu tych wypraw prowadził zapiski, które zostały następnie wydrukowane i opublikowane. W relacjach z jego podróży szczególne miejsce zajmują opisy państw (Hiszpania i Cesarstwo) oraz dworów (Madryt i Wiedeń) rządzonych przez Habsburgów. Wiele miejsca poświecił Sobieski panującym władcom (Filip III, Maciej I oraz Ferdynand III) oraz ich otoczeniu (rodzina, dworzanie, ministrowie, duchowni, dyplomaci, służba). Przedstawił obowiązujący na dworach ceremoniał, etykietę, jak również życie religijne. Podkreślał elementy specyficzne dla dworów habsburskich, a przede wszystkim wskazał ich rolę i znaczenie w polityce europejskiej XVII wieku.
    Jakub Sobieski, the father of King Jan III, was among the most outstanding Polish politicians of the first half of the 17th century. In his youth he received a thorough education, which included studies abroad and tours around Europe. In 1611-1613 he visited Germany, England, France, Spain, Portugal, Italy and Austria. Later, in 1638, he accompanied King Władysław IV Vasa on a journey to Baden. In both cases he wrote accounts that were subsequently printed and published. Of particular significance among these recollections of European travels are his descriptions of the states (Spain and the Holy Roman Empire) and courts (Madrid and Vienna) of the Habsburgs. Sobieski sheds light on the rulers (Philip III, Matthias I and Ferdinand III) as well as their courtly entourage (family, ministers, clerks, diplomatic corps, informal circles of power and servants). He writes about how the courts functioned, their ceremonies and etiquette, and also about their religious life. He draws our attention to the specific features which distinguished Habsburg courts from the rest of Europe. Moreover, he reveals their role and general significance in 17th-century political reality.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 169-182
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brandskatt – jedno z mrocznych oblicz szwedzkich grabieży w okresie „potopu”
    Brandskatt – one of the aspects of the Swedish looting during the ‘deluge’
    Autorzy:
    Wagner, Katarzyna
    Kowalski, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2175081.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    XVII wiek
    rabunki
    rezydencje
    kontrybucje
    "potop"
    Warszawa
    Warsaw
    17th century
    robbery
    mansions
    contributions
    the Deluge
    Opis:
    Szwedzi, prowadząc wojnę w epoce nowożytnej poza terytorium swojego kraju, przenosili obowiązek zaprowiantowania i opłacania armii na okupowane terytorium (wojna ma się wyżywić sama). System organizacyjny poboru świadczeń był oparty na doświadczeniach z okresu wojny trzydziestoletniej, prowadzonej przez wojska Gustawa II Adolfa w Niemczech. Oprócz kontrybucji finansowych i prowiantowych, okupowane terytoria opłacały również brandskatt – wymuszoną daninę, stanowiącą zabezpieczenie zajętego terenu przed grabieżami lub zniszczeniem. Celem artykułu jest m.in. określenie miejsca brandskattu w systemie nadzwyczajnych podatków wojennych nakładanych na Rzeczpospolitą. Podstawę źródłową stanowić będzie odnaleziony w sztokholmskim Riksarkivet rejestr brandskattu z Warszawy z 1655 r.
    In the early modern era, when the Swedes waged war outside their own territory, they passed on the duty of supplying food and funding the army to the occupied territories (the war was supposed to feed itself). The practice of collecting contributions was based on the experience of the Thirty Years’ War, which was introduced in Germany by the armies of Gustav II Adolphus. Apart from financial contributions and provisions, the occupied territories had to pay brandskatt, an additional enforced tax to protect the occupied lands from looting and destruction. The aim of this paper is, a.o., to determine the position of brandskatt in the extraordinary war taxes imposed on the Polish-Lithuanian Commonwealth. The basic source is the Warsaw brandskatt register of 1655 found in the Riksarkivet in Stockholm.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 139-149
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siedemnastowieczne inwentarze biblioteczne klasztorów dominikańskich w Gidlach, Łęczycy, Łowiczu, Piotrkowie Trybunalskim i Sieradzu
    The 17th-century library inventories of the Dominican monasteries in Gidle, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski and Sieradz
    Autorzy:
    Stolarczyk, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1021987.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Łowicz
    Gidle
    Piotrków Trybunalski
    Sieradz
    inwentarze biblioteczne
    dominikanie
    XVII wiek
    library inventories
    the Dominican Order
    17th century
    Opis:
    The following article presents the 17th-century library inventories from the Dominican monasteries in Gidle, Łęczyca, Łowicz, Piotrków Trybunalski and Sieradz. The inventories of the monasteries from Łęczyca, Łowicz, Piotrków and Sieradz are part of the chartularies of the aforementioned monasteries, held today in the Archives of the Polish Province of the Dominicans in Krakow, while the inventory of the monastery in Gidle is part of a ledger of that monastery and is in the Diocesan Archive of Włocławek. The inventories of the Order of Preachers completely ignore the publishing addresses of the prints, sometimes they include the author's surname without his first name, or just the other way round; sometimes there is the author’s full name without the book title; if the title is included, it is always shortened and without the author’s name. In some cases only the nickname of the writer is mentioned. The inventories of the monasteries in Gidle, Łęczyca, Sieradz, Łowicz and older register of the Piotrków monastery do not have the numbering of the individual entries, only almost every entry begins with a new line. Such numbering was added to the newer inventory of the monastery in Piotrków Trybunalski. The older inventories of Łęczyca and Łowicz did not use any criterion for presenting the books (so it was probably the way the books were arranged on the shelves of the library). However, in the Piotrków inventory and both inventories of Sieradz, the books were divided according to the print format: in folio, quartq, octavo, sedecimo and duodecimo. The books within the formats were arranged randomly: the works of the same author were mentioned in several places. The newer inventories of these monasteries were better organized, as the works held in Łęczyca, Łowicz and Piotrków were also divided according to the print format. In the inventories of all these monasteries the books written by the same author were generally put in one place (although it was not always so), and there was also a tendency to put the works of the same type together: Bibliae and comments on the Bible, concordances, Summae, Sermones, Contiones, Postillae and  Homiliae, history, legends of the saints, the books by the Fathers of the Church, liturgics, works of dogmatic, moral and speculative theology, polemics, dictionaries, works of philosophy and rhetoric, ancient authors. Moreover, the newer inventory of Łowicz includes Libri seculares, although among them are also church writings; and the inventory of Piotrków contains Libri oratorum. Almost all the inventories, except the Gidle one have the information about the manuscripts and damage of volumes. The inventories differ significantly in the number of works they include.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 219-279
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekspansja habsburska w XVI wieku w świetle dzieł wybranych polskich autorów z pierwszej połowy XVII wieku
    Habsburgian expansion in 16th century in the view of works of chosen Polish authors from the first half of the 17th century
    Autorzy:
    Wajs, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564141.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-25
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Habsburgowie
    ekspansja habsburska
    XVI wiek
    Jakub Sobieski
    Albrycht Stanisław Radziwiłł
    Stanisław Kobierzycki
    XVII wiek
    piśmiennictwo staropolskie
    The Habsburgs
    Habsburgian expansion
    16th century
    17th century
    Old Polish literature
    Opis:
    Habsburgowie dzięki korzystnej polityce dynastycznej w ciągu XVI wieku wkroczyli do grona najpotężniejszych rodów panujących Europy. O ile ekspansja w Europie Zachodniej (Bur-gundia, Niderlandy, Hiszpania i jej posiadłości: Neapol, Sycylia, Sardynia, kolonie w Nowym Świecie, północna Italia, Portugalia) udała się Habsburgom praktycznie bezproblemowo, to nie można tego powiedzieć o ekspansji w kierunku Europy Środkowej (Czechy, Węgry, Korona i Litwa). Habsburskie zdobycze w Europie Zachodniej miały władzę dziedziczną, natomiast w Europie Środkowej wspomniane państwa były monarchiami elekcyjnymi. Tą zależność po-między sposobem ekspansji a ustrojem danego państwa zauważyli także polscy autorzy z I połowy XVII wieku: Jakub Sobieski (1591-1646), Albrycht Stanisław Radziwiłł (1593-1656) oraz Stanisław Kobierzycki (ok. 1600-1665). Wszyscy trzej w swoich dziełach z perspektywy stulecia odnosili się do ekspansji habsburskiej w XVI wieku i jej głównych kierunków. O ile Radziwiłł i Sobieski piszą z pozycji kronikarza i głównie przedstawiają faktografię dotyczącą etapów ekspansji Habsburgów w poprzednim stuleciu, to Stanisław Kobierzycki stworzył bardzo cie-kawą własną konstrukcję historiograficzną, którą przedstawił w swoim dziele. Perspektywa czasowa pozwoliła autorom na przedstawienie pełnego obrazu ekspansji w omawianym przez autora okresie, wskazanie jej kierunków i przedstawienie subiektywnych ocen działań habs-burskich w poszczególnych krajach, szczególnie z naciskiem na Węgry, Czechy, Koronę i Litwę.
    Due to the favourable dynastic policy in 16th century, the Habsburgs became one of the most potentruling families of Europe. Even though their expansion on Western Europe (Burgundy, Netherlands, Spain and its properties: Naples, Sicily, Sardinia, New World colonies, northern Italy, Portugal) was all most seamless, it was not this smooth when it comes to expansion on Central Europe (Czechia, Hungary, the Crown and Lithuania). The ruleship in Habsburgs’ trophies of Western Europe was heritable and the mentioned countries of Central Europe were elective monarchies. This relation between a way of expansion and a political system in a certain country was also noticed by Polish authors from the first half of the 17th century: Jakub Sobieski (1591-1646), Albrycht Stanisław Radziwiłł (1593-1656) and Stanisław Kobierzycki (ok. 1600-1665). All three of them were referring to the Habsburgian expansion in the XVI century and its main directions. Radziwiłł and Sobieski were writing from the perspective of a chroni-cler, mostly depicting factual evidence concerning stages of the Habsburg’s expansion in the previous century, Stanisław Kobierzycki created in his work his own, new, interesting histori-ographic construction. The time perspective let the authors show a complete vision of expan-sion, indicate its directions and present a subjective opinions on the Habsburgs’ activities in certain countries, especially in Hungary, Czechia, the Crown and Lithuania.
    Źródło:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2019, 17; 9-26
    1643-4374
    Pojawia się w:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lokalizacja, wyposażenie i stan zabudowań bonifraterskich w Krakowie w XVII i XVIII wieku
    Die Lokalisierung, die Ausstattung und der Gebäudezustand der Bonifratres in Krakau im 17. und 18. Jahrhundert
    Autorzy:
    Komaryńska, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040568.pdf
    Data publikacji:
    2005-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Orden
    Bonifratres
    Kloster
    Geschichte
    17. Jahrhhundert
    18. Jahrhundert
    zakon
    bonifratrzy
    klasztor
    historia
    XVII wiek
    XVIII wiek
    order
    Hospitaller Order of the Brothers of Saint John of God
    monastery
    history
    17th century
    18th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2005, 83; 251-283
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rękopisy bożogrobców nyskich (śląskich) z ostatniej ćwierci XVII wieku
    Autorzy:
    Dola (oprac.), Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042264.pdf
    Data publikacji:
    1992
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Chrystusowego
    bożogrobcy
    Śląsk
    XVII wiek
    Order of the Holy Sepulchre
    Silesia
    17th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1992, 61; 51-82
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ars bene moriendi biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego w świetle Listu Fryderyka Szembeka do Wawrzyńca Gembickiego
    Ars bene moriendi of Piotr Tylicki bishop of Cracow in the Letter of Fryderyk Szembek to Wawrzyniec Gembicki
    Autorzy:
    Wołyniec, Bartłomiej Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560462.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Piotr Tylicki
    biskup krakowski
    XVII wiek
    Fryderyk Szembek
    sztuka umierania (ars moriendi)
    bishop of Cracow
    17th century
    The Art of Daying (ars moriendi)
    Opis:
    W 1617 roku w krakowskiej oficynie wydawniczej Andrzeja Piotrkowczyka wydany został drukiem utwór zatytułowany O śmierci świętej pamięci Jego Mości X. Piotra Tylickiego krakowskiego biskupa […] i nabożnym ku niej przygotowaniu jego List do […] X. Wawrzyńca Gembickiego z Bożej Łaski arcybiskupa gnieźnieńskiego […]. Jego autorem był krakowski jezuita Fryderyk Szembek (1575–1644), który w pierwotnym zamyśle chciał o śmierci krakowskiego ordynariusza poinformować jedynie przyjaciela zmarłego hierarchy – arcybiskupa gnieźnieńskiego Wawrzyńca Gembickiego (1559–1624). W niedługim jednak czasie list ten na żądanie egzekutorów biskupiego testamentu oraz za wyraźnym dozwoleniem następcy Piotra Tylickiego na stolicy św. Stanisława Marcina Szyszkowskiego (1554–1630), jak i zakonnych zwierzchników autora został uzupełniony i wydany drukiem. Omawiany poniżej utwór autorstwa Fryderyka Szembeka należy do tzw. pisarstwa artis bene moriendi. Wydawane w tym nurcie książki miały co prawda różne formy, łączył je jednak przedmiot poruszanych w nich rozważań. Ogólnie rzecz ujmując, były to zbiory przykładów postaw i myśli o treści ascetycznej, służące do przygotowania człowieka na przyjęcie śmierci. Tytułowy biskup został w utworze przedstawiony z jednej strony jako wielki senator, prawdziwy potomek dawnych Polaków i miłośnik ojczyzny. Z drugiej zaś Piotr Tylicki był także dobrodziejem autora utworu oraz „dawnym i uprzejmym” przyjacielem adresata listu – arcybiskupa gnieźnieńskiego. Mimo tak wielu zalet i przymiotów w opisanym przez Fryderyka Szembeka trzyletnim okresie życia hierarchy Piotr Tylicki miał wedle autora ćwiczyć się w trzech zasadniczych cnotach. Pierwszą z nich było „wielkie nabożeństwo i takie, jakie ma być rzeczy boskich poważanie”, drugą stanowiła „pokora wielka w dostojeństwie tak wysokim”, trzecią i ostatnią było z kolei „staranie pilne o zbudowanie bliźnich i wystrzeganie się dania onym najmniejszego zgorszenia”.
    In the year 1617 in Cracow printer Andrzej Piotrowczyk published book under the title O śmierci świętej pamięci Jego Mości X. Piotra Tylickiego krakowskiego biskupa […] i nabożnym ku niej przygotowaniu jego List do […] X. Wawrzyńca Gembickiego z Bożej Łaski arcybiskupa gnieźnieńskiego […]. Author of this work was one of the Cracow’s Jesuits Fryderyk Szembek (1575–1644). He wrote his letter to informed about death of bishop Piotr Tylicki to archbishop of Gniezno Wawrzyniec Gembicki (1559–1624), who was friend of dead. This work was however published in the short time, as it was mentioned, because of decision of executors of the bishop’s Piotr Tylicki will, religious superiors to Fryderyk Szembek and new bishop of Cracow, Marcin Szyszkowski (1554–1630). Szembek’s letter is example of ars bene moriendi writings. This type of literature have different forms, but all of them prepare men to the death. Therefore, they contain examples of attitudes and thoughts for dying person. Bishop Piotr Tylicki was presented in this letter as a exemplary senator, descendant of the nobles and patriot who loved his motherland, Poland. Bishop however had practiced his virtues. Those included religiosity, humility and care of piety of others. On the other hand we have to remember that, he was also the tutor of author. What is more, archbishop of Gniezno, as it was mentioned, was “old and kind” friend of bishop Piotr Tylicki.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 65-94
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chłodno i rzeczowo. Kazimierz Sarnecki o chorobach na dworze Jana III Sobieskiego
    Autorzy:
    Ślęczka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029793.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Jan III Sobieski
    Karol Stanisław Radziwiłł
    disease
    The Republic of Poland
    17th century
    diary
    Kazimierz Sarnecki
    choroba
    Rzeczpospolita Polska
    XVII wiek
    diariusz
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest sposób mówienia o chorobach w pismach Kazimierza Sarneckiego, który był rezydentem podkanclerzego litewskiego Karola Stanisława Radziwiłła na dworze Jana III Sobieskiego. Podstawowym zadaniem Sarneckiego było pozyskiwanie informacji o tym, co działo się na dworze Sobieskiego – przede wszystkim o stanie zdrowia króla, a w dalszej kolejności innych sprawach, nawet niewielkiej wagi. Sarnecki regularnie prowadził diariusz, który co jakiś czas wysyłał Radziwiłłowi wraz z osobno napisanym listem. W diariuszu najwięcej miejsca poświęcał królowi – świadczy o tym liczba wzmianek na jego temat oraz ich umiejscowienie w tekście (każdy wpis Sarnecki rozpoczyna od zapisania, co robił król i jaki był jego stan zdrowia, czy przyjmował leki oraz jakim zabiegom medycznym był poddawany, a dopiero później relacjonuje pozostałe zdarzenia). Poza tym notował to, co dotyczyło zdrowia królowej Marii Kazimiery, siostry króla a matki Karola Stanisława Katarzyny z Sobieskich Radziwiłłowej, dzieci królewskiej pary (Jakuba, Teresy Kunegundy, Aleksandra oraz Konstantego), członków dworu oraz odwiedzających go gości. Obok typowych dla siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej schorzeń odnotowywał również nierzadko bardzo luźno związane z medycyną sprawy o anegdotycznym, a nawet magicznym charakterze. Gdy sam ciężko zachorował, nie apelował do współczucia swego patrona, a zapewniał, że mimo choroby wszystkie obowiązki wypełni rzetelnie za pomocą osób trzecich, by interesy Radziwiłła nie doznały szkody. Listy Sarneckiego wyglądają inaczej – donosi w nich przede wszystkim o własnych działaniach podejmowanych na rzecz patrona, czasem prostuje lub uzupełnia zapisane w diariuszu informacje. Zdrowie i choroby schodzą tu na plan dalszy i zajmują zdecydowanie mniej miejsca niż w diariuszu. Zarówno w diariuszu, jak i w listach, zapiski Sarneckiego zawsze prowadzone są w sposób chłodny i rzeczowy, niemal zupełnie pozbawiony komentarza. W relacjach o chorobach uderza zupełny brak śladów współczucia; nawet te fragmenty, które dotyczą go osobiście, są wolne od emocji. Problemy zdrowotne są faktem, o którym informuje, ale niczym więcej.
    This article addresses the question of illness, as discussed in the writingsof Kazimierz Sarnecki, an envoy of Lithuanian Chancellor Karol Stanisław Radziwiłł,residing at King Jan III Sobieski’s court.Sarnecki’s primary task was to take note of all happenings at King Sobieski’s court,focusing mainly on the king’s health, but including also other matters, some of themof little importance. Sarnecki regularly kept Radziwiłł up-to-date through diaryentries sent together with a separate cover letter, usually of considerable length.In his diary, Sarnecki detailed the King’s state of health, starting each entry witha short description of what the King was doing and how he felt and only then proceeding to report on other events. Subsequently, he also included information onQueen Maria Kazimiera, the King’s sister Katarzyna Radziwiłłowa née Sobieska(mother of Karol Stanisław), the royal couple’s children (Jakub, Teresa Kunegunda,Aleksander and Konstanty), as well as other members of the court and visitors. Healso noted down anecdotes, often loosely connected with medicine. When Kazimierzhimself fell seriously ill, he did not seek his patron’s compassion, but assured thatdespite his illness, he would discharge his duties with the help of third parties, sothat Radziwiłł’s interests would not be harmed.His notes are always written in a cold and terse tone, devoid of commentary andempathy. Even those passages which concern him personally are free of emotion.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 214-226
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spław wiślany w 1662 roku (w świetle rejestru celnego komory nowodworskiej)
    Vistula rafting in 1662 (in the light of the customs register of the Nowy Dwór chamber)
    Autorzy:
    Kazusek, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340866.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    spław wiślany
    żegluga śródlądowa
    handel
    XVII wiek
    kupcy
    Rzeczpospolita
    Wisła
    rafting on the Vistula
    inland sailing
    trade
    17th century
    merchants, Polish Commonwealth
    Vistula
    Opis:
    W artykule omówiony został spław wiślany w 1662 r. na podstawie jedynego zachowanego rejestru komory celnej na Wiśle z drugiej połowy XVII w. Przedstawiona analiza sezonowości żeglugi wiślanej dowiodła, że znany z literatury spław z tzw. pierwszą wodą nie odgrywał kluczowej roli w handlu. Zależał on istotnie od pory letnich i jesiennych deszczów w żegludze z nurtem rzeki, a także od rytmu potrzeb konsumenckich. Dowiedziono zależności pomiędzy wielkością transportu wodnego a kategorią społeczną uczestnika spławu oraz porą sezonu żeglugowego. Wykazano dominujący udział szlachty w spławie z nurtem Wisły oraz mieszczan w spławie w górę rzeki. Opisano strukturę taboru wodnego, a także preferencje w zakresie jego wykorzystania, w tym także w zależności od pory roku kalendarzowego. Przedstawiono strukturę własności jednostek pływających, zwracając uwagę na dominację szlachty. Podkreślono rolę Warszawy i innych, w tym nadwiślańskich, miast w handlu spławnym. Scharakteryzowano pełną strukturę spławianych towarów, a także środowisko uczestników spławu, dostrzeżono rolę dopływów Wisły w handlu spławnym. Porównując badane zjawisko ze spławem w latach 1605–1651 oraz w 1766 r., dowiedziono wyjątkowego znaczenia handlu wiślanego tuż po potopie szwedzkim.
    The article discusses Vistula rafting in 1662 on the basis of the only surviving register of a customs house on the Vistula, dating from the second half of the 17th century. The presented analysis of the seasonality of the Vistula shipping proved that rafting with the so-called first water, as it was known from in literary circles, did not play a key role in trade. Instead, navigation of the river current primarily depended on the summer and autumn rains, as well as on the rhythms of consumer needs. The relationship between the size of water transport and the social category of the rafting participant as well as the time of the shipping season is also highlighted. It is also shown that the majority of the downriver traffic was nobility while the upstream traffic was mainly townspeople. The structure of the water fleet was established, as well as its preferred use, which was also dependant on the season. The ownership structure of the vessels is discussed, paying attention to the dominance of the nobility. The role of Warsaw and other cities, including those on the Vistula River, in nautical trade is discussed. A comprehensive description of the transported goods was presented, as well as the environment of raft occupants, the role of the Vistula tributaries in floating trade was noticed. Comparing rafting in the years 1605-1651 and in 1766, the exceptional significance of the Vistula trade just after the Swedish Deluge was proved.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 29, 4; 39-67
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ślepy człowiek na swoje wady” – o dydaktyzmie w Ogrodzie, ale nie plewionym Wacława Potockiego
    “The blind man has his faults” – on the Didactism in Wacław Potocki’s The Garden, but Not Weeded
    Autorzy:
    Książek-Bryłowa, Władysława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953540.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dydaktyzm
    Wacław Potocki
    Ogród
    ala nie plewiony
    XVII wiek
    dyskurs
    fraszka
    narracja
    przypowieść
    didactism
    The Garden
    but Not Weeded
    17th century
    discourse
    epigram
    narration
    parable
    Opis:
    We describe here the ways to express didactism in various genres from The Garden, but Not Weeded by W. Potocki, the poet of the 17th century. The author has manage to find out that the didactic function is played by the titles, the contents – being an example – with inherent maxims, counsels, warnings etc. Potocki very clearly formulated his moralising intentions and played the role of a mentor.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 6; 5-26
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Волпа. Старая и новая
    Volpa. The Old and New
    Autorzy:
    Смиловицкий, Леонид
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116659.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Vlopa
    Belarus
    Zionist groups
    synagogue
    monument
    17th century
    the Holocaust
    Влопа
    Беларусь
    сионистские группы
    синагога
    памятник
    XVII век
    Холокост
    Włopa
    Białoruś
    grupy syjonistyczne
    synagoga
    zabytek
    XVII wiek
    Holokaust
    Opis:
    The article is devoted to the history of the Jewish community in Volpa. Until 1939 the town was the centre of a commune of the Grodno district of the Bialystok voivodeship, and now it is part of the Volkovysk district of the Grodno region of the Republic of Belarus. The article describes the economic, religious, cultural, and national life of Jews, who naturally complemented the life of the Belarusians and Poles in Volpe providing an example of mutual understanding and cooperation. Particular attention is paid to the fate of the unique wooden synagogue of the 17th century and the activities of Zionist groups and clubs. A separate place is given to the story of the tragic death of the community during the Holocaust and the attempts to preserve the memory of their small homeland by the modern generation of Volpa residents. The article was written following the author's visit to Volpa in 2018 and it is based on rare archival data, scholarly publications in Hebrew, English, Polish and Russian, periodicals, and interviews with local residents.
    Artykuł poświęcony jest historii społeczności żydowskiej w Wołpie. Do 1939 miasto było centrum gminy powiatu grodzieńskiego województwa białostockiego, a obecnie wchodzi   skład rejonu wołkowyskiego obwodu grodzieńskiego Republiki Białorusi. Artykuł opisuje życie gospodarcze, religijne, kulturalne i narodowe Żydów, którzy w naturalny sposób uzupełniali życie Białorusinów i Polaków w Wołpie, dając przykład wzajemnego zrozumienia i współpracy. Szczególną uwagę zwrócono na losy unikatowej drewnianej synagogi z XVII wieku oraz działalność grup i klubów syjonistycznych. Osobne miejsce zajmuje historia tragicznej śmierci społeczności w czasie Holokaustu oraz próby zachowania pamięci o ich małej ojczyźnie przez współczesne pokolenie mieszkańców Wołpy. Artykuł powstał po wizycie autora w Wołpie w 2018 roku i opiera się na rzadkich danych archiwalnych, publikacjach naukowych w języku hebrajskim, angielskim, polskim i rosyjskim, czasopismach oraz wywiadach z mieszkańcami.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2020, 10, 9-10; 9-24
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce szczecińskiego Pedagogium Książęcego / Królewskiego Gimnazjum Karolińskiego w szwedzkim systemie kształcenia medycznego w latach 1646-1713
    The place of the Szczecin Princely Pedagogium / Royal Carolingian Gymnasium in the Swedish system of medical education in 1646–1713.
    Autorzy:
    Nieznanowska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590955.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    medical education
    circulation of the medical knowledge
    17th century
    Marian Gymnasium in Szczecin
    Swedish Crown
    Uppsala
    Dorpat/Tartu
    Åbo/Turku
    Greifswald
    Lund
    kształcenie medyczne
    cyrkulacja wiedzy medycznej
    XVII wiek
    Gimnazjum Mariackie w Szczecinie
    Korona Szwedzka
    Opis:
    Celem artykułu było scharakteryzowanie kształcenia medycznego prowadzonego w siedemnastowiecznym Szczecinie, w kontekście szwedzkiej sieci akademickiej z tego okresu, obejmującej pięć uczelni z wydziałami lekarskimi (Uppsala, Dorpat/Tartu, Åbo/Turku, Greifswald, Lund). Analizie porównawczej poddane zostały: liczba i ciągłość obsadzenia katedr medycyny, dostępność i jakość infrastruktury wykorzystywanej w dydaktyce i badaniach naukowych prowadzonych przez profesorów medycyny, liczba i tematyka dysput i dysertacji medycznych przeprowadzanych z udziałem studentów oraz aktywność naukowa profesorów medycyny z poszczególnych ośrodków. Jedynym analizowanym ośrodkiem, któremu gimnazjalna katedra medycyny w Szczecinie nie mogła dorównać w żadnym z analizowanych aspektów, był wydział lekarski w Uppsali. Najistotniejszą różnicą między Szczecinem i Greifswaldem było to, że greifswaldzki wydział lekarski posiadał uprawnienia do nadawania tytułów doktorskich. Natomiast nowym ośrodkom, założonym w omawianym okresie (Dorpat, Åbo, Lund), Szczecin nie tylko dotrzymywał kroku, ale dzięki zaangażowaniu i aktywności działających tu profesorów, niejednokrotnie je wyprzedzał.
    The purpose of the present study is to describe the medical education provided in the 17th century Szczecin in the context of the Swedish academic network of the time, comprising five universities with the medical faculties (Uppsala, Dorpat/Tartu, Åbo/Turku, Greifswald, Lund). Subject to comparative analysis were: the number and continuity of the personnel of the chairs of medicine, the availability and quality of the infrastructure used in didactics and the scientific research carried out by the professors of medicine, the number and topics of the medical discussions and dissertations presented with the participation of students, and the scientific activity of the professors of medicine from various centres. One of the analyzed centres with which the Gymnasium chair of medicine couldn’t be on a par in neither of the analyzed aspects was the faculty of medicine in Uppsala. The most significant difference between Szczecin and Greifswald was the Greifswald faculty’s of medicine right to grant the Ph.D. degree. However, Szczecin could not only equal with the new centres, established in the discussed period (Dorpat, Åbo, Lund), but often surpassed them thanks to the commitment and activity of the professors working there.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 47-75
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies