Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Romantyzm"" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Актуалiзацыя спадчыны Уладзiслава Сыракомлi на сучасным этапе
Aktualizacja współczesnych badań nad spuścizną Władysława Syrokomli
Updating research on Wladyslaw Syrokomla’s heritage at the present stage
Autorzy:
Варабей, Марына
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108222.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
poemat
historia
Romantyzm
literatura białoruska
utwory w języku polskim
poem
history
Romanticism
Belarusian literature
works in the Polish language
Opis:
Dziedzictwo W. Syrokomli jest zróżnicowane gatunkowo i tematycznie, dlatego staje się bogatym źródłem badań. Biografia, eseje, niektóre teksty poetyckie zostały szeroko omówione w pracach naukowców białoruskich i obcych. Aktualizacja zagadnień dotyczących współczesnych badań nad twórczością W. Syrokomli pozwoli wypełnić lukę w studiach nad historią literatury białoruskiej XIX wieku i historią ówczesnego białorusko-polskiego pogranicza kulturowego. Szczególną uwagę należy zwrócić na poematy historyczne i gawędy W. Syrokomli.
W. Syrokomla’s heritage is diverse in genres and subjects. Therefore, it becomes a rich source of research. His biography, essays, some poetic texts are widely discussed in the works of Belarusian and foreign researchers. Updating of the issues concerning the research on W. Syrokomla’s heritage eliminates the gaps in the study of the 19th century Belarusian literature and Belarusian-Polish cultural borderland. A particular attention should be paid to W. Syrokomla’s historical poems and drawn-out stories.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016; 203-212
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Актуалiзацыя спадчыны Уладзiслава Сыракомлi на сучасным этапе
Aktualizacja współczesnych badań nad spuścizną Władysława Syrokomli
Updating research on Wladyslaw Syrokomla’s heritage at the present stage
Autorzy:
Варабей, Марына
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944859.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
poem
history
Romanticism
Belarusian literature
works in the Polish language
poemat
historia
romantyzm
literatura białoruska
utwory
w języku polskim
Opis:
Dziedzictwo W. Syrokomli jest zróżnicowane gatunkowo i tematycznie, dlatego staje się bogatym źródłem badań. Biografia, eseje, niektóre teksty poetyckie zostały szeroko omówione w pracach naukowców białoruskich i obcych. Aktualizacja zagadnień dotyczących współczesnych badań nad twórczością W. Syrokomli pozwoli wypełnić lukę w studiach nad historią literatury białoruskiej XIX wieku i historią ówczesnego białorusko-polskiego pogranicza kulturowego. Szczególną uwagę należy zwrócić na poematy historyczne i gawędy W. Syrokomli.
W. Syrokomla’s heritage is diverse in genres and subjects. Therefore, it becomes a rich source of research. His biography, essays, some poetic texts are widely discussed in the works of Belarusian and foreign researchers. Updating of the issues concerning the research on W. Syrokomla’s heritage eliminates the gaps in the study of the 19th century Belarusian literature and Belarusian-Polish cultural borderland. A particular attention should be paid to W. Syrokomla’s historical poems and drawn-out stories.
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2016, 8; 203-212
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lyricism as a polemical concept in Norwid, Brzozowski, and Sztuka i Naród
Liryzm jako koncept polemiczny: Norwid, Brzozowski, Sztuka i Naród
Autorzy:
Zehnder, Christian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361275.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
teoria liryki
romantyzm
krytyka kulturalna
afekty
Cyprian Norwid
Stanisław Brzozowski
Sztuka i Narod
theory of lyric
Romanticism
cultural criticism
affects
Opis:
The concept of “lyricism” (lyrisme) was coined in France in the late 1820s to declare a particularly exalted, “singing” poetic mode. It can be understood as a way of codifying Romantic self-empowerment. However, in the context of late Romanticism, the term soon became ambivalent. It now often described a conventionalized Romantic literary manner and, moreover, an exaggeratedly sentimental behavior. This paper presents a series of examples from Polish literature where lyricism (liryzm/liryczność) undergoes not only such a partial but, as it were, complete devaluation and functions instead as a universally applicable pejorative polemical concept in Reinhard Koselleck’s sense. In the late Romantic poet Cyprian Norwid (1821–1883), “lyricism” describes specific rhetorical moves that compensate for the lack of civic courage and self-reflection among Polish intellectuals. The fin de siècle philosopher, critic, and writer Stanisław Brzozowski (1878–1911), dwelling on the same notion, criticizes the “decadent” insistence on artistic autonomy as a pretext to avoid both facing modernity and acknowledging technical progress. The young right-wing poets gathered around the underground magazine Art and Nation (Sztuka i Naród, Warsaw, 1942–44) – obviously referring to Norwid’s and Brzozowski’s strategies – used “lyricism” as a discursive weapon against some of the “defeatist” representatives of prewar literature and as a negative foil for the constant reworking of their own stance in the field of clandestine literature during the Occupation. These polemical appropriations of “lyricism”, the paper argues, instantiate a mode of contestation that contributed to a controversial tradition of Romantic subjectivity, rather than to abandon it.
Pojęcie liryzmu (lyrisme) weszło w obieg we Francji w latach 20. XIX wieku i posłużyło do określenia szczególnie wyegzaltowanego, „śpiewnego” trybu wypowiedzi poetyckiej. Można go ponadto oddać jako narzędzie samoutwierdzania się romantyzmu. Tymczasem w kontekście późnego romantyzmu określenie to niedługo przybrało zabarwienie ambiwalentne, gdyż opisywało coraz częściej konwencjonalizowany styl romantyczny, i to nie tylko w piśmienności, lecz także w zachowaniu. W artykule tym omawiam szereg przykładów z literatury polskiej, w których liryzm/liryczność przechodzi nie tylko taką częściową, lecz – jak się wydaje – zupełną dewaluację. Funkcjonuje wówczas jako koncept polemiczny o pejoratywnym wydźwięku i uniwersalnym zakresie zastosowania – zgodnie z koncepcją Reinharda Kosellecka. U późnego romantyka Cypriana Norwida „liryzm” opisuje specyficzne zabiegi retoryczne rozpowszechnione wśród polskiej elity, które mają kompensować brak odwagi cywilnej i autorefleksji. Filozof, krytyk i pisarz Młodej Polski Stanisław Brzozowski, używając tego samego określenia, krytykuje „dekadenckie” upieranie się przy autonomii sztuki jako pretekstu do uniknięcia nowoczesności i akceptacji rozwoju technicznego. Wreszcie młodzi poeci konspiracyjnego czasopisma „Sztuka i Naród” (Warszawa 1942–44) – wyraźnie nawiązując do strategii Norwida i Brzozowskiego – eksploatowali koncept „liryzmu” jako dyskursywną broń przeciw „defetystycznym” reprezentantom literatury dwudziestolecia międzywojennego oraz jako pole odniesienia przy ciągłym przepracowywaniu własnej postawy w konspiracyjnym polu literackim okresu okupacji. Te polemiczne zawłaszczania „liryzmu” – oto teza artykułu – ujawniają taki tryb kontestacji, który przyczynił się do kontrowersyjnego przekazywania miast odrzucenia podmiotowości romantycznej.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 179-185
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Park Wojciecha Bednarskiego jako stały element determinujący rozwój urbanistyczny Podgórza. Interpretacja projektowa romantycznego parku
Wojciech Bednarski Park as a permanent component that determines the urban planning development of Podgórze: design interpretation of a romantic park
Autorzy:
Wowczak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841684.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
architektura krajobrazu
urbanistyka XIX wieku
park miejski
romantyzm
architektura
Podgórze
landscape architecture
nineteenth century urban planning
urban park
Romanticism
architecture
Opis:
Park Wojciecha Bednarskiego w Podgórzu funkcjonuje w literaturze przedmiotu jako jedna z pierwszych rekultywacji terenu poprzemysłowego. W 2019 powstał projekt rewitalizacji. Zgromadzony w trakcie prac projektowych materiał archiwalny pozwolił na pogłębioną interpretację inicjatywy założycielskiej Wojciecha Bednarskiego. U jej podstaw znajdowały się idee romantyczne i pozytywistyczne. Park pełnił ważne funkcje społeczne i determinował procesy urbanistyczne w najbliższej okolicy. Powstawał etapami na przestrzeni 40 lat. Mimo że był przedmiotem badań i prac projektowych pod koniec XX i na początku XXI wieku, jego układ kompozycyjny uległ zatarciu, a walory krajobrazowe degradacji. Projekt rewitalizacji uczytelnia fazy historyczne, przywraca zasady kompozycyjne, które przyświecały jego założycielowi. W sposób dyskretny wprowadza współczesne elementy do kompozycji, które formą architektoniczną nawiązują do czasu świetności parku, kiedy służył za salon towarzyski Wolnego Królewskiego Miasta Podgórza.
Wojciech Bednarski Park in Podgórze appears in the literature as one of the earliest regenerations of a post-industrial area. In 2019, a renewal design was developed. The archive materials collected during work on a design allowed for an in-depth interpretation of Wojciech Bednarski’s founding initiative. It was grounded in Romantic and Positivist ideas. The park fulfilled important social functions and determined the urban planning processes in its vicinity. It was created in stages for forty years. Although it was the subject of examinations and design works in the late twentieth and early twenty-first century, its composition layout was erased and the landscape values degraded. The restoration design made the park’s historical phases more legible and restored the compositional principles followed by its founder. It discreetly introduced contemporary components into the composition, with their architectural form referring to the times of the park’s splendor, when it was the parlor of the Free Royal Town of Podgórze.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2020, 64; 75-92
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Homo inrogatus – Emil Korytko w świetle listów do rodziny
Homo inrogatus – Emil Korytko in the Light of His Letters to His Family
Autorzy:
Wiśniewska-Krupa, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887304.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Emil Korytko
romantyzm
korespondencja romantyczna
kultura słoweńska
zniewolenie
wygnanie
Romanticism
Romantic correspondence
Slovenian culture
enslavement
exile
Opis:
Emil Korytko w Polsce pozostaje postacią prawie nieznaną, chociaż Bożena Ostromęcka-Frączak starała się w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku przybliżyć rodakom jego dorobek etnograficzno-literacki. W niniejszym artykule autorka podejmuje próbę spojrzenia na korespondencję młodego człowieka jako na literackie świadectwo, dokumentujące losy jednego z polskich więźniów politycznych, żyjących w pierwszej połowie XIX stulecia. Listy te pokazują, iż wyrok władz, zmuszający skazańca do opuszczenia rodzinnej ziemi, staje się bezpośrednim powodem jego klęski: 1. pozostaje on na utrzymaniu rodziny, co komplikuje relacje na linii syn–rodzice; 2. Emil z trudem realizuje swe plany naukowo-literackie, pod koniec życia nie wie nawet, czy jego praca zostanie opublikowana; 3. nędzne warunki, w jakich żył Korytko, doprowadzają go do choroby, a potem śmierci. Ponadto w listach obecne są elementy świadomego stylizowania się Emila na kontynuatora szkoły Zoriana Dołęgi-Chodakowskiego oraz romantyka-byronistę, człowieka samotnego, wyobcowanego ze świata, w którym żyje. Mało znana badaczom literatury romantyczniej korespondencja Korytki pozwala lepiej zrozumieć tragizm ludzi, których życie w znacznej mierze naznaczone zostało przez historię ruchów narodowowyzwoleńczych.
Emil Korytko remains an unknown person in Poland, although in the 1980s Bożena Ostromęcka-Frączak tried to make Poles familiar with his ethnographic-literary work. The author makes an attempt to look at the young man’s correspondence as a literary testimony documenting the vicissitudes of one of Polish political prisoners living in the first half of the 19th century. Those letters show that the authorities’ verdict making the convict leave his homeland becomes the direct reason of his defeat: 1. He is still supported by his family, which makes the relations between the son and his parents more complicated; 2. Emil finds carrying out his scientific-literary plans hard, and at the end of his life he does not even know if his work will be published; 3. The deplorable conditions Korytko lived under make him fall ill, and ultimately die. Moreover, his letters show that he consciously posed as a continuator of Zorian Dołęga-Mostowicz’s school, and a Romantic – Byronist, a lonely man, alienated from the world he lives in. Korytko’s correspondence that is not very well known to those who study Romantic literature, allows a better understanding the tragic vicissitudes of people whose life was to alarge degree affected by history of national independence movements.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 1; 11-21
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The outsider’s glimpse: the slow return or the very beginning of romanticism in Albania
Spojrzenie obcego: powolny powrót lub początek romantyzmu w Albanii
Autorzy:
Vaso, Jora
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361303.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
romantyzm
literatura albańska
wygnanie albańskie
spojrzenie
Orientalizm
Romanticism
Albanian Literature
Albanian poetry
glimpse
Orientalism
Opis:
The verses of the Albanian national poet Naim Frashëri’s poem Herds and Pastures, written in 1886, are ones of an émigré longing for his land: O, mountains of Albania, you trees of towering height / Meadows broad full of flowers / You’re with me day and night. Yet, they are imprinted in the memory of every Albanian of the 21st century. Though writing in the late 19th century, Frashëri is considered a Romantic poet in Albania, his poetry echoing elements of the European Romanticism. However, whether Romanticism Ever reached Albania remains questionable. However, since Frashëri’s 19th century poem, Albanian poetry reflects a population that have lost its ability to see or value the idyllic countryside surrounding it. Romanticism, it seems, can be born of temporal and geographical distance. Frashëri, an émigré for most of his life, was perfectly positioned to see the beauty of Albania. Contemporary French philosopher Georges Didi-Huberman refers to this nostalgic, distant gaze as “the glimpse,” which, rather than careful observation, allows beauty to appear. “To glimpse is to see only in passing, he suggests, a way of seeing a little less well, not as well as when the thing to be seen has become an object of observation.” Albanian poetry from the Communist period, though both carefully written by the poets and censored by the government, reveals a country that was beginning to be the object of dissection, rather than an object of longing. In contemporary times, however, with an Albania that is shaped, packaged and served to locals by international media like “The New York Times”, locals are once again adopting the necessary outsider’s perspective, finally beginning to glimpse and, thus, capture the beauty of their own land, allowing a forgotten romanticism to make its slow return to the country or the rise of the Romanticism that never was.
Wersety albańskiego poety narodowego Naima Frashëri Stada i pastwiska zostały napisane w 1886 r. Bohaterami są emigranci tęskniący za swoją ziemią: O, góry Albanii, wy wysokie drzewa / Łąki szerokie pełne kwiatów / Jesteś ze mną dzień i noc. Ten opis odcisnął się w pamięci każdego Albańczyka XXI wieku, chociaż został napisany pod koniec XIX wieku. Frashëri jest uważany za poetę romantycznego w Albanii, ale jego poezja odzwierciedla elementy europejskiego romantyzmu. Jednak to, czy romantyzm kiedykolwiek dotarł do Albanii, pozostaje wątpliwe. Od czasu dziewiętnastowiecznego wiersza Frashëriego poezja albańska odzwierciedla perspektywę spojrzenia ludności, która utraciła zdolność widzenia lub doceniania otaczającej ją idyllicznej wsi. Wygląda na to, że romantyzm rodzi się z dystansu czasowego i geograficznego. Frashëri, emigrant przez większość swojego życia, był doskonale przygotowany do zobaczenia piękna Albanii. Współczesny francuski filozof, Georges Didi-Huberman, nazywa to nostalgiczne, odległe spojrzenie spojrzeniem, które zamiast uważnej obserwacji pozwala na pojawienie się piękna. Rzut oka to widzenie tylko przelotne, a spojrzenie nostalgiczne to sposób zobaczenia nie tak dobrze, jak wtedy, gdy to, co ma być obserwowane, staje się przedmiotem obserwacji. Albańska poezja z okresu komunizmu, choć powściągliwie tworzona przez poetów z powodu cenzury przez rząd, ukazywała kraj, który stanowił przedmiot rozbioru, a nie pragnienia. Jednak w dzisiejszych czasach, gdy Albania jest kształtowana, projektowana i podawana miejscowym przez dyskurs międzynarodowych mediów, takich jak „The New York Times”, miejscowi znów przyjmują perspektywę outsiderów, która umożliwia dostrzeżenie i tym samym uchwycenie piękna ich własnej ziemi, co pozwala powrócić zapomnianemu romantyzmowi lub nawet umożliwia powstanie romantyzmu, którego nigdy nie było
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 105-120
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie reinterpretacje baśni Piotra Jerszowa. Analiza trzech adaptacji literackich
The Polish literary reinterpretations of Pyotr Yershov’s wonder tale. A comparative study
Autorzy:
Vandenborre, Katia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690229.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
wonder tale
Russian literature
Polish literature
comparative literature
Yershov
Romanticism
communism
baśń
literatura rosyjska
literatura polska
literatura porównawcza
Jerszow
romantyzm
komunizm
Opis:
The present article is based on three literary rewritings of The Little Humpbacked Horse (Конёк-Горбунок, 1834): 1) The Tale of Knight Niezginek, the Self-cutting Sword and the Self-playing Gusli (Baśń o rycerzu Niezginku, mieczu samosieczu, i o gęślach samograjach) by Antoni Józef Gliński, 2) The Little Humpbacked Horse (Konik Garbusek) by Jan Brzechwa and 3) The Little Fatty Horse (O koniku Grubasku) by Jerzy Niemczuk. Gliński’s wonder tale appeared in 1853 in the second volume of The Polish Tale Teller, Brzechwa’s poem was presented in 1949 as a summary of Ivan Ivanov-Vano’s film and Niemczuk’s story was part of Mr. Mess’s Ring (Pierścień pana Bałagana) that came out in 1993. These works were therefore published in very different periods and literary contexts that had inevitable influence on writers’ approach to the Russian original.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2016, LXXI; 257-272
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moralne dylematy polskich romantyków w drodze do niepodległości. Wybrane zagadnienia
Moral Dilemmas of Polish Romantics on the Road to Independence. Selected Issues
Autorzy:
Toruń, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27309967.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Moral dilemmas
Romanticism
independence
Wallenrodism
revenge
honour
conspiracy
insurrection
terrorism
Christianity
conservative thought
moralne dylematy
Romantyzm
niepodległość
wallenrodyzm
zemsta
honor
spisek
powstanie narodowe
terroryzm
chrześcijaństwo
myśl konserwatywna
Opis:
Prezentowany szkic, nawiązujący głównie do myśli konserwatywnej, stara się przedstawić dylematy moralne polskich romantyków (A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasiński, C. Norwid) na drodze do niepodległości. Biorąc pod uwagę koncepcję wallenrodyzmu, stanu konspiracji, otwartej walki powstańczej, metod rewolucyjnego terroru, te sposoby aktywnego oporu zostały skonfrontowane z etyką chrześcijańską, współtworząc istotę cywilizacji łacińskiej. Sugerowane przez sytuację historyczną, niekiedy niemoralne sposoby walki, kolidowały z dekalogiem i wystawiały na próbę sumienia ich sprawców, polskich patriotów
The presented sketch, referring mainly to conservative thought, tries to present the moral dilemmas of Polish romantics (A. Mickiewicz, J. Słowacki, Z. Krasiński, C. Norwid) on the road to independence. Taking into account the concept of Wallenrodism, the state of conspiracy, open insurrectionary struggle, and methods of revolutionary terror, these methods of active resistance were confronted with Christian ethics, co-creating the essence of Latin civilization. The sometimes immoral ways of fighting suggested by the historical situation conflicted with the Decalogue and tested the conscience of their perpetrators, Polish patriots.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2023, 18, 13; 218-230
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka prawa w ujęciu niemieckiej szkoły historycznej
Legal Science in the Perspective of the German Historical School
Autorzy:
Tabak, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22792718.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Tematy:
niemiecka szkoła historyczna
romantyzm
teoria prawa
filozofia prawa
prawo zwyczajowe
German Historical School
Romanticism
theory of law
philosophy of law
customary law
Opis:
Niemiecka szkoła historyczna w prawie jest XIX-wiecznym prądem intelektualnym w niemieckiej nauce prawa. Mając za podstawę ideologię romantyzmu, szkoła kładła nacisk na historyczne uwarunkowania prawa, co stało w opozycji do klasycznie zrozumiałego prawa naturalnego, wpisanego w każdy rozum ludzki przez transcendentny i osobowy Absolut. Najważniejsze poglądy szkoły zostały określone przez Gustava von Hugo i przede wszystkim przez Friedricha Carla von Savigny’ego. Podstawowym założeniem przyjętym przez szkołę historyczną jest to, iż prawo to nie zbiór regulacji nadanych arbitralnie przez daną władzę, lecz raczej wyraz przekonań określonej wspólnoty, uwarunkowany przez takie czynniki, jak język, zwyczaj, czy praktyka przyjęta w konkretnym środowisku. U podstaw prawa danego narodu leży „duch narodu”, czyli Volksgeist. W ramach niemieckiej szkoły historycznej można wyodrębnić dwa kierunki – romanistyczny i germanistyczny. Romaniści, do których zalicza się m.in. Savigny’ego, twierdzili, iż „duch narodu” może został odkryty w wyniku recepcji prawa rzymskiego, podczas gdy nurt germanistyczny, reprezentowany przez K.F. Eichorna, J. Grimma, G. Beselera, czy O. von Gierke za wyraz „ducha narodu” uznawał rodzime prawo niemieckie wywodzące się ze średniowiecza.
The German Historical School of Jurisprudence is a 19th-century intellectual movement in the study of German law. With Romanticism as its background, it emphasized the historical limitations of the law. The Historical School is based on the writings and teachings of Gustav von Hugo and especially Friedrich Carl von Savigny. The basic premise of the German Historical School is that law is not to be regarded as an arbitrary grouping of regulations laid down by some authority. Rather, those regulations are to be seen as the expression of the convictions of the people, in the same manner as language, customs and practices are expressions of the people. The law is grounded in a form of popular consciousness called the Volksgeist. The German Historical School was divided into Romanists and the Germanists. The Romantists, to whom Savigny also belonged, held that the Volksgeist springs from the reception of the Roman law. While the Germanists (K.F. Eichhorn, J. Grimm, G. Beseler, O.von Gierke) saw medieval German Law as the expression of the German Volksgeist.
Źródło:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2018, 13, 15 (2); 291-300
2719-3128
2719-7336
Pojawia się w:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translating Polish Romanticism … Literary allusions in English translations of Andrzej Bursa ’s poems
TŁUMACZĄC POLSKI ROMANTYZM... ALUZJE LITERACKIE W ANGIELSKICH PRZEKŁADACH WIERSZY ANDRZEJA BURSY
Autorzy:
Sztorc, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1834279.pdf
Data publikacji:
2016-08-11
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
Allusions
Bursa
intertextuality
poetry
Romanticism
translation
Opis:
The work analyses translation difficulties linked to literary allusions and compares the translation techniques applied in two English editions of Andrzej Bursa’s poems: one by Kevin Christianson and Halina Abłamowicz, the other by Wiesiek Powaga. First, the peculiarities of translating intertextuality are presented. Then, specific techniques of translating such allusions are analysed, compared and discussed. Finally, the strategies adopted by the translators were summed up and assessed.
W artykule przeanalizowane zostały trudności tłumaczeniowe związane z aluzjamiliterackimi, porównano też techniki tłumaczeniowe zastosowane w dwóch anglojęzycznychwydaniach wierszy Andrzeja Bursy: w przekładzie Kevina Christiansona i HalinyAbłamowicz oraz Wieśka Powagi. Najpierw przedstawiono problem przekładu odniesieńintertekstualnych. Następnie zbadane, porównane i omówione zostały poszczególne technikitłumaczeniowe. Artykuł kończą podsumowanie i próba oceny strategii tłumaczy.
Źródło:
Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2016, 3; 167-176
2353-1266
2449-7983
Pojawia się w:
Społeczeństwo. Edukacja. Język
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metamorfozy Niemna w twórczości Adama Mickiewicza
The metamorphoses of the Niemen River in Adam Mickiewicz’s works
Autorzy:
Szargot, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012566.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
romantyzm
poezja
motyw
symbol
Adam Mickiewicz
Romanticism
poetry
motif
Opis:
The motif of the Niemen River has existed in Mickiewicz’s writings since the very beginning. It has a surprisingly large number of meanings: it happens to be a way, time, a frontier and home, a hellish river, waters of rebirth and death, a bridegroom.The symbols recur, their meanings get deeper and obtain various shades.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 521-532
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The argument from authority in the dynamics of the French classic-romantic quarrel (1821–1831)
Argument z autorytetu w dynamice francuskiego sporu klasyków z romantykami (1821–1831)
Autorzy:
Sukiennicka, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361376.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Charles Nodier
Victor Hugo
La Muse française
Akademia Francuska
romantyzm jako nowoczesny klasycyzm
Key words
Académie française
Romanticism
as classicism of modern times
Opis:
In the early 1820s, French classicists tried to discredit the Romantic aesthetics, considering it foreign and anti-national in character. They accused the Romantics of bad taste and lack of classical erudition, but the Romantics turned the accusation against the classicists. In fact, both sides of the ensuing quarrel employed the argument from classical authority. French Romantics appropriated the heritage of ancient and classical literature, relying on Virgil, Horace, Boileau and Corneille in order to legitimate their own aesthetics. This paper describes the rhetorical dynamics of the French classic-Romantic quarrel to demonstrate how the authors from La Muse française were aiming to replace their opponents as actual representatives of erudite and yet modern literature.
Na początku drugiej dekady XIX wieku francuscy klasycy starali się zdyskredytować estetykę romantyzmu, piętnując ją w akademickich mowach jako obcą narodowym wzorcom literackim. Oskarżali oni romantyków o zły smak i brak erudycji, ale argument ten obrócił się przeciwko nim w trakcie sporu, który wywiązał się między reprezentantami dwóch estetyk. Romantycy równie zapalczywie jak klasycy posługiwali się argumentem z autorytetu autorów antycznych. Starali się oni przywłaszczyć sobie dziedzictwo Wergiliusza, Horacego, Boileau i Corneille’a, by ugruntować w ten sposób własną estetykę. Artykuł opisuje retoryczną dynamikę tego odcinka francuskiego sporu klasyków z romantykami i ukazuje, jak autorzy związani z pismem La Muse française usiłowali zająć miejsce klasyków w nowym panteonie pisarzy pełnych klasycznej erudycji, ale też będących wyrazicielami głosu nowej epoki.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 41-52
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Twarda kobieta w męskim świecie” czy wrażliwa romantyczka? Helena Anna z Weilów Geyer w świetle swoich spisanych wspomnień
“A tough woman in a man’s world” or a sensitive romantic? Helena Anna née Weil Geyer in the light of her written memoirs
Autorzy:
Staniszewska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19968441.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Geyerowie
Łódź
burżuazja
ziemiaństwo
romantyzm
bohater romantyczny
Geyer family
Lodz
bourgeoisie
land class
Romanticism
romantic hero
Opis:
Celem artykułu jest próba ukazania prywatnego życia Heleny Anny z Weilów Geyer (1855–1935) w świetle jej wspomnień oraz znalezienie odpowiedzi na tytułowe pytanie. Kobieta, która urodziła się w ziemiańskiej rodzinie Weilów, w młodym wieku obdarzyła, początkowo nieodwzajemnionym, uczuciem szwagra swojej siostry – Gustawa Geyera, członka zamożnej rodziny burżuazyjnej. Po latach nieszczęśliwej miłości zbliżyła się do ukochanego, który wkrótce został jej mężem. Małżeństwo z synem Ludwika Geyera wymogło na Helenie zmianę otoczenia. Przenosiny z rodzinnego majątku do rozwijającej się przemysłowej Łodzi spowodowały, że musiała przywyknąć do wielkomiejskiej rzeczywistości. O tym, jak (i czy w ogóle) odnajdowała się w nowej sytuacji, opowiedziała w spisanych po latach wspomnieniach. Wspomnienia H.A. Geyer są świadectwem osoby, która doświadczyła zarówno życia ziemiańskiego, jak i życia bogatej burżuazji. Zderzenie obu światów unaocznia czytelnikowi, jak wymagające dla jednostki było życie w XIX-wiecznej metropolii. Niestety, świat łódzkiej burżuazji okazał się również bardzo brutalny dla wrażliwej H.A. Geyer.
The aim of the article is to present the private life of Helena Anna Geyer (née Weil) (1855–1935) in the light of her memories and to find an answer to the title question. A woman who was born into a landowning family fell in love with her sister’s brother-in-law, Gustaw Geyer, at a young age. After years of unhappy love, she became close to her beloved, who soon became her husband. The marriage with the son of Ludwik Geyer forced Helena to change her surroundings. Moving from the family estate to the developing Lodz meant that she had to get used to the reality of the big city. In her memoirs written down years later, she told about how she found herself in a new situation. Memories of H.A. Geyer are the testimony of a person who experienced both the life of the landowner and the rich bourgeoisie. The clash of both worlds shows the reader how demanding life was for an individual in a 19th-century metropolis. Unfortunately, the world of the Łódź bourgeoisie was also very brutal for the sensitive H.A. Geyer.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2021, 24; 117-129
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Sytuacja” Norwida – „sytuacja” Baudelaire’a
Norwid’s ‘Situation’ vs. Baudelaire’s ‘Situation’
Autorzy:
Siwiec, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194023.pdf
Data publikacji:
2021-06-20
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Cyprian Norwid
Charles Baudelaire
romantyzm
nowoczesność
kryzys
pokolenie
dziewiętnastowieczność
cezura
Charles Baudleaire
Romanticism
modernity
crisis
generation
19th century culture model
time mark
Opis:
Artykuł dotyczy szczególnego położenia wspólnego Norwidowi i Baudelaire’owi urodzonym w tym samym 1821 r., które Paul Valéry określił mianem „sytuacji”. Jej podstawą jest konieczność określenia się wobec wielkich poprzedników − romantycznych wieszczów, odróżnienia się, walki z wpływem. Pozycja obu poetów, która określa ich stosunek do romantyzmu oparty na kontynuacji i zerwaniu (co utrudnia ustanowienie cezury), ukazana jest w kontekście współcześnie rozumianych kategorii takich jak romantyzm, dziewiętnastowieczność, pokolenie, nowoczesność czy kryzys. Taka perspektywa pozwala dostrzec wspólnotę twórczości i recepcji pisarzy zasadniczo nieporównywalnych.
Norwid and Baudelaire, born in the same year (1821), unconsciously put themselves in a specific position which Paul Valéry described as a ‘situation’. Its fundamental basis is poets’ determination to define themselves against their great Romantic predecessors, stand out and finally, to release themselves from the constraints of the Romantic influence. The position the two poets find themselves in defines their attitude to Romanticism which is based on carrying on and breaking up with the Romantic tradition and this, on the other hand, makes a time mark even more difficult to establish. Their position is presented in the context of contemporary categories such as Romanticism, 19th-century culture model, generation, modernity, and crisis. Such perspective makes it possible to recognise a shared sense of unity in Norwid and Baudelaire’s literary outputs as well as in their reception styles despite the fact the poets are essentially beyond any comparison.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2021, 11 (14); 141-160
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze o sporach o romantyzm u progu nowoczesności (Norwid i Baudelaire)
Dispute over romanticism on the threshold of modernity (Baudelaire-Norwid)
Autorzy:
Siwiec, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361293.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Cyprian Norwid
Charles Baudelaire
romantyzm
nowoczesność
Romanticism
modernity
Opis:
Artykuł dotyczy sporów pokolenia Norwida i Baudelaire’a z romantyzmem, które traktuję jako kontynuację polemik wewnątrzromantycznych. Jego celem jest prezentacja sposobów określenia się obu poetów wobec paradygmatu romantycznego ustanowionego przez „wielkoludów”: Mickiewicza i Hugo. Zaproponowana tu analiza komparatystyczna eksponuje nie tylko problemowy aspekt sporu, ale także dążenie do realizacji konkretnego, odmiennego od romantycznego modelu poezji. W przypadku Norwida i Baudelaire’a mamy wszak do czynienia ze znakomitymi poetami zakorzenionymi mocno w romantyzmie, z niego czerpiącymi, ale proponującymi – i to bardziej w praktyce niż w teorii – własną ścieżkę nowoczesnej poezji. Skupię się na wczesnych utworach pisarzy: Fanfarlo Baudelaire’a z jednej i wczesnych fantazjach i dramatach Norwida (Marzenie, Chwila myśli, Wieczór w Pustkach, Noc tysiączna druga...) z drugiej strony. Ambiwalentny stosunek obu pisarzy do romantyzmu – „twórcza zdrada”, zakładająca zarazem kontynuację i zerwanie ujawnia się w kreacji bohaterów – jeszcze romantycznych, ale poddających romantyczny idealizm, wyobraźnię, marzycielstwo wyraźnej krytyce. Ta krytyka ze względu na stygmantyzację romantyzmem staje się także samokrytyką.
The subject of the paper is a dispute of the Norwid’s and Baudelaire’s generation over romanticism, a dispute treated as a continuation of intro-romantic polemics. The aim of this comparative analysis is to present the ways of defining poets relative to romantic paradigm established by the “great men” (Mickiewicz, Hugo). This ways are shown primarily in literary texts – and not only through problematic debate, but also through the realization of a concrete, different from the romantic model of poetry. In the case of Norwid and Baudelaire we are dealing with great poets deeply rooted in Romanticism, who derive from this tradition, but proposing – and more in practice than in theory – their own path of modern lyricism. are focuses on early works: Baudelaire Fanfarlo on the one hand and early Norwid fantasies and dramas (Marzenie – Dream, Chwila myśli – Moment of thought, Wieczór w Pustkach – Evening in the Void, Noc tysiączna druga – Second Thousandth Night...) on the other hand. The ambivalent attitude of both writers to romanticism – “creative betrayal,” which assumes continuity and rupture at the same time, is revealed in the heroes’ creations – yet romantic, but criticizing romantic idealism, the fantasy, dreams. This criticism – due to the “stigmatization by romanticism” also becomes self-criticism.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 161-177
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przed wschodem słońca
Before Sunrise
Autorzy:
Sitek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520568.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Werner Herzog
film dokumentalny
gnoseologia
romantyzm
documentary
gnoseology
Romanticism
Opis:
Książka Lekcje ciemności. Kino dokumentalne Wernera Herzoga (2020) autorstwa Magdaleny Kempnej-Pieniążek stanowi na pozór przewodnik po kinie dokumentalnym niemieckiego reżysera. W toku lektury publikacja objawia jednak swój pionierski charakter. Recenzent zwraca uwagę na interesującą próbę rozpoznania filmów Herzoga w kluczu romantycznej gnoseologii. Za szczególnie zajmujący uznaje pomysł Kempnej-Pieniążek, by wpisać twórczość reżysera w różne strategie poznania, a spoiwem dla nich uczynić motyw ciemności. Jak zauważa autorka książki, Werner Herzog podczas prowadzonych „lekcji ciemności” stara się odkryć prawdę o rzeczywistości w stanie kryzysu.
On the surface, the book Lekcje ciemności. Kino dokumentalne Wernera Herzoga [Lessons of Darkness: Werner Herzog’s Documentaries] (2020) by Magdalena Kempna-Pieniążek is a guide to the documentary cinema of the German director. Upon closer examination, though, the publication reveals its pioneering character. The reviewer draws attention to the author’s compelling attempt to place Herzog’s films in the context of Romantic gnoseology. He appreciates her idea to analyze the director’s work according to various ways of cognition and bind them together by the theme of darkness. As Kempna-Pieniążek notes, Werner Herzog tries to discover the truth about reality in crisis during his ‘lessons of darkness’.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2021, 114; 218-225
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Model bohatera romantycznego w wybranych utworach Juliusza Słowackiego (Arab, Balladyna, Lambro, Mazepa)
Autorzy:
Sielewońko, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607840.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Juliusz Słowacki
Romanticism
the Romantic era
the Romantic hero
model of a hero
poetic novel
Arab
Balladyna
Lambro
Mazepa
Goplana
romantyzm
bohater romantyczny
model bohatera
powieść poetycka
Opis:
The article is devoted to an analysis of the attributes of a typical romantic hero. On the basis of several texts of one of the most important Polish representatives of Romanticism, Juliusz Słowacki, (Arab, Lambro, Mazepa, Balladyna) an attempt to crystallize the common features that characterize romantic hero has been made. The main genre that occurs in the article is a poetic novel. The author focused on presenting various particular protagonists created by Juliusz Słowacki, so as to then point the attributes common to most of them. This made it possible to determine the model of the romantic hero, which is a prime example of the hero of the Romantic era. It indicated both the main features of common and minor similarities, which together make up the characteristic trait of the protagonists in the works of literature in the Romantic era. The difficulty that may result from trying to extract similarities and to create a single model from many profiles, which by definition are multifaceted examples of individualism, has been highlighted. The impact of Romanticism on the current culture was also emphasized.
Artykuł poświęcony jest analizie atrybutów typowego bohatera romantycznego. Na podstawie tekstów Arab, Lambro, Mazepa, Balladyna autorstwa jednego z najważniejszych polskich przedstawicieli romantyzmu – Juliusza Słowackiego podjęto próbę wykrystalizowania wspólnych cech, jakie charakteryzują bohatera romantycznego. Głównym gatunkiem, który analizowano w artykule jest powieść poetycka. Autorka skupiła się na zaprezentowaniu poszczególnych postaci wykreowanych przez Juliusza Słowackiego, po czym wskazała przymioty wspólne dla większości z nich. Pozwoliło to na określenie modelu bohatera romantycznego, będącego wzorcowym przykładem bohatera doby romantyzmu. Wskazano zarówno główne cechy wspólne, jak i drugorzędne podobieństwa, które składają się na charakterystyczny obraz właściwy postaciom w utworach romantycznych. Podkreślono trudność, jaka wynika z próby wydobycia podobieństw i stworzenia jednego modelu z sylwetek, które z założenia są wielopłaszczyznowymi przykładami indywidualizmu. Zaakcentowano też siłę oddziaływania romantyzmu na współczesną kulturę.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2015, 33, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Najsubtelniejszy muzyk w poezji”? Juliusz Słowacki a muzyka
„The Subtlest Musician in Poetry?” Juliusz Słowacki and Music
Autorzy:
Seweryn, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945546.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Juliusz Słowacki
muzyka
romantyzm
korespondencja sztuk
music
Romanticism
correspondence of arts
Opis:
In the literature of the subject Juliusz Słowacki is considered to be a „musical” poet, and hence his works along with the analytical and interpretative studies that have accumulated around them are an intriguing material allowing one to state which factors – according to the researchers – make it possible to classify them as „musical”. They also show mechanisms through which musicology affects the language of literary studies, the reception of musicological terms, their semantic range and value in interpreting literature. „Musical” interpretations of Słowacki's work are focused around four superior problem areas. They are: – the alleged similarities between Słowacki's life and work and the work of various composers, especially that of Chopin;– verbal motifs coming from the circle of musical work – „music in the poem” remaining in the thematic layer of the literary work;– problems of prosody, euphony, rhythmicity and metre (the so-called „melodiousness”, „rhythmicality” and „musicality”. A critical discussion of the mentioned ways of interpreting Słowacki's poetical works allows the author to state that they have first of all an expressive value, and the interpretation of his works by means of notions taken from the field of research on music generally functions on the principle of lexicalization of musicological terms.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 1; 149-245
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Prozodia starożytna”, „wiersze miarowe” i Norwidowskie recitativa
‘Ancient Prosody,’ ‘Measured Poems,’ and Norwid’s Recitatives
Autorzy:
Seweryn, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407688.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Józef Franciszek Królikowski
Stanisław Okraszewski
Cyprian Norwid
prozodia
sylabotonizm
melopoesis
recytatyw
retoryka
oda
tradycja antyczna
tradycja ludowa
oświecenie
romantyzm
prosody
syllabotonicism
rhetoric
ode
ancient tradition
folk tradition
recitative
Enlightenment
Romanticism
Opis:
Rozprawa poświęcona jest dawnej refleksji teoretycznoliterackiej na temat prozodii tekstu literackiego oraz – rozpatrywanej pod tym kątem – praktyce polskich pisarzy przełomu oświeceniowo-romantycznego (Józefa Franciszka Królikowskiego, Stanisława Okraszewskiego) i dojrzałego romantyzmu (Cypriana Norwida). Wychodząc od wczesnych sporów o sylabotonizm, łączonych wówczas z „muzycznością” poezji, autorka pokazuje dwa dominujące ujęcia tej problematyki: klasycystyczne, stawiające za wzór prozodię starożytną, nawiązujące do ideałów melopoesis, lokujące lirykę w kontekście muzyki i retoryki, oraz sentymentalno-romantyczne, nawiązujące do rodzimej tradycji ludowej i średniowiecznej, dystansujące się od „retoryczności” na rzecz nowego rozumienia „liryczności”. Echa tego sporu odzywają się w Norwidowskim dyskursie, a w warstwie prozodycznej jego poezji – prowokującej melorecytatywny sposób głosowej realizacji – można dostrzec kontynuację tradycji melopoesis, w której „retoryczność” nie była stawiana w opozycji do „liryczności” tekstu.
The study concerns historical theories on the prosody of a literary text, in particular theoretical and practical propositions submitted in the late Enlightenment and early Romanticism period by Polish writers – Józef Franciszek Królikowski and Stanisław Okraszewski, and the poet of mature Romanticism – Cyprian Norwid. Starting from the early disputes about syllabotonicism (accentual-syllabic versification), in the earlier formulations associated with the ‘musicality’ of poetry, the author shows two dominant approaches to this issue: the classicistic, and sentimental and romantic. The former puts ancient prosody forward as a model, refers to the ideals of melopoesis, and places lyric in the context of music and rhetoric; the latter, on the other hand, refers to the medieval tradition and native folklore which distance themselves from ‘the rhetorical’ in favour of a new concept of ‘the lyrical.’ The reverberation of this dispute echos in Norwid’s discourse, whereas in the prosodic layer of his poetry, provoking melodeclamation in a manner of voice realisation, one can see a continuation of the melopoesis tradition in which ‘the rhetorical’ of a poetical text does not contradict ‘the lyrical.’
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 145-166
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bloody lining of high-minded ideas: “Un-divine comedy” and its contemporary contexts
Krwawa podszewka wzniosłych idei. Nie-boska komedia i współczesne konteksty
Autorzy:
Sekuła, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361317.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Zygmunt Krasiński’s “Un-Divine Comedy”
Romanticism
Polish Jews
nationalism
phantasmal criticism in literary research
Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego
romantyzm
Żydzi polscy
nacjonalizm
krytyka fantazmatyczna w badaniach literackich
Opis:
Zygmunt Krasiński’s “Un-Divine Comedy”, the 19th-century drama on revolution, although in general highly prized by a prominent Polish romantic poet, Adam Mickiewicz, was nonetheless criticised by him because of the scene with converted Jews, which depicted them as traitors, provocateurs of the revolutionary disorder and plotters that strive to achieve power and ruin Christianity. In this scene, called by Mickiewicz “a national crime”, focused one of the literary contests for “Un-Divine Comedy”. Some of the literary interpretations and theatre versions seek to revoke this cumbersome fragment as “non-embeded” in the main context of problems in the drama. However, the heuristic works of Maria Janion inserted the incriminated scene anew in the ideological construction of the whole drama by using the phantasmal criticism in literary research, placing it in the history of the European thought and the circulation of ideas in the romantic epoch and in Krasiński’s biography. The 2014 production by Demirski (adapter of the text) and Strzępka (director) shown at the National Stary Theatre in Cracow takes hold of recent literary and historical scholarship and, moreover, makes a step forward: carries on the phantasmal interpretation, without loosing any of the drawn out meanings and connotations, in order to raise the universal question about the people’s fear.
Jeden ze sporów wokół Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, dramatu romantycznego o rewolucji, zogniskował się wokół sceny z przechrztami, ukazanymi jako zdrajcy wszelkiej idei, spiskujący przeciw chrześcijańskiemu światu i pracujący wyłącznie dla osiągnięcia własnych celów. Adam Mickiewicz określił taki sposób ukazania społeczności żydowskiej w dramacie, skądinąd wysoko przezeń cenionym, mianem „występku narodowego”. Interpretacje historyków literatury starały się unieważnić niewygodną sekwencję jako „nieorganiczną” w kontekście całości problematyki utworu. Również przez inscenizatorów bywała ekstrahowana lub bagatelizowana. Heurystyczne teksty Marii Janion wbudowały powtórnie sensy wypływające z „zalatującej siarką” sceny w konstrukcję ideowo-fantazmatyczną dramatu, osadzając ją przy tym w historii myśli europejskiej, obiegu idei charakterystycznych dla epoki oraz w biografii autora. Wystawiona w Teatrze Starym w Krakowie w 2014 r. inscenizacja Pawła Demirskiego zatytułowana „Nie-Boska komedia. Wszystko powiem Bogu” zdradza nie tylko świadomość dotychczasowych opracowań historyczno-literackich utworu, ale prowadzi wydobyte z nich myśli, sensy i utożsamienia dalej, scalając je w wizję uniwersalnej opowieści o ludzkim lęku.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 147-160
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orient w twórczości „polskich poetów kaukaskich” (na przykładzie twórczości Tadeusza Łady-Zabłockiego, Władysława Strzelnickiego, Michała Butowta-Andrzejkowicza)
Autorzy:
Sattarov, Samir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031024.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Orient
East
Romanticism
Caucasus
Poetry
Prose
“Polish Caucasian Poets”
Wschód
Kaukaz
romantyzm
poezja
proza
„polscy poeci kaukascy”
Opis:
This paper deals with the theme of the Orient in the creativity of “Polish Caucasian poets” (Tadeusz Łada-Zabłocki, Władysław Strzelnicki and Michał Butowt-Andrzejkowicz), as well as the causes of their interests in The East and The Caucasus. According to the author, it is connected with the blossoming of Romanticism in Europe and Russia in the first half of the 19th century. Romantic writers very often referred in their creativity to the themes of romantic love, knighthood, fight for freedom, nature and its beauty, spiritual essence, Orient, world of fantasies and imagination, as well as mythologism or mysticism. The theme of the Orient allowed them to combine all the above-mentioned themes. For “Polish Caucasian poets”, the Caucasus was the East, and romanticism in their creation contributed to view the Caucasus as a different (than ordinary) world offering other possibilities, a different degree and quality of freedom.Therefore, the romanticism of “Polish Caucasian poets” was closely connected with Caucasian orientalism, which enriched Polish literature with new contents. Orientalism in the creativity of “Polish Caucasian poets” acquired its specificity with the dominant motives  referring to freedom, descriptions of nature and beautiful Caucasian landscapes, Eastern (Azerbaijani) mythology, etc. In this way, “Polish Caucasian poets” brought to the Polish romantic literature hitherto unknown in it a new exotic Caucasian colouration and played an important role in the development of relations between the Polish culture and the cultures of Caucasian peoples.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 313-326
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cyprian Norwid w Crystal Palace albo czy istnieje światopogląd modernistyczny Norwida?
Cyprian Norwid in Crystal Palace or does the Norwid’s modern view of the world exist?
Autorzy:
Samsel, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967375.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Fyodor Dostoevsky
Modernism
Romanticism
eschatology
Cyprian Norwid
Crystal Palace
fiodor dostojewski
crystal palace
modernizm
romantyzm
eschatologia
cyprian norwid
Opis:
The author of the article aims to add his voice to the debate (fundamental for the studies of Norwid) on the tangled historical and literary origin of Cyprian Norwid and methods of legitimising it: the romantic and modernist. Although the text is clearly seeking a new language to talk about Norwid’s association with the subsequent modernist era (to describe Norwid’s case the author uses the term “fuzzy modernism,” while calling the poet himself “ an eschatologist of modernism,” distinct in this respect from the apparently similar Fyodor Dostoyevsky – modernist eschatologist), the ultimate conclusion is the Polish poet should be placed in the contaminated trend. Also suggested is a need for a study of his literary works that would provide a double model of the nineteenth background of Norwid’s text: as romantic, and at the same time modernist. As a symbol of Norwid’s modernity’s the author chooses London’s Crystal Palace, a place that Norwid (like Dostoyevsky) visited between 3 and 13 December 1852.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualizacja i uniwersalizacja jako figury myślenia historycznego Norwida
Applying the past to the present and making it universal as figures of Norwid’s historical thinking
Autorzy:
Rzepczyński, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729439.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
romantyzm
historia
hermeneutyka
Romanticism
history
hermeneutics
Opis:
The Author puts Norwid's thinking about history in the context of Romantic historical hermeneutics, pointing to its connections both with Polish tradition (Lelewel, Krasiński, Cieszkowski, Mickiewicz, Słowacki), and with the authors of German historism (Ranke, Droysen), as well as with the post-Romantic realistic historism (Renan, Darwin). He also emphasizes the idiomatic character of the poet's historical reflection, pointing to the fact that he attempted to bring the recognized motifs from the past up to date and to make them universal with respect to the process of the world's evolution inspired by the Christian thought.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2011, 29; 3-19
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between “completeness” and "absence"
Autorzy:
Rzepczyński, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17897631.pdf
Data publikacji:
2021-02-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Romantyzm
Norwid
filozofia dialogu
feminizm
myśl antycypacyjna
Romanticism
philosophy of dialogue
feminism
anticipatory thought
Opis:
The article presents a review of Dominika Wojtasińska’s book O koncepcji kobiety “zupełnej” w pismach Cypriana Norwida [On the Concept of a ”Complete” Woman in the Writings by Cyprian Norwid]. The book is an attempt at capturing Norwid’s view of the essence, place and role of women in the context of the transformation of 19th-century society. In her reflections, the author refers to the following contexts: biographical, sociological and religious; she also refers to 20th-century Christian feminism and to the philosophy of dialogue represented by Emmanuel Lévinas and Józef Tischner. The researcher is searching for the models of the female “completeness” in the ancient and biblical tradition and in the medieval historical tradition. In her book, the author presents Norwid as a poet who anticipates the 20th-century emancipatory movements and Christian feminist concepts.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37 English Version; 249-259
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między „zupełnością” a „brakiem”
Between “completeness” and “lack”
Autorzy:
Rzepczyński, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117476.pdf
Data publikacji:
2019-11-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Romantyzm
Norwid
filozofia dialogu
feminizm
myśl antycypacyjna
Romanticism
philosophy of dialogue
feminism
anticipatory thought
Opis:
Artykuł jest recenzją książki Dominiki Wojtasińskiej O koncepcji kobiety „zupełnej” w pismach Cypriana Norwida. Książka stanowi próbę dotarcia do Norwidowskiego widzenia istoty, miejsca i roli kobiet w kontekście przemian dziewiętnastowiecznego społeczeństwa. Autorka przywołuje w swych rozważaniach konteksty: biograficzny, socjologiczny i religijny, odnosi się także do dwudziestowiecznego feminizmu chrześcijańskiego oraz do filozofii dialogu reprezentowanego przez Emmanuela Lévinasa i Józefa Tischnera. Wzorów tytułowej „zupełności” kobiety badaczka doszukuje się w tradycji antycznej i biblijnej oraz w średniowiecznej tradycji historycznej. Autorka przedstawia w pracy Norwida jako poetę, w którego myśli dokonuje się antycypacja dwudziestowiecznych ruchów emancypacyjnych i chrześcijańskiej koncepcji feministycznych.
The article presents a review of Dominika Wojtasińska’s book O koncepcji kobiety “zupełnej” w pismach Cypriana Norwida [On the Concept of a ”Complete” Woman in the Writings by Cyprian Norwid]. The book is an attempt at capturing Norwid’s view of the essence, place and role of women in the context of the transformation of 19th-century society. In her reflections, the author refers to the following contexts: biographical, sociological and religious; she also refers to 20th-century Christian feminism and to the philosophy of dialogue represented by Emmanuel Lévinas and Józef Tischner. The researcher is searching for the models of the female “completeness” in the ancient and biblical tradition and in the medieval historical tradition. In her book, the author presents Norwid as a poet who anticipates the 20th-century emancipatory movements and Christian feminist concepts.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37; 251-261
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapach upiora – Ale z naszymi umarłymi Jacka Dehnela
The smell of the revenant - Jacek Dehnel’s But Together With Our Dead
Autorzy:
Romaniszyn-Ziomek, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1828429.pdf
Data publikacji:
2020-11-26
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
romantyzm
zombi
umarli
dziady
relikwia
pamiątka
Romanticism
zombie
the dead
forefathers’ eve
relics
souvenir
Opis:
The article attempts to interpret Jacek Dehnel’s book But Together With Our Dead, which invokes the spiritual ideas of the Polish Romanticism. It is based on the figure of the zombie – the living dead, the revenant who is the carrier of various references and contexts. The figure also allows us to read Dehnel’s novel not only in the context of a grotesque aimed at Romanticism, but also in the context of the current socio-political situation, immutably founded on the spirit of national megalomania, rising from crypts and burial mounds.
Źródło:
Świat i Słowo; 2020, 35, 2; 127-135
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Percepcja wrażeń akustycznych w wierszu Mochnacki Jana Lechonia
The Perception of Sound Impression in the Poem Mochnacki by Jan Lechoń
Autorzy:
Radion, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649268.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dźwięk
percepcja
słuchacz
romantyzm
improwizacja
Jan Lechoń
Sound
Perception
Listener
Romanticism
Improvisation
Opis:
This research on the perception of phonic reality presented in Jan Lechoń’s poem Mochnacki is based on interdisciplinary sound studies, specifically the findings made by musicologists, music critics, music psychologists, psychoacoustcians and literature spcialists. The author perceives the speaking persona as the Schaferean “ear witness” verbalizing his experience in metrical language. In her research on lyrical description of perception, the author takes into account both the response to individual sounds and internal images, which become active when one is listening to music. The perception of phonic reality presentend in the poem reveals the poet’s attitude to not only the art of sound, but also non-literary reality and, above all, to the Romantic tradition.
Kontekstem prowadzonych badań nad percepcją rzeczywistości fonicznej prezentowanej w wierszu Mochnacki Jana Lechonia są interdyscyplinarne badania nad dźwiękiem (sound studies). Korzystam z ustaleń muzykologów, krytyków muzycznych, psychologów muzyki, psychoakustyków oraz literaturoznawców. Postrzegam osobę mówiącą w kategorii Schaferowskiego „nausznego świadka”, werbalizującego swoje przeżycia w mowie wiązanej. Analizując liryczny opis percepcji, biorę pod uwagę zarówno reakcje na pojedyncze dźwięki, jak i wewnętrzne obrazy, aktywizujące się podczas słuchania muzyki. Percepcja rzeczywistości akustycznej prezentowana w omawianym wierszu ujawnia nie tylko stosunek poety do sztuki dźwięku, ale również do rzeczywistości pozaliterackiej, a nade wszystko do tradycji romantycznej.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 52, 1; 69-85
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Interpretacja kerygmatyczna w doświadczeniu historyka literatury
Kerygmatic Interpretation in the Experience of a Historian of Literature
Autorzy:
Pyczek, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882485.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia literatury
kerygmat
interpretacja kerygmatyczna
prawda
słowo
ewangelia
świadectwo
hermeneutyka
romantyzm
history of literature
kerygma
kerygmatic interpretation
truth
word
Gospel
testimony
hermeneutics
Romanticism
Opis:
Szkic ukazuje, w jaki sposób autorska metoda kerygmatycznej interpretacji, zaproponowana przez Mariana Maciejewskiego, określiła warsztat i praktykę badawczą uczonego. Bohater artykułu został przedstawiony jako historyk literatury, dokonujący kerygmatycznej egzegezy tekstów romantycznych (liryki i epiki), który kontynuując dialog z tradycją badań, proponuje nowe spojrzenie na zjawiska literackie, wykorzystując paradygmat kerygmatu apostolskiego (ewangelicznego). Takie ujęcie literatury eksponuje historię ludzką, mocniej akcentuje kompleks najgłębszych doświadczeń egzystencjalnych osób mówiących (podmiotu, narratora) czy bohaterów; jednocześnie daje możliwość pełniejszego opisu głębokiej struktury utworu. Troską uczonego jest usytuowanie zjawisk literatury wobec rzeczywistości Słowa proklamowanego przez Ewangelię. Praktyka badawcza Mariana Maciejewskiego została tu ukazana jako forma pewnego świadectwa wierności wobec Słowa.
The sketch shows the way, in which the author's method of kerygmatic interpretation suggested by Marian Maciejewski has defined the workshop and research practice of a scholar. The protagonist of the article is presented as a historian of literature practicing the kerygmatic exegesis of Romantic texts (lyric and narrative ones), who, while continuing his dialog with the tradition of research, suggests a new look at literary phenomena, using the paradigm of the apostolic (evangelical) kerygma. Such an approach to literature exhibits the human history and emphasizes the complex of existential experiences of the persons speaking (the lyrical subject, the narrator) or of the protagonists; at the same time it makes it possible to describe more fully the deep structure of the work. The scholar's concern is locating the phenomena of literature against the reality of the Word proclaimed by the Gospel. Marian Maciejewski's practice of research is presented here as a form of a certain testimony of his faithfulness to the Word.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 41-55
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litwa mityczna według Józefa Ignacego Kraszewskiego
Mythical Lithuania according to Józef Ignacy Kraszewski
Мифическая Литва по Юзефу Игнацему Крашевскому
Autorzy:
Prymak-Sawic, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070654.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Józef Ignacy Kraszewski
Litwa
literatura polska,
literatura litewska
polsko-litewskie związki kulturalno-literackie
Romantyzm
Lithuania
Polish literature
Lithuanian literature
Polish-Lithuanian cultural and literary relations
Romanticism
Юзеф Игнацы Крашевский
Литва
польская литература
литовская литература
польско-литовские культурные и литературные связи
романтизм
Opis:
Celem badawczym tego szkicu jest analiza i interpretacja wielopoziomowej wizji Litwy w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego: począwszy od mitu o genezyjskich początkach, poprzez mit o narodzie i mit ziemi, aż po średniowieczne heroiczne mity osobowe. Pisarz dowodził wartości kultury przedchrześcijańskiej Litwy, tworząc jej na poły bajeczne, na poły historyczne dzieje.
The research goal of this study is to analyse and interpret the multilevel vision of Lithuania in the works of Józef Ignacy Kraszewski – from the myth of the Genesis beginnings, to the myth of the nation and the myth of the land, and mediaeval heroic personal myths. The writer proved the value of the pre-Christian culture of Lithuania by creating its half-fairy, half-historical, story.
Исследовательской целью этой зарисовки является анализ и интерпретация многоуровневого видения Литвы в творчестве Юзефа Игнация Крашевского: начиная с мифа о происхождении, мифов о народе и земле, и заканчивая средневековыми героическими личностными мифами. Писатель доказывал ценность предхристианской культуры Литвы, создавая ее наполовину сказочное, наполовину историческое прошлое.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2019, 62; 143-182
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romantyzm, mit i archetyp (wśród idei i struktur Kunigasa. Powieści z podań litewskich Józefa Ignacego Kraszewskiego)
Романтизм, миф и архетип (среди идей и структур «Кунигаса. Романа из литовской старины» Иосифа Игнатия Крашевского)
Romanticism, myth, and archetype (among the ideas and structures of Kunigas. Novels from Lithuanian legends by Józef Ignacy Kraszewski)
Autorzy:
Prymak-Sawic, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070682.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Józef Ignacy Kraszewski
powieść historyczna
Litwa
romantyzm
mit
archetyp
historical novel
Lithuania
Romanticism
myth
archetype
иосиф игнатий крашевский
исторический роман
литва
романтизм
миф
архетип
Opis:
Józef Ignacy Kraszewski w swojej twórczości literackiej wiele miejsca poświęcił historycznej Litwie. Dowodem tej fascynacji jest też napisana u kresu życia powieść Kunigas, która twórczo aktualizuje wielkie tematy romantyzmu, pomimo iż chronologicznie przynależy już do okresu pozytywizmu. Kunigas. Powieść z podań litewskich jest dowodem na żywotność idei romantycznych i ich atrakcyjność, bowiem do dziś powieść ta cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem litewskich czytelników.
Józef Ignacy Kraszewski devoted a great deal of space in his literary works to historical Lithuania. The novel Kunigas, written at the end of his life, is also evidence of this fascination. It creatively updates the great themes of Romanticism, even though it chronologically belongs to the period of Positivism. Kunigas. Powieść z podań litewskich [Kunigas. Novels from Lithuanian legends] is proof of the vitality of Romantic ideals and their attractiveness, because to this day the novel still enjoys unremitting popularity among Lithuanian readers.
Иосиф Игнатий Крашевский много места в своем литературном творчестве уделял исторической Литве. Свидетельством этого увлечения является также роман Кунигас, написанный в конце его жизни, который творчески актуализирует великие темы романтизма, несмотря на то, что он хронологически относится к периоду позитивизма. Кунигас. Роман из литовской старины доказывает жизненность романтических идей и их привлекательность, ведь роман до сих пор пользуется неослабевающим интересом литовских читателей.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2020, 63; 93-115
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religia i narodowość. w kręgu romantycznego sporu o dwukulturowość Galicji
Religion and nationality. In the scope of the romantic dispute about the biculturalism of Galicia
Autorzy:
Półchłopek, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348389.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
romantyzm
narodowość
religia
ziewończycy
Galicia
Romanticism
nationality
religion
Opis:
Artykuł koncentruje się wokół sporu o kulturową przynależność Galicji w dobie romantyzmu. Wówczas to dwa wielonarodowe imperia rozbiorowe – Rosja i Austria, w obawie przed przenikaniem zgubnych dla nich wolnościowych idei Zachodu, sięgnęły po najgroźniejszą broń despotyzmu, czyli konflikt religijny. Rozwój liberalnych idei romantyzmu i jego polistopadowy program angażowania ludu w procesy niepodległościowe trafił w Galicji na dość złożony model kultury – gente Ruthenus, natione Polonus. Wykorzystanie religii dla realizacji interesów monarchii było niebezpiecznym narzędziem, a romantycy, przewidując takie działania zaborców, wykorzystali w celu ich neutralizacji jedyną możliwą swoją broń – literaturę.
The article focuses on the dispute over the cultural affiliation of Galicia during the Romantic era. At that time, two multinational partitioning empires, Russia and Austria, for fear of being penetrated by the detrimental Western ideas of freedom, resorted to the most dangerous weapon of despotism: religious conflict. The development of liberal ideas of Romanticism and its post-November Uprising program of involving the people in independence processes encountered a complex cultural model in Galicia – gente Rutheni natione Polonus. The use of religion to serve the interests of the monarchy was a dangerous tool, and the Romantics, anticipating such actions by the partitioners, utilized literature as their only possible weapon to neutralize them.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 29-42
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romantyczny dyskurs o modelu rodziny w “Czasach Wincentego Pola”
The romantic discourse upon the model of the family “In Wincenty Pol’s times
Autorzy:
Półchłopek, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046366.pdf
Data publikacji:
2020-10-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
romantyzm
rodzina
edukacja
kobiety
demokratyzacja
Romanticism
family
education
women
democratization
Opis:
Programowo sytuując się na marginesie ograniczonego życia politycznego, imperatyw zbudowania świata dookoła swoich ideałów romantycy przenieśli w jedyną możliwą sferę – kulturę. Pisarze postulowali reedukację kobiet, potępiali kult małżeństw zawieranych wyłącznie ze względów materialnych, żądali demokratyzacji modelu rodziny, tworzyli wzorzec matki i obywatelki zdolnej do miłości i poświęcenia. Taka strategia była oczekiwaniem na czas, gdy mechanizmy rozwojowe jednostki i społeczeństw ujawnią antropocentryczny horyzont aksjologiczny, który stanie się nową opoką tożsamości.
Having different programmes and placing themselves on the margin of the reduced political life, romantics moved the imperative of building the world around their ideals into the only possible sphere – culture. Writers called for the remedial teaching of women, condemned the worship of marriages entered solely for financial reasons, demanded the democratization of the model of a family, created the standard of a mother and a gifted citizen capable of love and dedication. Such a strategy was expected on time when developmental mechanisms of the individual and societies reveal anthropocentric axiological horizons which would become a new bedrock to the identity.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 1; 581-589
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The conflict between romanticism and classicism in the Greek theatre of the 19th century
Konflikt romantyzmu i klasycyzmu w teatrze greckim w XIX wieku
Autorzy:
Petrakou, Kyriaki
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361287.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
romantyzm
klasycyzm
teatr w XIX wieku w Grecji
grecki modernizm
Romanticism
Classicism
theatre of the 19th century in Greece
the Modern Greek
Opis:
The modern Greek nation was established in 1828, after a 7-year revolutionary fight against the Ottoman yoke, which had lasted for 4 centuries (since 1453). It was the time of Romanticism in Europe, a current that supported the spirit of the Revolution. When the first dramas appeared in the small liberated nation, they had the recent Revolution (which was not over yet) as their subject one way or the other. As Lord Byron, the most heroic of the Philhellenes, had recently (1824) died in Messolonghi, having come to Greece to assist the revolution and having sacrificed life as well as his fortune to the great issue of Greek freedom, he became a legend (still holding) and his poetry and drama a model for Greek poets and playwrights. Not the only one: Victor Hugo’s preface to his Cromwell and his romantic plays, especially Hernani, were imitated by the Greek writers in prefaces and plays in versions applied to the Greek data and conditions. For two decades or so almost all newly appearing plays were romantic one way or the other. Soon objections were raised, mostly because some European scholars (the most famous or rather notorious being Jakob Philipp Fallmerayer) suggested that modern Greeks were no Greeks at all, not descendant of the worshipped ancient Greeks but rather Slavs, because of intermingling with other races for centuries. The Greek scholars almost for the rest of 19th century made every effort to prove the lineage linguistically and culturally. So they raised objections to Romanticism (with Byzantium, Frankish / Venetian domination era or the Greek Revolution as subject matter in historical poetic plays) as foreign and immoral and supported The conflict between Romanticism and Classicism in the Greek theatre of the 19th century 257 Classicism, stemming from ancient Greece, the cradle of Western civilization. There was such a contestation in the dramatic competitions run by the University of Athens, in which the Greek drama and its critique were to a great degree formulated. Some of the most important dramatists wrote prefaces in which they supported first Romanticism, then Classicism (but then they wrote Romantic plays wondering themselves how they could write against their intentions). In this paper these trends is being analyzed with an effort of interpretation from several aspects.
Współczesny naród grecki został założony w 1828 r., po 7-letniej rewolucyjnej walce z jarzmem osmańskim, która trwała 4 stulecia (od 1453 r.). Był to czas romantyzmu w Europie, prąd, który wspierał ducha rewolucji. Kiedy pierwsze dramaty pojawiły się w małym, wyzwolonym narodzie, Grecy mieli ostatnią rewolucję (która jeszcze się nie skończyła) jako swój przedmiot. Gdy Lord Byron, najbardziej bohaterski z Philellenes, zmarł niedawno (1824) w Messolonghi, przybył do Grecji, aby pomóc rewolucji i poświęcił życie, a także fortunę dla wielkiego problemu greckiej wolności, stał się legendą (wciąż trwa), a jego poezja i dramat są wzorem dla greckich poetów i dramaturgów. Nie tylko: przedmowę Victora Hugo do Cromwella i jego romantycznych dramatów, greccy pisarze – zwłaszcza Hernani, naśladowali w wersjach dotyczących greckich danych i warunków. Przez około dwie dekady prawie wszystkie nowo pojawiające się sztuki były romantyczne. Wkrótce pojawiły się zastrzeżenia, głównie dlatego, że niektórzy europejscy uczeni (najsłynniejszy lub raczej notoryczny Jakob Philipp Fallmerayer) sugerowali, że współcześni Grecy wcale nie byli Grekami ani potomkami czczonych starożytnych Greków, ale Słowian, z powodu mieszania się z innymi rasami przez stulecia. Naukowcy greccy niemal do końca XIX wieku dokładali wszelkich starań, aby udowodnić rodowód językowy i kulturowy. Podnieśli więc sprzeciw wobec romantyzmu (z Bizancjum, epoki dominacji franko-weneckiej lub rewolucji greckiej jako przedmiotu w historycznych sztukach poetyckich) jako obcego i niemoralnego oraz wspierali klasycyzm, wywodzący się ze starożytnej Grecji, kolebki cywilizacji zachodniej. Było takie zakwestionowanie w dramatycznych konkursach prowadzonych przez Uniwersytet Ateński, w których dramat grecki i jego krytyka zostały w dużym stopniu sformułowane. Niektórzy z najważniejszych dramaturgów pisali przedmowy, w których popierali najpierw romantyzm, potem klasycyzm (ale potem pisali sztuki romantyczne, zastanawiając się, jak mogliby pisać wbrew swoim zamiarom). W tym artykule trendy te zostały przeanalizowane z próbą interpretacji kilku wybranych aspektów.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 245-257
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozytywizm, racjonalizm i... romantyzm Marii Skłodowskiej-Curie
Marie skłodowska-Curie and Her positivism, Rationalism and... Romanticism
Autorzy:
Petelenz, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690794.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
Marie Skłodowska-Curie
Nobel Prizes in Physics and Chemistry
Positivism
Rationalism
Idealism
Romanticism
Opis:
The International Year of Chemistry (2011), intertwined with commemoration of the Nobel Prize in Chemistry awarded in 1911 to Marie Skłodowska-Curie, made me to ask about the philosophical background of this outstanding woman. The first factor which I could see was the positivism, launched by August Comte in France and developed a few decades later by his Polish followers. Another factor which seemed to me important was the interplay between the emotional (romantic) and intellectual (positivistic) attitudes among the Poles in the 19th century. In her research, Marie Skłodowska-Curie used the positivistic, rationalistic method. This has led her (jointly with her husband Pierre Curie) to elucidation of the radiation phenomena discovered by Henri Becquerel in 1896. The research initiated by the Curies (rewarded by the half of the Nobel Prize in Physics 1903) caused a subversion of the 19th century’s views on the structure of Matter. The way to such spectacular results must have been paved not only by the positivistic intellectual discipline but also by a dose of romantic enchantment. In the applicative terms, Marie Skłodowska-Curie became a pioneer of the evidence-based medicine. In moral terms, she represented a rare example of the practical altruism, inspired indirectly by Christianity, and directly by the Comte’s “religion of Humanity”.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2015, 59; 101-124
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozważania o „pamięci romantyzmu”
Deliberations about the “memory of Romanticism”
Autorzy:
Niewczas, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729467.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pamięć
romantyzm
historia
współczesność
Trybuś
Assman
Mickiewicz
Słowacki
Norwid
Benjamin
Miłosz
memory
Romanticism
history
modernity
Opis:
Krzysztof Trybuś's book is inscribed in the strong current of deliberations about memory that is present in modern humanities. It is devoted to the “memory of Romanticism”, with the main issue discussed by the author in a double perspective. Firstly: he reconstructs the record of memory that can be found in works by great Polish Romantics. Secondly: he confronts the Romantic project of memory with our modernity, checking its today's topicality. Analysis of the discourse of memory in Mickiewicz's, Słowacki's and Norwid's works constitutes the basic part of the book. In a convincing way the author analyzes the motifs, forms and mnemonic strategies typical of Polish Romantics, showing, how the record of memory in Polish Romanticism is opposed to the official historical narration.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2012, 30; 287-298
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światy i życie. Metafory w polskiej krytyce literackiej romantyzmu
Worlds and life. Metaphors of poetry in polish literary criticism in the romantic era
Autorzy:
Niewczas, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17944206.pdf
Data publikacji:
2021-11-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafora
romantyzm
romantyczna krytyka literacka
Mochnacki
M.H. Abrams
metaphor
Romanticism
Romantic literary criticism
Maurycy Mochnacki
M. H. Abrams
Opis:
Artykuł jest omówieniem książki Marka Stanisza Światy i życie. Metafory poezji w polskiej krytyce literackiej doby romantyzmu. Autor recenzji podkreśla ogromną wartość dokumentacyjną i analityczną książki (podddanie bardzo szerokiemu omówieniu wypowiedzi romantycznych krytyków literatury na temat poezji i koncepcji poety). Polemizuje jednocześnie z tezą, że oryginalna metaforyka stanowi semantyczne centrum wypowiedzi krytycznych polskiego romantyzmu.
This article discusses the book Światy i życie. Metafory poezji w polskiej krytyce literackiej doby romantyzmu [Worlds and Life. Metaphors of Poetry in Polish Literary Criticism in the Romantic Era] by Marek Stanisz. The review emphasizes the immense documentary and analytical value of this study, especially the broad discussion of statements made by Romantic literary critics about poetry and the concept of the poet. At the same time, the review polemicizes with the claim that original metaphors constitute the semantic core of Polish Romantic criticism.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2021, 39; 331-334
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imaging the Absolute: Can Philosophy Visualize Abstractions?
Autorzy:
Miodoński, Leon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146648.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Imagery
Iconology
Jacob Böhme
Romanticism
obrazowanie
ikonologia
romantyzm
Opis:
Niniejszy artykuł składa się z trzech części: W pierwszej części syntetycznie przedstawiono zarys tendencji intelektualnych w myśli post renesansowej (hermetyzm, alchemia, kabalistyka), które wygenerowały zwrot ikoniczny (emblematyka, ikonologia). Jego istota sprowadza się do integralnego związku motta (lemma), ryciny (imago) i tekstu poetyckiego (subskrypcja). Część druga stanowi dokładniejszą analizę jednej z ilustracji zawartej w pierwszym tomie niemieckiego wydania dzieł Jacoba Böhme z roku 1682 (Amsterdam). Epoka, obowiązujące wówczas gusty estetyczne oraz teozoficzna zawartość dzieła pozwalają odczytywać tę ilustrację z punktu widzenia ikonologii. Natomiast część trzecia poświęcona jest dwóm kwestiom. Po pierwsze, jednym z centralnych wątków w idealizmie niemieckim była dyskusja wokół pojęcia absolutu: czy absolut da się ująć w pojęciach (Hegel), czy też w oglądzie wewnętrznym (Schelling). W romantyzmie dominowała tendencja do subiektywno-spekulatywnego ujmowania absolutu. Filozofia i sztuka romantyzmu wzorowała się m.in. na średniowiecznej mistyce niemieckiej i teozofii Böhme, poszukując w tych źródłach najlepszego przedstawienia tego, co nieprzedstawialne, czyli absolutu. Po drugie, romantyzm filozoficzny i artystyczny wypracował nowy typ obrazowania – obrazy językowe. Dylemat, jaki wynikał z dyskusji w idealizmie niemieckim – pojęcie czy ogląd wewnętrzny, ze współczesnego punktu widzenia, należałoby rozwiązać kompromisowo: słowo i obraz.
This article consists of three parts: the first part presents a synthetic outline of intellectual tendencies in post-Renaissance thought (hermeticism, alchemy, kabbalistics), which generated the iconic turn (emblematics, iconology). Its essence boils down to the integral relationship of the motto (lemma), the engraving (imago), and the poetic text (subscription). The second part is a more detailed analysis of one of the illustrations contained in the first volume of the German edition of Jacob Böhme’s works from 1682 (Amsterdam). The epoch, aesthetic tastes prevailing at that time and the Theosophical content of the work allow us to read this illustration from the point of view of iconology. The third part is devoted to two issues. First, one of the central themes in German idealism was the discussion around the notion of the absolute: whether the absolute can be grasped in concepts (Hegel) or in internal intuition (Schelling). Romanticism was dominated by a tendency to a subjective and speculative approach to the absolute. The philosophy and art of Romanticism was modeled on, among others, medieval German mysticism and Böhme’s theosophy, seeking in these sources the best representation of what is unrepresentable, i.e., the absolute. Secondly, philosophical and artistic Romanticism developed a new type of imagery–language images. The dilemma that resulted from the discussion in German idealism–the notion or inner vision, from the modern point of view, should be solved by a compromise: word and image.
Źródło:
Analiza i Egzystencja; 2023, 62; 83-98
1734-9923
2300-7621
Pojawia się w:
Analiza i Egzystencja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romantic Nationalism and German “Universality”. Novalis’ Europa Speech and its context
Romantyczny nacjonalizm i niemiecki uniwersalizm. „Europa” Novalisa, praca i jej kontekst
Autorzy:
Mauch, Fabian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365617.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
„Chrześcijaństwo
czyli Europa”
nacjonalizm
Novalis (Friedrich von Hardenberg)
reformacja
romantyzm
“Christendom or Europe”
nationalism
Reformation
Romanticism
Opis:
Poeta Novalis (Friedrich von Hardenberg) jako pierwszy wysunął ideę, że przeznaczeniem narodu niemieckiego jest „wyzwolenie” Europy z jej politycznego i kulturowego kryzysu, ideę, która stała się podstawą jego dzieła pt. „Europa” (1799). W pracy tej przeniósł on chrześcijański uniwersalizm i misyjność na politykę, ustanawiając sposób myślenia, który miał się stać integralną częścią niemieckiego nacjonalizmu.
The poet Novalis (Friedrich von Hardenberg) first put forward the idea that the German nation was destined to “deliver” Europe from its political and cultural crisis, an idea that formed the basis of his work “Europe” (1799). With it he ultimately transferred Christian universalism and missionarism into politics, thereby establishing a line of thinking that German nationalism would lastingly incorporate into its mindset.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 241-247
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce Norwida w kulturze
Norwid’s place in culture
Autorzy:
Masłowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1799422.pdf
Data publikacji:
2021-07-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
człowiek
cesarstwo
cywilizacja
dialog
dobro
inteligencja
kopuła
kościół
kultura
nowoczesność
od-poczynanie
Oświecenie
parabola
poezja
praca
Romantyzm
Solidarność
transcendencja pozioma
uniwersalizm etyczny
humanity
empire
civilization
dialogue
goodness
intelligence
copula
church
culture
modernity
un-making
the Enlightenment
parable
poetry
work
Romanticism
Solidarity
horizontal transcendence
ethical universalism
Opis:
Norwida, nawet w obecnej fazie „postnowoczesności”, nie sposób sprowadzić do jednej formuły – jest raczej „konstelacją”, wymagając od czytelników „dyskusji nieustającej” problemów czasu. W centrum uwagi znajduje się człowiek w perspektywie dualistycznej, zmuszającej do poszukiwania syntezy materii z duchem, w perspektywie uniwersalizmu etycznego. Odwołuje się do „kopuły„monologu-nieustannie-się-parabolizującego”: kultury jako paraboli świata. Oryginalna estetyka „bieli” odwołuje się jakby do „łagodnego powiewu wiatru” z Biblii świadczącego o przejściu Boga i jest znakiem sprzeciwu wobec romantycznego uwielbienia wulkanu, któremu przeciwstawia wagę pracy. Filozofia ta, rozwinięta przez Brzozowskiego, Tischnera i Jana Pawła II doprowadziła do samoograniczającej się rewolucji „Solidarności” lat 1980-81, i ostatecznie do delegitymizacji i upadku komunizmu; po dwusetletnim panowaniu krwawego mitu rewolucji francuskiej – do przemiany paradygmatu przemian historycznych w świecie. Norwid opracowywał romantyzm epoki przemysłowej, i przeciwstawiając się mesjanizmowi martyrologicznemu narodu wypracował swoisty „mesjanizm pracy”. Łączył go z wizją Kościoła człowieka, który „przepala glob, Sumieniem”. Kościołowi globu – przeciwstawiał parafiańszczyznę, „kościół zmieniony w salonik”. Liczy się człowiek a nie instytucja, dobro a nie Sakrament formalny. Chodzi o zmartwychwstawanie świata, a sztuka jest kościołem pracy. Bliska mu była perspektywa antropocentryczna, gdzie człowiek wezwany jest do „od-poczynania”, poczynania na nowo, w drugiej potędze – błędów przeszłości. Swoim językiem i stylem Norwid konstruował nową warstwę społeczną – inteligencji – (Łapiński) jako rodzaj kopuły narodu, zwornika sumienia, świadomości zbiorowej. Tworząc rodzaj międzyosobowej transcendencji poziomej zarówno wzwyż jak wszerz społeczeństw. Przeciwieństwem narodu ze swoją kulturą jest „cesarstwo” – źródło niewoli. Zniewalające zwłaszcza Europę Środkowo-Wschodnią. Szczególnie ważne jest starcie się cywilizacji azjatyckiej z chrześcijaństwem, czyli Europą zachodnią, „rzymską”. Poeta stawia jednak Słowianina w opozycji zarówno do Wschodu jak do Zachodu. Pada nacisk na procesualny a nie esencjonalistyczny charakter kultur narodowych. Problem dialogiczności Norwida czy dominującego monologu dzieli badaczy. Ale Norwid jest w pewnym sensie Mistrzem, nauczycielem, który wciela Innego, wciela Mądrość własnym Głosem i Gestem. Istota Mądrości jest antropocentryczna, gdyż człowiek jest kapłanem, choć „bezwiednym / I niedojrzałym”, co obala podział na sacrum i profanum. Poprzez swój uniwersalizm etyczny Norwid przynosi odpowiedzi również na Oświeceniowy kryzys pojęcia uniwersalizmu racjonalności. Emancypacja jednostki nie powinna bowiem prowadzić do rezygnacji z przynależności, co jest wspólne modernizmowi Norwida i Europy środkowej (Ch. Delsol). Kultury jako wyraz pragnienia zbiorowego kształtują odpowiedzialność i poczucie przynależności – są też odpowiedzią na kryzys indywidualizmu narcystycznego naszej epoki.
Even in today’s “postmodern” world, Norwid cannot be reduced to a single formula. He is rather a “constellation,” requiring that readers join the “continual discussion” on issues specific to a given era. His focus is on humanity, which he regards from a dualist perspective that necessitates pursuing a synthesis of matter and spirit under the sign of ethical universalism. Norwid refers to the “cupola of ‘a monologue-that-keeps-parabolizing-itself’” andregards culture as the parable of the world. His original aesthetics of “whiteness” refers, as it were, to the biblical “gentle gust of wind,” which announces God’s presence and indicates the rejection of the Romantic veneration for volcanoes, which he contrasts with the importance of work. This kind of philosophy, developed by Brzozowski, Tischner and John Paul II, has led to the self-limiting revolution of Solidarity in the years 1980-81, and ultimately to the de-legitimization and fall of communism; finally, after the bloody myth of the French Revolution reigned for two hundred years, this philosophy altered the paradigm of historical changes around the world. Norwid elaborated on the industrial-era Romanticism and opposed martyrological messianism, developing the original idea of a “messianism of work,”linking it with a vision of human Church, which “burns through the Globe with conscience.”He would contrast the global church with the parochial “church-turned-living-room.”Human beings count more than institutions, he argued, just like goodness prevails over formal sacraments. With the ultimate goal defined as the resurrection of the world, art becomes a church of work. Norwid embraced an anthropocentric perspective, in which human beings are called upon “to un-make” [od-poczynać] the mistakes of the past, and thus to begin afresh at a whole new level. With his language and style Norwid was constructing a new social stratum: intelligentsia (Łapiński), understanding it as the nation’s copula, i.e. the unifying force of conscienceand the collective consciousness. It would form an interpersonal, horizontal transcendence spanning the length and breadth of societies. The opposite of nation and its culture is “empire” – the root of subjugation – which particularly enslaved Central and Eastern Europe. Of special importance is the clash between Asian civilization and the “Roman” one, i.e. Christianity or Western Europe. However, the poet opposes Slavs to both the Westerners and the Easterners, emphasizing the processualand not the essentialistcharacter of national cultures. The question whether Norwid’s work is fundamentally dialogic or monologic in character continues to divide scholars. However, Norwid is in a way a Master or teacherwho embodies the Other and incarnates Wisdom in his Voice and Gesture. The nature of Wisdom is anthropocentric because man is a priest, although “involuntary / And immature,” which abolishes the distinction between the sacred and the profane. Through his ethical universalism Norwid provides a solution to the Enlightenment crisis of universal reason. Emancipation of the individual should not entail abandoning a sense of belonging, which is something that Norwid’s modernism shares with that of Central Europeans (Ch. Delsol). Understood as the expression of collective desires, cultures shape responsibility and a sense of belonging, at the same time constituting an answer to the crisis of narcissistic individualism characteristic for our times.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2021, 39 Specjalny; 5-36
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Looking at romanticism ex cathedra: the lectures of Ludwik Osiński. Introductory remarks
Romantyzm widziany ex cathedra. Wykłady Ludwika Osińskiego. Uwagi wstępne
Autorzy:
Markowska-Fulara, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1361383.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
Romanticism
Classicism
Ludwik Osiński
comparative literature
romantyzm
klasycyzm
literatura porównawcza
Opis:
Paper discusses the reflection of the argument between Classicists and Romantics in academic discourse on the example of Ludwik Osiński’s lectures. The lectures in comparative literature that Ludwik Osiński gave at the University of Warsaw can best illustrate the academic significance of a polemic with new tendencies in culture, even though it is usually not expressed directly. In the paper the lecturer’s rhetorical strategies employed to refer to new aesthetics are investigated. Dialogical association between Romantic style and Osiński’s cho- ice of examples, the judgments he made and concepts he used is described. Finally, the terms in which he articulates the relation between the old and the new in culture are examined. Seeing Osiński’s lectures in the context of the dialogue with Romanticism allows to consider it as a coherent and deliberate project.
Tematem artykułu jest przejawianie się sporu klasyków z romantykami w ówczesnym dyskursie akademickim na przykładzie wykładów Ludwika Osińskiego. To właśnie wykłady z literatury porównawczej prowadzone na Uniwersytecie Warszawskim najlepiej ukazują wagę polemiki z nowymi tendencjami w kulturze także dla świata akademii, choć odniesienia do nich często wyrażane był nie wprost. W artykule analizuję strategie retoryczne stosowane przez Osińskiego do odnoszenia się do nowej estetyki. Opisuję dialogiczne relacje między romantyzmem a przykładami literackimi wybieranymi przez Osińskiego, jego ocenami dzieł oraz jego przekonaniami dotyczącymi literatury. Szczególnie istotne okazuje się zaprezentowane przez niego ujęcie relacji pomiędzy tradycją a innowacyjnością w kulturze. Umieszczenie wykładów Osińskiego w kontekście dialogu z romantyzmem pozwala zobaczyć jego kurs, często niedoceniany jako wtórny, jako spójny i przemyślany projekt.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2020, 18; 33-40
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Barokowy portal w romantycznym pałacu Dzięki – okoliczności transferu XVII-wiecznego detalu do Wiązownicy-Kolonii
Baroque portal in the romanticist Dzięki Palace — circumstances of the transfer of a Seventeenth-Century detail to Wiązownica-Kolonia
Autorzy:
Marcinek, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1841650.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
detal architektoniczny
kamieniarka barokowa
translokacja obiektu
barok
romantyzm
architectural detail
Baroque stonework
object translocation
Baroque
Romanticism
Opis:
Podczas XIX-wiecznej przebudowy dworu starostów w Podzamczu Chęcińskim usunięto m.in. elementy XVII-wiecznej kamieniarki, wykonanej w lokalnych zakładach kamieniarskich; zostały one rozproszone i w znacznej mierze zniszczone. W roku 2019, podczas prac dokumentacyjnych pałacyku Dzięki w Wiązownicy- Kolonii, autor rozpoznał marmurowy portal pochodzący z Podzamcza, wtórnie osadzony w romantycznym obiekcie. Artykuł opisuje okoliczności przeniesienia obiektu, będącego wynikiem porozumienia carskich dygnitarzy, którym Mikołaj II nadał w Królestwie Polskim dobra ziemskie. Inspiratorem przejęcia marmurowego portalu z herbem Gryf oraz innych detali kamieniarskich mógł być Adam Idźkowski, domniemany projektant obiektu. W 1997 zdewastowany pałac Dzięki, opuszczony przez administrację Lasów Państwowych, odkupił Aleksander Pietrow, potomek pierwszego właściciela. W 2005 zespół pałacowo-parkowy wpisano do rejestru zabytków, a w 2008 rozpoczęto remont – trwa on do dziś, ze względu na skalę zaniedbań, do jakich doszło pod państwowym zarządem.
During the nineteenth-century reconstruction of the starosts’ manor house in Podzamcze Chęcińskie, among others, elements of the seventeenth-century stonework, made in local stone factories, were removed; they were scattered and largely destroyed. In 2019, during the documentation work at the Dzięki Palace in Wiązownica - Kolonia, the author recognized a marble portal from Podzamcze, which was re-embedded in this romantic building. The paper describes the circumstances in which the object was transferred, which was the result of an agreement between tsarist dignitaries, who were granted some land in the Kingdom of Poland by Tsar Nicholas II. The person, who initiated the takeover and implementation of the marble portal with the Gryf coat of arms and other stone details, may have been Adam Idźkowski, the alleged designer of the building. In 1997, the devastated Dzięki Palace, abandoned by the administration of the State Forests, was bought by Alexander Pietrov, a descendant of the first owner. In 2005, the palace and park complex were entered into the register of monuments, and in 2008 the renovation began - it has been in progress until today, due to the scale of negligence under state management.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2020, 63; 125-136
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kornel Ujejski i muzyka
Autorzy:
Maciąg, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030742.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Kornel Ujejski
Kinga Fink
Galicia in literature
Romanticism
poetry
literature and music
Galicja w literaturze
romantyzm
poezja
literatura i muzyka
Opis:
Autor przedstawia obszerną recenzję książki Kingi Fink Muzyka w życiu i twórczości Kornel Ujejskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2018). Kornel Ujejski (1823-1897), zwany „ostatnim wielkim poetą romantyzmu”, jest twórcą nieco zapomnianym. Analizowana monografia składa się ztrzech części, w nich autorka zawarła: analizę tła muzycznego, na którym poeta tworzył, poezję Ujejskiego inspirowaną muzyką oraz historię wierszy, dla których powstawała muzyka. Największą wartością rozprawy jest nie tylko ukazanie źródeł i skutków muzycznych inspiracji, ale także dostrzeżenie w twórczości Kornela Ujejskiego motywów i tematów ważnych dla twórców i czytelników kolejnych epok.
Kazimierz Maciąg presents an extensive review of the book by Kinga Fink Muzyka w życiu i twórczości Kornel Ujejskiego [„Music in the life and workof Kornel Ujejski”], Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2018). Kornel Ujejski (1823–1897), known as the “last great poet of Romanticism”, is a poet who is somewhat forgotten. The analyzed monograph consists of three parts, in which the author presents: the analysis of the musical background on which the poet created, Ujejski’s poetry inspired by music and the history of poems for which music was created. The greatest value of the dissertation is not only to show only the sources and effects of musical inspirations, but also to see in the work of Kornel Ujejski motifs and themes that were and are important for the creators and readers of subsequent eras.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 548-555
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy męskie kobiety i zniewieściali mężczyźni to wytwór kultury współczesnej? Ślady przenikania się ról płciowych w dramacie Barbara jeszcze Gasztołdowa żona Dominika Magnuszewskiego
Are masculine women and effeminate men a product of contemporary culture? Traces of gender role interpenetration in Dominik Magnuszewski’s play Barbara jeszcze Gasztołdowa żona
Autorzy:
Lemański, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068630.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Dominik Magnuszewski
romantyzm
kobieta w historii i literaturze
androcentryczna nieświadomość
Romanticism
women in history and literature
androcentric ignorance
Opis:
Celem artykułu jest pokazanie procesów społecznych i kulturowych, które utrwalają patriarchalny model społeczeństwa na podstawie dramatu Dominika Magnuszewskiego Barbara jeszcze Gasztołdowa żona. Wykorzystując badania z zakresu antropologii kulturowej, rozpatruję utwór w kontekście przedstawienia ról płciowych w sposób niezgodny z archetypowymi wzorami. Król Zygmunt reprezentuje typ zniewieściałej męskości, natomiast królową Bonę zestawiam z typem kobiecości zwanym virago, łączącym cechy uznawane za męskie z kobiecymi. Artykuł rozwija stan badań nad problemem dominacji patriarchatu w XIX wieku w Polsce, wykorzystując w tym celu terminologię zaczerpniętą z antropologii kulturowej (androcentryczna nieświadomość).
The aim of the paper is to show the social and cultural processes that perpetuate the patriarchal model of society using the example of Dominik Magnuszewski’s play Barbara jeszcze Gasztołdowa żona. Using research in the field of cultural anthropology, I consider the work in the context of the representation of gender roles in a manner inconsistent with the archetypal patterns. King Sigismund represents the type of effeminate masculinity, while Queen Bona is referred here to the virago femininity type, combining traits considered as masculine and feminine. The paper develops research into the problem of the domination of patriarchy in 19th century Poland, using terminology taken from cultural anthropology (androcentric ignorance).
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2020, 26, 2; 157-170
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwid i pejzaż nowoczesności. Wokół Paryża poety
Norwid; a landscape of modernity. Around the poet’s Paris
Autorzy:
Kuziak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729542.pdf
Data publikacji:
2020-05-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
epistolografia
urbanizacja
cywilizacja
romantyzm
modernizm
emigracja
nowoczesność
Paryż
epistolography
modernity
urbanization
civilization
Paris
Romanticism
modernism
emigration
Opis:
The article presents one of the aspects of Norwid’s attitude towards modernity – it is the vision of the city, especially of Paris, in the poet’s works, mainly in his letters. As it turns out, the author only to a slight degree is interested in his contemporary cities, even in the one in which he has come to spend a considerable part of his life, and which was becoming the capital of the modern world at that time. He ignores the phenomena connected with the modernity that is being formed within the town. On the other hand he writes about old cities, he draws the reader’s attention to municipal libraries and art galleries. He thinks about the contemporary city in the moralist religious and historical perspective, criticizing ethical consequences of urbanization, that in his opinion are destructive. Such an attitude reveals the poet’s specific relation towards the processes of modernization – it should be added: the relation close to  Romantics, – that is ambivalence and anxiety connected with experiencing them. It also shouldbe noted that Norwid’s reflection connected with modernity is predominantly concerned with the question of the outlook on the world, and to a lesser degree – with the material experience of modernization.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2014, 32; 61-81
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards Norwid’s hermeneutics
Autorzy:
Kuziak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729692.pdf
Data publikacji:
2020-05-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
hermeneutics
Romanticism
literary criticism and history
conceptions of culture
hermeneutyka
romantyzm
krytyka i historia literatury
koncepcja kultury
Opis:
This article is a review of the book by P. Abriszewska Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida [Cyprian Norwid’s literary hermeneutics]. The book discusses the previous research of the issue, taken in the context of the Romantic, the 19th-century and the 20-th century hermeneutic thought. The review focuses on the reconstruction of the diversified and multilateral hermeneutic approaches to Norwid’s works proposed by the author of the publication. These hermeneutic approaches are linked with culture, literature, history and – to the smallest extent – with nature; all of them being part of the poet’s oeuvre.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2016, 34 English Version; 241-250
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę hermeneutyki Norwida
Towards Norwid’s hermeneutics
Autorzy:
Kuziak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117256.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
hermeneutyka
romantyzm
krytyka i historia literatury
koncepcja kultury
hermeneutics
Romanticism
literary criticism and history
conceptions of culture
Opis:
Recenzja przedstawia książkę P. Abriszewskiej Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida. Zostaje ona ukazana w kontekście dotychczasowych badań nad tym problemem, a także hermeneutyki romantycznej i XIX-wiecznej, również XX-wiecznej. Rekonstrukcji poddano zaproponowaną przez autorkę rekonstrukcję zróżnicowanej i wszechstronnej hermeneutyki Norwidowskiej, związanej z kulturą, literaturą, historią i w najmniejszym zakresie – naturą; hermeneutyki łączącej się z projektem twórczym poety.
This article is a review of the book by P. Abriszewska Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida [Cyprian Norwid’s literary hermeneutics]. The book discusses the previous research of the issue, taken in the context of the Romantic, the 19th-century and the 20-th century hermeneutic thought. The review focuses on the reconstruction of the diversified and multilateral hermeneutic approaches to Norwid’s works proposed by the author of the publication. These hermeneutic approaches are linked with culture, literature, history and – to the smallest extent – with nature; all of them being part of the poet’s oeuvre.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2016, 34; 239-248
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Genesis from the Spirit, or subjectivity and nature in Juliusz Słowacki
Genezis z Ducha, czyli o podmiotowości i naturze u Juliusza Słowackiego
Autorzy:
Kutrzeba, Kacper
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087688.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 19th century
Romanticism
literature and philosophy
discourse of modernity
German Idealism
critique of ideology
Juliusz Słowacki (1809–1849)
romantyzm
nowoczesność
mistycyzm
krytyka ideologii
rewizja romantyczna
Opis:
This article presents a new approach to the interpretation of Juliusz Słowacki's Genesis from the Spirit (1844) from the perspective of the groundbreaking philosophical discourse of modernity. What it actually suggests is that the mystical Form of Słowacki's cosmic vision, believed to be an emanation of the Absolute or a vestige of Creation, has a historical and materialist core. This claim is based on a series of comparisons with passages from Hegel and the premises of the philosophy of Friedrich Schlegel. By following closely the spontaneous movement of inner tensions in Słowacki's poetic discourse this study demonstrates that it is driven his own philosophical project and less so by the discourse of mysticism.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 5; 631-656
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anioły Juliusza Słowackiego
Juliusz Słowackis Angels
Autorzy:
Kulesza, Monika Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945544.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Juliusz Słowacki
anioł
cherubin
romantyzm
angel
cherub
Romanticism
Opis:
The paper has been devoted to the motif of angel in Juliusz Słowacki's mystical poems, with special attention paid to his lyrical poetry written in that period in his work. The initial part of the treatise shows the complications and entanglements within the very angelology and for the good of the treatise it tries to settle certain problems concerning the mysterious figure and nature of the angelic messengers. The next chapter is a polemics with those researchers who in various ways either have ignored or distorted the angelic motif in this poetry by interpreting it rather as a symbol of a metaphor, in this way annihilating the semantic value carried by the word “angel”. The next parts of the paper touch upon the motif of the fiery left angel, and also the motif of cherub in Słowacki's poetry, discussing its theological, biblical and iconographic context, as well as the context of Milton's Paradise Lost. The whole work wants to raise the functional, and first of all the ontological status of Słowacki's angels.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 1; 87-148
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia Norwida – historia romantyków (wybrane zagadnienia)
History by Norwid – history by Romantics (selected issues)
Autorzy:
Kuczera-Chachulska, Bernadetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729377.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia
romantyzm
szczegół
Kleopatra i Cezar
obserwacja
realizm
sztuka
praca
sumienie
życie wewnętrzne
Romanticism
detail
observation
inner life
realism
art
work
conscience
history
Opis:
In Norwid's works continuation is seen of the Romantic predilection for details, for concrete facts, but the poet moves them from the space of the outer world to the dimension of man's inner reality. The first generation Romantics approach history, for example, through a detail of the landscape. For Norwid history is a context for revealing the inner man (Kleopatra i Cezar). It also happens that history, like in Promethidion, appears in its entanglement in relations with art, beauty and work. In such a configuration the key character of conscience is revealed as a category in a special way connected with the flow of time, with history.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2011, 29; 21-32
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marian Maciejewski czyli w trosce o kształt polskich badań nad literaturą
Marian Maciejewski or Out of Concern for the Form of Polish Study of Literature
Autorzy:
Kuczera-Chachulska, Bernadetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882483.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
romantyzm
liryka
gawęda
interpretacja
krytyka kerygmatyczna
Romanticism
lyric poetry
tale
interpretation
kerygmatic criticism
Opis:
Szkic jest prezentacją charakteru dorobku naukowego Mariana Maciejewskiego z uwzględnieniem współczesnego tła historycznoliterackiego, wskazaniem na dorobek dotyczący badań nad autorami romantycznymi, ewolucją ich twórczości i genologią. Osobne miejsce zajmuje w nim opis warsztatu interpretatora poezji. Najwięcej miejsca poświęcono Uczonemu jako badaczowi liryki.
The sketch presents the character of Marian Maciejewski's academic achievement, including the modern historico-literary background; it also points to his work connected with research on Romantic authors, on the evolution of their literary output and genology. Separate space in the article is taken up by a description of the workshop of the poetry commentator. The most space is devoted to the Scholar as a researcher into lyric poetry.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 75-86
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies