Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Galicja;" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Galicia in the realm of Habsburg mythology
Galicja w kręgu habsburskiej mitologii
Autorzy:
Gąsowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11343303.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Galicia
Habsburg dynasty
mythology
Galicja
dynastia habsburska
mitologia
Opis:
The disappearance, breakup, or perhaps the dissolution of the Habsburg monarchy into nonexistence in the last several days of the “Great War” did not mean that time and history disappeared without a trace. For it left a rich and varied heritage that consists of intertwined collective and cultural memories that transform over time into a mythology. An important place in that Central-European, Habsburg mythology is taken by the myth of Galicia. Evidence of its existence and vitality is its emergence several years ago, as unexpected as it was intensive, in the commercial realm. That was made possible by falling back onto heritage, remembrance, and myth, and not by – even an elementary – knowledge of the reality under this banner. The Kingdom of Galicia was wiped out from the territory it used to occupy by the disaster of two wars. Yet a memory of it, evidently strongly rooted, managed to survive that unfavourable time and today it is still very much alive, even though much transformed. The time that has passed, together with all the historical tremors during that time, has resulted in a kind of deconstruction from which a new, mythical form of Galicia emerged. It began to live its own peculiar life which has hardly anything in common with the original. The realm in which its presence is best visible today is what can broadly be called “commercial use”. The cultivation of the current, predominantly commercial functionality of Galicia is only rarely accompanied by a reflection on the sense or reason for the cherishing of its mythology, which is what is actually taking place. Are the material benefits – because there must be some – a sufficient justification for the glorification of the Austrian partition in contemporary Poland?
Zniknięcie, rozpad czy też może rozpłynięcie się w niebycie monarchii habsburskiej w ciągu kilku ledwie ostatnich dni „wielkiej wojny” nie oznaczało, że czas i historia wyparowały bez śladu. Pozostało bowiem po niej bogate i różnorodne dziedzictwo. Tworzą go splecione z sobą – pamięć zbiorowa i pamięć kulturowa przeobrażające się z czasem w mitologię. W tej środkowo europejskiej, habsburskiej mitologii ważne miejsce zajmuje mit Galicji. Świadectwem jego istnienia i żywotności jest tyleż niespodziewane co intensywne pojawienie się jej przed kilkunastu w obszarze komercji. Było to możliwe skutkiem odwołania się do dziedzictwa, pamięci i mitu, nie zaś do elementarnej choćby wiedzy o rzeczywistości kryjącej się pod tym szyldem. Królestwo Galicji zostało zmiecione z zajmowanego niegdyś terytorium dwoma kataklizmami wojennym. Wszelako pamięć o nim, głęboko jak widać zakorzeniona, zdołała jednak przetrwać ten zły czas. Dziś żyje nadal, choć mocno przetworzona. Upływające lata wraz ze wszystkimi towarzyszącymi im dziejowymi wstrząsami dokonał jej swoistej dekonstrukcji, z której wyłonila się nowa, mityczna postać Galicji. Zaczęła ona żyć niejako własnym życiem,właściwie bez związku z oryginałem. A sferę, w której jej obecność jest dziś najbardziej widoczna stanowi właśnie szeroko pojęta komercja. Kultywowaniu aktualnej, komercyjnej głównie funkcjonalności Galicji rzadko towarzyszą refleksje nad sensownością czy też celowością pielęgnowania, bo tak w istocie się dzieje, jej mitologii. Czy korzyści materialne, bo zapewne takie istnieją, stanowią wystarczające uzasadnienie dla gloryfikowania w Polsce zaboru austriackiego?
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 2; 145-161
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religia i narodowość. w kręgu romantycznego sporu o dwukulturowość Galicji
Religion and nationality. In the scope of the romantic dispute about the biculturalism of Galicia
Autorzy:
Półchłopek, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348389.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
romantyzm
narodowość
religia
ziewończycy
Galicia
Romanticism
nationality
religion
Opis:
Artykuł koncentruje się wokół sporu o kulturową przynależność Galicji w dobie romantyzmu. Wówczas to dwa wielonarodowe imperia rozbiorowe – Rosja i Austria, w obawie przed przenikaniem zgubnych dla nich wolnościowych idei Zachodu, sięgnęły po najgroźniejszą broń despotyzmu, czyli konflikt religijny. Rozwój liberalnych idei romantyzmu i jego polistopadowy program angażowania ludu w procesy niepodległościowe trafił w Galicji na dość złożony model kultury – gente Ruthenus, natione Polonus. Wykorzystanie religii dla realizacji interesów monarchii było niebezpiecznym narzędziem, a romantycy, przewidując takie działania zaborców, wykorzystali w celu ich neutralizacji jedyną możliwą swoją broń – literaturę.
The article focuses on the dispute over the cultural affiliation of Galicia during the Romantic era. At that time, two multinational partitioning empires, Russia and Austria, for fear of being penetrated by the detrimental Western ideas of freedom, resorted to the most dangerous weapon of despotism: religious conflict. The development of liberal ideas of Romanticism and its post-November Uprising program of involving the people in independence processes encountered a complex cultural model in Galicia – gente Rutheni natione Polonus. The use of religion to serve the interests of the monarchy was a dangerous tool, and the Romantics, anticipating such actions by the partitioners, utilized literature as their only possible weapon to neutralize them.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 29-42
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Life and Suffering from Jews in Galicia 1914-1918 : synthetic historical study
Autorzy:
Szkutnik, Dariusz Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955679.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
antysemityzm
Żydzi
Pierwsza Wojna Światowa
Galicja
Wschodnia
Galicja Zachodnia
anti-Semitism
Jews
World War I
Eastern Galicia
Western
Galicia
Opis:
Niniejsze opracowanie dotyczy sytuacji społeczno-gospodarczej Żydów zamieszkujących tereny Galicji Wschodniej i Galicji Zachodniej w latach 1914-1918. Ukazanie złożonej problematyki badawczej w tym okresie, popartej konkretnymi faktami historycznymi, wskazuje na wieloaspektową problematykę szeroko rozumianego antysemityzmu, uwarunkowanego często różnymi czynnikami politycznymi, ekonomicznymi i kulturowymi.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2019, 26; 429-439
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Grenzstadt Przemyśl
Miasto graniczne Przemyśl
Autorzy:
Jakubów, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1901372.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura pogranicza
Galicja
Borderland Literature
Galicia
Opis:
W niemieckojęzycznych relacjach z podróży do Europy środkowowschodniej (Dohrn, Hürlimann, Pollack, Findeisen) Przemyśl jest miejscem heterotopicznym, łączącym elementy przeszłości i teraźniejszości. Decyduje o tym położenie miasta na granicy Unii Europejskiej, jego terytorialnie wyizolowany charakter, który nadają mu powstałe w okresie I wojny światowej umocnienia forteczne, oraz synkretyzm występujących w nim form. Zacieranie granicy między współczesnymi impresjami i wzorcami literackimi (m.in. E. Franzos) służy odkrywaniu zapomnianego regionu, a przy tym również refleksji nad współczesnym modelem wielokulturowości.
In den deutschsprachigen Reisebeschreibungen über das Mittelosteuropa (Dohrn, Hürlimann, Pollack, Findeisen) wird Przemyśl zu einem heterotopischen Ort, der die Vergangenheit mit der Gegenwart verbindet. Darüber entscheiden seine jetzige Lage an der EU-Grenze, der räumlich isolierte Charakter, den ihm die Befestigungen der Festung aus dem Ersten Weltkrieg verleihen, und synkretische Formen. Die Verwischung der Grenzen zwischen den gegenwärtigen Impressionen und literarischen Vorlagen (Franzos) dient einerseits der Wiederentdeckung einer im europäischen Bewusstsein kaum präsenten Region und andererseits der Reflexion über das moderne Modell der Multikulturalität.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 5; 279-290
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrześcijańskie obrzędy i zwyczaje religijne w polskiej prasie galicyjskiej dla dzieci i młodzieży
Christian religious rites and customs in Polish Galician press for children and youth
Autorzy:
Biesiadecka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803985.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
obrzędy
zwyczaje
prasa dla dzieci i młodzieży
Galicja
rituals
customs
press for children and youth
Galicia
Opis:
Artykuł analizuje obrzędy i zwyczaje religijne, które wpisywały się w kanon treści religijnych, stanowiących istotny element galicyjskich publikacji prasowych dla dzieci i młodzieży. Najczęściej były one powiązane z kalendarzem świąt katolickich. Adresowane do najmłodszych czytelników, ukazywały często w swym edukacyjnym wymiarze bogactwo kulturowe społeczeństwa galicyjskiego XIX i początków XX w., mocno osadzone w ludowej tradycji religijnej.
The article analyzes religious rituals and customs that were part of the religious content found in Galician press publications for children and youth. These rituals and customs were often associated with the Catholic liturgical calendar. Aimed at the youngest readers, these publications frequently presented the cultural richness of Galician society in the 19th and early 20th centuries, strongly rooted in folk religious traditions, in an educational context.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 341-352
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niewykorzystane szanse hiszpańskiego regionu Galicja
Autorzy:
Pylak, Korneliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2022503.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
development paths
Galicia
innovation process models
regional development
Źródło:
Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN; 2017, 179; 155-173
0079-3507
Pojawia się w:
Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularyzacja wiedzy rolniczej w Galicji
Autorzy:
Wnęk, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441913.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
rolnictwo
Galicja
XIX wiek
agriculture
Galicia
19th century
Opis:
In years 1795-1918 in Galicia development of agricultural knowledge progressed. Conducted studies and experiments influenced plant and animal production. At that time the thought on the agricultural theory and practice was popularized by means of the written word. The authors of the publications and articles published in journals wrote on the whole spectrum of agricultural issues. The popularized information on mechanization, irrigation, fertilization, growing crops, gardening, breeding horses, cattle, sheep, swine, poultry, fish, bees and veterinary medicine. This article shows main ideas expressed in Galician agricultural literature, indicates what problems in plant and animal production were of special interest for the contemporary authors.
W latach 1795–1918 dokonał się w Galicji wyraźny postęp wiedzy rolniczej. Prowadzone badania i doświadczenia wpływały na produkcję roślinną i zwierzęcą. Ówczesna myśl z zakresu teorii i praktyki rolniczej była systematycznie popularyzowana. Na łamach wydawnictw poruszano spektrum zagadnień rolniczych. Upowszechniano wiadomości na temat mechanizacji, melioracji, nawożenia, uprawy zbóż, roślin okopowych, motylkowych, ogrodnictwa, hodowli koni, bydła, owiec, trzody chlewnej, drobiu, ryb, pszczół oraz weterynarii. Literatura fachowa (w tym poradniki rolnicze) stanowiąca podstawowe źródło badań daje wgląd w główne problemy rozwoju produkcji rolniczej w Galicji w dobie autonomicznej. Ukazuje ówczesny stan wiedzy i praktyki rolniczej. Pozwala prześledzić tendencje modernizacyjne w rolnictwie i zmiany w kulturze agrarnej chłopów.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 61-98
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The beginnings of the Zionist movement in Galicia in 1898 based on the documents of the Lviv Governorate
Początki ruchu syjonistycznego w Galicji w 1898 roku w świetle dokumentacji lwowskiego Namiestnictwa
Autorzy:
Meus, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40220376.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Aliyah Eretz Israel
Galicia
Palestine
Zionism
Salz Abraham
Alija Erec Israel
Galicja
Palestyna
syjonizm
Opis:
The Judaica collected at the Central State Historical Archive of Ukraine in Lviv, also customarily referred to as the Bernardin Archive, constitute, without doubt, some of the most important source materials for the history of the Jews of Galicia and Lesser Poland. Particularly noteworthy are the archives devoted to the “National Zionist Organization in Lviv” (fond 338) and the “Jewish Religious Community in Lviv” (fond 701). However, it turns out that valuable materials on Jewish issues can also be found in the arvhives entitled “C.k. Namiestnictwo Galicyjskie”/”K.k.. Galizische Statthalterei” [Imperial royal Galician Governorate] (fond 146), which includes all documentation (nearly 200,000 archival units) produced for the most important political authority in Galicia in the 19th and early 20th centuries. The archives contains, e.g. the reports of the starostes regarding the activities of Zion (Jewish organizations for the colonization of the territory of Palestine), which are an invaluable source of knowledge about the beginnings of Jewish emigration to Palestine and, above all, its course in Galicia and the attitude of the state authorities. On the basis of the reports of district governors compiled in 1898, it may be possible to reconstruct the origins of the Zionist movement in Galicia.
Judaika zgromadzone w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie, zwanym również zwyczajowo Archiwum Bernardyńskim, należą bez wątpienia do najważniejszych materiałów źródłowych do historii Żydów galicyjskich i małopolskich. Na szczególne wyróżnienie zasługują zespoły poświęcone „Krajowej Organizacji Syjonistycznej we Lwowie” (fond 338) oraz „Żydowskiej gminie wyznaniowej we Lwowie” (fond 701)82. Okazuje się jednak, że wartościowe materiały dotyczące problematyki żydowskiej znajdziemy również w zespole zatytułowanym „C.k. Namiestnictwo Galicyjskie”/ „K.k. Galizische Statthalterei” (fond 146), który obejmuje wszelką dokumentację (blisko 200 tysięcy jednostek archiwalnych) wytworzoną dla potrzeb najważniejszej władzy politycznej w Galicji w XIX i w początkach XX w. W zespole tym znajdują się m.in. „Raporty starostów odnośnie działalności żydowskich organizacji do kolonizacji terytorium Palestyny Zion”, które stanowią niecenione źródło wiedzy na temat początków emigracji żydowskiej do Palestyny, a przede wszystkimi jej przebiegu w Galicji i stosunku do niej władz państwowych. Na podstawie sporządzonych w 1898 r. raportów starostów powiatowych można pokusić się o odtworzenie początków ruchu syjonistycznego w Galicji.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 436-452
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galician automobilism
Automobilizm galicyjski
Autorzy:
Gaweł, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1370579.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
motorisation
automobilism
transportation
Galicia
travels
motoryzacja
automobilizm
komunikacja
Galicja
podróże
Opis:
In Galicia automobilism developed despite local motorisation since there was access to the achievements of other countries of the Monarchy (Czechia, Upper Austria). Due to the lack of home production, in Galicia the development of automobilism proceeded more slowly and less dynamically. Rides by individual cars were available only for the afuent, which is why they were called “a lordly pastime”. The most recent research shows that in Galicia transportation based on motor omnibus lines became common as it developed in a surprisingly rapid manner. Individual automobilists took part in “automobile trips” (see amateur rallies) organised by Galician automobilists’ associations. Their last journey was the departure to the frontlines of WWI. Those who managed to overcome the hardship of this “trip” returned as the pioneers of Polish automobilism.
W Galicji automobilizm rozwijał się przy braku rodzimej motoryzacji, aczkolwiek istniał dostęp do osiągnięć innych krajów koronnych (Czech, Austrii Górnej). Z powodu braku rodzimej produkcji w Galicji rozwój automobilizmu przebiegał wolniej i mniej dynamicznie. Podróże indywidualnymi samochodami pozostawały domeną najbogatszych, stąd zwano je „pańską rozrywką”. Najnowsze badania pokazują, że w Galicji upowszechniała się komunikacja wykorzystująca linie omnibusów motorowych, a jej rozwój był zaskakująco dynamiczny. Indywidualni automobiliści uczestniczyli też w „wycieczkach automobilowych” (por. rajdy amatorskie) organizowanych przez galicyjskie stowarzyszenia automobilistów. Ostatnią podróżą, w jaką wyruszyli z Galicji, był wyjazd na fronty I wojny światowej. Ci, którym udało się pokonać trud, z tej „wycieczki” wracali już jako pionierzy automobilizmu polskiego.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 348-372
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Observing and taking notes. Customs of parishioners in a small town in the eyes of the parish priest
Obserwować i notować. Obyczaje parafian z małego miasteczka w oczach proboszcza
Autorzy:
Wasyl, Franciszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803942.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicia
microhistory
customs
Armenians
Kuty on Czeremosz
Galicja
mikrohistoria
obyczajowość
Ormianie
Kuty nad Czeremoszem
Opis:
The article attempts to examine the customs and behaviors of parishioners in a Galician town at the turn of the 19th and 20th centuries through the lens of church-related sources (such as “status animarum” books). The analysis is based on the moral commentaries provided by priests regarding the families and individuals residing in the parish. This allowed the identification of “moral transgressions” (lack of religiosity, intimate misconduct, having extramarital offspring, physical disabilities, and character flaws), as well as conversions to other religions. The author presents the extent of these “immoral attitudes” towards religion and the Church, while outlining the main cause of their existence as the emancipation of elites formed within the sphere of positivist scientific ideas.
Artykuł stanowi próbę spojrzenia na obyczajowość parafian w galicyjskim miasteczku na przełomie XIX i XX w. poprzez pryzmat źródeł proweniencji kościelnej (księgi o charakterze status animarum). Podstawą analiz były komentarze obyczajowe, zamieszczane przez księży w odniesieniu do rodzin i osób zamieszkujących parafię. Pozwoliło to wytypować „przewinienia” obyczajowe (niedostateczna religijność, występki intymne, posiadanie pozamałżeńskiego potomstwa, ułomności ciała i przywary charakteru), a także konwersje na inne wyznania. Autor prezentuje skalę tych „amoralnych postaw” wobec religii i kościoła, a także zarysowuje jako główną przyczynę ich zaistnienia emancypację elit uformowanych w kręgu idei pozytywistycznej nauki.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 218-247
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy Galicja i Małopolska w okresie ustalania granicy wschodniej Drugiej Rzeczypospolitej (na przykładzie „Gazety Lwowskiej” z lat 1918-1923)
The names Galicja and Małopolska in the period of establishing eastern borders of the Second Republic of Poland (on the example of “Gazeta Lwowska” from 1918 to 1923)
Autorzy:
Sagan-Bielawa, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167448.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
funkcje nazw własnych
choronimia
okres międzywojenny
Galicja
Małopolska
functions of proper names
choronymy
the interwar period
Galicia
Lesser Poland
Opis:
Artykuł porusza kwestię wykorzystania nazewnictwa w kreowaniu i opisywaniu rzeczywistości społecznej. Szczegółowym celem pracy jest omówienie funkcji nazw Galicja i Małopolska w okresie międzywojennym na przykładzie tekstów prasowych ukazujących się w „Gazecie Lwowskiej” w czasie, kiedy kształtowały się granice Drugiej Rzeczypospolitej i toczył spór o przynależność państwową wschodniej części Galicji. Podstawą badań jest materiał z numerów wydawanych pomiędzy listopadem 1918 r. a czerwcem 1923 r. Analiza materiału ma charakter ilościowy i jakościowy. Analiza ilościowa dotyczy zmieniającej się frekwencji każdej z obu nazw w „Gazecie Lwowskiej”, uwzględnia przy tym nazwy z członem określającym wschodni/zachodni oraz wyrazy pochodne, tj. przymiotniki małopolski/galicyjski oraz nazwy osobowe Galicjanin/Małopolanin. Analiza jakościowa ma na celu przedstawić kontekst użycia tego nazewnictwa, zakres obydwu nazw uwidoczniony w tekstach prasowych, a także strategię dyskursywną przyjmowaną przez autorów artykułów, w których nierzadko pojawiają się jednocześnie oba choronimy. Analiza pozwala pokazać funkcję ideologiczną, jaką pełniła nazwa Małopolska w okresie walki o granice państwa polskiego, oraz opisać zmieniające się w tamtym czasie znaczenie nazwy Galicja. Wnioski z pracy potwierdzają też ustalenia innych badaczy (Batowski, 1993; Hibel, 2014), iż w języku polskim Galicja Wschodnia istniała przede wszystkim jako element dyskursu międzynarodowego, natomiast w polityce wewnętrznej Polski zastąpiła ją nazwa Małopolska Wschodnia (lub Wschodnia Małopolska).  
The study addresses the use of naming in creating and describing a given social reality. The specific purpose of this work is to discuss the function of the names Galicja and Małopolska in the interwar period on the example of press texts from “Gazeta Lwowska”. The object of study were publications issued between 1918 and 1923, when the borders of the Second Polish Republic were being formed and the Polish-Ukrainian dispute over the nationality of the eastern part of Galicia was taking place. The analysis of the material is both quantitative and qualitative. The quantitative analysis deals with the changing frequency of each of the two names in “Gazeta Lwowska”, taking into account names with a wschodnia/zachodnia (Eng. eastern/western) component and derivative words, i.e., the adjectives małopolski/galicyjski and the personal names Galicjanin/Małopolanin. The qualitative analysis shows the nomenclature in context, the range of both names, as well as the discursive strategy adopted by the authors of individual articles in which both choronyms frequently appear. The combination of these two methods makes it possible to show the ideological function played by the name Małopolska during the struggle for the borders of the Polish state, and to describe the changing meaning of the name Galicja at that time. The findings of the paper also support the findings of other researchers (Batowski, 1993; Hibel, 2014), namely that Eastern Galicia existed primarily in Polish as an element of international discourse, while in Polish domestic politics it was replaced by the name Wschodnia Małopolska.
Źródło:
Onomastica; 2022, 66; 109-124
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazewnictwo ulic i placów w Wadowicach
Naming of streets in Wadowice
Autorzy:
Nowakowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/458132.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
Tematy:
onomastyka
Galicja
Wadowice
onomastics
Galicia
Opis:
W artykule autor podjął zagadnienie onomastyki Wadowic - nazewnictwa obiektów fizjograficznych w obrębie granic administracyjnych miasta. Przedstawił jak zmieniały się nazwy ulic i placów, począwszy od nazw niw funkcjonujących już na przełomie XV i XVI wieku (Gotowizna, Łazówka, Niwy), poprzez wiek XIX, kiedy ukształtował się układ urbanistyczny miasta z nazewnictwem ulic i placów po lata współczesne, kiedy po przemianach ustrojowych zmieniano nazwy ulic po ich patronach z okresu PRL.
In the article, the author took up the issue of onomastics of Wadowice - the naming of physiographic objects within the administrative borders of the city. He presented how the names of streets and squares changed, starting from the names of the fields already functioning at the turn of the 15th and 16th centuries (Gotowizna, Łazówka, Niwy), through the 19th century, when the urban layout of the city with the names of streets and squares was formed, to the modern years, when after the political transformation, street names were changed after their patrons from the period of the People's Republic of Poland.
Źródło:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 1998, 1; 40-48
1505-0181
Pojawia się w:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół, religia i religijność a polskie życie polityczne w Galicji doby autonomii. Stan badań i postulaty badawcze
Church, religion and religiosity with regard to Polish political life in Galicia in the era of autonomy. State of the research and research postulates
Autorzy:
Szymczak, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31348386.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
Kościół katolicki
kultura polityczna
religijność
autonomia
Galicia
Catholic Church
political culture
religiosity
Opis:
Rola Kościoła katolickiego w dziejach państwa i społeczeństwa polskiego jest ogromna. Dodatkowego znaczenia Kościół nabrał w okresie narodowej niewoli. Księża niejednokrotnie angażowali się w działalność patriotyczną, świeccy szukali oparcia w religii. Wraz z rozwojem nacjonalizmu dochodziło do coraz większej symbiozy narodu z katolicyzmem. Angażowanie się księży w działania polityczne przynosiło również napięcia polityczne, szczególnie w autonomicznej Galicji. Dotychczas brak jest syntezy poświęconej analizie miejsca duchowieństwa katolickiego i religii w galicyjskiej kulturze politycznej. Niniejszy artykuł jest próbą przybliżenia dotychczasowego dorobku naukowego w tej materii oraz postawienia kilku postulatów badawczych.
The role of the Catholic Church in the history of the Polish state and society is immense. The Church gained additional significance during the period of national subjugation. The clergy often engaged in patriotic activities, while the laity sought solace in religion. With the development of nationalism, there was an increasing symbiosis between the nation and Catholicism. The involvement of priests in political actions also caused political tensions, particularly in the autonomous Galicia. So far, there has been a lack of synthesis dedicated to analysing the place of the Catholic clergy and religion in Galician political culture. This article attempts to present a summary of the scholarly achievements in this field and put forward several research postulates.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 9-28
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność Macierzy Polskiej we Lwowie w latach 1882–1894
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441872.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
Lwów
oświata pozaszkolna
Galicia
Lvov
extracurricular education
Opis:
The author of this article discusses the first period of functioning of one of the more significant social publishing foundations in Galicia, namely Macierz Polska in Lvov. Established in 1882 on the initiative of Jozef Ignacy Kraszewski, for the next eleven years it operated with Antoni Malecki, literature historian and retired professor of the Lvov University as its president. At that time more than 60 publication appeared, which might not have been an impressive number but statutory limitations, difficulties with obtaining valuable and original works – which was strongly insisted on – peasants’ reading needs not quite awoken yet, greatly influenced this fact. The Lvov foundation since its beginnings attempted to combine two goals, namely the practicalpragmatic one and the religious -national one. The former was realized by means of publishing works allowing to modernize farms, increase their incomes, facilitate the use of technologicalcivilizational achievements. The latter allowed to widen the viewpoint of the peasant reader onto the issues of the national community, its past and other factors uniting the nation such as religion and language. The fact that the foundation was managed by a literature historian and medieval researcher influenced the profile of publications. One third of the offer constituted historic and historic-religious readings being of mostly biographical character. Relatively easy for less educated receiver, they made their readers acquainted with the greatest Polish monarchs and leaders (Kazimierz the Great, Jadwiga Angevin, Wladyslaw Jagiello, Stanislaw Zolkiewski, Jan Tarnowski, Stefan Czarniecki, Jan Sobieski, Stanislaw August Poniatowski, Tadeusz Kosciuszko) and saints (st. Wojciech, st. Kinga, st. Brunon, st. Jan Kanty). Efforts were made to reach for heroes representative for various historic periods. Old, complete elaborations of Polish history written by Izabela Czartoryska and Wladyslw Ludwik Anczyc were also reprinted. The publishing programme also included works presenting selected persons and events from the world history. Masterpieces of national literature were represented by Pan Tadeusz by Adam Mickiewicz and Piesn ziemi naszej by Wincenty Pol. Press titles issued by Macierz Polska were “Niedziela” (“Sunday”), “Kalendarz MP” (“MP Calendar”) and subsided ”Gospodarz Wiejski” (“Country Farmer”). Although they gained a certain numer of permanent subscribers, among which the majority we the peasants, they fought for survival.
Autorka omawia w artykule pierwszy okres funkcjonowania jednej z ważniejszych społecznych fundacji wydawniczych w Galicji, jaką była Macierz Polska we Lwowie. Założona w 1882 r. z inicjatywy Józefa Ignacego Kraszewskiego, przez kolejnych jedenaście lat działała pod prezesurą emerytowanego profesora Uniwersytetu Lwowskiego, Antoniego Małeckiego. W tym czasie ukazało się ponad 60 publikacji, co nie było liczbą imponującą, ale ograniczenia statutowe, trudności z pozyskiwaniem wartościowych i oryginalnych opracowań, słabo jeszcze rozbudzone potrzeby czytelnicze wśród włościan miały na to przemożny wpływ. Lwowska fundacja usiłowała godzić cel praktyczno-pragmatyczny z religijno-narodowym. Pierwszy realizowano przez wydawanie prac pozwalających unowocześniać wiejskie gospodarstwa, zwiększać ich dochodowość, ułatwić korzystanie ze zdobyczy techniczno-cywilizacyjnych. W drugim chodziło o rozszerzanie światopoglądu chłopskiego czytelnika o sprawy narodowej wspólnoty, jej przeszłości oraz innych czynników spajających naród, takich jak religia i język. Kierowanie Macierzą Polską przez historyka literatury i mediewistę nie pozostawało bez wpływu na profil wydawnictw. Stanowiące trzecią część oferty prace historyczne oraz historycznoreligijne miały głównie charakter biograficzny. Atrakcyjne dla słabiej wykształconych odbiorców, zapoznawały czytelników z największymi polskimi władcami, wodzami, świętymi. Sięgano do bohaterów reprezentatywnych dla różnych okresów historycznych. Wydano też całościowe opracowania dziejów Polski pióra Izabeli Czartoryskiej i Władysława Ludwika Anczyca. Do programu wydawniczego włączono również dziełka prezentujące wybrane postaci i wydarzenia z historii powszechnej. Narodową literaturę reprezentowały Pan Tadeusz Adama Mickiewicza oraz Pieśń o ziemi naszej Wincentego Pola. Tytuły prasowe: „Niedziela”, „Kalendarz MP”, oraz subwencjonowany „Gospodarz Wiejski” zdobyły sobie pewną liczbę stałych prenumeratorów, wśród których przeważali włościanie, ale faktycznie walczyły o przetrwanie. Jakkolwiek warunki dla realizacji inicjatyw obliczonych na podnoszenie poziomu kultury umysłowej niższych kręgów społeczeństwa Galicji wschodniej nie były łatwe, kierującym Macierzą udało się niemało osiągnąć. Było to możliwe nie tylko dzięki zaangażowaniu uczonych i społeczników, ale i finansowemu wsparciu otrzymywanemu od Sejmu Krajowego i Rady Miasta Lwowa.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 134-152
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Garibaldi”, „Cavour” i polski Piemont
Autorzy:
Łazuga, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441986.pdf
Data publikacji:
2015-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Galicja
Józef Piłsudski
Michał Bobrzyński
konserwatyści
Galicia
Jozef Pilsudski
Michal Bobrzynski
conservativists
Opis:
The author reflects upon the phenomenon of Galicia the day before and during World War I. He analyses how much there was in it of Polish and Ukrainian Piedmont. In this respect he looks into the so-called Austrian-Polish solution – the programme of the Krakow conservativists aiming at constructing the future state of Poland in connection with Austria-Hungary. He describes the evolution of this idea since its blooming at the beginning of war until its doom when the war ended. He pays special attention to “Piedmont scenarios” – the roles of Garibaldi and Cavour inscribed to Pilsudski and Bobrzynski. He also deliberates on what was left of those scenarios and the Austrian-Polish idea. And what further courses of life happened to the heroes of this historical drama.
Autor zastanawia się nad fenomenem Galicji w przededniu i podczas I wojny światowej. Analizuje, ile w niej było polskich i ukraińskich Piemontów. Śledzi pod tym kątem tzw. rozwiązanie austro-polskie – program krakowskich konserwatystów budowy przyszłej Polski w związku państwowym z Austro-Węgrami. Opisuje ewolucję tej idei od jej rozkwitu na początku wojny po klęskę, gdy wojna dobiegała końca. Szczególną uwagę zwraca na „piemonckie scenariusze” – role Garibaldiego i Cavoura przypisywane Piłsudskiemu i Bobrzyńskiemu. Rozważa też, co z tych scenariuszy i idei austro-polskiej zostało. I jakie były dalsze losy bohaterów tego historycznego dramatu.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 11-20
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies