Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Constitution of Poland" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 47
Tytuł:
Конституции Республики Польши глазами узбекского юриста
Autorzy:
Saidov, Akmal
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568862.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Constitution
Rzeczpospolita
Constitution of Poland
constitutional
development and reform of Poland
the present Constitution of Poland of 1997
peculiarities of the Polish Constitution
constitutional system of Poland
Конституция, Речь Посполита Конституция Польши
конституционное развитие Польши
конституционная реформа в Польше
действующая Конституции Польши 1997 г.
особенности польской Конституции
конституционная система Польши
Opis:
The article is devoted to the historical evolution and modern development trends of the Constitution of Poland. It provides the general characteristics of formation and development of the Republic of Poland. It is emphasized that Poland is the earliest explorer of the European constitutionalism. Since 1791 in the constitutional history of Poland were approved the nine constitutional documents. In addition, consideration is given to such historical constitutions as the Constitution of May 3, 1791, the Grodno Constitution of November 23, 1793, the Lower Constitution of February 20, 1919, the March Constitution of 1921, the Constitution of 1935, the Constitution of the Peoples’ Republic of Poland of 1952, the Constitution of 1976, the present Constitution of 1997. The article reveals the main features of the present Constitution and characterizes contemporary constitutional system of Poland.
Статья посвящена исторической эволюции и современным тенденциям развития польской Конституции. В ней дается общая характеристика становления и развития Республики Польши. Особо отмечается, что Польша является первопроходцем европейского конституционализма. В польской конституционной истории принято, начиная с 1791 г., девять конституционных актов. Рассматриваются такие исторические Конституции Поль-ши как Конституция 3 мая 1791 г., Гродненская Конституция (23 ноября 1793 г.), Малая Конституция (20 февраля 1919 г.), Мартовская Конституция (1921 г.), Конституция (1935 г.), Конституция ПНР (1952 г.), Конституция 1976 г., действующая Конституция 1997 г. Выявлены основные особенности действующей Конституции и характеризуется современная конституционная система Польши.
Źródło:
Nowa Polityka Wschodnia; 2014, 1(6); 15-42
2084-3291
Pojawia się w:
Nowa Polityka Wschodnia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Central Ideas of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997
Autorzy:
Sarnecki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43435936.pdf
Data publikacji:
1997-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
Constitution
Polska
referendum
national assembly
Constitutional Commission
constitutionalism
citizen
human rights
healthcare
Constitutional Tribunal
Ombudsman
Źródło:
Droit Polonais Contemporain; 1997, 1-4; 5-24
0070-7325
Pojawia się w:
Droit Polonais Contemporain
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Sources of Law in the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997
Autorzy:
Wronkowska, Sławomira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43435769.pdf
Data publikacji:
1997-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
Constitution
Republic
Polska
source
law
Chief Administrative Court
Constitutional Committee
resolution
Źródło:
Droit Polonais Contemporain; 1997, 1-4; 59-70
0070-7325
Pojawia się w:
Droit Polonais Contemporain
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Role of the Constitutional Committee of the National Assembly in Creating the New Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Chruściak, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43357505.pdf
Data publikacji:
1995-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
Constitutional Committee
Constitution
Polska
republic
national assembly
justice system
pluralism
diet
constitutional law
political parties
Źródło:
Droit Polonais Contemporain; 1995, 1-4; 105-115
0070-7325
Pojawia się w:
Droit Polonais Contemporain
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alternatywne projekty konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: przypadek środowisk neoendeckich
Alternative Projects of the New Constitution of the Republic of Poland: National Democrats case
Autorzy:
Maj, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421133.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
konstytucja
neoendecja
Państwo Narodu Polskiego
Wielka Polska
Constitution
New generation of National Democrats
Polish Nation State
Great Poland
Opis:
RESEARCH PURPOSE The aim of this study was an analysis of drafts of the new Constitution of the Republic of Poland prepared by the new generation of National Democrats [Polish: “Neoendecja” from the name of the political party Narodowa Demokracja - National Democracy - commonly referred to as “Endecja” from its abbreviation “ND”]. RESEARCH PROBLEM AND METHODOLOGY The research problem centres on the attitude towards the new basic law, which envisions the establishing and functioning of a nation state understood as a Polish Nation State. Texts penned by the representatives of the new generation of National Democrats, who formed political parties, have been used as source data for the purposes of the study. The source data, subsequently, has undergone qualitative analysis (including the procedure of thematic coding and categorising), as well as narrative inquiry. REASONING PROCESS The article consists of two parts. The first provides information on the issue of the axiological order, which the aforementioned drafts of the Constitution guaranteed to introduce. Herein, the present-day adherents of National Democracy introduced a clear-cut hierarchy of what they believe are the fundamental values of the Polish Nation, and stressed the role of Catholicism for the integrity and identity of Poland. The second includes reflections on the constitutional order of a nation state. This concerns findings on the attitudes and activity of  the main public administration bodies, the relations among them and their relations with the general public. RESEARCH ANALYSIS RESULTS The studied drafts of the Constitution have shown many similarities, especially in matters related to the protection of human life, dignified employment, and social security of a family understood as foundation of the nation. Discrepancies regarding the vision for the preferred political system have been noted, as some drafts favoured the semi-presidential system, while others, the parliamentary cabinet form of government. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, RECOMMENDATIONSThe new generation of National Democrats submitted innovative plans for reconstructing the foundations of a nation state. Such plans have the intent of popularising the national ideology, uniting the political parties formed by national circles, and stabilising the different factions present on the political scene: national liberals, national traditionalists, national peasantry representatives, all of whom have the common goal of building a Great Poland.
CEL NAUKOWY: Celem pracy jest analiza projektów konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przygotowanych przez środowiska neoendeckie. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest sprawa podejścia do projektowanej ustawy zasadniczej i odzwierciedlonej w niej kwestii istnienia i funkcjonowania państwa narodowego rozumianego jako Państwo Narodu Polskiego. Do badania wykorzystano źródła tekstowe autorstwa środowisk neoendeckich, których emanacją były ugrupowania polityczne. Teksty zostały poddane eksploracji jakościowej z uwzględnieniem procedury kodowania i kategoryzowania pojęć oraz analizowania narracji. PROCES WYWODU: Artykuł ma dwudzielną strukturę. W pierwszej części przedstawiono kwestię ładu aksjologicznego, który gwarantowały projektowane ustawy zasadnicze. Środowiska neoendeckie jednoznacznie hierarchizowały wartości fundamentalne dla narodu polskiego, podkreślając znaczenie katolicyzmu dla spójności i tożsamości Polski. W drugiej części artykułu znalazły się rozważania na temat porządku ustrojowego państwa narodowego. Przedłożone zostały ustalenia dotyczące naczelnych organów administracji publicznej oraz relacji między nimi i społeczeństwem. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Projekty konstytucji unaoczniły zbieżność projektów konstytucji, szczególnie w odniesieniu do ochrony życia ludzkiego, godności pracownika, gwarancji socjalnego bezpieczeństwa rodziny jako podstawy narodu. Uobecniły się też rozbieżności wizji państwa narodowego pod kątem preferowanego modelu ustroju politycznego: semiprezydenckiego bądź parlamentarno-gabinetowego. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Środowiska neoendeckie przedłożyły oryginalne plany porządkowania podstaw państwa narodowego. Zmierzały do upowszechnienia ideologii narodowej, zintegrowania politycznych grup narodowych, stabilizowania środowisk różnych nurtów politycznych: narodowo-liberalnego, narodowo-tradycjonalistycznego oraz narodowo-ludowego, ale powiązanych ze sobą wspólnotą planów budowania Wielkiej Polski.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 28; 123-144
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards a New Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Działocha, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43358724.pdf
Data publikacji:
1995-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
Constitution
republic
Polska
Law and justice
legal acts
parliament
Constitutional Commission
constitutional act
church
freedom
Źródło:
Droit Polonais Contemporain; 1995, 1-4; 5-14
0070-7325
Pojawia się w:
Droit Polonais Contemporain
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku
The genesis of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997
Autorzy:
Leszczyński, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098015.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Constitution
Polska
political transformation
konstytucja
Polska
projekty konstytucyjne
sporne zagadnienia ustrojowe
transformacja ustrojowa
oddziaływanie procesów politycznych
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne przedstawienie okoliczności towarzyszących procesowi ustrojotwórczemu w Polsce, przechodzącej transformację społeczno-ekonomiczną oraz ustrojową od 1989 roku. Szczególny akcent został położony na opis uwarunkowań politycznych oraz głównych zagadnień problemowych, związanych z postulowanym ustrojem Polski, w okresie prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, złożonej z 46 posłów Sejmu II kadencji i 10 senatorów Senatu III kadencji lat 1993–1997. Badania, służące powstaniu tego artykułu, zostały przeprowadzone dzięki zastosowaniu metod historyczno-prawnej, formalnej oraz analizy literatury naukowej, przedmiotowo związanej z tematem artykułu. W wyniku zastosowanych metod badawczych ukazano złożoność procesu ustrojotwórczego w Polsce połowy lat dziewięćdziesiątych XX wieku, czyli w państwie, w którym uchwalenie nowej konstytucji było niezbędne nie tylko ze względów aksjologicznych, ale też z uwagi na dążenia do integracji z Unią Europejską oraz NATO. Istotny paradoks polegał jednak na tym, że Polska jako pierwsze państwo rozpoczęła proces odchodzenia od komunizmu, a jako – prawie – ostatnie z państw położonych dotąd za „żelazną kurtyną” przyjęła nową konstytucję. „Bieżąco-polityczne” przyczyny takiego stanu rzeczy zostały przedstawione w poniższym artykule.
The aim of this article was to present a synthetic presentation of the circumstances accompanying the system-forming process in Poland, undergoing the socioeconomic and political transformation since 1989. Particular emphasis was placed on the description of political conditions and the main problems related to the postulated Polish system during the work of the Constitutional Committe of the National Assembly, composed of 46 deputies of the Sejm of the second term of office and the Senate of the third term of office 1993–1997. The research for this article was carried out thanks to the use of the following methods: historical and legal, formal and the analysis of scientific literature related to the subject of the article. As a result of the research methods used, the complexity of the system-building process in Poland in the mid 1990s was shown, i.e. in a country where the adoption of a new constitution was necessary not only for axiological reason, but also due to the efforts to integrate with the European Union and NATO. The essential paradox, however, was that Poland was the first country to begin the process of abandoning communism, and as – almost – the last of the countries hitherto located behind the “iron curtain”, it adopted a new constitution. The “current – political” reasons for this state of affairs are presented in the article below.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 79-95
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucjonalizacja związków partnerskich w świetle art. 18 i 32 Konstytucji RP
Institutionalization of civil partnerships as regards to Article 18 and Article 32 of the Constitution of the Republic of Poland:
Autorzy:
Szydło, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2215640.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
Constitution
civil partnership
Opis:
Statutory institutionalization of civil partnerships stirs up large controversies and considerable disputes in the public debate. Legal arguments appearing in the discussion regard Article 18 and Article 32 of the Constitution of the Republic of Poland. The author expressed a negative position concerning the possibility to institutionalize civil partnerships in compliance with the Constitution. In his opinion an appropriate and consistent with the Constitution legal solution is to strengthen or to extend the scope of rights of persons remaining in such partnerships (hetero-or homosexual ones) ensured by various legal acts, without statutory institutionalization of these partnerships.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2017, 4(56); 9-30
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozumienie prawa dostępu do informacji publicznej na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
Understanding the right of access to public information on the grounds of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Knapińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941095.pdf
Data publikacji:
2016-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
dostęp do informacji publicznej prawo do informacji
ograniczenie prawa dostępu do informacji
Konstytucja
access to public information
the right to information
the limitations of access to information
Constitution
Opis:
Dostęp do informacji publicznej stanowi po stronie obywatela konstytucyjne prawo, zaś po stronie władz publicznych obowiązek umożliwienia jego najpełniejszej realizacji. Przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zawierają normy, które te postulaty realizują, jednakże przy ich interpretacji nasuwa się wiele wątpliwości. Dlatego też celem niniejszego opracowania jest wskazanie tych wątpliwości i próba ich racjonalnej, zgodnej z zamierzeniem ustrojodawcy, interpretacji.
The access to public information creates a constitutional right for the citizens, but at the same time it creates the duty for the public authorities to allow its realisation to the greatest extent. The Polish Constitution involves legal norms which meet these requirements, however, doubts arise as to their interpretation. Therefore, the main aim of this paper is to identify these doubts and to aim at their reasonable interpretation, which at the same time would be parallel to the will of the legislator of the constitutional system.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2016, 4 (32); 191-205
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspólnota wartości w Unii Europejskiej z perspektywy art. 90 ust. 1 Konstytucji RP
The community of values in the European Union from the perspective of Article 90(1) of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Wójtowicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693217.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
European Union
Constitution
accession
values
Unia Europejska
Konstytucja
akcesja
wartości
Opis:
In the field of values, the accession to the European Union carried out pursuant to Article 90(1) of the Constitution of the Republic of Poland was in line with the purpose of this article and met the conditions for its application. Also later, already during membership in the European Union, Polish political practice did not differ from EU axiological standards. The understanding of a democratic state governed by the rule of law as referred to in Article 2 of the Constitution was consistent with the content of values common to the Member States, which, in accordance with Article 2 of the TEU, constituted the political foundation of the Union. The essence of the system of these common values is that the fulfilment by public authorities of the citizens’ will expressed in free elections is carried out with respect for the principles of the rule of law. These principles include mainly: the separation of powers, with particular regard to the independence of courts and the independence of judges, political pluralism, protection of individual rights and respect for minority rights. Failure to observe the values referred to in Article 2 of the Constitution and Article 2 of the TEU would undermine the purpose and content of Article 90(1) of the Constitution. According to the Constitution, and in the light of EU law binding for Poland, it could expose Poland to the control mechanism provided for in Article 7 TEU.
Akcesja do Unii Europejskiej dokonana na podstawie art. 90 ust. 1 Konstytucji RP była w sferze wartości zgodna z celem tego przepisu i spełniała warunki jego zastosowania. Także później, w okresie członkostwa w Unii Europejskiej, polska praktyka ustrojowa nie odbiegała od unijnych standardów aksjologicznych. Sposób rozumienia demokratycznego państwa prawnego, o którym mowa w art. 2 Konstytucji, był bowiem spójny z treścią wartości wspólnych państwom członkowskim, stanowiących zgodnie z art. 2 TUE ustrojową podstawę Unii. Istotą systemu tych wspólnych wartości jest to, by realizowanie przez organy władzy publicznej woli obywateli wyrażonej w wolnych wyborach następowało z poszanowaniem zasad państwa prawnego, na które składają się przede wszystkim: podział władzy, ze szczególnym uwzględnieniem niezależności sądów i niezawisłości sędziów, pluralizm polityczny, ochrona praw jednostki, respektowanie praw mniejszości. Nieprzestrzeganie wartości, o których mowa w art. 2 Konstytucji oraz w art. 2 TUE, podważyłoby cel i treść art. 90 ust. 1 Konstytucji, a w świetle wiążącego RP prawa unijnego – mogłoby narazić Polskę na objęcie jej mechanizmem kontroli przewidzianym w art. 7 TUE.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 111-118
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niesprawcza odpowiedzialność karna o charakterze represyjnym (karnym) w świetle Konstytucji RP (art. 42 ust. 1)
Noncausative criminal liability as subject to penalty in light of the Constitution of the Republic of Poland (Article 42, item 1)
Autorzy:
Tarnowska, Danuta
Kaczorkiewicz, Dorota
Brzezińska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692934.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Constitution
crime
criminal proceedings
Konstytucja
przestępstwo
postępowanie karne
Opis:
The analysis focuses on three types of liability, that is ancillary liability (Article 24 and 25 of the Penal and Fiscal Code), pledge to return a financial gain (Article 53 of the Criminal Code and Article 24 § 5 of the Penal and Fiscal Code) and criminal liability of collective entities provided in Article 42 item 1 of the Constitution of the Republic of Poland, which refers to direct criminal liability of a perpetrator. The approach to liability reflected in the Constitution has prompted to seek to determine whether or not Article 42, item 1 refers also to indirect criminal liability, provided for in the abovementioned legal provisions. The regulations incorporated in the analysed articles lead to a conclusion that convicting the perpetrator of a crime sets the grounds for prosecution under ancillary liability, for obligation to return a financial gain, or for prosecution of collective entities. Therefore, the imperative condition for the application of such measures, subject to the abovementioned types of liability, is to find a natural person associated with the entity guilty of a crime whose consequences affect this entity. In view of the above, prosecution under noncausative criminal liability remains closely related to causative liability, as provided for in Article 42, item 1 of Poland’s Constitution. Causative liability constitutes, as a matter of fact, the fundamental condition for prosecuting under noncausative liability, while noncausative liability constitutes, in a way, a consequence of prosecuting under causative criminal liability.
Analizie poddano trzy rodzaje odpowiedzialności, tj. odpowiedzialność posiłkową (art. 24 i 25 k.k.s.), zobowiązanie do zwrotu korzyści majątkowej (art. 52 k.k. i art. 24 § 5 k.k.s.) oraz odpowiedzialność podmiotów zbiorowych w odniesieniu do art. 42 ust. 1 Konstytucji RP, w którym mowa o odpowiedzialności sprawczej osoby dopuszczającej się czynu zabronionego. Z uwagi na takie ujęcie odpowiedzialności w Konstytucji w opracowaniu podjęto próbę określenia, czy art. 42 ust. 1 odnosi się także do odpowiedzialności niesprawczej, wprowadzonej wymienionymi aktami prawnymi. Unormowanie zawarte w wyżej wymienionych aktach prawnych prowadzi do wniosku, że skazanie sprawcy przestępstwa daje podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności posiłkowej, do zobowiązania do zwrotu korzyści majątkowej czy też do pociągnięcia do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Warunkiem koniecznym stosowania tych instytucji jest więc uznanie osoby fizycznej powiązanej z określonym podmiotem wymienionych przejawów odpowiedzialności za winną popełnienia przestępstwa, którego skutki dotyczą tego podmiotu. Pociągnięcie do odpowiedzialności niesprawczej pozostaje zatem w ścisłym związku z odpowiedzialnością sprawczą, o której stanowi art. 42 ust. 1 Konstytucji RP. Odpowiedzialność sprawcza jest bowiem podstawowym warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności niesprawczej. Ta ostatnia stanowi niejako reperkusję pociągnięcia do sprawczej odpowiedzialności karnej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 4; 91-105
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada podziału i równowagi władz w polskim prawie konstytucyjnym w ujęciu historycznym i w Konstytucji RP z 1997 r.
The Principle of Separation and Balance of Powers in the Polish Constitutional Law. A Historical View and in the Constitution of the Republic of Poland of 1997
Autorzy:
Wiśniewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38937397.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
podział i równowaga władz
Monteskiusz
Druga Rzeczpospolita
Trzecia Rzeczpospolita
Konstytucja 3 maja
konstytucja
separation and balance of powers
Montesquieu
Second Republic of Poland
Third Republic of Poland
the Third of May Constitution
Constitution
Opis:
In the 18th century, the doctrine of separation of powers was established as a remedy for tyranny . It is Montesquieu who is commonly regarded as the founder of the classic doctrine of separation and balance of powers. Later, attempts to create more of less original models were also made. It should be noticed that the reception of the principle of separation and balance of powers in Poland was very fast, relative to its formulation. This happened together with the establishment of the Third of May Constitution. Unfortunately, that Constitution was quickly abolished and Poland disappeared from the map of Europe for 123 years. The revived state – the Second Republic of Poland – had two constitutions let alone provisional acts of constitutional rank. The first, March Constitution directly referred to the principle of separation of powers. The other, April Constitution was a contradiction of the former. The political system of the Second Republic of Poland in the years 1935-1939 was called authoritarian. The April Constitution directly speaks of a uniform authority of the state. PRL principally had one constitution (1952) – but we have to remember about its amendments of 1976. The political system of PRL was without any doubt a totalitarian one. The Third Republic of Poland returned to the system based on the separation of powers even before its own constitution was passed (1997). Hence, despite attempts to tear the Polish State off the principle of separation of powers, its perception in the society and attachment to it were so strong and permanent that Poland, especially in the periods when it regained full sovereignty, quickly returned to building its political system basing on this very principle. The constitution of 1997 states explicitly that the Polish state system is based on the division and balance of powers: legislative (exercised by the Sejm and Senate), executive (exercised by the President and the Council of Ministers) and judiciary (exercised by the courts and tribunals) (Article 10 Section 1 and 2.) The Constitutional Tribunal, in its ruling of 1994, stated that the separation of powers cannot be regarded as a separation in the case of the relationship between the legislative and executive powers. This is different for the relationship between the judiciary and other authorities (legislative and executive). Here the separation is obligatory . The concept of the essence of individual powers assumes that there exists a sort of competence core of legislative, executive and judiciary powers. The core cannot be entered by the other powers, because it would mean violating the principle of separation of powers. It is true that acts may transfer specific powers between the powers, but the intrusion into the field belonging to another power cannot be too deep, because such a legal normalization would violate the constitutional principle of the separation of powers. The principle of separation and balance of powers involves a system of checks and balances or a system of mutual restraint and balancing of powers. L. Garlicki writes that there are two basic models of the relationship between the legislative and the executive: the parliamentary one (parliamentary-cabinet) and the presidential one. The Constitution of Poland of 1997 preserved the parliamentary system of government in Poland. Art 10 Section 1 of the Constitution of Poland of 1997 provides for the mutual balance of relations between the legislative and executive powers, subsequent provisions of the constitution give a far stronger position to the parliament, and within it - to the Sejm. This corresponds to the Polish tradition. L. Garlicki talks of the specificity of the current Polish model.
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2009, 5, 1; 181-203
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada ochrony własności w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
The right to ownership and its protection in the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Szponar-Seroka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/941071.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
ochrona własności
prawo własności
Konstytucja
ownership protection
the right to property
Constitution
Opis:
Ochrona własności jest jedną z zasad naczelnych ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, zaś art. 21 Konstytucji zapewnia ochronę własności niezależnie od tego, jakiemu podmiotowi prawo to przysługuje. Wydaje się, że, pomimo niewyrażenia tego wprost w art. 21, ochronie na podstawie tego przepisu podlegają także inne prawa majątkowe, których ochrona wynika z art. 64. Mimo że obowiązek ochrony własności wywodzony z Konstytucji spoczywa głównie na organach państwa, to przyjąć należy, że obciąża on także inne podmioty, w tym prywatne. Prawo własności nie ma charakteru absolutnego i podlega różnym ograniczeniom, przede wszystkim wprowadzanym w drodze ustawy, przy czym ustawodawca, wprowadzając je, powinien kierować się zasadą proporcjonalności. Przykładowo warte rozważenia w tym zakresie wydaje się ograniczenie w nabywaniu nieruchomości rolnych w zestawieniu z liberalizacją przepisów dotyczących wycinki drzew.
Ownership protection is one of the rights in the political system of the Republic of Poland. Article 21 of the Constitution safeguards ownership protection in general. Other property rights also seem to be protected on the basis of that general provision such as the ones resulting from Article 64 of the Constitution. Although the obligation of legal ownership protection is vested mainly in the state authorities, other entities, including private ones, are also obliged to comply. The right to property is not absolute and in accordance with Article 64 “may only be limited by means of a statute” but only to the extent not violating its substance. What seems worth considering in this context is the issue of limitations of the procurement of the agricultural real estate as well as liberalization of the provisions concerning tree removal.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 4 (38); 67-84
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE DIVISION OF COMPETENCE IN THE AREAS OF STATE SECURITY AND FOREIGN AFFAIRS WITHIN THE EXECUTIVE BRANCH IN LIGHT OF THE 1997 CONSTITUTION OF THE REPUBLIC OF POLAND
PODZIAŁ KOMPETENCJI WEWNĄTRZ WŁADZY WYKONAWCZEJ W SFERZE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA ORAZ SPRAW ZAGRANICZNYCH W ŚWIETLE KONSTYTUCJI RP Z 1997 ROKU
Autorzy:
Urbaniak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/641845.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Council of Ministers
President
Constitution
security
foreign policy
Rada Ministrów
Prezydent
Konstytucja
bezpieczeństwo
polityka zagraniczna
Opis:
Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej oraz Rada Ministrów zgodnie z art. 10 Konstytucji RP stanowią władze wykonawczą w Rzeczpospolitej Polskiej. Występujący w Polsce dualizm egzekutywy stwarza problem podziału zadań i kompetencji między rządem a głową państwa. Publikacja poddaje analizie podział kompetencji wewnątrz władzy wykonawczej w sferze bezpieczeństwa państwa oraz w sferze prowadzenia polityki zagranicznej. Analiza przepisów konstytucyjnych oraz praktyka ustrojowa skłaniają do konkluzji, że przyjęty w Konstytucji z 1997 roku model kooperacji Prezydenta i rządu w sferze wykonawczej jest nieefektywny i prowadzi do konfliktów politycznych. Biorąc pod uwagę polskie warunki polityczne wskazanym jest przeprowadzenie nowelizacji konstytucji, w wyniku którego odejdziemy od mieszanego modelu i opowiemy się za prezydenckim lub parlamentarno-gabinetowym modelem egzekutywy.
Pursuant to Article 10 of the Constitution of the Republic of Poland, executive power is vested in the President of the Republic of Poland and the Council of Ministers. Implemented in Poland, the dualism of the executive branch creates a problem with the division of duties and competence between the cabinet and the head of state.  This paper analyses the division of powers within the executive branch in the areas of state security and foreign policy. The analysis of the constitutional provisions and the political practice indicates that the model of cooperation between the President and the cabinet as adopted in the Constitution of 1997 is ineffective and leads to political conflicts. In view of the Polish political conditions, it is advisable to amend the Constitution in order to move away from the mixed model towards either the presidential model or the parliamentary-cabinet model of the executive branch of government.
Źródło:
Przegląd Strategiczny; 2017, 10; 209-222
2084-6991
Pojawia się w:
Przegląd Strategiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zgodności z Konstytucją RP przepisów ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz ustawy o działach administracji rządowej
Assessment of conformity to the Constitution of the Republic of Poland of provisions of the Act Amending the Act on Civil Service and the Act on Departments of Governmental Administration
Autorzy:
Szmulik, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2207011.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
state official
Civil Service
governmental administration
Constitution
Opis:
The provisions subject to the Constitutional Tribunal’s assessment concern, inter alia, the employment on high rank positions in the Civil Service, the establishment of an employment relationship on the basis of appointment and the conditions and time requirements of work in the context of senior official positions related to the executive power. After analysing the proposed provisions, the author states that they all fully conform to the Polish Constitution.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2019, 4(64); 227-242
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 47

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies