Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Konstytucja Polski (1791)" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Ustawa Rządowa
Autorzy:
Butterwick-Pawlikowski, Richard (1968- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 26-29
Data publikacji:
2021
Tematy:
Konstytucja Polski (1791)
Prawo konstytucyjne
Ustrój polityczny
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu jest treść i zawartość Konstytucji 3 maja. Konstytucja opisywała podstawowe wartości Rzeczypospolitej, strukturę państwa i jego główne instytucje w sposób niezwykle zwięzły i wyjątkowo spójny. Detale pozostawiała do opracowania w kolejnych ustawach. Omówiono w niej stosunki społeczne z uwzględnieniem sytuacji chłopów, a do narodu dotąd złożonego tylko ze szlachty włączono mieszczan i chłopów, uwzględniono trójpodział władzy francuskich encyklopedystów, a najwyższą władzę wykonawczą powierzono królowi. W artykule VIII dotyczącym władzy sądowniczej podkreślono, iż nie może być ona wykonywana zastępczo przez króla lub władzę prawodawczą, wprowadzając też nową hierarchię sądów: na szczycie sąd sejmowy, niżej sądy administracyjne głównych komisji rządowych oraz sądy ziemskie i miejskie z obieralnymi sędziami. Sejm miał też wyznaczyć osoby do opracowania nowych kodeksów cywilnego i karnego.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
PRL : starcia trzeciomajowe
Autorzy:
Brzostek, Błażej (1977- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 35-38
Data publikacji:
2021
Tematy:
Konstytucja Polski (1791)
Konflikt społeczny
Prześladowania polityczne
Upamiętnianie
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu są obchody święta Konstytucji 3 maja w okresie PRL-u. W 1946 roku, w trakcie represji wobec podziemia i Polskiego Stronnictwa Ludowego w ostatniej chwili władze zakazały manifestacji obchodów tego święta, to wtedy miejsce miały pierwsze starcia ludności z milicją, przeprowadzono masowe aresztowania. Starcia 3 maja powtarzały się jednak w Polsce systematycznie, jedno z ostatnich tak potężnych odbyło się w 1982 roku na Starym Mieście w Warszawie z użyciem przez milicję działek wodnych i barykad. Barbakan kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk. W 1990 roku Sejm RP przywrócił oficjalne święto trzeciomajowe.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Ostatni naród w Europie czy rząd trwalszy i lepiej zorganizowany niż w Anglii : osiemnastowieczne opinie o Polsce przed i po uchwaleniu Konstytucji 3 maja
Autorzy:
Kordel, Jacek (1988- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 6-9
Data publikacji:
2021
Tematy:
Konstytucja Polski (1791)
Reforma
Ustrój polityczny
Opinia publiczna
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu są obiegowe opinie i stereotypy o Rzeczypospolitej Polskiej od drugiej połowy XVII wieku do końca XVIII wieku. Ówczesna Polska była uważana za kraj uderzających kontrastów, łączący godność królewską z nazwą Rzeczypospolitej, prawa z anarchią feudalną. Krytykowano polskie stosunki polityczne, społeczne i gospodarcze, wypaczone pojmowanie wolności i wynikającą z tego anarchizację życia politycznego, przewagę szlachty nad innymi stanami, cywilizacyjne zacofanie. W drugiej połowie stulecia mówiono jeszcze o religijnej nietolerancji. Autor wspomina, że pomimo przejaskrawienia niektórych opinii, nie były one bezzasadne (np. toruńska publiczna egzekucja z 1724 roku). Poprawę przyniosła ustawa rządowa z 1791 roku – zlikwidowała liberum veto, nierówność chłopów czy religijną nietolerancję i zagroziła tym samym nadziejom Prus i Rosji na kolejne rozbiory.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Za kulisami uchwalenia Konstytucji 3 Maja
Autorzy:
Wolski, Andrzej.
Powiązania:
Polsce Wierni 2021, nr 5, s. 12-13
Data publikacji:
2021
Tematy:
Kuźnica Kołłątajowska
Sejm (1788-1792)
Konstytucja Polski (1791)
Trzeci Maja
Święta państwowe
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma kombatanckiego
Opis:
Artykuł przedstawia okoliczności poprzedzające uchwalenie Konstytucji 3 Maja. Szczegółowo przedstawia działalność Kuźnicy Kołłątajowskiej i przebieg obrad sejmu. Konstytucja została zalegalizowana 5 maja 1791 roku, wtedy też 3 maja, dzień uchwalenia, został uznany za święto. Uroczystości przywrócono po I wojnie światowej.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
„Spisek majowy”
Autorzy:
Bąk, Michał (1989- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 22-25
Data publikacji:
2021
Tematy:
Sejm (1788-1792)
Konstytucja Polski (1791)
Reforma
Ustrój polityczny
Zamach stanu
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu są ostanie dni przygotowań do uchwalenia Konstytucji 3 maja, towarzysząca im atmosfera i sam przebieg uchwalania tej ustawy w Sejmie. Początkowy termin uchwalenia ustawy to 5 maja, następnie zmieniony na 3 maja, wobec wielkich przygotowań opozycji grożącej zamachem stanu. 2 maja 1791 roku w Pałacu Radziwiłłowskim odczytano projekt konstytucji, którą wspierać nazajutrz w sejmie obiecało ponad 100 posłów i senatorów. Zauważalne też było zainteresowanie kobiet, co początkowo uznano za wybieg propagandowy, pozwalający obalić oskarżenia o groźbę użycia przemocy, ale liczne spisane relacje kobiet - świadków uchwalania Konstytucji 3 maja w sali sejmowej dowodzą ogromu zainteresowania społeczeństwa polskiego reformami. Sesja 3 maja trwała siedem godzin, uchwalenie Ustawy Rządowej udało się przeforsować przez aklamację.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Dynamika polskiej rewolucji : obrady Sejmu Wielkiego i ich międzynarodowy kontekst (1788-1791)
Autorzy:
Waszczuk, Rafał.
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 18-21
Data publikacji:
2021
Tematy:
Stanisław August Poniatowski (król Polski ; 1732-1798)
Potocki, Stanisław Kostka (1755-1821)
Sejm (1788-1792)
Konstytucja Polski (1791)
Konstytucja
Reforma
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Opis:
Tematem artykułu jest sytuacja Rzeczypospolitej w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XVIII wieku oraz pojęcie „rewolucji”, szczególnie w wymiarze politycznym. Autor omawia przykłady rewolucji, przywoływane przez historyków (m.in. zamach stanu przeprowadzony przez króla Gustawa III w 1772 roku). Polską sytuację w głównej mierze określała zależność od Rosji. W tekście omówiono politykę wewnętrzną prowadzoną wówczas przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, a także działania Stanisława Kostki Potockiego w celu utworzenia monarchii konstytucyjnej oraz okoliczności spisania Konstytucji 3 maja, dzięki czemu wypracowano kompromisowy, a zarazem rewolucyjny w polskich warunkach ustrój.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Trzeci maj à la Matejko
Autorzy:
Krawczyk, Jarosław (1955- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 5, s. 30-34
Data publikacji:
2021
Tematy:
Matejko, Jan (1838-1893). Konstytucja 3 maja
Konstytucja Polski (1791)
Malarstwo historyczne
Malarstwo polskie
Tematy i motywy
Trzeci Maja
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu jest Konstytucja 3 maja z 1791 roku, uwieczniona na obrazie Jana Matejki, pod tym samym tytułem. Autor zaznacza, że Jan Matejko, tworząc historiozoficzne obrazy, konstruował własną syntezę wydarzeń. Często umieszczał też postaci i momenty niewspółmiernych ze sobą fragmentów historii. Obraz poświęcony Konstytucji 3 maja „dzieje się” na ulicach Warszawy, a Matejko uwiecznił w nim moment ogłoszenia Ustawy w chwili, gdy tłum w pochodzie wędruje do kościoła celem dokonania przysięgi. Artysta stworzył tę scenę, z elementów towarzyszących obradom w sejmie: protestów przeciwników, owacji zwolenników czy przysięgi króla z wyciągniętą na rzymską modłę dłonią. To nadwyrężenie chronologii wydarzeń i podzielenie procesji na grupy: tu król, dalej Hugo Kołłątaj, dalej marszałek Stanisław Małachowski z tekstem konstytucji pozwoliło malarzowi pokazać własną wizję historycznego wydarzenia.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
O szlachcie co życzyła sobie za króla Wettyna, który niekoniecznie tego chciał : saska sukcesja tronu w Konstytucji 3 maja
Autorzy:
Holste, Karsten (1973- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 11, s. 32-35
Współwytwórcy:
Kopczyńska, Barbara (tłumacz). Tłumaczenie
Data publikacji:
2021
Tematy:
Fryderyk August (król Saksonii ; 1750-1827)
Sejm (1788-1792)
Konstytucja Polski (1791)
Sukcesja tronu
Władcy
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Artykuł dotyczy zmian wprowadzonych przez Konstytucję 3 maja, demokratyzujących i unowocześniających państwo polskie. Konstytucja wprowadziła m.in. zmianę monarchii elekcyjnej w monarchię dziedziczną, co ograniczyło znacząco demokrację szlachecką. Nowym królem polski miał być elektor saski Fryderyk August I Wettyn, a następcy także mieli pochodzić z jego dynastii. Co ciekawe Wettynowie uważali konstytucję raczej za zagrożenie niż źródło korzyści, gdyż obawiali się o przyszłość dziedzicznych dóbr saskich, co w przypadku nadchodzących wojen okazało się prawdą. Fryderyk August I został ostatecznie osadzony na tronie Księstwa Warszawskiego przez Napoleona. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku Prusy żądały pozbawienia go Saksonii, podkreślając współpracę z rewolucyjną Francją.
Ilustracje.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies