Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Anti-semitism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Powrót Sefardyjczyków. O Żydach we współczesnej Hiszpanii
    Return of the Sephardi Jews. Jews in contemporary Spain
    Autorzy:
    Wyszyńska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952040.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Żydzi
    Sefardyjczycy
    wielokulturowość
    antysemityzm
    jews
    sephardic jews
    multiculturalism
    anti-semitism
    Opis:
    W artykule została podjęta próba przedstawienia historii hiszpańskich Żydów, a następnie losów Żydów sefardyjskich oraz ich statusu we współczesnej Hiszpanii, a także ukazania ich miejsca w dzisiejszym społeczeństwie hiszpańskim z nawiązaniem do czasów II wojny światowej, która miała znaczący wpływ na tę grupę mniejszościową. Opisana została kwestia wpływu, jaki miała kultura żydowska na hiszpański krąg kulturowy oraz zobrazowane zostało jak ten wpływ malał wraz z upływem czasu. Artykuł traktuje również o problemie antysemityzmu, który w dużej mierze wpłynął na malejącą rolę Żydów w Hiszpanii.
    In the article the author presents the history of Spanish Jews and their status in contemporary Spain. The article focuses on their position in the modern Spanish society with reference to the World War II; a period which was of substantial influence for this minority group. The article shows the impact that Jews had on Spanish culture and how it has been decreasing over the years. There is also an analysis of the anti-Semitism issue which has had a substantial influence on the decreasing role of Jews in contemporary Spain.
    Źródło:
    Pogranicze. Studia Społeczne; 2017, 29
    1230-2392
    Pojawia się w:
    Pogranicze. Studia Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Political cognition. Can scientific paradigms change cognitive status of anti-semitism and the Holocaust in the history of the jewish people?
    Polityka poznania. Czy paradygmaty naukowe mogą zmieniać kognitywny status antysemityzmu oraz Holocaustu w dziejach narodu żydowskiego?
    Autorzy:
    Młyńczyk, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/450287.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    anti-Semitism
    Holocaust
    political cognition
    Jews
    paradigm
    antysemityzm
    polityka poznania
    Żydzi
    paradygmat
    Opis:
    The purpose of this article is to look at selected positions devoted to issues of historical experience of the Jewish people for their research strategy and their corresponding or lack of dominant research paradigms. The basic intention is to indicate the path of political science to know the history of the nation, through limited exemplification as a response to the absolutization of the research results before they are published to be limited exclusively to the study of the Jews, as the people, especially experienced by the history, which enforces appropriate research approaches. If we reduce the judgment of contemporary phenomena and problems concerning the Jews to the stereotypical anti-Semitism, then any knowledge does not make much sense, because everything important is explained and closed in one cause. Something else is identifying antipathy as an act of anti-Semitism, and quite something else its formal manifestation. On the basis of science, you can examine any antipathy towards minorities alike, and if we assume a separate code for the Jews, then we forget that the function of science is discovering, not decreeing the result.
    Celem tego artykułu jest przyjrzenie się wybranym pozycjom poświęconym zagadnieniom historycznych doświadczeń narodu żydowskiego pod kątem strategii badawczej i jej korespondowania lub braku z dominującymi w badaniach paradygmatami Podstawową intencją jest wskazanie politologicznej ścieżki poznania dziejów narodu, poprzez ograniczoną egzemplifikację, jako odpowiedź na absolutyzację wyników badań przed ich opublikowaniem, by ograniczyły się one wyłącznie do badania Żydów, jako narodu szczególnie doświadczanego przez historię, co wymusza stosowne podejścia badawcze Jeżeli zredukujemy osąd współczesnych zjawisk i problemów dotyczących Żydów do stereotypowego antysemityzmu, wówczas jakiekolwiek poznanie nie ma większego sensu, ponieważ wszystko, co istotne zostało wyjaśnione i zamknięte w jednej przyczynie Czymś innym jest rozpoznawanie antypatii jako aktu antysemityzmu, a zgoła czymś innym jego formalny przejaw Na gruncie nauki można badać każdą antypatię wobec mniejszości podobnie, natomiast jeśli założymy osobny kod dla Żydów, wtedy zapominamy, że funkcją nauki jest odkrywanie, a nie dekretowanie wyniku.
    Źródło:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities; 2016, 6; 11-54
    2084-848X
    Pojawia się w:
    Przegląd Narodowościowy – Review of Nationalities
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Integracja galicyjskich Żydów w świetle lwowskiej „Ojczyzny” (1881–1892)
    Autorzy:
    Jasnowski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602382.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    assimilation
    anti-Semitism
    integration
    Polonization
    Galicia
    Jews
    Asymilacja
    antysemityzm
    integracja
    polonizacja
    Galicja
    Żydzi
    Opis:
    The article examines the history of Galician integrationists, depicted in the light of their press organ, the Polish-Jewish bi-weekly “Ojczyzna”, issued in Lwów from April 1881 to the middle of 1892. While presenting the origin of this social formation the author discusses its most prominent targets, programme, and activity. Special attention is paid to the reaction towards growing anti-Semitism and Jewish nationalism (Zionism), i.e. movements that ultimately resulted in the atrophy and decomposition of the integrationist camp. The formation of Galician integrationists began to assume shape in the second half of the nineteenth century under the impact of a favourable political situation (the defeat of Austria in the wars against France and Prussia), legal emancipation, progressing acculturation, and generational shift. The integrationists, who originated predominantly from the intelligentsia and the prosperous bourgeoisie in larger towns (primarily Lwów and Cracow) referred to the Haskalah ideology, although they carried out its considerable modification and radicalization by representing a post-Haskalah ideological option. The needs and aspirations of the successors of the Galician Maskilim grew considerably as the outcome of formal emancipation and acculturation. The integrationists sought a way to realise their goals outside the cultural ghetto within the Polish environment, in which they enjoyed a firm foothold due to formal equal rights and cultural adaptation. For several decades they believed that repression and intolerance are relics of the past and an anachronism, which sooner or later must be replaced by “civilisation”. The integrationists were also of the opinion that having fulfilled their civic duties they gained a place within non-Jewish society. Emancipated and culturally adapted - in contrast to previous generations and the Jewish masses - they were much more concerned with what the non-Jews said and thought about them. The author indicates that the openly declared and demonstrated animosity of the non-Jewish surrounding was particularly grievous: it destabilised and ultimately destroyed integrationist ideology.
    Przedmiotem artykułu jest historia środowiska galicyjskich integracjonistów ukazana w świetle jego prasowego organu, polsko-żydowskiego dwutygodnika „Ojczyzna”, który ukazywał się we Lwowie od kwietnia 1881 do połowy 1892 r. Autor, przedstawiając genezę formacji, omawia następnie jej najważniejsze cele, program i działalność. Osobne miejsce poświęca reakcji na narastający antysemityzm i nacjonalizm żydowski (syjonizm) - ruchy, które w ostatecznym rozrachunku doprowadziły do atrofii i dekompozycji obozu integracjonistów. Środowisko integracjonistów galicyjskich zaczęło formować się w drugiej połowie XIX w., pod wpływem korzystnej sytuacji politycznej (klęski Austrii w wojnach z Francją i Prusami), prawnej emancypacji, postępującej akulturacji i zmiany pokoleniowej. Wywodzący się głównie z warstw inteligencji i bogatej burżuazji większych miast (przede wszystkim Lwowa i Krakowa) integracjoniści czerpali z ideologii haskali, choć sami dokonali jej znaczącego przesunięcia i radykalizacji, reprezentując posthaskalową opcję ideologiczną. Wraz z formalną emancypacją i akulturacją potrzeby i aspiracje potomków galicyjskich maskili znacznie wzrosły; szukali oni sposobu ich realizacji poza kulturowym gettem w polskim otoczeniu, w którym stali już jedną nogą, mocą formalnego równouprawnienia i kulturowej adaptacji. Integracjoniści przez okres kilku dziesięcioleci wierzyli, że ucisk i nietolerancja stanowią anachronizm i relikt przeszłości i prędzej czy później muszą ustąpić „cywilizacji”. Właściwie było przekonanie, że spełniwszy obywatelskie obowiązki, znajdą dla siebie miejsce w nieżydowskim społeczeństwie. Wyemancypowani i kulturowo zaadaptowani - w przeciwieństwie do poprzednich pokoleń i żydowskich mas - znaczniej bardziej troszczyli się o to, co myślą i mówią o nich nie-Żydzi. Dla nich - jak pokazuje autor - otwarcie deklarowana i okazywana niechęć była szczególnie dotkliwa; dla samej ideologii zaś destabilizująca, a w ostatecznym rozrachunku - rujnująca.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2016, 123, 3
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Л. Смиловицкий, Евреи в Тyрове. История местечка Мозырского Полесья, Иерусалим 2008, cc. 848, карты, илюстрации
    Autorzy:
    Romantsov, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2116922.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Jewish Diaspora Research Center
    Turów
    source
    Jews
    anti-Semitism
    heritage
    Centrum Badań Żydowskiej Diaspory
    źródło
    Żydzi
    antysemityzm
    dziedzictwo
    Opis:
    Recenzja publikacji: Л. Смиловицкий, Евреи в Тyрове. История местечка Мозырского Полесья, Иерусалим 2008, cc. 848, карты, илюстрации
    Review of book: Л. Смиловицкий, Евреи в Тyрове. История местечка Мозырского Полесья, Иерусалим 2008, cc. 848, карты, илюстрации
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2015, 5, 5; 219-222
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Faszyzm, Żydzi i sztuka nowoczesna. Antysemityzm we włoskiej krytyce artystycznej lat 30. i 40. XX wieku
    Fascism, the Jews and Modern Art. Anti-Semitism in the Italian Art Criticism of the 1930s and 1940s
    Autorzy:
    Wasilewska, Diana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15618424.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    anti-Semitism
    art criticism
    fascism
    Jews
    fascist Modernism
    fascist aesthetics
    antysemityzm
    krytyka artystyczna
    faszyzm
    Żydzi
    faszystowski modernizm
    estetyka faszystowska
    Opis:
    Tekst jest próbą przyjrzenia się specyfice i rozwojowi włoskiego antysemityzmu czasów reżimu faszystowskiego, ze szczególnym naciskiem na sferę kultury i krytykę artystyczną. Ówcześni publicyści, z Mussolinim na czele, w pierwszej dekadzie panowania nowego ustroju wyraźnie negowali istnienie w Italii tzw. kwestii żydowskiej. Około połowy lat 30. XX w. sytuacja uległa jednak znaczącym przeobrażeniom, odpowiadającym kierunkom, w jakim ewoluowała również doktryna rasistowska, a także paradygmat faszystowskiej estetyki. Przyglądając się tym zmianom, Autorka próbuje przybliżyć specyfikę antyżydowskiej, a zarazem antymodernistycznej nagonki (główne osie sporów, ale też retorykę wypowiedzi), obecnej przede wszystkim w pismach redagowanych przez charyzmatyczną postać Telesia Interlandiego. Artykuł w dużym stopniu opiera się na tekstach źródłowych tego czasu i porusza zagadnienia dotąd nieopisane (lub opisane tylko fragmentarycznie) w literaturze przedmiotu.
    The article constitutes an attempt to examine the characteristic features and the development of Italian anti-Semitism in the period of the fascist regime with special attention to the sphere of culture and to art criticism. In the first decade of the regime, the essayists of the day, with Mussolini at the fore, clearly denied that the “Jewish Question” existed in Italy. This changed significantly around the middle of the 1930s, and these changes were parallel to the directions in which the racist doctrine and the paradigm of fascist aesthetics were evolving at the time. Examining those changes, the author attempts to shed light on the characteristic features (the main lines of the debate, but also the applied rhetoric) of the anti-Jewish, and at the same time anti-Modernist witch-hunt launched especially in press publications edited by the charismatic Telesio Interlandi. The article is largely based on source texts of the era and refers to areas hitherto unexplored or only fragmentarily explored in specialist literature.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 4; 947-980
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Why did the Jewish combatants need Union of Jews Participants of Combat for Polish Independence in the Second Polish Republic?
    W jakim celu w II Rzeczypospolitej żydowscy kombatanci skupiali się w Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski?
    Autorzy:
    Wierzbieniec, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/547049.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    combatants
    Jews
    Polska
    Germany
    anti-Semitism
    self-help associations
    anniversaries
    kombatanci
    Żydzi
    Polska
    Niemcy
    antysemityzm
    działalność samopomocowa
    uroczystości rocznicowe
    Opis:
    This article attempts to provide an answer as to why the Jewish combatants founded the Union of Jews Participants of Combat for Polish Independence (Związek Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski), which operated in the period of 1929–1939. It was the only combatant organization in the Second Polish Republic that represented a national minority. The focus of this article is on the origin of the Union, its aims, goals and activities, as well as its developed organizational structure. Taken into consideration were also the Union’s fundamental activities such as supporting self-help organizations, participating in annual events concerned with Polish history, spreading the knowledge of Jewish combatants’ involvement in the fight for Poland’s independence as well as the Union’s protest against anti-Semitism in the 1930s and the Union’s activities abroad. The Union was needed, because it allowed the Jewish combatants to take an active role in building up the Polish state, which had been erased from the maps for 123 years, influence its activities and at the same time supporting it and helping protect the interests of the whole Jewish community, in Poland and abroad. Members of the Union, the Jewish combatants who fought for Poland’s independence, felt themselves entitled to, as well as morally obliged, protect their interests as well as those of the community they represented. They vied for respect and tolerance for their community and for the equal treatment of all Polish citizens, including Jews.
    Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, z jakiego powodu żydowscy kombatanci skupiali się w Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski, który prowadził działalność w latach 1929–1939. Była to jedyna w Drugiej Rzeczypospolitej organizacja kombatancka reprezentująca mniejszość narodową. W rozważaniach zwrócono uwagę na genezę tego związku, jego cele i zadania oraz rozbudowaną strukturę organizacyjną. Uwzględniono również jego zasadnicze pola aktywności, takie jak działalność samopomocowa, uczestnictwo w uroczystościach rocznicowych związanych z historią Polski, popularyzowanie wiedzy o udziale Żydów w walkach o niepodległość Polski. Zwrócono uwagę na występowanie Związku przeciw przejawom antysemityzmu w Polsce w drugiej połowie lat trzydziestych XX w. oraz na jego aktywność na arenie międzynarodowej. Związek był potrzebny żydowskim kombatantom, aby brać aktywny udział w budowie państwa polskiego, po 123 latach niewoli, wpływać na jego funkcjonowanie, a zarazem wspomagać się wzajemnie i bronić interesów całej społeczności żydowskiej zarówno w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej. Skupieni w nim żydowscy kombatanci, którzy uczestniczyli w walkach o niepodległość Polski, uważali, że mają szczególne prawo, a zarazem moralny obowiązek, aby występować w interesie swojego środowiska, jak również w interesie całej społeczności żydowskiej w Polsce, domagając się szacunku, traktowania na równi z innymi obywatelami państwa oraz tolerancji.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 12, 3; 41-57
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Life and Suffering from Jews in Galicia 1914-1918 : synthetic historical study
    Autorzy:
    Szkutnik, Dariusz Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955679.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    antysemityzm
    Żydzi
    Pierwsza Wojna Światowa
    Galicja
    Wschodnia
    Galicja Zachodnia
    anti-Semitism
    Jews
    World War I
    Eastern Galicia
    Western
    Galicia
    Opis:
    Niniejsze opracowanie dotyczy sytuacji społeczno-gospodarczej Żydów zamieszkujących tereny Galicji Wschodniej i Galicji Zachodniej w latach 1914-1918. Ukazanie złożonej problematyki badawczej w tym okresie, popartej konkretnymi faktami historycznymi, wskazuje na wieloaspektową problematykę szeroko rozumianego antysemityzmu, uwarunkowanego często różnymi czynnikami politycznymi, ekonomicznymi i kulturowymi.
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2019, 26; 429-439
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stulecie czekistów. Skład narodowościowy centralnego i terenowych aparatów NKWD ZSRS 1934–1944/1945
    Autorzy:
    Jasiewicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/608436.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    anti-Semitism
    security/ repression apparatus
    de-Judaization
    NKVD – history
    structures
    cadres
    Jews
    antysemityzm
    aparat bezpieczeństwa/ represji
    dejudaizacja
    NKWD – historia
    struktury
    kadry
    Żydzi
    Opis:
    The sources to and literature on the history of the Soviet repression apparatus are scarce and incomplete or inaccessible. However, this period of the epoch was of a great significance for the model of the state, its organs and life of millions of its citizens. Of particular interest are the ethnic composition of the Soviet apparatus of repression and participation of Jews in it as well as a “people’s” legend according to which it was Jews who created the Bolshevik state. It is impossible to conduct serious research into the subject, while reflections and hypotheses presented in the article should be regarded only as possible or probable.
    Źródła i literatura przedmiotu dotyczące historii sowieckiego aparatu represji są niewielkie i w dużej części zdekompletowane lub nieudostępniane. Tymczasem ten segment epoki miał olbrzymie znaczenie dla modelu państwa, pracy jego organów i życia milionów obywateli. Szczególnie interesujące są skład narodowościowy sowieckiego aparatu bezpieczeństwa i udział w nim Żydów oraz „ludowa” legenda głosząca, że to oni stworzyli państwo bolszewickie. Przy obecnym stanie źródeł poważnych badań nie można przeprowadzić, zaś w niniejszym tekście rozważania i hipotezy należy traktować jedynie za możliwe lub prawdopodobne.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 1
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polemics on the survival strategies applied by Jews on the Aryan side of Dębica county
    Studium polemiczne na temat strategii przetrwania Żydów po aryjskiej stronie na terenie starostwa dębickiego
    Autorzy:
    Rączy, Elżbieta
    Surdej, Mirosław
    Szopa, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340834.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Polacy
    Żydzi
    strategia przetrwania
    strona aryjska
    Armia Krajowa
    sieć społeczna
    survival strategies
    anti-Semitism
    Polish-Jewish relationships
    Aryan side
    non-gratuitous help
    spontaneous help
    Opis:
    For years historians have discussed the attitude of Poles towards Jews during the Holocaust. Tomasz Frydel’s article on the survival strategies applied by Jews during the German occupation in Dębica county is one of the contributions to this discussion. The authors of the present article wanted to draw the reader’s attention to Frydel’s somewhat simplified approach toward the issue of Polish -Jewish rela-tionships. The first part of this article is a critical analysis of accounts and testimonies given by persons who survived the Holocaust around the current Subcarpathian Province. This part also illustrates the reality of Polish residents of Dębica county during the German occupation, which was one of the main causes for their attitude towards ghetto runaways. The second part describes the attitude of the Home Army towards Jews hiding on the Aryan side in Dębica county during the German occupation. It analyses Frydel’s findings concerning the numbers of murdered Jews and circumstances of their death.
    Od wielu lat wśród historyków trwa dyskusja dotycząca postaw Polaków wobec Żydów w czasie Holocaustu. Artykuł Tomasz Frydla o strategiach przetrwania Żydów w czasie niemieckiej okupacji na terenie powiatu dębickiego wpisuje się w tę debatę. Celem autorów prezentowanego tekstu było zwrócenie uwagi na schematyczne podejście T. Frydla do problematyki stosunków polsko-żydowskich. W pierwszej części skupiono się przede wszystkim na krytycznej analizie przykładowych relacji i zeznań osób, które przeżyły Holocaust na terenie obecnego województwa podkarpackiego. Ukazano także realia życia polskich mieszkańców starostwa dębickiego pod niemiecką okupacją, które były jedną z ważnych przyczyn ich stosunku do uciekinierów z gett. W drugiej części omówiono stosunek Armii Krajowej do Żydów ukrywających się po aryjskiej stronie na terenie okupacyjnego powiatu dębickiego. Omówiono także zaprezentowane w tekście T. Frydla wyniki jego ustaleń dotyczące liczby zamordowanych Żydów oraz okoliczności ich śmierci.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 26, 1; 77-98
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granatowa? Nie, brunatna
    Blue? No, Brown
    Autorzy:
    Kula, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1372720.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-22
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Poland 1939–1945
    occupation
    Holocaust
    Jews
    anti-Semitism
    police
    memory of the past
    Polska 1939–1945
    okupacja
    Holokaust
    Żydzi
    antysemityzm
    policja
    pamięć przeszłości
    Opis:
    The author of the essay considers Jan Grabowski’s book Na posterunku. Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w zagładzie Żydów [At the Station: The Participation of the Blue Police and Criminal Police in the Extermination of Jews], which presents research into the behavior of Polish policemen toward Jews during the Nazi occupation. The findings reveal that the entire organization—apart from exceptions, of course—behaved terribly. The negative behavior of the policemen went beyond even the attitude imposed by the occupiers. In the essayist’s opinion, a very valuable element of the work is its presentation of the realities of those times on the lower levels of social organization: in villages and in ghettos established in small towns. Grabowski thus made use of material that historians rarely consider. For instance, the duty roster of a police post was as significant to him as the decrees of the authorities. The essayist considers Grabowski’s work to be especially important for having appeared during a time of intense debate over relations between Christians and Jews during the occupation of Poland. The essayist emphasizes the topicality of problems of the past and certain historical publications. The appearance of the book should call into question the traditions and conception of the past to which the police force itself refers.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2021, 65, 1; 181-189
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żydzi na Kujawach w latach 1914-1922. Ujęcie porównawcze
    Jews in Kujawy in the Years 1914-1922. Comparative Study
    Autorzy:
    Kawski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52772441.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Tematy:
    Kujawy
    Żydzi
    Ostjuden
    I wojna światowa
    Prusy
    Rosja
    II Rzeczpospolita
    antysemityzm
    Królestwo Kongresowe
    Jews
    World War I
    Prussia
    Congress Poland
    Russia
    Second Polish Republic
    anti-Semitism
    Opis:
    Kujawy from 1815 to 1918/1920 was within the borders of Russia (eastern Kujawy) and Prussia (western Kujawy). In both parts, Jewish communities were established that were demographically, culturally, politically and religiously different, the so-called German Jews and Eastern Jews (Ostjuden). After World War I, Kujawy found itself in reborn Poland. The Jews living there had to adapt to the new conditions and confront new challenges such as migration movements, democratization of life, integration and disintegration of individual Jewish communities, the spontaneous development of social, political and cultural life in the eastern part of Kujawy and their regression in the western part. The background was the national and religious changes and the anti-Semitism that was intensifying in the first years of independent Poland.
    Źródło:
    Tabularium Historiae; 2021, 9; 127-165
    2543-8433
    Pojawia się w:
    Tabularium Historiae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Das Verhältnis der Kommunistischen Partei Polens zum Judentum nach 1945
    Stosunek partii komunistycznej w Polsce do Żydów po 1945 roku
    Autorzy:
    Piotrowski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954340.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    stosunki polsko-żydowskie
    antysemityzm
    antypolonizm
    władze bezpieczeństwa w PRL
    Żydzi
    komunizm
    historia PRL
    Polish-Jewish Relations
    anti-semitism
    anti-polonism
    security authorities in the Polish People's Republic
    Jews
    communism
    history of the Polish People's Repubic
    Opis:
    Narzucona siłą Polsce w 1944 r. tzw. „władza ludowa”, skupiała w swych szeregach zarówno ludność pochodzenia polskiego jak i w znacznej mierze pochodzenia żydowskiego. Stan taki był pochodną celowej polityki J. Stalina, który podczas tworzenie pierwszych zrębów administracyjnych przyszłej PRL na bazie Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich (ZPP) oraz Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) zalecał, aby na listach kandydatów zdecydowanie preferowano towarzyszy pochodzenia żydowskiego, dążąc do tego aby wszędzie stanowili większość. Stwierdzano wprost, że ich narodowe pochodzenie gwarantuje większą pewność dyspozycyjności niż komunistów polskich. Koncepcji tej bezskutecznie próbowali się m.in. przeciwstawiać polscy generałowie walczący po stronie Armii Czerwonej, jak Karol Świerczewski i Zygmunt Berling. Współdziałający z Sowietami zarówno Polacy jak i Żydzi, przez społeczeństwo polskie postrzegani byli jako zdrajcy. Wedle zgodnej opinii historyków, pomimo fluktuacji różnych osób na ważnych rządowych stanowiskach, faktycznie w Polsce wlatach 1944-1956 decydowała i rządziła trójka: Bolesław Bierut, Jakub Berman i Hilary Minc. Dwóch ostatnich było pochodzenia żydowskiego i określali się jako Żydzi. Do dziś trwa w Polsce spór na temat procentowego udziału Żydów w strukturach komunistycznej władzy, lecz nie dokonano jeszcze szczegółowych rachunków. Jednakże a priori przyjmowane jest twierdzenie, iż ogólnie biorąc była to „żydo-komuna”. Szczególnie znienawidzonym stał się Resort Bezpieczeństwa Publicznego, później MBP, w którym wszystkie ważniejsze stanowiska obsadzono ludźmi pochodzenia żydowskiego. Wprawdzie na jego czele stał Polak Stanisław Radkiewicz, ale wiceministrami byli Żydzi m.in. Mieczysław Mietkowski i Roman Romkowski, później Antoni Alster (w Komitecie ds. Bezpieczeństwa Publicznego). Najważniejszymi departamentami w tym ministerstwie również zawiadywali ludzie pochodzenia żydowskiego. Departamentem V ds. walki z Kościołem i środowiskiem inteligencji kierowała lwowska żydówka Julia Brystyger. Dyrektorem Departamentu VII ds. cenzury był Józef Czaplicki; Departamentem X, dbającym o „czystość” szeregów partii komunistycznej kierował Anatol Fejgin; wicedyrektorem był zbiegły na Zachód w 1953 r. Józef Światło (Izaak Fleishfarb). Głównym Urzędem Cenzury kierował Marcel Reich (Ranicki), dyrektorem Departamentu Więziennictwa MBP był Jerzy-Dagobert Łańcut; szefem Departamentu Śledczego był osławiony sadysta płk Józef Goldberg-Różański. Wszystko to sprzyjało umacnianiu przeświadczenia, że winę za powojenne zniewolenie narodu polskiego ponoszą Żydzi. Podobnego zdania był także prymas Polski kard. August Hlond. Rosnąca bariera uprzedzeń pomiędzy Polakami a Żydami czyniła z tych ostatnich dogodny instrument polityki prowadzonej przez Stalina. Potrzebował on bowiem zwolenników bezwzględnie zaufanych, po których mógł się spodziewać całkowitej lojalności, a więc ludzi możliwie osamotnionych, bez zaplecza rodzinnego, sąsiedzkiego – którzy partię komunistyczną uczynią swym jedynym kręgiem odniesienia. Logicznie rzecz biorąc Żydzi przebywający po wojnie w Polsce powinni mieć wsparcie i zagwarantowaną opiekę przynajmniej ze strony komunistów i Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Tak jednak nie było, gdyż stali się oni nie podmiotem, a przedmiotem politycznej rozgrywki. Dla współrodaków ze wspomnianych komunistycznych formacji nadrzędnym celem było zwycięstwo idei rewolucji oraz posłuszne wypełnianie dyrektyw Stalina. Na tak zbudowanym ołtarzu całkowicie poświęcono interes jednostki – także „zwykłego” Żyda. Podkreślić należy, iż na nastrojach społeczeństwa polskiego względem tzw. „kwestii żydowskiej” władze komunistyczne „grały” świadomie – nie bacząc na tragiczny finał. Większość historyków w Polsce nie ma wątpliwości, iż antyżydowskie rozruchy i próby ich wzniecenia w Krakowie, Rzeszowie, Lublinie, a przede wszystkim najbardziej znane i tragiczne w skutkach – w Kielcach, były prowokacją. Oznacza to, że ludność polska była celowo prowokowana przez aparat komunistyczny, w którym czynni byli przecież Żydzi, do wystąpień przeciw „zwykłym” Żydom, a nawet do pogromów. W jednym z podziemnych pism Zrzeszenia WiN „Honor i Ojczyzna” znalazło się znamienne zdanie: „Żydzi stali się więc niebezpiecznym narzędziem w ręku tych, którzy są bardziej komunistami niż ... Żydami”. Nie dziwi więc, że pozostający w Polsce Żydzi czuli się zagubieni. Ich los znalazł się pomiędzy przysłowiowym „młotem i kowadłem”. Mieli jednak do wyboru kilka wariantów: albo wyjechać z Polski, albo zmienić nazwisko i „wtopić się” w społeczeństwo polskie, albo też przystąpić do obozu rządzącego, zasilając szeregi „żydo-komuny”. Niezdecydowani skazani byli, w zaistniałych warunkach, na alienację. Żydzi, którym udało się przeżyć niemiecką okupację, obozy koncentracyjne, pałali chęcią rewanżu i zemsty na Niemcach, którzy byli sprawcami zagłady ich całych rodzin. Okazję taką stworzyli koledzy z UB, masowo werbując ich do tej formacji. Kompleksowo zjawisko to opisał amerykański Żyd – John Sack w książce pt. Oko za oko. Przemilczana historia Żydów, którzy w 1945 r. mścili się na Niemcach. W łonie komunistycznej partii trwała ostra walka, w której przełomem stała się śmierć Stalina w 1953 r. oraz odwilż polityczna po październiku 1956r. Od dawna bowiem ścierały się ze sobą, walcząc owpływy i władzę, dwie frakcje komunistów: Żydzi, przybyli wraz z Armią Czerwoną do Polski, i grupa polskich komunistów walczących w czasie II wojny światowej w podziemiu – tzw. „partyzanci” – z ministrem spraw wewnętrznych Mieczysławem Moczarem na czele. Dojście W. Gomułki do władzy w 1956 r. wpłynęło na wzmocnienie tej drugiej grupy. Odpowiedzialność za zbrodnie stalinowskie wygodnie było zrzucić właśnie na funkcjonariuszy żydowskich i pod pretekstem „wypaczeń idei socjalizmu” rozpocząć czystki w aparacie bezpieczeństwa ipartii. Część zwalnianych funkcjonariuszy-Żydów wyjeżdżała na Zachód Europy, do USA i Izraela. Według statystyk międzynarodowych w 1948 r. mniejszość żydowska liczyła w Polsce 88 tys. osób. Znaczna część emigrowała do Izraela już w latach 1949-1951. W zorganizowanych transportach emigrowało tam ok. 28. tys. Żydów. W latach 1956-1957 z Polski odpłynęła kolejna fala Żydów którą oblicza się na ok. 40 tys. osób. Dodać jednak trzeba, że połowę z nich stanowili dopiero co repatriowani Żydzi z terytorium Związku Radzieckiego. Emigracji tej towarzyszyły komentarze, że Żydzi uciekają z Polski, bojąc się odpowiedzialności za swoje zbrodnie popełnione w okresie stalinowskim („błędów i wypaczeń”), a także ze względu na obawę przed polskim antysemityzmem, rozbudzonym przez popełnione zbrodnie. Wśród wyjeżdżających było faktycznie wielu komunistów. W marcu 1957 r. zawarta została polsko-radziecka umowa, na mocy której do 31 marca 1959 r. repatriowano do Polski 224 tys. osób. W grupie tej przyjechało ok. 40 tys. osób pochodzenia żydowskiego, ale większość z nich w Polsce nie pozostała. W latach 1967-1968 liczbę Żydów w Polsce szacowano na 25-30 tys. W partii komunistycznej (PZPR) wyodrębniły się dwie nieformalne grupy: tzw. „puławska” i „natolińska”, nazwane tak od miejsc w których się zbierali. W skład pierwszej z nich bardziej liberalnej – tzn. domagającej się zmian, wchodzili w większości komuniści pochodzenia żydowskiego w skład drugiej tzw. „partyjny beton” – wwiększości zachowawczy „partyzanci”. W polskiej literaturze przedmiotu popularnie ugrupowania te nazywa się też: „Chamy i Żydy” (W. Jedlicki). Na początku lat 60. w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (MSW) dokonano, jak pisał historyk J. Eisler, „aryzacji” lub „dejudeizacji” resortu. Bez zgody Biura Politycznego PZPR zakładano podsłuchy telefoniczne i inwigilowano wpływowe osoby pochodzenia żydowskiego. Kontroli władz koministycznych poddano „Fołks-Sztyme” jedyne w Polsce pismo wydawane w języku jidisz. „Czystka rasowa” objęła także korpus oficerski. Przebywający w Polsce wiceminister obrony narodowej ZSRR marszałek Sergiej Biriuzow, miał oświadczyć gen. M. Spychalskiemu: „armia dowodzona przez Żydów i kontrrewolucjonistów nie może być użyta w walce przeciwko imperializmowi”. Wypowiedź ta związana była z ideologiczną ofensywą podjętą przez ZSRR w krajach arabskich. Ponownie więc kwestia żydowska, za pośrednictwem Związku Radzieckiego, stała się instrumentem wewnętrznej gry politycznej w Polsce. W połowie lat 60. wśród 40-45 tys. oficerów wojska polskiego, ok. 250-300 stanowili Żydzi. Z armii zwalniano nawet osoby „oskarżane” o przyjaźń z żydowskimi oficerami. W partii komunistycznej grupa M. Moczara („partyzantów”) zwalczała „liberalne” zaplecze I sekretarza PZPR W. Gomułki. Do akcji tej dołączyła się grupa tzw. postępowych katolików środowiska PAX, z Bolesławem Piaseckim na czele. Starano się umacniać przekonanie, że pierwsze dziesięciolecie krwawego komunizmu w Polsce było zasługą Żydów-komunistów, akomuniści-„partyzanci” winy za to nie ponoszą. Nową historię Polski utrwalać miały wświadomości społeczeństwa nowo produkowane filmy. W 1968 r. sięgnięto ponownie do instrumentu prowokacji. Jego preludium stanowiła wojna izraelsko-arabska 1967 r., w której ZSRR opowiedział się po stronie Arabów. W Polsce partia komunistyczna, stosując się do dyrektyw Moskwy, rozpoczęła tropienie zwolenników zwycięstwa Izraela. Pierwszymi podejrzanymi były oczywiście osoby pochodzenia żydowskiego. Poważne ataki na nich okazały się być związane z wewnętrzną polityczną prowokacją w łonie PZPR. Na początku marca 1968 r., minister spraw wewnętrznych PRL M. Moczar, wykorzystując nieobecność I sekretarza PZPR W. Gomułki wPolsce, postanowił przejąć pełnię władzy i jednocześnie pozbyć się z aparatu władzy osób pochodzenia żydowskiego. W tym celu posłużył się prowokacją podburzając młodzież studencką do wystąpień. Na czele protestujących stanęli młodzi ludzie – w większości pochodzenia żydowskiego, których rodzice piastowali niegdyś poczesne stanowiska rządowe i partyjne. Byli to m.in.: Adam Michnik – syn Ozjasza Szechtera, przewodniczącego KPZU; Aleksander Smolar – syn Grzegorza, redaktora naczelnego żydowskiego pisma „Fołks-Sztyme”; Henryk Szlajfer – ojciec jego był cenzorem w Głównym Urzędzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk; Irena Grudzińska – córka wiceministra rolnictwa, Marian Alster – syn b. wiceministra spraw wewnętrznych; Karol Modzelewski – syn b. ministra spraw zagranicznych itd. Młodzież tę nazywano „bananową” – czyli wolną od kłopotów i trosk materialnych. Gomułka po powrocie do kraju zdołał opanować sytuację, zwolnił Moczara z pełnionej funkcji, ale postanowił skorzystać z drugiej części prowokacyjnego scenariusza i na fali tej „załatwić” problem żydowski. Wsparł ataki na Żydów w partii (choć jego żona Zofia była Żydówką), w rządzie, administracji, w kulturze i w nauce, skutecznie ich stamtąd eliminując. Dokonano wówczas „rasowej czystki” w szeregach tych instytucji i organizacji. Jednym zcelów akcji miało być zbliżenie władzy do społeczeństwa. Nie został on jednak osiągnięty. Antysemityzm rozpętany przez PZPR spotkał się z dezaprobatą wielu środowisk i wybitnych osób. Przede wszystkim zdystansował się od tego Kościół katolicki. Po uśmierzeniu zamieszek władza komunistyczna zaczęła stosować różnorodne środki nacisku na osoby pochodzenia żydowskiego, chcąc wpłynąć na ich decyzję wyjazdu z Polski. Liczono natomiast na efekt propagandowy, stawiając tezę o „obcości Żydów” w Polsce. Mówiono więc: gdyby czuli związek z Polską, to by z niej nie wyjeżdżali. Motywem emigracji osób pochodzenia żydowskiego w tamtym okresie było poczucie zagrożenia, obawa przed wzrostem antysemityzmu, ale także nadzieja na poprawienie swoich warunków bytowych na emigracji. Przypominało to więc niekiedy emigrację zarobkową. Polskę opuszczało wtedy wielu ludzi kultury, pisarzy, poetów, naukowców. Wielu jednak wyjeżdżało nie chcąc ponosić odpowiedzialności za czyny, które dokonali będąc w aparacie władzy. W kraju pozostawili świetne emerytury, legitymacje partyjne itp. Jak podkreśla historyk J. Eisler „ci ludzie często są tymi, którzy o Polsce i Polakach mówią w sposób, na jaki nie zasługujemy”. Według przybliżonych szacunków po marcu 1968r. – w ciągu dwóch lat – wyjechało z Polski 15-20 tys. osób, z czego ok. 25% osiedliło się w Izraelu. Pokłosiem prowokacji marcowych było więc opuszczenie Polski, przez większość przebywających tam po II wojnie światowej Żydów. Komunistyczna nagonka na ludzi pochodzenia żydowskiego w znacznej mierze przyczyniła się nie tylko do ich emigracji z Polski, ale także wpływała na kształt świadomości polskiego społeczeństwa. Komunistyczna władza chciała oficjalnie i bez ogródek rozliczyć się z przeszłością, wskazując także na sprawców stalinowskiego terroru w Polsce. W grudniu 1970 r. usunięty został ze stanowiska I sekretarza partii W. Gomułka. W 1980 r. wybuchła w Polsce „Solidarność”, a w 1989 r. rozpoczęto przekazywanie władzy wybranym ludziom opozycji. Wielu dysydentów miało pochodzenie żydowskie, lecz po latach komunistycznej polityki, wolało tego faktu nie upubliczniać. Trzeba wyraźnie stwierdzić, iż wskutek wojennego holocaustu i polityki komunistów po 1945r. problem Żydów w Polsce jako nacji przestał istnieć. Pozostała jednak „kwestia żydowska”, wypływająca przy różnych okazjach i nagłaśniany szeroko rzekomy antysemityzm Polaków. Publicznie mówi się do dziś o „antysemityźmie bez Żydów”. Przedstawione tu wydarzenia stały się asumptem do formułowania przez wielu historyków, politologów oraz publicystów tezy, iż przemiany następujące w Polsce po 1989 r. to zmodyfikowana kontynuacja walk frakcyjnych „Chamów” i „Żydów” – czyli dawnych aktywistów PZPR pochodzenia żydowskiego z tzw. partyjnym „betonem”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 2; 191-207
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia żydowska w Armii Polskiej w ZSRR i biskup polowy Józef Gawlina
    The Jewish question in the Polish Army in the USSR and Field Bishop Józef Gawlina
    Autorzy:
    Żurek, Jacek
    Ryger, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082912.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    Jews
    Soviet occupation of Poland
    Gawlina
    Roman Catholic ministry
    field bishop
    Polish Army in the USSR
    anti-Semitism
    antysemityzm
    Armia Polska w ZSRR
    biskup polowy
    duszpasterstwo rzymskokatolickie
    Żydzi
    okupacja radziecka
    Opis:
    Oparty na wspomnieniach oraz wybranych archiwaliach (Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie) artykuł o położeniu obywateli polskich pochodzenia żydowskiego w ZSRR w latach 1939-1943. Opisano uwarunkowania prawne oraz społeczno-polityczne egzystencji ludności żydowskiej, deportowanej do Związku Radzieckiego z województw wschodnich Polski po roku 1939. Utworzenie Armii Polskiej w ZSRR w roku 1941 umożliwiło w roku następnym ewakuację części polskich obywateli, którzy zostali zwolnieni z więzień, obozów koncentracyjnych i zesłania, do Iranu. Sytuacja ówczesna przedstawicieli mniejszości narodowych państwa polskiego, w tym mniejszości żydowskiej, które znalazły się w ZSRR, związana była ze sprawą przedwojennej granicy polsko-radzieckiej, zakwestionowanej przez Rosjan, uznających za nadal wiążące postanowienia paktu Ribbentrop–Mołotow z roku 1939. Mniejszości te stały się swoistym zakładnikiem władz radzieckich, które odmówiły im prawa do zachowania obywatelstwa polskiego, a tym samym uniemożliwiły opuszczenie ZSRR, podobnie jak znacznej części cywilnej ludności polskiej, nie związanej bezpośrednio z Armią Polską w ZSRR. Jedną z osób, które drogą nacisków oraz starań osobistych usiłowały dopomóc w ewakuacji żydów do Iranu, był biskup polowy Wojska Polskiego Józef Gawlina (1933-1947), który od kwietnia do września 1942 roku przebywał w ZSRR, zajmując się opieką nad ludnością cywilną oraz duszpasterstwem wojskowym
    The article, based on memories and selected archives from Polish Institute and General Sikorski Museum in London, presents the position of Polish citizens of Jewish origin in the USSR in the years of 1939-1943. Especialy the legal and socio-political conditions of the Jewish population deported to the Soviet Union from the eastern provinces of Poland after 1939 are described.Establishing the Polish Army in the USSR in 1941 enabled the evacuation to Iran the following year some of Polish citizens who were previously released from prisons, concentration camps and exile. However the conditions of representatives of the national minorities from the pre-war Polish State, including Jewish minority, were strictly related to the fact that Soviet authorities recognized the Molotov–Ribbentrop Pact from 1939 as a still valid and they were questioning pre-war boundary beetwen Republic of Poland and USSR. These minorities became a kind of hostage of the Soviets, which refused them the right to preserve Polish citizenship, and thus prevented them from leaving the USSR, as did towards a significant part of the Polish civilian population not directly related to the Polish Army in the USSR. One of the people who through mounting pressure and personal efforts tried to help in the evacuation of Jews to Iran, was a Field Bishop of the Polish Army Józef Gawlina (1933-1947), who staying in the USSR from April to September 1942 was taking care of civilians and military pastoral care
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2019, 1(10); 121-198
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Petrażycki w sprawie Bejlisa
    Petrażycki in the Beilis Case
    Autorzy:
    Cywiński, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046340.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    aksjologia prawa
    antysemityzm
    mordy rytualne
    naukowa polityka prawa
    normy społeczne
    Petrażycki
    rytuał
    socjologia prawa
    wielokulturowość
    Żydzi
    anti-Semitism
    axiology of law
    blood libel
    Jews
    legal policy science
    multiculturalism
    Petrazycki
    ritual
    Russian law
    sacred law
    social norms
    sociology of law
    Opis:
    Opracowanie poświęcone zostało artykułowi Leona Petrażyckiego, opublikowanemu w 1913 roku i odnoszącego się do procesu Menahema Bejlisa, oskarżonego o mord rytualny. Na wstępie przedstawiono sprawę Bejlisa na tle towarzyszących jej napięć społecznych, kryzysu komunikacji społecznej w ówczesnej Rosji i budowania pierwocin społeczeństwa obywatelskiego. W tym kontekście rozważono przyczyny zaangażowania się Petrażyckiego w sprawę Bejlisa, będącą przejawem konfliktów dzielących mieszkańców wielonarodowego i wielokulturowego Imperium Rosyjskiego. Podkreślono znaczenie poglądów etycznych Petrażyckiego, leżących u podstaw naukowej polityki prawa. Wskazano także inne uwarunkowania sprzeciwu wobec antysemityzmu, jako dolegliwej formy dyskryminacji kulturowej, przypisywanej społeczeństwom Europy Środkowej i Wschodniej. Wśród nich wyróżniono zaangażowanie uczonego na rzecz reform, przeprowadzanych w duchu poszanowania wartości wolności i równości. Główna część opracowania to próba odtworzenia i uporządkowaniu naukowych wątków, zawartych w artykule, który jakkolwiek naznaczona publicystyką, stanowi wartościowy przykład publicystyki naukowej, zakorzenionej w teorii Petrażyckiego i ukazującej możliwości aplikacji psychologicznej teoria prawa (w szczególności – w empirycznej analizie i krytyce normatywności społecznej). Zasadniczą intencją opracowania jest wykazanie, że Petrażycki, jakkolwiek krytyczny wobec znanej sobie socjologii i tylko marginalnie wzmiankujący o możliwości empirycznego badania prawa, w istocie rzeczy nie tylko dopuszczał takie metody badania zjawisk normatywnych, ale sam je stosował. W tym sensie artykuł przedstawia Petrażyckiego jako socjologa prawa.  
    The subject of this paper is to introduce a lesser-known article that Leon Petrażycki published in 1913 into a broader context. Said article was written in response to the then-famous trial of Menahem Beilis, a Kievan Jew accused of ritual murder. The introduction of the paper briefly covers the context of the Beilis case, referring both to the trial itself as well as the social tensions surrounding it that illustrate the state of social communication in contemporary Russia and civil society institutions in statu nascendi. Special attention was paid to the reasons for which Petrażycki involved himself in the issues that divided the citizens of a multinational and multicultural Russian Empire. Primary importance was assigned to Petrażycki’s ethics, which he openly declared and which were expressed both in his civic work and in his legal theory. They are expressed, for example, in the belief that values law is based on have fundamental meaning for legal policy science – the science of planned social change, which has as a goal approaching the ideal of universal love, realised by impressing on the legal emotions of individuals. Furthermore, the article points out possible motivations that come from the same basis but are tied to Petrażycki’s social and political engagements. The fundamental issue was opposing antisemitism as a particularly severe form of cultural discrimination. Fighting antisemitism, which societies and Eastern and Central Europe were often accused of, was obvious to anyone involved in supporting reforms introduced in the occidental spirit of freedom and equality. Furthermore, other possible sources were indicated, especially the effort to weaken the accusations of antisemitism levied upon Poles under the Russian rule. The article points out that although Petrażycki’s work has elements of an opinion piece, and does not even shy from ad personam arguments, its worth is proven not by its social engagement, but also the scientific content, couched in journalistic style but entrenched in Petrażycki’s theory, which shows the possibilities created by psychological legal theory. In particular, the text focuses on the possibilities of using said theory in empirical analysis and critique of social normativity. Petrażycki’s reflections upon the nature of social norms, especially those that can be placed in a broad understanding of law and those that show possibilities of empirical study of their social influence, are worth bringing to attention. The fundamental intent of this article is proving that Petrażycki, although very critical of the sociology he knew and who only marginally brought up the possibility of empirical study of law, in fact was open to methods of studying law that could be called socio-legal, and that there is no conflict between an introspection-based theory of legal experiences and a possibility for an empirical study of legal behaviour, both of groups and individuals. In this sense, the paper shows Petrażycki as a sociologist of law.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 81-98
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies