Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wastewater treatment" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Constructed wetlands and vegetation filters: an ecological approach to wastewater treatment
Autorzy:
Randerson, P. F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/363112.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
ścieki
oczyszczanie ścieków
oczyszczalnia
constructed wetlands
wastewater
wastewater treatment
vegetation filter
Opis:
Constructed wetlands (CWs) are man made vegetation filter systems, which simulate the ability of natural wetlands to remove pollutants from water. Eco-technical treatment can facilitate the re-use of process waters, drainage waters and effluents. Aquatic microbial communities, in association with plant roots and a supporting mineral matrix, are effective at removing pollutants, such as suspended solids, dissolved and particulate organic matter, nitrogen, phosphorus, metals and pathogenic organisms from effluent streams. Treatment of polluted waters in a small, self-contained CW bed is relatively inexpensive and involves low technology with a "green" image. CWs can enable contaminated waters to be re-used productively, for example in agriculture, horticulture and energy forestry. Applications for CWs include wastewater (sewage) treatment at secondary or tertiary stages, sludge drying, surface runoff (commercial, industrial), groundwater treatment, industrial and agricultural process water treatment, and for ecological habitat creation. CW systems vary in design, including surface flow vegetated channels and sub-surface soil/vegetation filters. The latter may employ horizontal flow (HF), vertical flow (VF) or tidal flow (TF) hydraulic regimes and these may be combined in hybrid systems to optimise pollutant removal. Macrophyte species planted in the bed include reeds (Phragmites), cattails (Typha), rushes (Juncus) and willow (Salix). The porosity of the bed fill material is critical for the hydraulic loading rate and retention time of effluent passing through it, which in turn determines the efficiency of water treatment. The microbial community in the bed is responsible for the processes of degradation and chemical transformation, which result in pollutant removal. Both aerobic and anaerobic processes are involved, but degradation of carbonaceous matter (BOD) to CO2 and transformation of ammonia to nitrate require biological oxidation, and hence a continual supply of oxygen. This is achieved most efficiently in compact VF systems; as the surface is flooded, air is forced into the bed, while effluent percolates downwards through the matrix. Horizontal flow (HF) beds typically achieve lower oxygen transfer rates but, with largely anaerobic conditions, they are effective in removing nitrogen to atmosphere via de-nitrification. The role of plant roots in providing an oxygen source in the subsurface environment, according to the Root-Zone Model, and in creating reduced/ oxidised micro-environments in the matrix, is considered. Evidence for the release of oxygen by plant roots and the presence of aerobic/anaerobic micro-gradients is discussed, with reference to measurements in laboratory microcosms and in-situ field systems. The importance of plant uptake in removing N and P from effluent is assessed. CWs are effective in treating polluted waters arising from a wide range of domestic, industrial and agricultural operations and are particularly appropriate for isolated rural situations, enabling water of acceptable quality to be discharged to environment, or to be re-used locally as fertilizer. CW technology offers a cost-effective means of protecting water resources from contamination, whilst providing local habitat diversification.
Źródło:
Environmental Biotechnology; 2006, 2, 2; 78-89
1734-4964
Pojawia się w:
Environmental Biotechnology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złoża biologiczne jako alternatywa oczyszczania małych ilości ścieków
Rotary biological contactor as alternative for small amount of wastewater treatment
Autorzy:
Ignatowicz, K.
Puchlik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819433.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
złoża biologiczne
ścieki
oczyszczanie ścieków
biofilters
sludge
wastewater treatment
Opis:
Złoża biologiczne opracowane i wdrożone już w XIX wieku, były niegdyś najpopularniejszą oraz najbardziej efektywną formą biologicznego oczyszczania. W latach 60. i 70. ubiegłego stulecia naturalne złoża straciły swoją popularność za sprawą obiegowej opinii o tym, iż nie nadają się one do usuwania ze ścieków związków biogennych. O ile w przypadku fosforu było to prawdą, o tyle w kwestii związków azotu stwierdzenie to nie było uzasadnione, gdyż w prawidłowo zaprojektowanych złożach biologicznych (w tym obrotowych) procesy nitryfikacji i denitryfikacji przebiegają z powodzeniem [1, 2, 5, 7]. Dopiero wczesne lata 80. ponownie przyniosły im sławę, za sprawą wprowadzenia innowacyjnych rozwiązań. Zrezygnowano z naturalnego wypełnienia, co zaowocowało większą efektywnością procesu oczyszczania. Nowe sposoby oczyszczania ścieków przy użyciu złóż biologicznych rozwiązały wiele dotychczasowych problemów z ich eksploatacją.Obecnie złoża biologiczne są bardzo często wykorzystywane do oczyszczania ścieków na terenach wiejskich dla zlew ni o wielkości do 1000 RLM, a w krajach Europy Zachodniej nawet do 20000 RLM (do Q około 5000 m3/d). Prawidłowa eksploatacja nowoczesnych, nawet małych systemów oczyszczania umożliwiających usuwanie związków węgla, azotu i fosforu wymaga kontroli szeregu parametrów i wskaźników. W celu scharakteryzowania zawartości substancji organicznej w trakcie oczyszczania ścieków komunalnych, stosuje się powszechnie biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5), chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT), ogólny węgiel organiczny (OWO). Rozbudowana kontrola jakości ścieków pod-czas procesu oczyszczania ma istotne znaczenie w intensyfikacji jego poszczególnych etapów. Rozszerzenie oceny procesu oczyszczania dodatkowo o pomiary frakcji ChZT pozwoli na szczegółowe określenie zawartości biodegradowalnych substancji pokarmowych. Pomoże to zintensyfikować proces oczyszczania małych ilości ścieków w już istniejących obrotowych złożach biologicznych.
The aim of the research was to find out COD fractions in raw wastewater and during biological treatment. Intensification of wastewater treatment processes was one of the results of this project. An experiment was carried out in WWTP operating with Rotary Biological Contactor to treat wastewater from Social Assistance House located in Bobrowa. The average daily inflow of raw sewage to treatment plant during the measurements time ranged from 6.5 to 10.0 m3/d. Treatment plant of this type as standard equipped with a three-stage biological bed. In the investigated object only two steps of treatment were working, which was caused by the fact that it works only for 38 people and operates in underload conditions. Wastewater treatment tank is equipped with a retention-averaging tank and biological pond of oxygen type with a volume of about 240 m3. Receiver of treated wastewater is Płoska river. To find out the characteristic of treated wastewater such parameters as: COD, BOD5, TOC, NH4+, NO3-, TKN, PO43-, Ptotal were determined in samples with and without filtration due to standing regulations. COD fractions were determined according to ATV-131 standards. It was found that above 80% of total COD was represented by biologi-cal resoluble fractions in suspended solids Xs and dissolved Ss. High efficiency of analyzed wastewater treatment plant confirmed that RBC contactors can be successfully applied for small amount of wastewater treatment. Final results mainly depend on technological scheme and proper parameters selection. In addition to biochemical changes the process of preliminary mechanical treatment of wastewater significantly influenced the change in fractions of COD. The studied wastewater treatment plant is highly effective in range of oxidation of organic pollutants in wastewater. Efficiency of COD, BOD5 and TOC removal proves that fact. Reduction of phosphate concentration, and thus total phosphorus, was achieved through dephosphatation process, which was led by micro-organisms able to accumulate phosphorus under aerobic conditions. The process of phos-phorus loss was observed during both wastewater flow through RBC and pond - which proves keeping of aerobic conditions.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 1385-1404
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Improving the operation of the full scale wastewater treatment plant with use of a complex activated sludge model
Autorzy:
Liwarska-Bizukojc, E.
Biernacki, R.
Gendaszewska, D.
Ledakowicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/207994.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
activated sludge
effluents
wastewater treatment
water treatment plants
biological waste water treatment
wastewater treatment plants
osad czynny
ścieki
stacje uzdatniania wody
biologiczne oczyszczanie ścieków
oczyszczalnie ścieków
Opis:
A complex activated sludge model implemented in BioWin software has been implemented to assure its predictability and improve the effectiveness of biological wastewater treatment in the full-scale plant in Poland. The influence of temperature and sludge retention time (SRT) on the quality of the effluent was also studied. The calibration was successfully performed according to the Good Modelling Practice Unified (GMP) protocol. Five parameters at a steady state and ten under dynamic conditions were calibrated. It occurred that in the studied wastewater treatment plant SRT should be kept at the low level sufficient to sustain nitrification.
Źródło:
Environment Protection Engineering; 2013, 39, 1; 183-195
0324-8828
Pojawia się w:
Environment Protection Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efektywność technologiczna oczyszczalni ścieków w Krośnie
Technological efficiency of the wastewater treatment plant in Krosno
Autorzy:
Łagożny, P.
Maj, K.
Masłoń, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/357499.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Śląska
Tematy:
ścieki
oczyszczanie ścieków
wskaźniki zanieczyszczeń
municipal wastewater
wastewater treatment plant
pollution indicators
Opis:
W pracy przedstawiono ocenę technologicznej efektywności oczyszczalni ścieków w Krośnie w latach 2011-2013. Analizowany obiekt charakteryzuje się przepustowością 35 410 m3/d. Ocenę sprawności funkcjonowania oczyszczalni oparto na parametrach: BZT5, ChZT, Zog, Nog i Pog. Przedstawiono charakterystykę ścieków surowych, oczyszczonych i dokonano oceny usuwania zanieczyszczeń ze ścieków. Średnia efektywność usuwania związków zanieczyszczeń ze ścieków w analizowanym okresie wynosiła: BZT5 - 97,9±1,1%, ChZT 91,0±2,9%, Zog - 97,5±1,7%, Nog, - 80,4±9,9% i Pog - 96,6±2,1%. Wyznaczono również wskaźniki niezawodności technologicznej oczyszczalni.
The paper presents of assessment of technological efficiency of the wastewater treatment plant in Krosno in 2011-2013. The capacity of WWTP is 35 410 m3/d. Assessment of the efficiency of the wastewater plant based on the following Biochemical oxygen demand (BOD5), chemical oxygen demand (COD), total suspended solid (TSS), total nitrogen (TN) and total phosphorus (TP) parameters. The paper presents the characteristics of raw wastewater, treated and assessed removing pollutants from wastewater. The average efficiency of removal of contaminants from wastewater in the reporting period was: BOD5 - 97,9±1,1%, COD - 91,0±2,9%, TSS - 97,5±1,7%, TN - 80,4±9,9% and TP - 96,6±2,1%. The wastewater treatment process reliability indicators have also been identified.
Źródło:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2015, 17, 2; 113-121
1733-4381
Pojawia się w:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected problems of waste water disposal and sludge handling in the Mazovian province
Wybrane problemy gospodarki ściekowej i osadowej na przykładzie województwa mazowieckiego
Autorzy:
Bauman-Kaszubska, H.
Sikorski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292915.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
oczyszczalnia ścieków
osady ściekowe
ścieki
wykorzystanie osadów
sludge
wastewater
wastewater treatment plants
Opis:
During the past several years big changes have been observed in waste water disposal, noticeable particularly in the improvement of water protection and sewage treatment. An important element of waste water disposal still requiring improvement is a low development of sewage systems in rural and urban areas. The main problem is an increasing amount of sludge, high degree of sediment hydration and considerable ability to anaerobic decomposition, a lack of areas for managing sediments near big cities and deposits of sediments on storage areas. Selected issues of waste water disposal and sludge handling in the Mazovian Province against a background of waste water disposal and sludge handling in Poland were presented in the article.
W minionych kilkunastu latach obserwuje się duże zmiany w zakresie gospodarki ściekowej, widoczne szczególnie w poprawie ochrony wód i oczyszczania ścieków. Ważnym elementem gospodarki ściekowej, wymagającym nadal poprawy, jest mały stopień skanalizowania terenów podmiejskich i wiejskich. Zdecydowanie gorzej przestawia się stan gospodarki osadowej. Główne problemy w tym zakresie to zwiększająca się ilość osadów ściekowych, ich wysoki stopień uwodnienia oraz znaczne zagniwanie, brak terenów do ich zagospodarowania w pobliżu dużych miast, a także deponowanie na składowiskach. W artykule zaprezentowane wybrane zagadnienia gospodarki ściekowej i osadowej województwa mazowieckiego na tle gospodarki ściekowej i osadowej całej Polski.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2009, no. 13b; 149-159
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ lokalizacji oczyszczalni na temperaturę dopływających do niej ścieków
Influence of treatment plant location on temperature of inflowing sewage
Autorzy:
Kaczor, G.
Bugajski, P.
Chmielowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/101199.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
oczyszczalnia ścieków
ścieki
kanalizacja
temperatura ścieków
wastewater treatment plant
wastewater
sewage system
wastewater temperature
Opis:
Celem przeprowadzonych badań było uzyskanie wiedzy, jak umiejscowienie oczyszczalni względem zlewni kanalizacyjnej wpływa na temperaturę dopływających do niej ścieków. Analizą objęto cztery systemy kanalizacyjne, różniące się długością kolektora tranzytowego pomiędzy oczyszczalnią a zabudowaniami mieszkalnymi, w których wytwarzane były ścieki bytowe. W badanych systemach kanalizacyjnych ścieki odprowadzane były do oczyszczalni o przepustowości hydraulicznej od 100 do 300 m3·d-1, charakteryzujących się liczbą RLM nie większą niż 2000. Pomiary temperatury ścieków odpływających z kanalizacji oraz powietrza atmosferycznego, w analizowanym roku 2012, prowadzono w sposób ciągły, z interwałem 1 godzinnym, za pomocą czujników rezystancyjnych połączonych z rejestratorami danych. Przeprowadzone badania wykazały, że odległość oczyszczalni od zlewni kanalizacyjnej wywiera istotny wpływ na temperaturę ścieków odpływających z sieci kanalizacyjnej. W okresie zimowym średnia dobowa temperatura ścieków odpływających z kolektorów tranzytowych o długości od 300 do 600 m była niższa nawet o blisko 3ºC, natomiast w okresie letnim aż o 8ºC, w porównaniu do kolektorów tranzytowych o długości nieprzekraczającej 10 m. Wykazano ponadto, że na temperaturę ścieków dopływających do oczyszczalni, oprócz długości kolektora tranzytowego, istotnie wpływa także natężenie przepływu ścieków. Przy wzroście natężenia odpływu ścieków z kanalizacji o 100%, ich temperatura może wzrosnąć w okresie zimowym o 1ºC, natomiast w letnim o 3ºC. W przypadku sieci kanalizacyjnych zakończonych długimi kolektorami tranzytowymi, niekorzystnemu skróceniu ulega czas trwania temperatury ścieków optymalnej w aspekcie usuwania związków biogennych, a przy tym jednocześnie wydłuża się czas trwania temperatury ścieków niekorzystnej dla ich biologicznego oczyszczania.
The aim of the research was to get the expertise, how location of wastewater treatment plant to basin of sewage system influences the temperature of inflowing wastewater. The analysis included four sewage systems, which are different for the sake of length of transit canal between treatment plant and residential buildings, in which domestic sewage was produced. In analysed systems sewage flew into the treatment plants with hydraulic capacity range from 100 to 300 m3·d-1, and with population equivalent less than 2000. Measurements of temperature of air and wastewater outflowing from sewage system, in analysed year 2012, were conducted continuously, with 1 hour interval, with use resistance sensors connected with data recorder. The research showed, that the distance of treatment plant to basin of sewage system has a significant impact on wastewater temperature outflowing from sewage system. In winter period mean daily wastewater temperature outflowing from transit manifolds with length from 300 to 600 m was lower even about 3ºC, but in summer period up to 8ºC, in comparison to transit manifolds with length less than 10 m. Moreover, it was proved that, apart from length of transit manifold, also intensity of wastewater flow has a significant impact on wastewater temperature flowing into the treatment plant. With increase of intensity of wastewater flow about 100%, its temperature can increase in winter period about 1ºC, and about 3ºC in summer period. In case of sewage systems ended with long transit manifold, the duration time of optimal sewage temperature in terms of biogenic compounds removal is unfavourable reduced, and at the same time the duration time of wastewater temperature unfavourable for its biological treatment is extended.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2016, II/2; 615-626
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza obciążenia hydraulicznego wybranych oczyszczalni powiatu jasielskiego
Analysis of hydraulic load of selected wastewater treatment plant in Jasło County
Autorzy:
Młyński, D.
Chmielowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950027.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
ścieki
oczyszczalnia
obciążenie hydrauliczne
sewages
wastewater treatment plant
hydraulic load
Opis:
W artykule przedstawiono analizę obciążenia hydraulicznego wybranych oczyszczalni powiatu jasielskiego: w Przysiekach, Kołaczycach oraz Szebniach. Badania przeprowadzono w oparciu o rejestry dobowe objętości ścieków, dopływających do oczyszczalni, w latach 2011–2014. Wyznaczono średnie dobowe objętości ścieków dopływających, określono wielkości maksymalnych współczynników nierównomierności dobowej dopływu ścieków, określono kształtowanie się wielkości dopływu ścieków w poszczególnych miesiącach oraz wyznaczono przedziały klasowe w których najczęściej pojawiały się poszczególne wielkości dopływów. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że badane oczyszczalnie pracują w warunkach niedociążenia hydraulicznego. Ponadto stwierdzono, znaczną nierównomierność ilości ścieków, dopływających do obiektów w Przysiekach oraz Szebniach. Dodatkowo zauważono, że największe dopływy ścieków, do analizowanych oczyszczalni, wystąpiły w okresie wczesnowiosennym oraz letnim. Najczęściej pojawiającym się dopływem ścieków do oczyszczalni w Przysiekach był dopływ z przedziału od 320 do 480 m3·d-1, dla oczyszczalni w Kołaczycach z przedziału od 290 do 320 m3·d-1, a dla obiektu w Szebniach z przedziału od 120 do 240 m3·d-1.
The paper presents the analysis of hydraulic load in selected wastewater treatment plants (WTP) in Jasło County: in Przysieki, Kołaczyce and Szebnie. The study was based on the records of daily sewage volume entering the treatment plants within a multi-year period of 2011–2014. The analysis took into account the average daily amount of incoming sewage, the maximum daily peaking factor for the incoming sewage, changes in the sewage volume depending on specific month and the intervals with the greatest frequency of occurrence were designated. The analysis revealed that investigated wastewater treatment plants were hydraulically underloaded. Moreover, it significant variables of the amount of inflowing sewage were observed. The sewage admission was the largest in spring and summer periods. Sewage volume interval most often occurring at the WTP in Przysieki was the one between 320 and 480 m3·d-1.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 50; 171-178
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza przydomowego rozwiązania do oczyszczania ścieków
Analysis of domestic sewage treatment system
Autorzy:
Pawlita-Posmyk, M.
Wzorek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1215418.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
ścieki
oczyszczanie
przydomowa biologiczna oczyszczalnia ścieków
sewage
wastewater treatment
domestic sewage treatment plant
Opis:
Zainteresowanie przydomowymi rozwiązaniami do oczyszczania ścieków wzrasta i technologie te cieszą się coraz większą popularnością. Przydomowe oczyszczalnie ścieków wciąż są udoskonalane i rozwijane, aby skutecznie podnosić efektywność oczyszczania ścieków oraz obniżać koszty użytkowania. W artykule przedstawiono jedno z nowocześniejszych rozwiązań dostępnych na rynku oraz dokonano oceny jego pracy w zakresie dotrzymywania parametrów ścieków oczyszczonych. W ściekach oczyszczonych oznaczano podstawowe wskaźniki zanieczyszczeń, które porównano z danymi producenta oraz wartościami dopuszczalnymi (zgodnie z RMŚ z dn. 18 listopada 2014 r.). Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że dzięki badanej technologii można efektywnie oczyszczać ścieki z domostw, gdzie nie ma możliwości korzystania z kanalizacji zbiorowej.
There is a growing interest in household sewage treatment systems with increasing popularity of such solutions. Household sewage treatment systems are constantly improved and developed in order to effectively increase efficiency of wastewater treatment and reduce operation costs. The article presents one of commercially available state-of-the-art solutions with assessment of its operation in terms of obtaining parameters of treated wastewater. Basic contamination indicators were determined for treated wastewater and compared with manufacturer data and allowable values (According to the Regulation of the Ministry of Environment of 18th November 2014). The conducted studies lead to the conclusion that the studied technology can be used successfully to treat household wastewater in the areas where no collective sewage system is available.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 10; 620-625
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fate of engineered nanoparticles in wastewater treatment plant
Losy projektowanych nanocząstek w oczyszczalni ścieków
Autorzy:
Madeła, M.
Neczaj, E.
Grosser, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297266.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
nanoparticles
wastewater treatment
sewage sludge
ścieki
osad czynny
oczyszczanie
osady ściekowe
nanocząstki
Opis:
A nanomaterial has at least one dimension in the nanometre scale of approximately 1 to 100 nm. Because of their very small size, nanostructures have different physicochemical properties, compared to the same materials on the macro scale. Engineered nanoparticles (ENPs) are deliberately produced by man using many different materials, such as metals: Ag, Zn, Au, Ni, Fe, and Cu; metal oxides: TiO2, Fe3O4, SiO2, CeO2, and Al2O3; nonmetals: silica and quantum dots; carbon: nanotubes and fullerene as well as graphene. The nanoparticles are used in all industrial and medicine, pharmacy, cosmetics, agriculture, transport, energy. Fast-growing nanotechnology provides a wide spectrum of applications, but it also brings new and unknown risks to human and environment. In recent years, the environmental release of ENPs has been on the rise because of increase of NPs in commercial products. Moreover, the fate of NPs in wastewater treatment processes may play an important role in determining the pathway their environmental release. The nanoparticles in wastewater treatment plants will experience aggregation, sedimentation, transformation which may affect their concentration in effluents, but also in the sludge. The most laboratory studies focused on fate of nanoparticles in activated sludge process were carried out with SBR reactors with addition of Ag, ZnO, CeO2 and TiO2 nanoparticles. Bacteria in biological treatment processes are likely be exposed to nanoparticles that have undergone agglomeration and transformation. These nanoparticles could agglomerate or even get adsorbed to the extracellular polymers during primary and secondary treatment eventually ending up in wastewater sludge. Hence, the fate of engineered nanoparticles during wastewater treatment process should be investigated to help reduce the risk of their potential negative environmental effects. In the article reviews of the recent results in the literature concerning transformation of engineered nanoparticles during treatment process have been shown.
Nanomateriał zawiera co najmniej jeden wymiar w skali nano w przybliżeniu od 1 do 100 nm. Ze względu na małe wymiary nanomateriały wykazują odmienne właściwości fizykochemiczne w stosunku do tych samych materiałów w makroskali. Projektowane nanocząstki (ENPs) są celowo wytwarzane przez człowieka przy użyciu wielu różnych materiałów, tj.: metali: Ag, Zn, Au, Ni, Fe i Cu; tlenków metali: TiO2, Fe3O4, SiO2, CeO2 i Al2O3; niemetali: krzemionka i kropki kwantowe; węgla: nanorurki i fulereny. Nanocząstki wykorzystywane są w medycynie, farmacji, kosmetyce, rolnictwie, transporcie i energetyce. Szybko rosnące spektrum zastosowania nanotechnologii przynosi nowe i nieznane zagrożenia dla człowieka i środowiska. Ze względu na zwiększone wykorzystanie ENPs w produktach komercyjnych wzrasta uwolnienie projektowanych nanocząstek do środowiska. Poza tym przemiany ENPs w procesach oczyszczania ścieków mogą odgrywać ważną rolę w przedostawaniu się ich do środowiska naturalnego. Nanocząstki w oczyszczalniach ścieków ulegają agregacji, sedymentacji czy transformacji, co może wpływać na ich stężenie w ściekach, ale także w osadach. Badania nad wpływem i transformacją nanocząstek w osadzie czynnym prowadzano najczęściej w laboratoryjnych reaktorach porcjowych SBR. Najwięcej badań przeprowadzono na nanocząstkach Ag, a następnie ZnO, CeO2 i TiO2. Jak wykazują liczne badania, bakterie w biologicznych procesach oczyszczania mogą być narażone na działanie nanocząstek, które ulegają zarówno aglomeracji, jak i transformacji. W dostępnej literaturze podkreśla się, że te aglomeraty nanocząstek mogą zostać zaadsorbowane na zewnątrzkomórkowych polimerach podczas oczyszczania ścieków, a następnie przedostać się do osadu. Dlatego też drogi przemian nanocząstek w trakcie procesu oczyszczania ścieków powinny być intensywnie badane przede wszystkim w celu ograniczenia ryzyka ich potencjalnego negatywnego wpływu na środowisko. W artykule przedstawiono przegląd literaturowy dotyczący badań nad transformacją inżynieryjnych nanocząstek w procesie oczyszczania ścieków.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2016, 19, 4; 577-587
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Correlations between organic pollution indicators in municipal wastewater
Korelacje pomiędzy wskaźnikami zanieczyszczeń organicznych w ściekach komunalnych
Autorzy:
Siwiec, T.
Reczek, L.
Michel, M. M.
Gut, B.
Hawer-Strojek, P.
Czajkowska, J.
Jóźwiakowski, K.
Gajewska, M.
Bugajski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/205468.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
BOD5
CODCr
TOC
CODMn
wastewater
municipal wastewater treatment plant
BZT5
ścieki
miejska oczyszczalnia ścieków
Opis:
The paper presents the results of a study of parameters used for determining the amount of organic pollutants in wastewater flowing into a collective wastewater treatment plant with a population equivalent of about 120 000 PE. The plant constituted part of a sewage system. Assays were performed for biochemical oxygen demand (BOD5), chemical oxygen demand (CODCr), permanganete index (CODMn) and total organic carbon (TOC). In addition, the pH of wastewater and its alkalinity were determined. Sampling of incoming wastewater and measurement of physicochemical parameters were performed once a week, in the spring. A total of 44 samples of wastewater were collected. The correlations between the individual parameters and the correlations between the ratios of these parameters were determined. It was found that it was possible to estimate, with sufficient accuracy, the values of selected parameters for determining the concentrations of organic compounds in municipal wastewater, knowing the values of other parameters in this group. Moreover, it was shown that, knowing the relationship between the analyzed parameters, one can find multiple regression equations for a given type of wastewater, which allow one to calculate the remaining relationships with a good fi t, i.e. a determination factor R2 greater than 0.6.
W pracy przedstawiono wyniki badań parametrów wykorzystywanych do oznaczania ilości zanieczyszczeń organicznych w ściekach wpływających do zbiorczej oczyszczalni ścieków o równoważnej liczbie ludności około 120 000 mieszkańców. Zakład stanowi część systemu kanalizacyjnego. Testy przeprowadzono dla biochemicznego zapotrzebowania na tlen (BZT5), chemicznego zapotrzebowania na tlen (CODCr), utlenialności (CODMn) i ogólnego węgla organicznego (TOC). Ponadto określono wartość pH ścieków i ich zasadowość. Pobieranie próbek dopływających ścieków i pomiar parametrów fizykochemicznych przeprowadzano raz w tygodniu, na wiosnę. Zebrano łącznie 44 próbki ścieków. Określono korelacje między poszczególnymi parametrami i korelacje między stosunkami tych parametrów. Stwierdzono, że możliwe było oszacowanie, z wystarczającą dokładnością, wartości wybranych parametrów do oznaczania stężeń związków organicznych w ściekach komunalnych, znając wartości innych parametrów w tej grupie. Ponadto wykazano, że znając zależność między analizowanymi parametrami, można znaleźć równania regresji wielokrotnej dla danego typu ścieków, które pozwalają obliczyć pozostałe zależności przy dobrym dopasowaniu, o współczynniku determinacji R2 większym niż 0,6.
Źródło:
Archives of Environmental Protection; 2018, 44, 4; 50-57
2083-4772
2083-4810
Pojawia się w:
Archives of Environmental Protection
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Weibull Analysis of the Reliability of a Wastewater Treatment Plant in Nowy Targ, Poland
Analiza niezawodności funkcjonowania oczyszczalni ścieków w Nowym Targu (Polska) z zastosowaniem metody Weibulla
Autorzy:
Bugajski, Piotr
Nowobilska-Majewska, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1812072.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
wastewater
wastewater treatment plant
technological reliability
frequency of occurrence
ścieki
oczyszczalnia ścieków
niezawodność technologiczna
częstość występowania
Opis:
In the study, the Weibull method was used to determine the technological reliability of a collective wastewater treatment plant in Nowy Targ in Poland in regard of its ability to meet effluent discharge standards for selected pollution parameters. In addition, relative exceedance frequencies were calculated for this facility. The experiments were conducted in 2016 and 2017. During this period, 87 samples of influent and effluent wastewater were collected and analyzed. The parameters investigated in the study included BOD5, COD, Total suspension and chromium Cr, for which the maximum permissible limits specified in the water quality permit are expressed as concentrations, and TN and TP, for which limit values are defined as minimum reduction rates (%). The technological reliability values for the parameters measured in concentration units were 72.5% for BOD5, 88% for COD, 65% for Total suspension, and 72.5% for Cr. The relative exceedance frequency was 23% of all measurement series for BOD5, 8% for COD, 25.3% for Total suspension, 16.1% for Cr, 2.5% for TN, and 2.0% for TP. It was found that the number of exceedances per year for all the investigated parameters was larger than the "tolerance limit" of five days laid down in the legal provisions in force in Poland relating to the quality of wastewater discharged to a reservoir. The results show that measures should be taken to identify the causes of the observed deficiencies in the reduction of the analyzed pollution parameters in the technological line of the treatment plant and that corrective action should be pursued.
Celem pracy jest wykorzystanie metody Weibulla w celu określenia niezawodności technologicznej odnośnie uzyskania wartości normatywnych w ściekach oczyszczonych dla wybranych wskaźników zanieczyszczeń w zbiorczej oczyszczalni ścieków w Nowym Targu. Ponadto w pracy określono częstość względną występowania ponadnormatywnych wartości analizowanych wskaźników. Badania prowadzono w latach 2016 i 2017, gdzie w tym okresie pobrano i poddano analizie po 87 próbek ścieków dopływających i odpływających. W pracy uwzględniono wskaźniki, dla których wymagania w pozwoleniu wodno-prawnym podano jednostce wagowej i są to: BOD5, ChZT, zawiesina ogólna i chrom Cr oraz wskaźniki, dla których wymagania określono, jako minimalny stopnień redukcji (%) i są to: azot ogólny oraz fosfor ogólny. Niezawodność technologiczna dla wskaźników, których miarą jest jednostka wagowa wynosi dla BOD5– 72.5%, dla ChZT – 88% dla zawiesiny ogólnej – 65% i dla chromu Cr – 72.5%. Częstość względna występowania ponadnormatywnych wartości lub stopnia redukcji dla analizowanych wskaźników wynosi dla BOD5– 23%, dla ChZT – 8%, dla zawiesiny ogólnej – 25.3%, dla jonów chromu Cr – 16.1%, dla azotu ogólnego – 2.5% i dla fosforu ogólnego – 2.0% przypadków w stosunku do wszystkich serii pomiarowych. Stwierdzono, że liczba dni w roku, w których występują wartości ponadnormatywne dla badanych parametrów przekracza liczbę 5 dni, czyli „granicę tolerancji” wskazaną w obowiązującym w Polsce akcie prawnym dotyczącym jakości ścieków odprowadzanych do odbiornika. Na terenie analizowanego systemu kanalizacyjnego zaleca się podjąć działania w celu identyfikacji przyczyn występujących nieprawidłowości unieszkodliwiania analizowanych wskaźników w ciągu technologicznym oczyszczalni i podjąć działania naprawcze.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 825-840
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effectiveness of the Operation of the Sewage Treatment Plant in Augustow
Skuteczność działania oczyszczalni ścieków w Augustowie
Autorzy:
Skoczko, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387978.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
ścieki
oczyszczalnia ścieków w Augustowie
wskaźniki zanieczyszczeń
sewage
wastewater treatment plant
pollution parameters
Opis:
Water is not a commercial product as any other, but rather a good that has to be protected, defended and treated as a legacy. (European Parliament Directive 2000/60/EC). The best method for protection of groundwater is its efficient using and purified sewage amount increasing. Therefore, it is important to build the construction and modernization of wastewater treatment plants. The water law defines the criteria of cleaned sewages which flow into water and ground. Augustow is located in the northern part of the Podlasie province on borders of The Augustow Forest, on the river Rospuda-Netta [3]. The river is the receiver set of cleaned sewage from local sewage treatment plants. Rospuda-Netta river central section runs through the area of the special protection of birds PLC 200002, and the outcome section – through the area of The Biebrzanski National Park and simultaneously through the area of PLC 200001 entering in part of NATURE 2000. This is the reason of special wastewater purification. The aim of the study was checking, whether the sewage treatment plant supporting Augustow and nearest communes supply into the receiver (Netta river) enough cleaned sewage and whether parameters of cleaned wastewater are within in an allowed range through statement of environmental impact.
Woda nie jest produktem komercyjnym, takim jak każdy inny, lecz raczej dobrem, które musi być chronione, bronione i traktowane jak dziedzictwo. (Parlament Europejski i Rady Unii Europejskiej: "Ustanowienie ram dla działalności Wspólnoty w dziedzinie polityki wodnej", Dyrektywa 2000/60/EC) Najlepszą metodą służącą do ochrony wód jest jej oszczędne używanie oraz zwiększenie ilości poprzez oczyszczanie ścieków, czy innego rodzaju zanieczyszczonych wód powierzchniowych. Z tego względu tak ważna jest budowa i rozbudowa oczyszczalni ścieków. Kryteria, jakim muszą odpowiadać ścieki oczyszczone, które odprowadzane są do wód i ziemi, określa prawo wodne. Augustów położony jest w północnej części województwa podlaskiego na obrzeżach Puszczy Augustowskiej, nad rzeką Nettą, będącą jednocześnie odbiornikiem ścieków oczyszczonych lokalnej oczyszczalni. Środkowy odcinek Rospudy-Netty przebiega przez obszar specjalnej ochrony ptaków PLC 200002 "Puszcza Augustowska", a odcinek ujściowy - przez obszar Biebrzańskiego Parku Narodowego i jednocześnie obszar PLC 200001 "Dolina Biebrzy", wchodzące w skład Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000. Celem prowadzonych prac badawczych było zatem sprawdzenie, czy oczyszczalnia ścieków Augustów obsługująca teren miasta i gminy wprowadza do odbiornika ścieków (rzeki Netty) ścieki wystarczająco oczyszczone i czy uzyskane parametry ścieków oczyszczonych mieszczą się w zakresie dopuszczonym przez operat wodno-prawny.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 6; 639-647
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka wybranych gminnych oczyszczalni ścieków
Characteristic of selected commune wastewater treatment plants
Autorzy:
Ścisłowska, M.
Wolny, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/297728.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
Tematy:
ścieki
oczyszczanie ścieków
przepustowość
efekt oczyszczania
sewage
wastewater treatment plant
WWTP
throughput
efficiency
Opis:
Oczyszczalnie ścieków na terenach wiejskich, ze względu na zmienność dopływu i skład ścieków oraz brak laboratoriów umożliwiających ciągłą kontrolę i ewentualne korekty parametrów procesu oczyszczania, powinny być proste i niezawodne. W artykule zostały przedstawione nowoczesne technologie lokalnego oczyszczania ścieków (oczyszczalnie typu ECOLO-CHIEF i BIO-PAK). Oczyszczalnie te, pracujące w oparciu o mechaniczno- biologiczny proces oczyszczania, obsługują podobną liczbę mieszkańców. Oczyszczaniu poddawane są ścieki doprowadzane zarówno siecią kanalizacyjną, jak również dowożone wozami asenizacyjnymi. Przedstawiono analizę porównawczą wybranych wskaźników zanieczyszczeń w ściekach surowych i oczyszczonych dla omawianych oczyszczalni, wykonanych w dwóch próbach. Wszystkie zostały wybudowane po 2000 roku. Przepustowość hydrauliczna badanych oczyszczalni nie przekracza 2000 m³/d, a dobowy dopływ ścieków wynosi ok. 100 m³. Stopień usunięcia zawiesiny ogólnej mieści się w granicach 93 ÷ 99%, natomiast spadek wartości BZT5 i ChZT w zakresie 90 ÷ 98%. W zależności od oczyszczalni i samej metody oczyszczania stopień usunięcia zanieczyszczeń jest różny w każdej z oczyszczalni, jednakże każda z nich spełnia kryteria dotyczące wartości dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń dla ścieków oczyszczonych, odprowadzanych do odbiornika.
In this paper the modern, local wastewater treatment technologies, such as ECOLO-CHIEF, BIO-PAK were presented. These mechanical-biological wastewater treatment plants run mainly in the agricultural areas and serve similar numbers of inhabitants. The wastewater treatment plants for the agricultural areas should be as simple and reliable as possible, because of the fluctuation of sludge feed and wastewater composition, as well as lack of laboratories to control and correct the parameters of the treatment processes. In the paper the comparative analysis of pollution indicators in the raw and treated sewage was presented. All analyzed WWTP were started after 2000 year. The hydraulic throughput of the tested wastewater treatment plants did not exceed 2000 m³ and the daily sewage input is about 100 m³. The effect of the total suspension reduction in the described plants is about 98 ÷ 99% and the BOD5 and COD decrease of about 97 ÷ 98%. Therefore all tested wastewater treatment plants have met the requirements and the new discharge limits for the treated and disposed wastewater.
Źródło:
Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2010, 13, 2; 133-146
1505-3695
2391-7253
Pojawia się w:
Inżynieria i Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Determination of reliable concentrations of pollutants in raw wastewater based on different sampling methods
Wyznaczanie miarodajnych stężeń zanieczyszczeń w ściekach surowych w oparciu o różne metody poboru próbek
Autorzy:
Myszograj, S.
Sadecka, Z.
Qteishat, O.
Suchowska-Kisielewicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396193.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
sampling methods
raw sewage
wastewater treatment plant
metody poboru próbek
ścieki
analiza ścieków
oczyszczalnia ścieków
Opis:
The aim of this study was to check the extent to which the sampling method and the volume of sewage (size of the wastewater treatment plant) influence the determined daily average concentrations of pollution components. Within three days of dry weather, the composition of two raw sewage wastewater treatment plants was continuously monitored. The WWTPs were designed for the flow of 820 m3d and 51000 m3d, respectively. The concentrations of pollutants were measured in samples taken both in time-proportional and flow-proportional ways. The obtained values show the possibility of taking the samples mixed at equal time intervals and in proportion to the flow as reliable sources for design values of concentrations. The size of WWTP, i.e. the amount of investigated raw sewage, was of no significant importance to the obtained results regarding concentrations of pollutants.
Nowelizacja i dostosowywanie przepisów prawnych do wymagań UE wymusza na eksploatatorach oczyszczalni ścieków wykonywanie precyzyjnych pomiarów ilości i analiz składu fizyko-chemicznego ścieków. Postęp techniczny oraz bogata oferta producentów urządzeń umożliwia sprostanie tym wymaganiom. Jednak o przydatności wyników pomiarowych do projektowania oczyszczalni ścieków obok dokładności urządzeń pomiarowych decyduje fakt, czy próbkę ścieków można uznać za próbkę reprezentatywną. Często pomimo najnowocześniejszych urządzeń i wykwalifikowanego personelu wyniki badań nie mogą być traktowane wiarygodnie. W artykule na podstawie pomiarów ilości i analiz składu ścieków surowych zweryfikowano w jakim stopniu metoda poboru próbek oraz ilość dopływających ścieków (wielkość oczyszczalni ścieków) wpływa na wartość wyznaczonych średniodobowych stężeń wskaźników zanieczyszczeń. W ciągu trzech dób w pogodzie suchej przeprowadzono ciągły monitoring składu ścieków surowych w oczyszczalniach zaprojektowanych na przepływ 820 m3d (OŚ1) i 51000 m3d (OŚ2). W próbkach zbieranych czasowo-proporcjonalnie i przepływowo-proporcjonalnie wyznaczono stężenia miarodajne wskaźników zanieczyszczeń. Uzyskane wartości wskazują na możliwości przyjmowania do projektowania stężeń miarodajnych wyznaczonych w próbkach zlewanych w jednakowych interwałach czasowych, jak i proporcjonalnie do przepływu. Nie stwierdzono również istotnego wpływu wielkości oczyszczalni, a tym samym nierównomierności dopływu ścieków surowych na obliczone wartości stężeń wskaźników zanieczyszczeń.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2013, 10; 99-107
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of hydraulic load of a wastewater treatment plant in Jasło
Analiza obciążenia hydraulicznego oczyszczalni ścieków w Jaśle
Autorzy:
Młyński, D.
Chmielowski, K.
Młyńska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292287.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
hydraulic load
sewage
sewage amount
wastewater treatment plant
ilość ścieków
obciążenie hydrauliczne
oczyszczalnie ścieków
ścieki
Opis:
The paper presents an analysis of hydraulic load in a wastewater treatment plant (WTP) in Jasło. The study was based on the records of daily sewage volume entering the treatment plant within a multi-year period of 2010–2014. The analysis took into account the average daily amount of incoming sewage, the maximum daily peaking factor for the incoming sewage, changes in the sewage volume depending on specific month and day of a week, and class intervals with the greatest frequency of occurrence. The analysis revealed that the average daily volume of the sewage entering the WTP in Jasło in the investigated multi-year period was 13 045 m3·d–1. The amount of incoming sewage was variable, as evidenced by the maximum peaking factors of daily sewage inflow that ranged from 1.07 to 2.78, depending on a specific month. The sewage admission was the largest in March, May and June and on Saturdays. Sewage volume interval most often occurring at the WTP in Jasło was the one between 8 000 and 10 000 m3·d–1. The study results indicated that the facility was hydraulically underloaded.
W artykule przedstawiono analizę obciążenia hydraulicznego oczyszczalni ścieków w Jaśle. Badania przeprowadzono na podstawie rejestrów dobowych objętości ścieków dopływających do oczyszczalni w wieloleciu 2010–2014. Wyznaczono średnią dobową ilość dopływających ścieków w badanym pięcioleciu, określono maksymalne współczynniki nierównomierności dobowej dopływu ścieków, kształtowanie się wielkości dopływu w poszczególnych miesiącach oraz dni tygodnia analizowanego wielolecia i wyznaczono przedziały klasowe, w których najczęściej pojawiały się dopływy ścieków. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że średnia dobowa ilość ścieków dopływających do oczyszczalni w Jaśle w rozpatrywanym wieloleciu wynosi 13 045 m3·d–1. Ilość dopływających ścieków charakteryzuje się nierównomiernością, o czym świadczą wielkości maksymalnych współczynników nierównomierności dobowej dopływu ścieków, które w poszczególnych miesiącach przyjmowały wartości z przedziału od 1,07 do 2,78. Ponadto stwierdzono, że największe dopływy ścieków występują w miesiącach: marzec, maj, czerwiec, a w ciągu tygodnia – w soboty. Analiza częstości wystąpienia poszczególnych ilości ścieków dopływających do jasielskiej oczyszczalni wykazała, że najczęściej pojawiającym się dopływem był dopływ przyjmujący wartości z przedziału od 8 000 do 10 000 m3·d–1. Bazując na uzyskanych wynikach, stwierdzono, że oczyszczalnia ścieków w Jaśle pracuje w warunkach niedociążenia hydraulicznego.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2016, 28; 61-67
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies