Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Konstytucja polska" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Polskie unormowania konstytucyjne względem zasady pomocniczości i jej rozwinięcie w ustawach zwykłych
Polish constitutional normalization of the principle of subsidiarity and its development in law
Autorzy:
K limkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525310.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
zasada pomocniczości, polska konstytucja, trybunał konstytucyjny, prawo konstytucyjne
Opis:
Niniejsza praca jest próbą ukazania zasady pomocniczości i jej regulacji w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych aktach prawnych. Stosując metodę analizy instytucjonalno-prawnej, wykazano obecność i jej rozwój w aktach prawnych. Polskie prawo zna pojęcie pomocniczości i jej wpływu na życie publiczne. Przepisy jej dotyczące znaj-dują się m.in.: w preambule Konstytucji RP, co miało na celu podkreślenie jej znacze-nia dla realizacji praw obywatelskich. Uznano, że zasada pomocniczości jest ważna dla umacniania uprawnień obywateli i społeczności, które tworzą. Nakłada na ustawodaw-cę wymóg właściwego podziału kompetencji do wykonywania zadań lokalnej administracji publicznej. Na podstawie analizowanego materiału można dostrzec stopniowy, choć powolny rozwój zasady pomocniczości w polskim prawodawstwie. Znacząca jest rola przepisów konstytucyjnych dotyczący pomocniczości, będąc wyznacznikiem kie-runku jej rozwoju, oraz wpływ Trybunału Konstytucyjnego na funkcjonowanie zasady pomocniczości poprzez wydawane orzeczenia.Pierwsza część tekstu to przegląd zasady pomocniczości w Konstytucji RP oraz jej wpływu na państwo. Druga część dotyczy zasady pomocniczości w ustawach zwykłych, pokazując, jak zasada jest rozwijana od końca lat 80. Ostatnia część to próba zaprezen-towania realizacji pomocniczości w działalności samorządu terytorialnego. Skoncentrowano się w niej na roli pomocniczości dla zachowania jego autonomii działań.
This paper is an attempt to show regulations on the principle of subsidiarity, enclosed in Po-lish Constitution and other legal acts. Polish legislation is familiar with the concept of sub-sidiarity, it is included in the preamble of the Constitution of the Republic of Poland. This provision was intended to emphasize its importance for the implementation of civil rights. It was considered that subsidiarity is important for strengthening the powers of citizens and communities they create. It is present to protect their rights, as well as any action taken by manifestations of civic activity in associations. This imposes an obligation on the legisla-ture for an appropriate division of roles, in carrying out tasks of the local public administra-tion. Applying the method of the institutional and legal analysis, demonstrated the presence and development of subsidiarity in the legislation. Analyzed materials also show the gradu-al, yet slow development of the principle of subsidiarity in Polish legislation. Its basis can be found in the constitutional law, which is the determinant of the direction of its development. The Constitutional Tribunal is also affecting subsidiarity by its decisions.The first part is a review of the principle of subsidiarity in Polish Constitution. It also expresses the impact of principle on the Republic of Poland. The second part concerns the principle of subsidiarity in the ordinary law. It shows how the principle is being de-veloped since the late 80’s. The last part is an attempt to reveal the implementation of subsidiarity in activities of local governments. It focuses on how subsidiarity can provi-de the right to operate freely and retain autonomy of actions.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 3 (25); 91-105
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza a lud pracujący miast i wsi w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i prawie w yborczym (1952–1989)
Polish United Workers’ Party (PZPR) and Working People of Cities and Villages, in the View of Constitution of the Polish People’s Republic (PRL) and Electoral Law (1952–1989)
Autorzy:
Mażewski, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525016.pdf
Data publikacji:
2020-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja PRL, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, lud pracują-cy miast i wsi, przewodnia siła polityczna społeczeństwa w budowie socjalizmu
Opis:
Od samego początku PZPR była główną strukturą zorganizowania ludu pracującego miast i wsi jako suwerena w PRL, acz ta sprawa była tylko implicite uregulowana przez prawo konstytucyjne. Expressis verbis stało się to dopiero w 1976 r. na gruncie wspólnej ordynacji do Sejmu PRL i rad narodowych z 17 stycznia oraz przepisu art. 3 Konstytucji PRL po nowelizacji z 10 lutego. Można uznać, że regulacja prawnokonstytucyjnego po-łożenia PZPR po ponad ćwierć wieku od momentu uchwalenia Konstytucji PRL znala-zła wreszcie swój pełny wyraz. Dzięki rozwiązaniu prawnemu zawartemu w tych dwóch aktach prawnych PZPR, kontrolując proces wyborczy, jednocześnie decydowała o treści stanowionego w Sejmie prawa, co odbywałoby się zgodnie z zasadą suwerenności ludu pracującego miast i wsi. Właśnie do tego sprowadzał się proces wyrażania woli suwere-na w państwie socjalistycznym, jakim był PRL, i podnoszenia tej woli do godności usta-wy. Ale ze względu na ustrojowopolityczną anachroniczność, istnienie zbyt dużego rozdźwięku z realiami PRL pod koniec lat 70. ubiegłego wieku, niedługo potem zacznie się odwrót od tej regulacji prawnej. Na gruncie rozwiązań prawnych z 6 maja 1987 r., usta-nawiających instytucje referendum ogólnokrajowego, mieliśmy do czynienia w sensie prawnokonstytucyjnym z początkiem ustanawiania nowego suwerena w miejsce ludu pracującego. W efekcie na znaczeniu musiały tracić struktury zorganizowania ludu pra-cującego z instancjami PZPR na czele. Proces ten znakomicie pogłębił się po uchwaleniu ordynacji wyborczych do Sejmu PRL i Senatu PRL z 7 kwietnia 1989 r.
From the very beginning, the PZPR was the main structure for organizing working peo-ple of cities and villages as a sovereign in the PRL, but this matter was only implicitly reg-ulated by constitutional law. Expressis verbis, it happened in 1976 on the basis of joint or-dinance of Polish People’s Republic Seym and national councils dated January 17th and the provision of Article 3 of Polish Constitution after the amendment dated 10th Feb-ruary.It can be concluded that the regulation of the PZPR legal and constitutional po-sition after more than a quarter of a century, since the Constitution of the Polish Peo-ple’s Republic was adopted, has finally found its full expression. With the legal solution contained in those two legal acts, the PZPR, while controlling the electoral process, at the same time it determined the content of the law constituted in Seym, which would be done in accordance with the principle of the sovereignty of the working people of towns and villages. That is exactly what the process of expressing the will of a sovereign in a so-cialist state like the Polish People’s Republic was, and raising that will to the dignity of a statute. But due to the systemic and political anachronism, the existence of too much dissonance with the realities of the Polish People’s Republic in the late 70s of the last cen-tury, a retreat from this legal regulation will begin soon afterwards. On the basis of le-gal solutions of 6th May, 1987, establishing the institutions of a nationwide referendum, we were dealing in the legal and constitutional sense with the beginning of the estab-lishment of a new sovereign in place of working people class. As a result, the structures of organizing the working people along with the PZPR instances had to lose their signif-icance. This process deepened greatly after the adoption of the electoral regulations for the PRL Sejm and the PRL Senate on 7th April 1989.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 1 (53); 235-266
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona prawna wolności myśli, sumienia i wyznania
Legal Protection of Freedom of Thought, Conscience and Religion
Autorzy:
Astramowicz-Leyk, Teresa
Turchyn, Yaryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197718.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wolność myśli
sumienia i wyznania
prawa człowieka
prawo międzynarodowe
polska konstytucja
freedom of thought
conscience and religion
human rights
Polish Constitution
international law
Opis:
Freedom of thought, conscience and religion is one of the fundamental freedoms of individual, which has to be and is protected by international and national law, as shown on the example of the Polish Constitution. Freedom of conscience includes both the right of individual to choose the worldview and the right to change it. Freedom of religion ensures the right to express and manifest the views and convictions on religion individually and collectively, privately or publicly. Considering derogation of freedom of thought, conscience and religion, international law states that it may be restricted, but only in specific circumstances and under the legal act. The Polish Constitution is in line with international law in terms of restricting the above freedom.
Wolność myśli, sumienia i wyznania to jedna z podstawowych wolności jednostki, która musi być i jest chroniona przez prawo międzynarodowe i krajowe, co ukazano na przykładzie polskiej konstytucji. Pod pojęciem wolności sumienia kryje się prawo wyboru przez jednostkę ludzką swojego światopoglądu i prawo do jego zmiany. Wolność wyznania daje jednostce prawo do uzewnętrzniania i manifestowania poglądów i przekonań przysługujących jednostce w kwestiach religijnych indywidualnie i zbiorowo, prywatnie lub publicznie. Można tę wolność ograniczać, ale musi to być określone w ustawie i tylko w szczególnych okolicznościach. Polska w tym zakresie jest zgodna z prawem międzynarodowym.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 193-206
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between independence and political subordination. A brief outline of the constitutional history of the judiciary in Poland in the years 1918–2018
Między niezawisłością a politycznym podporządkowaniem. Krótki zarys konstytucyjnej historii władzy sądowniczej w Polsce w latach 1918–2018
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942139.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
judiciary
Polska
constitution
1918–2018
władza sądownicza
Polska
konstytucja
Opis:
On November 11, 2018, 100 years have passed since Poland regained its independence. This period, however, was not entirely the period of the peaceful development of a fully independent state, but a relatively short period of freedom (1918–1939) was interrupted by German occupation during World War II, and then by limited sovereignty and subjection to the Soviet Union in the years 1944–1989. It was not until 1989 that Poland entered again the path of political change that led to the democratization of social and political life and to the adoption in 1997 of the democratic Constitution that is still in force today. This difficult time is in line with the equally difficult history of the Polish judiciary, with the changing constitutional foundations of its organization and sometimes dramatic practice of its functioning. The aim of this study is to synthetically outline these issues, including the basic Polish constitutional norms of 1918– 2018 regarding the judiciary and a brief description of their impact on the functioning of Polish judicial authorities.
W dniu 11 listopada 2018 r. minęło 100 lat od odzyskania niepodległości przez Polskę. Okres ten nie należał jednak niestety w całości do czasu spokojnego rozwoju niepodległego państwa, ale po stosunkowo krótkim okresie wolności (1918–1939) wiązał się najpierw z niemiecką okupacją w czasie II wojny światowej, a następnie z ograniczoną suwerennością i podległością Związkowi Radzieckiemu w latach 1944–1989. Dopiero w 1989 roku Polska weszła ponownie na drogę przemian ustrojowych, które doprowadziły do demokratyzacji życia społecznego i politycznego i do przyjęcia w 1997 roku obowiązującej do dziś demokratycznej Konstytucji. W ten niełatwy czas wpisuje się równie trudna historia polskiego sądownictwa, ze zmieniającymi się konstytucyjnymi podstawami jego organizacji oraz dramatyczną niekiedy praktyką funkcjonowania. Celem tego opracowania jest syntetyczne zarysowanie tych zagadnień, z uwzględnieniem podstawowych polskich norm konstytucyjnych z lat 1918–2018 dotyczących sądownictwa i krótkim opisem ich wpływu na funkcjonowanie polskich organów sądowniczych.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 167-175
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Specificity of the Constitutionalization Process of Systemic Changes in Poland During the Period of Transformations
Specyfika procesu konstytucjonalizacji zmian ustrojowych w Polsce w okresie transformacji
Autorzy:
Dziemidok-Olszewska, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920521.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Polska
constitutionalization
constitution
systemic changes
konstytucjonalizacja
konstytucja
zmiany ustrojowe
Polska
Opis:
The aim of the article is to indicate the prevalent features of the Polish process of constitutional and systemic changes in Poland in 1989-1997. It was assumed that the Polish process of constitutionalization was characterized by a number of specific features which were interrelated and dependent on each another. The aim of the paper is to recognize the phased character of the changes as the first feature of the political transformation process in Poland, whereas compromise should be regarded as its basic attribute. Other specific features (presented in the subsequent parts of the article) include: evolutionary, temporary, and pragmatic nature of the process.
Celem artykułu jest wskazanie głównych, dominujących cech polskiego procesu zmian konstytucyjno-ustrojowych w Polsce w latach 1989-1997. Przyjęto założenie, że polski proces konstytucjonalizacji posiadał szereg cech specyficznych, które były ze sobą powiązane i od siebie zależne. Hipotezą artykułu jest uznanie etapowości zmian za pierwszą, a kompromisu za podstawową cechę procesu transformacji ustrojowej w Polsce. Inne cechy specyficzne to: ewolucyjność, tymczasowość oraz pragmatyzm procesu zmian. Cechy te zostały przedstawione w kolejnych częściach artykułu.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 6 (58); 115-126
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water Security in Poland. Conceptualization and General Constitutional Conditions
Bezpieczeństwo wodne w Polsce. Konceptualizacja i ogólne warunki konstytucyjne
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Mojska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/940905.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
water security
Polska
constitution
bezpieczeństwo dostępu do wody Polska
konstytucja
Opis:
The summer 2019 in Poland was hot and dry. A similar trend was also observed in previous years, so Poles partly got used to the view of extremely low levels of rivers. But at the beginning of June, Skierniewice – a town of 47 000 people, ran out of water. Similar situations, which are expected to happen in Poland repeatedly, undermine the social sense of security, indicating that access to water may be at risk and it cannot be taken for granted. They also trigger discussion on the state’s responsibility to secure water of adequate quality and quantity to meet social and environmental water-related needs, in other words – to provide water security. The purpose of this article is to analyze a complex issue of “water security” in Poland, through the lenses of its general constitutional conditions. The article is divided into four sections. The first section considers the concept of “water security” as a theoretical framework and increasingly significant water governance paradigm; the second one briefly outlines the most pressing water security problems in Poland; the third one is focused on the constitutional characteristics of water security as a special task norm of the Polish basic law; finally, the fourth section analyzes water security as the constitutional right of an individual.
Lato 2019 r. w Polsce było rekordowo upalne i suche. Podobne tendencje widoczne były w poprzednich latach, dlatego po części przywykliśmy do widoku ekstremalnie niskich poziomów rzek. Jednak na początku czerwca w Skierniewicach – mieście zamieszkałym przez 47 000 osób, po prostu zabrakło wody. Tego typu sytuacje, które mają powtarzać się w Polsce, zakłócają społeczne poczucie bezpieczeństwa, wskazując, że dostęp do wody może być zagrożony i nie można go uznać za absolutny pewnik. Sprzyjają także dyskusji na temat odpowiedzialności państwa za zapewnienie bezpieczeństwa dostępu do wody. Celem artykułu jest analiza złożonego zjawiska bezpieczeństwa dostępu do wody w Polsce, przez pryzmat jego ogólnych uwarunkowań konstytucyjnych. Rozważania podzielono na cztery części. W pierwszej analizie poddano koncepcję bezpieczeństwa dostępu do wody jako formułę teoretyczną i zyskujący na znaczeniu paradygmat zarządzania zasobami wodnymi; w drugiej zwięźle omówiono najistotniejsze problemy bezpieczeństwa dostępu do wody w Polsce; w trzeciej dokonano ogólnej konstytucyjnej charakterystyki bezpieczeństwa wodnego jako szczególnej normy programowej polskiej ustawy zasadniczej, a w czwartej jako konstytucyjnego prawa jednostki.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 415-431
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Financial Stability Mandate of the Narodowy Bank Polski: A Constitutional Perspective
Mandat Stabilności Finansowej Narodowego Banku Polskiego: Perspektywa konstytucyjna
Autorzy:
Jurkowska-Zeidler, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920446.pdf
Data publikacji:
2020-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
central bank
Narodowy Bank Polski
Polish Constitution
financial stability
financial crisis
financial safety net
bank centralny
polska konstytucja
sieć bezpieczeństwa finansowego
stabilność finansowa
kryzys finansowy
Opis:
Experiences related to the global financial crisis of 2008 and to subsequent turbulence in the financial market, and also to threats connected with the COVID-19 pandemic, demonstrate the evolution of the aims of the functioning of central banks. The goal of monetary stability, which means attempting to ensure low inflation, has proved insufficient. As a part of building a new architecture of financial regulation and supervision (at international, European, and national level), the mandate of central banks has been strengthened and supplemented with activities aimed at ensuring the stability of the financial system, understood as a state of affairs in which systemic risk does not accumulate. The aim of this article is to analyze the systemic role of the NBP (Polish Central Bank) from the point of view of the contemporary evolution of the role of central banks within the financial safety net.
Doświadczenia globalnego kryzysu finansowego z 2008 r. i kolejnych turbulencji na rynku finansowym, w tym także i zagrożeń związanych z rozprzestrzeniającą się epidemią Covid-19, dowodzą ewolucji celów funkcjonowania banków centralnych. Cel stabilności monetarnej, co oznacza dbałość niski poziom inflacji okazał się celem niewystarczającym. W ramach budowania nowej architektury regulacji i nadzoru rynku finansowego (na poziomie międzynarodowym, europejskim i krajowym) mandat banków centralnych został wzmocniony i uzupełniony o działania na rzecz stabilności systemu finansowego rozumianej jako stan, w którym nie dochodzi do kumulacji ryzyka systemowego. Celem artykułu jest analiza ustrojowej roli NBP z punktu widzenia współczesnej ewolucji roli banków centralnych w sieci bezpieczeństwa finansowego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 213-225
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constitutional Review in Poland. On the 220th Anniversary of the Case of Marbury v. Madison
Kontrola konstytucyjności w Polsce. W 220. rocznicę sprawy Marbury p. Madison
Autorzy:
Strzępek, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177717.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Polska
Constitution
Hans Kelsen
Constitutional review
Marbury v. Madison
Polska
Konstytucja
Kontrola konstytucyjności
Marbury p. Madison
Opis:
In 1803, the Supreme Court of the U.S. gave a judgment in the case of Marbury v. Madison. The 220th anniversary of this event is a good occasion to describe the Polish model of constitutional review in the context of the American-style model. Although most countries have written constitutions, their constitutional review models can vary significantly. This research study was conducted to illustrate similarities and differences between the American and European models of constitutional review. In the study, the model of constitutional review in the United States and Poland was analysed. The author’s result of analyses of respective provisions of constitution and case-law in these countries presented that there are significant differences between the discussed models with regard to their organisation and functioning
W 1803 r. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych wydał orzeczenie w sprawie Marbury p. Madison. 220. rocznica tego wydarzenia jest dobrą okazją do opisania polskiego modelu kontroli konstytucyjności prawa w kontekście modelu amerykańskiego. Chociaż większość państw ma spisane konstytucje, modele kontroli konstytucyjności w nich zawarte mogą znacznie się od siebie różnić. Niniejsze badania zostały przeprowadzone w celu przedstawienia podobieństw i różnic między amerykańskim a europejskim modelem kontroli konstytucyjności. W opracowaniu analizie poddano model kontroli konstytucyjności w Stanach Zjednoczonych oraz w Polsce. Autorskie wyniki analiz poszczególnych przepisów i orzecznictwa w tych państwach pokazały, że między omawianymi modelami istnieją istotne różnice w zakresie ich organizacji i funkcjonowania.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 353-364
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura syntaktyczno-chronologiczna artykułu 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej a niepodległość państwa w relacji z innymi wartościami tego przepisu
The Syntactic-Chronological Structure of Article 5 of the Constitution of the Republic of Poland and the Independence of the State in Relation to other Values of This Provision
Autorzy:
Stelmach, Andrzej
Chrobak, Piotr
Kurek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51451950.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
logic
independence
state security
Constitution
The Republic of Poland
logika
bezpieczeństwo państwa
Rzeczpospolita Polska
niepodległość
Konstytucja
Opis:
The subject of consideration is the logical analysis of Art. 5 of the Constitution of the Republic of Poland, which, with its scope of norms, covers the fundamental obligations of the State. The political-legal approach to this issue includes a reflection on whether the syntactic-chronological structure of Art. 5 states that the independence of the state is more important than the security of individuals/citizens, because by maintaining independence the state can ensure the security of the individual. The article uses the sentence analysis methods of formal logic, formal-dogmatic, systemic and institutional-legal analysis. The analysis shows that, from a logical point of view, the overriding values are independence and the associated inviolability of territory, from which the possibility of the state’s existence is derived. All other values are subordinate to the independence of the state, because without it they do not exist.
Przedmiotem rozważań jest logiczna analiza art. 5 Konstytucji RP, który obejmuje swoim zakresem normowania podstawowe zobowiązania państwa. Politologiczno-prawne ujęcie tego zagadnienia obejmować będzie m.in. refleksję czy struktura syntaktyczno-chronologiczna art. 5 stanowi, że niepodległość państwa jest istotniejsza od bezpieczeństwa poszczególnych jednostek/obywateli, bo dzięki zachowaniu niepodległości, państwo może zapewnić bezpieczeństwo jednostki. W artykule wykorzystano metody analizy zdań logiki formalnej, formalno-dogmatyczną, analizy systemowej oraz instytucjonalno- prawną. Z przeprowadzonej analizy wynika, że z logicznego punktu widzenia nadrzędnymi wartościami są niepodległość i związana z nią nienaruszalność terytorium, z których w ogóle wynika możliwość istnienia państwa. Wszystkie inne wartości są podrzędne niepodległości państwa, ponieważ bez niej nie istnieją. Jednocześnie nie zmienia to faktu, że zapewnienie wolności, praw i bezpieczeństwa jednostki jest traktowane jako jeden z fundamentów ustroju państwa.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 3(79); 127-137
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Government and Politics of Poland in the Light of the Constitutional Perspective since 1989
Rząd i polityka Polski w świetle perspektywy konstytucyjnej od 1989 r.
Autorzy:
Bharti, Mukesh Shankar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162225.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
government and politics
Constitution
Polska
political reform
institutional development
rząd i polityka
Konstytucja
Polska
reforma polityczna
rozwój instytucjonalny
Opis:
The article analyses the characteristics of the Polish constitution and government since 1989. This study empirically discusses the dynamics of the constitutional framework and Polish political system in the light of the outcomes of the parliamentary elections and the formation of the government in the Republic of Poland. The article describes Samuel P Huntington‘ s theoretical-speculative theory as the primary level of political development in Poland. According to Samuel P Huntington, between 1989 and 1990, several countries from Central, Eastern and Southern Europe moved from totalitarian rule to the democratic forms of government. The constitution was formulated according to the rule of the law and is based on democratic norms. This democratic revolution is probably the most important political trend and Poland was also affected by this wave of democratisation in 1989. The main purpose of this study is to describe the political transformation which is resulted in the democratic government. How does Poland establish the rule of law and a sustainable popular government that follows constitutional norms? The result of this article is that the political parties, creating the opposition in parliament, must propose a new strategy of behaviour in such circumstances, in particular by tackling the compromise of a democratic system on the basis of the Constitution of 1997, e.g. distribution of powers, elections, party politics, the position of the Constitutional Court and functioning of the judiciary in the country.
W artykule dokonano analizy charakterystyki polskiej Konstytucji i rządu od 1989 r. W artykule omówiono empirycznie dynamikę ustroju konstytucyjnego i polskiego systemu politycznego w świetle wyników wyborów parlamentarnych i formowania się rządu w RP. Artykuł opisuje teorię spekulacyjną Samuela P. Huntingtona jako podstawowy poziom rozwoju politycznego w Polsce. Według Samuela P. Huntingtona w latach 1989–1990 kilka państw Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej przeszło od rządów totalitarnych do demokratycznych form rządów. Konstytucja została sformułowana zgodnie z rządami prawa i opiera się na normach demokratycznych. Ta demokratyczna rewolucja jest prawdopodobnie najważniejszym nurtem politycznym, a Polska została dotknięta tą falą demokratyzacji w 1989 r. Głównym celem niniejszego opracowania jest opisanie transformacji ustrojowej, której efektem są demokratyczne rządy. W jaki sposób Polska ustanawia rządy prawa i trwały rząd ludowy przestrzegający norm konstytucyjnych? Wynikiem niniejszego artykułu jest to, że partie polityczne, tworząc opozycję w parlamencie, muszą zaproponować nową strategię postępowania, w szczególności poprzez zmierzenie się z kompromisem systemu demokratycznego w oparciu o Konstytucję z 1997 r., m.in. podział władzy, wybory, polityka partyjna, pozycja Trybunału Konstytucyjnego i funkcjonowanie sądownictwa w państwie.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 439-452
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Principles of the political system of the Republic of Poland
Zasady ustroju politycznego w Rzeczypospolitej Polskiej
Autorzy:
Giżyńska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942145.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
principles of the political system political system, constitution Republic of Poland
zasady ustroju politycznego
system polityczny
konstytucja
Rzeczpospolita Polska
Opis:
The subject of this study is to present principles of the system determine political character of the state and the system ruling in it of power. The analysis is covered constitutional regulations referring to the following principal principles: principle of the sovereignty of Nation, principle of democratic legal state, principle of freedom and of laws of individual, principle of the division of authorities, principle of the political pluralism, principle of the supreme position of the Constitution, principle of the decentralization of the official authority, principle of the decentralization of the official authority. The work is based on the legal-dogmatic method.
Przedmiotem opracowania jest ukazanie prawnych ram zasad ustroju, które określają charakter ustrojowy państwa i panujący w nim system władzy. Analizie poddano konstytucyjne regulacje dotyczące następujących zasad ustroju państwa: zasada suwerenności Narodu, zasada demokratycznego państwa prawnego, zasada wolności i praw jednostki, zasada podziału władz, zasada pluralizmu politycznego, zasada nadrzędności konstytucji, zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego, zasad społecznej gospodarki rynkowej. W pracy wykorzystano metodę prawno-dogmatyczna.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 41-54
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja Prezydenta IV Rzeczypospolitej Polskiej
The Institution of the President of the Fourth Republic of Poland
Autorzy:
Koziełło, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850667.pdf
Data publikacji:
2023-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
IV Rzeczpospolita Polska
ustrój polityczny
Prezydent RP
konstytucja
The Fourth Republic of Poland
political system
constitution
President of the Republic of Poland
Opis:
The article is a presentation of concepts concerning the institution of the President of the Republic of Poland in the system of the Fourth Republic, promoted by Law and Justice and the League of Polish Families. Both groups took the position that the president should be made the most important person in the state, with influence over all areas of political life. The president would have the right to determine with the government the main directions of state policy, direct the work of the government according to his will, influence the legislative process so that it proceeds in accordance with his expectations, and control the judiciary. It was believed that this would make the head of state, coming from one party or the other, more effective in implementing the vision of the Fourth Republic.
Artykuł stanowi przedstawienie koncepcji dotyczących instytucji Prezydenta RP w ustroju IV Rzeczypospolitej, propagowanych przez Prawo i Sprawiedliwość oraz Ligę Polskich Rodzin. Oba ugrupowania stały na stanowisku, że należy uczynić z prezydenta najważniejszą osobę w państwie, mającą wpływ na wszystkie dziedziny życia politycznego. Prezydent miałby prawo ustalać wraz z Radą Ministrów główne kierunki polityki państwa, kierować pracami Rady Ministrów zgodnie ze swoją wolą, wpływać na proces ustawodawczy, aby przebiegał zgodnie z jego oczekiwaniami oraz kontrolować władzę sądowniczą. Uważano, że dzięki temu głowa państwa, wywodząca się z jednej lub drugiej partii, będzie bardziej skuteczna we wprowadzaniu w życie wizji IV Rzeczpospolitej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 5(75); 285-298
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System of Government in Poland after the Country’s Accession to the European Union
System rządów w Polsce po akcesji państwa do Unii Europejskiej
Autorzy:
Tomaszewski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/51449022.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Polska
European Union
European integration
system of government
Constitution of the Republic of Poland of 1997
Polska
Unia Europejska
integracja europejska
system rządów
Konstytucja RP z 1997 r.
Opis:
The subject of research presented in the article is the system of government in Poland. The considerations concern the relationship between the normative solutions defined in the Constitution of the Republic of Poland of 1997 and the influence of the EU on the modification of political solutions in Poland. It was hypothesized that after Poland’s accession to the EU, the system of government in Poland changed in terms of political practice. It has been shown that functioning in the EU resulted in a departure from the characteristic rationalization of the system of government and brought it closer to the parliamentary model. The research was based on the following methods: institutional-law, systemic and comparative.
Przedmiotem badań w artykule jest system rządów w Polsce. Rozważaniom poddano zależności pomiędzy rozwiązaniami normatywnymi, określonymi zwłaszcza w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r, a wpływem Unii Europejskiej na modyfikację rozwiązań ustrojowych w Polsce. Postawiono hipotezę, że: po akcesji Polski do UE zmienił się system rządów w Polsce w wymiarze praktyki ustrojowej. W toku rozważań wykazano, iż funkcjonowanie państwa w UE spowodowało odejście od charakterystycznego zracjonalizowania systemu parlamentarno-gabinetowego oraz zbliżenie się do modelu parlamentarnego. Wskazano możliwości dalszej ewaluacji. Badania prowadzono głównie z wykorzystaniem metod: instytucjonalno-prawnej (prawo krajowe oraz prawo unijne), systemowej (system instytucjonalno-prawny UE i RP) oraz porównawczej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 3(79); 235-248
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realny system rządów w Polsce po akcesji państwa do Unii Europejskiej
The real system of government in Poland after the country’s accession to the European Union
Autorzy:
Tomaszewski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16538508.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
system rządów
Polska
Unia Europejska
Konstytucja RP z 1997 r.
integracja europejska
system of government
Polska
European Union
Constitution of the Republic of Poland of 1997
European integration
Opis:
The subject of research presented in the article is the system of government in Poland. The considerations concern the relationship between the normative solutions defined in the Constitution of the Republic of Poland of 1997 and the influence of the EU on the modification of political solutions in Poland. It was hypothesized that after Poland’s accession to the EU, the system of government in Poland changed in terms of political practice. It has been shown that functioning in the EU resulted in a departure from the characteristic rationalization of the system of government and bringing it closer to the parliamentary model. The prediction presents possible further directions of modification of the system of governance depending on the evolution of the EU. The research was based on the following methods: institutional-legal, systemic and comparative.
Przedmiotem badań w artykule jest system rządów w Polsce. Rozważaniom poddano zależności pomiędzy rozwiązaniami normatywnymi, określonymi zwłaszcza w Konstytucji RP z 1997 r, a wpływem UE na modyfikację rozwiązań ustrojowych w Polsce. Postawiono hipotezę, że po akcesji Polski do UE zmienił się system rządów w Polsce w wymiarze praktyki ustrojowej. W toku rozważań wykazano, iż funkcjonowanie w UE spowodowało odejście od charakterystycznego zracjonalizowania systemu rządów oraz zbliżenie się do modelu parlamentarnego. W predykcji przedstawiono możliwe dalsze kierunki modyfikacji systemu rządów zależne od ewolucji UE. Badania prowadzono z wykorzystaniem metod: instytucjonalno-prawnej, systemowej oraz porównawczej.
Źródło:
Copernicus Political and Legal Studies; 2023, 5; 46-53
2720-6998
Pojawia się w:
Copernicus Political and Legal Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The draft Constitution of the Polish State of 1917, on the idea of resurrecting the Polish state in 1918 as a mixed (constitutional) monarchy and the main provisions of the monarchical constitution for Poland
Projekt Konstytucji Państwa Polskiego z 1917 roku, czyli o idei odbudowy państwa polskiego w 1918 roku jako monarchii mieszanej (konstytucyjnej) i o głównych postanowieniach monarchicznej konstytucji dla Polski
Autorzy:
Wiszowaty, Marcin Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942151.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Mixed Monarchy
Polska
draft constitution
Regency Council
Temporary
Council of State
First World War
Constitutional Law
regaining independence
monarchia mieszana
Polska
Konstytucja
projekt konstytucji
Rada Regencyjna
Tymczasowa Rada Stanu
pierwsza wojna światowa
prawo konstytucyjne
odzyskanie niepodległości
Opis:
The aim of this paper is to analyze the provisions of the “draft Constitution of the Polish State” of July 1917 – an original achievement of the Polish doctrine of state law. In the opinion of the majority of contemporary representatives of Polish constitutional law, the activities of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland, as well as the Regency Council – bodies composed of Poles, but appointed by the German occupation authorities in 1916–1917, were meaningless, and the bodies themselves were imposed from outside and pursuing foreign interests. As a consequence, the value of the systemic achievements of these bodies and its meaning is denied. However, the analyzed document developed under the auspices of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland was chronologically the first full draft constitution for Poland after the state regained its independence. It is an interesting and original testimony to the high substantive level of Polish science of constitutional law developing in the absence of Polish statehood. It is also a proof that a mixed (constitutional) monarchy was considered to be the optimal political system for rebuilding statehood after more than 120 years of non-existence. The fact of fully Polish authorship of the project (mainly in the persons of prominent professors of law) may be a counter-argument against the thesis that the idea of a monarchical system for the Polish state reactivated in 1918 was completely foreign and imposed from the outside. Although the Polish political elites in 1918 ultimately gave up the idea of introduction of a constitutional monarchy in Poland, some of the solutions contained in the 1917 draft constitution became an inspiration for later systemic projects, both submitted during the work on the first full constitution of an independent Polish state enacted in 1921 as well as during the subsequent discussions on its revision.
Celem niniejszego opracowania jest omówienie założeń Projektu Konstytucji Państwa Polskiego z lipca 1917 r. – prawie nieobecnego w literaturze naukowej z zakresu prawa konstytucyjnego dokumentu stanowiącego oryginalny element dorobku polskiej doktryny prawa państwowego. W opinii większości przedstawicieli polskiej nauki prawa konstytucyjnego działalność Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego i Rady Regencyjnej – ciał złożonych z Polaków, ale powołanych przez okupacyjne władze niemieckie w latach 1916–1917 była pozbawiona znaczenia, a same organy narzucone z zewnątrz i realizujące obce interesy. W konsekwencji odmawia się znaczenia i neguje wartość dorobku ustrojowego tych ciał. Tymczasem, projekt z 1917 r. firmowany przez Tymczasową Radę Stanu Królestwa Polskiego był chronologicznie pierwszym, pełnym projektem konstytucji dla Polski po odzyskaniu przez nią niepodległości. Jest on ciekawym i oryginalnym świadectwem wysokiego poziomu polskiej nauki prawa konstytucyjnego rozwijającej się w warunkach braku własnej państwowości. Jest także dowodem na uznanie ustroju monarchii mieszanej (konstytucyjnej) za optymalny dla odbudowy państwowości po ponad 120 latach podziału terytorium i narodu na trzy części i ich pozostawania pod obcymi wpływami. Całkowicie polskie autorstwo projektu może stanowić kontrargument wobec tezy o całkowicie obcej i narzuconej z zewnątrz idei ustroju monarchicznego dla reaktywowanego w 1918 r. państwa polskiego. Chociaż ostatecznie polskie elity zrezygnowały z wprowadzenia w Polsce ustroju monarchii konstytucyjnej, część rozwiązań zawartych w projekcie konstytucji z 1917 r. stała się inspiracją dla późniejszych projektów ustrojowych, zarówno zgłaszanych w czasie prac nad pierwszą po zaborach, pełną konstytucją niepodległego państwa polskiego uchwaloną w 1921 r. jak również w czasie dyskusji nad jej rewizją.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 25-39
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies