Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "xvi w." wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 34
Tytuł:
Azyl w angielskim prawie karnym (XIII–XVI w.)
Autorzy:
Złamańczuk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621831.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
sanctuary, English criminal law
Opis:
The paper analyzes the privilege of sanctuary in English criminal law between the 13th and 16th centuries. The general privilege of sanctuary belonged to all churches, chapels and churchyards. Any felon who had taken sanctuary could remain there for forty days. During that time he had to declare to the coroner whether he would stand trial or abjure the realm. If he chose the latter, he then had to confess his guilt before the coroner, swear to leave the country and never return without the king’s license. He was assigned the nearest port from which he should leave the country. If, during this forty days privilege of sanctuary, or while he was en route to the seaside, he was arrested and arraigned, he might plead the privilege of sanctuary. The private sanctuaries, created by a grant either from the Pope or from the king, usually imposed no time limit and gave protection for life. The sanctuary, therefore, could be used as a convenient base for planning criminal activities. No doubt, the privilege of sanctuary was frequently abused. As a result, judges became more hostile to the plea of sanctuary and in 1534 the privilege was taken away from all traitors. Sanctuary and abjuration disappeared in the Tudor period. In 1624, it was enacted that no sanctuary or privilege of sanctuary be hereafter admitted or allowed in any case.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2011, 10; 47-69
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja imion chrześcijańskich mieszkańców XVI-wiecznego miasta Kleszczele na Podlasiu
Transformation in the structure of canonical first names in the town of Kleszczele in Podlasie in the mid-16th century
Autorzy:
Sajewicz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950939.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Podlasie
Kleszczele
XVI w.
imiona chrześcijańskie
transformacja
Opis:
The land survey records made in 1560 in Kleszczele by S. Dziewiałtowski list over 600 owners of plots and land in the town and in the five neighboring villages-suburbs. At that time surnames were comparatively rare, therefore the records usually listed the first name and nicknames of the owner of land. The land survey records of 1560 are the excellent ad earliest source of information about anthroponyms of the 16th-century inhabitants of Kleszczele and the surrounding villages, in particular about their first names and nicknames, and about the beginnings of the development of the local surname system. The purpose of the present study is to describe male first-name forms used by the inhabitants of the town of Kleszczele and its suburbs in the mid-16th century. The overwhelming majority were the folk equivalents of Orthodox first names, less often of Catholic ones. These forms developed as a result of transformations in the structure of canonical first names, aiming to adjust them to the language system of the local Ukrainian dialects. The canonical forms of first names, most often originating from Greek, Hebrew and Latin, were usually transformed as a result of far-reaching truncations (initial, medial, and final) and additions of appropriate derivational morphemes. The two procedures were frequently used at the same time.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2015, 15; 415-428
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Los szesnastowiecznego egzulanta briańskiego na przykładzie Karpia Jesypowicza (ur. ok. 1480 – zm. przed 10 X 1547)
The Life Story of a Sixteenth Century Bryansk Outlaw Exemplified by Karp Jesypowicz (born circa 1480 – died before 10.10.1547)
Судьба брянского изгнанника в 16 веке на примере Карпа Есыповича (рожд. ок. 1480 – ум. до 10.10.1547 гг.)
Autorzy:
Karp, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953260.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Капр Есыпович
Подлясье
XVI век
брянские земли
изгнанник
karp jesypowicz
podlasie
xvi w.
ziemia briańska
egzulant
16th c.
bryansk land
outlaw
Opis:
The article concerns a progenitor of the Karp family, Karp Jesypowicz, who after seizing the Bryansk Land by Moscow settled down in the Western border of the Grand Duchy of Lithuania at the beginning of the 16th century. The author presents a genealogy and property study based on the stormy history of the Lithuanian-Moscow borderland in the first half of the 16th century. He mentions, among others, Karp’s participation in the battle of Orsha. Characterizing his subsequent marriages, the author describes Karp’s efforts to maintain and increase his assets. The author also writes about Karp’s career of a civil servant. The author depicts him as a man of social advancement who, being an exceptionally industrious and unconventional person, was also incredibly successful in the civil service sector becoming a Crown Judge. Apart from his numerous personal qualities, very good contacts with the Radziwiłł and Sapieha families abetted his success too. Karp Jesypowicz started a long-term and close relationship with the Radziwiłł house for his offspring whereas his social status contributed to the strengthened position of his descendants in the Grand Duchy of Lithuania. The article has been written with the use of a thorough query in foreign and Polish archives and on the basis of printed sources, most of all the books of the Lithuanian Metrica.
В статье представлены протопласты рода Карпов, Капра Есыповича, который после того, как Московское княжество заняло брянские земли, в начале XVI века поселился на западной окраине Великого княжества Литовского. Автор представляет исследования, связанные с генеологией и имуществом, на фоне бурных судеб литовско-московского пограничья в первой половине XVI века, а также вспоминает об участии Карпа в битве под Оршей. Характеризуя очередные браки Карпа, пишет о его намерениях содержания и приумножения имеющихся богатств, а также о карьере чиновника. Представляет своего героя человеком, который добился общественного признания, будучи особой исключительно ловкой и интересной, сделал также успешную карьеру в сфере чиновничества и стал королевским судьей. Кроме множественных личных качеств, ему помогли, также, хорошие связи с Радивиллами и Сапегами. Карп Есыпович для своих потомков завязал долгие и близкие отношения с домом Радивиллов, а достигнутая общественная позиция дала начало росту положения, которое было присуще его потомкам в Великом княжестве Литовском. Статья написана при использовании множественных запросов в архивы как за границей, так и в Польше, а также опираясь на печатные источники, прежде всего из книг Литовской метрики.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2015, 23
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze w kwestii genezy białoruskiego Tristana
More on the question of the genesis of Belarusian Tristan
Autorzy:
Citko, Lilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519374.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
16th-century Raczynski Codex
Belarusian Tristan
Italian edit
hypothetical Serbian-Croatian edit
Kodeks Raczyńskich z XVI w.
białoruski Tristan
redakcja włoska
hipotetyczna redakcja serbsko-chorwacka
Opis:
The article is an attempt to refer to an ongoing discussion on the genesis of Old-Belarusian Tristan that has been preserved in the 16th-century Raczynski Codex in Poznan. The author shares an opinion that there was a South Slavic tie between Belarusian and Italian texts and gives linguistic arguments supporting this view. Lexical analysis of the text reveals words of South Slavic provenance that have been found in various Balcan languages. The group of so-called serbisms (Serbian vocabulary) known in other publications has been completed with new Balkan lexical elements certified in the vocabulary of Belarusian translation.
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2021, 21; 109-120
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy twórczość Jana Kochanowskiego może być źródłem poznania prawa?
Can Jan Kochanowski’s Work Be a Source of Learning About the Law?
Autorzy:
Makiłła, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308708.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Polish Sejm of the 16th century
Jan Kochanowski
Greek envoys
sources of knowledge of law
Sejm Polski XVI w.
Odprawa posłów greckich
źródła poznania prawa
Opis:
Poznawcza funkcja dzieł literackich pozostaje z reguły w bezpośrednim związku z kontekstem społecznym, historycznym czy kulturowym, stanowiąc odzwierciedlenie za pomocą fikcji literackiej wiedzy o tym, co miało rzeczywiście miejsce, względnie tego, co mogłoby zaistnieć, będąc w utworze literackim wyrazem projekcji rzeczywistości. W tym znaczeniu możliwe jest odniesienie się przez twórcę dzieła literackiego do właściwych rzeczywistości, w których działał, stosunków prawnych, ale także ustrojowych, jeśli ich przedstawienie w prezentowanym dziele ma znaczenie dla tworzącej je fikcji literackiej. Jeśli więc przyjąć, że projekcja literacka, nawet fikcyjna, przedstawia ciąg wydarzeń, a jednocześnie osadzona jest w określonych, właściwych dla czasu powstania utworu kontekście, w tym wypadku obejmującym także właściwe epoce stosunki prawne i ustrojowe, dzieło literackie może w ten sposób wypełniać funkcję poznawczą w zakresie poznania dziejów prawa czy ustroju. W oparciu o te założenia zbadaniu poddana została tragedia Jana Kochanowskiego Odprawa posłów greckich, zaprezentowana w 1578 r. w obecności pary królewskiej podczas uroczystości weselnych ówczesnego podkanclerzego koronnego, Jana Zamoyskiego z Krystyną Radziwiłł. Obowiązujący pogląd, że dzieło J. Kochanowskiego odzwierciedlało w sferze swojej fikcji literackiej przebieg obrad dawnego Sejmu polskiego z II poł. XVI w., który posłużył ich twórcy do prezentacji kwestii politycznych i ideowych ówczesnej epoki, został poddany weryfikacji w odniesieniu do koncepcji źródeł poznania prawa. Rezultatem badania dzieła literackiego J. Kochanowskiego, zwłaszcza tych części, w których można było wykazać odniesienie się przez autora do kwestii prawnych i ustrojowych jest uznanie, że sposób ich prezentacji może być potraktowany jako szczególne, historyczne źródło poznania prawa, w którym istotną rolę, na zasadzie instrumentu, służącego jego poznaniu, odgrywa kontekst historyczny, ale także polityczny, będący podstawą fikcji literackiej.
The cognitive function of literary works is usually directly related to the social, historical or cultural context, reflecting, by means of literary fiction, the knowledge of what actually happened, or what could happen, being an expression of the projection of reality in the literary work. In this sense, it is possible for the creator of a literary work to relate to the actual reality in which he operated, legal and systemic relations, if their presentation in the presented work is important for the literary fiction that creates the work. Therefore, if we assume that a literary projection, even a fictional one, presents a sequence of events, and at the same time is embedded in a specific context, appropriate for the time of the work’s creation, in this case also covering legal and systemic relations relevant to the epoch, a literary work may thus fulfill a cognitive function. in the field of learning about the history of law or the political system. Based on these assumptions, the tragedy of Jan Kochanowski, The Greek Envoys, presented in 1578 in the presence of the royal couple during the wedding ceremonies of the then Crown Deputy Chancellor, Jan Zamoyski with Krystyna Radziwiłł, was examined. The current view that the work of J. Kochanowski reflected in the sphere of its literary fiction the course of the sessions of the former Polish Sejm from the second half of the 16th century, which its creator used to present political and ideological issues of that era, was verified in relation to the concept of the sources of learning about law. The result of examining the literary work of J. Kochanowski, especially those parts in which it was possible to demonstrate the Author’s reference to legal and systemic issues, is the recognition that the manner of their presentation can be treated as a special, historical source of learning about law, in which an important role, as an instrument for learning about it, it plays the historical as well as the political context, which is the basis of literary fiction.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 2; 63-75
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związki kulturowe monasteru supraskiego z kulturą serbską w XVI wieku
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420283.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Monastery of Suprasl
Cultural relations
Serbian culture
monaster supraski
relacje kulturowe
kultura serbska
Opis:
Monaster supraski, w XVI wieku był drugim po Ławrze Kijowsko-Peczerskiej prawosławnych ośrodków zakonnych na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Monaster supraski zajmuje niekwestionowane miejsce w historii Kościoła prawosławnego, regionu i kultury wielu narodów. Ten najbardziej wysunięty na zachód prawosławny ośrodek klasztorny przekształcił się w drugiej połowie XVI w. w centrum kulturowe o znaczeniu ogólnosłowiańskim. Trudno bowiem wskazać inny ośrodek, w którym w takim zakresie skoncentrowane zostały najlepsze osiągnięcia różnych dziedzin kultury i w którym tak intensywnie przejawiały się kontakty z kulturą innych narodów słowiańskich, a najgłębsze i stare tradycje weszły organicznie w życie następnych wieków. Bezpośrednie związki Supraśla z kulturą serbską znajdują potwierdzenie w wystroju wnętrza cerkwi Zwiastowania NMP. Najważniejszą inwestycją klasztorną była wspomniana wyżej cerkiew Zwiastowania NMP. Wystrój wewnętrzny świątyni wskazuje na silne wpływy kulturowe bizantyjsko-ruskie na zachodnie obszary Wielkiego Księstwa Litewskiego. Za archimandrii Sergiusza Kimbara grupa malarzy podkierunkiem „Serbina Nektarego malarza” ozdobiła wnętrze świątyni freskami. Ławrę supraską odwiedzało wielu mnichów i dostojników z Bałkan w tym powracający z Moskwy patriarcha carogrodzki Jeremiasz II i patriarcha Serbski i Bułgarski Gabriel. Bliskie relacje monasteru z Kijowem, Słuckiem, Wilnem, Moskwą, Serbią, Wołoszczyzną, Bułgarią i ze św. Górą Athos pozwoliły na skoncentrowanie w nim dorobku kulturowego wielu narodów słowiańskich. Oddziaływanie kultur narodów wschodniosłowiańskichi bałkańskich uwidoczniło się na terenie monasteru w architekturze i malarstwie ikonograficznym, wystroju i wyposażeniu świątyńoraz w zbiorach biblioteki klasztornej.
Źródło:
ELPIS; 2017, 19
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marek Olejnik, Antroponimia starostwa grabowieckiego (XVI– XVIII w.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2019, ss. 348.
Autorzy:
Dacewicz, Leonarda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032753.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Źródło:
Studia Wschodniosłowiańskie; 2020, 20; 365-371
1642-557X
Pojawia się w:
Studia Wschodniosłowiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dochodowość starostw goniądzkiego i knyszyńskiego w epoce staropolskiej (XVI–XVIII w.)
Income from the starosties of Goniadz and Knyszyn in the Old Polish era (16th-18th centuries)
Autorzy:
Kwiatkowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44013946.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dochodowość
królewszczyzna
Knyszyn
Goniądz
kryzys
propinacja
folwark
wieś
miasto
profitability
royal estate
crisis
propination
manor
village
town
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja dochodowości starostwa goniądzkiego i knyszyńskiego od XVI do XVIII stulecia. W tekście zwrócono uwagę na różnice w poziomie oraz strukturze wpływów pieniężnych badanych królewszczyzn. Intratność dóbr była zależna od zmieniającej się liczebności jednostek osadniczych, czy klęsk elementarnych. Momentem przełomowym w dziejach dzierżaw okazał się kryzys gospodarczy, związany z wojnami połowy XVII w. Przełożył się on na zubożenie ludności, a w konsekwencji jej migracje i obniżenie wnoszonych opłat. Do połowy XVIII w. sytuacja finansowa uległa poprawie. W dużej mierze wynikało to z zakończenia niszczycielskich konfliktów zbrojnych, co pozwoliło na zwiększenie zamożności królewszczyzn.
The purpose of the article is to present the profitability of the Goniadz and Knyszyn starosties from the 16th to 18th centuries. The text highlights differences in the level and structure of monetary income of the examined royal estates. The profitability of the estates was influenced by the changing size of settlement units or natural disasters. The pivotal moment in the history of the leases was the economic crisis associated with the wars of the mid-17th century. This crisis led to the impoverishment of the population, subsequent migration, and a reduction in the fees paid. By the mid-18th century, the financial situation had improved, largely due to the cessation of destructive armed conflicts, allowing the royal estates to become more prosperous.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2023, 31; 183-208
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie się osadnictwa w obszarze gminy Korycin w XVI–XVIII wieku
Development of Korycin municipality settlement in the 16th–18th c.
Autorzy:
Maroszek, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953268.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Kings
the Jagiellons
settlement
mills
Grodno “table estate” (bona mensae regiae)
burgh
królowie
Jagiellonowie
osadnictwo
młyny
ekonomia grodzieńska
Korycin
miasteczko
Opis:
Dotąd niewykorzystywane materiały źródłowe są przechowywane w Metryce Litewskiej w Moskwie. Kwerenda w tym zespole archiwalnym ukazuje kształtowanie osadnictwa przez królów z dynastii Jagiellonów i późniejszych władców, zwłaszcza w ramach ekonomii grodzieńskiej.
The Lithuanian Metrica in Moscow stores resources that have not been used so far. A query of this archive depicts development of settlement by the Jagiellonian kings and subsequent rulers, particularly within Grodno “table estate” (bona mensae regiae).
Źródło:
Studia Podlaskie; 2017, 25
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th–18th Century
Prawosławni w wielowyznaniowej i wielokulturowej Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku
Autorzy:
Mironowicz, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951422.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Orthodox Church
Polish-Lithuanian Commonwealth
multicultural society
religion relations
tolerance
Opis:
The society of the Commonwealth was always characterized – to a greater or lesser degree – by a diversified religious and national structure. The problem with a society with different religious characteristics had appeared on a large scale already in the 14th century, when ethnically non-Polish people could be found within the borders of the Commonwealth. In the 14th century the Kingdom of Poland lost extensive ethnically Polish areas in the West. The religious and ethnic structure of the state changed due to the incorporation of Red Ruthenia by Casimir III the Great (Kazimierz Wielki). Casimir III the Great – the last representative of the Piast dynasty – understood the importance of the problem connected with the presence of Orthodox Church members within state borders. The king preserved the rights and rites of the Orthodox Church. Political relations between the grand Duchy of Lithuania and Catholic Poland had religious repercussions. It curbed the development of the Orthodox religion and paved the way for the Latin Church – with all the political and cultural consequences. The Orthodox religion changed from the dominating position to a tolerated one. Yet the Jagiellonians understood that Orthodox people inhabited their own – in an ethnic sense – territories. The Jagiellonians, as opposed to the Angevin (Andegawenowie) or the House of Valois (Walezjusze), built their power on the multireligious structure of the Grand Duchy of Lithuania. They did not intend to follow the western model of a single religion Roman Catholic state, with one dominating Latin culture. Their stand resulted from the ethnic structure of the Grand Duchy of Lithuania. During the Jagiellonian dynasty, the Orthodox religion became a national and folk denomination, through the omnipresence of various forms of cult and rites. The power of the Commonwealth was based on its recognition by the Orthodox Ruthenian population of the Crown and the Grand Duchy of Lithuania as their own state. Good multireligious and multicultural cohabitation was shaken by the 1596 Union of Brest (Unia Brzeska). The Union of Brest undermined the main element of Ruthenian culture, based on its spiritual unity with Byzantium. A medial element, situated between the two traditions, was added to the existing Catholic-Orthodox model. The Union’s initiators were mistaken in their beliefs that its attractiveness would move Ruthenians from the Orthodox Church. Despite this tendency, the fall of Orthodox culture did not take place; on the contrary, it developed in new forms, which were more adequate to 17th century’s reality. Consequently, the Union of Brest did not turn against the Orthodox Church assuch, but the Orthodox Church in the Commonwealth. The Union of Brest was in some aspects beneficial for the Roman Catholic Church, yet it did not solve any of the internal problems of the state. In Poland the distance between Polish elites and Ruthenian culture increased. A Protestant, brought up in western culture, was closer to a Catholic than a Ruthenian following Byzantine traditions, though increasingly more and more immersed in Polish culture.
Społeczeństwo Rzeczypospolitej w mniejszym lub większym stopniu zawsze posiadało zróżnicowaną strukturę wyznaniową i narodową. Problem związany ze społecznością o odmiennej specyfice wyznaniowej pojawił się w Polsce na szeroką skalę już w XIV w., kiedy w jej granicach znalazły się obszary zamieszkane przez ludność etnicznie niepolską. W XIV w. Królestwo Polskie utraciło znaczne obszary etnicznych ziem polskich na zachodzie. W rezultacie włączenia przez Kazimierza Wielkiego Rusi Halickiej zmieniła się struktura wyznaniowa i etniczna kraju. Wagę problemu obecności w granicach państwa polskiego wyznawców Kościoła prawosławnego rozumiał ostatni przedstawiciel dynastii piastowskiej – Kazimierz Wielki. Kazimierz Wielki zachował prawa i obrządek Kościoła prawosławnego. Związek polityczny Wielkiego Księstwa Litewskiego z katolicką Polską miał ważne konsekwencje w relacjach wyznaniowych. Zahamował rozwój prawosławia i utorował drogę Kościołowi łacińskiemu ze wszystkimi skutkami polityczno-kulturowymi. Prawosławie z wyznania dominującego stało się wyznaniem tolerowanym. Mimo to, Jagiellonowie rozumieli, że ludność prawosławna była na swym etnicznym terytorium. W odróżnieniu od Andegawenów czy Walezjuszy, swoją potęgę budowali na wielowyznaniowej strukturze Wielkiego Księstwa Litewskiego. Obcy był im model zachodni jednowyznaniowego katolickiego państwa, z jedną dominującą kulturą łacińską. Do takiej postawy zmuszała ich struktura etniczna Księstwa Litewskiego. W epoce jagiellońskiej prawosławie stało się wiarą narodową i ludową, poprzez wszechobecność różnorodnych form kultu i obrzędów. Potęga Rzeczypospolitej opierała się na uznaniu przez ludność ruską wyznania prawosławnego Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego za własne państwo. Fenomen dobrego wielowyznaniowego i wielokulturowego współżycia został zachwiany zawarciem unii brzeskiej (1596). Unia brzeska podważyła główny element podstawy kultury ruskiej, opierający się na duchowej jedności z Bizancjum. Do istniejącego układu katolicko-prawosławnego doszedł jeszcze jeden element pośredni, zawieszony między dwoma tradycjami. Inicjatorzy unii błędnie liczyli, że jej atrakcyjność spowoduje odejście Rusinów od prawosławia. Pomimo tej tendencji nie nastąpił upadek kultury prawosławnej, a nawet jej rozwój w nowych formach, bardziej dostosowanych do XVII-wiecznej rzeczywistości. W rezultacie unia brzeska obróciła się nie przeciwko prawosławiu jako takiemu, ale przeciwko prawosławiu w Rzeczypospolitej. W efekcie przyniosła ona niewielkie korzyści Kościołowi rzymskokatolickiemu, ale nie rozwiązała żadnego problemu wewnętrznego kraju. W Polsce dystans elit katolickich wobec kultury ruskiej i prawosławia został pogłębiony. Katolikowi nadal bliższy był protestant, wychowany w kulturze zachodniej, aniżeli Rusin, hołdujący tradycjom bizantyjskim, ale coraz bardziej powiązany z kulturą polską.
Źródło:
Białostockie Teki Historyczne; 2016, 14
1425-1930
Pojawia się w:
Białostockie Teki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od ukrycia do odkrycia. Skarb – nie skarb na pograniczu Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI–XVIII w.
From hidden to revealed. Treasure – non-treasure on the boarder of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania (XVI–XVIII centuries)
Autorzy:
Filipow, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951366.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
numismatics
coin treasures
money circulation
Opis:
The number of coin and isolated artefacts treasures in the modern period (XVI–XVIII centuries) undergoes, first and foremost, statistical and hypothetical analyses. In contrast to the early medieval period, coin treasures found in the Polish land contain coin-shaped gold and silver bullion, but not gold bars, the so-called “placki” – pieces of bullion, although items of everyday use (trays, jugs, chalices, goblets, gravy-boats, etc.) made of precious metals, often decorated with European coins, can be found. It was not unusual to recast coins and medals into medallions and medals in pedants or in decorated belts, which were often studded with ancient coins. One has to remember about a specific role of the coin hidden in the form of a treasure or isolated artefacts. Firstly, it was used as a means of payment and its value was regulated by law. In the case of foreign coins in circulation in the Polish territory, legal regulations were replaced by evaluation tables, which were available to merchants, bankers and all those who officially dealt with money circulation. The function of the coin as a circular means was also very important. Still, not everybody realizes that the coin fulfilled another vital function – it was a means of accumulation of assets – which seemed essential from the point of view of those hiding coin treasures. In the times of economic, political and military unrest, it was the most convenient to accumulate movable property in the form of coins. The appendix attached to this article contains dishes dated by coin treasures from the discussed period.
Źródło:
Białostockie Teki Historyczne; 2014, 12
1425-1930
Pojawia się w:
Białostockie Teki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagraniczni wykładowcy pracujący w szkołach brackich w XVI-XVIII wieku na terenie Rzeczypospolitej
Foreign lecturers working in brotherhood schools in 16th–18th century in Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Mironowicz, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38411270.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
prawosławie
edukacja
nauczyciele
Orthodoxy
education
teachers
Opis:
Artykuł ukazuje katalog prawosławnych nauczycieli szkół brackich. Wśród wykładowców szkół brackich dużą grupę stanowili uczeni Grecy. Najbardziej znani to egzarcha Cyryl Lukarys, Dionizy Rallu – metropolita Kizikos, Nicefor Parashes Kantakuzen – wysłannik patriarchy konstantynopolitańskiego, Emmanuel Achileos – polemista religijny, mnich Teofanis, Eustachy Nathanael pochodzący z Krety i Emmanuel Moschopulos oraz Paisjusz Ligaridis – prawosławny metropolita Gazy.
The article represents a catalog of Orthodox brotherhood school lectures. Among the lecturers from brotherhood schools was a big group consisting of of Greek sages. The most famost among them was egzarh Kirill Lukaris, Dionisios Rallu – Kizikos metropolitan, Nicephor Parashes Kantakuzen – the envoy of the Constantinopole patriarch, Emmanuel Achileos – religious polemist, the monk Teofanis, Eustachy Nathanael who came from Crete and Emmanuel Moschopulos and Paisius Ligardis – orthodox metropolitan of Gaza.
Źródło:
ELPIS; 2022, 24; 51-55
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Monastery prawosławnej Diecezji chełmsko-bełskiej w XVI wieku – świadectwa rozwoju Prawosławia polskiego
Monasteries of the Orthodox Chełmno-Belz Diocese in the 16th century - evidence of Polish Orthodoxy development
Autorzy:
Lewczak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912965.pdf
Data publikacji:
2021-09-23
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
history of the Church
Orthodoxy
Polish dioceses
monasticism
historia Kościoła
Prawosławie
diecezje polskie
monastycyzm
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi przyczynek do historii polskiego Prawosławia, a dotyczy problematyki relacji pomiędzy rozwojem diecezjalnym a kształtowaniem się monastycyzmu na terenie diecezji chełmskiej i bełskiej. Pomimo braku pełnej gamy źródeł archiwalnych i niedostatecznej ilości opracowań naukowych, poniższy zarys potwierdza, iż relacje te bywały niekiedy burzliwe (procesy sądowe), lecz zawsze potwierdzały ten szczególny aspekt historii polskiej, któremu na imię polskie Prawosławie.
This article is a contribution to the history of Polish Orthodoxy, concerning the issues of the relationship between diocesan development and the formation of monasticism in the Chełm and Belian dioceses. Despite the lack of a full range of archival sources and an insufficient number of scientific studies, the outline below confirms, that these accounts despite of some turbulences (law problems), always confirmed this particular aspect of Polish history, which is called Polish Orthodoxy.
Źródło:
ELPIS; 2021, 23; 113-117
1508-7719
Pojawia się w:
ELPIS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział „sejmików” wojskowych przy tworzeniu i ogłaszaniu artykułów wojskowych w XVI i XVII stuleciu
Military Congregations’ Participation in Creating and Proclaiming Ordinances and Articles of War in the XVI and XVII Century
Autorzy:
Łopatecki, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621268.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
military oaths, articles of war, military congregations.
Opis:
The article explores soldiers’ participation in process of creating and accepting ordinan- ces and articles of war. It was possible because of existance in army Sejmików – distinct for rittmeisters (Rittmeisters Council) and for the companions from one unit (Banner Council). In the beginning only rittmeisters had an influence over forming the articles of war. From the XVII century also companions could present their will. The acceptance of the officers was necessary to put legal rules into practice. From the nineties of the XVI century we can observe, that commander in chief (Hetman), Jan Zamoyski resigns from knights’ participation and tries, with the help of his own authority and Sejm’ enablement, to create legal rules by his own, without soldiers’ participation. Councils had a much greater authorisation in confederated units, that played a major role in legislation process.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2013, 12; 75-101
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiara jako postawa człowieka myślącego w refleksji Benedykta XVI
Faith as a Disposition of Man in Benedict Xvi’s Reflection
Autorzy:
Proniewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950472.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
wiara
Benedykt XVI
łaska
Kościół
faith
benedict xvi
god’s grace
church
Opis:
Man, as a thinking being, and is a believer by nature. The faith in God in Three Persons has got both an individual and social dimension. It is conveyed to an individual within the community of the Church. Those who believe meet God, and the initiative comes from Him. Owing to the grace received through the baptism, man is initiated into the life in faith. To believe means to follow the way that makes of human life meaningful. The aim of the article is to present, from a panoramic perspective, Benedict XVI’s deep reflection on faith.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2014, 13, 1
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies