Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XVII century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Pomerania litterata. Benjamin Potzerne (1665–1699) i historia jego projektu
    Pomerania litterata. Benjamin Potzerne (1665–1699) and the history of his project
    Autorzy:
    Borysowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590962.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Benjamin Potzerne
    Pomerania
    17th century
    bibliography
    biographical lexicon
    Pomorze
    XVII wiek
    bibliografia
    leksykon biograficzny
    Opis:
    Pod koniec XVII wieku profesor (później także rektor) Akademii w Greifswaldzie, Benjamin Potzerne (1665−1699), ogłosił projekt słownika biobibliograficznego, w którym miały się znaleźć życiorysy i bibliografia podmiotowa rdzennych Pomorzan, a także innych mieszkańców Pomorza, którzy wydali tu drukiem swoje pisma. Słownik, inspirowany dziełem Johanna Mollera (1661–1725) i Daniela Georga Morhofa (1639–1691), a także, pośrednio, Szymona Starowolskiego (1588–1656), nie został ostatecznie opracowany ze względu na nagłą śmierć autora. W artykule omówiono założenia projektu i ukazano jego miejsce na tle innych dokonań tego typu w epoce.
    In the late 17th century professor (later also the rector) of the Academy in Greifswald, Benjamin Potzerne (1665–1699), announced a project of a biobibliographical dictionary which was to contain biographies and the subjective bibliographies of the native Pomeranians, as well as of other inhabitants of Pomerania, who published here their works. The dictionary, inspired by the work of Johann Moller (1661–1725) and Daniel Georg Morhof (1639–1691), and – indirectly – Szymon Starowolski (1588–1656), was not eventually written because of the author’s sudden death. The article discusses the assumptions of the project and demonstrates its place among other achievements of this type at the time.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 77-94
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Książę pomorski Ulryk I w świetle dziennika podróży Filipa Hainhofera z 1617 roku
    Autorzy:
    Gruszka, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591034.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Pomerania
    Ulrich I
    Filipp Hainhofer
    travel journal
    17th century
    Pomorze
    Ulryk I
    Filip Hainhofer
    dziennik podróży
    XVII wieku
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sporządzonej na kartach dziennika podróży przez Filipa Hainhofera charakterystyki księcia pomorskiego Ulryka I (1589-1622), najmłodszego z synów Bogusława XIII i Klary z Brunszwiku-Lüneburga. Przybyły na zaproszenie Filipa II augsburski znawca dzieł sztuki pozostawił szczegółowy opis swego pobytu na Pomorzu. Poczynione obserwacje odnośnie osób, miejsc, obyczajów i różnego rodzaju osobliwości, czynią z jego podróżniczej relacji niezwykle cenne źródło dla poznania wybranych aspektów życia codziennego siedemnastowiecznego dworu książąt pomorskich. Podczas pobytu na Pomorzu, Filip Hainhofer miał sposobność dobrze poznać księcia Ulryka. Nakreślona piórem charakterystyka umożliwia odtworzenie w miarę pełnego obrazu sylwetki. W świetle dziennika podróży uchodzi za osobę obdarzoną przymiotami, które czyniły z niego równie odpowiedniego towarzysza dla augsburskiego znawcy dzieł sztuki, co uczony Filip II.
    The article is supposed to present the picture of Pomeranian Duke Ulrich I (1589–1622),the youngest son of Bogislaw XIII and Clara of Braunschweig-Lüneburg, which wasincluded in the travel journal written by Philipp Hainhofer. He was invited by Philip IIand left a detailed description of his stay in Pomerania. Thanks to his observations concerning people, places, customs and various peculiarities his travel relation is a valuablesource of information to study selected aspects of everyday life at the 17th-century courtof the Pomeranian dukes. While staying at Pomerania, Philipp had the chance to havea careful look at Duke Ulrich. Philipp’s description of the duke allows to reconstruct a full picture of Ulrich. In thelight of his travel journal the duke was an appropriate companion for the art connoisseurof Augsburg, at the same level as Philip II.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 2; 37-53
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Entymemat jako struktura epigramatyczna. Koncepcja Jakuba Masena
    Enthymeme as epigrammatic structure the concept of Jacob Masen
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2008101.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Jakub Masen’s concept
    rhetoric syllogism
    enthymeme
    17th-century poetics
    epigram 
    koncepcja Jakuba Masena
    sylogizm retoryczny
    entymemat
    poetyka XVII wieku
    epigramat
    Opis:
    Barokowe epigramaty bywają oceniane krytycznie, uznawane za mało ciekawe i wymyślne. Jak się okazuje, dzisiejsi czytelnicy i interpretatorzy mogą błądzić nie tylko w ocenach, ale i rozumieniu dorobku dawnej epoki. Na przestrzeni czasu zagubiony został bowiem w badaniach literaturoznawczych entymemat, jeden z istotnych składników procesu twórczego i jedna z metod odczytywania poezji. Zasady, jakimi kierowano się, korzystając z sylogizmu krasomówczego w poezji, omawia w ósmym rozdziale swojego dzieła pod tytułem Ars nova argutiarum jeden z najwybitniejszych uczonych jezuickich XVII wieku, Jakub Masen. Autor podejmuje utrwalone w dialektyce i retoryce pojmowanie entymematu, oparte na wykładzie Arystotelesa, który skłania się ku tzw. koncepcji stylistycznej rozumienia zjawiska, wiążąc je zasadniczo z kompozycją dzieła. Swój wykład popiera licznymi przykładami i pokazuje, jak łączyć sylogizm z innymi środkami poetyckimi. Dzieło jezuity jest tym bardziej cenne, że stanowiło swego rodzaju itinerarium dla adeptów sztuki poetyckiej. Pozwalało uczniom i czytelnikom poznać niuanse procesu twórczego. Obecnie stanowić może dobre narzędzie do "deszyfracji" zawartego w epigramatach przesłania, co pozwoli bardziej skutecznie i poprawnie tłumaczyć i interpretować dawny dorobek epigramatyczny
    Baroque epigrams are sometimes criticised and considered as not interesting and sophisticated enough. It appears that today's readers and interpreters may be wrong not only in their judgements but also in their understanding of the achievements of the past era. With the passage of time, literary studies have lost the enthymeme, which is a major component of the creative process and one of the methods for interpreting the meaning of poetry. The principles applied when using rhetorical syllogism in poetry are discussed in chapter eight of the work entitled Ars nova argutiarum by one of the most eminent Jesuit scholars of the 17th century, namely Jakub Masen. The author deals with the understanding of enthymeme as it is established in dialectics and rhetoric, based on Aristotle's lecture. On the one hand, Masen leans towards the so-called stylistic concept of understanding the phenomenon, linking it - in principle - with the composition of the work. His lecture is illustrated with numerous examples and shows how to combine syllogism with other poetic means. The Jesuit's work is all the more valuable because it was a kind of itinerarium for beginners in the art of poetry. The work allowed students and readers to discover nuances of the creative process. Today, it can be a useful tool in "deciphering" the message contained in epigrams, which will allow for even more effective and correct explanation and interpretation of the epigrams of the past
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2015, 1; 107-124
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działania admirała Michiela de Ruytera w drugiej wojnie północnej – zdobycie Nyborga
    Activity of admiral Michiel de Ruyter in the Second Northern War: Conquest of Nyborg
    Autorzy:
    Pastorek, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034545.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    17th century
    Baltic Sea
    Second Northern War
    maritime warfare
    commerce
    Holland
    XVII wiek
    Morze Bałtyckie
    druga wojna północna
    wojny morskie
    handel
    Holandia
    Opis:
    Admirał Michiel Adriaenszoon de Ruyter (1607–1676), jeden z najwybitniejszych dowódców epoki żagla, nazywany „holenderskim Nelsonem”. Zasłynął z działań na Morzu Północnym, prowadzonych podczas drugiej (1665–1667) oraz trzeciej (1672–1674) wojny angielsko-holenderskiej, podczas których odnosił swoje największe zwycięstwa. Udział w drugiej wojnie północnej i zdobycie Nyborga to jeden z epizodów w jego długiej i niezwykle urozmaiconej karierze morskiej. Godzien jest uwagi, ponieważ pokazuje kunszt taktyczny i znakomity zmysł planowania działań na morzu admirała De Ruytera w okresie, kiedy nie był jeszcze głównodowodzącym holenderską flotą wojenną. Zaangażowanie dyplomatyczne Holendrów oraz liczebność floty wystawionej do działań w tym rejonie dowodzą znaczenia Cieśniny Sund dla ich interesów handlowych w obrębie Morza Bałtyckiego. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi działań wiceadmirała De Ruytera pod Nyborgiem i ich roli w rozstrzygnięciu drugiej wojny północnej. W artykule wykorzystane zostały polskie i holenderskie opracowania, a także holenderskie źródła z epoki, zarówno pisane, jak i ikonograficzne, m.in. XVII-wieczne biografie admirała Michiela de Ruytera, w tym najsłynniejsza autorstwa Gerarda Brandta oraz zbiory Rijksmuseum w Amsterdamie (mapy, ryciny, wiersze).
    Admiral Michiel de Ruyter (1607–1676), one of the most prominent commanders of the Age of Sail, known as “Dutch Nelson”, became famous for the military operations carried out during the Second (1665–1667) and Third (1672–1674) Anglo-Dutch War in which he achieved his greatest victories. His participation in the Second Northern War and the conquest of Nyborg is one of the episodes in his long and eventful maritime career. It is worth attention, because it demonstrates admiral’s de Ruyter’s charisma, tactical craftsmanship, and excellent sense of planning the activities on sea in the period when he was not yet a commander-in-chief of the Dutch war fleet. The diplomatic commitment of the Dutchmen and the strength of their fleet deployed for operation in this region prove the high significance of the Sound for their commercial interests within the Baltic Sea. This article attempts to answer the questions of how the operations of Nyborg were perceived in the 17th-century United Provinces of the Netherlands and how they influenced de Ruyter’s career. The 17th-century Dutch sources were used, both written and iconographic, including the biographies of admiral de Ruyter, among them the most famous one by Gerard Brandt, as well as the maps, engravings, and poems from the collection of Rijksmuseum in Amsterdam.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 131-150
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A soldier and a townsman during the Thirty Years’ War. Coexistence – Confrontation – Cooperation
    Autorzy:
    Kilian, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591021.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    17th Century
    Thirty Years´ War
    Military History
    Urban History
    Soldiers
    Violence
    XVII wiek
    wojna trzydziestoletnia
    historia wojskowości
    historia miast
    żołnierze
    przemoc
    Opis:
    The article deals with the basic issues of the relationships between soldiers and the city population during the Thirty Years' War, primarily on the basis of German special literature, which is still authoritative in this respect and at the same time confirms and complements the author's own research. Although the notion of the insurmountable ambivalence of both these social components, generally supported by countless reports of murders, robberies, rapes, physical and psychological attacks, the reality was much more colorful, and city experience with soldiers may not always have been negative. Whether it was mutual cooperation, especially on a commercial basis, or establishing friendly and family relations.
    Artykuł poświęcony jest wzajemnym powiązaniom między żołnierzami a populacją miasta podczas wojny trzydziestoletniej, głównie na podstawie niemieckiej literatury przedmiotu, która potwierdza i uzupełnia własne badania autora. Chociaż zazwyczaj funkcjonuje obraz wrogości obu tych grup społecznych, potwierdzony przez rozliczne raporty morderstw, rozbojów, gwałtów, przemocy fizycznej i psychicznej, to jednak rzeczywistość była dużo bardziej barwna, a doświadczenie miasta z wojskiem nie zawsze musiało być negatywne. Mogła to być wzajemna współpraca, szczególnie na niwie handlowej,a nawet stosunki przyjazne i rodzinne.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 41-60
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żegluga między Sztokholmem a Gdańskiem od Potopu do Wielkiej Wojny Północnej
    The Sea Route Between Stockholm and Gdańsk since the Swedish Invasion of Poland (1655-1660) till the Great Northern War (1700-1721)
    Autorzy:
    Trzoska, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601638.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    the sea route Stockholm-Gdańsk
    types of vessels
    sailor trade
    the second half of the 17th century and the beginning of the 18th century
    żegluga Sztokholm–Gdańsk
    typy statków
    handel marynarski
    druga połowa XVII i początek XVIII w.
    Opis:
    Nawet w latach polsko-szwedzkich konfliktów zbrojnych, mimo oficjalnie ogłaszanych blokad i stosowania represji, nadal funkcjonował ruch żeglugowy pomiędzy największymi portami wrogich państw, np. w latach 1655–1660 ze Sztokholmu do Gdańska wypłynęło 25 jednostek, w kierunku odwrotnym – 41 statków. W latach powojennych kontakty żeglugowe Sztokholmu z Gdańskiem stanowiły od 2,5 do 10,5% ogółu ruchu statków szwedzkiej metropolii. W rejsach przeważały jednostki o mniejszym tonażu, od 30 do 40 łasztów, co ułatwiało w sezonie żeglugowym wielokrotne kursy statków z polskim zbożem do portów szwedzkich. Spośród żaglowców, w drugiej połowie XVII w. najczęściej spotkamy szkuty, na które przypada niemal połowa zapisów sztokholmskiej komory celnej. W pierwszym dwudziestoleciu XVIII w. najczęściej wymieniano galioty (50%), których tonaż mieścił się w przedziale od 12 do 60 łasztów (przeciętnie około 30 łasztów). W latach pokojowych, w obsłudze żeglugi pomiędzy Sztokholmem a Gdańskiem, największy był udział własnych flot Gdańska (24,5%) i Sztokholmu (18,5%). Następne 4 bandery, każda z 10–11% udziałem, to porty Pomorza Szwedzkiego (Stralsund, Wismar) oraz Anglia ze Szkocją i Holandia. Jednakże w latach wielkiej wojny północnej dominowali Holendrzy z prawie 40% udziałem (przy 11% w drugiej połowie XVII w.). Na drugim miejscu plasowały się statki pod banderą Sztokholmu (24%). Znaczny spadek odnotowały żaglowce gdańskie, z 25% w latach 1661–1680 do 9% w pierwszym dwudziestoleciu XVIII w. Załogi statków obsługujących żeglugę ze Sztokholmu do Gdańska mogły zabierać w celach handlowych niewielkie ładunki własne. Dominowały towary żelazne, zwłaszcza najczęściej wywożone wówczas ze Szwecji żelazo w sztabach. Udział załóg w wywozie tego asortymentu do Gdańska wyniósł ponad 4%. Na drugim miejscu znalazły się „towary leśne” (deski, drewno opałowe, smoła, dziegieć), jednak znaczna ich część była przeznaczona na potrzeby bieżącej eksploatacji żaglowca (np. roboty konserwacyjno-remontowe), mniej na potrzeby handlu.
    Even during the armed conflicts between Sweden and Poland, in spite of the officially announced blockades and repressive measures, maritime traffic between the two countries did not stop, for example in the years 1655–1660 twenty-five ships set off from Stockholm to Gdańsk and forty-one in the opposite direction. After the war the sea Żegluga między Sztokholmem a Gdańskiem od potopu do wielkiej wojny północnej 33 contacts between Stockholm and Gdańsk accounted for 2.5 to 10.5% of the overall maritime traffic of the Swedish capital. Most of the vessels were of smaller tonnage, from 30 to 40 lasts (a unit of weight, capacity or quantity), which made it easier to sail during the sailing season for ships with Polish cereals to the Swedish ports. In the second half of the 17th century the sailing boats that participated in the exchange in majority were punts: they accounted for nearly 50% of the records in the Stockholm customs house. In the 1820s the dominant position was taken over by galliots (50%); the smallest ones had 12 Polish lasts, the biggest ones – 60 (on average about 30 lasts). During the years of peace the biggest operators on the maritime route between Stockholm and Gdańsk were the Gdańsk’s own fleet (24.5%) and the Stockholm’s own fleet (18.5%). The following four positions, each accounting for 10–11%, were occupied by the ports of the German Pomerania (Stralsund and Wismar) and England together with Scotland and the Netherlands. Yet, during the Great Northern War the Dutch were the most important operator (nearly 40%), although in the second half of the 17th century they accounted only for 11%. The second position was occupied by Swedish ships (24%). The participation of the Gdańsk sailing boats decreased from 25% in 1661–1680 to 9% in the first two decades of the 18th century. The crews of the vessels operating between Stockholm and Gdańsk were allowed to take some tiny private cargoes for commercial purposes. Ironware was dominating, especially in the form of iron bars. The crews took out of Sweden over 4% of all the iron bars exported to Gdańsk. The second position was occupied by forest produce (boards, firewood, coal tar, birch tar); yet, a significant part of that merchandise was intended for the needs of the running repairs of the sailing boats and less for the commercial purposes.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2015, 28; 19-33
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce szczecińskiego Pedagogium Książęcego / Królewskiego Gimnazjum Karolińskiego w szwedzkim systemie kształcenia medycznego w latach 1646-1713
    The place of the Szczecin Princely Pedagogium / Royal Carolingian Gymnasium in the Swedish system of medical education in 1646–1713.
    Autorzy:
    Nieznanowska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590955.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    medical education
    circulation of the medical knowledge
    17th century
    Marian Gymnasium in Szczecin
    Swedish Crown
    Uppsala
    Dorpat/Tartu
    Åbo/Turku
    Greifswald
    Lund
    kształcenie medyczne
    cyrkulacja wiedzy medycznej
    XVII wiek
    Gimnazjum Mariackie w Szczecinie
    Korona Szwedzka
    Opis:
    Celem artykułu było scharakteryzowanie kształcenia medycznego prowadzonego w siedemnastowiecznym Szczecinie, w kontekście szwedzkiej sieci akademickiej z tego okresu, obejmującej pięć uczelni z wydziałami lekarskimi (Uppsala, Dorpat/Tartu, Åbo/Turku, Greifswald, Lund). Analizie porównawczej poddane zostały: liczba i ciągłość obsadzenia katedr medycyny, dostępność i jakość infrastruktury wykorzystywanej w dydaktyce i badaniach naukowych prowadzonych przez profesorów medycyny, liczba i tematyka dysput i dysertacji medycznych przeprowadzanych z udziałem studentów oraz aktywność naukowa profesorów medycyny z poszczególnych ośrodków. Jedynym analizowanym ośrodkiem, któremu gimnazjalna katedra medycyny w Szczecinie nie mogła dorównać w żadnym z analizowanych aspektów, był wydział lekarski w Uppsali. Najistotniejszą różnicą między Szczecinem i Greifswaldem było to, że greifswaldzki wydział lekarski posiadał uprawnienia do nadawania tytułów doktorskich. Natomiast nowym ośrodkom, założonym w omawianym okresie (Dorpat, Åbo, Lund), Szczecin nie tylko dotrzymywał kroku, ale dzięki zaangażowaniu i aktywności działających tu profesorów, niejednokrotnie je wyprzedzał.
    The purpose of the present study is to describe the medical education provided in the 17th century Szczecin in the context of the Swedish academic network of the time, comprising five universities with the medical faculties (Uppsala, Dorpat/Tartu, Åbo/Turku, Greifswald, Lund). Subject to comparative analysis were: the number and continuity of the personnel of the chairs of medicine, the availability and quality of the infrastructure used in didactics and the scientific research carried out by the professors of medicine, the number and topics of the medical discussions and dissertations presented with the participation of students, and the scientific activity of the professors of medicine from various centres. One of the analyzed centres with which the Gymnasium chair of medicine couldn’t be on a par in neither of the analyzed aspects was the faculty of medicine in Uppsala. The most significant difference between Szczecin and Greifswald was the Greifswald faculty’s of medicine right to grant the Ph.D. degree. However, Szczecin could not only equal with the new centres, established in the discussed period (Dorpat, Åbo, Lund), but often surpassed them thanks to the commitment and activity of the professors working there.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 47-75
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Criminal activity in Silesia during the Thirty Years’ War (1618–1648). Contribution to the research
    Autorzy:
    Wojtucki, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591025.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Silesia
    Thirty Years’ War
    executioner
    theft
    murder
    homicide
    soldiers
    looting
    conflict
    17th century
    serial killers
    witchcraft
    posthumous magic
    gallows
    execution
    przestępczość
    Śląsk
    wojna trzydziestoletnia
    kat
    kradzież
    zabójstwo
    morderstwo
    żołnierze
    grabież
    konflikt
    wiek XVII
    seryjni mordercy
    czary
    magia posthuma
    szubienica
    egzekucja
    Opis:
    Należy przyjąć, iż każda wojna tworzyła ludzi marginesu, a demobilizacja sprawiała, że pozostali po niej ludzie byli przywykli do walki i rozboju. Skłonni do kontynuowania dotychczasowych zajęć, którymi się trudnili, ale już poza szeregami oddziałów wojskowych. W trakcie wojen za armiami ciągnęły masy przeróżnych maruderów i hultajów, którzy czasem zostawali wchłonięci do szeregów armii, za którymi podążali. Jedynie na przykładzie dużych miast ówczesnego Śląska, tj. Legnicy czy częściowo Wrocławia i Świdnicy możemy poznać skalę zjawiska ówczesnej przestępczości pospolitej, zarówno tej popełnianej przez żołnierzy, ale też cywilów. Niepokoje w okresie konfliktu zbrojnego w latach 1618-1648 przyniosły też wystąpienia ludności przeciwko ówczesnym władzom. Jednak to kradzieże stanowiły w nowożytnych systemach karnych najpowszechniejszy delikt, za który orzekano sankcje karne od tych najpoważniejszych – kary śmierci, cielesnych, czy relegacji. Łupem złodziei padało wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną i pozostawione zostało bez stosownego nadzoru. Do szczególnie negatywnie postrzeganych w świetle prawa była kradzież dokonana przez zatrudnioną służbę lub czeladź względem swoich pracodawców oraz rabunek kościoła. W okresie wojny trzydziestoletniej lub tuż po niej obserwujemy również wzrost prześladowań osób, które oskarżano o magię szkodliwą, a więc czarownice i czarowników. Oprócz żywych, oskarżenia o złowrogą, pośmiertną aktywność wysuwano również wobec zmarłych (magia posthuma). Na Śląsku wybuchły również epidemie, które nierzadko przywlekli ze sobą żołnierze armii, dla których tereny te stały się miejscem kwaterunku lub przemarszu. O wywołanie części z nich oskarżono czarownice lub grabarzy ze śląskich miast. Wojna trzydziestoletnia „stworzyła” też różnej maści przestępców. Niewątpliwie „produktem” konfliktu 1618-1648 był znany w jej końcowej fazie i tuż po niej były żołnierz, seryjny morderca Melchior Hedloff, który przyznał się na torturach do 251 morderstw. Stracono go w Oleśnicy w styczniu 1654 r. Na Śląsku, ale też w całej Rzeszy wraz z wybuchem wojny trzydziestoletniej pojawiło się wiele nowych urządzeń penitencjarnych. Na ich wystawienie decydowały się przeważnie władze miejskie (nie wojskowe), a obiekty wznoszono na rynkach lub bezpośrednio przed bramami miejskimi. Wśród nich powstały nowe drewniane szubienice, rzadziej pręgierze.
    It must be assumed that every war created people of the criminal margins and demobilization made the people, used to fighting and robbing, left with no prospects. They were inclined to continue the activities they had been engaged in so far, but at the time, outside the ranks of the military units. During the wars, masses of various marauders and mercenaries followed the armies and sometimes they were absorbed into the ranks of the army they were shadowing. Only on the example of large cities in Silesia at that time, i.e. Legnica or partially Wrocław and Świdnica, can we learn about the scale of the phenomenon of common crime at that time, both that committed by soldiers and civilians. The unrest during the period of armed conflict in the years 1618–1648 also brought about protests of the population against the then authorities. However, theft was the most common crime in modern penal systems, for which criminal sanctions were imposed on the most serious ones – the death penalty, corporal punishment, or discharge. The thieves’ plunders were all that had any material value and were left without proper supervision. Particularly negatively perceived in the eyes of the law was the theft by an employed service or journeyman to their employers or a church robbery. During or just after the Thirty Years’ War, we also observe an increase in persecution of people who were accused of harmful magic, i.e. witches and sorcerers. Apart from the living, accusations of sinister, posthumous activity were also made against the dead (posthumous magic). In Silesia, epidemics also broke out, which were often brought with them by soldiers of the army, for whom the area became a place of accommodation or march. Witches or gravediggers from Silesian towns were accused of calling some of them. The Thirty Years’ War “created” various kinds of criminals. Undoubtedly, the “product” of t he 1618–1648 c onflict was a wellknown, serial killer Melchior Hedloff, who being tortured, confessed to 251 murders. He was executed in Oleśnica in January 1654. Many new penitentiary facilities appeared both in Silesia and also in the whole Reich as a result of the outbreak of the Thirty Years’ War. They were mostly exhibited by municipal authorities (not military) and built on the markets or directly in front of city gates. Among them, new wooden gallows were built, less often pillories.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 125-152
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Results of the Dynastic War in Sweden (1597–1660): Swedish and Finnish Refugees
    Autorzy:
    Łopatecki, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146183.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Sweden in the 1st half of the 17th century
    Polish–Lithuanian Commonwealth
    Finns
    Swedes
    refugees in the early modern period
    spatial mobility
    estates in the Kingdom of Sweden
    Sigismund III
    Charles of Södermanland
    Szwecja w 1. połowie XVII wieku
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    Finowie
    Szwedzi
    uchodźcy w okresie wczesnonowożytnym
    mobilność przestrzenna
    szlachta szwedzka
    Zygmunt III
    Karol IX Sudermański
    Opis:
    Artykuł recenzyjny dotyczy zagadnień poruszanych w książce Wojciecha Krawczuka „Wierni królowie. Szwedzi i Finowie na uchodźctwie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku.” W swojej monografii autor scharakteryzował średniej wielkości zbiorowość, którą tworzyli Szwedzi i Finowie uciekający ze swojego kraju w wyniku wojny dynastycznej między Zygmuntem III a jego wujem Karolem Sudermańskim. Znaczna część tej grupy osiedliła się w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a królowie (Zygmunt III oraz jego synowie) czuli przywiązanie do tych ludzi, co przejawiało się w sprawowaniu nad nimi szczególnej opieki. Społeczność ta, zwłaszcza szlachta, miała duże znaczenie polityczne, osiągając w Koronie nawet stanowiska senatorskie. W artykule przedstawiono nowe obliczenia diaspory Szwedzkiej i Fińskiej na ziemiach polsko-litewskich przy wykorzystaniu metod kwantytatywnych. Ze zgromadzonych przez Wojciecha Krawczuka danych wynika, że w latach 1600–1620 przebywało w państwie Zygmunta III co najmniej 583 uchodźców płci męskiej. Część z nich przebywała za granicą zaledwie kilka lat i wracała do kraju, w związku z czym liczba uchodźców systematycznie spadała (Wykres 2 i 3). Struktura społeczna osób, które opuściły Szwecję, została przedstawiona w formie Wykresu 1. Okazało się, że szlachta stanowiła zaledwie jedną czwartą uchodźców, ale była to prawie 23% całej szlachty królestwa.
    The subject of the publication is a review of the book “Wierni królowie. Szwedzi i Finowie na uchodźctwie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku” [Faithful Kings. Swedes and Finns in Exile in the Polish–Lithuanian Commonwealth in the First Half of the 17th Century] written by Wojciech Krawczuk. In his monograph, the author characterised a medium–sized collectivity made up of Swedes and Finns fleeing their country as a result of the dynastic war between Sigismund III and his uncle Charles of Södermanland. A considerable part of the group settled in the Commonwealth and the kings (Sigismund III, as well as his sons) felt attachment to those people, which manifested itself in taking special care over them. The community, especially noblemen, was of great political importance, reaching in the Crown even senatorial positions. The article presents new calculations of the diaspora connected with the results of the dynastic war. The calculations demonstrate that in the years 1600–1620 there were jointly c. 583 male refugees. Some of them spent abroad merely a few years and returned home; consequently, the number of the refugees was systematically falling (Figure 2 & 3). The social structure of people who left Sweden was presented in the form of Figure 1. It turned out that the nobility made up merely a quarter of the refugees, but it was almost 23% of all noblemen of the kingdom.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2022, 35; 271-282
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies