Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "lubelszczyzna" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 20
Tytuł:
Recenzja Słownika gwar Lubelszczyzny Haliny Pelcowej
Autorzy:
Gumowska, Ilona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607762.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Słownik gwar Lubelszczyzny, dialektologia, Lubelszczyzna
Opis:
Słownik gwar Lubelszczyzny autorstwa Haliny Pelcowej wzbogacił się o kolejny, trzeci tom dotyczący Świata zwierząt (2015). Jest on kontynuacją dwóch poprzednich tomów poświęconych słownictwu z zakresu rolnictwa: tom I – Rolnictwo: narzędzia rolnicze, prace polowe, zbiór i obróbka zbóż (2012), tom II – Rolnictwo: transport wiejski, rośliny okopowe i paszowe, gleby i rodzaje pól, uprawa lnu i konopi, zbiór siana (2014). Słownik, w którym integralną część haseł stanowią mapy językowe, można traktować również jako atlas gwarowy. Publikacja wypełnia zatem lukę w opracowaniach dialektologicznych, wśród których brakowało dotychczas słownika i atlasu gwarowego Lubelszczyzny.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstańcza działalność Ludwika Lutyńskiego na Podlasiu i w Lubelskiem w latach 1863–1864
Autorzy:
Bieleń, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041032.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
January Uprising
Lubelszczyzna region
Podlasie region
Ludwik Lutyński
Michał Heydenreich-Kruk
powstanie styczniowe
Lubelszczyzna
Podlasie
Opis:
Niniejszy artykuł jest wynikiem prowadzonych poszukiwań badawczych nad wojskowymi aspektami wielkiego zrywu narodowego w latach 1863−1864 na terenie województw lubelskiego i podlaskiego, gdzie powstanie trwało najdłużej i gdzie stoczono ponad 300 bitew i potyczek (u Stanisława Zielińskiego 246). Dotychczasowe prace naukowe znacząco poszerzyły wiedzę na ten temat, ale w dalszym ciągu istnieją mało rozpoznane zagadnienia. Jedną z takich kwestii jest życie i działalność Ludwika Lutyńskiego, dowódcy powstańczego w tym regionie, jednego z tysiąca „czerwonych koszul” Giuseppe Garibaldiego, a następnie żołnierza legionu węgierskiego. Wiadomo o nim niewiele, mimo iż był jednym z dwóch najdłużej działających dowódców w regionie, a trzecim, jeśli chodzi o liczbę stoczonych bitew i potyczek. Niniejszy artykuł przybliża jego powstańczą działalność, bo o dalszym jego życiu nie pozostały żadne ślady.
The article is the result of the research concerning the military aspects of January Uprising on the territories of Lubelskie and Podlaskie voivodeships, where the insurrection lasted the longest and where about 300 battles and skirmishes (246 according to Stanisław Zieliński) were fought. Existing research have significantly broadened the knowledge concerning this matter but there still remain topics, which are under-recognized. One of them concerns the biography and acts of Ludwik Lutyński, the insurgent commander active in the both regions as well as a member of Giuseppe Garibaldi’s Redshirts and soldier of Hungarian Legion. Despite that Lutyński was one of the two uprising commanders who operated in the aforementioned area for the longest time and furthermore he was the third officer in line as far as the number of the battles and skirmishes fought in both the regions is concerned, data concerning him is sparse. The article concerns Ludwik Lutyński’s activities as the insurgent commander broadening the knowledge relating to this matter. Unfortunately the post-uprising life of Lutyński left no recognizable traces.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 403-430
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Echa międzywojnia w muzycznym folklorze powojennej Lubelszczyzny. Na podstawie zapisów Włodzimierza Dębskiego
Autorzy:
Kusto, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/634297.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lublin, Lubelszczyzna, międzywojnie, okres powojenny, Włodzimierz Dębski, folklor muzyczny
Opis:
Artykuł jest próbą uchwycenia wpływów pieśniowej tradycji międzywojnia, jakim podlegał repertuar udokumentowany po drugiej wojnie światowej na terenie Lubelszczyzny. Inspiracją dla podjęcia tematu stały się niepublikowane zapiski rękopiśmienne Włodzimierza Dębskiego (1922-1998) – kompozytora, teoretyka muzyki, etnomuzykologa, animatora edukacji muzycznej. W latach 1963-1976 Dębski aktywnie współtworzył szkolnictwo muzyczne w Lublinie, jednocześnie dokumentował i badał lubelski folklor muzyczny. Większość wykonawców, których Dębski uwzględnił w swoich badaniach, to osoby urodzone w przedziale lat 1910-1925. Byli to więc przedstawiciele pokolenia, którego wiek szkolny przypadł na okres międzywojenny. Konstrukcja niniejszego tekstu opiera się na porównaniach kultury muzycznej w międzywojennym Lublinie i regionie lubelskim z repertuarem lat 70-tych i 80-tych XX w. Na pieśniowy materiał z Lubelszczyzny utrwalony fonicznie i w przekazach pisanych (teksty) w okresie powojennym składają się śpiewy kilku wykonawców. W repertuarze Teresy Sołtys z podlubelskich Zemborzyc znajdowały się pieśni harcerskie, patriotyczne, żołnierskie/wojenne, obrzędowe, m.in.: Cicho w stepie, Do polskiego wojska chłopców zaciągają, Gdy kogut zapiał w kurniku, Gdybym był hulaką, Hej, tam w karczmie, za stołem, Na nowej górze jadą żołnierze, Pod Krakowem czarna rola, Przyszedł nam rozkaz stanąć do boju, Szabla dzwoni o ostrogę, W suterynie daleko za miastem, Wesoła marynarska pragnie powitać nas wiara, Zmarł biedaczysko w szpitalu wojskowym. Innym źródłem powojennego repertuaru przechowującego pieśni z okresu przedwojennego są nagrania Józefa Struskiego, obejmujące śpiewy kolędowe (Za kolędę dziękujemy, Nie bój się królu żadnej), weselne (Już ci teraz, Kasiuleńko, welon zdejmiemy, Uklęknijże, córko), biesiadne (Chociaż są na świecie różne alkohole, Przyjacielu mój, rób bimber swój), żołnierskie/wojenne (Chcąc podwyższyć kadrę armii Beselera, Zawodzą dzwony w kościele), zalotne/miłosne (Szedłem sobie drożyneczką, Zaszło słonko, zaszło za góry) i inne. Do cennych informatorów, zwłaszcza gdy chodzi o tradycję muzyki wojskowej, należeli Bolesław Strawa i Stanisław Zdybała. Ten ostatni pomięta wiele tytułów przedwojennych pieśni, które żyły w powojennym śpiewie wojskowym (Było późno z wieczora, Do polskiego wojska, Oj, bieda, bieda, Karpaccy górale, Tam we pękach bzu altana).Echoes of the Interwar Period in Music Folklore of Postwar Lublin Province. On the Basis of Włodzimierz Dębski’s NotesSUMMARYThe article is an attempt to present the infl uences of the song tradition of the interwar period on the repertoire documented after World War 2 on the Lublin province territory. The unpublished handwritten notes of Włodzimierz Dębski (1922- 1998), a composer, theoretician of music, ethnomusicologist, animateur of music education, were the inspiration for undertaking this subject. In 1963-1976 Dębski actively co-created the music education in Lublin; simultaneously he documented and studied Lublin’s musical folklore. The majority of performers included in Dębski’s studies were born between 1910 and 1925. Therefore, they were the representatives of the generation whose school age fell on the interwar period. The construction of this paper is based on the comparison of musical culture in interwar Lublin and in the Lublin region with the repertoire of the 1970s and 1980s. The song material from the Lublin region phonically recorded and in written form (texts) in the interwar period consists of the singing of several performers. In her repertoire, Teresa Sołtys from Zemborzyce near Lublin had scouts’, patriotic, military/war, and ritual songs, inter alia, Cicho w stepie, Do polskiego wojska chłopców zaciągają, Gdy kogut zapiał w kurniku, Gdybym był hulaką, Hej, tam w karczmie,za stołem, Na nowej górze jada żołnierze, Pod Krakowem czarna rola, Przyszedł nam rozkaz stanąć do boju, Szabla dzwoni o ostrogę, W suterynie daleko za miastem, Wesoła marynarska pragnie powitać nas wiara, Zmarł biedaczysko w szpitalu wojskowym. Another source of the postwar repertoire that includes songs from the pre-war period are the recordings of Józef Struski, which comprised Christmas carols (Za kolędę dziękujemy, Nie bój się królu żadnej), wedding songs (Już ci teraz, Kasiuleńko, welon zdejmiemy, Uklęknijże córko), drinking songs (Chociaż są na świecie różne alkohole, Przyjacielu mój, rób bimber swój), military/war songs (Chcąc podwyższyć kadrę armii Beselera, Zawodzą dzwony w kościele), courtship/love songs (Szedłem sobie drożyneczką, Zaszło słonko, zaszło za góry) and others. Bolesław Strawa and Stanisław Zdybała were precious informants, especially as far as military music was concerned. The latter remembers many titles of the pre-war songs which were present in post-war military singing (Było późno z wieczora, Do polskiego wojska, Oj, bieda, bieda, Karpaccy górale, Tam we pękach bzu altana).
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2018, 16, 1/2
2083-3636
1732-1352
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water mites (Hydrachnidia) of the Biała Łada and Czarna Łada Rivers in the Lublin Region
Autorzy:
Zwal, Andrzej
Kowalik, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763823.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Hydrachnidia
water mites
upland rivers
the Lublin Region
wodopójki
rzeki wyżynne
Lubelszczyzna
Opis:
The collections of water mites (Hydrachnidia) from the years 1973 and 1974 of two upland rivers – the Biała and Czarna Łada (south-eastern Poland) were elaborated. Among 1,178 individuals, 43 species were distinguished: 34 species in the River Biała Łada and 27 in the River Czarna Łada. Rheophiles and rheobionts were dominating. Some mountain species, rare in the upland areas also occurred. Seasonal changes of numbers and clear negative impact of water pollution and hydrotechnical works on water mites were found in the studied rivers, too.
Opracowano zbiory wodopójek (Hydrachnidia) z lat 1973 i 1974 dwu rzek wyżynnych – Białej Łady i Czarnej Łady (Polska południowo-wschodnia). Wśród 1178 osobników wyróżniono 43 gatunki:34 w Białej Ładzie i 27 w Czarnej Ładzie. Dominowały reofile i reobionty. Występowały także niektóre rzadkie na wyżynach gatunki górskie. Stwierdzono sezonowe zmiany liczebności oraz wyraźny negatywny wpływ na wodopójki zanieczyszczenia wody i zabiegów hydrotechnicznych w badanych rzekach.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio C – Biologia; 2013, 68, 1
2083-3563
0066-2232
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio C – Biologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój i charakterystyka sieci Natura 2000 na Lubelszczyźnie
Autorzy:
Stanicka, Małgorzata
Kałamucka, Wioletta
Meksuła, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763249.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Natura 2000 network
Natura 2000 areas
Lublin Region
sieć Natura 2000
obszary Natura 2000
Lubelszczyzna
Opis:
European Ecological Network Natura 2000 is a system of protection of threatened components  of biodiversity in the EU. The legal basis for the creation of the Natura 2000 network is Council Directive 79/409/EEC of 2 April 1979 on the conservation of wild birds (Birds Directive) and Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and wild fauna and flora (Habitats Directive).Natura 2000 sites are the youngest form of nature conservation in Poland. The author presents developing and geographical location of the Natura 2000 network in the Lublin Region. Against the background of Poland, the Lublin Region has the most – 123 – designated Natura 2000 sites: 100 habitat sites and 23 birds sites. These areas are extremely diverse in terms of location, area andcharacter. Location of Natura 2000 in the Lublin Region is uneven. Their position refers in large part to a pre-existing network of the protected areas. Only 5 habitat sites and 23 bird sites designatedin areas not covered so far areal forms of nature conservation. None of Lublin Natura 2000 areas has, as required by law, protection plans, for the eight habitat sites there are created conservation work plans. Also missing is good, kept up to map, the entire Natura 2000 network in Poland and the Lublin Region. The process of creating the Natura 2000 network in Poland is still ongoing. To meet the Natura 2000, its role of protection of species and habitat conservation plans are needed and theirconsistent implementation, taking into account the investment process and building public support for the existence and functioning of the newest forms of nature conservation in our country.
Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2013, 68, 1
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie i charakterystyka mioceńskich piaskowców na obszarze Wyniosłości Giełczewskiej i Pagórów Chełmskich (Lubelszczyzna)
Autorzy:
Huber, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763269.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lublin Region
Giełczew Elevation
Chełm Hills
neogene
sandstones
Lubelszczyzna
Wyniosłość Giełczewska
Pagóry Chełmskie
neogen
piaskowce
Opis:
The studied sandstones from the Giełczew Elevation and the Chełm Hills become an important unit that ended the Neogene deposition in the Lublin Region. They outcrop in the upper partof Sarmatian sandstones building the butte elevations up 100 m high. These sandstones are porous, with an undefined oligomictic rock skeleton. They are mainly structureless but some sedimentary structures (e.g. cross-bedding, convolute stratification), are also observed. Grain skeleton consistsin general of poorly rounded quartz grains and several percent of feldspars. Quartz is represented by triangle-shaped and poorly rounded crystals, with visible mineral corrosion, which indicates ashort transport and rounded grains (extraclasts with wavy light dimming), as well as by scarcely redeposited well-rounded quartzite clasts. This skeleton was cemented with a basal-contact matrix some rock voids, microfossils and ooids, replacing the primary carbonate bioclasts. Microsedimentary and paleontological analyses documented that the studied deposits originated probably in the shallow basins (e.g. ooids presented in some samples) with varied salinity and a significant input ofriverine material.
Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2013, 68, 1
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powojenne problemy społeczno-gospodarcze Lubelszczyzny lat 1944–1945 w świetle sprawozdania Izby Przemysłowo-Handlowej w Lublinie
Autorzy:
Osiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632043.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
chamber of industry and commerce
Lublin region
trade
industry
izba przemysłowo-handlowa
Lubelszczyzna
handel
przemysł
Opis:
Władza komunistyczne w Polsce, posiadając niewielkie poparcie społeczne, musiały w procesie porządkowanie życia społeczno-gospodarczego odwołać się do przedwojennych instytucji i kadr. Izby Przemysłowo-Handlowe w II Rzeczypospolitej stanowiły ogniwo pośredniczące w kontaktach pomiędzy aparatem państwowym a przedsiębiorcami. W zmienionej rzeczywistości funkcjonowały jako forma organizacyjna prywatnego przemysłu i handlu. Wykorzystano je w zdecydowanej rozprawie z sektorem prywatnym w przemyśle i handlu podczas nacjonalizacji przemysłu, a następnie „bitwy o handel”. Publikowany dokument stanowi przykład raportu periodycznego przygotowanego przez Izbę Przemysłowo-Handlową w Lublinie, zawierającego informacje na temat bardzo ciekawego okresu pierwszego roku po wyparciu Niemców z Lubelszczyzny. Znajduje się tu opis reaktywowania Izby i podporządkowania Polskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego. Omówiono w nim zagadnienie zatrudnienia, cen, aprowizacji, wpływu trudności komunikacyjnych na normalizację życia gospodarczego, środków pieniężnych. Drugą część stanowi charakterystyka stanu przemysłu w podziale branżowym, ochrony przed demontażem i wywiezieniem do Niemiec, powojennego chaosu. W ostatniej części dokonano analizy specyfiki handlu na Lubelszczyźnie. Punktem wyjścia są uwagi na temat handlu przedwojennego, wskazanie głównych produktów eksportowych, charakterystyki struktury branżowej i skutków wojny. Pojawia się także wątek blokującej inicjatywę prywatną niepewności i obaw przed wdrażaniem wzorców radzieckich w handlu.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powojenne problemy społeczno-gospodarcze Lubelszczyzny lat 1944–1945 w świetle sprawozdania Izby Przemysłowo-Handlowej w Lublinie
Autorzy:
Osiński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631687.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
chamber of industry and commerce
Lublin region
trade
industry
izba przemysłowo-handlowa
Lubelszczyzna
handel
przemysł
Opis:
The communist authorities in Poland had little social support, which was the reason why they had to activate the institutions and employees of the inter-war period in the process of bringing order to the socio-economic situation in the country. Chambers of Industry and Commerce of the Second Polish Republic were an important link between the authorities and entrepreneurs. In the changed reality they were a form of organization of private industry and trade. The authorities used these institutions to bring an end to the private sector in industry and commerce during the process of industry nationalization and the subsequent “battle of trade”. The current document is an example of a periodical report prepared by the Chamber of Industry and Trade of Lublin, which sheds light on the first year after Germans were expelled from the Lublin region. It describes the process of reactivation of the Chamber and its subordination to the Polish Committee of National Liberation. It also addresses the issues of employment, prices, provision of supplies, effect of transportation difficulties on the process of normalization of economic activity and transfer of money. The second part characterizes the state of industry in the division of sectors, protection against machinery dismantling and transportation to Germany as well as features of post-war chaos. The final part analyses the specific nature of trade in the Lublinregion, taking as its starting point the reflections on the inter-war period trade, mentioning main exported goods, characterizing sector structure and effects of war. The document also contains some reference to the insecurity blocking private initiative and fears against implementing the Russian model of trade.
Władza komunistyczne w Polsce, posiadając niewielkie poparcie społeczne, musiały w procesie porządkowanie życia społeczno-gospodarczego odwołać się do przedwojennych instytucji i kadr. Izby Przemysłowo-Handlowe w II Rzeczypospolitej stanowiły ogniwo pośredniczące w kontaktach pomiędzy aparatem państwowym a przedsiębiorcami. W zmienionej rzeczywistości funkcjonowały jako forma organizacyjna prywatnego przemysłu i handlu. Wykorzystano je w zdecydowanej rozprawie z sektorem prywatnym w przemyśle i handlu podczas nacjonalizacji przemysłu, a następnie „bitwy o handel”. Publikowany dokument stanowi przykład raportu periodycznego przygotowanego przez Izbę Przemysłowo-Handlową w Lublinie, zawierającego informacje na temat bardzo ciekawego okresu pierwszego roku po wyparciu Niemców z Lubelszczyzny. Znajduje się tu opis reaktywowania Izby i podporządkowania Polskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego. Omówiono w nim zagadnienie zatrudnienia, cen, aprowizacji, wpływu trudności komunikacyjnych na normalizację życia gospodarczego, środków pieniężnych. Drugą część stanowi charakterystyka stanu przemysłu w podziale branżowym, ochrony przed demontażem i wywiezieniem do Niemiec, powojennego chaosu. W ostatniej części dokonano analizy specyfiki handlu na Lubelszczyźnie. Punktem wyjścia są uwagi na temat handlu przedwojennego, wskazanie głównych produktów eksportowych, charakterystyki struktury branżowej i skutków wojny. Pojawia się także wątek blokującej inicjatywę prywatną niepewności i obaw przed wdrażaniem wzorców radzieckich w handlu.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lubelskie szkolnictwo powszechne w latach 1918-1939 w świetle wymogów sanitarno-higienicznych
Autorzy:
Majchrzyk-Mikuła, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/606385.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
School
a pupil
hygiene
Lublin region
the Second Polish Republic
szkoła
uczeń
higiena
Lubelszczyzna
II Rzeczypospolita
Opis:
Poland, just before regaining its independence, faced not only the need to integrate formally the country, but most of all it had to take care of the youngest and create for them the right living conditions, including the suitable conditions for education. A number of hygienists claimed that the reason for many illnesses was the lack of proper school buildings fulfilling basic sanitarian conditions, safety and the right hygiene of learning. So the introduction of compulsory education and reforms concerning programs and structure of school system did not allow to think that the problem of Polish education had been solved. The measure of its state and the condition for development was accommodation and school buildings. Unfortunately, the infrastructure was not properly developed and it was visible in the whole Poland. The analysis of sources and source literature allowed to depict in the article the situation of primary school in the Lublin region county in the first years of independence of Poland. The article describes the infrastructure of educational centers, especially their material situation which directly influenced the conditions in which the youth learned. Much attention was paid to the creation of the net of primary schools, especially the data conditioning the technical conditions and equipment which was necessary to provide the pupils with the right hygienic conditions at schools.
Polska w momencie odzyskania niepodległości stanęła przed wyzwaniem nie tylko zorganizowania od strony formalnej państwa, ale przede wszystkim otoczenia opieką najmłodszych i stworzenia im dogodnych warunków do życia, w tym i do nauki. Wielu higienistów uważało, z czym należy się niewątpliwie zgodzić, że przyczyną wielu schorzeń uczniów był zarówno brak odpowiednich budynków szkolnych spełniających podstawowe wymagania sanitarne, jak i zapewniających bezpieczeństwo i odpowiednią higienę nauczania. Zatem samo wprowadzenie obowiązku szkolnego oraz reform dotyczących programów i struktury szkolnictwa nie dawało podstaw, by sądzić, że został rozwiązany problem polskiej oświaty. Miernikiem jej stanu i warunkiem rozwoju była baza lokalowa oraz budynki szkolne. Niestety brak odpowiednio przygotowanej infrastruktury dało się odczuć w całej Polsce. Analiza źródeł oraz literatury przedmiotu pozwoliła w niniejszym artykule na ukazanie sytuacji szkolnictwa powszechnego na Lubelszczyźnie w niepodległej Polsce. Artykuł traktuje o stanie infrastruktury placówek, a zwłaszcza ich sytuacji materialnej, która miała wpływ na warunki, w jakich uczyła się młodzież. Szczególną uwagę zwrócono na kształtowanie się sieci szkół powszechnych oraz zaprezentowano problemy dotyczące budowy nowych obiektów szkolnych, a zwłaszcza wytycznych w sprawie warunków technicznych i wyposażenia szkół w odpowiednie sprzęty, które zapewnić miały uczniom prawidłowe warunki higieniczne w szkołach.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2020, 39, 1
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synoptyczne uwarunkowania napływu mas powietrza polarnego nad Lubelszczyznę
Autorzy:
Kaszewski, Bogusław Michał
Bartoszek, Krzysztof
Gluza, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763200.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
air masses, polar air, circulation types, the Lublin region
masy powietrza, powietrze polarne, typy cyrkulacji, Lubelszczyzna
Opis:
The aim of the study is to characterize the frequency and determinants of the synoptic conditions of advection of polar air masses over the Lublin region. Their occurrence in the regional scale in the years 1951–2010 based on lower synoptic maps for 12 UTC, which derived from PIHM/IMGW-PIB. The annual frequency of polar air masses (maritime fresh – mPf, martime old – mPo, maritime warm – mPw and continental – cP) reached 82.5%. The highest frequency of these air masses refers to Polar maritime old air (mPo), with a frequency exceeding 37% (the maximum in summer and the minimum in spring). In the years 1951–2010, there were signifi cant changes in the frequency of advection of CP air (average decrease by 11 days per 10 years), mPf (decrease by 7 days per 10 years), and mPw (increase by 11 days per 10 years). In all seasons, mPo was most likely to be recorded from western direction, mPw from western and southwestern directions, mPf from western and northwestern directions, while CP air from eastern and southeastern directions.
Celem opracowania jest charakterystyka częstości i uwarunkowań synoptycznych napływu mas powietrza polarnego nad obszar Lubelszczyzny. Ich występowanie w ujęciu regionalnym określono dla godziny 12 UTC na podstawie dolnych map synoptycznych PIHM/IMGW-PIB z okresu 1951–2010. Częstość napływu mas powietrza polarnego (morskiego „świeżego” – PPm, morskiego starego – PPms, morskiego ciepłego – PPmc i kontynentalnego – PPk) w ciągu roku wynosiła 82,5%. Spośród wyróżnionych typów mas powietrza najczęściej notowano powietrze polarne morskie stare (PPms), z częstością przekraczającą 37% (maksimum w lecie, minimum wiosną). W latach 1951–2010 zaznaczyły się istotne zmiany w częstości napływu nad Lubelszczyznę mas PPk (spadek średnio o 11 dni na 10 lat), PPm (spadek 7 dni na 10 lat) i PPmc (wzrost o blisko 11 dni na 10 lat). We wszystkich porach roku masy PPms najczęściej napływały nad Lubelszczyznę z zachodu, PPmc z południowego zachodu i zachodu, PPm z zachodu i północo-zachodu, a PPk ze wschodu i południowego wschodu.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2018, 73
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność naukowo-dydaktyczna i archiwalna profesora Aleksandra Kossowskiego (1886–1965)
Autorzy:
Misiura, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040854.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Aleksander Kossowski
Catholic University of Lublin
Lublin region
Lublin
archiving
modern history
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Lubelszczyzna
archiwistyka
nowożytność
Opis:
Artykuł poświęcony jest biografii profesora Aleksandra Kossowskiego – wieloletniego wykładowcy historii nowożytnej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (1926–1939, 1944–1965) oraz archiwisty w Archiwum Państwowym w Lublinie (1928–1949). Jako pedagog przyczynił się do wychowania i wykształcenia nowych historyków, a jako naukowiec był badaczem niezwykle dociekliwym. Będąc archiwistą opracował wiele zespołów, które dzisiaj są często wykorzystywane przez badaczy dziejów Lubelszczyzny, a w czasie wojny przyczynił się do ocalenia licznych niemieckich dokumentów. Dzięki temu można odtworzyć działalność niemieckiej administracji oraz ślady licznych zbrodni. Przy pisaniu tekstu wykorzystano materiały archiwalne oraz wspomnienia studentów A. Kossowskiego, które dotychczas wykorzystywane były tylko pobieżnie. Wnikliwa ich analiza ukazała całość życia lubelskiego profesora.
The article is concerned with the biography of Professor Aleksander Kossowski – a lecturer of modern history at the Catholic University of Lublin for many years (1926–1939, 1944–1965) and an archivist at the State Archives in Lublin (1928–1949). As a teacher, he contributed to the upbringing and education of new historians, and as a scientist he is mentioned as an extremely inquisitive researcher. Working as an archivist, he prepared many fonds that today are often used by researchers of the history of the Lublin region, and during the war helped to save numerous German documents. Thanks to this, it is possible to reconstruct the activity of the German administration and the traces of their numerous crimes. When writing the text, archival materials and memories of his students were used, which until now were used only briefly. A thorough analysis of them showed the whole life of the Lublin professor.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 417-438
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synoptyczne uwarunkowania napływu mas powietrza arktycznego i zwrotnikowego nad Lubelszczyznę
Autorzy:
Kaszewski, Bogusław Michał
Bartoszek, Krzysztof
Gluza, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763192.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
air masses, arctic air, tropical air, circulation types, the Lublin region
masy powietrza
powietrze arktyczne
powietrze zwrotnikowe
typy cyrkulacji
Lubelszczyzna
Opis:
The aim of the study is to characterize the frequency and determinants of the synoptic conditions of advection of arctic and tropical air masses over the Lublin region. Their occurrence in the regional scale in the years 1951–2010 was based on lower synoptic maps for 12 UTC, which derived from PIHM/IMGW-PIB. In turn, the calendar of circulation types for the Lublin region was used to assess the synoptic conditions of the analyzed air masses. The annual frequency of arctic air masses reached 13.4%. The highest frequency of these air masses occurred in spring, with the maximum in April (20.4%), and the lowest in summer (July and August, < 5%). Days with tropical air were recorded less frequently (4.1% of all days in the year). It is most often found in the summer (with a maximum of 9.2% in July) and the lowest in winter (< 1%). In the years 1951–2010, there were signifi cant changes in the frequency of advection of arctic and tropical air masses (average increase by 8 and 3 days per 10 years, respectively). The occurrence of arctic masses signifi cantly increased in winter, autumn and spring, and tropical in the summer. In all seasons, the arctic air was most likely to be recorded during the northern and northeastern circulation types, while the lowest in the southern and southwestern types. In the case of tropical air, it is most likely to occur during air fl ow from directions E-SE-S-SW. Regardless of the time of the year, arctic and tropic air masses are characterized by signifi cant anomalies in air temperature at 850 hPa and 850–1000 hPa thickness.
Celem opracowania jest charakterystyka częstości i uwarunkowań synoptycznych napływu mas powietrza arktycznego i zwrotnikowego nad obszar Lubelszczyzny. Ich występowanie w ujęciu regionalnym określono dla godziny 12 UTC na podstawie dolnych map synoptycznych PIHM/IMGW z okresu 1951-2010. Do oceny uwarunkowań synoptycznych napływu analizowanych mas powietrza wykorzystano kalendarz typów cyrkulacji dla Lubelszczyzny. Częstość napływu mas powietrza arktycznego w ciągu roku wynosiła 13,4%. Największy udział tych mas występuje wiosną, z maksimum w kwietniu (20,4%), najmniejszy zaś latem (w lipcu i sierpniu poniżej 5%). Rzadziej notuje się napływ powietrza zwrotnikowego (4,1% wszystkich dni w roku). Najczęściej nad Lubelszczyzną występuje ono w lecie (z maksimum w lipcu – 9,2%), natomiast najrzadziej w zimie (< 1%). W latach 1951-2010 zaznaczyły się istotne zmiany w częstości napływu nad Lubelszczyznę mas arktycznych (wzrost średnio o 8 dni na 10 lat) i zwrotnikowych (wzrost o blisko 3 dni na 10 lat). Udział mas arktycznych zwiększył się w zimie, jesieni i na wiosnę, mas zwrotnikowych zaś w lecie. We wszystkich porach roku największe prawdopodobieństwo występowania powietrza arktycznego notowano podczas typów cyrkulacji ze składową północną i północno-wschodnią, najmniejsze zaś w typach warunkujących adwekcję powietrza z południa i południo-zachodu. W przypadku powietrza zwrotnikowego największe prawdopodobieństwo jego wystąpienia notuje się podczas napływu powietrza z kierunków E-SE-S-SW. Niezależnie od pory roku, podczas występowania powietrza arktycznego i zwrotnikowego wykazano występowanie wyraźnych anomalii, zarówno temperatury powietrza na powierzchni izobarycznej 850 hPa, jak i średniej grubości warstwy powietrza między powierzchnią izobaryczną 850 i 1000 hPa.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2017, 72, 2
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opieka medyczna i społeczna na Lubelszczyźnie w realiach XIX wieku. Kilka uwag o książce Wiesława Partyki, Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2017, ss. 485.
Autorzy:
Szewczuk, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632133.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
The Kingdom of Poland
Roman Catholic church
the Lubelskie Region
hospitals
shelters
Russification
Królestwo Polskie
Kościół rzymskokatolicki
Lubelszczyzna
szpitale
przytułki
rusyfikacja
Opis:
The article presents and analyses the content of the monograph by Wiesław Partyka titled Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki. Attention was drawn to elements such as the structure of the book, assumed chronological and thematic framework, and the source basis. The paper presents research problems that were only mentioned in the monograph, and which seem worth further research. Despite the critique regarding the presentation of the image of hospitals and shelters in the Lublin region, the publication can be seen as immensely valuable and useful for those dealing with social history of the nineteenth and early twentieth century.
W artykule przedstawiono i poddano analizie zawartość monografii Wiesława Partyki Opieka instytucjonalna na Lubelszczyźnie w XIX wieku. Szpitale i przytułki. Zwrócono w nim uwagę na takie elementy, jak struktura książki, ramy chronologiczne i tematyczne oraz podstawa źródłowa. Zasygnalizowano w nim problemy badawcze, które w książce zostały przedstawione marginalnie, a które wydają się warte dalszych badań naukowych. Pomimo pewnych zastrzeżeń dotyczących przedstawienia obrazu szpitali oraz przytułków na Lubelszczyźnie, publikację tę można uznać za niezwykle cenną i przydatną dla osób zajmujących się historią społeczną XIX i początków XX w.
Źródło:
Res Historica; 2019, 48
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje między cyrkulacją atmosferyczną a sezonową temperaturą powietrza na obszarze Lubelszczyzny
Autorzy:
Bartoszek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763176.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
atmospheric circulation, air temperature, circulation types, anomalies of sea level pressure, Lublin region
cyrkulacja atmosferyczna, temperatura powietrza, typy cyrkulacji, anomalie ciśnienia atmosferycznego, Lubelszczyzna
Opis:
The paper assesses the relationship between atmospheric circulation and seasonal air temperature in the Lublin region from 1951 to 2010. It also specifies the relations between the occurrence of extremely warm and cool seasons, and anomalies of sea level pressure (SLP) in the Atlantic European region. For this purpose, the classification of circulation types over East-Central Europe as well as mean seasonal air temperature values from 5 meteorological stations located in the area of research or in the vicinity were used. The strongest influence of atmospheric circulation on thermal conditions in the Lublin region was noticed in the winter season, and the weakest in the spring months. The zonal circulation played an important role for seasonal air temperature both in winter and in summer, whereas meridional air flow in autumn. Compared to air flow direction, the character of atmospheric circulation, expressed by anticyclonic, cyclonic and transitional circulation, had a significantly weak influence on the seasonal air temperature. Moreover, strong relationship between anomalies of sea level pressure in the Atlantic European region and strong positive or negative deviations of seasonal air temperature in the Lublin region were found primarily during winter and summer seasons.
W pracy dokonano oceny relacji między cyrkulacją atmosferyczną a sezonową temperaturą powietrza na Lubelszczyźnie w latach 1951-2010. Ponadto określono związki między występowaniem na tym obszarze ekstremalnie ciepłych i chłodnych pór roku z anomaliami ciśnienia atmosferycznego w regionie atlantycko-europejskim. Do tego celu wykorzystano klasyfikację typów cyrkulacji dla obszaru Europy Środkowo-Wschodniej oraz uśrednione sezonowe wartości temperatury powietrza, które pochodziły z 5 stacji meteorologicznych zlokalizowanych na obszarze badań lub w jego sąsiedztwie. Największy wpływ cyrkulacji powietrza na warunki termiczne na obszarze Lubelszczyzny dotyczył okresu zimowego, a najmniejszy wiosny. Zarówno w zimie, jak i latem, istotną rolę wykazywał strefowy przepływ powietrza, natomiast jesienią – cyrkulacja południkowa. W porównaniu do kierunku napływu powietrza, wyraźnie mniejszy wpływ na zmienność sezonowej temperatury powietrza wyrażał antycyklonalny, cyklonalny lub pośredni charakter cyrkulacji atmosferycznej. Istotny związek anomalii ciśnienia ze znacznymi dodatnimi lub ujemnymi odchyleniami temperatury powietrza od normy stwierdzono przede wszystkim w przypadku sezonów zimowych i letnich.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2017, 72, 1
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wyboru wartości przepływu granicznego wezbrań w zlewni górnego Wieprza
Autorzy:
Siwek, Grzegorz Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/763074.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
flood, flood parameters, threshold level (TLM), flow duration curve (FDC), characteristic flows, Lublin region
wezbranie, parametry wezbrań, przepływ graniczny (TLM), krzywa czasu przewyższenia przepływu (KCCP), przepływy charakterystyczne, Lubelszczyzna
Opis:
Understanding of the causes and process of flooding formation in rivers has a great importance, both scientific and practical, especially considering use management and flood protection. We can find many different definitions and criteria that can be used in determining floods. A great number of different criteria is caused by different purposes of hydrological studies on floods, as well as different environmental conditions of investigated catchments and hydrological regimes of rivers. The primary method of floods definition and identification is threshold level method (TLM). This method defines flood as time when the flow is higher than established threshold flow level. Its determination can be based on hydrological, statistical or economic criteria (Ozga-Zielińska, Brzeziński 1997; Jokiel 2007). For specified research approach there are different values of threshold level adopted. It can be observed for example on hydrological criteria, among which values can reach LAMF, HAA F (Ozga-Zielińska, Brzeziński 1997; Byczkowski 1999; Kaznowska et al. 2015), median of AMF, MAMF (Kaznowska, Chudy 2006; Nowicka 2009) or ½(LAMF+HAA F). Among statistical criteria we can meet values of flows of specific exceedance probability obtained from flow duration curve (FDC). In connection with the use of a variety of criteria the selection border get different flow characteristic values describing the flood (including the incidence, duration, volume). The use of different flow limits is difficult and essentially impossible to direct the collation and comparison of documented research. The aim of the study was to compare different methods of determining the floods, analyze the results and determine the optimum for the upper catchment Comprehensive research approach, together with an indication of its advantages and disadvantages the article presented and compared was the most commonly used in clinical methods of determining floods.
Poznanie procesu i przyczyn tworzenia się wezbrań rzek ma duże znaczenie, zarówno naukowe, jak i praktyczne, szczególnie przy zagospodarowaniu i ochronie przeciwpowodziowej. W literaturze naukowej i praktycznych opracowaniach hydrologicznych pojawia się wiele różnych definicji i kryteriów wyznaczania wezbrań. Wynika to przede wszystkim z różnych celów opracowań hydrologicznych dotyczących wezbrań, a także z odmiennych warunków środowiska przyrodniczego badanych zlewni i reżimu hydrologicznego rzek. Podstawowym sposobem wydzielania wezbrań i ich dalszej analizy jest przyjęcie wartości przepływu granicznego (Qgr). Jej wyznaczanie może być oparte o kryteria hydrologiczne, statystyczne lub gospodarcze (Ozga-Zielińska, Brzeziński 1997, Jokiel 2007). Dla każdego podejścia badawczego przyjmowane są odpowiednio zdefiniowane wartości poziomów granicznych przepływu. Doskonale możemy to zauważyć na przykładzie grupy kryteriów hydrologicznych, wśród których funkcjonują przepływy graniczne przyjmujące wartości NWQ, WSQ (Ozga-Zielińska, Brzeziński 1997, Byczkowski 1999, Kaznowska i in. 2015), ZWQ, SWQ (Kaznowska, Chudy 2006, Nowicka 2009), czy też wartości na poziomie granicy przepływów średnich i wysokich ½(NWQ+WSQ) (Kijowska 2011). Stosowane są również wartości sezonowych przepływów charakterystycznych II stopnia np. SWQlato, SWQzima (Ozga-Zielińska, Brzeziński 1997, Bartczak 2007). W grupie kryteriów statystycznych spotkać można się z wartościami przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia odczytanymi z krzywej czasu przewyższenia przepływu (KCPP). W literaturze spotykane są również kryteria mieszane – według J. Punzeta (1991) wezbranie występuje gdy przepływ maksymalny jest większy od średniej arytmetycznej przepływu średniego rocznego oraz przepływu o prawdopodobieństwie przewyższenia 50% (Qmax< ½ (SSQ+Q50%).W związku ze stosowaniem wielu różnych kryteriów wyboru przepływu granicznego otrzymujemy różne wartości charakterystyk opisujących wezbrania (m.in. częstość występowania, czas trwania, objętość). Stosowanie różnych wartości przepływów granicznych utrudnia, a w zasadzie uniemożliwia, bezpośrednie zestawianie i porównanie wyników dokumentowanych badań. Celem pracy jest porównanie różnych metod wyznaczania wezbrań, analiza otrzymanych wyników oraz określenie optymalnego dla zlewni górnego Wieprza podejścia badawczego, wraz ze wskazaniem jego wad i zalet. W artykule przedstawione i porównane zostały  najczęściej stosowane w badaniach metody wyznaczania wezbrań.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2016, 71, 2
0137-1983
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 20

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies