Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jezyk" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 109
Tytuł:
Od idei niepodległościowych do prostackiej propagandy. Monografia języka polskiej lewicy: Irena Kamińska-Szmaj, Język polskiej lewicy. Od Wielkiego Proletariatu do końca PRL, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2017, 220 s.
Autorzy:
Wasiuta, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611651.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
lewica
język lewicy
język polityki
propaganda
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jurislinguistics: Between Language and Law
Autorzy:
Sobieszewska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/618771.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
language
law
legal language
jurilinguistics
język
prawo
język prawa
juryslingwistyka
Opis:
The objective of this paper is to provide some lines of general reflection on the special relationship uniting language and law. This approach allows the introduction of a new hybrid discipline, “jurilinguistics”, that draws upon both the former and the latter. Since jurilinguistics has begun to play a remarkable role in the global legal and economic context (as is the case of the EU), we will try both to show its genesis and its various manifestations, doing so from the perspective of the translation of legal discourse.
W artykule zostały omówione szczególne relacje występujące między językiem a prawem oraz związana z nimi nowa dyscyplina badawcza o nazwie juryslingwistyka. Z uwagi na jej szczególną rolę w kontekście prawno-ekonomicznym (jak w przypadku Unii Europejskiej) moim celem było przedstawienie genezy i ewolucji omawianych zjawisk, a także ukazanie możliwości jej zastosowania w perspektywie tłumaczenia tekstów prawa na języki obce.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2015, 24, 4
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Нови изследвания в областта на сравнителната славянска морфология
Autorzy:
Rumenova, Margarita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681623.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Stiliyan Stoychev, forma rezultatywna, forma relatywna, język bułgarski, język czeski
Opis:
A review of: Stoychev, Stiliyan. The Bulgarian Resultative Form and the Czech Language. On the Modern Bulgarian Morphological Resultative Form and its Functional Equivalents in the Modern Czech Language. Sofia: Silhouette, 2019, 356 pp. ISBN 978-619-194-053-0; Stoychev, Stiliyan. The Bulgarian Relative Form and the Czech Language. On the Modern Bulgarian Morphological Relative Form and its Functional Equivalents in the Modern Czech Language. Sofia: Silhouette, 2019, 405 pp. ISBN 978-619-194-054-7.
Nowe badania w dziedzinie słowiańskiej morfologii porównawczejRecenzja książek: Стойчев, Стилиян. Българският морфологичен резултатив и чешкият език или за съвременния български морфологичен резултатив и неговите функционални еквиваленти в съвременния чешки език. София: Силует, 2019, 356 стр. ISBN 978-619-194-053-0; Българският морфологичен релатив и чешкият език или за съвременния български морфологичен релатив и неговите функционални еквиваленти в съвременния чешки език. София: Силует, 2019, 405 стр. ISBN 978-619-194-054-7.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2019, 8
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne badania polszczyzny na Grodzieńszczyźnie w ujęciu Katarzyny Konczewskiej
Autorzy:
Golachowska, Ewa Kazimiera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32222654.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Język polski na Białorusi
socjolingwistyka
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2022, 16; 313-318
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ЗА БЪЛГАРО-ПОЛСКАТА АСИМЕТРИЯ В ОБЛАСТТА НА АРХАИЧНАТА ЛЕКСИКА
Autorzy:
Sotirov, Petar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681633.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bulgarian language, Polish language, asymmetry, vocabulary, archaic
język bułgarski, język polski, asymetria, leksyka, archaiczna
Opis:
The study uses as its basis a collection of 237 words categorised as archaic in Bulgarian which are nevertheless actively used in Modern Polish. The aim of the research is to determine the origin of these units and the degrees of similarity between Bulgarian and Polish words regarding their lexical form and semantic properties. The analysis demonstrates that the examined material is mainly of the Slavic origin, but it also includes words of French, Latin, Italian, Romanian, German and English origins. Three Bulgarian-Polish lexical pairs can be distinguished with relation to their form: 1) identical pairs, 2) pairs of minimum difference, 3) pairs of larger formal difference. By investigating their semantic properties, the lexical pairs can be grouped into: 1) words with identical or similar meaning, 2) words with distant semantic similarities, 3) words with no semantic similarities. Research on the Bulgarian-Polish lexical asymmetry regarding lexical archaisation contributes to an in-depth description of the factors that determine the lifespan of a word – i.e. whether it remains in use or wanes in time. These factors may be of linguistic or extra-linguistic nature and are specific to each of the reported cases.
Obiektem badawczym w artykule jest grupa leksemów (237), które w języku bułgarskim uległy archaizacji, natomiast są one aktywnie używane we współczesnym języku  polskim. Celem badań jest ustalenie pochodzenia tych jednostek oraz ujawnienie stopni podobieństwa bułgarskich i polskich leksemów z punktu widzenia formy i semantyki.  Analiza pokazuje, że opisywane leksemy są przede wszystkim słowiańskie, spotykają się również słowa francuskie, łacińskie, włoskie, rumuńskie, niemieckie i angielskie. W stosunku do formy obserwowane są 3 grupy bułgarsko-polskich par leksemów: 1) jednakowe, 2) o minimalnej różnicy, 3) o większej różnicy. Z punktu widzenia semantyki można wyodrębnić następujące grupy par: 1) o podobnym znaczeniu, 2) o dalekim podobieństwie semantycznym, 3) bez podobieństwa semantycznego. Badania nad bułgarsko-polską asymetria leksykalną w zakresie archaizacji przyczynia się do dogłębnego opisania czynników, które decydują o życiu pewnego leksemu – czy pozostaje on w użyciu lub umiera. Niektóre z czynników maja charakter językowy, inne – pozajęzykowy, są one specyficzne przy każdym z opisywanych przypadków.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciało w języku japońskim – pomiędzy relatywizmem kulturowym a uniwersalnością ludzkiego doświadczenia: Cielesność w kulturze Japonii. Literatura i język, red. Iwona KordzińskaNawrocka, Agnieszka Kozyra, Warszawa: Japonica, 2016, 271 s.
Autorzy:
Ludwik, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611629.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
język japoński
relatywizm kulturowy
somatyka
frazeologia
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O języku mężczyzn o orientacji homoseksualnej. Tomasz Łukasz Nowak, Język ukrycia. Zapisany socjolekt gejów, Kraków: Universitas 2020, 273 s.
Autorzy:
Jarosz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34607947.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
socjolekt gejów
język ukrycia
lawendowa lingwistyka
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 360-363
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Аксиологични конотации в семантиката на концепта геймър (върху примери от българския език и руския интернет език)
Autorzy:
Mladenova, Marinela Paraskova
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681555.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Gamer, Bulgarian, Russian, axiological connotations, national specificity
gamer, język bułgarski, język rosyjski, konotacje aksjologiczne, specyfika narodowa
Opis:
The paper presents some axiological connotations and different positive and negative associations connected with the concept Gamer in the Bulgarian and Russian internet space. The observations and the analysis are based on electronic newspapers, forum comments, TV websites, personal blogs, posts, etc. in both languages. The national specificity of the Russian and Bulgarian gamer, presented through the titles of various online publications, as well as some differences in constructing semantic space around the concepts Russian gamer and Bulgarian gamer are commented.
Aksjologiczne konotacje semantyki konceptu gamer (na przykładzie bułgarskiego i rosyjskiego języka komunikacji internetowej)W opracowaniu przedstawiono niektóre aksjologiczne konotacje oraz pozytywne i negatywne asocjacje związane z konceptem gamer w bułgarskiej i rosyjskiej przestrzeni internetowej. Bazę materiałową analizy stanowią: artykuły w prasie internetowej, komentarze zamieszczone na forach, strony serwisów telewizyjnych, prywatne blogi, posty itp. opublikowane w obu językach. Na podstawie przeprowadzonego badania autorka formułuje wnioski dotyczące różnic i podobieństw w zakresie zawartości semantycznej rosyjskiego i bułgarskiego konceptu gamera.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2019, 8
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja predykacyjna: oparte na równoległych korpusach studium rosyjskich zdań bezczasownikowych i ich angielskich tłumaczeń
Autorzy:
Bondarenko, Antonina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607938.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
verbless sentences
parallel corpora
predication
English
Russian
zdania bezczasownikowe
korpus paralelny
predykacja
język angielski
język rosyjski
Opis:
The paper presents a corpus-based contrastive analysis of the predication involved in the translation of verbless sentences from Russian to English based on a pilot parallel corpus consisting of Dostoyevsky’s dialogue-based Russian Brat’ ja Karamazovy (1880) and the Pevear and Volokhonsky English translation The Brothers Karamazov (1990). In contrast to English, known for its dependency on the finite verb phrase, Russian permits the use of verbless sentences more productively than any other Indo-European language (McShane, 2000; Kopotev, 2007). Combining the parallel-text approach to contrastive linguistics developed by Guillemin-Flescher (2003) with a new method of automatic verbless sentence extraction, the present study examines reoccurring patterns regarding the way that predication is gained or lost in translation. Following automatic segmentation, morphosyntactic annotation and extraction, verbless sentences and their translation correspondences are manually annotated for verbal and non-verbal predication in accordance with Hengeveld’s (1992) definitions. The results present a typology of a phenomenon we call ‘predication transformation’, in which translation correspondences are transformed in terms of predication type. Quantitative results reveal the rate at which verbs are gained in translation of the verbless sentences from Russian to English, as well as the predication verbalization rate. We argue that a verb-centric notion of semantic predication is not cross-linguistically stable.
Artykuł przedstawia opartą na korpusie, kontrastywną analizę predykacji związanej z tłumaczeniem zdań bezczasownikowych z języka rosyjskiego na język angielski w oparciu o pilotażowy paralelny korpus składający się z opartego na dialogach języka rosyjskiego Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego (1880) i angielskiego tłumaczenia Peveara i Volokhonsky The Brothers Karamazov (1990). W przeciwieństwie do angielskiego, znanego z zależności od frazy werbalnej z osobową formą czasownika, rosyjski pozwala na użycie zdań bezczasownikowych bardziej produktywnie niż jakikolwiek inny język indoeuropejski (McShane, 2000; Kopotev, 2007). Łącząc założenia tekstu paralelnego w odniesieniu do językoznawstwa kontrastywnego opracowane przez Guillemin-Flescher (2003) z nową metodą automatycznej ekstrakcji zdań bezczasownikowych, niniejsze studium bada powtarzające się wzorce dotyczące sposobu, w jaki struktury językowe zyskują lub tracą wartość predykacji w tłumaczeniu. Po automatycznej segmentacji, morfosyntaktycznej adnotacji i ekstrakcji zdania bezczasownikowych i ich tłumaczeniowe odpowiedniki są ręcznie przypisywane do typu predykacji werbalnej i niewerbalnej zgodnie z definicjami Hengevelda (1992). Wyniki przedstawiają typologię zjawiska zwanego “transformacją predykacyjną”, w której odpowiedniki translacyjne są efektem transformacji ze względu na typ predykacyjny. Wyniki ilościowe ukazują, w jakim stopniu czasowniki są wykorzystywane w tłumaczeniu zdań bezczasownikowych z języka rosyjskiego na język angielski, a także są wskaźnikiem werbalizacji predykatów. Twierdzimy, że powiązane z czasownikiem pojęcie semantycznej predykacji nie jest stabilne międzyjęzykowo.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2018, 36, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ЗА СЕМАНТИКАТА НА НАРЕЧИЕТО DAWNO В ПОЛСКИЯ ЕЗИК И СЪОТВЕТСТВИЯТА МУ В БЪЛГАРСКИЯ ЕЗИК
Autorzy:
Ivanova, Lilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681625.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
temporal adverbs, Polish, Bulgarian, equivalents, dawno, dawniej
przysłówki czasu, język polski, język bułgarski, ekwiwalencja językowa, dawno, dawniej
Opis:
The article comments on the semantics and the function of the adverb dawno in Polish and its equivalents in Bulgarian. The Polish adverb dawno appears to be composed of two meanings – temporal as well as temporal-progressive (quantitative). The comparative degree form of dawno – dawniej – demonstrates differentiation in meaning and use. In the course of the analysis, the author argues that there exists a link between those meanings and the verb forms connected with them.
Artykuł bada semantykę i funkcje przysłówka dawno w języku polskim i jego ekwiwalenty w języku bułgarskim. Polski przysłówek dawno zawiera dwa znaczenia – czasowe i kwantytatywne, natomiast forma porównawcza – dawniej – posiada dodatkowe znaczenia i stosowania. Autor ukazuje powiązania między tymi znaczeniami i związanymi z nimi formami czasownikowymi.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ języków wschodniosłowiańskich na język białoruski na początku XX w.
Autorzy:
Gaponienko, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624891.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusian language, Ukrainian language, Russian language, language contacts, Loanwords
język białoruski, język ukraiński, język rosyjski, kontakty językowe, zapożyczenia językowe
беларуская мова, украінская мова, руская мова, моўныя кантакты, моўныя запазычанні
Opis:
The article discusses the mutual influences of the Belarusian, Ukrainian and Russian language at the beginning of the 20th century. The quantitative and qualitative analysis of the Ukrainian and Russian elements, along with their derivational and semantic description in terms of their adaptation in Belarus, was based on samples of artistic, journalistic and popular scientific texts. The article uses descriptive, comparative, comparative-historical and statistical methods. The study allowed the determination of the nature and intensity of mutual interaction of related languages at the beginning of the 20th century, and of the influence of extralinguistic factors determining the position of the Belarusian language in the studied period in relation to other East Slavic languages. It was believed that the peculiarities of the interaction between Belarusian and Ukrainian, and between Belarusian and Russian were conditioned by the functional specificity of vehicular languages: while Belarusian and Ukrainian were on an equal footing in the period under study, the official Russian language played a dominant role over Belarusian. The analysis showed that the process of appearance of loanwords from Ukrainian and Russian in Belarusian did not have a systemic character, which is confirmed by the analysis of all language levels: phonetic, graphical, lexical, derivational and syntactic. Moreover, at the beginning of the 20th century, the influence of Ukrainian and Russian on Belarusian was not intense, as the Belarusian language of that period absorbed few elements of genetically close languages, which was probably due to the Belarusian linguistic and cultural revival, dominated by the desire to preserve national identity and to limit foreign linguistic influences.
Artykuł przedstawia wzajemne wpływy języka białoruskiego, rosyjskiego i ukraińskiego na początku XX w. Analiza ilościowa oraz jakościowa ukrainizmów oraz rusycyzmów, połączona z ich opisem słowotwórczym i semantycznym w aspekcie adaptacji na gruncie białoruskim, została przeprowadzona na materiale tekstów należących do stylu artystycznego, publicystycznego oraz popularnonaukowego. W artykule zastosowano metody: opisową, porównawczą, porównawczo- historyczną oraz statystyczną. Dzięki przeprowadzonym analizom określono charakter oraz stopień wzajemnego oddziaływania spokrewnionych ze sobą języków na początku XX w., a także wpływ na te procesy czynników ekstralingwistycznych, określających w badanym okresie pozycję języka białoruskiego wobec innych języków wschodniosłowiańskich. Sądzono, że białorusko-ukraińskie oraz białorusko-rosyjskie wpływy językowe były uwarunkowane specyfiką funkcjonalną języków kontaktowych: o ile w badanym okresie języki białoruski i ukraiński zajmowały pozycję równorzędną, o tyle oficjalny język rosyjski pełnił wobec języków białoruskiego rolę dominującą. Analiza wykazała, że proces przenikania zapożyczeń z języka ukraińskiego i rosyjskiego do białoruskiego nie miał charakteru systemowego, co potwierdza analiza wszystkich poziomów językowych: fonetycznego, graficznego, leksykalnego, słowotwórczego oraz składniowego. Ponadto na początku XX w. wpływ języków ukraińskiego i rosyjskiego na język białoruski nie był intensywny, gdyż białoruszczyzna tego okresu jedynie w niewielkim stopniu absorbowała elementy genetycznie bliskich języków, co najprawdopodobniej wiązało się z ówczesnym białoruskim odrodzeniem językowym i kulturowym, którego dominantę stanowiło dążenie do zachowania odrębności narodowej oraz ograniczenie obcych wpływów językowych.
У артыкуле даследуецца спецыфіка ўзаемадзеяння моў беларускага, рускага і ўкраін- скага народаў у пачатку ХХ ст. На матэрыяле мастацкіх, публіцыстычных і навукова-па- пулярных тэкстаў праводзіцца аналіз колькасных і якасных характарыстык украінізмаў і русізмаў, іх прадметна-тэматычнай аднесенасці, а таксама асаблівасцей фармальнай і семантычнай адаптацыі на беларускай моўнай глебе. У працы выкарыстоўваецца апі- сальны, супастаўляльны, параўнальна-гістарычны, квантытатыўны метады. Устанаўліва- ецца залежнасць інтэнсіўнасці і характару ўзаемадзеяння кантактуючых моў ад розных унутрымоўных і знешніх фактараў. Такі аналіз можа дапамагчы выявіць вядучыя інтра- і экстралінгвістычныя фактары, якія прадвызначалі характар міжмоўных сувязей белару- скай мовы з іншымі ўсходнеславянскімі мовамі ў пачатку ХХ ст. Меркавалася, што асаблівасці беларуска-ўкраінскага і беларуска-рускага моўнага ўзаемадзеяння ў асноўным прадвызначаліся функцыянальнай спецыфікай кантактую- чых моў. А менавіта тым, што ў разглядаемы перыяд беларуская і ўкраінская мовы ўзае- мадзейнічалі як раўнапраўныя ненармалізаваныя моўныя ўтварэнні, а афіцыйная руская мова выступала ў адносінах да беларускай як відавочна дамінуючая. У цэлым аналіз паказаў, што пры ўжыванні і ўкраінскіх, і рускіх запазычанняў не назіраецца сістэмнасці. Гэта выяўляецца на ўсіх моўных узроўнях – у выкарыстанні фа- нем, марфем, сінтаксем, лексем, графем і арфаграм. Адпаведна, можна канстатаваць, што ўплыў і ўкраінскай, і рускай моў на беларускую мову не вызначаўся глыбінёй, і белару- ская мова пачатку ХХ ст. не была перанасычаная элементамі нават генетычна найбольш блізкіх моў. Гэтаму, верагодна, паспрыялі тэндэнцыі беларускага моўнага і культурнага адраджэння, дамінантай якога была арыентацыя на нацыянальную самабытнасць і, адпа- ведна, на абмежаванне чужых моўных уплываў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania socjolingwistyczne wspólnego dla Białorusinów i Ukraińców języka piśmiennictwa okresu Wielkiego Księstwa Litewskiego
Autorzy:
Klimau, Ihar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/625006.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
dialect
vernacular/colloquial speech
szlachta
clergy
Old Belarusian/Old Ukrainian
Polish
dialekt
język potoczny
duchowieństwo
język starozachodnioruski
język polski
дыялект
прастамоўе
шляхта
духавенства
старабеларуская/стараўкраінская мовы
польская мова
Opis:
The paper discusses the linguistic and sociological base of Old Belarusian/Old Ukrainian (West Ruthenian), which was spoken in the Belarusian and Ukrainian territories of the Grand Duchy of Lithuania. In the sixteenth century the local szlachta (nobility/gentry) spoke Ruthenian (Russian), which was increasingly influenced by Polish, which was its characteristic feature. The study has distinguished and discussed sixteen phonetic, morphological and syntactic specificities that cannot be derived from local dialects or they occur in them sporadically and inconsistently nowadays. However, in the sixteenth and seventeenth centuries they were commonly found in writings in the Grand Duchy of Lithuania regardless of their genre and origin. The paper also criticizes the former position of scholars who sought dialectal features only in old writings whereas, owing to historical circumstances, these were reflected first of all in the speech of szlachta and clergy socially close to the nobility
Artykuł poświęcono omówieniu podstawy językowo-socjologicznej języka zachodnioruskiego, który był używany na ziemiach białoruskich i ukraińskich Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL). W XVI wieku miejscowa szlachta porozumiewała się językiem ruskim, który ulegał coraz większym wpływom polskim, co stanowiło o jego specyfice. W opracowaniu wyodrębniono i omówiono 16 osobliwości fonetycznych, morfologicznych i syntaktycznych, które nie dadzą się wyprowadzić z miejscowych dialektów lub występują w nich współcześnie sporadycznie i niekonsekwentnie. Wcześniej jednak (XVI–XVII wiek) były powszechnie notowane w piśmiennictwie WKL, niezależnie od gatunku i pochodzenia.
У артыкуле абмяркоўваюцца маўленчая аснова і сацыяльная базa супольнай кніжнапісьмовай мовы на Беларусі і Украіне ў XVI cт. У гэты перыяд шляхецкае маўленне было прасякнута польскім уплывам, што і складае галоўную адметнасць ды спецыфіку гэтага маўлення. У даследавнні выдзяляюцца і каментуюцца 16 фанетычных, марфалагічных і сінтаксічных асаблівасцяў. Гэта, перш за ўсё, тыя асаблівасці, якія немагчыма вывесці з дыялектнай мовы, або якія вузка або непаслядоўна прадстаўленыя ў дыялектах ў цяперашні час, аднак раней былі шырока распаўсюджаныя ў друкаваных выданнях, незалежна ад іх жанру або паходжання.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2016, 10
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NMS poza paradygmatem anglocentrycznym: Bert Peeters (red.), Heart- and Soul-like Constructs across Languages, Cultures, and Epochs, seria „Routledge Focus”, New York and London: Routledge, 2019, 148 s. ISBN: 9781138745308 (twarda oprawa); 9781315180670 (eBook)
Autorzy:
Underhill, James W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081397.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
naturalny metajęzyk semantyczny
paradygmat anglocentryczny
język i kultura
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2020, 32; 235-240
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etnografia jako zaniedbana metoda w lingwistyce indukcyjnej
Autorzy:
Palmer, Gary B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611402.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
grammar
scenarios
ethnography
cultural linguistics
linguistic frames
Tagalog
ChiShona
gramatyka
scenariusze
etnografia
lingwistyka kulturowa
ramy językowe, język tagalog, język shona
Opis:
Finding a productive scientific perspective on the relation between grammar and culture can be difficult, as is shown by the decades old debate on the so called “Sapir-Whorf hypothesis”. It is proposed that linguistic research should make more systematic use of ethnography as a source of meanings entrenched in grammar. The cases presented illustrate how grammatical constructions are defined by cultural schemas, scenarios, and models; how non-linguistic (colinguistic) data resolve old problems in grammatical analysis. A potentially controversial claim is put forward that data on an archaic way of life provide clues to the nature of proto grammar. The cases examined include (1) a study of the global relations between language and culture implied by code-switching, (2) a fine-grained analysis of a semantic network that defines a compound affix, (3) the use of native language definitions to define a cultural model of sequences of thinking, feeling, and acting, (4) the use of previously published ethnographies to discover correspondences of cultural models to classes in classifier systems, and (5) the culture of a species of archaic human known to us only through archaeology and paleontology and the possible influences of this culture on the structure of proto grammar.
Autor wychodzi od stwierdzenia, że wypracowanie skutecznego podejścia do badania relacji między gramatyką a kulturą może być trudne, o czym świadczą dziesięciolecia dyskusji nad tzw. „hipotezą Sapira–Whorfa”. Stawia tezę, iż badania językoznawcze powinny w sposób bardziej metodyczny korzystać z etnografii jako źródła znaczeń zawartych w gramatyce.Przedstawia przykłady tego, jak konstrukcje gramatyczne kształtowane są przez kulturowe schematy, scenariusze i modele; pokazuje, w jaki sposób uwzględnienie danych pozajęzykowych (przyjęzykowych) rozwiązuje stare problemy analizy gramatycznej; proponuje być może kontrowersyjny pogląd, iż dane dotyczące sposobu życia u przodków homo sapiens dostarczają wskazówek co do natury protogramatyki. Omawiane przypadki obejmują: (1) relacje między językiem i kulturą w sytuacjach code-switching; (2) szczegółową analizę sieci semantycznej wiązanej ze złożonym formantem; (3) definiowanie modelu kulturowego obejmującego sekwencje myślenia, czucia i działania; (4) wykorzystanie wcześniej publikowanych opisów etnograficznych do odkrywania odpowiedniości między modelami kulturowymi a kategoriami w systemie klasyfikatorów nominalnych; (5) kulturę jednego z prehistorycznych gatunków człowieka znana nam wyłącznie z odkryć archeologicznych i paleontologicznych oraz jej możliwy wpływ na protogramatykę języka.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konotacje semantyczne i kulturowe polskiej nazwy barwy zielonej i jej odpowiedników w języku ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim
SEMANTIC AND CULTURAL CONNOTATIONS OF THE POLISH ZIELONY ‘GREEN’ AND ITS EQUIVALENTS IN UKRAINIAN, SWEDISH AND VIETNAMESE
Autorzy:
Waszakowa, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611273.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
semantic and cultural connotations
the colour green in four languages
Polish
Russian
Swedish
Vietnamese
profiles of the prototypical meaning
cultural patterns
konotacje semantyczne i kulturowe
barwa zielona w czterech językach
język polski
język ukraiński
język szwedzki
język wietnamski
profile znaczenia prototypowego
wzorce kulturowe
Opis:
Artykuł przynosi omówienie konotacji semantycznych i kulturowych właściwych nazwie barwy zielonej w czterech językach: polskim, ukraińskim, szwedzkim i wietnamskim. W opisie materiału językowego, zebranego w ramach zespołowego tematu badawczego z zakresu porównawczej semantyki leksykalnej, autorka koncentruje się na przedstawieniu zjawisk wspólnych przynajmniej dla dwóch z zestawianych języków. Omawiane w pracy nazwy barw odznaczają się dużą łączliwością, która odzwierciedla poszczególne profile ich znaczenia prototypowego, odnoszącego się do roślinności. Uwidocznione w analizie stosunkowo duże zbieżności w kierunkach rozwoju konotacji znaczeniowych i kulturowych podstawowych nazw barw: polskiej zielony, ukraińskiej zełenyj, szwedzkiej grön i wietnamskiej zanh są interpretowane jako argumenty uzasadniające hipotezę o istnieniu pewnych wzorców kulturowych, podstawowych dla ludzkiej percepcji i konceptualizacji.
The article discusses semantic and cultural connotations of the terms for the colour green in four languages: Polish, Ukrainian, Swedish and Vietnamese. In her analysis of the material, collected by a team of researches working on contrastive lexical semantics, the author focuses on phenomena common to at least two out of the four languages. The terms under investigation exhibit considerable valence reflecting various profiles of their prototypical meaning relating to plant life. The developments of semantic and cultural connotations of the Polish zielony, Ukrainian zelenyi, Swedish grön and Vietname.se xanh are rather diverse, which is taken as corroboration of the hypothesis according to which there exist certain cultural patterns basic for human perception and conceptualization.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 221-232
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 109

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies