Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "crown" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Kontrakty skarbowe na dobra ekonomii samborskiej z drugiej połowy XVII i XVIII wieku
    Autorzy:
    Wrona, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041148.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Sambor crown estate
    crown lands
    royal demesne
    treasury contracts
    leasehold
    leaseholders
    saltworks
    ekonomia samborska
    dobra stołowe
    kontrakty skarbowe
    umowy dzierżawne
    zarząd do wiernych rąk
    administratorzy
    dzierżawcy
    żupy solne
    Opis:
    The purpose of the article is to analyse the treasury contracts for Sambor crown estate from the 17thand 18thcenturies. The focus is on the conditions under which the monarchs decided to lease or give into administration to the faithful hands („ad fideles manus”) the lands of „Samborszczyzna”. The historical sources have allowed to describe the role of the contrahents in the scope of organization and functioning of crown estate, the appointment of the members in the control and management apparatus as well as in the judicial system. Their duties to the property and the people living in it, activities aimed at guaranteeing the integrity of the crown lands and its profitability, as well as the consequences resulting from non-compliance with the conditions of the contracts were presented as well. The considerations are based mainly on the manuscripts stored in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, supported by the documents from the Scientific Library of the Ivan Franko National University in Lviv and Central National Historical Archives in Lviv.
    Ekonomia samborska należała do największych pod względem powierzchni i najbardziej dochodowych spośród wszystkich koronnych i litewskich dóbr stołowych. Wydzielona została mocą konstytucji sejmowych pod koniec XVI w. jako uposażenie królów Rzeczypospolitej. Monarchowie nie zarządzali tymi dobrami bezpośrednio, lecz decydowali się na ich wydzierżawianie lub oddawanie w administrację w ramach tzw. zarządu do wiernych. Efektem tego było powstanie kontraktów skarbowych, w których określano warunki i zasady zarządzania dobrami samborskimi przez dzierżawców i administratorów. Analiza konstrukcji zachowanych umów i treści zawartych w nich zapisów pozwoliła zaprezentować zbiorowość zarządców ekonomii oraz sprawowane przez nich urzędy i pełnione stanowiska. Scharakteryzowano ich uprawnienia w zakresie organizacji i funkcjonowania dóbr, powoływania członków aparatu kontrolno-zarządzającego i sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Przedmiotem analizy uczyniono obowiązki administratorów i dzierżawców względem królewskiej majętności, ich prawa wobec zamieszkujących ją poddanych, działania, jakie podejmować mieli w celu zagwarantowania integralności ekonomii i jej dochodowości, oraz konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania zapisów umów. Rozważania przeprowadzono na podstawie materiałów rękopiśmiennych przechowywanych w zasobach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Biblioteki Naukowej Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki oraz Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie.
    Źródło:
    Res Historica; 2021, 51; 169-193
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lodgings of Deputies at the Tribunal Crown in Lublin During Stanislaw August Period
    Stancje deputatów na Trybunał Koronny w Lublinie w czasach stanisławowskich
    Autorzy:
    Jakimowicz, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1374286.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Tribunal Crown
    deputies
    Lublin
    burghers
    nobility
    tenements
    Trybunał Koronny
    deputaci
    mieszczanie
    szlachta
    kamienice
    Opis:
    Positioning of the Tribunal Crown in Lublin for the nobility from Lesser Poland province had a number of consequences for the city and its inhabitants. One of the most important aspects related to this role was the need to provide accommodation for judges settling disputes in a noble supreme court. The term of office of the Tribunal Crown, lasting for several months each year, required the creation of conditions enabling a comfortable stay in the city. The Stanislaw August’s period brought a number of changes in this matter, mainly due to the introduction of payment for renting accommodation to deputies, which made this deal an opportunity to obtain financial benefits for people who own real estate in Lublin. In this text, I analyze legal provisions regulating issues related to the renting of rooms for deputies, shares in the market of representatives of burghers, nobility and clergy. I pay attention to their location in the city space, equipment, condition of the infrastructure and other factors determining the attractiveness of the offered apartments.
    Wybór Lublina na miejsce posiedzeń Trybunału Koronnego prowincji małopolskiej niósł za sobą szereg konsekwencji dla miasta i jego mieszkańców. Jednym z najważniejszych aspektów związanych z tą rolą była konieczność zapewnienia zakwaterowania sędziom rozstrzygającym spory w szlacheckim sądzie najwyższym. Kadencje Trybunału Koronnego, trwające każdego roku przez kilka miesięcy, wymagały stworzenia warunków pozwalających na komfortowe przebywanie w mieście. Czasy stanisławowskie w tej kwestii przyniosły szereg zmian, przede wszystkim za sprawą wprowadzenia odpłatności za wynajem stancji deputatom, co sprawiło, że proceder ten stał się okazją do uzyskania korzyści finansowych przez osoby posiadające nieruchomości w Lublinie. W niniejszym tekście dokonuję analizy przepisów prawnych regulujących kwestie związane z wynajmowaniem pomieszczeń dla deputatów, udziałów w badanym rynku przedstawicieli mieszczan, szlachty i duchowieństwa. Zwracam uwagę na ich usytuowanie w przestrzeni miasta, wyposażenie, stan infrastruktury oraz pozostałe czynniki decydujące o atrakcyjności oferowanych mieszkań.
    Źródło:
    Res Historica; 2020, 50; 171-197
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Herby ziemskie na pieczęciach koronnych króla Stanisława Augusta
    Territorial Coats of Arms on the Crown Seals of King Stanisław August
    Autorzy:
    Hlebionek, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33905996.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    sigillography
    crown seals
    territorial coats of arms
    Stanisław August
    sfragistyka
    pieczęcie koronne
    herby ziemskie
    Opis:
    Wieniec herbów ziemskich, a później też państwowych i dynastycznych, jako element kompozycji polskich pieczęci królewskich pojawił się na przełomie XIV i XV w. Początkowo umieszczano go na pieczęciach majestatowych, później na pieczęciach większych (kanclerskich) koronnych i litewskich, a od czasów Jana Kazimierza także na pieczęciach mniejszych (podkanclerskich) koronnych. Zestaw tych herbów ustalił się za panowania króla Michała. Generalnie jednak w zakresie heraldyki terytorialnej cechowała go dość duża stabilność, a herby ziemskie wprowadzone doń w czasach jagiellońskich funkcjonowały bez większych zmian aż do czasów panowania Stanisława Augusta. Król ten posługiwał się dwoma kompletami pieczęci państwowych. Pierwszy powstały przy okazji koronacji w 1764 r., kontynuował tradycyjne wzory. Zmiany wprowadzono dopiero do wieńca herbów w drugim komplecie pieczęci wykonanym w 1780 r. Dotyczyły one dwóch obszarów: treści i formy prezentacji znaków. W pierwszym dokonano aktualizacji znaków dawnych terytoriów lennych niezwiązanych już z Koroną: herb lenna mołdawskiego zastąpiono herbem województwa kaliskiego, zaś herb lenna pomorskiego herbem Inflant. W sferze formy po raz pierwszy w sfragistyce państwowej zastosowano szrafowanie znaków. Co prawda szrafirunek pojawia się już na pieczęciach Wettynów, ale nie był wykorzystywany na polskich pieczęciach państwowych. Powoduje to, że powstałe w 1780 r. pieczęcie są pierwszym urzędowym barwnym przedstawieniem herbów ziem Królestwa Polskiego. Zrywając z dotychczasową tradycją twórca pieczęci, Jan Filip Holzhaeusser, odwrócił też układ godeł figuralnych, do tej pory zwróconych ku centralnemu elementowi wyobrażenia (postaci tronującego władcy bądź Orłowi), a także zmienił kształt niektórych godeł na formy znane z czasów wcześniejszych, później odrzucone. Zagadkowa na tym tle jest znana z jednego kolekcjonerskiego odcisku pieczęć mniejsza koronna tego króla, powstała zapewne w 1785 r. O jej wyjątkowości, prócz braku poświadczenia szerszego używania, stanowią modyfikacje godeł w zestawie herbów, nieznajdujące uzasadnienia na gruncie polskiej heraldyki ziemskiej.
    A wreath of territorial, and later also state and dynastic coats of arms, as an element of the composition of Polish royal seals, appeared at the turn of the 14th and 15th centuries. Initially, it was placed on the seals of majesty, later on the broad (chancellor's) seals of the Crown and Lithuania, and from the times of John Casimir also on the small (sub-chancellor) Crown seals. A set of these coats of arms was created during the reign of King Michael. In general, however, in the field of territorial heraldry, it was characterized by quite high stability, and the land coats of arms introduced to it in the Jagiellonian times functioned without major changes until the reign of Stanisław August. This king used two sets of state seals. The first, created for the coronation in 1764, was a continuation of traditional patterns. The changes concerned only the coat of arms in the second set of seals made in 1780. They concerned two areas: the content and the form of presenting the signs. In the first, the markings of the former fief areas, which were no longer associated with the Crown, were updated: the coat of arms of the Moldavian fief was replaced with the coat of arms of the Kalisz Voivodeship, and the coat of arms of the Pomeranian fief with the coat of arms of Livonia. In the aspect of form, hatching of signs was used for the first time in state sigillography. Although hatching appears already on Wettin's seals, it was not used on Polish state seals. As a result, the seals created in 1780 are the first official color representation of the coats of arms of the lands of the Kingdom of Poland. Breaking with the existing tradition, the creator of the seal, Jan Filip Holzhaeusser, also reversed the arrangement of figural emblems, which until then had been directed towards the central element of the image (i.e., towards the figure of the enthroned ruler, or the Polish Eagle), and also changed the shape of some emblems to forms known from earlier times, later rejected. Enigmatic in this context is the small crown seal of this king, known from one of the collector's imprints, probably made in 1785. Its uniqueness, apart from the lack of confirmation of wider use, prove modifications in the coat of arms, unjustified on the grounds of Polish territorial heraldry.
    Źródło:
    Res Historica; 2023, 55; 281-304
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reasumpcje i limitacje Trybunału Koronnego w latach 1660–1700
    Autorzy:
    Wierzbicki, Leszek A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632356.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    resumption, limitation, the Crown Tribunal, Lublin, Piotrków Trybunalski
    reasumpcja, limitacja, Trybunał Koronny, Lublin, Piotrków Trybunalski
    Opis:
    The period since the end of the Second Northern War until the outbreak of the Great Northern War was the moment of a firm functioning of the Crown Tribunal. Only during that time, the Tribunal resumption was stopped three times which was caused by interregnum. The Tribunal’s work was not resumed during the following terms of office: 1668–1669, 1674–1675 and 1696–1697. Also during that period, the inauguration of the Tribunal courts was delayed few times. Because of awaiting for the end of a coronation sejm, there was a delay in resumption in the following terms of office: 1669–1670, 1675–1676 and 1697–1698, and because of the Gołąbska Confederation, in the 1672–1673 term of office, the Tribunal resumption started at the beginning of 1673. Between 1660 and 1700, the meeting of Tribunal was finished earlier three times. Such situation took place during the terms of office: 1667–1668, 1673–1674 and 1695–1696, which was caused by abdication of Jan Kazimierz and death of the first “countrymen kings”. What is more, the operation of the Tribunal was disrupted four times because of the levy in mass. Such limitations happened in the years 1667–1668, 1669–1670, 1670–1671 and 1671–1672.
    Okres od zakończenia drugiej wojny północnej do wybuchu wielkiej wojny północnej charakteryzował się stabilnością w funkcjonowaniu Trybunału Koronnego. W tym czasie tylko trzykrotnie nie doszło do reasumpcji Trybunału, co było spowodowane bezkrólewiami. Prace Trybunału nie zostały wznowione w kadencjach: 1668–1669, 1674–1675 i 1696–1697. W tym samym okresie kilkakrotnie opóźniono rozpoczęcie sądów trybunalskich. W oczekiwaniu na zakończenie sejmów koronacyjnych opóźniła się reasumpcja w kadencjach: 1669–1670, 1675–1676 i 1697–1698, a z powodu zawiązania konfederacji gołąbskiej w kadencji 1672–1673 reasumpcja Trybunału nastąpiła na początku 1673 r. Pomiędzy rokiem 1660 a 1700 trzykrotnie doszło do wcześniejszego zakończenia posiedzeń Trybunału. Taka sytuacja miała miejsce w kadencjach: 1667–1668, 1673–1674 i 1695–1696, co było spowodowane abdykacją Jana Kazimierza i śmiercią pierwszych „królów rodaków”. Ponadto czterokrotnie przerywano prace Trybunału z powodu zwołania pospolitego ruszenia. Takie limitacje miały miejsce w kadencjach: 1667–1668, 1669–1670, 1670–1671 i 1671–1672.
    Źródło:
    Res Historica; 2017, 44
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Institution of the Crown Witness in the Light of the Directive Prohibiting the Exchange of Procedural Roles and Selected Evidentiary Prohibitions of the Polish Criminal Procedure
    Instytucja świadka koronnego w świetle dyrektywy zakazu zamiany ról procesowych i wybranych zakazów dowodowych polskiej procedury karnej
    Autorzy:
    Bajda, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348353.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    crown witness
    prohibition of changing procedural roles
    evidentiary prohibition
    criminal process
    accused
    świadek koronny
    zakaz zamiany ról procesowych
    zakaz dowodowy
    proces karny
    oskarżony
    Opis:
    The institution of the crown witness in Poland was introduced into the legal order in 1997 and its aim was to effectively counteract organized crime, which at that time was experiencing its heyday. Being very controversial from the very beginning, with numerous voices of criticism and approval at the same time, over the years it has consolidated its position and for 25 years has continuously contributed to breaking the conspiracy of silence of the perpetrators of crimes of the greatest severity. The subject of the article is the analysis of the institution of the crown witness in the context of the element of the procedural role of the perpetrator and selected evidentiary prohibitions of the Polish criminal procedure. The author confronts the eponymous institution with the prohibition of changing procedural roles, the prohibition of excluding the freedom of expression of the person being questioned, and the prohibition related to obtaining an evidentiary statement that cannot constitute evidence. The role of these prohibitions is to shape truthful findings in the criminal process and to guarantee its fairness. The procedure for granting the status of a crown witness, which is a kind of compromise between the fairness of the trial and the purpose of the institution, carries the risk of abuse in this area. The threat concerns the violation of the principle of material truth and the protection of the procedural position of the accused who has not obtained the status of a crown witness.
    Instytucja świadka koronnego w Polsce została wprowadzona do porządku prawnego w 1997 r. Jej celem było skuteczne przeciwdziałanie przestępczości zorganizowanej, która w tym okresie przeżywała swój rozkwit. Będąc od samego początku bardzo kontrowersyjną, przy licznych głosach krytyki i aprobaty jednocześnie, z biegiem lat ugruntowała swoją pozycję i od 25 lat nieprzerwanie przyczynia się do przełamywania zmowy milczenia sprawców przestępstw o największym ciężarze gatunkowym. Przedmiotem artykułu jest analiza instytucji świadka koronnego w kontekście elementu procesowej roli sprawcy i wybranych zakazów dowodowych polskiej procedury karnej. Autor konfrontuje tytułową instytucję z zakazem zamiany ról procesowych, zakazem wyłączenia swobody wypowiedzi osoby przesłuchiwanej i zakazem związanym z uzyskaniem oświadczenia dowodowego, które nie może stanowić dowodu. Rolą omawianych zakazów jest kształtowanie zgodnych z prawdą ustaleń faktycznych w procesie karnym i gwarancja jego uczciwości. Procedura przyznawania statusu świadka koronnego, będącego swego rodzaju kompromisem między rzetelnością procesu a celem instytucji, niesie ryzyko nadużyć w omawianej sferze. Zagrożenie dotyczy naruszenia zasady prawdy materialnej i ochrony pozycji procesowej oskarżonego, który nie uzyskał statusu świadka koronnego.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 2; 91-101
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Emocio i racio w sonetystyce białoruskiej – na przykładzie wieńca sonetów Jana Czykwina "Swiataja studnia" i tłumaczeń "Sonetów krymskich" Adama Mickiewicza na język białoruski
    Autorzy:
    Minskevich, Serge
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624926.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    sonnet, crown of sonnets, rhythmic structure, literary process, translation
    sonet, cykl sonetów, struktura rytmizowana, proces literacki, przekład literacki
    нет, вянок санетаў, рытмічная структура, літаратурны працэс, пераклад
    Opis:
    The article deals with two directions of development in Belarusian sonnet writing; the first, named according to its initiator – kupalaŭski (Kupala’s), includes free sonnets; the second, named – bahdanovičaŭski (Bahdanovič’s), includes sonnets according to the classical canon. The author of this article draws attention to the fact that the sonnet, as a kind of verse, holds an important place in Belarusian poetry of the 20 th century and is still relevant today. Belarusian poets, however, often deliberately do not keep to strict sonnet rules: emotion in such works prevails over rationality. With the help of the comparative method it investigates the form and content of the crown of sonnets Śviataja studnia (The Holy Well) by Jan Čykvin compared with the translations of Sonety krymskie (Crimean Sonnets) by Adam Mickiewicz into Belarusian as well as similar works by some Belarusian authors (the crown of sonnets Narač (Lake Narač) by Nil Hilievič, and the crown of sonnets Apakalipsis dušy (Apocalypse of the Soul) by Źmitrok Marozaŭ). The author of this article considers separately the rhythmic structure of the sonnets in Śviataja studnia and the translations of Sonety krymskie. It is shown how the irregular rhythmic structure of the free sonnets creates additional levels of perception of the text. The article concludes that the two directions in Belarusian sonnet writing survived in parallel throughout the 20th century and continued into the 21st. And if the first direction (emotionally determined) dominated at the beginning, the second direction (rationally determined), at the current stage of the Belarusian literary process, has expanded significantly in the work of Belarusian authors.
    W artykule zostały omówione dwa nurty rozwoju białoruskiej sonetystyki: nurt klasyczny zainicjowany przez Maksima Bahdanowicza (tzw. nurt bahdanowiczowski) oraz nurt awangardowy, zapoczątkowany przez Jankę Kupałę (tzw. nurt kupałowski). Autor podkreśla, że sonet jako gatunek literacki zajmuje ważne miejsce w poezji białoruskiej XX w. i jest wykorzystywany również współcześnie. Białoruscy poeci często świadomie nie przestrzegali zasad kompozycyjnych sonetu, ponadto preferowali opisy własnych stanów emocjonalnych, elementy racjonalne odsuwając na dalszy plan. Dzięki zastosowaniu metody komparatystycznej analizie poddano formę i treść: cyklu sonetów Święta studnia (Святая студня),przekładów Sonetów krymskich Adama Mickiewicza na język białoruski oraz podobnych utworów poetów białoruskich (cyklu sonetów Narocz (Нарач) Nila Hilewicza oraz Apokalipsy duszy Zmitroka Marozaua). Dokonano również analizysposobu rytmizowania cyklu sonetów Święta studnia Jana Czykwina oraz  przekładu Sonetów krymskich. Wskazano, nieregularne rytmy sonetów wolnych pozwalają na wieloaspektową interpretację tekstu. W artykule udowodniono, że omówione nurty rozwojowe sonetystyki współistniały w w XX w. i funkcjonują w naszych czasach. O ile jednak w twórczości autorów białoruskich początkowo dominował nurt awangardowy, o tyle obecnie obserwujemy powrót do sonetu w jego klasycznej formie. 
    У артыкуле разглядаюцца два кірункі развіцця беларускай санетыстыкі; да першага, названага паводле яго ініцыятара купалаўскім, належаць вольныя санеты, да другога, названага – багдановічаўскім – санеты, створаныя паводле класічнага канона. Аўтар артыкула звяртае ўвагу на тое, што санет як від верша займае важнае месца ў беларускай паэзіі ХХ ст. і дагэтуль з’яўляецца актуальным. Аднак беларускія паэты часта свядома не прытрымліваюцца строгіх правіл санета, эмацыянальнае ў такім творы пераважае над рацыянальным. Пры дапамозе кампаратывісцкага метаду даследуецца форма і змест вянка санетаў Святая студня ў супастаўленні з перакладамі Крымскіх санетаў Адама Міцкевіча на беларускую мову, а таксама з падобнымі творамі беларускіх паэтаў (вянок санетаў Нарач Ніла Гілевіча, вянок вянкоў санетаў Апакаліпсіс душы Змітрака Марозава). Асобна разглядаецца рытмічная структура вянка санетаў Святая студня Яна Чыквіна і перакладаў Крымскіх санетаў. Паказана, як іррэгулярная рытмічная структура ў вольных санетах утварае дадатковыя сэнсавыя ўзроўні ўспрыняцця тэксту. У артыкуле сцвярджаецца, што гэтыя два кірункі ў беларускай санетыстыцы паралельна праіснавалі на працягу ўсяго ХХ ст. і перайшлі ў ХХІ ст. І калі напачатку дамінаваў першы (эмоцыа дэтэрмінаваны), то на сучасным этапе беларускага літаратурнага працэсу другі (рацыа дэтэрмінаваны) значна расшырыў свае пазіцыі ў творчасці беларускіх аўтараў.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2019, 13
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy przypowiednie dla Marcina Zamoyskiego z lat 1656, 1679 i 1683 na chorągwie jazdy i regiment pieszy w wojsku koronnym
    Autorzy:
    Hundert, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632064.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    enlistment letters, Marcin Zamoyski, the Crown Army, the Zamoyski Family Fee Tail, the Jan Sobieski military patronage
    Listy przypowiednie, Marcin Zamoyski, wojsko koronne, ordynaci zamojscy, patronat wojskowy Jana Sobieskiego
    Opis:
    Przedmiotem edycji źródłowej są 3 listy przypowiednie wystawione z kancelarii królewskiej Marcinowi Zamoyskiemu na zaciąg chorągwi kozackiej w 1656 r., na objęcie regimentu pieszego w 1679 r. oraz na powiększenie chorągwi husarskiej w 1683 r. Pochodzą one z Archiwum Zamoyskich z warszawskiego Archiwum Głównego Akt Dawnych, z zasobu o sygnaturze 463, w którym przechowywana jest korespondencja polskich władców z Marcinem Zamoyskim, IV ordynatem zamojskim i podskarbim wielkim koronnym (1685–1689). Publikacja listów poprzedzona jest wstępem, w którym omówione zostały mechanizmy kariery polityczno-wojskowej Marcina Zamoyskiego, ze wskazaniem, na rolę, jaką w tym odgrywał aspekt utrzymywania w kompucie koronnym jednostek wojskowych.
    Źródło:
    Res Historica; 2017, 43
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy przypowiednie dla Marcina Zamoyskiego z lat 1656, 1679 i 1683 na chorągwie jazdy i regiment pieszy w wojsku koronnym
    Autorzy:
    Hundert, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631725.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    enlistment letters, Marcin Zamoyski, the Crown Army, the Zamoyski Family Fee Tail, the Jan Sobieski military patronage
    Listy przypowiednie, Marcin Zamoyski, wojsko koronne, ordynaci zamojscy, patronat wojskowy Jana Sobieskiego
    Opis:
    In this edition we would like to present three enlistment letters (listy przypowiednie) issued by the Royal Chancellery to Marcin Zamoyski: for enlisting cossack (cavalry) banner (company) in 1656, taking command of foot regiment in 1679 and strengthening of the (winged) hussars banner in 1683. All three sources came from Zamoyskis’ Archive (Archiwum Zamoyskich), currently part of the Central Archives of Historical Records (Archiwum Główne Akt Dawnych) in Warsaw, from the archive no 463, containing correspondence between Polish kings and Marcin Zamoyski, 4th owner of Zamoyska’s fee tail (Ordynacja Zamoyska) and Grand Crown Under-treasurer (podskarbi wielki koronny) in the period 1685–1689. Next to the original letters we have added introduction with description of the mechanisms behind Marcin Zamoyski’s political-military career, with special emphasis on the aspect of keeping military units as the part of Crown standing army (komput koronny).
    Przedmiotem edycji źródłowej są 3 listy przypowiednie wystawione z kancelarii królewskiej Marcinowi Zamoyskiemu na zaciąg chorągwi kozackiej w 1656 r., na objęcie regimentu pieszego w 1679 r. oraz na powiększenie chorągwi husarskiej w 1683 r. Pochodzą one z Archiwum Zamoyskich z warszawskiego Archiwum Głównego Akt Dawnych, z zasobu o sygnaturze 463, w którym przechowywana jest korespondencja polskich władców z Marcinem Zamoyskim, IV ordynatem zamojskim i podskarbim wielkim koronnym (1685–1689). Publikacja listów poprzedzona jest wstępem, w którym omówione zostały mechanizmy kariery polityczno-wojskowej Marcina Zamoyskiego, ze wskazaniem, na rolę, jaką w tym odgrywał aspekt utrzymywania w kompucie koronnym jednostek wojskowych.
    Źródło:
    Res Historica; 2017, 43
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojskowe zaciągi sejmików ziemskich województwa mazowieckiego w latach 1671–1673
    Autorzy:
    Hundert, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632217.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    district troops, dymowe troops, Mazovian Voivodeship, Michał Korybut Wiśniowiecki, Crown army, Jan Sobieski’s military patronage
    wojska powiatowe, wyprawy dymowe, województwo mazowieckie, Michał Korybut Wiśniowiecki, armia koronna, patronat wojskowy Jana Sobieskiego
    Opis:
    Between 1671 and 1673 the Mazovian Voivodeship, responding to Sejm’s resolutions and royal decrees, raised so called ‘sejmiks’ troops’ to aid the military effort of Polish-Lithuanian Commonwealth. In 1671, Duchy of Mazovia was initially to support Crown (Polish) army in Ukraine by raising levy en masse [pospolite ruszenie] of nobility. By the decision of Voivodeship’s General sejmik, supported by sejmiks of all 10 districts of Mazovia, 600 infantry were raised instead, most of which were used to strengthen regular army regiments. In 1672, during the Confederacy of Gołąb, most of the Mazovians supported the king by sending levy of nobility. The Warsaw district decided to raised so called łanowe troops [name derives from method of recruitment], while the Liwia district sent enlisted troops. During the gatherings in Gołąb and Lublin, Mazovian nobles from the districts of Czersk, Warsaw, Wizna, Ciechanów and Różan declared they would raise a banner [company] of pancerni cavalry, with 126 horses, to support the Confederacy of Gołąb. That unit was never created, however. In 1673 Mazovian Voivodeship was due to again raise sejmiks’ troops, this time as dymowe infantry [based on number of chimney smokes/dymy, which means number of houses]. This led to creation of an infantry regiment under the command of Jan Linkhauz and at least three 100-horses strong pancerni banners – we know that two of these were present during the battle of Khotyn [Chocim] in 1673. Taking under consideration the economic situation of Mazovia, their effort in raising sejmiks’ troops in period of 1671–1673 was substantial and should be highly praised.
    W latach 1671–1673 województwo mazowieckie, w odpowiedzi na uchwały sejmowe i rozkazy królewskie, wystawiało na potrzeby militarne Rzeczypospolitej oddziały wojska sejmikowego. W 1671 r. Księstwo Mazowieckie początkowo miało wesprzeć wojsko koronne na Ukrainie pospolitym ruszeniem. Ostatecznie sejmiki dziesięciu ziem pod zwierzchnictwem sejmiku generalnego wystawiły 600 piechoty, którą w większej części włączono do regimentów komputowych. W 1672 r. Mazowszanie wsparli króla podczas konfederacji gołąbskiej pospolitym ruszeniem, oprócz ziem warszawskiej i liwskiej, które powołały wyprawy wojskowe – pierwsza łanową, druga zaciężną. Podczas zjazdu gołąbsko-lubelskiego szlachta mazowiecka z ziem czerskiej, warszawskiej, wiskiej, ciechanowskiej i różańskiej deklarowała wystawić wspólną chorągiew pancerną 126 koni na potrzeby konfederacji gołąbskiej. Ostatecznie chorągiew ta nie została sformowana. W 1673 r. województwo mazowieckie po raz kolejny formowało swoje wojska sejmikowe, tym razem według liczby dymów (gospodarstw). W ten sposób zaciągnięto regiment pieszy pod Janem Linkhauzem oraz przynajmniej trzy stukonne chorągwie pancerne, z których dwie na pewno brały udział w bitwie pod Chocimiem z Turkami 10 listopada 1673 r. Biorąc pod uwagę możliwości ekonomicznie Mazowszan, ich postawa w latach 1671–1673 i realizowanie zaciągów sejmikowych zasługują na pozytywną ocenę oraz na wyróżnienie.
    Źródło:
    Res Historica; 2018, 46
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Armia koronna Rzeczypospolitej w sporach i rozgrywkach politycznych pierwszych lat wojny na Ukrainie (1648-1649)
    Autorzy:
    Janas, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631673.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Khmelnytsky Uprising, the Crown army and politics, rebellions and soldiers’ confederacies in the middle of the 17th century.
    Powstanie Chmielnickiego, wojsko koronne i polityka, bunty i konfederacje żołnierskie połowy XVII wieku
    Opis:
    The events of the first years of war in Ukraine clearly suggest an increase of the army’s involvement in the country’s public life. This tendency has to be regarded largely as a new and unprecedented phenomenon of the political life of the Commonwealth, visible from the outbreak of the Khmelnytsky Uprising to at least the 70s of the 17th century. It is possible to believe that this state of affairs stemmed from two main reasons- the endeavoursof some of the groups and representatives of the elites, in numerous cases also simultaneously present within the circle of the army elders, to establishing their influences and political role through navigating or manipulating the army, one of the instruments of gaining these influences and attitude of a broader circle of the soldiers from nobility, who saw in themselves not only a military branch of the country, but also fully-fledgedcitizens, entitled to co-deciding on all the aspects of the Crown just like the nobility. This tendency can be noticed already during the interregnum and elections in 1648 (i.e. in the time of the Lviv circle of the general army in September, making essentially illegal, even if later approved, election of a commander-in-chief), but the decisive influence on the choice of a new sovereign was nevertheless not granted to the army. In the coming months and years, the control over the army triggered a rivalry between the monarch, royal court, the key senators, generals and other people from the circle of the elders and the elites of aristocracy. As a consequence the army was becoming politicised. At the same time critical attitude of the soldiers’ circles towards the country (the monarch, royal court and senate) was building up, in the largest part generated by the destruction of financial and military apparatus of the Commonwealth escalating in the war conditions. Rebellious atmosphere triggered mainly by economic factors was more frequently occurring in the army. A new esprit de corps of the army, being created from 1648, was inspiring the soldiers to demand changes in the country’s politics, including entitlements which had not been so far grantedto the army. Simultaneously, the forms of self-governing organisation of the army (the military circles) were being consolidated and solidified, a more permanent programme expressing soldiers’ aspirations was being crystallised and planks for the future and more dramatic rebellions and confederacies, easily submitting to the political inspiration, were being created.
    Wydarzenia pierwszych lat wojny na Ukrainie wyraźnie wskazują na wzrost zaangażowania armii w życie publiczne państwa. Tendencję taką uznać trzeba w znacznym stopniu za nowe i bezprecedensowe zjawisko życia politycznego Rzeczypospolitej widoczne od chwili wybuchu powstania Chmielnickiego przynajmniej do lat 70. XVII stulecia. Taki stan rzeczy wynikał, jak można sądzić, z dwóch głównych powodów – dążeń niektórychgrup i przedstawicieli elity władzy, w licznych wypadkach zresztą obecnych równocześnie w kręgu starszyzny wojskowej, do ugruntowania wpływów i roli politycznej poprzez sterowanie bądź manipulowanie armią, jednym jeszcze instrumentem zdobywania owych wpływów oraz postawy szerszego środowiska szlacheckich żołnierzy widzących w sobie nie tylko zbrojne ramię państwa, ale i jego pełnoprawnych obywateli uprawnionych jak cała szlachta do współdecydowania we wszelkich sprawach Rzeczypospolitej. Tendencjętaką dostrzegamy już podczas bezkrólewia i elekcji 1648 r. (np. w czasie lwowskiego koła generalnego wojska we wrześniu, dokonującego nielegalnego w gruncie rzeczy, chociaż zaaprobowanego potem wyboru wodza naczelnego),ale decydującego wpływu na obiór nowego władcy armia jednak nie uzyskała. W następnych miesiącach i latach o kontrolę nad wojskiem rywalizował monarcha, dwór, kluczowi senatorowie, wodzowie i inni ludzie z kręgu starszyzny i magnackiej elity. W konsekwencji postępowało upolitycznienie wojska. Narastał równocześnie krytyczny stosunek środowiska żołnierskiego do państwa (monarchy, dworu, sejmu) wywoływany w głównej mierze narastającą w warunkach wojny destrukcją aparatu skarbowo-wojskowego Rzeczypospolitej. W armii coraz częściej pojawiały się buntownicze nastroje spowodowane głównie czynnikami ekonomicznymi.Kształtujący się od 1648 r. do pewnego stopnia nowy esprit de corps wojska inspirował żołnierzy do żądań zmian polityki państwa, w tym przyznaniu armii uprawnień dotychczas nie występujących. Umacniały i utrwalały się zarazem formy organizacji samorządowej wojska (koła wojskowe), krystalizował się trwalszy program wyrażający aspiracje żołnierzy, powstawały przesłanki przyszłych, bardziej dramatycznych buntów i konfederacji, łatwo poddających się politycznej inspiracji.
    Źródło:
    Res Historica; 2014, 38
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Armia koronna Rzeczypospolitej w sporach i rozgrywkach politycznych pierwszych lat wojny na Ukrainie (1648-1649)
    Autorzy:
    Janas, Eugeniusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632315.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Khmelnytsky Uprising, the Crown army and politics, rebellions and soldiers’ confederacies in the middle of the 17th century.
    Powstanie Chmielnickiego, wojsko koronne i polityka, bunty i konfederacje żołnierskie połowy XVII wieku
    Opis:
    Wydarzenia pierwszych lat wojny na Ukrainie wyraźnie wskazują na wzrost zaangażowania armii w życie publiczne państwa. Tendencję taką uznać trzeba w znacznym stopniu za nowe i bezprecedensowe zjawisko życia politycznego Rzeczypospolitej widoczne od chwili wybuchu powstania Chmielnickiego przynajmniej do lat 70. XVII stulecia. Taki stan rzeczy wynikał, jak można sądzić, z dwóch głównych powodów – dążeń niektórychgrup i przedstawicieli elity władzy, w licznych wypadkach zresztą obecnych równocześnie w kręgu starszyzny wojskowej, do ugruntowania wpływów i roli politycznej poprzez sterowanie bądź manipulowanie armią, jednym jeszcze instrumentem zdobywania owych wpływów oraz postawy szerszego środowiska szlacheckich żołnierzy widzących w sobie nie tylko zbrojne ramię państwa, ale i jego pełnoprawnych obywateli uprawnionych jak cała szlachta do współdecydowania we wszelkich sprawach Rzeczypospolitej. Tendencjętaką dostrzegamy już podczas bezkrólewia i elekcji 1648 r. (np. w czasie lwowskiego koła generalnego wojska we wrześniu, dokonującego nielegalnego w gruncie rzeczy, chociaż zaaprobowanego potem wyboru wodza naczelnego),ale decydującego wpływu na obiór nowego władcy armia jednak nie uzyskała. W następnych miesiącach i latach o kontrolę nad wojskiem rywalizował monarcha, dwór, kluczowi senatorowie, wodzowie i inni ludzie z kręgu starszyzny i magnackiej elity. W konsekwencji postępowało upolitycznienie wojska. Narastał równocześnie krytyczny stosunek środowiska żołnierskiego do państwa (monarchy, dworu, sejmu) wywoływany w głównej mierze narastającą w warunkach wojny destrukcją aparatu skarbowo-wojskowego Rzeczypospolitej. W armii coraz częściej pojawiały się buntownicze nastroje spowodowane głównie czynnikami ekonomicznymi.Kształtujący się od 1648 r. do pewnego stopnia nowy esprit de corps wojska inspirował żołnierzy do żądań zmian polityki państwa, w tym przyznaniu armii uprawnień dotychczas nie występujących. Umacniały i utrwalały się zarazem formy organizacji samorządowej wojska (koła wojskowe), krystalizował się trwalszy program wyrażający aspiracje żołnierzy, powstawały przesłanki przyszłych, bardziej dramatycznych buntów i konfederacji, łatwo poddających się politycznej inspiracji.
    Źródło:
    Res Historica; 2014, 38
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od towarzysza jazdy do wojewody podolskiego. Przebieg służby wojskowej Nikodema Żaboklickiego w latach 1656–1706
    Autorzy:
    Hundert, Zbigniew
    Sowa, Jan Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631470.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Nikodem Żaboklicki, regimentarze (deputies) of the Crown Army, hussar lieutenants, the 17th century, military patronage of the Sieniawscy, Potoccy, and Stanisław Jan Jabłonowski, voivodes of Podolia
    Nikodem Żaboklicki, regimentarze wojska koronnego, porucznicy husarscy, XVII wiek, patronat wojskowy Sieniawskich, Potockich i Stanisława Jana Jabłonowskiego, wojewodowie podolscy
    Opis:
    Nikodem Żaboklicki (zm. 1706) był jednym z najbardziej doświadczonych i jednym z najdłużej odbywających służbę wojskową oficerów koronnych w drugiej połowie XVII w. i na początku XVIII w. Syn chorążego bracławskiego Hieronima wstąpił do wojska ok. 1650 r. Na pewno od 1656 r. służył w królewskiej chorągwi kozackiej, zaś w latach 1663–1667 był towarzyszem roty husarskiej hetmana wielkiego koronnego Stanisława „Rewery” Potockiego. Równocześnie, w latach 1666–1667, był rotmistrzem chorągwi tatarskiej. Po krótkim epizodzie dowodzenia husarią hetmana polnego koronnego ks. Dymitra Wiśniowickiego w latach 1668–1683 był porucznikiem husarii Mikołaja Hieronima Sieniawskiego, a w latach 1684–1694 jego syna Adama Mikołaja. Następnie dowodził husarią hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jana Jabłonowskiego (1695–1702) oraz króla Augusta II (od 1702 r. chorągwią królewicza Fryderyka Augusta, a od ok. 1704 r. do śmierci – chorągwią samego monarchy). W trakcie dowodzenia husarią kolejnych możnych, z którymi Żaboklicki wchodził w układy klientalne, zwiększały się jego kompetencje dowódcze. W 1683 r. jako pułkownik JKM stał na czele hetmańskiego pułku Sieniawskiego. W latach osiemdziesiątych XVII w. coraz częściej wyznaczano go dowódcą większych zgrupowań taktycznych bądź grup operacyjnych, natomiast w latach dziewięćdziesiątych XVII w. i w pierwszych latach XVIII w. pełnił często samodzielne dowództwo nad wojskiem koronnym jako regimentarz generalny. Jako dowódca wojskowy był często wybierany na komisarza do hiberny czy komisarza do trybunałów skarbowych. Pełnił również funkcje posła wojskowego oraz posłów cywilnych z sejmików województwa ruskiego i podolskiego. Od 1676 r. był chorążym bracławskim, w 1693 r. wszedł w skład senatu w randze kasztelana kamienieckiego, a w 1704 r., jako zaufany stronnik króla Augusta II, otrzymał urząd wojewody podolskiego. W trakcie swej wieloletniej służby wojskowej odznaczył się wieloma osiągnięciami w kampaniach wojennych.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 42
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od towarzysza jazdy do wojewody podolskiego. Przebieg służby wojskowej Nikodema Żaboklickiego w latach 1656–1706
    Autorzy:
    Hundert, Zbigniew
    Sowa, Jan Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631947.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Nikodem Żaboklicki, regimentarze (deputies) of the Crown Army, hussar lieutenants, the 17th century, military patronage of the Sieniawscy, Potoccy, and Stanisław Jan Jabłonowski, voivodes of Podolia
    Nikodem Żaboklicki, regimentarze wojska koronnego, porucznicy husarscy, XVII wiek, patronat wojskowy Sieniawskich, Potockich i Stanisława Jana Jabłonowskiego, wojewodowie podolscy
    Opis:
    Nikodem Żaboklicki (d. 1706) was one of the most experienced officers in the Crown Army in the second half of the 17th century and at the beginning of the 18th century. Żaboklicki, a son of Hieronim (the Standard Bearer of Bracław), joined the army about 1650. Since 1656, he served in the royal cossack company, while from 1663 to 1667 he was a towarzysz (commilito, companion) in the hussar company of Grand Crown Hetman Stanisław ‘Rewera’ Potocki. At the same time, from 1666 to 1667, he was the rittmeister of a Tatar company. For a short time, he commanded the hussars of Field Crown Hetman Duke Dymitr Wiśniowiecki. Then, from 1668 to 1683, he was the lieutenant of Mikołaj Hieronim Sieniawski’s hussars, and later, until 1694, of those of Mikołaj’s son Adam Mikołaj. Next, he commanded the hussar company of Grand Crown Hetman Stanisław Jan Jabłonowski (1695–1702) and King Augustus II (from 1702 – the company of Prince Frederick Augustus, and from about 1704 until his death – the company of the monarch himself). While leading the hussars of the various magnates, with whom Żaboklicki was establishing cliental relationships, his commanding skills were developing. In 1683, as a Colonel of His Majesty, he was heading the cavalry regiment of Hetman Sieniawski. In the 1680s, he was appointed as the commander of bigger tactical or operational groups with increasing frequency. In the 1690s and 1700s, he was often designated the independent commander of the whole Crown Army as the Regimentarz Generalny (Hetman’s deputy). As an officer he would often be elected a commissar for the distribution of hiberna (augmentation of cavalry soldiers’ pay during the winter months) or a Member of the Fiscal Tribunal. He was also performing the duties of a military envoy to the Sejm and of a parliamentary representative of the Ruthenian and Podolian Voivodeships. Since 1676, he was the Standard Bearer of Bracław, while in 1693, he became a member of the Senate as the Castellan of Kamieniec Podolski. In 1704, as a trusted supporter of Augustus II, he was granted the office of the Voivode of Podolia. His long career abounded in impressive military achievements.
    Nikodem Żaboklicki (zm. 1706) był jednym z najbardziej doświadczonych i jednym z najdłużej odbywających służbę wojskową oficerów koronnych w drugiej połowie XVII w. i na początku XVIII w. Syn chorążego bracławskiego Hieronima wstąpił do wojska ok. 1650 r. Na pewno od 1656 r. służył w królewskiej chorągwi kozackiej, zaś w latach 1663–1667 był towarzyszem roty husarskiej hetmana wielkiego koronnego Stanisława „Rewery” Potockiego. Równocześnie, w latach 1666–1667, był rotmistrzem chorągwi tatarskiej. Po krótkim epizodzie dowodzenia husarią hetmana polnego koronnego ks. Dymitra Wiśniowickiego w latach 1668–1683 był porucznikiem husarii Mikołaja Hieronima Sieniawskiego, a w latach 1684–1694 jego syna Adama Mikołaja. Następnie dowodził husarią hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jana Jabłonowskiego (1695–1702) oraz króla Augusta II (od 1702 r. chorągwią królewicza Fryderyka Augusta, a od ok. 1704 r. do śmierci – chorągwią samego monarchy). W trakcie dowodzenia husarią kolejnych możnych, z którymi Żaboklicki wchodził w układy klientalne, zwiększały się jego kompetencje dowódcze. W 1683 r. jako pułkownik JKM stał na czele hetmańskiego pułku Sieniawskiego. W latach osiemdziesiątych XVII w. coraz częściej wyznaczano go dowódcą większych zgrupowań taktycznych bądź grup operacyjnych, natomiast w latach dziewięćdziesiątych XVII w. i w pierwszych latach XVIII w. pełnił często samodzielne dowództwo nad wojskiem koronnym jako regimentarz generalny. Jako dowódca wojskowy był często wybierany na komisarza do hiberny czy komisarza do trybunałów skarbowych. Pełnił również funkcje posła wojskowego oraz posłów cywilnych z sejmików województwa ruskiego i podolskiego. Od 1676 r. był chorążym bracławskim, w 1693 r. wszedł w skład senatu w randze kasztelana kamienieckiego, a w 1704 r., jako zaufany stronnik króla Augusta II, otrzymał urząd wojewody podolskiego. W trakcie swej wieloletniej służby wojskowej odznaczył się wieloma osiągnięciami w kampaniach wojennych.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 42
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od towarzysza jazdy do wojewody podolskiego. Przebieg służby wojskowej Nikodema Żaboklickiego w latach 1656–1706
    Autorzy:
    Hundert, Zbigniew
    Sowa, Jan Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953504.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    nikodem żaboklicki
    regimentarze wojska koronnego
    porucznicy husarscy
    xvii w.
    patronat wojskowy sieniawskich
    potockich i stanisława jana jabłonowskiego
    wojewodowie podolscy
    regimentarze (deputies) of the crown army
    hussar
    lieutenants
    the 17th century
    military patronage of the sieniawscy
    potoccy
    and stanisław
    jan jabłonowski
    voivodes of podolia
    Opis:
    Nikodem Żaboklicki (zm. 1706) był jednym z najbardziej doświadczonych i jednym z najdłużej odbywających służbę wojskową oficerów koronnych w drugiej połowie XVII w. i na początku XVIII w. Syn chorążego bracławskiego Hieronima wstąpił do wojska ok. 1650 r. Na pewno od 1656 r. służył w królewskiej chorągwi kozackiej, zaś w latach 1663–1667 był towarzyszem roty husarskiej hetmana wielkiego koronnego Stanisława „Rewery” Potockiego. Równocześnie, w latach 1666–1667, był rotmistrzem chorągwi tatarskiej. Po krótkim epizodzie dowodzenia husarią hetmana polnego koronnego ks. Dymitra Wiśniowickiego w latach 1668–1683 był porucznikiem husarii Mikołaja Hieronima Sieniawskiego, a w latach 1684–1694 jego syna Adama Mikołaja. Następnie dowodził husarią hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jana Jabłonowskiego (1695–1702) oraz króla Augusta II (od 1702 r. chorągwią królewicza Fryderyka Augusta, a od ok. 1704 r. do śmierci – chorągwią samego monarchy). W trakcie dowodzenia husarią kolejnych możnych, z którymi Żaboklicki wchodził w układy klientalne, zwiększały się jego kompetencje dowódcze. W 1683 r. jako pułkownik JKM stał na czele hetmańskiego pułku Sieniawskiego. W latach osiemdziesiątych XVII w. coraz częściej wyznaczano go dowódcą większych zgrupowań taktycznych bądź grup operacyjnych, natomiast w latach dziewięćdziesiątych XVII w. i w pierwszych latach XVIII w. pełnił często samodzielne dowództwo nad wojskiem koronnym jako regimentarz generalny. Jako dowódca wojskowy był często wybierany na komisarza do hiberny czy komisarza do trybunałów skarbowych. Pełnił również funkcje posła wojskowego oraz posłów cywilnych z sejmików województwa ruskiego i podolskiego. Od 1676 r. był chorążym bracławskim, w 1693 r. wszedł w skład senatu w randze kasztelana kamienieckiego, a w 1704 r., jako zaufany stronnik króla Augusta II, otrzymał urząd wojewody podolskiego. W trakcie swej wieloletniej służby wojskowej odznaczył się wieloma osiągnięciami w kampaniach wojennych.
    Nikodem Żaboklicki (d. 1706) was one of the most experienced officers in the Crown Army in the second half of the 17th century and at the beginning of the 18th century. Żaboklicki, a son of Hieronim (the Standard Bearer of Bracław), joined the army about 1650. Since 1656, he served in the royal cossack company, while from 1663 to 1667 he was a towarzysz (commilito, companion) in the hussar company of Grand Crown Hetman Stanisław ‘Rewera’ Potocki. At the same time, from 1666 to 1667, he was the rittmeister of a Tatar company. For a short time, he commanded the hussars of Field Crown Hetman Duke Dymitr Wiśniowiecki. Then, from 1668 to 1683, he was the lieutenant of Mikołaj Hieronim Sieniawski’s hussars, and later, until 1694, of those of Mikołaj’s son Adam Mikołaj. Next, he commanded the hussar company of Grand Crown Hetman Stanisław Jan Jabłonowski (1695–1702) and King Augustus II (from 1702 – the company of Prince Frederick Augustus, and from about 1704 until his death – the company of the monarch himself). While leading the hussars of the various magnates, with whom Żaboklicki was establishing cliental relationships, his commanding skills were developing. In 1683, as a Colonel of His Majesty, he was heading the cavalry regiment of Hetman Sieniawski. In the 1680s, he was appointed as the commander of bigger tactical or operational groups with increasing frequency. In the 1690s and 1700s, he was often designated the independent commander of the whole Crown Army as the Regimentarz Generalny (Hetman’s deputy). As an officer he would often be elected a commissar for the distribution of hiberna (augmentation of cavalry soldiers’ pay during the winter months) or a Member of the Fiscal Tribunal. He was also performing the duties of a military envoy to the Sejm and of a parliamentary representative of the Ruthenian and Podolian Voivodeships. Since 1676, he was the Standard Bearer of Bracław, while in 1693, he became a member of the Senate as the Castellan of Kamieniec Podolski. In 1704, as a trusted supporter of Augustus II, he was granted the office of the Voivode of Podolia. His long career abounded in impressive military achievements.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 42
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Features of the Biblical Translations Made on the Territory of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania in the 16th Century
    Osobliwości tłumaczeń biblijnych z terenów Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI wieku
    Autorzy:
    Kozhynava, Ala
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837714.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    biblical translations
    the 16th century
    the Crown of the Kingdom of Poland
    the Grand Duchy of Lithuania
    the Book of Ecclesiastes
    tłumaczenia biblijne
    XVI wiek
    Rzeczpospolita
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Księga Koheleta
    бiблейскiя пераклады
    XVI стагодзе
    Рэч Паспалiтая
    Вялiкае княства Лiтоўскае
    Кніга Еклесіяста
    Opis:
    The article provides an overview of biblical translations created in the 16th century on the territory of the Crown of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania. On the example of verses 1.5–7 from the Book of Ecclesiastes a specific translation technique and the reasons for the differences between the original and translated text are considered. The study uses the method of textological analysis. The author comes to the following conclusions. Firstly, it can be a clash of different language systems, since the original language and the language of biblical translation refer not only to different language groups, but also to different language families. Secondly, a strong opposition to the accuracy of the translation is a different understanding of the text, due to differences in religion. By the time of the creation of most Slavic translations, Christian exegetics was fundamentally different both from the ancient understanding of sacred texts and from the interpretation adopted in the rabbinical tradition. Thirdly, intertextual differences may be due to differences in culture that have nothing to do with the religious system. Fourthly, the difference between the original and the translation is due to the fact that not all translators were equally gifted linguists; they didn’t know the original language and the subject in question equally well. Therefore, in the textual structure of the translation, we can meet with various kinds of deviations from the essence and form of the original, up to language and substantial mistakes.
    Niniejszy artykuł ma charakter przeglądowy, jest poświęcony tłumaczeniom biblijnym, które powstały w XVI w. na terenie Rzeczpospolitej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. W tekście na przykładzie wierszy 1.5–7 z Księgi Koheleta rozpatruje się konkretną technikę translatorską oraz przyczyny różnic między tekstem oryginalnym i przetłumaczonym na inny język. W badaniu zastosowano metodę analizy tekstologicznej. Autor dochodzi do następujących wniosków. Po pierwsze, może to być konflikt różnych systemów językowych, ponieważ język oryginalny i język tłumaczenia biblijnego odnoszą się nie tylko do różnych grup, ale także do różnych rodzin językowych. Po drugie, dokładności tłumaczenia może przeszkadzać odmienne rozumienie tekstu z powodu różnic religijnych. W czasie stworzenia większości słowiańskich tłumaczeń biblijnych chrześcijańska egzegetyka zasadniczo różniła się zarówno od starożytnego rozumienia świętych tekstów, jak i od interpretacji przyjętej w tradycji rabinicznej. Po trzecie, różnice intertekstualne mogą wynikać z różnic kulturowych, które nie mają nic wspólnego z systemem religijnym. Po czwarte, różnica między oryginałem a tłumaczeniem wynika z faktu, że nie wszyscy tłumacze byli równie utalentowanymi lingwistami, znali dobrze język oryginalny. Dlatego w strukturze tekstowej tłumaczenia możemy się spotkać z różnego rodzaju odchyleniami od treści i formy oryginału, aż po błędy językowe i merytoryczne.
    У артыкуле даецца агульнае ўяўленне пра біблейскія пераклады, створаныя ў XVI ст. на тэрыторыі Рэчы Паспалітай і Вялікага княства Лiтоўскага, а таксама на прыкладзе вершаў 1.5–7 з Кнігі Еклесіяста разглядаецца канкрэтная тэхніка перакладу і прычыны адрозненняў паміж арыгінальным і перакладным тэкстам. Для даследавання выкарыстоўваецца метад тэксталагічнага аналізу. Аўтар прыходзіць да наступных высноў. Па-першае, гэта можа быць сутыкненне розных моўных сістэм, паколькі мова арыгінала і мова біблейскага перакладу належаць не толькі да розных моўных групаў, але і да розных моўных сем’яў. Па-другое, моцным процідзеяннем на шляху да дакладнасці перакладу аказваецца рознае разуменне тэксту, абумоўленае адрозненнем у веравызнанні. У час стварэння большасці славянскіх перакладаў хрысціянская экзегетика каардынальна адрознівалася як ад старажытнага разумення святых тэкстаў, так і ад тлумачэння, прынятага ў раввнистической традыцыі. Па-трэцяе, міжтэкставые адрозненні могуць быць абумоўленыя адрозненнямі ў культуры, якія не маюць ніякага дачынення да сістэмы веравызнання. Па-чацвёртае, адрозненне арыгінала ад перакладу абумоўліваецца тым, што не ўсе перакладчыкі былі аднолькава адоранымі лінгвістамі, аднолькава добра ведалі мову арыгінала і прадмет, пра які ідзе гаворка. Таму ў тэкставай структуры перакладу мы можам сустрэцца з рознага роду адхіленнямі ад сутнасці і формы арыгінала, якiя прыводзяць да моўных і змястоўных памылак.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 235-247
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies