Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Yugoslavia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Megleno-Wołosi (Megleno-Rumuni) w Serbii: społeczność na krawędzi wyginięcia
    Autorzy:
    Sorescu-Marinković, Annemarie
    Măran, Mircea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/631677.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Meglen Vlachs, invisible minority, Yugoslavia, endangered language
    Megleno-Wołosi, niewidzialna mniejszość, Jugosławia, język zagrożony
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie społeczności megleno-wołoskiej w Serbii, zamieszkującej kilka wsi położonych nieopodal granicy z Rumunią. Z powodu niewielkiej liczby mieszkańców społeczność ta nie była do tej pory znana środowisku naukowemu czy większości mieszkańców [Serbii]. Megleno-Wołosi przybyli tutaj w latach pięćdziesiątych XX stulecia z miejscowości Huma (obecnie na obszarze Byłej Jugosławiańskiej Republiki Macedonii) i pozostawali “niewidzialni” w oficjalnych statystykach, będąc “ukrytymi” wśród macedońskich kolonistów, a ich zadanie polegało na ponownym zasiedleniu, wspólnie z innymi Jugosłowianami, dawnych wsi niemieckich. Jednakże już wkrótce wielu spośród nich powróciło do domów, osiedliło się w innych miejscowościach na terenie Macedonii lub wyemigrowało do państw zachodnioeuropejskich. Dzisiaj dialektem megleno-wołoskim czynnie posługuje się kilkoro ludzi (terminal speaker, wedle terminologii lingwistycznej), urodzonych w okresie międzywojennym. W artykule postarano się udzielić odpowiedzi na pytanie, czy dialekt ten pozostaje mocno zagrożony, czy też już stał się językiem zdezaktualizowanym. Pokazano też, że lingwistyczna i kulturowa przyszłość Megleno-Wołochów w Serbii nieuchronnie zmierza ku akulturacji i asymilacji.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 41
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Megleno-Wołosi (Megleno-Rumuni) w Serbii: społeczność na krawędzi wyginięcia
    Autorzy:
    Sorescu-Marinković, Annemarie
    Măran, Mircea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632364.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Meglen Vlachs, invisible minority, Yugoslavia, endangered language
    Megleno-Wołosi, niewidzialna mniejszość, Jugosławia, język zagrożony
    Opis:
    The paper aims at presenting the Meglen Vlach community of Serbia, situated in a few villages near the border with Romania. Because of the very small number of members, this community has so far not been known to the scientific community or to the majority population of Serbia.The Meglen Vlachs arrived there in the 1950s from Huma (today in the FY Republic of Macedonia) and were “invisible” in official statistics as they were “concealed” among the Macedonian colonists, intended to repopulate, together with other Yugoslavs, the former German villages. However, many of them left shortly after, to return home, settle in other Macedonian localities or to migrate to Western European countries. Today, the Meglen Vlach dialect is actively spoken in Serbia by only a few people (terminal speakers, in linguistic terms), born in the inter-war period. The paper tries to determine whether their idiom is severely endangered (like the Meglen Vlach dialect in the other countries where it is spoken) or has already become an obsolete language. Finally, the article shows that the linguistic and cultural future of the Meglen Vlachs in Serbia inevitably leads to acculturation and assimilation.
    Celem artykułu jest przedstawienie społeczności megleno-wołoskiej w Serbii, zamieszkującej kilka wsi położonych nieopodal granicy z Rumunią. Z powodu niewielkiej liczby mieszkańców społeczność ta nie była do tej pory znana środowisku naukowemu czy większości mieszkańców [Serbii]. Megleno-Wołosi przybyli tutaj w latach pięćdziesiątych XX stulecia z miejscowości Huma (obecnie na obszarze Byłej Jugosławiańskiej Republiki Macedonii) i pozostawali “niewidzialni” w oficjalnych statystykach, będąc “ukrytymi” wśród macedońskich kolonistów, a ich zadanie polegało na ponownym zasiedleniu, wspólnie z innymi Jugosłowianami, dawnych wsi niemieckich. Jednakże już wkrótce wielu spośród nich powróciło do domów, osiedliło się w innych miejscowościach na terenie Macedonii lub wyemigrowało do państw zachodnioeuropejskich. Dzisiaj dialektem megleno-wołoskim czynnie posługuje się kilkoro ludzi (terminal speaker, wedle terminologii lingwistycznej), urodzonych w okresie międzywojennym. W artykule postarano się udzielić odpowiedzi na pytanie, czy dialekt ten pozostaje mocno zagrożony, czy też już stał się językiem zdezaktualizowanym. Pokazano też, że lingwistyczna i kulturowa przyszłość Megleno-Wołochów w Serbii nieuchronnie zmierza ku akulturacji i asymilacji.
    Źródło:
    Res Historica; 2016, 41
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces tworzenia Królestwa SHS wobec przeobrażeń Wielkiej Wojny (1914–1918)
    Autorzy:
    Morawski, Konrad Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687363.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Kingdom of SHS, Yugoslavia, creation of the Kingdom of SHS in 1918, Karađorđević dynasty, Nikola Pašić
    Królestwo SHS, Jugosławia, utworzenie Królestwa SHS w 1918 roku, dynastia Karađorđeviciów, Nikola Pašić
    Opis:
    The article „The process of creation of the Kingdom of SHS in view of the transformations of the Great War (1914–1918)” provides an overview of the defining events related to the creation of the first Yugoslav state; that is the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes established on 1st December 1918. The discussions included in the article were focused primarily on the circumstances of the complicated process of negotiations between the representatives of the South-Slavic nations, which expressed different visions in the context of the creation of a common state. An issue further hindering the unification of the South Slavs was the transformations of the Great War and the associated frequent changes in the political situation of the Balkan states and territories, as well as the formation of different centres representing the interests of the South-Slavic nations. The discussions were based on Balkan archives previously unused in Polish literature; collections of documents and press sources (mostly from 1918); as well as on the most important studies of Balkan, Polish, and other authors.
    Artykuł zatytułowany Proces tworzenia Królestwa SHS wobec przeobrażeń Wielkiej Wojny (1914–1918) zawiera omówienie decydujących wydarzeń związanych z powstaniem pierwszej formy państwa jugosłowiańskiego, czyli utworzonego 1 XII 1918 roku Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Autor skupił się przede wszystkim na omówieniu przesłanek skomplikowanego procesu negocjacyjnego toczącego się pomiędzy przedstawicielami narodów południowosłowiańskich, które wyrażały różne wizje dotyczące utworzenia wspólnego państwa. Kwestią dodatkowo utrudniającą zjednoczenie Słowian Południowych były przeobrażenia Wielkiej Wojny i związane z nimi częste zmiany położenia politycznego terytoriów i państw bałkańskich, a także tworzenie się różnych ośrodków reprezentujących interesy narodów południowosłowiańskich. Przeprowadzone omówienia zostały oparte na niewykorzystanych dotąd w polskiej literaturze archiwach bałkańskich, zbiorach dokumentów i prasie (głównie z 1918 roku), a także na najważniejszych opracowaniach autorów bałkańskich, polskich i innych.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2016, 1, 1-2
    2450-6354
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczyny i przebieg dyktatury jugosłowiańskiej w 1929 roku
    Autorzy:
    Morawski, Konrad Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687337.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    king Aleksander I, Karađorđević dynasty, interwar Yugoslavia, January dictatorship, Yugoslav coup d’état of 1929, Vladko Maček
    król Aleksander I
    dynastia Karađorđeviciów
    międzywojenna Jugosławia
    dyktatura styczniowa
    przewrót w Jugosławii w 1929 roku
    Vladko Maček
    Opis:
    The article discussed the causes, motivations, circumstances, and consequences of the coup in the country of Yugoslavia which was staged by King Alexander I on 6th January 1929. The main aim of the article was to evaluate the decisions taken by the monarch and the regime established by him that irrevocably contributed to the change in the political system of the country.King Alexander I, in a multinational Yugoslavia, established an authoritarian model of government, which according to him, was to heal and protect the state that was on the edge of the abyss due to an internal crisis. Inflamed political relations between Serbs and Croats threatened with the disintegration of the state, and the unstable international situation around Yugoslavia exacerbated this threat. King Alexander I made a difficult decision of establishing a dictatorship in the country, which also resulted in the use of repressive methods against supporters of the breakdown of the state.In the most intense period of his authoritarian rule in the years 1929–1932, King Alexander I tried to build the image of the protector of all nations in Yugoslavia. In fact, the monarch had the welfare of its multi-ethnic country at heart, and managed to protect Yugoslavia from a breakdown at the turn of the 1920s and 30s. However, the mode of his governance still arouses ambiguous judgments that often place narrow national interests over the durability of Yugoslavia.
    W artykule zatytułowanym „Przyczyny i przebieg dyktatury jugosłowiańskiej w 1929 roku” zostały omówione przyczyny, motywacje, okoliczności i konsekwencje przewrotu w państwie jugosłowiańskim, który został dokonany przez króla Aleksandra I w dniu 6 stycznia 1929 roku. Głównym celem artykułu było dokonanie oceny decyzji podjętych przez monarchę i ustanowionych przezeń rządów, które bezpowrotnie przyczyniły się do zmiany ustroju państwa.Król Aleksander I w wielonarodowej Jugosławii ustanowił autorytarny model rządów, który według niego miał służyć uzdrowieniu i ochronie państwa znajdującego się na skraju przepaści wobec kryzysu wewnętrznego. Zaognione stosunki polityczne pomiędzy Serbami i Chorwatami groziły rozczłonkowaniem państwa, a niestabilna sytuacja międzynarodowa wokół Jugosławii to zagrożenie pogłębiała. Król Aleksander I podjął więc trudną decyzję o ustanowieniu dyktatury w państwie, której rezultatem było także stosowanie opresyjnych metod wobec zwolenników rozbicia państwa.W najbardziej wzmożonym okresie swoich autorytarnych rządów w latach 1929–1932 król Aleksander I starał się budować wizerunek opiekuna wszystkich narodów w Jugosławii. W istocie monarcha miał na sercu dobro swojego wielonarodowego kraju i zdołał ochronić Jugosławię przed rozpadem na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Jednak sposób jego rządów wzbudza do dziś niejednoznaczne osądy, które ponad trwałością Jugosławii często stawiają wąskie interesy narodowe.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis; 2017, 2
    2450-6354
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio M – Balcaniensis et Carpathiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Terror rewolucyjny i represje komunistyczne w Jugosławii w latach 1941–1946. Zarys problematyki
    Revolutionary Terror and Communist Repressions in Yugoslavia in 1941–1946. Outline of the Problem
    Autorzy:
    Zajączkowski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33758707.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Yugoslavia 1941–1946
    communist terror and repression
    Tito's partisans
    Chetniks
    Ustashe
    collaboration
    ethnic cleansing
    communist revolution
    civil war
    Jugosławia 1941–1946
    terror i represje komunistyczne
    partyzantka Josipa Broza Tity
    czetnicy
    ustasze
    kolaboracja
    czystki etniczne
    rewolucja komunistyczna
    wojna domowa
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest naukowym opracowaniem zagadnienia raczej mało znanego polskiemu czytelnikowi. Komunistyczny terror i represje w Jugosławii w czasie II wojny światowej były stosowane przez partyzantkę Josipa Broza Tity, a później żołnierzy i funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa komunistycznego państwa jugosłowiańskiego. Jego ofiarami w latach 1941–1946 były dziesiątki tysięcy politycznych i klasowych przeciwników KPJ, faktyczni lub jedynie rzekomi współpracownicy okupantów, a także przedstawiciele mniejszości narodowych. Opisywane w artykule wydarzenia tworzyły niezwykle złożony obraz rzeczywistości lat wojny i pierwszego roku rządów komunistycznych w Jugosławii, na które składały się: kolaboracja, czystki etniczne, rewolucja komunistyczna, wojna domowa i początki komunistycznego ładu. Prezentowany artykuł powstał w oparciu o dostępną literaturę przedmiotu: jugosłowiańską, w tym emigracyjną, jak również opracowania naukowe wydawane po 1991 r. w Chorwacji, Serbii oraz Bośni i Hercegowinie. Zostały one uzupełnione wybranymi pozycjami z zachodniej i polskiej literatury przedmiotu.
    This article is a scientific study of an issue that is rather little known to the Polish reader. The communist terror and repression in Yugoslavia during World War II were used by Tito's partisans and later by soldiers and functionaries of the security apparatus of the communist Yugoslav state. In the years 1941–1946 the victims of communist terror were tens of thousands of political and class opponents of the KPJ, actual or merely alleged collaborators of the occupiers, as well as representatives of national minorities. The events described in the article created an extremely complex picture of the reality of the years of war and the first year of communist rule in Yugoslavia, which included: collaboration, ethnic cleansing, communist revolution, civil war and the beginnings of the communist order. The presented article is based on the available literature on the subject: Yugoslav literature, including emigration literature, as well as scientific studies published after 1991 in Croatia, Serbia and Bosnia and Herzegovina. They have been supplemented with selected items from Western and Polish literature on the subject.
    Źródło:
    Res Historica; 2022, 53; 479-514
    2082-6060
    Pojawia się w:
    Res Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ante bellum: Uwarunkowania historyczne procesów dezintegracyjnych na terytorium Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii i jej państw sukcesyjnych po zimnej wojnie
    Autorzy:
    Pawłowski, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/647741.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    History of the Balkans, disintegration of the Socialist Federal Republic of Yugoslavia, national- forming and state-building processes in the Balkans, external interventions in the Balkan region
    Historia Bałkanów, rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, procesy narodotwórcze i państwowotwórcze na Bałkanach, interwencje zewnętrzne w regionie Bałkanów
    Opis:
    Abstract: The article presents broad historical conditionings of the disintegration processes that occurred after the end of the Cold War in the territory of the former Socialist Federal Republic of Yugoslavia. It argues that in the last decade of the 20th century Yugoslav nations initialized a ‘return to history’, visible in their efforts to ‘reverse’ unfavorable historical processes, complete ‘unfinished’ state-building processes and unify the territories inhabited today or in the past by given ethnic groups. It indicates the centuries-old rule of the Ottoman Turkey in the Balkans, unresolved territorial disputes, the periods of open, armed confrontation between Balkan people, negative experiences of mutual relations and common statehood as well as a recurring policy of external interventionism and paternalism in 19th and 20th century. It claims that a complicated history of the Balkan region was not the main reason for the disintegration of SFRY, but it nevertheless contributed significantly to the breakup of the Yugoslav federation and the outbreak of armed conflicts in the 90s. It concludes that the ‘unfinished history’ continues to contribute to the political disintegration and instability of the Balkans, as well as to a serious dysfunctionality of some of the post-Yugoslav states.
    W artykule przeanalizowano szerokie uwarunkowania historyczne procesów dezintegracyjnych, jakie wystąpiły po zakończeniu zimnej wojny na terytorium byłej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Podkreślono w nim, iż w ostatniej dekadzie XX w. na obszarze jugosłowiańskim doszło do swoistego „powrotu historii”, wyrażającego się w dążeniach narodów bałkańskich do „odwrócenia” niekorzystnych procesów historycznych, „dokończenia” rozpoczętych jeszcze XIX w. procesów państwowotwórczych oraz zjednoczenia wszystkich terytoriów zamieszkiwanych współcześnie lub w przeszłości przez daną grupę etniczną w ramach własnego państwa narodowego. Wskazano także, iż skomplikowana historia regionu Bałkanów – w tym wielowiekowe rządy osmańskiej Turcji, nierozwiązane i sięgające mniej lub bardziej odległej przeszłości spory terytorialne, okresy otwartej, zbrojnej konfrontacji, ugruntowane w pamięci zbiorowej narodów Półwyspu negatywne doświadczenia wzajemnych relacji i wspólnej państwowości oraz wielokrotnie dająca o sobie znać w XIX i XX w. polityka zewnętrznego interwencjonizmu i paternalizmu – nie stanowiła wprawdzie głównego powodu dezintegracji SFRJ, ale mimo to w istotnym stopniu przyczyniła się do rozpadu federacji jugosłowiańskiej i wybuchu konfliktów zbrojnych na obszarze jej państw sukcesyjnych. Konkludując, można stwierdzić, iż „niedokończona historia” w dalszym ciągu przyczynia się do politycznej dezintegracji i niestabilności regionu oraz poważnej dysfunkcjonalności części państw pojugosłowiańskich.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2017, 24, 2
    1428-9512
    2300-7567
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies