Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "pogranicze" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
Konstrukty cywilizacji i metafizyka transfiguracji w twórczości Romany Kaszczyc
Constructs of civilisation and the metaphysics of transfiguration in the work of Romana Kaszczyc
Autorzy:
Chojnacka, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408222.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Romana Kaszczyc
ecopoetics
borderlands
ekopoetyka
pogranicze
Opis:
W twórczości Romany Kaszczyc – artystki przyrody, pogranicza, peryferii, ziemi zachodniopomorskiej i lubuskiej, Puszczy Barlineckiej – w perspektywie sąsiedztwa, współzależności i różnorodności, status granicy traci swoje ontologiczne znaczenie. Puszcza trwa, niezależnie od umownych granic wyznaczonych na administracyjnej mapie Polski. Jednocześnie warto zadać pytanie, czy kultura staje się – powiększającą zachłannie swoje terytorium – sąsiadką natury, a może jej ciemiężycielką? Barlinecka Roma kreuje w swojej twórczości świat, w którym schematy i role społeczne stają się więzieniem. Natomiast w oczach artystki współistniejąca binarność nocy i dnia, mroku i jasności, życia i śmierci jest metafizyczna. Czy zatem granica byłaby transcendentna, epistemologicznie wydarzająca się oraz niezależna od człowieka? Chciałabym przede wszystkim nie tylko przedstawić zasługującą na upamiętnienie artystkę, która świadomie wybrała życie na terenach pogranicza, ale i przyjrzeć się granicy samej w sobie, w jaki sposób wytwarzają się i konstytuują antagonizmy między kulturą i naturą, centrum i peryferiami, światowym uznaniem i regionalnością. Głównym moim celem badawczym jest natomiast stworzenie interpretacji wybranych tekstów kultury Romany Kaszczyc w świetle rozważań semantycznego doświadczenia pogranicza. Krytyczne opracowanie dzieł literackich i plastycznych przedstawię w perspektywie neoregionalnej oraz ekokrytycznej. Interpretacje staną się jednocześnie pre-tekstem do rozważań związanych z problematyką sąsiedztwa, granicy oraz ekocydu. Inspiracje badawcze czerpać będę z dorobku naukowego m.in. Julii Fiedorczuk, Aleksandry Ubertowskiej, Tatiany Czerskiej, Elżbiety Rybickiej.
Romana Kaszczyc – an artist concerned with nature, borderlands, peripheries, the West Pomeranian and Lubusz lands, the Barlinecka Wilderness – dissolves in her work the ontological dimension of borders, while bringing into play the perspectives of neighbourhood relations, interdependence and diversity. Wilderness endures, irrespective of the conventional borders marked on the administrative map of Poland. However, it is also worth raising the question of whether culture is becoming – by greedily expanding its territory – nature’s neighbour, or perhaps its oppressor? In her work, Roma Barlinecka creates a world in which social patterns and roles become a prison. Whereas, the coexisting binary reality of night and day, darkness and illumination, life and death is metaphysical in the artist’s eyes. Thus, is the border transcendent, epistemological and independent of man? Above all, I would not only like to commemorate a worthy artist who consciously chose to live in the borderlands, but also to look at the border itself, and how antagonisms between culture and nature, centre and periphery, global recognition and regionality are generated and constituted. Notwithstanding the goals above, the main research objective is to develop an interpretation of selected culture-themed texts by Romana Kaszczyc in the light of considerations of the semantic experience of the borderland. I will present a critical study of literary and plastic works from a neo-regional and ecocritical perspective. The interpretations shall induce deliberations on neighbourhood relations, border and ecocide. Research inspirations will be drawn from the scholarly output of, among others: Julia Fiedorczuk, Aleksandra Ubertowska, Tatiana Czerska, Elżbieta Rybicka.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 157-168
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice polityczne a turystyka
Political boundaries and tourism
Autorzy:
Kosmala, Gerard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965509.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
boundary
borderland
tourism
granica polityczna
turystyka
pogranicze
Opis:
Granice polityczne są przedmiotem badań geografii politycznej. Pomimo globalizacji i innych procesów nie tracą one na znaczeniu. Mają wpływ na wiele dziedzin życia, w tym i turystykę. Celem tego opracowania jest próba uporządkowania wiedzy na temat wzajemnych relacji pomiędzy turystyką a granicami politycznymi. Problematyka ta była podejmowana przez wielu autorów na świecie, jednak w Polsce nie spotkała się dotychczas z większym zainteresowaniem. Omawiane relacje można umownie uprościć do wpływu granic politycznych na turystykę i turystyki na granice polityczne. W każdym przypadku wpływ ten może mieć charakter pozytywny bądź negatywny. Wpływ granic politycznych na turystykę widoczny jest w tym, że stanowią one barierę w podróży, służą kontroli ruchu turystycznego, wpływają na koszty i zróżnicowanie środowiska geograficznego oraz przyczyniają się do likwidacji pewnych zjawisk. Granice budzą zainteresowanie turystów ze względu na to, że istnieją oraz z powodu formy swojego istnienia. Samo pokonywanie granicy jest intrygujące, tak samo jak materialne i niematerialne elementy związane z granicą, zarówno obecne, jak i historyczne. Ponadto granica przyczynia się do powstania innych zjawisk, które budzą zainteresowanie turystów. Turystyka również ma wpływ na granice polityczne, jednak wydaje się, że ma to mniejsze znaczenie. Turystyka może wpływać na uproszczenie procedur granicznych i zmiany w infrastrukturze na granicy. Przyczynia się do zmian w krajobrazie, najczęściej z pozytywnymi efektami, oraz rozwoju różnorodnych zjawisk na pograniczu, co może prowadzić do powstania swoistej atmosfery pogranicza.
Political boundaries are the subject of research in political geography till the beginning. They are still of vital importance, in spite of globalization and similar phenomena. A boundary affects various areas of life, including tourism. The aim of this paper/study is to considerate and highlight interactions between political boundaries and tourism. It attracts much of the attention of researchers in many countries, but in Poland there are very few scholars engaged in that field. Relationships between political boundaries and tourism one can simplify to the impact of boundaries on tourism and, on the contrary, tourism on political boundaries. In each case, the impact may be positive or negative in nature. Political boundaries are not only barriers to tourist movement, but they are also used to control travelling people, affect costs, and contribute to the diversity of geographical environment. Furthermore, borders can also block some investments or even cause social or physical phenomena (because of military and strategic reasons). They attract tourists on their own due to their forms, shapes and special features. Border crossing is intriguing in itself as well as because of material and immaterial, contemporary and historical items connected with a borderline. Moreover, a political boundary may lead to the emergence of a variety of other things, which can be tourist attractions. As it was stated above, political boundaries affect tourism, but tourism also has some impact on political boundaries, although its importance is probably minor. Tourism can influence the simplification of border procedures and the improvement of border infrastructure. Besides, tourism can contribute to the transformation of landscape in the borderland and the development of various phenomena, which may result in the creation of the peculiar borderland atmosphere.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2015, 4; 169-200
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granica, wojna i miłość w prozie Birutė Jonuškaitė
On borders, war and love in the prose of Birutė Jonuškaitė
Autorzy:
Peluritytė-Tikuišienė, Audinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408213.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Lithuanians
borderland
Polska
dilogy
border
Litwini
pogranicze
Polska
dylogia
granica
Opis:
Birutė Jonuškaitė, litewska pisarka urodzona i wychowana w powiecie sejneńskim w Polsce, stała się w literaturze litewskiej jedną z najbardziej konsekwentnych autorek opowiadających prawdziwe historie o sąsiedztwie. Po studiach na Uniwersytecie Wileńskim Jonuškaitė pozostała w Wilnie. We wszystkich swoich powieściach opowiada o życiu diaspory litewskiej na ziemiach polskich. W ostatnich utworach, Maranta (2015) i Maestro (2019), tworzy swoisty epos literacki o historycznych związkach między rodzinami litewskimi i polskimi. Związki te rodzą się na litewskiej prowincji, na początku wieku, w miejscu, w którym zbiegają się granice kilku państw, a następnie w ciągu dziesięcioleci rozszerzają się na drogi i stolice Europy i świata. W tych powieściach, dotyczących problemów ogólnoludzkich, granica i pogranicze stają się istotnym problematycznym punktem orientacyjnym.
Birutė Jonuškaitė, a Lithuanian writer born and raised in Sejny/Seinai [Polish/Lithuanian] County, Poland, became one of the most consistent storytellers of genuine cross-national relations in Lithuanian literature. In all her novels, the writer, who settled in Vilnius after her studies at Vilnius University, tells stories about the life of the Lithuanian diaspora in Poland, and in her latest novels, Maranta (2015) and Maestro (2019), she brings to life a literary epic about the historical relations between Lithuanian, Polish, Jewish and French families. These relations burgeon at the beginning of the century in the province of Lithuania where the borders of several countries converge, to unfold over the coming decades across the thoroughfares and capitals of Europe and the world. Separated by the vicissitudes of war and history, whole families and individuals alike find each other because in response to the call of human warmth and love.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2023, 12; 115-129
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podlasie jako region pogranicza
Podlasie as the borderland region
Autorzy:
Barwiński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965753.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
borderland
political geography
ethnic minorities
pogranicze
mniejszości narodowe
geografia polityczna
Podlasie
Opis:
Podlasie, a historical and geographical region in eastern Poland, has been for centuries a political and national borderland where Polish, Lithuanian, Belorussian and Ukrainian ethnic elements intermingled. This resulted in a very durable ethnic, religious and cultural borderland in Podlasie. It was formed by a number of ethnic and religious communities that have inhabited this region since a remote past and influenced each other thus making the region a maze of nations, religions, languages and cultures. The ethnic and religious diversity of the region was determined by frequent changes in political linking of Podlasie and several waves of various settlers – a usual phenomenon in the region that was, particularly in the Middle Ages, a kind of frontier of Poland, Lithuania and Russia. Ethnic borderland in Podlasie is the most diversified region in Poland in respect of nationality, culture and religion. It forms both an interstate borderland between Poland and Belarus and an internal ethnic, religious, cultural and linguistic borderland. Predominent nations are Poles and Belorussians but the presence of Ukrainians, Lithuanians, Tatars, Romanies, Russians and Karaites, which makes the region a maze of nations. The religious mosaic is not so striking, nevertheless it is the only province of Poland where the Roman Catholics are outnumbered by followers of another religion, namely the Orthodox. The national and religious borderland in Podlasie is a zone with many transitory areas where different national, religious, linguistic and cultural groups overlap. There are hardly any clear dividing lines separating particular national and religious groups. In Podlasie various communities, in many cases closely related to each other, coexist side by side. Borderland zone are usually extensive areas where ethnic divisions tend to fade away. The whole area of north-eastern Poland, including Podlasie can be considered to be such a borderland zone. Here, several nationalities and religions are separated by more or less vast transitory belts rather than definite dividing lines. Sometimes such transitory areas gave rise to some new derivative communities.
W artykule przedstawiono wieloaspektowy wymiar pełnienia przez Podlasie funkcji pogranicza politycznego, cywilizacyjnego, narodowościowego, wyznaniowego, językowego i kulturowego. Poza omówieniem cech i procesów typowych dla obszarów pograniczy oraz przedstawieniem historycznych, geograficznych i politycznych uwarunkowań uformowania się na Podlasiu szerokiej strefy zróżnicowanego pogranicza, poddano także analizie współczesne przemiany struktury etniczno-religijnej mieszkań-ców tego regionu oraz konsekwencje zmian sytuacji geopolitycznej (zwłaszcza w kontekście rozszerzenia Unii Europejskiej) dla postrzegania Podlasia w kategoriach regionu pogranicza.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2014, 3; 281-306
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Sikhs – religion and nation. Chosen political and social determinants of functioning
Sikhowie – religia i naród. Wybrane polityczne i społeczne uwarunkowania funkcjonowania
Autorzy:
Barwiński, Marek
Musiaka, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041607.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sikhizm
Indie
Pakistan
Pendżab
pogranicze
wielokulturowość
Sikhism
India
Punjab
borderland
multiculturalism
Opis:
The article attempts to estimate the influence of the geographical and political conditions on the transformation of a Sikhs community after the decolonisation of India in 1947. The authors have used, among other things, the results of their own field research, statistical analysis and scientific works. The main aim of the paper is to explain the specificity of the functioning of Sikhs who despite extremely unfavourable geopolitical conditions and relatively small number have been able to maintain their own identity and achieve a level of social and economic development higher than average for India and Pakistan. Contemporary Sikhs are often perceived as both – a religious and national community. In general, their main characteristics are sharp cultural and moral distinction and very strong awareness of their identity. They manifestate strong bond to their region. Sikhs play crucial roles in social, political, and especially economic and military functioning of the state. Due to their concentration on the India-Pakistan borderland, strong militarisation and separatistic tendencies, Sikhs play crucial role in the domestic and foreign policy of India.
W artykule podjęto próbę oszacowania wpływu warunków geograficznych i politycznych na transformację społeczności Sikhów po dekolonizacji Indii w 1947 roku. Autorzy wykorzystali, między innymi, wyniki własnych badań terenowych, analiz statystycznych i opracowań naukowych. Głównym celem artykułu jest wyjaśnienie specyfiki funkcjonowania Sikhów, którzy pomimo wyjątkowo niesprzyjających warunków geopolitycznych i stosunkowo niewielkiej populacji byli w stanie utrzymać własną tożsamość i osiągnąć poziom rozwoju społeczno-gospodarczego wyższy niż średnia dla Indii i Pakistanu. Współcześni Sikhowie są często postrzegani zarówno jako wspólnota religijna, jak i narodowa. Zasadniczo ich głównymi cechami są wyraźne różnice kulturowe i moralne oraz bardzo silna świadomość ich tożsamości. Przejawiają silną więź ze swoim regionem. Sikhowie odgrywają kluczową rolę w społecznym, politycznym, a zwłaszcza gospodarczym i wojskowym funkcjonowaniu państwa. Z powodu koncentracji na pograniczu indyjsko-pakistańskim, silnej militaryzacji i tendencji separatystycznych Sikhowie odgrywają kluczową rolę w polityce wewnętrznej i zagranicznej Indii.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2019, 8; 167-182
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polsko-niemieckie pogranicze kulturowe na przykładzie kontaktów szlachty wielkopolskiej, śląskiej i brandenburskiej w XVI–XVIII wieku
The Polish-German cultural borderland as illustrated by Great Poland (Wielkopolska), Silesian and Branderburg nobility in 16th to 18th centuries
Autorzy:
Klint, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965564.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish-Lithuanian Commonwealth
Great Poland
nobility
borderland
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Wielkopolska
szlachta
pogranicze
Opis:
The article presents the tradition of cultural exchange in the Polish-Silesian-Brandenburgian borderland in the 16th to 18th century on the example of the relationship of the nobility living in each of these regions. During the three centuries before the partitions, there was a process merging the Polish- and German-speaking nobility in the borderlands. Family ties and financial relations strengthened the bonds between the gentry from different countries. In addition, in the 16th and first half of the 17th century noble families from Silesia or Branderburg were settling within Poland. Some of these families were polonised, while others remained part of the German language and culture. Reformation was another element bonding the nobility from these regions – many Polish noble families from the Greater Poland borderland adopted reformed faith and came in close relations with the Protestants of Silesia and Brandenburg. With such tight relationships, there was a need for knowledge of the German language among Polish nobility, as well as the need to learn Polish among Silesians and Branderburgians. But the knowledge of language was not the only element shaping the borderland culture – the elements of Polish and German culture were also merging. All this led to the emergence of a community in the noble society (at least in the western Great Poland (Wielkopolska). Borderland became the place with much stronger neighbourhood, family and material ties, as well as much greater shared interests and local identity than in other regions.
W artykule przedstawiono tradycję wymiany kulturowej na pograniczu polsko-śląsko-brandenburskim w XVI–XVIII w. na przykładzie relacji szlachty zamieszkującej w każdym z tych regionów. Zaprezentowano kontakty rodzinne i majątkowe szlachty polsko- i niemieckojęzycznej, ze specjalnym naciskiem na polonizację rodzin szlacheckich, które przybywały do Wielkopolski z południa lub zachodu i osiedlały się tam na stałe. Analiza kwestii etnicznych na pograniczu służy głównie rozpatrywaniu tworzenia się specyficznej wspólnoty szlacheckiej na kresach Wielkopolski i polsko-niemieckiej wymiany kulturowej.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2013, 2; 165-180
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Granice wewnętrzne – granice zewnętrzne. Kontekst amerykański
Internal boundaries – external boundaries in the American context
Autorzy:
Kłos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/650532.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Granica
filozofia
napięcie
państwo
pogranicze
religia
Boundary
philosophy
tension
the State
frontier
religion
Opis:
This paper seeks to present a brief outline of America as a structure of many boundaries. The United States of America came to existence on the grounds of a contract, therefore it is the first modern State, for it is built in accordance with modern philosophy. Being the cradle of many cultures and languages, this country is a particularly interesting example how to harmonize tensions and come to agreement on the border. We are dealing here with the influence of philosophical ideas and the religious thought of a divided European Christianity. In the religious attitude of deism these two spheres – in the form of the religion as a free choice – are combined. Because the State distances itself from religion, allowing the citizens to practice many religions, new frontiers appear. In principle, the government should be limited, so that society is free to act within the legal regulations, hence the frontiers function in a peaceful coexistence.
Niniejszy tekst jest krótką charakterystyką Ameryki jako struktury wielu granic. Stany Zjednoczone powstały na gruncie umowy, a zatem są nazywane pierwszym krajem nowoczesnym – bo zbudowanym zgodnie z ideą niesioną przez koncepcje filozoficzne nowoczesności. Będąc kolebką wielu kultur i języków, kraj ten jest szczególnie ciekawym przykładem łagodzenia napięć i budowania porozumienia na granicy. Mamy tu do czynienia zarówno z oddziaływaniem idei filozoficznych, jak też myśli religijnej podzielonego chrześcijaństwa europejskiego. W religijnej postawie deizmu zresztą te dwa obszary – w postaci religii jako wolnego wyboru – łączą się ze sobą. Ponieważ państwo dystansuje się od religii, dając jednocześnie swobodę praktykowania wielu wyznań, tworzą się kolejne pogranicza. Ponieważ z założenia rząd powinien być ograniczony, tak iż społeczeństwo ma swobodę działania w granicach obowiązującego prawa, pogranicza funkcjonują na zasadzie pokojowej koegzystencji.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 26
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W archiwum Jerzego – przestrzenie pamięci, przestrzenie rozproszenia, zakamarki interpretacji. Recenzja książki Jerzego Kandziory, „Poeta w labiryncie historii. Studia o pisarskich rolach Jerzego Ficowskiego”, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk 2017
In Jerzy’s archive: spaces of memory, spaces of dispersion, recesses of interpretation. A review of „Poeta w labiryncie historii. Studia o pisarskich rolach Jerzego Ficowskiego” by Jerzy Kandziora, Fundacja Terytoria Książki, Gdańsk 2017
Autorzy:
Nowicka, Daria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682597.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Jerzy Kandziora
Jerzy Ficowski
historical narration
poetry
borderland
history
narracja historyczna
poezja
pogranicze
historia
Opis:
In his book Poeta w labiryncie historii. Studia o pisarskich rolach Jerzego Ficowskiego (Poet in the labyrinth of history. Studies on writer’s roles of Jerzy Ficowski) Jerzy Kandziora strives to provide a holistic outlook on the literary output of the author of Ptak poza ptakiem (A bird beyond birds). The main interpretation categories proposed by the scholar include time, labyrinth and history. They allowed the author to create a cross-section book ranging from describing Ficowski’s pre-poetic life, through his literary and artistic fascinations with Schulz, Wojtkiewicz, Tuwim and the everyday world, to the experience of borderland, both literal and poetic. Using this essayistic and also in some fragments synthetic form of description, Kandziora marks a new trend in interpreting the poet’s output and draws attention particularly to the impact of the social imaginary for the functioning of the poet in contemporary literary studies.
Jerzy Kandziora w swojej książce Poeta w labiryncie historii. Studia o pisarskich rolach Jerzego Ficowskiego podjął próbę całościowego spojrzenia na twórczość autora Ptaka poza ptakiem. Głównymi kategoriami interpretacyjnymi zaproponowanymi przez badacza stały się czas, labirynt i historia. Pozwoliły one autorowi na typ lektury przekrojowej – począwszy od opisania życia przedpoetyckiego Ficowskiego, przez jego literackie i artystyczne fascynacje Schulzem, Wojtkiewiczem, Tuwimem, światem codziennym, aż po doświadczenie pogranicza, tego dosłownego i poetyckiego. Tą eseistyczną, fragmentami również syntetyczną forma opisu, Kandziora zaznacza nowy nurt odczytań twórczości poety, zwraca uwagę zwłaszcza na wpływ społecznego imaginarium w funkcjonowaniu poety we współczesnym literaturoznawstwie.  
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 347-356
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz językowy polsko-czeskiego pogranicza jako przestrzeń dyskursu wielojęzyczności — analiza tablic informacyjnych z sektora publicznego
Autorzy:
Karmowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022814.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
polsko-czeskie pogranicze
dyskurs wielojęzyczności
krajobraz językowy
Polish-Czech borderland
discourse of multilingualism
linguistic landscape
Opis:
Celem artykułu jest analiza krajobrazu językowego polsko-czeskiego pogranicza jako przestrzeni wielojęzycznych praktyk dyskursywnych. Materiał badawczy stanowią tabliczki informacyjne z sektora publicznego pochodzące z kilku miejscowości: po stronie czeskiej — z Adršpach, Náchodu i Hronova, po stronie polskiej — z Kudowy-Zdroju, Karłowa oraz Dusznik-Zdroju. Pogranicze jest rozumiane w sensie geograficzno-terytorialnym jako strefa zetknięcia się i przenikania różnych narodów i grup etnicznych, kultur i języków na terenach przygranicznych. Zmienne konfiguracje i hierarchia języków występujących na tabliczkach informacyjnych świadczą zarówno o historycznych zaszłościach, jak i aktualnej społecznej dynamice na terenie polsko-czeskiego pogranicza.
The aim of the article is to analyze the lingustics landscape of the Polish-Czech borderland area as a space of multilingual discourse pracitises. The research material consists of information boards from the public sector which come from several towns: on the Czech side — from Adršpach, Náchod and Hronov, on the Polish side — from Kudowa-Zdrój, Karłów and Duszniki-Zdrój. The borderland is understood in the geographical and territorial sense as a sphere of contact and penetration of various nations and ethnic groups, cultures and languages in the border areas. Changing configurations and hierarchy of language sappearing on information boards testify to both historical past and current social dynamics in the Polish-Czech borderland.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2019, 53; 55-66
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Esej recenzyjny: Ćwiek-Rogalska Karolina (2017) Zapamiętane w krajobrazie. Krajobraz kulturowy czesko-niemieckiego pogranicza w czasach przemian. Warszawa Wydawnictwo Naukowe Scholar
Review Essay: Ćwiek-Rogalska, Karolina. 2017. Imprinted in the Landscape: The Cultural Landscape of the Czech-German Borderland in the Times of Change. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe Scholar
Autorzy:
Biernacka, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372669.pdf
Data publikacji:
2019-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
pogranicze
krajobraz kulturowy
pamięć
wysiedlenia
Republika Czeska
borderland
cultural landscape
memory
massive displacements
the Czech Republic
Opis:
Jest to artykuł recenzyjny poświęcony książce Karoliny Ćwiek-Rogalskiej pod tytułem Zapamiętane w krajobrazie. Krajobraz kulturowy czesko-niemieckiego pogranicza w czasach przemian. Książka dotyczy przemian w krajobrazie kulturowym terenów przynależnych współcześnie do Republiki Czeskiej i leżących przy jej niemieckiej granicy w okresie od powstania Czechosłowacji, to jest od 1918 roku do współczesności. Przedstawione są w niej badania terenowe autorki przeprowadzone w latach 2012–2014 w gminie Dolní Žandov (niem. Unter Sandau), należącej do powiatu Cheb, mieszczącym się w kraju karlowarskim. Stanowią one etnograficzny spacer po gminie, uzupełniony przez dodatkowe badania poza jej granicami oraz analizę materiałów archiwalnych.
This is a review article dedicated to a book by Karolina Ćwiek-Rogalska titled Zapamiętane w krajobrazie. Krajobraz kulturowy czesko-niemieckiego pogranicza w czasach przemian (Imprinted in the Landscape: The Cultural Landscape of the Czech-German Borderland in the Times of Change). The book deals with the changes in the cultural landscape of the terrains which now belong to the Czech Republic and lie at its German frontier in the period starting from the founding of Czechoslovakia, i.e., from 1918 to the present day. It is based on field studies carried out by the author in the years 2012-2014 in the municipality of Dolní Žandov (German: Unter Sandau), which belongs to the Cheb District, located in the Karlovy Vary Region. The said studies involve an ethnographic walk around Cheb, supplemented by additional research conducted beyond its borders and an analysis of archival materials.
Źródło:
Przegląd Socjologii Jakościowej; 2019, 15, 3; 202-210
1733-8069
Pojawia się w:
Przegląd Socjologii Jakościowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Bogiem a Naturą. Słowo i muzyka w świecie Leśmiana
Between God and Nature. Word and music in the Leśmian’s world
Autorzy:
Cieślik, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649274.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Leśmian
słowo
muzyka
muzyczność
rytm
pieśń
istnienie
pogranicze
Natura
Bóg
Word
Music
Musicality
Rhythm
Song
Being
Borderland
Nature
God
Opis:
This essay shows how multidirectional relations between the words and the music are bound in Leśmian’s world. The medium is a human being, a poet-singer oversensitive to the voice of being, who turns music into words and reaches the state of exaltation thanks to music at the same time. The music permeates the poet who should let it speak out inside himself and then express it through words. The rhythm perceived as life itself is a part that allows the restricted word to be relieved form the rigid frames of meanings. The relations between the word and the music (and accordingly between God and Nature) can be seen as well in the elements of the world which hasn’t become flesh or turned into music. Thanks to its vital character, music helps to locate Leśmian’s world on the border, on the edge, over the precipice or to incorporate a human being into the Nature. The music itself is sometimes located on the edge of the word, overtaking its part or going into the abyss.
Niniejsza praca pokazuje, w jaki sposób w świecie Leśmiana powstają wielokierunkowe relacje zawiązujące się między biegunami słowa i muzyki. Pośrednikiem jest w nich człowiek, a szczególnie poeta-śpiewak obdarzony wyjątkową wrażliwością na głos istnienia, który ujmuje muzykę w słowa i jednocześnie zostaje przez nią wprowadzany w uniesienie. Muzyka wnika w poetę, który powinien we własnym wnętrzu pozwolić jej się „wygwarzyć”, a następnie wyrazić ją poprzez słowo. Elementem, który wyzwala ograniczone słowo ze sztywnych ram znaczeń, jest rytm rozumiany jako samo życie. Związki zachodzące pomiędzy słowem a muzyką (i odpowiadającymi im – Bogiem i Naturą) obejmują także elementy świata, które zostają wcielone w słowo lub umuzycznione. Poprzez swój witalistyczny charakter muzyka sprzyja usytuowaniu Leśmianowskiego świata „na pograniczu”, na krawędzi, nad przepaścią lub wpisaniu człowieka w Naturę. Sama muzyka bywa również umieszczona na granicy ze słowem, przejmując jego rolę lub wraz z nim przechodząc w niebyt.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 52, 1; 49-67
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetic landscapes of Wilhelm Przeczek
Poetyckie krajobrazy Wilhelma Przeczka
Autorzy:
Martinek, Libor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042242.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
poezja
Wilhelm Przeczek
podróże
dom
tożsamość
pogranicze
literatura polska
polska mniejszość narodowa
czeski Cieszyn
poetry
traveling
house
home
identity
borderland
Polish literature
Polish national minority
Czech Cieszyn Silesia
Opis:
Wilhelm Przeczek is a Polish writer who has lived in Karviná, the Czech Republic, since he was born in 1936. He is a member of a Polish minority and he has aimed his literary output at its members and at readers in Poland. Translations into the Czech language are aimed at readers in the Czech Republic. Having made a protest against the intervention of the Warsaw Pact armies into Czechoslovakia in August 1968, W. Przeczek was not allowed to publish and he was dismissed – he had worked as an editor of a Polish paper “Głos Ludu”. In 1970–1977 he worked as an actor, stage director, and dramatic advisor of a puppet show theatre Bajka in Český Těšín, the Czech Republic. In his article, the author deals with poems by W. Przeczek’s on the subject of journeys about Europe. The starting point is local, but a global result.
Autor poświęca uwagę pisarzowi polskiemu z czeskiego Śląska cieszyńskiego, rodakowi z przemysłowej Karwiny, który później zamieszkał na Podbeskidziu w Bystrzycy nad Olzą. Zajmuje się więc poetyckimi krajobrazami w twórczości jednego z najwybitniejszych poetów zaolziańskich nie tylko przemysłowych i górskich, ale również z podróży autora po Czechach i za granicą.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 59, 4; 147-157
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Żurawnem a Wiedniem. O potrzebie dalszych badań nad systemem stałej dyslokacji wojska koronnego w latach 1677–1683
From Żurawno to Vienna. About requirement for further studies of military quarters of Crown army in period 1677–1683
Autorzy:
Hundert, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688744.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wojsko koronne w latach 1677–1683
dyslokacja wojska koronnego w latach 1677–1683
pogranicze polsko-tureckie
the Crown Army in 1677–1683
the Crown Army partia’s deployment in 1677–1683
Polish-Ottoman borderlands
Opis:
In period between two wars against Ottoman Empire (1677–1683) Crown (Polish) troops were stationed in set-up quarters on the Polish-Turkish border. Main idea behind it was to defend new borders – after losing Podolia to Turks – but also to protect civilian population from the troops stationed (and subsequently marching into the theater of war) in other parts of the country. It was the first time when such system of regular military barracks was introduced. Moreover, soldiers stationed there were required to produce food for themselves. Such picture, drawn from the diaries written during the period, require though further confirmation or verification, especially based on further research of the archives in Lviv and Minsk.
W okresie między dwiema wojnami Rzeczypospolitej z Imperium Osmańskim (1677–1683) wojsko koronne zajmowało stałe kwatery na pograniczu polsko-tureckim. Celem żołnierzy była ochrona nowych granic – po oddaniu Turcji Podola – i oszczędzenie ludności cywilnej przed przemarszami oraz stacjonowaniem wojska w głębi kraju. W ten sposób utworzono pierwszy system koszar wojskowych, a żołnierze sami trudnili się produkcją żywności na własne potrzeby. Ten utrwalony w pamiętnikach z epoki obraz wymaga jednak potwierdzenia lub weryfikacji, przede wszystkim w oparciu o zespoły archiwalne ze Lwowa i Mińska.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 102; 65-74
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy wobec problemów południowo-wschodniego pogranicza Rzeczypospolitej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski towards the problems of South-Eastern borderlands of Polish Republic in second and third decade of 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII w.
pogranicze południowo-wschodnie
Jerzy ks. Zbaraski
Krzysztof ks. Zbaraski
Zygmunt III
Turcja
Tatarzy
Kozacy
Polish Republic in the first half of 17th century
South-Eastern borderlands
Jerzy prince Zbaraski
Krzysztof prince Zbaraski
Sigismund III
Turkey
Tatars
Cossacks
Opis:
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski were descendants of the old and very wealthy magnates family. Their education, wealth and mental qualities predestined them to play an important role in the political arena. Reluctance on the part of Sigismund III made, however, that the two brothers found themselves in the ranks of the opposition. As owners of large estates in the South-Eastern borderlands, the princes have to be interested in both the situation in Ukraine, as well as relations with neighboring countries in this region of the Polish Republic. In the middle of the second decade of the seventeenth century, they fell into conflict with the hetman Stanislaw Żółkiewski. They believed that the policy of hetman in borderlands leads to war with Turkey. Zbaraski brothers advocated the maintenance of peace with the Sultan. Their relation to the Ottoman Empire did not change until the end of their lives. Maintaining peaceful relations with Turkey they regarded as one of the priorities of the foreign policy of the Polish Republic. On the issue of relations with the Crimean Khanate the princes Zbaraski looked through the prism of Turkish politics. They regarded rulers of Crimea as performers of the policy of Istanbul and sultan tool to exert pressure on the Polish Republic. They were in favor of not to provoke Tartars. But both of them took an active part in the fight against Tartar s invasions. In the fight against the Tatars they were ready to use the help of the Cossacks. In the years 1624–1628 the Zbaraski brothers supported the idea of intervention in the internal affairs of the Crimean Khanate. They believed that fueling the civil war in the Crimea will be in every way beneficial to the interests of the Polish Republic. Very interesting was also the attitude of Zbaraski brothers to the Cossacks. Both princes believed Cossacks as the rebels, destroyers of internal order and adventurers provoking conflicts with Turkey. They do not accept the policy of tolerance towards Cossacks in the period before Cecora. After Khotyn war they urged Cossacks to stop their trips to the Black Sea. The both brothers quickly recognized the danger posed by an alliance of Orthodox bishops and the Cossacks. They found it as a serious threat to the interests of the Polish Republic in Ukraine. The princes Zbaraski referred to the Cossacks with a sense of superiority and contempt. Appreciated, however, their military force. The Zbaraski brothers advocated a policy of hard hand against the Cossacks. Prince Jerzy has repeatedly stated that the Cossacks do not need any committee, but a sword. However, the princes of Zbaraż feel awe in front of a large and valiant Cossacks army. They feared the destruction of their landed estates. After the conclusion of the Treaty of Kurukove they opted, however, for strict compliance with its terms. Relatively little attention devoted Zbaraski brothers to the situation in the Danubian principalities – Moldavia and Wallachia. But both brothers carefully watched the actions of the ruler of Transylvania – Bethlen Gabor. The paradox seems the fact that after the death of Krzysztof, when he was the most powerful magnate in the South-Eastern borderlands of the Republic, Jerzy Zbaraski was much less interested in the situation in that region. His attention was absorbed at that time by completely different problems. It is in this context to note that even earlier the issue of the problems of the South-Eastern borderlands of Polish Republic were not the main subject of the interest of the Zbaraski brothers. Both princes were politicians who tried to influence the whole, as well internal and foreign policy of the state. Because of that reason they followed and commented all the most important events that have taken place in the Central and Eastern Europe in the second and third decade of the seventeenth century.
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy byli potomkami starej i ogromnie bogatej rodziny magnackiej. Ich wykształcenie, majątek i walory umysłowe predestynowały ich do odgrywania ważnej roli na arenie politycznej. Niechęć ze strony Zygmunta III sprawiła jednak, że obaj bracia znaleźli się w szeregach opozycji. Jako właściciele wielkich majątków na kresach, książęta z natury rzeczy musieli być zainteresowani zarówno sytuacją na Ukrainie, jak i stosunkami z państwami graniczącymi w tym regionie z Rzecząpospolitą. W połowie drugiego dziesięciolecia XVII w. popadli w konflikt z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Uważali bowiem, że polityka hetmana na kresach prowadzi do wojny z Turcją. Zbarascy opowiadali się natomiast za utrzymaniem pokoju z sułtanem. Swojego stosunku do państwa Imperium Osmańskiego nie zmienili do końca życia. Utrzymanie pokojowych stosunków z Turcją uważali za  jeden z priorytetów polityki zagranicznej Rzeczypospolitej. Na kwestię stosunków z Chanatem Krymskim książęta Zbarascy patrzyli przez pryzmat polityki tureckiej. Władców Krymu uważali za wykonawców polityki Stambułu i narzędzie służące sułtanom do wywierania nacisku na Rzeczpospolitą. Opowiadali się za tym, by nie prowokować Tatarów. Brali jednak czynny udział w zwalczaniu najazdów tatarskich. W walce z Tatarami gotowi byli wykorzystać pomoc Kozaków. W latach 1624–1628 bracia Zbarascy poparli pomysł interwencji w wewnętrzne sprawy Chanatu Krymskiego. Uważali bowiem, że podsycanie wojny domowej na Krymie będzie pod każdym względem korzystne dla interesów Rzeczypospolitej. Bardzo ciekawy był też stosunek braci Zbaraskich do Kozaczyzny. Obaj książęta uważali Kozaków za buntowników, burzycieli porządku wewnętrznego i awanturników prowokujących konflikty z Turcją. Nie akceptowali polityki pobłażania Kozakom w okresie przed Cecorą. Po Chocimiu nakłaniali Kozaków do zaprzestania wypraw na Morze Czarne. Obaj bracia bardzo szybko dostrzegli niebezpieczeństwo, jakie stanowił sojusz prawosławnych władyków z Kozaczyzną. Uznali go za poważne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej na Ukrainie. Książęta Zbarascy odnosili się do mołojców z poczuciem wyższości i z pogardą. Doceniali jednak siłę wojskową Kozaczyzny. Bracia Zbarascy opowiadali się za polityką twardej ręki wobec Kozaków. Książę Jerzy wielokrotnie powtarzał, że na Kozaków nie trzeba żadnych komisji, tylko szabli. Niemniej książęta ze Zbaraża czuli respekt przed liczną i bitną armią kozacką. Bali się zniszczenia swoich majątków. Po zawarciu ugody kurukowskiej opowiedzieli się jednak za rygorystycznym przestrzeganiem jej warunków. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcali natomiast Zbarascy sytuacji w księstwach naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyźnie. Śledzili zaś poczynania władcy Siedmiogrodu – Bethlena Gabora. Paradoksem wydaje się to, że po śmierci Krzysztofa, kiedy został najpotężniejszym latyfundystą na kresach Rzeczypospolitej, Jerzy ks. Zbaraski w dużo mniejszym stopniu interesował się sytuacją w tamtym regionie. Jego uwagę absorbowały bowiem w tym czasie zupełnie inne problemy. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że również wcześniej problematyka pogranicza południowo-wschodniego nie stanowiła bynajmniej głównego przedmiotu zainteresowania braci Zbaraskich. Byli oni bowiem politykami, którzy próbowali wpływać na całokształt tak wewnętrznej, jak i zagranicznej polityki państwa, śledząc i komentując na bieżąco wszystkie najistotniejsze wydarzenia, które rozgrywały się w Europie Środkowo-Wschodniej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII w.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies