Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Dybała, Maciej" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Medical Science of Milk Included in Celsus’ Treatise De medicina
    Autorzy:
    Kokoszko, Maciej
    Dybała, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682437.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Celsus
    history of medicine
    history of pharmacology
    milk
    diary products
    Opis:
    Milk was a very significant food product in the Mediterranean. The present study is not devoted to milk as such, but to therapeutic galactology, galaktologia iatrike (γαλακτολογία ἰατρική), a version of which is extant in De medicina penned by a Roman encyclopaedist called Celsus. The author places milk and milk-derived products among therapeutic substances, indicates the methods of processing such substances, and also provides the readers with details on dietary and pharmacological characteristics of dairy foods as well as indicating their place in a number of cures. It is necessary to pay attention to the fact that the characterizations of milk and dairy products with regard to their dietary properties and application as pharmakon (φάρμκον) are not an exclusive feature of De medicina, but they are regularly mentioned not only in medical works, such as De diaeta I–IV, teachings of Dioscorides, extant fragments penned by Rufus of Ephesus, Galen, Oribasius, Aetius of Amida and Paul of Aegina, but also in Historia naturalis by Pliny. This is a clear sign that milk was considered to be significant from the medical point of view and was as such very interesting both for the medical profession and for general public. Therefore De medicina appears as a typical work, and details contained in it are simply a testimony of the evolution of the doctrine that was already present in De Diaeta I–IV and later developed by the most prominent physicians.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2016, 6; 323-353
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Historiae" Grzegorza z Tours jako źródło informacji o diecie mieszkańców VI-wiecznej Galii
    Autorzy:
    Jagusiak, Krzysztof
    Dybała, Jolanta
    Kokoszko, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1550944.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    historia
    historia jedzenia
    Grzegorz z Tours
    Galia
    historycy polscy
    history of food
    Gregory of Tours
    Gaul
    Opis:
    Artykuł skupia się na przedstawieniu fragmentów głównego dzieła historycznego napisanego przez Grzegorza, biskupa Tours, w których mowa jest o pożywieniu i napojach w diecie współczesnych mu mieszkańców Galii. Autor poświęcił najwięcej miejsca jadłospisowi elity państwa Franków: rodzin królewskich, biskupów i świeckich możnych. Prócz tego podał garść informacji o tym, czym żywili się ludzie stroniący w imię poświęcenia dla Boga od uciech stołu. Dieta pozostałych ludzi interesowała go tylko, gdy dotyczyło to skrajnych zachowań w obliczu klęski głodu. Przekaz zawarty w Historiae został przez nas ukazany na tle fragmentów innych źródeł z epoki późnego antyku i wczesnego średniowiecza, które przybliżają gastronomiczne realia tamtych czasów i stanowią odniesienie dla wiadomości podanych przez Grzegorza z Tours. Duże znaczenie miał tu korpus pism medycznych autorstwa Galena, Orybazjusza, Aecjusza oraz szczególnie bliskiego geograficznie i czasowo Grzegorzowi Antimusa. Ważne były też pisma Sydoniusza Apolinarego i Wenancjusza Fortunata. Pozostałe źródła (patrystyczne, kulinarne, historiograficzne etc.) miały dla nas mniejsze znaczenie, choć uzupełniały rekonstruowaną w artykule rzeczywistość. Na podstawie analizy wykorzystanych dzieł można wysnuć wniosek, że mimo głębokich, wielowymiarowych przemian, jakie nastąpiły między V a VI stuleciem na terenach określanych jako Galia, w wyżywieniu zamieszkujących je ludzi nie zaszły większe zmiany. Zasób produktów (zarówno tych, dostępnych elitom, jak i reszcie społeczeństwa), uzyskiwanych z nich potraw i zwyczajów żywieniowych pozostał bardzo zbliżony. Nie oznacza to, że ludność germańska nie wpłynęła w żaden sposób na kulturę żywieniową VI-wiecznej Galii. Źródła potwierdzają ślady takiego wpływu, jednak w tej dziedzinie życia nie był on wielki. Na podstawie zachowanych traktatów – a Historiae Grzegorza z Tours są jednym z kluczowych świadectw tego zjawiska – można więc mówić o przetrwaniu (i dalszym trwaniu) późnoantycznych tradycji kulinarnych w państwie Franków.
    The present article focuses on the presentation of excerpts from the main historical work written by Gregory, bishop of Tours, which deal with food and drink in the diet of his contemporaries in Gaul. The author devoted most space to the menu of the Frankish state elite – royal families, bishops and secular nobles. In addition, he gave some information on a diet of people who avoided the luxury and pleasures for God. The narration of Gregory is our article supported in our article by other sources: medical, historiographical, gastronomical, patristic etc. The most important among them were these written by Venantius Fortunatus, Sidonius Apollinaris, Anthimus, Galen, Oribasius, and Athenaeus of Naucratis. The analysis of the sources, leads us to the conclusion that despite the deep, multidimensional changes that took place between the 5th and 6th centuries in the areas known as Gaul, there were no major changes in the nutritional habits of the local people. It does not mean that the Germanic population did not influence the culinary world of 6th-century Gaul in any way. Sources confirm such influence, however, on this field it was not great. On the basis of the preserved treatises – and the Historiae of Gregory of Tours is one of our key source – one can observe the survival (and continuation) of ancient culinary traditions in the Frankish state.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 7-26
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Monastic Diet in the Light of Medical Science. Theodoret of Cyrus and Medics on Dates and Figs
    Autorzy:
    Kokoszko, Maciej
    Jagusiak, Krzysztof
    Dybała, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1032069.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Theodoret of Cyrus
    Syrian ascetics
    diet
    dates
    figs
    Greek and Roman medicine
    Opis:
    The aim of this article is to present the menu of early Christian monks in the context of the findings of Greek and Roman medicine in the field of dietetics. It draws from the passages of Historia religiosa by Theodoret of Cyrus about the consumption of dates and figs by Syrian ascetics. Both species of fruit did not comprise the basis of the monks’ limited diet. Figs and dates were treated as additional food by them, which they ate rarely and in small quantities. According to Theodoret, they did so especially when their bodies were weakened, during long and exhausting fasts. According to modern dietetics, this was justified as both figs and dates are calorie- and nutrientrich foods, which consumed even in small amounts can significantly supplement an adult’s daily balance in this regard. The authors of ancient and medical texts stemming from the tradition of Antiquity (Galen, Oribasius, Antimus, Aëtius of Amida, Paul of Aegina and others) also drew attention to the nutritious quality of dates and figs, in addition to numerous others health-promoting properties (especially in the context of the latter species). However, they further noted that excessive consumption of both fruits could lead to some health problems. In the context of these findings, occasional consumption of dates and figs by Syrian ascetics appears justified, as they could provide their weakened bodies with food of high energy value and nutritious content, whose small amount – and, therefore, fitting in the ideal of mortification – would suffice to improve their health condition.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2020, 10; 123-140
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bread as Food and Medicament in Oribasius’ Writings
    Autorzy:
    Kokoszko, Maciej
    Jagusiak, Krzysztof
    Dybała, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682439.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Oribasius
    history of ancient and Byzantine medicine
    ancient and Byzantine food history
    ancient and Byzantine dietetics
    ancient and Byzantine drug-lore
    bread
    cereals
    Opis:
    Treatises left by Oribasius (first and foremost his Collectiones medicae and Eclogae medicamentorum) preserve a vast body of information on the varieties of bread eaten in late antiquity, characterise them from the point of view of dietetics, list medical conditions in which a given variety is especially beneficial, and name medical preparations which include the product. The present study elaborates on Oribasius’ dietetic knowledge and his input into the development of dietetic discourse (namely his influence on Byzantine dietetic doctrine), determines Oribasius’ main information sources on bread, characterises bread as food, lists varieties which were thought to be used by physicians and explains reasons for the preferences, and finally exemplifies cures and medical preparations which include bread.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2016, 6; 355-376
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka o mleku zawarta w twórczości Dioskuridesa. Studium źródłowe
    The doctrine of Dioscurides with regard to milk: a source study
    Autorzy:
    Kokoszko, Maciej
    Jagusiak, Krzysztof
    Dybała, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689785.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Dioskurides
    mleko
    medycyna antyczna
    medycyna bizantyńska
    antyczna technologia spożywcza
    ancient medicine
    Byzantine medicine
    ancient food processing technology
    Opis:
    Pedanius Dioscurides of Anazarbos, a physician working for the Roman army living in the first century AD, secured his place in history of medicine as the author of two works, namely De materia medica, and Euporista vel de simplicibus medicinis. Among the substances referred to by the doctor of Anazarbos we find numerous animal-based products, including milk (gála; γάλα), whey (órros; ὄρρος), cheese (týros; τύρος) and butter(boútyron; βούτυρον). Dioscurides’ treatises belong to the group of the oldest surviving examples of highly developed medical theory of milk. The subject in question was considered to be important as regards therapy, and therefore interesting to both doctors and the wider public keen on acquiring knowledge (such was the intended readership of Pliny). As for the theory, it was sufficiently developed to be seen as a separate branch of dietetics and pharmacology. The data discussed in the present study indicate that this medical doctrine had developed before the first century AD, prior to being formulated in the form observable in De materia medica and in Euporista vel de simplicibus medicinis. The similarities between the accounts of Dioscurides on the one hand and Celsus and Pliny on the other suggest that all these doctors made use of established and widely adopted standards. The surviving evidence confirms that the doctrine on milk was not modified after the first century AD. Galen, writing in the second century, did not introduce any major changes with regard to its theory. Dioscurides’s treatises and other medical texts which contained discussions on the doctrine concerning milk can not only be useful as sources for history of medicine sensu stricto, but also for the study of ancient and early Byzantine economy, particularly as regards the breeding of milk animals. In addition to that, by discussing the technology of production of individual substances, the texts in question illustrate the popular methods used in contemporary cuisine. Moreover, they shed light on the patterns of consumption of various foodstuffs, and in consequence impart information on the contemporary society. Thus, the works of the doctor of Anazarbos can rightly seem to provide excellent reference material, in particular for the study of the daily life of most social classes, and as such they should be seen as a vital historical source, useful not only for historians of medicine.
    Poniższy tekst dotyczy przede wszystkim zastosowania mleka i uzyskiwanych z niego produktów, tj. serwatki, sera i masła, w medycynie okresu wczesnego Cesarstwa Rzymskiego ukazanej przez pryzmat dwóch greckich dzieł (obu prawdopodobnie) autorstwa Dioskuridesa znanych pod łacińskimi tytułami De materia medica i Euporista vel de simplicibus medicinis. Ważną jego część stanowią jednak również analizy tych fragmentów obu wymienionych traktatów, które mają charakter pozamedyczny i dotyczą kwestii związanych z technologią spożywczą, kwantyfikacją rodzajów mleka czy metodami hodowli zwierząt mlecznych. Obok zatem informacji dotyczących terapeutycznych właściwości opisywanych produktów i szeregu przykładów ich praktycznych zastosowań w lecznictwie uprawianym przez Dioskuridesa, czy szerzej: medyków w początkach naszej ery, omawiamy m.in. znajdujące się u tego autora zalecenia dotyczące technologii gotowania mleka, uwagi dotyczące wpływu paszy na jakość udojonego płynu czy metody produkcji stosowane w ówczesnym serowarstwie. Zaczerpnięte z Dioskuridesowej spuścizny dane (zamieszczone przezeń niejako na marginesie jego głównego wywodu dotyczącego sztuki medycznej) uzupełnione wiadomościami pochodzącymi z traktatów innych autorów tej epoki, jak Celsus, Pliniusz Starszy i Galen, dają także asumpt do snucia opartych na takim materiale źródłowym i podpartych ustaleniami współczesnej nauki rozważań na temat popularności poszczególnych produktów mlecznych w społeczeństwie grecko-rzymskim okresu wczesnego Cesarstwa czy przyczyn stojących za kształtowaniem się śródziemnomorskiej tradycji kulinarnej (jak np. różnice w konsumpcji nabiału między Grekami i Rzymianami a tzw. barbarzyńcami i ich powody). Na podstawie przeprowadzonych badań wnioskować można, że wszyscy znani autorzy z I w. n.e. i późniejszych stuleci (w tym Dioskurides), zajmujący się omówioną w artykule tematyką, byli reprezentantami tej samej, już wówczas ukształtowanej, tradycji, której twórców nie znamy. Stąd duża zbieżność poglądów postaci takich jak Celsus czy Galen, a później Orybazjusz i kolejni bizantyńscy lekarze na temat właściwości nabiału i jego możliwych zastosowań terapeutycznych. Uogólniając, zarówno mleko, jak i wytwarzane z niego produkty były w medycynie stosowane zarówno zewnętrznie, jak i wewnętrznie w różnych formach (jako lekarstwa proste i złożone) i przy różnych dolegliwościach, takich jak dyzenteria, dna moczanowa, choroby o charakterze stomatologicznym, oftalmologicznym, otorynolaryngologicznym, urologicznym i innym.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Medyczna nauka o mleku (γαλακτολογία ἰατρική) zawarta w De medicina Celsusa
    Medical knowledge of milk (γαλακτολογία ἰατρική) included in Celsus’ De medicina
    Autorzy:
    Kokoszko, Maciej
    Dybała, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689536.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Aulus Korneliusz Celsus
    Aulus Cornelius Celsus
    De medicina
    medycyna antyczna
    mleko
    przetwory mleczne
    ancient medicine
    milk
    dairy products
    Opis:
    Milk was a very significant food product in the Mediterranean. The present study is not devoted to milk as such, but to therapeutic galactology, galaktología iatriké (γαλακτολογία ἰατρική), a version of which is extant in De medicina penned by a Roman encyclopaedist called Celsus. The author places milk and milk-derived products among therapeutic substances, indicates the methods of processing such substances, and also provides the readers with details on dietary and pharmacological characteristics of dairy foods as well as indicating their place in a number of cures. It is necessary to pay attention to the fact that the characterizations of milk and dairy products with regard to their dietary properties and application as phármakon (φάρμκον) are not an exclusive feature of De medicina, but they are regularly mentioned not only in medical works, such as De diaeta I–IV, teachings of Dioscorides, extant fragments penned by Rufus of Ephesus, Galen, Oribasius, Aetius of Amida and Paul of Aegina, but also in Historia naturalis by Pliny. This is a clear sign that milk was considered to be significant from the medical point of view and was as such very interesting both for the medical profession and for general public. Therefore De medicina appears as a typical work, and details contained in it are simply a testimony of the evolution of the doctrine that was already present in De diaeta I–IV and later developed by the most prominent physicians.
    Mleko było i jest znaczącym produktem spożywczym w diecie mieszkańców basenu Morza Śródziemnego i dlatego stało się ono przedmiotem zainteresowania medycyny antycznej. Artykuł poświęcony został jednak nie historii tego produktu spożywczego, ale galaktología iatriké (γαλακτολογία ἰατρική), a zatem zespołowi poglądów na rzeczone substancje z punktu widzenia medycyny antycznej, który zawarty został w traktacie De medicina napisanym przez rzymskiego encyklopedystę tworzącego w I w. n.e., którego zwykle identyfikujemy jako Aulusa Korneliusza Celsusa. Podstawową treścią rozważań jest ukazanie poglądów Celsusa w kwestii leczniczej funkcji mleka i produktów mlecznych, więc ich cech dietetycznych i farmakologicznych, a w końcu miejsca w procedurach terapeutycznych opisywanych przez starożytnego encyklopedystę. Autorzy analizują dostępne w dziele informacje także z punktu widzenia historii jedzenia oraz historii ekonomicznej i społecznej. Badacze rozpatrują zagadnienie na szerokim tle historii medycyny w antyku i wczesnym Bizancjum (od IV w. p.n.e. do VII w. n.e.), wykorzystując dane zawarte w De diaeta I–IV, traktatach Dioskurydesa, Rufusa z Efezu, Galena, Orybazjusza, Aecjusza z Amidy oraz Pawła z Egny. Wskazują też na analogiczny zasób wiedzy, który stał się podstawą refleksji Pliniusza Starszego zawartych w jego Historia naturalis. Owo bogactwo informacji interpretowane jest przez nich jako dowód zainteresowania tym zagadnieniem nie tylko w gronie profesjonalnych medyków, lecz także szerokiej publiczności, a dzieło De medicina traktują jako przejaw rozwoju doktryny medycznej.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Chickpea (ἐρέβινϑος; Cicer arietinum L) as a Medicinal Foodstuff and Medicine in Selected Greek Medical Writings
    Autorzy:
    Kokoszko, Maciej
    Jagusiak, Krzysztof
    Dybała, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682401.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    food history
    ancient medicine
    Byzantine medicine
    the chickpea as a medicament
    Diocles of Carystus
    Dioscorides
    Galen
    Aetius of Amida
    Paul of Aegina
    Athenaeus of Naucratis
    Opis:
    Leguminous plants were a crucially important element in the Mediterranean diet, and, as such, these plants were second only to cereals. It is also important to note that according to medical writings preserved from antiquity and the early Byzantine period they were considered to be an accessible source of substances which could be applied in therapeutics. One of the most commonly mentioned legumes was the chickpea. The source material demonstrates that the medicinal properties of the chickpea and its therapeutic use were discussed by Greek physicians as early as in the fourth century BC. It seems that the plant was a readily accessible medicament and thus used in therapy also by those who could not afford costly medicines. The authors argue, however, that the medical theory concerning its role in therapeutics evolved into a fully developed form only in the first century AD (thanks to Dioscorides) and was not modified by Galen. The doctrine of these two physicians became part of the medical encyclopaedias of the early Byzantine period. The presented material also illustrates the fact that a significant number of medicinal Recipes which involved using the chickpea were formulated between the second century BC and the second century AD. Byzantine physicians avidly used these formulas in their practice, but failed to develop them in a significantly innovative way. The surviving medical writings make it possible to conclude that the chickpea was believed to be a highly effective medicine and as such worthy of cultivation, which only testifies to the general popularity of the plant. Medical writings may serve as a proof that the chickpea remained a key element in the Mediterranean diet throughout the period from the fourth century BC to the seventh century AD. The analysed material demonstrates the use of the same basic varieties of the erebinthos throughout the period, even though some local variants were also identified. The consistency of the data also suggests that the scale and methods of cultivation of this plant remained unchanged. The culinary uses of the chickpea must also have been the same throughout the period, given that the writers discussed similar uses of the plant as a foodstuff.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2017, 7; 99-120
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies