Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "balet." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Balet Jana Cieplińskiego (1922–1925)
    Jan Ciepliński’s Ballet (1922–1925)
    Autorzy:
    Pudełek, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431720.pdf
    Data publikacji:
    1996-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    historia baletu
    taniec
    historia tańca
    Jan Ciepliński
    Balet Warszawski
    ballet
    ballet history
    dance
    dance history
    Warsaw Ballet
    Opis:
    Autorka omawia historię zespołu Jana Cieplińskiego, uwypuklając związki działań artysty i jego „niespokojnej, przedsiębiorczej osobowości”. Podkreśla jego wcześnie podjętą aktywność pozasceniczną: powołanie w 1919 roku w Teatrze Wielkim (z udziałem Haliny Szmolcówny i Zygmunta Szubiakiewicza) sekcji baletowej ZASP-u i działanie na rzecz podwyższenia poziomu edukacji ogólnokształcącej tancerzy i tancerek. Badaczka analizuje artystyczne i infrastrukturalne aspekty pracy grupy  stacjonującej kolejno w Katowicach, Poznaniu, Wilnie, i aktywnej objazdowo (m.in. Śląsk, Wiedeń, Czechosłowacja, Warszawa). Podkreśla znaczenie doświadczenia, które Ciepliński zdobył w szkole baletowej, Teatrze Wielkim w Warszawie i w balecie Anny Pawłowej, oraz inspiracje Baletami Rosyjskimi. Przywołuje liczne i zróżnicowane opinie na temat jego choreograficznego nowatorstwa. Skrótowo szkicuje losy Baletu Warszawskiego (1937) – krótkiego powrotu do idei samodzielnego zespołu. Artykuł otwiera cykl, w którym w Pamiętniku Teatralnym autorka omawia wybrane zespoły dwudziestolecia międzywojennego (zob. z. 3/4, 1996, i z. 3/4, 1998).
    The author discusses the history of Jan Ciepliński’s ballet company, highlighting the links between the artist’s activities and his “restless, entrepreneurial personality.” She emphasizes that his off-stage work began quite early on, with the establishment (with Halina Szmolcówna and Zygmunt Szubiakiewicz) of the ballet section of the Association of Polish Stage Artists at Warsaw’s Teatr Wielki [Grand Theatre] in 1919; he was also actively committed to raising the level of general education for dancers. The author analyses the artistic and infrastructural aspects of the work of Ciepliński’s group, which was successively based in Katowice, Poznań, and Vilnius, as well as touring actively (e.g., in Silesia, Vienna, Czechoslovakia, and Warsaw). She underscores the importance of Ciepliński’s experience from his ballet school, Teatr Wielki, and Anna Pavlova’s ballet, as well as his inspiration from Ballets Russes. She cites numerous and divided opinions regarding his choreographic inventiveness. She briefly presents the story of the Warsaw Ballet (1937) – Ciepliński’s short-lived return to the idea of an running an independent dance company. The article opens a series in which the author discusses selected interwar ensembles (see Pamiętnik Teatralny 3/4, 1996, and 3/4, 1998).
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1996, 45, 1/2; 61-87
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sukcesy warszawskich tancerzy w Petersburgu w lutym 1851 roku
    The Success of Warsaw Dancers in St Petersburg in February 1851
    Autorzy:
    Pudełek, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431724.pdf
    Data publikacji:
    1995-12-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    historia baletu
    taniec
    historia tańca
    polski balet za granicą
    Antoni Lesznowski
    ballet
    ballet history
    dance
    dance history
    polish ballet abroad
    Opis:
    Autorka sięga do anegdoty o wizycie w Petersburgu tancerzy i tancerek z baletu warszawskiego na zaproszenie cara, zachwyconego mazurem wplecionym przez Romana Turczynowicza do Hrabiny wieśniaczki (1847). Opowieść przytacza Henryk Liński w drugim tomie monografii Taniec (red. Mateusz Gliński, Warszawa, 1930), badaczka zaś weryfikuje ją, sięgając do zbiorów polskich, i – dzięki studentce petersburskiego konserwatorium, Joannie Sibilskiej – archiwów rosyjskich. Autorka artykułu ustala datę dzienną i lokalizację warszawskiej prezentacji oraz przywołuje opinię krytyka, Antoniego Lesznowskiego. Dookreślone zostają daty występów w Rosji i nazwiska: oprócz wskazanego w Tańcu Jana Popiela do Petersburga pojechali: Filipina Damse, Józefina Karska, Honorata Stolpe, Karolina Straus, Arnold Gillert, Antoni Kwiatkowski, Hipolit Meunier, a także para dublerska: Antonina Koćmierowska i Leopold Majewski. Badaczki  szczegółowo rekonstruują repertuar wizyty (w tym występy z Carlottą Grisi, Jules’em Perrotem, Mariusem Petipą) i jej recepcję, a także wpływ na scenę petersburską.
    The author turns to an anecdote about Warsaw ballet dancers visiting St Petersburg upon the invitation of the Russian tsar, who was enchanted by the mazurka woven by the choreographer Roman Turczynowicz into a performance of Le Diable à quatre (1847). The story is evoked by Henryk Liński in the second volume of his monograph book Taniec [Dance] (ed. Mateusz Gliński, Warsaw, 1930). The present author verifies it by investigating archive sources in Poland and – thanks to Joanna Sibilska, a student at St. Petersburg Conservatory – in Russian. She establishes the exact date and location of the Warsaw performance and cites the critic Antoni Lesznowski’s opinon about it. New details concerning the dates of the performances in Russia and names of dancers are revealed: apart from Jan Popiel, whose name is mentioned by Liński, the group that travelled to St. Petersburg included Filipina Damse, Józefina Karska, Honorata Stolpe, Karolina Straus, Arnold Gillert, Antoni Kwiatkowski, Hipolit Meunier, as well as two understudies: Antonina Koćmierowska and Leopold Majewski. The researchers reconstruct the details of their guest repertoire (including performances with Carlotta Grisi, Jules Perrot, and Marius Petipa) and its reception, as well as its impact on the St. Petersburg stage.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1995, 44, 3/4; 427-438
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od rytmizacji do oper i baletów. Wokół muzycznych inscenizacji Jana Dormana
    From Rhythmisation to Operas and Ballets. About the Musical Staging in Jan Dorman’s Theatre
    Autorzy:
    Figzał-Janikowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36141504.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Jan Dorman
    muzyka teatralna
    rytmizacja
    opera
    balet
    Karol Szymanowski
    theatre music
    rhythmisation
    ballet
    Opis:
    Artykuł podejmuje zagadnienie muzyczności w teatrze Jana Dormana, ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich przedstawień reżysera, w których muzyka staje się punktem wyjścia dla inscenizacyjnej koncepcji. „Muzyczne” myślenie o teatrze towarzyszyło Dormanowi od początku jego artystycznej działalności. O dźwiękowym charakterze pierwszych inscenizacji reżysera decydowały przede wszystkim dziecięce piosenki i wyliczanki, w kolejnych funkcję taką zaczęła pełnić również ścisła rytmizacja tekstu. Komponowanie spektaklu na wzór muzycznej partytury, które staje się znakiem rozpoznawczym teatru Jana Dormana osiąga swój najpełniejszy wymiar w inscenizacjach inspirowanych wielkimi formami muzycznymi – koncertem, baletem i operą. Powstają one w końcowym okresie twórczości artysty, stanowiąc jednocześnie syntezę rozmaitych tropów muzycznych, obecnych i rozpoznawanych w teatrze Dormana na różnych etapach jego rozwoju.
    The paper addresses the issue of musicality in the theatre of Jan Dorman, in particular his last productions, in which music was a starting point for the staging concept. “Musical” thinking about the theatre always had a strong impact on Dorman’s creative process. His first productions included children’s songs and counting rhymes, and this led to a rhythmisation of the text in the subsequent ones. Composing the spectacle along the lines of a musical score, which became the hallmark of Jan Dorman’s theatre, is especially prominent in his last theatre works inspired by larger musical forms, such as concert, ballet and opera. These performances represent a synthesis of various musical tropes and signs that were so characteristic of  Dorman’s theatre at various stages of its development.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 141-160
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katarzyna z Fröhlichów Bogusławska
    Katarzyna Bogusławska, née Fröhlich
    Autorzy:
    Waszkiel, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430971.pdf
    Data publikacji:
    2003-12-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    historia baletu
    taniec
    historia tańca
    Katarzyna Fröhlich
    ballet
    ballet history
    dance
    dance history
    Opis:
    Autorka podejmuje próbę rekonstrukcji biografii Katarzyny Fröhlich (1811–1886), absolwentki warszawskiej szkoły baletowej, w Teatrze Wielkim szlifującej talent pod okiem Julii Mierzyńskiej. Wymienia spektakle z udziałem tancerki, w tym w partiach solowych, przywołuje pochlebne opinie prasowe o „solo mazurze” z Wesela polskiego w Ojcowie. Uwypukla istotną funkcję życiową szkoły baletowej, którą  ubogie, niepiśmienne rodziny wybierały dla swoich dzieci jako szansę na nieodpłatne zdobycie zawodu i  kapitału społecznego. Podkreśla, że decyzja tancerki o zakończeniu kariery baletowej wynikała z zamążpójścia. Od jesieni 1834 Fröhlich-Bogusławska koncentrowała się na prowadzeniu domu. Doświadczyła tragedii jako matka: śmierci Ludwika w dzieciństwie i zesłania Władysława na Syberię. Władysław po powrocie z zesłania kontynuował karierę  krytyka teatralnego, jego siostra Zofia była nauczycielką muzyki. Na podstawie nowo odnalezionych źródeł autorka weryfikuje datę zgonu Fröhlich-Bogusławskiej oraz przywraca zatartą podczas długiego życia pamięć o jej baletowej karierze.
    The author undertakes to reconstruct the biography of Katarzyna Fröhlich (1811–1886), a graduate of the Warsaw Ballet School, who honed her talent under the tutelage of Julia Mierzyńska at Warsaw’s Teatr Wielki [Grand Theatre]. She lists the dancer’s performances, including solo parts, and cites the favourable press reviews of the “solo mazur” from the ballet Wesele polskie w Ojcowie [The Polish Wedding in Ojców]. She emphasizes the vital social function of the ballet school: poor, illiterate families chose it for their children as an opportunity to learn a profession without teaching fees and acquire social capital. She notes that Fröhlich-Bogusławska’s decision to end her career as a ballet dancer resulted from her getting married. Since the autumn of 1834, she focused on her household. Her motherhood was marked by tragedy: her son Ludwik died as a child, and the other son Władysław was exiled to Siberia. Władysław survived to become a theatre critic, and his sister Zofia became a music teacher. Drawing on previously unknown sources, the author of the article verifies the date of Fröhlich-Bogusławska’s death and restores the memory about her dancing career, faded in the course of her long life.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2003, 52, 3/4; 326-336
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Ciepliński, Szkic dziejów baletu polskiego. Londyn, 1956
    Jan Ciepliński, Szkic dziejów baletu polskiego. London, 1956
    Autorzy:
    Turska, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431945.pdf
    Data publikacji:
    1956-09-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    taniec
    balet
    historia tańca
    historia baletu
    Jan Ciepliński
    dance
    ballet
    dance history
    ballet history
    Opis:
    Autorka omawia Szkic dziejów baletu polskiego Jana Cieplińskiego, powstały na podstawie materiałów przekazanych artyście przez Leopolda Filatyna, częściowo opublikowanych przez Henryka Lińskiego w drugim tomie monografii Taniec (red. Mateusz Gliński, Warszawa, 1930), i własnych poszukiwań. Jako główne usterki publikacji Cieplińskiego autorka wskazuje: brak odsyłaczy do źródeł i opracowań, przeglądowy charakter tekstu pozbawionego struktury periodyzacyjnej, a także nieobecność krytycznej analizy faktów lub jej niewystarczający zakres. Główną część recenzji stanowi omówienie błędów merytorycznych. Istotne miejsce zajmuje też wskazanie motywowanej względami osobistymi niesprawiedliwości Cieplińskiego w opisach działalności współczesnych mu tancerzy i choreografów oraz Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Niezadowalający poziom Szkicu..., opublikowanego w Londynie, jest dla autorki recenzji impulsem do podkreślenia luk na rodzimym rynku wydawniczym w zakresie historii i teorii tańca.
    The author discusses Jan Ciepliński’s book Szkic dziejów baletu polskiego [A Draft History of Polish Ballet], which is based on documents passed on to him by Leopold Filatyn and partly published by Henryk Liński in the second volume of the monograph Taniec [Dance] (ed. Mateusz Gliński, Warsaw, 1930), and supplemented by Ciepliński’s own investigations. The reviewer points out the main faults of the book: the absence of references to primary or secondary sources, the lack of structural periodisation desirable in overviews of this kind, and the absence or insufficient scope of critical analysis. The central part of the review addresses factual errors. An important point of criticism is also that due to personal motivations, Ciepliński was unfair in describing the activity of his contemporary dancers and choreographers, as well as the Polish Representative Ballet. Given the unsatisfactory quality of the book, which was published in London, the reviewer feels urged to emphasize the gaps in the domestic publishing market in the field of dance history and theory.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 2/3; 463-465
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Petersburski benefis Feliksa Krzesińskiego w 1888 roku
    Feliks Krzesiński’s 1888 Petersburg Jubilee
    Autorzy:
    Sibilska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431831.pdf
    Data publikacji:
    1995-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    historia baletu
    taniec
    historia tańca
    Feliks Krzesiński
    ballet
    ballet history
    dance
    dance history
    Opis:
    Na podstawie listów pochodzących z archiwum korespondencji rodziny Krzesińskich, znajdującego się w zbiorach Biblioteki Instytutu Sztuki PAN, oraz rosyjskiej prasy i innych źródeł, autorka szczegółowo rekonstruuje okoliczności, przebieg i recepcję jubileuszu wybitnego tancerza, Feliksa Krzesińskiego (1823–1905). Wydarzenie, o którym mowa, odbyło się 31 I 1888 roku (wg kalendarza juliańskiego) w Petersburgu, gdzie artysta osiadł w 1852 roku, mając za sobą znaczącą karierę w balecie w Warszawskich Teatrach Rządowych. Benefis stanowił obchody pięćdziesięciolecia pracy artystycznej, w tym trzydziestopięciolecia w Teatrze Maryjskim. Przy tej okazji badaczka koryguje pewne nieścisłości, utrwalone w narracjach o historii baletu, nierzadko powtarzane za omyłkami prasowymi epoki.
    Based on letters from the Krzesiński family collection held at the Library of the Institute of Art, Polish Academy of Sciences, as well as Russian periodicals and other sources, the author reconstructs the details of jubilee celebrations in honour of the eminent dancer Feliks Krzesinski (1823–1905), investigating their circumstances, course, and reception. The event took place on 31st January 1888 (according to the Julian calendar) in Saint Petersburg, where the artist settled in 1852, after a successful career in the ballet of the Warsaw Government Theatres. The jubilee celebrated fifty years of his activity as an artist, including thirty-five years at Petersburg’s Mariinsky Theatre. The author of the article uses this opportunity to correct some inaccuracies perpetuated in narratives about ballet history, which often repeat blunders from original press accounts.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1995, 44, 1/2; 173-186
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Janina Pudełek (1930–2004)
    Autorzy:
    Krasiński, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520710.pdf
    Data publikacji:
    2005-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    badania nad tańcem
    balet
    historia baletu
    taniec
    Janina Pudełek
    dance studies
    ballet
    ballet history
    dance
    Opis:
    Wspomnienie o profesor Janinie Pudełek (1930–2004), która w swej wieloletniej działalności krytycznej i badawczej zajmowała się przede wszystkim baletem. Autor podkreśla jej wkład w rozwój badań nad historią i estetyką baletu oraz wagę jej prac dokumentacyjnych prowadzonych w Muzeum Teatralnym w Warszawie, gdzie była odpowiedzialna za dział scen muzycznych i opracowywała zbiory operowo-baletowe. Wspomniano także krótko o ważnych pracach dotyczących historii i estetyki baletu, które pozostawiła w rękopisie.
    A memoir about Professor Janina Pudełek (1930–2004), who was primarily concerned with ballet in her many years of critical and research activities. The author emphasizes her contribution to the development of research on the history and aesthetics of ballet, as well as the importance of her documentation work carried out at the Theater Museum in Warsaw, where she was responsible for the musical scenes department and processed the opera and ballet collections. Brief mention is also made of significant works on ballet history and aesthetics that she left in manuscript.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2005, 54, 1/2; 282-286
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mickiewiczowski epizod na warszawskiej scenie baletowej
    Adam Mickiewicz’s Appearance on the Warsaw Ballet Stage
    Autorzy:
    Pudełek, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520698.pdf
    Data publikacji:
    2005-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    historia baletu
    taniec
    historia tańca
    Michał Kulesza
    Adam Mickiewicz
    ballet
    ballet history
    dance
    dance history
    Opis:
    Autorka przybliża wybrany etap twórczości Michała Kuleszy, który naraziwszy się carskiej cenzurze przez przemycenie wizerunku polskiego orła w swoim debiucie choreograficznym (Divertissement wioślarskie, 1891) musiał czekać kilkanaście lat na ponowną możliwość stworzenia własnego dzieła. Gdy pełnił obowiązki zwierzchnika baletu, skorzystał z rozluźnienia cenzury i wprowadził do drugiego aktu Pana Twardowskiego (1905) korowód polonezowy z postaciami z Pana Tadeusza, a w tle umieścił posąg Adama Mickiewicza, przy którym w finale tańca złożono wieniec z czerwono-białymi szarfami. Kolejnym krokiem była premiera Tadeusza i Zosi (1906), którą po ośmiu pokazach zdjęto z afisza, najpewniej ingerencją znów zaostrzonej cenzury. Autorka artykułu omawia założenia baletu i partyturę opracowaną przez Adolfa Sonnenfelda, a także podejmuje próbę rekonstrukcji libretta i przebiegu spektaklu na podstawie relacji prasowych oraz listy solistów i postaci.
    The author presents a selected chapter in the artistic activity of Michał Kulesza, who, having offended tsarist censors by smuggling an image of the Polish eagle into his choreographic debut (Divertissement wioślarskie [Rowing Divertissement], 1891), had to wait more than a dozen years for an opportunity to create a new work of his own. Taking advantage of the relaxation of censorship, when he was in charge of a ballet stage, he introduced into the second act of Pan Twardowski [Mr Twardowski] (1905) a polonaise procession of characters from Adam Mickiewicz’s Pan Tadeusz: The Last Foray in Lithuania. In the background, he placed a statue of the Polish Romantic bard, by which a wreath with red-and-white ribbons was laid in the dance finale. Kulesza’s next step was the premiere of Tadeusz i Zosia [Thaddeus and Zosia] (1906); the ballet based on Mickiewicz’s protagonists was performed only eight times, probably due to an intervention by the censorship, now tightened again. The author of the article discusses the ballet’s outline and the score composed by Adolf Sonnenfeld. She also attempts to reconstruct the libretto and the course of the performance, drawing on historical press accounts and a list of soloists and characters.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2005, 54, 1/2; 185-190
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia autorstwa muzyki do baletu na przykładzie „Wesela w Ojcowie”
    The question of the authorship of ballet music, on the example of a 'Wedding in Ojców'
    Autorzy:
    Kukla, Adam Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28408596.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    Wesele w Ojcowie
    Karol Kurpiński
    Józef Damse
    Jan Stefani
    Józef Stefani
    ballet
    Wedding in Ojców
    Opis:
    Pomimo obszernych możliwości badawczych liczba publikacji naukowych na temat dziewiętnastowiecznego polskiego baletu jest dziś skąpa. Do tej pory żaden naukowiec również nie przeprowadził badań nad sposobem komponowania tego typu utworów i kwestii autorstwa, która jest z tym związana. Skłoniło to autora niniejszego artykułu do ukazania tego problemu na przykładzie najpopularniejszego we wspomnianym okresie baletu pt. Wesele w Ojcowie. Utwór miał prapremierę 14 III 1823 r. w warszawskim Teatrze Narodowym i obecny jest na teatrum do dziś. Niniejszy artykuł został podzielony na dwie części. Pierwsza odpowiada na pytanie, w jaki sposób komponowano muzykę do baletów. Autor przedstawia kwestię odwołując się do tekstów prasowych. Najważniejszym z nich jest opublikowany w 1820 r. na łamach Tygodnika Muzycznego artykuł Karola Kurpińskiego „O muzyce do baletów pantomicznych”. Od współautora Wesela w Ojcowie dowiadujemy się, że istnieją dwie drogi do powstania muzyki: samodzielne napisanie kompozycji lub ułożenie jej z skomponowanych wcześniej fragmentów własnej lub cudzej muzyki. Dla kompozytora druga metoda wydaje się mieć słuszne uzasadnienie, ponieważ pozwala na przeniesienie znanych widzowi kontekstów z innych dzieł do baletu. Zabieg ten umożliwia odbiorcy na łatwiejsze zrozumienie akcji sztuki. Z artykułu artysty wynika, że słowo „kompozytor” na gruncie baletu można rozumieć dwojako, jako autora muzyki lub/i autora koncepcji przebiegu utworu. W drugiej część artykułu myśl teoretyczna Kurpińskiego została ukazana na przykładzie utworu zawartego w tytule. Aby ujawnić autorstwo poszczególnych fragmentów baletu posłużono się źródłami muzycznymi. Na nich wzmiankowani są tacy kompozytorzy, jak Jan Stefani, Karol Kurpiński, Józef Damse, Józef Elsner, Józef Stefani, J. Borzysławski i Leopold Lewandowski. W tej części artykułu wykorzystano również dziewiętnastowieczną prasę. Teksty w niej zawarte koncentrują się głównie na autorze koncepcji przebiegu muzyki. Najczęściej pojawiają się nazwiska Kurpińskiego i Damsego, rzadziej Stefaniego ojca. Mimo to trudno jest jednoznacznie rozstrzygnąć, kto jest autorem koncepcji utworu. Całość niniejszego artykułu zamyka katalog numerów muzycznych, które w ciągu około pięćdziesięciu lat od prapremiery były wykonywane podczas Wesela w Ojcowie.
    Despite broad research potential, the number of academic publications concerning Polish 19th-century ballet is still small. Nor has any researcher to date studied the topic of how ballet music came to be composed, and the related question of its authorship. This has persuaded me to illustrate this research problem with the example of the then most popular ballet, A Wedding in Ojców, whose world premiere took place on 14 March 1823 at Warsaw’s Narodowy [National] Theatre, and which still continues to be staged. The present paper has been divided into two parts, the first of which examines the manner in which music for ballets was composed. The author refers here to press articles, the most important of which was printed in 1820 in Tygodnik Muzyczny [Music Weekly] and entitled O muzyce do baletów pantomicznych [On music for pantomime ballets]. Its author, Karol Kurpiński, co-creator of A Wedding in Ojców, describes two ways in which ballet music can come into being. It can be a new, independent piece of music, or a compilation of previously existing fragments of music by this or some other artist(s). For the ballet composers, that latter method is well justified in that it allows them to transfer contexts already known to the audience from other works into the ballet, and thus makes it easier for the spectators to follow the action. From this article it transpires that in the field of ballet, the word ‘composer’ may refer to the author of the music and/or to the person who compiled the numbers and programmed the piece. In the second part of my paper, I have illustrated Kurpiński’s music-theoretical thought on the example of A Wedding in Ojców. Music sources have been examined in order to attribute the various musical numbers to specific composers. The sources mention such names as: Jan Stefani, Karol Kurpiński, Józef Damse, Józef Elsner, Józef Stefani, J. Borzysławski, and Leopold Lewandowski. In this section of my article I have continued to make use of 19th-century press notes, which mostly focus on the persons of the programmers. The names of Kurpiński and Damse, less frequently – that of Stefani the Elder are mentioned. Despite such media attributions, it is difficult to establish who in fact programmed this ballet. My paper ends with a catalogue of musical numbers included in A Wedding in Ojców in the first c.50 years after its premiere.
    Źródło:
    Muzyka; 2019, 64, 4; 37-64
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
    Alexandre Tansman’s Ballet Music: Sources and Research Perspectives
    Autorzy:
    Kaczmarowski, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/25806607.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Aleksander Tansman
    balet
    neoklasycyzm
    XX wiek
    Paryż
    muzyka polska
    Alexandre Tansman
    ballet
    neo-classicism
    20th century
    Paris
    Polish music
    Opis:
    Po dekadach nieobecności w polskiej kulturze muzycznej, twórczość Aleksandra Tansmana powraca na rodzime sale koncertowe. Do bogatego i różnorodnego dorobku kompozytora chętnie sięgają orkiestry, zespoły kameralne i soliści. Jego muzyka jest również coraz częściej tematem badań naukowych i różnego rodzaju opracowań. Pomimo rosnącego zainteresowania Tansmanem, wciąż jednak pozostają obszary, które nie zostały należycie zbadane. Do nich należy z pewnością jego twórczość baletowa. Celem niniejszego komunikatu jest próba uporządkowania dotychczasowej wiedzy na temat baletów Aleksandra Tansmana, wykazanie podstawowych źródeł do ich opracowania oraz zarysowanie perspektyw badawczych. Liczne argumenty pozwalają przypuszczać, że balet był ważnym obszarem działalności kompozytora. Należą do nich chociażby wybitne nazwiska choreografów, z którymi współpracował (Rudolf Laban, Kurt Jooss, Jean Börlin), czy sceny, na których były wystawiane jego dzieła (Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Théâtre des Champs-Élysées w Paryżu). Niektóre, tak jak Sextuor czy La Grande Ville (The Big City), osiągnęły ogromną popularność i były wielokrotnie prezentowane na scenach Europy i Stanów Zjednoczonych. Oprócz komponowania baletów z muzyką oryginalną, Tansman w porozumieniu z choreografami adaptował również swoją muzykę symfoniczną do przedstawień tanecznych. Niebagatelne znaczenie w kontekście baletu mogła mieć także jego bliska, trwająca wiele lat przyjaźń z Igorem Strawińskim. Pierwsze kwerendy, przeprowadzone dzięki wsparciu córek kompozytora, wykazały źródła będące podstawą do dalszych badań. Przechowywane w Bibliothèque nationale de France autografy muzyczne, zarówno szkicowe jak i edycyjne, a także wydania partytur, nagrania oraz dokumenty historyczne, takie jak listy, recenzje czy materiał ikonograficzny, mimo pewnych braków, mogą w przyszłości posłużyć do przeprowadzenia pełnowymiarowego opracowania twórczości baletowej Aleksandra Tansmana.
    After decades of absence from Polish musical culture, the music of Alexandre Tansman is now returning to the country’s concert halls. Orchestras, chamber ensembles and soloists are eagerly turning to his rich and varied output, which is also increasingly being explored in academic research and studies of various kinds. Despite this growing interest, there are still some areas of Tansman’s legacy that have not been adequately researched. They certainly include his ballet music. This brief report aims to systematise existing knowledge concerning Tansman’s ballets, list the key sources for their study, and outline research perspectives. There are numerous arguments to support the thesis that ballet was an important field of work for this composer. Among other things, he collaborated with eminent choreographers (Rudolf Laban, Kurt Jooss, Jean Börlin), and his ballets were staged at famous venues (Metropolitan Opera, Théâtre des Champs-Élysées). Some of them, such as Sextuor and La Grande Ville [The big city], gained immense popularity and were repeatedly performed in Europe and the United States. Apart from composing original ballet music, Tansman worked with choreographers to adapt his symphonic works for dance spectacles. His enduring friendship with Igor Stravinsky may also have been significant in the context of his ballet output. Preliminary archive research conducted thanks to the support of the composer’s daughters has turned up sources that may serve as the basis for further studies. Music autographs kept at the Bibliothèque nationale de France (both sketches and engraver’s manuscripts), as well as score editions, recordings and such historical records as letters, reviews and iconography may, despite some gaps, make a full-scale study of Alexandre Tansman’s ballet output possible in the future.
    Źródło:
    Muzyka; 2022, 67, 4; 148-163
    0027-5344
    2720-7021
    Pojawia się w:
    Muzyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Córka źle strzeżona» – baletowe wcielenie sentymentalizmu
    Dance Embodiment of Sentimentalism in the Case of «The Wayward Daughter» Ballet
    Autorzy:
    Narewska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519880.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    historia baletu
    taniec
    historia tańca
    Jean Georges Noverre
    Jean Dauberval
    «Córka źle strzeżona»
    sentymentalizm
    ballet
    ballet history
    dance
    dance history
    «The Wayward Daughter»
    sentimentalism
    Opis:
    Artykuł przedstawia analizę Córki źle strzeżonej, znanej jako najdłużej utrzymujące się dzieło w repertuarze baletowym na całym świecie. Do jej powstania w 1789 roku przyczynił się sentymentalizm, który wpłynął również na balet, odciskając swoje piętno na formie i treściach tej dziedziny sztuki. Kontekstem dla niniejszego studium Córki źle strzeżonej Jeana Daubervala (pomysłodawcy i pierwszego choreografa) są estetyczne, filozoficzne i kulturowe poglądy i założenia wielkich osiemnastowiecznych myślicieli (np. Jean-Jacquesa Rousseau i Denisa Diderota). Ich idee stały się podwalinami nowoczesnej sztuki baletowej, na którą duży wpływ wywarł także jeden z największych reformatorów sztuki tańca, Jean Georges Noverre. Jego uczeń, Dauberval, korzystając z zasad opracowanych przez Noverre'a, stworzył balet komiczny i przełamał monopol modnych wówczas baletów tragicznych. Dzięki wartkiej akcji, nieco naiwnej, acz zabawnej fabule i licznym urokliwym sekwencjom choreograficznym, Córka źle strzeżona bawi nawet współczesną publiczność. Oprócz analizy relacji między założeniami sentymentalizmu a formą i treścią spektaklu baletowego, w artykule omówiono jedną z najsłynniejszych XX-wiecznych choreografii do baletu, autorstwa Fredericka Ashtona, która do dziś wykonywana jest przez wiele zespołów na całym świecie.
    This article presents an analysis of The Wayward Daughter, famed for being the most enduring piece in the ballet repertory all over the world. Sentimentalism, which influenced ballet as well, leaving its mark on the form and content of this art, contributed also to the creation of The Wayward Daughter in 1789. The context for this study of «The Wayward Daughter» by Jean Dauberval (the ballet’s originator and first choreographer) is provided by aesthetic, philosophical and cultural views and assumptions of great eightennth-century thinkers (e.g. Jean-Jacques Rousseau and Denis Diderot). Their ideas had become foundtions for the modern art of ballet, which has also been heavily influenced by one of the greatest reformers of the art of dance, Jean Georges Noverre. His student, Dauberval, using the rules developed by his Noverre, created the comic ballet and broke the monopoly of tragic ballets in vogue at the time. Thanks to its fast-paced action, somewhat naïve yet funny plot and numerous charming choreographic sequences, «The Wayward Daughter» is entertaining even for today’s audiences. Apart from analysing how the premises of sentimentalism apply to the form and content of a ballet show, the article discusses one of the most famous 20th-century choreographies for the ballet, devised by Frederick Ashton, which is performer by many ballet companies around the world to this day.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 209-224
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Korespondencja Krzesińskich 1856–1899
    The Correspondence of the Krzesiński Brothers, 1856–1899
    Autorzy:
    Wosiek, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29431848.pdf
    Data publikacji:
    1976-06-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    balet
    historia baletu
    taniec
    historia tańca
    Feliks Krzesiński
    Stanisław Krzesiński
    Matylda Krzesińska
    Michał Chomiński
    polski taniec za granicą
    emigracja
    ballet
    ballet history
    dance
    dance history
    Polish dance abroad
    emigration
    Opis:
    Autorka omawia i obszernie cytuje listy pisane przez osiadłego w Petersburgu tancerza Feliksa Krzesińskiego do pozostałego w kraju brata, aktora teatrów prowincjonalnych Stanisława Krzesińskiego. Kolekcja rękopisów (dwieście sześćdziesiąt siedem listów) pochodzi ze zbiorów Biblioteki Instytutu Sztuki PAN i zawiera także kilka listów Matyldy Krzesińskiej starszej, jeden list Michała Chomińskiego i kartki imieninowe pisane przez dzieci. W korespondencji można znaleźć wzmianki i informacje o takich osobach ze świata tańca jak Jan Popiel, Barbara Jaworska, Julia, Józef i Matylda Krzesińscy, Marius Petipa, Marianna Majewska; są to jednak dokumenty dotyczące nie tylko życia baletowego, lecz także szeroko rozumianej obyczajowości emigracyjnej. Autorka porządkuje zagadnienia poruszane w listach według kategorii: relacje rodzinne, teatr rosyjski, teatr polski, powiązania baletu z polityką; wiele miejsca poświęca też realiom ekonomicznym epoki. Całość pogłębiają komentarze badaczki, uzupełniającej fakty i konteksty opisywanych wydarzeń.
    The author discusses and extensively quotes from letters written by the dancer Feliks Krzesiński, who settled in Saint Petersburg, to his actor brother Stanisław, who stayed in Poland and worked in provincial theatres. The manuscript collection (267 letters) is held at the Library of the Institute of Art, Polish Academy of Sciences. Apart from the bothers’ exchange, it includes several letters from Matylda Krzesińska the elder, one from Michał Chomiński, and some name day cards written by children. The correspondence mentions various figures from the world of dance, such as Jan Popiel, Barbara Jaworska, Julia, Józef, and Matylda Krzesiński, Marius Petipa, and Marianna Majewska. However, it documents not only ballet life, but also the social life of Polish emigres. The author of the article proposes a thematic categorisation of this epistolographic content: family matters, Russian theatre, Polish theatre, links between ballet and politics. She also discusses at length the economic reality of the period and supplies additional facts and contexts concerning the events described in the letters.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1976, 25, 1/2; 69-92
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narcyz zakochany sam w sobie
    Narcissus in Love with Himself
    Autorzy:
    Lipiński, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433183.pdf
    Data publikacji:
    1960
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Polish ballet
    dance criticism
    ballet criticism
    theater criticism
    Louis-Antoine Duport
    Maria Danilova
    Jean-Georges Noverre
    Kantorbery Tymowski
    balet polski
    krytyka tańca
    krytyka baletowa
    krytyka teatralna
    Maria Daniłowa
    Opis:
    Artykuł omawia pojawienie się na warszawskiej scenie w 1812 roku Louisa-Antoine'a Duporta, który wystąpił w balecie w swojej choreografii, zatytułowanym Narcyz zakochany sam w sobie. Autor  przygląda się recepcji wydarzenia przez anonimowego krytyka Gazety Warszawskiej; być może Kantorberego Tymowskiego. Analizowaną recenzję umieszcza w kontekście dziejów krytyki tańca w Polsce w XVIII i XIX wieku oraz zestawia ją z ocenami talentu Duporta formułowanymi przez Jean-George’a Noverre’a, Julien-Louisa Geoffroya, Stendhala. Istotnym tłem dla głównego tematu są relacje artysty z Marguerite Joséphine Weymer (in. panną George) i Marią Daniłową. W odniesieniu do tego tematu autor tekstu, korzystając ze współczesnych badań radzieckich, koryguje narracje funkcjonujące wcześniej w opracowaniach angielskich i włoskich.
    This article discusses the 1812 Warsaw performance of Louis-Antoine Duport, who appeared in ballet entitled Narcissus in Love with Himself in his own choreography. The author examines the review of the event by an anonymous critic of the Gazeta Warszawska (possibly Kantorbery Tymowski). He reads the analyzed review in the context of the history of dance criticism in Poland in the eighteenth and nineteenth centuries and sets it against assessments of Duport's talent formulated by Jean-George Noverre, Julien-Louis Geoffroy, and Stendhal. The artist's relationships with Marguerite Joséphine Weymer (a.k.a. Miss George) and Maria Danilova provide an important backdrop to the main theme. The author uses contemporary Soviet research to adjust the earlier findings of English and Italian scholars.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1960, 9, 1; 147-154
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies