Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Zbigniew" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-10 z 10
Tytuł:
W gabinecie i na Wyprawie: Moje wspomnienie o Zbigniewie Osińskim (1939–2018)
In the Study and on Expedition: My Reminiscences of Zbigniew Osiński (1939–2018)
Autorzy:
Kornaś, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30110988.pdf
Data publikacji:
2018-12-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zbigniew Osiński
Opis:
Tekst jest osobistym wspomnieniem o Zbigniewie Osińskim – naukowcu, uczestniku działań teatralnych, nauczycielu. Zbigniew Osiński studiował polonistykę, a potem uczęszczał na studia doktoranckie na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (1957-1966). Pracował na UAM jako asystent, a potem adiunkt do 1970 roku. W Poznaniu po raz pierwszy zetknął się z teatrem Jerzego Grotowskiego, który stał się jego najważniejszym tematem badawczym na całe życie. Pierwsza książka Zbigniewa Osińskiego Teatr Dionizosa (1972) poświęcona była romantycznym kontekstom w polskim teatrze współczesnym.  Od 1970 roku Osiński związany był z Uniwersytetem Warszawskim. Jego rozprawa habilitacyjna została wydana pod tytułem Grotowski i jego Laboratorium (1980) i stanowi do tej pory podstawowe źródło na temat teatralnej działalności Jerzego Grotowskiego. Zbigniew Osiński w 1991 roku został mianowany profesorem UW, a w 2000 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W 1989 roku opracował koncepcję i stał się dyrektorem Ośrodka Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu, którym kierował do 2004 roku (później Ośrodek zostanie przekształcony w Instytut im. Jerzego Grotowskiego). Był autorem kilkunastu bardzo ważnych dla polskiej teatrologii książek, poświęconych m. in. Jerzemu Grotowskiemu, Teatrowi Reduta, Orientowi w kulturze polskiej, Irenie i Tadeuszowi Byrskim. Był także edytorem tekstów i pism, m.in. Jerzego Grotowskiego, Mieczysława Limanowskiego, Juliusza Osterwy, Wacława Radulskiego. We wspomnieniu – obok przywołania naukowego dorobku Zbigniewa Osińskiego – ukazane zostały też jego fascynacje badawcze: udział w działaniach parateatralnych Teatru Laboratorium i Wyprawach Ośrodka Badań Teatralnych Gardzienice.
The text constists of the personal recollections about Zbigniew Osiński, a scholar, participant in theatrical actions, and teacher. Zbigniew Osiński studied Polish philology first as an undergraduate and then graduate student at the Adam Mickiewicz University in Poznań (1957–1966). Then he worked at the University as an assistant professor, and later as associate professor (since 1970). It was in Poznań that he first encountered the theatre of Jerzy Grotowski, who became one of the most important subjects of his research. His first book, Teatr Dionizosa (‘The Theatre of Dionysius,’ 1972), explored the Romantic contexts in contemporary Polish theatre. Since 1970 Osiński worked at the University of Warsaw. His habilitation thesis, published as Grotowski i jego Laboratorium (‘Grotowski and his Laboratory,’ 1980), has become a major scholarly contribution and trove of information about Jerzy Grotowski’s theatrical activity. In 1991 Zbigniew Osiński was appointed University of Warsaw Professor, and he received his full professorship in 2000. In 1989 Zbigniew Osiński devised and founded the Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych (the Centre for the Study of Jerzy Grotowski’s Work and Theatrical and Cultural Explorations) in Wrocław, which he ran until 2004. It later transformed into the Jerzy Grotowski Institute. The recollections of Zbigniew Osiński include his research fascinations: his participation in actions of the Laboratory Theatre and Expeditions of the Gardzienice Centre for Theatre Research. He was the author of more than a dozen books that have become substantial contributions to Polish theatre studies on Jerzy Grotowski, the Reduta Theatre, Oriental motifs in Polish culture, and Irena and Tadeusz Byrskis. He also edited the texts and writings of Jerzy Grotowski, Mieczysław Limanowski, Juliusz Osterwa, and Wacław Radulski.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 161-174
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka „Święta” Zbigniewa Rybczyńskiego
The Poetics of “Holiday” by Zbigniew Rybczyński
Autorzy:
Hendrykowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341169.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zbigniew Rybczyński
rytm
close reading
rhythm
Opis:
Artykuł Marka Hendrykowskiego zawiera analizę i interpretację poetyki jednego z wczesnych filmów Zbigniewa Rybczyńskiego Święto (1976). Posługując się metodą close reading, autor przeprowadza rekonstrukcję związków między sferą formy a sferą treści tego utworu, wskazując na doniosłą funkcję jego nadorganizacji estetycznej i znaczenie jej poszczególnych elementów, zwłaszcza scenografii, muzyki, światła, barwy i rytmu. W zakończeniu Hendrykowski pisze: Uderzającą cechą „Święta” (…) jest dążenie do tego, by w sposób możliwie kompleksowy i pełny opisać wartości takie jak przestrzeń i czas, przy próbie zdefiniowania własnego miejsca w świecie. Właściwym obiektem artystycznej fascynacji Rybczyńskiego nie jest jakikolwiek pojedynczy przedmiot-znak czy ich dowolnie rozbudowany na ekranie zestaw (zbiór), lecz właśnie struktura bycia człowieka w świecie.
Marek Hendrykowski’s article contains an analysis and interpretation of the poetics of one of the early films by Zbigniew Rybczyński - Holiday (Święto 1976). Using the close reading method, the author carries out the reconstruction of the relationships between the sphere of form and the sphere of the content of this work, pointing to the important function of its aesthetic over-organization and the significance of its particular elements, especially set design, music, light, colour and rhythm. In conclusion, Hendrykowski writes: The striking feature of the “Holiday” (...) is director’s striving for a complex and complete, as far as possible, description of the values such as time and space, whilst trying to define one’s own place in the world. The proper object of Rybczyński’s artistic fascination is not any single object-sign or their freely developed set (collection) on the screen, but the structure of being human in the world.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2017, 100; 88-97
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie wizje muzyki. Partytury Zbigniewa Turskiego i Stefana Kisielewskiego do inscenizacji „Kordiana” Juliusza Słowackiego z 1956 roku
Two Visions of Music. The Scores by Zbigniew Turski and Stefan Kisielewski for Two Productions of Juliusz Słowacki’s ‘Kordian’ in 1956
Autorzy:
Muras, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806186.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kordian
Stefan Kisielewski
muzyka teatralna
Zbigniew Turski
incidental music
Opis:
Jednymi z ważniejszych wydarzeń teatralnych 1956 r. były niemal jednoczesne inscenizacje Kordiana Juliusza Słowackiego. Premiera Kordiana w Warszawie miała miejsce w Teatrze Narodowym dnia 21 IV; reżyserem był Erwin Axer, a autorem muzyki Zbigniew Turski. Krakowskie wystawienie sztuki odbyło się 1 V w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego, z muzyką Stefana Kisielewskiego. Obaj kompozytorzy stworzyli obszerne partytury, które niewątpliwie przyczyniły się do wzbogacenia przedstawień. Do dziś są one zachowane są w postaci rękopisów: Turskiego w Magazynie Muzykaliów Biblioteki Narodowej w Warszawie (sygn. Muz. 2116), Kisielewskiego w Archiwum Teatralnym przy Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (teczka o sygn. 236). Partytura Turskiego liczy 42 numerowane odcinki, Kisielewskiego 37 odcinków (realnie 55). Celem artykułu jest wskazanie podobieństw i różnic w zakresie skomponowanej muzyki do tej samej sztuki. Podobieństwa widoczne są np. w postaci muzycznego „motywu duchów”, który u obu kompozytorów przybiera postać opadającej figury (u Turskiego zawsze prezentowanej przez skrzypce I i II, u Kisielewskiego w różnych konfiguracjach instrumentów dętych drewnianych i smyczkowych). Ponadto obaj kompozytorzy w zasadniczych aktach sztuki wprowadzili intermezza poprzedzające poszczególne sceny. Aż czternaście odcinków muzycznych odnosi się to tych samych miejsc dzieła. Obaj też sięgnęli po muzyczny cytat, przy czym Turski zaledwie raz wykorzystując melodię hymnu Boże zachowaj cara, zaś Kisielewski czterokrotnie cytując fragmenty Warszawianki, Marsylianki, Mazurka Dąbrowskiego oraz hymnu God, save the king. Z kolei różnice między partyturami widoczne są w obsadzie wykonawczej. Turski rezygnuje z instrumentów dętych na rzecz rozbudowania sekcji perkusyjnej i w przeciwieństwie do Kisielewskiego wprowadza głosy wokalne. Kisielewski zaś korzysta z tradycyjnej obsady symfonicznej. To co natomiast najbardziej różni obie muzyki, to sposób organizacji materiału dźwiękowego. Turski podąża w kierunku bardziej brzmieniowego charakteru muzyki, choć nie jest to jeszcze typowo sonorystyczne myślenie. W przeciwnym kierunku poszedł Kisielewski, wybierając dobrze znany sobie styl neoklasyczny.
The major theatrical events of 1956 in Poland included two spring productions of Juliusz Słowacki’s play Kordian. The Warsaw premiere, directed by Erwin Axer, with music by Zbigniew Turski, took place on 21 April at the National Theatre. The Kraków production, directed by Bronisław Dąbrowski, with music by Stefan Kisielewski, opened on 1 May at the Juliusz Słowacki Theatre. Both composers wrote extensive scores that undoubtedly enriched the stage productions. They have been preserved to our time in manuscript form: Turski’s in the Music Repository at the National Library of Poland in Warsaw (shelf-mark Muz. 2116), Kisielewski’s in the Theatre Archive at the Juliusz Słowacki Theatre in Kraków (file no. 236). Turski’s score comprises 42 numbered sections, Kisielewski’s has 37 (but in practice 55). The aim of this article is to point out similarities and differences in these two scores composed for the same play. The similarities are evident in such aspects as the ‘ghosts motif’, which takes the form of a descending figure in both scores (played consistently by the first and second violins in Turski’s music, and by various configurations of woodwinds and strings in the Kisielewski). Both composers also introduced intermezzi preceding individual scenes in the principal acts of the play. As many as 14 musical sections accompany the same passages in the text. Both composers also used musical quotations: Turski only once, citing the hymn ‘God Save the Tsar!’, and Kisielewski four times, with fragments quoted from ‘La Varsovienne’, ‘La Marseillaise’, ‘Dąbrowski’s Mazurka’ and ‘God Save the King’. Differences between the scores are visible in the choice of forces. Turski leaves out wind instruments in favour of expanded percussion and, unlike Kisielewski, introduces vocal parts. Kisielewski scored his music for a traditional symphony orchestra. What most distinguishes the two scores is the organisation of the musical material. Turski tends to emphasise timbral qualities, although this it is not yet a typically sonoristic approach. Kisielewski takes the opposite direction and opts for a neoclassical style, with which he was very familiar.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 2; 3-28
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Poetry of Zbigniew Herbert as Inspiration for Zygmunt Mycielski’s Compositions
Poezja Zbigniewa Herberta jako inspiracja kompozycji Zygmunta Mycielskiego
Autorzy:
Bolesławska-Lewandowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806618.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zygmunt Mycielski
Zbigniew Herbert
między muzyką a poezją
pieśni do słów Zbigniewa Herberta
Between Music and Poetry
Songs to Words by Zbigniew Herbert
Opis:
An important role in Zygmunt Mycielski’s compositional oeuvre was played by works inspired by the poetry of Polish twentieth-century authors: Czesław Miłosz, Jarosław Iwaszkiewicz, Paweł Hertz and Konstanty Ildefons Gałczyński. The composer was a friend of these poets and their oeuvre had a strong impact on his musical imagination. This is also true of the oeuvre of Zbigniew Herbert, whose poems inspired two compositions by Mycielski – Six Songs for Orchestra (1978) and Eight Songs to Words by Zbigniew Herbert for baritone and piano (1984). The article focuses on both pieces in the light of their links to Herbert’s poetry, with the author presenting a broader context of their origin.
Zygmunt Mycielski w swej twórczości kompozytorskiej wielokrotnie inspirował się poezją. Słowo uruchamiało jego muzyczną wyobraźnię, wielokrotnie wyznaczając nie tylko nastrój kompozycji, ale i jej strukturę. Niekiedy, jak w przypadku II Symfonii (1961) czy Sześciu pieśni na orkiestrę (1978) kompozytor zrezygnował ostatecznie z ujawniania poetyckich pierwowzorów, które legły u podstaw powstania jego dzieł. Informacje na ich temat ujawniają dopiero szkice kompozytorskie oraz zachowana korespondencja. W przypadku pieśni sytuacja wydaje się prostsza. Słowo wybranych wierszy pozostaje dla kompozytora najważniejsze, muzyka ma je dopowiadać i wzmacniać. Przy czym niejednokrotnie twórca dokonuje zmian w tekście poetyckim, wybierając z dłuższych poematów poszczególne wersy i układając z nich własną niejako całość, by ją następnie umuzycznić. Szczególną rolę odgrywają w muzyce Zygmunta Mycielskiego utwory inspirowane poezją polskich autorów XX wieku: Czesława Miłosza (cykl Ocalenie na baryton lub mezzosopran i fortepian, 1946–48), Jarosława Iwaszkiewicza (Brzezina na sopran i fortepian, 1951; cykl Krągły rok na tenore profondo i fortepian, 1965–68), Pawła Hertza (Nowy lirnik mazowiecki na sopran, baryton, chór mieszany i orkiestrę, 1955), Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (Portret Muzy na recytatora, małą orkiestrę i chór mieszany, 1947; Kwiaty na tor na chór mieszany, 1949). Kompozytor był z tymi twórcami zaprzyjaźniony, a ich poezja oddziaływała mocno na jego muzyczną wyobraźnię. Podobnie jest w przypadku twórczości Zbigniewa Herberta, którego kompozytor znał od lat pięćdziesiątych XX wieku. Wiersze poety zainspirowały dwie kompozycje Mycielskiego – Sześć pieśni na orkiestrę (1978) oraz Osiem pieśni do słów Zbigniewa Herberta na baryton i fortepian (1984). Artykuł przybliża obydwa te utwory w świetle ich związków z poezją Herberta, ukazując szerszy kontekst ich powstania, z uwzględnieniem niepublikowanych źródeł zachowanych w archiwum kompozytora, w tym szkiców do obu utworów oraz korespondencji. Szczególną rolę odgrywają w muzyce Zygmunta Mycielskiego utwory inspirowane poezją polskich autorów XX w.: Czesława Miłosza (cykl Ocalenie na baryton lub mezzosopran i fortepian, 1946–48), Jarosława Iwaszkiewicza (Brzezina na sopran i fortepian, 1951, cykl Krągły rok na baryton i fortepian, 1965–68), Pawła Hertza (Nowy lirnik mazowiecki na sopran, baryton, chór mieszany i orkiestrę, 1955), Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (Portret Muzy na recytatora, małą orkiestrę i chór mieszany, 1947, Kwiaty na tor na chór mieszany, 1949). Kompozytor był z tymi twórcami zaprzyjaźniony, a ich poezja oddziaływała mocno na jego muzyczną wyobraźnię. Podobnie jest w przypadku twórczości Zbigniewa Herberta, którego kompozytor znał od lat pięćdziesiątych XX wieku. Wiersze poety zainspirowały dwie kompozycje Mycielskiego – Sześć pieśni na orkiestrę (1978) oraz Osiem pieśni do słów Zbigniewa Herberta na baryton i fortepian (1984). Artykuł przybliża obydwa te utwory w świetle ich związków z poezją Herberta, ukazując szerszy kontekst ich powstania, z uwzględnieniem niepublikowanych źródeł zachowanych w archiwum kompozytora, w tym szkiców do obu utworów oraz korespondencji.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 4; 63-80
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Schronienie: O Zbigniewie Majchrowskim
Refuge: Remembering Zbigniew Majchrowski
Autorzy:
Kolankiewicz, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520826.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zbigniew Majchrowski
Adam Mickiewicz
„Dziady”
Tadeusz Różewicz
historia teatru
teatr współczesny
„Forefathers’ Eve”
theatre history
contemporary theatre
Opis:
21 grudnia 2023 zmarł Zbigniew Majchrowski, literaturoznawca, teatrolog, krytyk kultury – tekst przypomina dwóch najważniejszych twórców, którymi się zajmował: Mickiewicza i Różewicza. Mickiewiczowi poświęcił dyptyk: Cela Konrada i Krypta Gustawa, który daje wgląd w historię teatru polskiego od początku XX wieku do dziś. Dyptyk Majchrowskiego mówi o historycznych przemianach i o aktualnym stanie zbiorowej duszy Polaków: inscenizacje Dziadów jawią się w nim jako komentarz metaspołeczny, może najważniejszy i najbardziej doniosły w historii polskich sztuk widowiskowych. Różewicz znalazł w Majchrowskim krytyka, który go czytał rzetelnie, wnikliwie i z niepospolitą subtelnością – przykłady szczególnie pamiętne to dramaty Na czworakach i Białe małżeństwo. Tekst kończy opowieść o wyprawie Różewicza na grób Shelleya w Rzymie i interpretacja tej wyprawy jako swego rodzaju nie napisanego wiersza – interpretacja dokonana w duchu Majchrowskiego.
21st December 2023 saw the passing of Zbigniew Majchrowski, a literary scholar, theatre scholar, and cultural critic. This essay recalls the two most important authors in his scholarly career: Adam Mickiewicz and Tadeusz Różewicz. Majchrowski’s book diptych on Mickiewicz—Cela Konrada (Konrad’s Cell) and Krypta Gustawa (Gustaw’s Crypt)—gives an insight into the history of Polish theatre from the beginning of the 20th century to the present day. The two books speak of historical changes and the current condition of the Poles’ collective soul: the various stagings of Mickiewicz’s Forefathers’ Eve (Polish Dziady) appear in Majchrowski’s writings as a meta-social commentary, perhaps the most important and momentous in the history of Polish performing arts. Różewicz, in turn, found in Majchrowski a critic who read his works thoroughly, insightfully, and with uncommon subtlety; especially memorable in this context are the interpretations of Różewicz’s dramas On All Fours (Na czworakach) and Mariage Blanc (Białe małżeństwo). The essay concludes with the story of Różewicz’s trip to Shelley’s grave in Rome; in the spirit of Majchrowski, the author interprets this event as a kind of an unwritten poem.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 1; 170-194
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz, technologia i film polski. Dziworski, Rybczyński i Królikiewicz
Image, Technology and Polish Film: Dziworski, Rybczyński and Królikiewicz
Autorzy:
Dondzik, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339907.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Bogdan Dziworski
Zbigniew Rybczyński
Grzegorz Królikiewicz
film polski
sztuka operatorska
technika filmowa
Polish film
cinematography
film technology
Opis:
Artykuł jest próbą spojrzenia na filmy Na wylot (1973), Wieczne pretensje (1975) i Tańczący jastrząb (1978) Grzegorza Królikiewicza przez pryzmat techniki filmowej. W artykule autor przywołuje wspomnienia operatorów tychże filmów: Bogdana Dziworskiego i Zbigniewa Rybczyńskiego, uzupełniając je relacjami innych osób zaangażowanych w twórczy i technologiczny proces powstawania dzieł. Zebrane po latach wspomnienia filmowców zostają skonfrontowane z relacjami prasowymi z planów produkcji, a także dokumentami znalezionymi podczas szeroko zakrojonej kwerendy archiwalnej. Celem artykułu jest odsłonięcie relacji między artystycznymi aspiracjami operatorów i reżysera a technicznymi możliwościami kinematografii Polski Ludowej.
The article is an attempt to look at the films Na Wylot (Through and Through, 1973), Wieczne pretensje (Permanent Objections, 1975) and Tańczący Jastrząb (The Dancing Hawk, 1978) by Grzegorz Królikiewicz through the prism of film technology. The author refers to the memories of film operators, Bogdan Dziworski and Zbigniew Rybczyński, complementing them with accounts of other people involved in the creative and technological process of film production. The film-makers’ memories collected after many years are confronted with press reports from production plans, as well as documents obtained during extensive archival research. The aim of the article is to unveil the relationship between the artistic aspirations of the cinematographer and the director on the one hand and the technological possibilities of the cinematography of Polish People’s Republic on the other.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2021, 113; 92-113
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Dejmek»: Ćwiczenie z metahistorii
«Dejmek»: An Exercise in Metahistory
Autorzy:
Krakowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433191.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kazimierz Dejmek
biografia
teatr polski po 1945
PRL
Zbigniew Raszewski
biography
Polish theater after 1945
Polish People's Republic
Opis:
Artykuł stanowi krytyczne omówienie książki Magdaleny Raszewskiej Dejmek (Warszawa 2021). Recenzentka stawia tezę, że ta biografia Kazimierza Dejmka (1924–2002), reżysera i dyrektora teatrów, jest jednocześnie źródłem metahistorycznym, pozwala bowiem przyjrzeć się nie tylko pewnemu przemijającemu modelowi teatru i myślenia o teatrze, ale także kategoriom, pojęciom i strukturom właściwym jego czasom. Patriarchalne cechy i zasady Dejmka zostały przez Raszewską precyzyjnie opisane, a historia jego teatru przedstawiona pojęciami adekwatnymi do wartości, jakim hołdował on i jego wspólnota. Sposób wykorzystania przez autorkę plotek i donosów, by odmitologizować teatr i jego kulisy, budzić może chwilami metodologiczne wątpliwości, ale niewątpliwie współtworzy obraz stosunków władzy i relacji środowiskowych zachęcający do krytycznego oglądu przeszłości i jej bohatera.
This article offers a critical discussion of Magdalena Raszewska’s book Dejmek (Warszawa 2021). The reviewer argues that this biography of Kazimierz Dejmek (1924–2002), theater director and manager, is at the same time a meta-historical source, as it offers insights not only into a particular receding model of theatre and thinking about theater, but also into the categories, concepts, and structures specific to its time. Raszewska precisely describes Dejmek’s patriarchal features and principles, and she presents the history of his theater using terms pertinent to the values cherished by himself and his community. While her use of rumor and denunciation letters to de-mythologize Dejmek’s theater and its backstage practices may at times raise methodological concerns, it undoubtedly contributes to a picture of power and community relations that encourages a critical examination of the past and its protagonist.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 131-144
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opium nieszkodliwe teatru, czyli o «Tragedii Eumenesa» Tadeusza Rittnera
Theater’s Harmless Opium: «The Tragedy of Eumenes» by Tadeusz Rittner
Autorzy:
Brzozowska, Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146731.pdf
Data publikacji:
2022-06-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Tadeusz Rittner
comedy
Polish drama
Polish theater 1918–1939
Zbigniew Raszewski
komedia
dramat polski
teatr polski 1918–1939
Opis:
Zbigniew Raszewski uznał Tragedię Eumenesa za jedną z najgorszych sztuk Tadeusza Rittnera. W artykule podjęto próbę polemiki z opinią Raszewskiego. Uwzględniono życzliwe recenzje po premierze w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w 1920 i pozytywną opinię Lesława Eustachiewicza z 1961, a także recenzje po niepowodzeniu sztuki na deskach Reduty w 1922 roku, które paradoksalnie odsłoniły potencjał tekstu Tragedii Eumenesa, czyli możliwość wystawiania go w różnych konwencjach. Podstawą polemiki jest uważna lektura rękopisu. Komedia Rittnera posługuje się poetyką groteski, farsy, ironii, przede wszystkim jednak operuje jawną teatralnością oraz kategorią snu jako niby-rzeczywistości. Autorka znajduje podstawy teoretyczne tego późnego dramatu Rittnera w jego programowym artykule O snach i bajkach (1909), w którym pisarz nie odżegnuje się od kiczu i baśniowej rekwizytorni. Analiza utworu prowadzi do wniosku, że w Tragedii Eumenesa Rittner świadomie dialoguje z estetyką schyłku monarchii habsburskiej, z jej fascynacją maskaradą i teatrem hiszpańskim oraz poetyką snu i awanturniczej baśniowości, a zarazem otwiera tekst na liczne możliwości inscenizacyjne.
According to Zbigniew Raszewski, Tragedia Eumenesa (The Tragedy of Eumenes) was one of Tadeusz Rittner’s worst plays. The present article engages polemically with this opinion. It evokes favourable reviews that followed the play’s 1920 premiere at the Juliusz Słowacki Theater in Kraków, as well as Lesław Eustachiewicz’s positive assessment from 1961. It also revisits the reviews of the 1922 flop at the Reduta Theater, which, paradoxically, reveal the text’s potential, namely the possibility of reading of the manuscript. Rittner’s comedy employs a poetics of the grotesque, farce, and irony, and, above all, uses overt theatricality and the category of dream as quasi reality. The author of the article identifies the theoretical foundations of this late drama in Rittner’s programmatic essay O snach i bajkach (On Dreams and Fairy Tales, 1909), where he does not renounce kitsch or fairy-tale props. The analysis leads to the conclusion that in The Tragedy of Eumenes, Rittner consciously engages in a dialogue with the aesthetics characteristic of the decline of the Habsburg monarchy—with its fascination with masquerade and Spanish theatre, as well as the poetics of dream and adventurous fairy-tale—and at the same time opens his text to multiple staging possibilities.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 2; 57-82
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ku Polsce, czyli obrazy powstań śląskich i plebiscytu w polskim filmie
Towards Poland, or Images of the Silesian Uprisings and the Plebiscite in Polish Films
Autorzy:
Gwóźdź, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340426.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
powstania śląskie
plebiscyt na Górnym Śląsku
Zbigniew Chmielewski
Kazimierz Kutz
film amatorski
kino polskie
Silesian Uprisings
Upper Silesia plebiscite
amateur film
Polish cinema
Opis:
Autor śledzi wędrówki motywów powstańczo-plebiscytowych w powojennym kinie polskim i proponuje przegląd przedwojennych przejawów ich ekranowego życia. Oprócz Rodziny Milcarków Józefa Wyszomirskiego (1962) i Soli ziemi czarnej Kazimierza Kutza (1969), jedynie kilka odcinków serialu Blisko, coraz bliżej Zbigniewa Chmielewskiego (1982) zostało poświęconych tej tematyce. Swoje fabularne życie powstania zyskują też w innych filmach w formie retrospekcji czy aluzji. Ów skromny korpus dopełnia fabuła Bracia (2006) Józefa Kłyka. Powstania stanowią też temat dokumentów – instrumentalizujących je w duchu wykładni PRL, edukacyjnych bądź tematyzujących kino jako maszynerię pamięci. Ciągle jednak repertuar „krajobrazów pamięci” powstań i plebiscytu pozostaje do wypełnienia.
The author follows the traces of the Silesian uprisings and the plebiscite in post-war Polish cinema. The main thread of the article is preceded by an exploration of the pre-war manifestations of the screen life of these motifs. Apart from the two films from the 1960s: Rodzina Milcarków (The Milcarek Family, 1962) by Józef Wyszomirski and the myth-making folk-ballad Sól ziemi czarnej (Salt of the Black Earth, 1969) by Kazimierz Kutz, only a few episodes of Zbigniew Chmielewski’s television series Blisko, coraz bliżej (Close, Getting Closer, 1982; broadcast on television in 1983-1986) were devoted to this topic. This modest corpus is complemented by Bracia (Brothers, 2006) by Józef Kłyk, an amateur filmmaker. The uprisings were often represented on screen in documentaries, instrumentalized in the ideological spirit of the People’s Republic of Poland, shown in educational contexts or those presenting cinema as a machinery of memory. However, the repertoire of “landscapes of memory” about the uprisings and the plebiscite from a hundred years ago is yet to be completed.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2020, 112; 195-215
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otwarte archiwum Dormana
Dorman’s Open Archives
Autorzy:
Wiśniewska, Marzenna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36454084.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jan Dorman
archiwum teatralne
archiwum performatywne
dokumentacja teatralna
pegagogika teatru
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego
theatre archives
performative archive
theatre documentation
theatre pedagogy
The Zbigniew Raszewski Theatre Institute
Opis:
Jan Dorman równolegle z działalnością artystyczną wytwarzał archiwum swojego życia i twórczości, które stanowi obszerny zbiór różnorodnych typów dokumentacji teatralnej i prywatnej. Marzyło mu się, podobnie jak Tadeuszowi Kantorowi, aby zebrane zasoby służyły dalej, wchodziły w obieg teatralny oraz badawczy i tworzyły tym samym „archiwum żywe”. W 2016 Iwona Dowsilas, córka Dormana i popularyzatorka jego archiwum, przekazała zbiory reżysera Instytutowi Teatralnemu im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, co dało przyczynek do realizacji trzyletniego projektu „Dorman. Archiwum otwarte” (2016–2019). U jego podstaw legła koncepcja archiwum performatywnego, które przestaje być statycznym zbiorem, a może zostać wprawione w ruch i wytwarzać osobne performanse. Idea performowania archiwum przełożona została na program współpracy teoretyków i praktyków teatru, w konsekwencji którego doszło do przecinania się czterech pól: problematyki dokumentacji teatralnej, historii i teorii teatru, pedagogiki teatru i twórczości teatralnej. Zeszyt monograficzny „Pamiętnika Teatralnego” jest owocem rocznych rezydencji badawczych (2018), które miały na celu analizę wybranych obszarów nieopisanej dotychczas i mało znanej ostatniej dekady działalności teatralnej Dormana (1977–1986).
Besides his art practice, Jan Dorman was creating an archive of his life and work, which is a comprehensive collection of various types of theatre and personal documentation. Like Tadeusz Kantor, he dreamed that the collected resources would continue to be used, entering the theatre and research circuit and thus creating a “living archive”. In 2016, Iwona Dowsilas, Dorman’s daughter and promoter of his archives, donated Jan Dorman’s collection to The Zbigniew Raszewski Theatre Institute in Warsaw, which contributed to a three-year project “Dorman. Open Archives” (2016–2019). It was based on the concept of performative archiving, in which archives cease to be a static collection, and can be set in motion and produce separate performances. The idea of performing archives was translated into a collaborative programme involving theoreticians and practitioners of the theatre, which resulted in the intersecting of four fields: issues of theatre documentation, history and theory of the theatre, theatre education and theatre practice. The current issue of Pamiętnik Teatralny is an outcome of annual research residencies (2018), which aimed to analyse selected areas of the previously unrecognized and little-known last decade of Dorman’s theatre practice (1977–1986).
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 7-12
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-10 z 10

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies