Temat: złoże - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Złoże Poniec-Krobia w bilansie konińskiego zagłębia górniczo-energetycznego węgla brunatnego
The Poniec-Krobia deposit in extending the Konin lignite mining and power generation basin
Autorzy:: Kasztelewicz, Z.
Sikora, M.
Zajączkowski, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/282448.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: węgiel brunatny
zagłębie konińskie
złoże Poniec-Krobia
złoże Oczkowice
lignite
Konin lignite basin
Poniec-Krobia deposit
Oczkowice deposit
Opis:: Konińskie zagłębie górniczo-energetyczne węgla brunatnego funkcjonuje na bazie Kopalni Konin oraz dwóch elektrowni wchodzących w skład ZE PAK S.A. W swojej dotychczasowej historii kopalnia wydoby3a ponad 550 mln Mg wegla brunatnego, uruchamiając wydobycie na 10 odkrywkach. Jednak obecne zasoby wegla brunatnego w czynnych odkrywkach – wynosz1ce oko3o 100 mln Mg – wystarczą na prace zagłębia konińskiego na niewiele ponad 10 lat. Strategicznym warunkiem przedłużenia pracy tego zagłębia jest wiec zagospodarowanie nowych złóż węgla brunatnego w bardzo krótkim czasie i dokonanie gruntownego odtworzenia mocy energetycznych w elektrowniach konińskich. Wśród złóż znajdujących się w niedalekiej odległości od obecnie eksploatowanych obszarów można wymienić nastepujące złoża: Ościsłowo, Mąkoszyn-Grochowiska oraz Dęby Szlacheckie. Dodatkowo, przy określeniu rozwoju konińskiego zagłębia górniczo- -energetycznego, można również uwzględnia złoże Piaski, na którym może zostać oparta także przyszłość zagłębia adamowskiego. Natomiast poszerzenie bazy zasobowej o złoże Poniec-Krobia wraz ze złożem Oczkowice ze wstępnie określonymi zasobami przemysłowymi na poziomie około 600 mln Mg otwiera całkowicie nowe możliwooci dla przedłużenia żywotności konińskiego zagłębia górniczo- -energetycznego wegla brunatnego. Należy jednak zaznaczyć, że złoże Poniec-Krobia rozpoznane zostało niewielką ilością otworów badawczych i jego zasoby określono jako zasoby prognostyczne. Aby można by;o dokonac bardziej szczegółowych analiz dotyczących możliwości jego wykorzystania konieczne jest przeprowadzenie uszczegóławiających prac geologicznych.
The Konin lignite mining and power generation basin relies on the Konin Mine and the two power plants included in ZE PAK S.A. In previous years, the mine produced over 550 million tons of lignite, initiating exploitation at 10 open pits. However, the current resources of lignite in active open pits (amounting to about 100 million tons) are enough to supply work in the Konin basin for a little more than 10 years. Therefore, the strategic prerequisite for the extension work in the basin is the development of new lignite deposits in a very short time, and the total restoration of the power units in the Konin power plants. Among the prospective deposits located in the vicinity of the currently used areas are the following deposits: Ościsłowo, Mąkoszyn-Grochowiska, and Dęby Szlacheckie. Additionally, in determining the development of the mining and energy basin in Konin, the Piaski deposit can also be included, on which the future of the basin in Adamów may be based. Broadening the resource base of the Poniec-Krobia and Oczkowice deposits with pre-defined industrial resources of about 600 million tons opens up entirely new possibilities to extend the life of the Konin lignite mining and power generation basin. It should be noted that the Poniec-Krobia deposit has been characterized by a small number of prospecting holes and its resources are defined as resources in sight. To make a more detailed analysis of the possibilities for its use, it is necessary to carry out specific geological works. The initial development concept for these deposits has shown that their resources can be used to produce electricity in modern power units for supercritical or ultra-supercritical parameters with a capacity of 2,200–2,500 MW, with annual coal production of 13 million tons. In such a case, the life of the entire mining and energy lignite basin could be extended for another 50 years.
Źródło:: Polityka Energetyczna; 2012, 15, 3; 135-146
1429-6675
Pojawia się w:: Polityka Energetyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: The multi-raw material documentation as the basis for a comprehensive and rational use of mineral deposit resources on the example of the area of the Bełchatów lignite deposit
Wielosurowcowe dokumentowanie podstawą kompleksowego i racjonalnego wykorzystania zasobów złóż kopalin na przykładzie obszaru złoża węgla brunatnego Bełchatów
Autorzy:: Hycnar, Elżbieta
Ratajczak, Tadeusz
Uberman, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27311653.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: multimineral deposit
multi raw material deposit
multimineral documentation
multi raw material concession
accompanying mineral
złoże wielosurowcowe
złoże wielokopalinowe
dokumentacja wielosurowcowa
koncesja wielosurowcowa
kopalina towarzysząca
Opis:: The domestic (Polish) lignite deposits, including the Bełchatów deposit, are classified as multi-mineral and multi-raw materials. Ensuring the possibility of using a significant part of all minerals present in this type of deposits should be a matter of priority for mines. Over several dozen years of operation, the Bełchatów Lignite Mine, based on its own experience in documenting and exploiting both the main mineral and accompanying minerals, as well as rock mass components that are not solid minerals, this mine has developed a new approach to the problem of the comprehensive use of deposit resources. The content of the article is an attempt to answer the question: do the applicable laws guarantee a comprehensive and rational use of mineral deposits whose resources are non-renewable? On the example of the area of the Bełchatów lignite deposit, the comprehensive and rational use of mineral resources was analysed. It was indicated that the reasons for their use result from the lack of appropriate organizational, economic and financial solutions. Particular attention was paid to the need to modify the licensing procedures for prospecting, documenting and extracting minerals. It seems reasonable to introduce multi-resource concessions, which are an important element of the circular economy. Therefore, proposals were formulated regarding the introduction of additional legal regulations and instruments of an economic and financial nature. These would be able to guarantee the comprehensive and rational use of most mineral resources.
Krajowe złoża węgla brunatnego, w tym również złoże Bełchatów, zalicza się do odmian wielokopalinowych i wielosurowcowych. Zapewnienie możliwości wykorzystania znaczącej części wszystkich kopalin występujących w tego typu złożach powinno być jednym z priorytetowych zadań realizowanych przez kopalnie. W czasie kilkudziesięciu lat funkcjonowania Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów, w oparciu o własne doświadczenia związane z dokumentowaniem i eksploatacją zarówno kopaliny głównej, jak i kopalin towarzyszących, a także składników górotworu, które nie są kopalinami stałymi, kopalnia ta wypracowała nowe podejście do problemu kompleksowego wykorzystania zasobów złoża. Treść artykułu jest próbą odpowiedzi na pytanie: czy obowiązujące przepisy prawa gwarantują kompleksowe i racjonalne wykorzystanie złóż kopalin, których zasoby są nieodnawialne? Na przykładzie obszaru złoża węgla brunatnego Bełchatów dokonano analizy kompleksowego i racjonalnego wykorzystania zasobów kopalin. Wskazano, że przyczyny niedostatecznego wykorzystania zasobów mineralnych wynikają z braku odpowiednich rozwiązań organizacyjnych, ekonomicznych i finansowych. Szczególną uwagę zwrócono na konieczność modyfikacji procedur koncesyjnych na poszukiwanie, dokumentowanie i wydobywanie kopalin. Racjonalne wydaje się wprowadzenie koncesji wielosurowcowych, które są ważnym elementem gospodarki w obiegu zamkniętym. Dlatego sformułowano propozycje wprowadzenia dodatkowych regulacji prawnych oraz instrumentów o charakterze ekonomiczno-finansowym. Będą one w stanie zagwarantować kompleksowe i racjonalne wykorzystanie większości zasobów mineralnych występujących w złożu.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2023, 39, 3; 27--42
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Quality of zeolite in the function of size class
Jakość zeolitów jako funkcja ich uziarnienia
Autorzy:: Sekulić, Ž.
Kolonja, B.
Kragović, M.
Ivošević, B.
Mihajlović, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216636.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: natural zeolite
Igroš deposit
Donje Jesenje deposit
size class
cationic exchange capacity
zeolit naturalny
złoże Igroš
złoże Donje Jesenje
klasa ziarnowa
pojemność wymiany kationowej
Opis:: Badanie parametrów jakościowych zeolitów ze złóż Igroš i Donje Jesenje zostało przeprowadzone odrębnie dla różnych klas ziarnowych. Celem tych badań było wskazanie znaczenia selekcji i procedury przygotowania surowca na parametry jakościowe poszczególnych klas ziarnowych, co ma skutkować osiągnięciem wymaganych parametrów jakościowych przez otrzymywany zestaw produktów zeolitowych. Rezultaty badań wskazują, że zeolity ze złóż Igroš i Donje Jesenje różnią się pod względem parametrów jakościowych w przypadku niektórych klas ziarnowych. Podczas gdy próbka zeolitu ze złoża Igroš wykazuje lepsze parametry jakościowe w przypadku klas drobniejszych, to w przypadku próbki ze złoża Donje Jesenje lepesze parametry jakościowe wykazuje klasa ziarnowa –2,4 +0,4 mm. Pojemność wymiany kationowej (CEC) zeolitu ze złoża Igroš jest najwyższa – 161,25 meq/100 g – dla klasy ziarnowej –5 +2,4 mm, podczas gdy w przypadku zeolitu ze złoża Donje Jesenje najwyższa wartość tego parametru – 163,97 meq/100 g – była stwierdzona dla klasy –0,4 +0,063 mm. Przeprowadzone badania rentgenograficzne wykazały, że skład mineralny próbek zeolitów ze złóż Igroš i Donje Jesenje znacznie się różni: wyższy udział minerałów grupy zeolitów był zaobserwowany w grubszych klasach ziarnowych surowca ze złoża Igroš, podczas gdy w surowcu ze złoża Donje Jasenje wyższy udział zeolitów był stwierdzony dla klasy najdrobniejszej –0,063 +0 mm, przy współobecności skaleni i niewielkim udziale klinoptylolitu. Rezultaty badań wskazują, że niezbędne jest w przypadku tych materiałów zastosowanie metod klasyfikacji ziarnowej i otrzymywania najdrobniejszych klas ziarnowych, by możliwe było otrzymanie zestawu produktów zeolitowych o wymaganych parametrach jakościowych.
Testing of the quality of zeolite from the Igroš and Donje Jesenje deposits was carried out by size classes. The objective of the testing was to point out the importance of the selection of the preparation procedure in determining the quality of individual size classes provide the required quality of zeolite product range. The results indicate that the Igroš and Donje Jesenje zeolite deposits differ by the quality of some size classes. While the Igroš sample has better quality of fine size classes, in the case of the Donje Jesenje deposit, the sample size class –2.4 +0.4mm indicates better quality. Specifically, the cation exchange capacity (CEC) of the Igroš zeolite is the highest at 161.25 meq/100g in the case of size class –5 +2.4 mm, while the highest CEC of zeolite from the Donje Jesenje deposits, 163.97 meq/100g, was found for the class –0.4 +0.063 mm. The results of XRD analyses showed that the mineral content was distributed differently in the Igroš sample relative to the Donje Jesenje sample. The XRPD results showed a higher content of zeolite minerals in coarse size classes of the Igroš sample, while in the Donje Jasenje zeolite, the size class of –0.063 +0 mm, and the presence of feldspar and lower content of clinoptilotite were observed. These results indicate that it is necessary to use the methods for obtaining finer size classes and classification in order to achieve the required quality of zeolite product range.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 3; 5-16
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Wykorzystanie wielokryterialnej metody AHP i macierzy Leopolda do oceny wpływu eksploatacji złóż żwirowo-piaskowych na środowisko przyrodnicze doliny Jasiołki
The use of AHP multi-criteria method and Leopold matrix to assess the impact of gravel and sand pits on the environment of the Jasiolka valley
Autorzy:: Sobczyk, W.
Kowalska, A.
Sobczyk, E. J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/217034.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: wielokryterialna metoda AHP
macierz Leopolda
złoże żwirowe
złoże piaskowe
obszary Natura 2000
AHP multicriteria method
Leopold matrix
gravel deposit
sand deposit
Natura 2000 areas
Opis:: Zadaniem sieci Natura 2000 jest zachowanie bioróżnorodności przy zrównoważonym rozwoju regionów. Działalność górnicza może być prowadzona, gdy nie oddziałuje negatywnie na obszary ochronione. W artykule opisano przedmioty ochrony na obszarze Natura 2000 Jasiołka. Scharakteryzowano rodzaje negatywnego oddziaływania eksploatacji złóż żwirowo-piaskowych na środowisko przyrodnicze. Przedstawiono wpływ wydobycia złóż piasków i żwirów w Trzcianie na przedmioty ochrony sieci Natura 2000. Przeprowadzono ocenę tego wpływu z wykorzystaniem wielokryterialnej metody AHP i macierzy Leopolda. Oceny wpływu eksploatacji kruszyw na środowisko dokonało 35 ekspertów, których kompetencja obejmowała wszystkie elementy oceny analizowanego problemu. Reprezentowali oni następujące dziedziny nauki: geologia, górnictwo, zarządzanie środowiskiem, inżynieria środowiska, ochrona środowiska, ekologia. Eksploatacja złoża piasków i żwirów w Trzcianie wywiera największy wpływ na biosferę, w szczególności na florę, następnie na hydrosferę i litosferę. Oddziaływanie to jest jednak mało znaczące. Wydobycie kruszywa naturalnego w Trzcianie nie posiada znamion negatywnego wpływu na okoliczne obszary Natura 2000. Eksploatacja kopaliny w niewielkim stopniu wpływa na stosunki wodne obszaru. Zmiana rzeźby terenu, szaty roślinnej i degradacja gleby są przejściowe. Rekultywacja w kierunku rolnym umożliwiła powrót do zagospodarowania terenu zgodnego z tym, jaki był przed przystąpieniem do eksploatacji. Stwierdzono, że inwestycja po zakończeniu wydobycia i po rekultywacji wodnej wzbogaci siedliska rzeczne i dolinowe, tworząc nowe miejsca dla rozrodu i bytowania fauny. Podkreślono, że zrekultywowane tereny są cennym elementem środowiska: siedliskiem chronionych roślin oraz miejscem wypoczynku i żerowania wielu gatunków zwierząt. Opisany przykład oddziaływania eksploatacji kopaliny na środowisko skłania do spojrzenia na górnictwo jako na działalność tworzącą nowe wartości. Ocena rzeczywistego wpływu górnictwa na środowisko na podstawie działających żwirowni pozwala znaleźć optymalne rozwiązanie dla obu stron.
The challenge of the Natura 2000 network is the conservation of biodiversity with sustainable development of the regions. Mining activity can be conducted when it does not affect the protected areas in a negative way. This paper describes the objects of protection in the Natura 2000 Jasiołka. The types of negative impact on the environment of the exploitation of gravel and sand are characterized. The influence of extraction of sand and gravel deposits in Trzciana on the objects of protection of Natura 2000 areas is also presented. To assess that impact the AHP multi-criteria method and Leopold matrix have been used. The assessment of the aggregates mining on the environment has been conducted by 35 experts who are competent in all elements of the analyzed problem. They represented the following fields of expertise: geology, mining, environmental management, environmental engineering, environmental protection, ecology. The exploitation of sand and gravel deposit in Trzciana has the greatest impact on the biosphere, in particular the flora, then on the hydrosphere, and on the lithosphere. However, this impact is significant. Mining of the natural aggregates in Trzciana does not have negative influence on the surrounding Natura 2000 areas. Mining influence on the water relations is very limited. The change in landscape, vegetation and soil degradation are temporary. Agricultural reclamation allowed for restoration of the original function of the terrain as it was before the commencing of mining activity. It has been noted that the investment after the end of mining activity and after water reclamation will enrich the river and valley habitats, creating new places for breeding and dwelling of fauna. It is emphasized that the reclaimed areas are valuable component of the environment: habitat of protected plants and a place of rest and preying for many species of animals. The described example of impact of mining on the environment inclines one to look at mining as an activity that creates new values. The assessment of the actual influence of mining on the environment based on the active gravel pits allows for finding an optimal solution for both sides.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 2; 157-172
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Możliwości wykorzystania kredy ze złóż krajowych w technologiach odsiarczania spalin stosowanych w energetyce
The possibilities of using chalk from domestic deposits in flue gas desulphurization technologies used in the energy sector
Autorzy:: Hycnar, E.
Ratajczak, T.
Jończyk, W. M.
Wal, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394738.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: sorbenty SO2
skały węglanowe
kreda jeziorna
kreda pisząca
złoże Bełchatów
złoże Mielnik
SO2 sorbents
carbonate rocks
lacustrine chalk
chalkstone
Bełchatów deposit
Mielnik deposit
Opis:: W artykule przedstawiono rezultaty badań mioceńskiej kredy jeziornej ze złoża węgla brunatnego Bełchatów i czwartorzędowej kredy piszącej ze złoża Mielnik nad Bugiem. Charakter mineralogiczno-petrograficzny, wysoka zawartość CaCO3, rozbudowana porowatość i rozwinięta powierzchnia właściwa wskazują, że badane surowce reprezentują materiał o wysokiej aktywności chemicznej. Ocena zdolności sorpcyjnych kredy jeziornej i piszącej względem SO2 dokonana na podstawie wyznaczonych wartości wskaźników sorpcji bezwzględnej i reaktywności wskazuje, że skały te można traktować jako potencjalne sorbenty SO2 do zastosowania w technologii spalania fluidalnego.
The article presents the results of studies of the Miocene lacustrine chalk from the Bełchatów lignite deposit, and quaternary chalkstone from the Mielnik deposit from the Bug River. The mineralogical and petrographic features, high CaCO3 content, developed porosity and specific surface area indicate that the tested rocks represent high chemical activity material. The evaluation of the SO2 sorption capacity of lacustrine chalk and chalkstone conducted on the basis of absolute sorption and reactivity indices shows that these rocks can be considered as potential SO2 sorbents in the fluidized bed combustion technology.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 96; 71-79
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Praktyczne konsekwencje geostatystycznego badania struktury zmienności parametrów złoża węgla brunatnego Gubin i siarki Osiek
Practical consequences of a geostatistical study of the varying parameters of the Gubin lignite and Osiek sulphur deposits
Autorzy:: Kaczmarczyk, M.
Nieckula, M.
Mucha, J.
Wasilewska-Błaszczyk, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394175.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: złoże siarki i węgla brunatnego
semiwariogramy
anizotropia
sulphur and lignite deposits
semivariograms
anisotropy
Opis:: Badaniom geostatystycznym poddano parametry niezagospodarowanego złoża węgla brunatnego Gubin i aktualnie eksploatowanego złoża siarki rodzimej Osiek. Scharakteryzowano podstawowe cechy geologiczne złóż, sposób ich rozpoznania oraz obliczono statystyczne miary zmienności parametrów złożowych. W ramach analizy geostatystycznej wyznaczono semiwariogramy uśrednione i kierunkowe oraz określono zasięgi autokorelacji parametrów i maksymalne udziały składników nielosowych w ich obserwowanej zmienności. Większych trudności nastręcza modelowanie semiwariogramów parametrów złoża węgla brunatnego, co można tłumaczyć jego złożoną genezą, a w szczególności wpływem zlodowacenia na ostateczne uformowanie złoża. Wyniki badania anizotropii zmienności parametrów zilustrowano za pomocą map semiwariogramów kierunkowych (indykatrysy zmienności). Stwierdzono, że anizotropia zmienności parametrów złożowych jest słaba lub co najwyżej umiarkowana. Geostatystyczne modele anizotropowe i izotropowe zastosowano do interpolacji wartości parametrów złoża siarki i konstrukcji map izoliniowych z wykorzystaniem procedury krigingu punktowego. Weryfikacja dokładności interpolacji nie wykazała zauważalnych różnic w wynikach tej procedury przy zastosowaniu modelu anizotropowego i izotropowego. Stwierdzono, że najlepsze rezultaty interpolacji uzyskuje się przy uwzględnianiu danych z czterech obserwacji, najbliższych kolejnym węzłom interpolacji.
Geostatistical analysis was performed on the undeveloped Gubin lignite deposit and the currently operational Osiek sulphur deposit. This paper characterizes the geological position and state of the exploration of the deposits. The basic statistical measures of deposit parameters were calculated. The paper geostatistically describes the structure of 2D spatial variation of deposit parameters by means of omnidirectional and directional semivariograms. The modeling of the semivariograms enabled a definition of the range of parameters' autocorrelation and the maximal contributions of non random components of parameter variability. Modeling the sample semivariograms of the lignite deposits is very difficult due to the complex genesis of this deposit. The results of the anisotropy study were presented by maps of directional semivariograms. The isotropic and anisotropic models of variability were applied to the construction of contour maps using the geostatistical procedure of ordinary kriging. It was found that the anisotropy of deposit parameters is weak or moderate. Because of this, the contour maps made for isotropic and anisotropic geostatistical models are very similar.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2012, 83; 51-68
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Występowanie telluru i bizmutu w złotonośnych siarczkowych rudach polimetalicznych w Sudetach (SW Polska)
The occurrence of tellurium and bismuth in the gold-bearing polymetallic sulfide ores in the Sudetes (SW Poland)
Autorzy:: Mikulski, S. Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216360.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: tellur
bizmut
złoże złota
pierwiastek strategiczny
Sudety
tellurium
bismuth
gold deposit
strategic element
Sudetes
Opis:: W artykule szczegółowo scharakteryzowano pod względem mineralogicznym i geochemicznym występowanie telluru i bizmutu w złotonośnych siarczkowych rudach polimetalicznych z zarzuconych złóż (Złoty Stok, Czarnów, Radzimowice i Radomice) oraz punktu mineralizacji (Bardo Śląskie) w Sudetach. Tellur jest zaliczany do pierwiastków krytycznych, a jego rola stale wzrasta. Na rynkach światowych popyt na tellur znacznie przewyższa jego podaż ze względu na coraz większe wykorzystanie np. w produkcji paneli słonecznych czy nośników informacji. Maksymalne koncentracje telluru około 150 ppm stwierdzono w rudach arsenopirytowo-chalkopirytowych w Radzimowicach, a najwyższe koncentracje bizmutu (ok. 0,5%) w rudach siarczkowych w Czarnowie. W pozostałych obszarach koncentracje Te są na poziomie od kilku do kilkudziesięciu ppm, a w przypadku Bi od kilkudziesięciu do kilkuset ppm. Zawartości te znacznie przewyższają klarki tych metali w skorupie ziemskiej. Wśród zidentyfikowanych minerałów telluru w Radzimowicach i Czarnowie dominują tellurki Ag (hessyt) oraz w Bardzie Śląskim tellurki Bi (hedleyit i tellurobismutyt). Tellurki występują głównie w postaci mikro-wrostków w minerałach siarczkowych w paragenezie z minerałami Au, Ag i Bi. Minerały bizmutu rozpoznano we wszystkich zbadanych miejscach i reprezentowane są głównie przez bizmut rodzimy i wtórny minerał bizmutu – bismutynit. Tellur i bizmut wykazują przeważnie silną korelacje (cc>0,6) z Au, Ag i Pb. Krystalizacja głównych minerałów Bi i Te nastąpiła w zakresie temperatur średnich (300 to 200°C ) w dwóch etapach. Pierwszy związany głównie z krystalizacją tellurków Bi w strefach kontaktowo-metasomatycznych wokół waryscyjskich intruzji granitoidowych (Czarnów i Bardo Śląskie) i drugi – związany z krystalizacją tellurków Ag w procesach epitermalnych wokół intruzji porfirowych (Radzimowice). Bi i Te odgrywały donośną rolę w procesie wytrącania złota z roztworów hydrotermalnych. Pierwiastki te mają znaczenie metalogeniczne i wskaźnikowe przy poszukiwaniach złota.
This paper provides a detailed description of the geochemical and mineralogical characteristics of the occurrence of tellurium and bismuth in gold-bearing, polymetallic sulfide deposits and their prospects in the Sudetes Mountains (specifically in Złotym Stok, Czarnów, Radzimowice, Radomice, and Bardo Śląskie). Tellurium is classified as a critical element, and its role in modern industry is gradually increasing due to high demand for use in solar batteries and memory discs. Within the study area, the highest Te concentration (approx. 150 ppm) was determined in auriferous arsenic-chalcopyrite ores in Radzimowice, and the highest bismuth concentration (0.5%) in sulfide ores in the Czarnów deposit. In other studied areas, Te content ranges from a few up to dozens of ppm, and Bi from dozens up to hundreds of ppm. These concentrations are much higher than their Clarks in the earth’s crust. Among Teminerals in the Radzimowice and Czarnów deposit, Ag-tellurides (hessite) dominated, while Bi-tellurides (hedleyite and tellurobismuthite) prevailed in Bardo Śląskie. Tellurides occur mainly as micro-inserts in sulfides in paragenetic association with Au, Ag, and Bi minerals. Bi minerals were recognized in all of the studied deposits, represented mainly by native bismuth and a secondary Bi-mineral – bismuthinite. Tellurium and bismuth usually have a strong positive correlation (cc > 0.6) with Au, Ag, and Pb. Crystallization of tellurides occurred in at least two separate events of ore crystallization at temperatures ranging from 200 to 300°C. The first event dominated by Bi-tellurides was connected with metasomatic processes in the contact zones of Variscan granites (Czarnów and Bardo Śląskie), and the second event with Ag-tellurides was connected with epithermal low sulfidation processes related to Variscan porphyries (Radzimowice). Bi and Te played a significant role as scavengers of gold from hydrothermal fluids. These elements also have important metallogenic and prospecting significance.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 2; 15-34
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Gentryfikacja terenu pogórniczego na przykładzie złoża porfiru Miękinia Wschód
Gentrification of post-exploitation area – the Miękinia Wschód deposit of the porphyry case study
Autorzy:: Sermet, E.
Górecki, J.
Musiał, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394604.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: złoże porfiru Miękinia Wschód
teren pogórniczy
gentryfikacja
Miękinia Wschód porphyry deposit
gentrification
post-exploitation area
Opis:: Gentryfikacja ekonomiczna oznacza nadanie większej wartości materialnej określonej przestrzeni poprzez zwiększenie atrakcyjności danego miejsca. W przypadku małych złóż kopalin skalnych o trwale zaniechanej eksploatacji i niewielkich zasobach o znaczeniu lokalnym, bardziej efektywne społecznie i gospodarczo jest wykreślenie złoża z bilansu i umożliwienie zmiany sposobu zagospodarowania terenu. Przykładem wspólnych starań gminy i właściciela nieruchomości gruntowej w granicach złoża jest przypadek złoża porfiru Miękinia Wschód, skreślenie którego z ewidencji zasobów pozwoli na stworzenie parku technologicznego z poszanowaniem georóżnorodności obszaru i tradycji górnictwa skalnego w tej okolicy.
Economic gentrification means assigning more material value to a specific area by increasing its attractiveness and upgrading the space. For small deposits of raw minerals with permanently discontinued exploitation (historical meaning) and scarce resources, it is more socially and economically efficient to withdraw deposit from the resources balance and enable changes in the management of that area. The Miękinia Wschód case study is one of the example where both the community and investor want to withdraw the deposit from the resources balance. T hen the possibility for the creation of a technological park with geodiversity and mining rock tradition in this area will appear.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 96; 255-264
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Geostatystyczna estymacja parametrów jakości węgla brunatnego w polu Bełchatów wykorzystująca znajomość zmienności lokalnej
Geostatical estimation of lignite qualitative parameters using knowledge of local variability on example of Bełchatów area
Autorzy:: Bartuś, T.
Słomka, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/217008.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: złoże węgla
węgiel brunatny
Bełchatów
geostatyczny model
semiwariogram bezwzględny
lignite deposit
geostatistical model
omnidirectional semivariograms
Opis:: Złoże węgla brunatnego Bełchatów położone jest w centralnej Polsce w rowie tektonicznym Kleszczowa. Przedmiotem badań była lokalna, horyzontalna zmienność wybranych parametrów złożowych, przeanalizowana geostatystycznie za pomocą semiwariogramów. Podstawę badań stanowiły wyniki specjalnie wykonanego opróbowania niewielkiego fragmentu złoża (pola doświadczalnego o rozmiarach poziomych 8 x 8 m), położonego w centralnej części pola Bełchatów. W pobranych próbach węgla oznaczono: zawartość wilgoci całkowitej, zawartość popiołu, wartość opałową i zawartość siarki całkowitej w stanach roboczych. Uzyskane opisy zmienności wymienionych parametrów w lokalnej skali obserwacji wykorzystano do geostatystycznego modelowania ich struktury zmienności w większej, regionalnej skali obserwacji odpowiadającej jednorodnym geologicznie obszarom pola Bełchatów (A1 i C). Umożliwiło to zmodyfikowanie postaci modeli regionalnych przez doprecyzowanie ich przebiegu szczególnie w zakresie niewielkich odległości, mniejszych od minimalnego rozstawu między punktami rozpoznania. Przeprowadzone procedury weryfikacyjne nie ujawniły jednak znaczącej poprawy estymacji parametrów w punktach złoża przy zastosowaniu zmodyfikowanych modeli wykorzystujących informację o zmienności lokalnej parametrów węgla w stosunku do modeli opartych wyłącznie na danych rutynowego opróbowania złoża. W związku z dużą różnorodnością zaburzeń występujących w złożu Bełchatów oraz tym, że badania lokalnej, poziomej zmienności parametrów węgla ograniczono do jednego, izolowanego fragmentu złoża (pole doświadczalne), otrzymanych wyników nie należy ekstrapolować na całe pole Bełchatów. Poziomy lokalnej zmienności badanych parametrów mogą się różnić w zależności od rejonu i analizowanego poziomu stratygraficznego. Z powyższych względów, prezentowane wyniki należy traktować w sposób przyczynkowy i wymagający przeprowadzenia dodatkowych badań zmienności lokalnej w innych częściach pola Bełchatów.
Bełchatów lignite deposit is located in the central part of Poland into the tectonic Kleszczów graben. The theme of research was local, horizontal variability of the chosen deposit parameters, geostatisticaly analysed by semivariograms. The base for the researches was results of the specially sampling of the small part the deposit (experimental area with horizontal size 8 x 8 m) located in the central part of Bełchatów deposit. The lignite samples has been annalysed regarding moisture, ash content, calorific value and sulfur content in the as received state. Obtained locale scale variability descriptions of the lignite parameters has been used to the geostatistical modeling variability structures into the bigger, regional parts of the Bełchatów deposit (geologicaly homogeneous areas A1 and C). This enabled us to modify the regional models by specifying semivariograms, especially in small range, smaller than the minimum range between deposit identification grid. Executed analysis didn't reveal any significant improvement of the modeling quality which uses local variability information of the lignite parameters towards the classic modeling which is based on geostatistical regional models extrapolation. With reference to huge variability of perturbance in the Bełchatów deposit and fact that the local horizontal lignite parameters variability research was reduced to the one isolated part of the deposit (experimental area), received results cannot be extrapolated to the whole Bełchatów area. The levels of the local variability of researched parameters can depends on analysed area and stratigraphics horisonts. For this reason presentated results should be treated in contributory way and some confirmation research should be done in the other parts of the Bełchatów area.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 2; 5-22
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Gold deposits of the Czech Republic from a mineral policy perspective
Złoża złota w Republice Czeskiej z punktu widzenia polityki surowców mineralnych
Autorzy:: Janíková, P.
Starý, J.
Klika, R.
Kavina, P.
Jirásek, J.
Sivek, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216368.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: gold deposit
Bohemian Massif
mineral policy
cyanide leaching
złoże złota
czeski masyw
polityka surowcowa
ługowanie cyjankiem
Opis:: Gold production in the region that currently makes up the Czech Republic has a thousand-year-old tradition with peaks around the third century BC, 14th century AD and 20th century AD. In general, approximately 100 metric tonnes were produced by the end of mining in 1994, of which nearly 9 tonnes were produced in the 20th century and approximately 3 tonnes were produced after World War II. Significant gold deposits were discovered during the last extensive exploration conducted in the 1970s to 1995, motivated by the sharp rise in the price of gold at the beginning of the 1970s and in the 1980s. Fifteen deposits with 239 tonnes of geological resources of gold were registered. Another 112 tonnesare recorded as prognosticated resources. None of these deposits are mined, due to unresolved issues involving environmental protection. The exploitation of these deposits is restricted primarily due to concerns regarding the environmental impacts of the mining and processing of extracted minerals. A key aspect of these restrictions is likely the existing ban on the use of cyanide mining technologies. A new and yet-to-be-approved proposal for an updated mineral policy in the Czech Republic is attempting to gradually change this stance. Yet another problem lies in the unfinished surveys of mineral deposits, which would specify the total amount of gold and upgrade the resources to higher categories concerning the level of exploration. Without these, it is impossible to prepare the necessary economic assessments of potential production and of the deposits to the fullest extent of activities involving exploration, mineral extraction and processing, including subsequent reclamation of affected areas, elimination of mining impacts and regeneration of post-mining landscapes. The future of gold deposits in the Czech Republic also greatly depends on future trends in the price of gold and accompanying (by-product) minerals occurring together with gold in mined ores.
Produkcja złota w Czechach ma ponad tysiącletnią tradycję sięgającą trzeciego wieku przed naszą erą. Ogółem do końca 1994 roku wyprodukowano około 100 ton złota, z czego prawie 9 ton zostało wyprodukowanych w XX wieku i około 3 tony − po II wojnie światowej. Znaczne złoża złota odkryto podczas ostatnich rozległych badań, przeprowadzonych w latach 1970−1995, które determinowane były gwałtownym wzrostem cen złota w latach 1970−1980. Odkryto 15 złóż złota o zasobach geologicznych wynoszących 239 ton. Kolejnych 112 ton złota oszacowano w zasobach prognostycznych. Żadne z tych złóż nie jest eksploatowane z powodu nierozwiązanych problemów dotyczących ochrony środowiska. Eksploatacja tych złóż jest ograniczana przede wszystkim ze względu na obawy dotyczące wpływu na środowisko procesów wydobywczych i przetwórstwa wydobywanych kopalin. Kluczowym aspektem tych ograniczeń jest istniejący zakaz stosowania technologii wydobywczych z wykorzystaniem cyjanku. Nowy, jeszcze nie zatwierdzony, wniosek o zaktualizowanej polityce surowców mineralnych w Czechach, stopniowo stara się zmienić tę postawę. Jeszcze innym problemem są niedokończone badania złóż kopalin, które określą całkowitą ilość złota i spowodują przeszacowanie zasobów do wyższych kategorii. Bez nich niemożliwe jest przygotowanie niezbędnych analiz ekonomicznych, potencjalnej produkcji, rekultywacji obszarów dotkniętych działalnością górniczą. Przyszłość złóż złota w Republice Czeskiej zależy również od przyszłych trendów cen tego surowca i towarzyszących mu (produkt uboczny) minerałów.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2015, 31, 4; 35-49
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Kamienie dekoracyjne i architektoniczne południowo-wschodniej Polski - złoża, zasoby i perspektywy eksploatacji
Decorative and architectural stones in south-eastern Poland - the deposits, their resources and perspectives of exploitation
Autorzy:: Bromowicz, J.
Figarska-Warchoł, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/215991.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: złoże skał budowlanych
bloczność
dekoracyjność
perspektywy eksploatacji
building stone deposit
block divisibility
decorativeness
perspectives of exploitation
Opis:: Przedstawiono stan kopalń na tle tradycji wydobycia i użytkowania surowców kamiennych. Wytypowano czynne kamieniołomy, w których tradycyjnie pozyskiwane były bloki, jak też i takie, w których z racji wykształcenia serii złożowych, bloki mogą być przedmiotem eksploatacji w przyszłości. Oceniono też złoża, w których niegdyś wydobywano materiały kamienne powszechnie stosowane jako materiały dekoracyjne w krajowej architekturze, mimo że aktualnie są one nieczynne. W sumie przeanalizowano ponad 230 złóż. Zaprezentowano, uzasadnione ekonomicznie, perspektywy rozwoju wydobycia materiałów dekoracyjnych i architektonicznych w Polsce południowo-wschodniej na tle wymagań rynku europejskiego i możliwości wynikających zarówno z ograniczeń środowiskowych, jak i zasobowych. Ustalono, że są one zróżnicowane w zależności od walorów dekoracyjnych poszczególnych skał, ich bloczności i wielkości zasobów. Wydzielono skały i złoża, które mają możliwości rozwoju wydobycia na skalę europejską, krajową i lokalną. Pierwsze to zlepieńce zygmuntowskie, wapienie morawickie i zalesiackie oraz dolomity diploporowe. Zakres krajowy mogą mieć odpowiednio zagospodarowane złoża paleozoicznych wapieni okolic Kielc i Krzeszowic oraz niektóre bloczne złoża piaskowców z obrzeżenia Gór Świętokrzyskich i Karpat. Rozwój na skalę lokalną mają zapewnione drobne złoża piaskowców w obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich i z Karpat oraz wapieni na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, produkujące materiał wykorzystywany w małej architekturze. Wykazano zagrożenie dla złóż skał blocznych, związane ze stosowaniem materiałów wybuchowych przy wykorzystaniu ich zasobów do produkcji kruszyw łamanych. Dla złóż najbardziej atrakcyjnych skał uzasadniono konieczność ich ochrony przed eksploatacją w innych celach niż produkcja bloków. Stwierdzono, że powrót do zarzuconych kamieniarskich tradycji jest możliwy i konieczny z racji licznych powiązań, poprzez historię, architekturę i sztukę, z kulturą narodową. Wymaga on sporych inwestycji dla unowocześnienia sposobu zagospodarowania złóż, a także związanych z promocją polskich kamieni na rynku europejskim. Należy przy tym uwzględnić możliwość zaangażowania funduszy Unii Europejskiej.
In the article there was described the current state of mines against a background of tradition of exploitation and application of rock raw materials. Active quarries were selected, where the extraction of rock blocks has been a tradition, as well as quarries where the geological structure of the deposit allows to exploit the blocks in the future. There were also assessed old quarries and their deposits where the popular stones had been extracted in the past and then used in domestic architecture as a decorative materials. That is a group of more than 230 deposits in total. It has been presented economically justified perspectives of exploitation development concerning decorative and architectural rocks in south-eastern Poland against a background of European market requirements, the state of resources and environmental limitations. It was established that they are differentiated depending on the decorative properties of the rocks, their block divisibility and quantity of resources. Taking above-mentioned into consideration the deposits have been classified to groups which have the chances of exploitation development in the European, domestic and local scale. The former are Zygmuntówka Conglomerate, Morawica Limestone, Zalesiaki Limestone and Diplopora Dolomite. The domestic scope of use can be associated with properly developed deposits of Paleozoic limestones in the vicinity of Kielce and Krzeszowice and some dimension sandstones in the margin of the Holy Cross Mountains and in the Carpathians. The small deposits of sandstones from the Holy Cross Mountains margin and from the Carpathians as well as deposits of limestones from the Kraków-Częstochowa Upland, excavating material used in so called small architecture, have guarantee of local development. Moreover there was shown the hazard to the dimension stones deposits connected with the huge consumption of their resources for the production of crushed aggregates. This problem concerns especially raw materials with good physico-mechanical properties. For the most attractive rocks it was justified the need of their protection against exploitation for the other purposes than block production. It was stated that the return to local masonry traditions is possible and necessary because of many connections with the national culture through its history, architecture and art. It requires large investments for modernize the exploitation methods as well as for promotion of Polish stones in the European market. It must be also taken into consideration the possibility of financial support from the European Union funds.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2012, 28, 3; 5-22
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Instalacja do usuwania siarkowodoru z wód geotermalnych
Installation for removal of hydrogen sulphide from geothermal water
Autorzy:: Banaś, J.
Mazurkiewicz, B.
Solarski, W.
Tadajewski, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/203605.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: woda geotermalna
usuwanie siarkowodoru
aeracja
złoże Fe
geothermal water
removing of hydrogen sulphide
aeration
Fe bed
Opis:: Usuwanie z wód geotermalnych siarkowodoru i innych, niepożądanych składników gazowych jak np. Rn-222 prowadzi się metodami fizycznymi polegającymi na wymianie gazów w układach silnie zdyspergowanych. Znane są techniczne rozwiązania, w których rozpyla się wodę w strumieniu powietrza lub dozuje strumień sprężonego powietrza do oczyszczanej wody. Tworzenie zdyspergowanej fazy wodnej lub gazowej w drugiej fazie ciągłej ma na celu fizyczną separację lotnych związków z oczyszczanej wody i ich przechodzenie do powietrza odlotowego. Według pomysłu autorów sposób usuwania gazów z wody geotermalnej polega na fizycznej separacji fazy gazowej oraz utlenieniu siarkowodoru w układzie trójfazowym: stałe złoże reakcyjne – woda geotermalna – powietrze. Zasadę i efektywność oczyszczania wody zweryfikowano za pomocą instalacji modelowej. Projekt instalacji jest przedmiotem zastrzeżonego wzoru użytkowego (zgłoszenie W.125316 z dnia 08.07.2016).
The removal from geothermal water of hydrogen sulphide and other undesirable gases like Rn-222, may be based on physical methods involving the exchange of gases in highly dispersed systems. Technical solutions are known in which water is sprayed in an air stream or pressurized air is injected into the treated water. The formation of the dispersed gas phase in water or the dispersed liquid phase in the air is intended for the physical separation of volatile compounds from water being treated and to pass into the waste air. According to the authors, the idea of a removal process of gases (hydrogen sulphide and radon) from geothermal water is based on the physical separation of the gas phase and the oxidation of hydrogen sulphide in the three-phase system: solid bed – geothermal water – air. The principle and efficiency of water purification was verified by the laboratory model. The project installation is subject to a proprietary utility model (application W.125316 dated 07/08/2016).
Źródło:: Technika Poszukiwań Geologicznych; 2017, R. 56, nr 1, 1; 39-47
0304-520X
Pojawia się w:: Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Zagospodarowanie złoża węgla brunatnego Gubin – wybrane problemy projektowania kopalni
Development of the Gubin lignite deposit – selected aspects of mine design
Autorzy:: Naworyta, W.
Sypniowski, Sz.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/282451.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: górnictwo odkrywkowe
węgiel brunatny
złoże Gubin
projektowanie kopalń
open-pit mining
lignite
Gubin deposit
mine design
Opis:: Zagospodarowanie złoża Gubin to przedsięwzięcie, które pod względem skali i znaczenia można porównać do budowy kopalni w Bełchatowie. Złoża Gubin i Bełchatów diametralnie się od siebie różnią jednak porównanie to jest uzasadnione ze względu na znaczenie planowanej inwestycji dla polskiego przemys?u górniczego i energetycznego. W artykule przedstawiono wybrane problemy zwi?zane z górniczym zagospodarowaniem złoża Gubin. Zwrócono uwagę na zmianę otoczenia formalno-prawnego dla inwestycji górniczej jaka się dokona?a po zmianie systemu społeczno-gospodarczego. Podkreślono znaczenie uwarunkowań przestrzennych, środowiskowych i społecznych. Przedstawiono cechy procesu projektowania - długi horyzont czasowy realizacji projektowanej inwestycji, niepewność uwarunkowań zewnętrznych i wynikające stąd trudności w ocenie op?acalno?ci projektu. Zwrócono uwagę na wzajemne powi?zanie poszczególnych elementów projektu oraz zależność czasową w procesie ich opracowania. Wykazano iteracyjny charakter procesu projektowania i wynikającą stąd konieczność weryfikacji przyjętych już rozwiązań. Jako tło do przedstawienia wybranych konkretnych problemów związanych z projektowaniem zagospodarowania złoża Gubin omówiono metody projektowania - metodę wariantów, empiryczną i kolejnych przybliżeń. Omówiono narzędzia i możliwość ich zastosowania do rozwiązywania wybranych problemów z dziedziny projektowania kopalni odkrywkowej. Główną część pracy stanowi rozdział, w którym odniesiono się do konkretnych problemów zagospodarowania złoża Gubin. Przedstawiono założenia, na podstawie których określono wielkość rocznego wydobycia i przewidywaną ilość wydobytego węgla w całym okresie funkcjonowania kopalni. Omówiono proces okonturowania wyrobiska z uwzględnieniem uwarunkowań złożowych, geotechnicznych, przestrzennych, społecznych i środowiskowych. Wymieniono kryteria wyboru lokalizacji miejsca udostępnienia złoża oraz lokalizacji zwałowiska zewnętrznego. W podsumowaniu przedstawiono stan zaawansowania prac projektowych oraz wymieniono niektóre problemy do rozwiązania na kolejnych etapach planowania zagospodarowania złoża.
The development of the Gubin lignite deposit is a venture that can be compared to the construction of Belchatow’s mine both in scale and significance. Although the Gubin and Belchatow deposits are completely different from each other, this comparison is justified because of the significance this investment represents to the Polish mining and energy sectors. This paper presents selected problems related to the mining development of the Gubin deposit. Attention has been paid to the changes in the legal and formal requirements for mining investments which were introduced after the transformation of the Polish social and economic system. The significance of spatial, environmental, and social conditionings has been underlined. Typical attributes of the mine planning process have also been presented. Those include the lengthy time horizon of the investment, uncertainty of external conditions, and resulting difficulties in the project’s economic evaluation. Focus has been placed on mutual connections between particular elements of the project and time dependences during the process of their development. The iterative character of the design process has been proven together with the resulting necessity of frequent verification of previous assumptions. As a background for presenting selected problems related to planning the development of the Gubin lignite deposit, the article discusses the methods of design – the variants method, empirical method, and the method of consecutive approximations. Tools and the possibilities of their use for solving chosen problems related to open pit mine design have been broadly covered. The chapter in which the authors highlight the specific problems of the Gubin deposit’s development constitutes the main subject of the paper. It depicts the assumptions on which the annual production and the total extraction of lignite during the life-of-mine period have been based. The paper reviews the process of planning the full impact of the mine, which needs to take environmental, geotechnical, spatial, social, and mining conditions into account. It also indicates the criteria for choosing the location of the opening cut and the external dump. The summary presents the current state of the mine design progress together with some problems that will need to be solved during the next stages of the deposit’s development.
Źródło:: Polityka Energetyczna; 2012, 15, 3; 119-133
1429-6675
Pojawia się w:: Polityka Energetyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Problemy ograniczania dopływu wody do odwiertów wydobywczych gazowych i ropnych
Case studies of water shut-off treatments in oil and gas production wells
Autorzy:: Falkowicz, S.
Dubiel, S.
Cicha-Szot, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216021.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: złoże ropy
złoże gazu
miocen zapadliska przedkarpackiego
nasycenie skał wodą
przepuszczalność skał
blokowanie dopływu wody
przepuszczalność względna
polimer
mikrożel
oil production
gas production
Carpathian Foredeep
water saturation
relative rock permeability
water shut-off
relative permeability
polymer
microgel
Opis:: W publikacji przedstawiono wybrane wyniki badań laboratoryjnych dotyczące ograniczania dopływu wody złożowej do odwiertów wydobywczych gazu i ropy. Przeanalizowano wpływ nasycenia wodą gazonośnych utworów miocenu z rejonu zapadliska przedkarpackiego na ich przepuszczalność względną dla gazu. Dokonano przeglądu literatury pod kątem oceny rezultatów uzyskanych w zabiegach zmniejszania przepuszczalności względnej skał gazonośnych i roponośnych dla wody. Na podstawie testów laboratoryjnych dokonano próby oceny skuteczności zmian przepuszczalności względnej dla solanki i azotu próbek piaskowca szydłowieckiego pod wpływem oddziaływania czterech wyselekcjonownych produktów chemicznych w postaci polimerów oraz mikrożeli. Badania laboratoryjne wykazały, że trend zmian przepuszczalności jest również silnie powiązany z zastosowanym produktem - modyfikatorem przepuszczalności względnej (RPM). Ponadto, skuteczność działania cieczy zabiegowej zależy od prędkości przepływu (wydatku przepływu) solanki przez testowaną próbkę skały - skuteczność działania testowanego preparatu jest tym większa, im wydatek przepływu solanki jest mniejszy. Wyniki testów wykazały selektywne działanie badanych produktów. W przypadku produktu nr 1 uzyskano średnie spadki przepuszczalności na poziomie 60% dla solanki oraz 18% dla gazu. W przypadku zastosowania produktu nr 2 opartego na technologii mikrożeli zaobserwowano znaczące obniżenie względnej przepuszczalności skały dla wody, z małym wpływem na przepuszczalność dla węglowodorów. Zmiany przepuszczalności dla solanki testowanych próbek piaskowca zawierały się w przedziale od 65 do 90%, a dla gazu wynosiły około 50%.
In this study some of the experimental results of water shut-off treatments in oil and gas production wells were presented. The effect of water saturation of Miocene rocks of the Carpathian Foredeep on the relative permeability to gas was analyzed. Also, wide review of the worldwide publications from the point of view of the results obtained in water shut-off treatments in oil and gas formation was presented. Based on experimental results efficiency of relative permeability modification of sandstone from Szydłowiec to brine and nitrogen by four selected chemicals polymers and microgels was evaluated. Experimental results indicated that trend changes of permeability modification strongly depends on the fluid used in the RPM treatment. Moreover, efficiency of permeability modification to brine depends on flow rate of brine through the core - the lower brine flow rate the higher efficiency of the RPM treatment. RPM product number 1 caused significant loss of permeability to brine ca. 60% and slight permeability modification to gas ca. 18%. This permeability change to brine and gas was obtained by modification of formation wettability what affects well productivity. In the case of product number 2 which is based on microgels technology, also significant modification of selective permeability to brine was observed. Loss of permeability to brine was in the range of 65 to 90% while to gas ca. 50%.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2012, 28, 1; 125-136
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: The geological aspects of meta-lignite and sub-bituminous coal occurrences in Poland within the context of deposits and uneconomic occurrences in Europe
Występowanie twardego węgla brunatnego w Polsce na tle jego złóż i przyrodniczych wystąpień w Europie
Autorzy:: Wagner, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216660.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: twardy węgiel brunatny
złoże węgla
klasyfikacja węgla brunatnego
meta lignite
sub-bituminous coal
coal deposit
coal classification
Opis:: Węgiel brunatny dzielony jest obecnie w Polsce na miękki węgiel brunatny i wyżej uwęglony twardy węgiel brunatny. Twardy węgiel brunatny dzieli się z kolei na odmiany matowe i błyszczące. Podstawą tego podziału jest wzrastający stopień jego uwęglenia. W geologicznym nazewnictwie światowym węgiel brunatny zaliczany jest obecnie do surowców mineralnych niskouwęglonych z wydzieleniem następujących odmian: low-rank C orto-lignite, low-rank B meta-lignite i low rank-A subbituminous coal (norma ISO-11760). W Polsce i Europie miękki węgiel brunatny jest podstawowym surowcem energetycznym. Jego udział w bilansie energetycznym wielu państw jest także poważny. Złoża tego węgla w Polsce i Niemczech należą do największych w Europie, tworząc atlantycką hemisferę występowania złóż węgla brunatnego. W przeciwieństwie do tego, twardy węgiel brunatny w Europie, a także w Polsce, jest liczny w wystąpieniach, ale jego złoża i ich geologiczne zasoby są małe. W bilansie europejskich krajów jest także mało atrakcyjnym surowcem mineralnym ze względu na szczupłość jego geologicznych zasobów. W Europie złoża twardego węgla brunatnego występują przeważnie w osadach mezozoicznych. Morskie warunki sedymentacji tych osadów nie były sprzyjające depozycji węglonośnych osadów. Powstawały one jedynie w okresach regresji mórz w określonych epokach, takich jak: dolny karbon-perm, kajper-lias, częściowo dogger i nieliczne okresy kredy. Z tych okresów zachowały się liczne, ale małe złoża węgla lub zaledwie jego przyrodnicze wystąpienia. [...]
Two types of brown coal can be distinguished in Poland – “soft brown coal” and “hard brown coal”, the latter being of higher rank. Hard brown coal is divided into dull and bright types. This division is based on an increasing degree of coalification (rank). According to globally recognized nomenclature for coal technology, brown coal is categorized as a low rank energetistic raw mineral with the release of low-rank C ortho-lignite (soft brown coal), low-rank B meta-lignite (dull brown coal), and low-rank A sub-bituminous coal (bright brown coal – ECE UN/50, ISO-11760). In Poland and Europe, ortho-lignite is an essential energetistic raw mineral. Its share of the energy balance of many EU member states is considerable. Deposits of ortho-lignite in Poland and Germany are among the largest in Europe, and together they comprise the Atlantic Hemisphere of brown coal deposits. In contrast, deposits of meta-lignite and sub-bituminous coal in Europe, despite its numerous occurrences, are rather small. In the balance sheet of European countries, it is not an attractive raw mineral. In Europe, deposits of meta-lignite in Mesozoic sediments appear frosted. Marine conditions of the sedimentation of these rocks were not conducive to the deposition of coaly sediments. There were only periods of marine regression in certain epochs (brakish sediments), such as the Late Triassic (Rhaetian, Keuperian), Early Jurassic, Doggerian, and a few Cretaceous periods. From these periods numerous but small deposits of coal, or just its natural occurrence, have been preserved. [...]
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 4; 25-45
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "złoże" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język