Wszystkie pola: kruszywa - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Charakterystyka surowcowa wybranych kruszyw mineralnych NE Polski w aspekcie trwałości betonów
Raw material characteristics of some mineral aggregates of NE Poland in the aspect of concrete durability
Autorzy:: Wyszomirski, P.
Szydłak, T.
Pichniarczyk, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394841.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: kruszywa naturalne
kruszywa do betonów
kruszywa NE Polski
natural aggregates
concrete aggregates
aggregates of NE Poland
Opis:: Do produkcji betonów stosowane są kruszywa mineralne naturalne, zarówno żwirowo-piaskowe jak i łamane. Udział kruszyw mineralnych w betonach, stanowiących jeden z najważniejszych kierunków ich wykorzystania, niejednokrotnie przekracza 70% obj. W związku z tym charakterystyka składu petrograficznego kruszyw nabrała, zwłaszcza w ostatnich latach, szczególnego znaczenia. Odnosi się to przede wszystkim do kruszyw naturalnych, które stanowią mieszaninę materiału okruchowego o zróżnicowanym najczęściej charakterze petrograficznym. Z punktu widzenia trwałości betonów obecność w takich kruszywach faz węglanowych (kalcyt, dolomit) i minerałów grupy SiO2 (zwłaszcza chalcedonu i opalu) jest niekorzystna, gdyż sprzyja reaktywności alkalicznej. W pierwszym przypadku wpływa na to m.in. zróżnicowanie strukturalne (zwłaszcza wielkość ziaren kalcytu, wzgl. dolomitu), w drugim zaś zaburzenie struktury faz krzemionkowych i niski stopień jej uporządkowania. Przedmiotem przeprowadzonych badań były naturalne kruszywa żwirowo-piaskowe z wybranych złóż NE Polski zlokalizowanych w województwach podlaskim (Drahle III) i mazowieckim (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka II, Zbiroża V i Rudno). Ilościowa analiza petrograficzna przeprowadzona na przykładzie reprezentatywnej frakcji 8–16 mm wykazała, że najczęściej występują w niej okruchy skał węglanowych (głównie wapieni) oraz skał krystalicznych (zarówno magmowych jak i metamorficznych). Udziały tych skał wynoszą odpowiednio 47,0 ± 6,3% mas. oraz 37,4 ± 6,8% mas. Skład ten uzupełniają okruchy piaskowców (13,4 ± 4,1% mas.) i – występujące w podrzędnej ilości (średnio 2% mas.) – najbardziej szkodliwe z punktu widzenia trwałości betonu fragmenty skał krzemionkowych (głównie krzemieni).
Natural mineral aggregates, both sand&gravel as well as crushed, are used in the concrete production. The content of mineral aggregates in concrete, being one of the most important way of use them, repeatedly is higher than 70 vol.%. In that respect, the characteristics of aggregates petrographic composition has become – especially recently – very significant. It especially concerns natural aggregates which are a mixture of clastic material of generally diverse petrographic character. From the concrete durability viewpoint the presence of carbonate phases (calcite, dolomite) and SiO2 group minerals (generally chalcedony and opal) in such aggregates is unfavourable due to alkali reactivity. In the first case it is caused, among others, by the structural differentiation (mainly size of calcite and dolomite grains), in the second – by disorder of the structure of silica phases and low degree of its arrangement. Natural gravel and sand aggregates from some deposits of NE Poland, localized in Podlasie (Drahle III) and Mazowsze (Rostki-Borowce, Wręcza-Olszówka III, Zbiroża and Rudno) Voivodeship, were the objects of the study. The quantitative petrographic analysis – performed on the representative 8-16 mm fraction – indicated that the presence of pieces of carbonate rocks (mainly limestones) and crystalline rocks (both igneous as well as metamorphic) is the most frequent. It equals to 47,0 ± 6,3 wt.% and 37,4 ± 6,8 wt.%, respectively. The composition is supplemented by sandstones fragments (13,4 ± 4,1 wt.%) and – in secondary quantity (in average 2 wt.%) – by siliceous rocks (mainly cherts). The latter are the most detrimental from the viewpoint of concrete durability.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 96; 363-377
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Kruszywa naturalne w Unii Europejskiej – produkcja w latach 1980–2011
Natural aggregates in EU – the production in 1980–2011
Autorzy:: Kozioł, W.
Ciepliński, A.
Machniak, Ł.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/215993.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: kraje europejskie
kruszywa naturalne
ekonometria
analiza produkcji
European countries
natural aggregates
econometrics
production analysis
Opis:: Celem pracy było zbadanie wielkości produkcji kruszyw naturalnych w krajach Unii Europejskiej na przestrzeni ostatniej dekady. W najnowszej historii rozwoju produkcji kruszyw w krajach europejskich można wyróżnić dwa podstawowe okresy: okres przedkryzysowy do około 2005 roku i okres zaznaczającego się światowego kryzysu finansowo-gospodarczego po roku 2008. Sektor produkcji kruszyw w Europie wytwarza rocznie około 3 mld Mg kruszyw o wartości około 20 mld euro. Zdecydowana większość kruszyw (około 91%) pochodzi ze złóż naturalnych, w tym kruszywa łamane – 50,0%, a kruszywa żwirowo-piaskowe – 41,0%. Na pozostałą część składają się kruszywa pochodzące z recyklingu (około 5%) oraz kruszywa morskie i sztuczne (po około 2%). Przemysł kruszyw w Europie obejmuje około 17 tys. firm pozyskujących kruszywo w około 29 tys. kopalń i odkrywek, zatrudniając bezpośrednio i pośrednio około 280 tys. osób. Przeprowadzona analiza wykazała przede wszystkim, że w Unii Europejskiej oraz w krajach stowarzyszonych z UEPG ilość wytwarzanych kruszyw w poszczególnych krajach wykazuje zmienne tendencje, zarówno wzrostowe jak i spadkowe, a w znacznej grupie krajów pozostaje na mniej więcej stałym poziomie. Obraz ten został jednak zakłócony światowym kryzysem ekonomicznym, w wyniku którego produkcja kruszyw w większości krajów europejskich uległa po 2008 roku zmniejszeniu i niestety, tendencja ta trwa nadal chociaż z różnym natężeniem. Na tym tle Polska wyróżnia się korzystnie z systematycznie rosnącą (do roku 2011) produkcją kruszyw. Średnia europejska produkcji kruszyw na mieszkańca wynosiła w 2011 około 5,8 Mg/osobę i w porównaniu do 2006 roku (7 Mg/mieszkańca) spadła o ponad 17%. W Polsce w latach 2006–2011 produkcja kruszyw wzrosła z około 4,4 Mg/osobę do 9,1 Mg/osobę, a więc o około 107%. Duży wpływ miała na to rekordowa produkcja kruszyw w 2011 roku w ilości 345 mln Mg (wzrost w porównaniu do 2010 r o 36,9%).
The examination of the amount of the natural aggregates production in the European Union countries in the last decade was the aim of this research. In the modern history of development of natural aggregates production in European countries we can distinguish two major period. First period includes time before the economical crisis (up to year 2005). The second period correspond to economical crisis after year 2008. The annual production of aggregate in Europe is around 3 billion Mg valued ca. 20 billion euro. The majority of aggregates (around 91 %) is derived from natural deposits. Crushed aggregates constitute around 50% and sand&gravel aggregates about 41%. The remaining amount is made up artificial aggregates (around 2%), recycled aggregates (around 5%) and marine aggregates around 2%). The aggregates industry in Europe includes around 17 000 companies which extract around 29 000 open pit mines. This extraction chain gives around 280 000 workplaces. The conducted analysis has shown that the quantity of produced aggregates in individual countries presents changeable tendency. It has been increasing and decreasing in the EU and UEPG countries, but in most of them the tendency of produced aggregates has stayed on the stable level. However the picture had been disturbed by the world economic crisis. After 2008 the production of aggregates in the majority of European countries decreased and this tendency lasts still, though with various intensity. Nevertheless, Poland distinguished itself with systematically growing production of aggregates (till 2011). The average per capita production in Europe in 2011 was around 5.8 Mg/per capita. Comparing to year 2006 (ca. 7.0 Mg/per capita) the production decreased by about 17%. In Poland in years 2006–2011 the aggregates per capita production increased from 4.4 Mg up to around 9.1Mg. i.e. by about 107%. Year 2011 had the main influence on this trend – aggregates production amounted to around 345 million Mg (increase by about 36.9% comparing to year 2010).
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 1; 53-68
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Kruszywa naturalne żwirowo-piaskowe w północno-wschodniej Polsce
Natural sand and gravel aggregates of North-eastern Poland
Autorzy:: Guzik, K.
Szlugaj, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394165.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: kruszywa naturalne piaskowo-żwirowe
północno-wschodnia Polska
wydobycie kruszyw
zastosowania
natural sand and gravel aggregates
north-eastern Poland
aggregates extraction
aggregates utilization
Opis:: Artykuł prezentuje szczegółowe informacje na temat trendów rozwoju wydobycia i produkcji kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w północno-wschodniej Polsce w latach 2001-2011. W granicach administracyjnych trzech województw, tj. mazowieckiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego wytypowano powiaty wiodące pod względem ilości pozyskiwania tych kopalin oraz wskazano położenie największych kopalń. Przedstawiono głównych producentów kruszyw wraz z asortymentem ich produkcji. Rozpatrywane województwa dostarczają łącznie około 30% krajowego wydobycia kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych. Największe ilości kruszyw, głównie piasków i pospółek, pochodziły w 2010 r. z kopalń woj. mazowieckiego (łącznie około 28 mln ton). Z kolei w województwie podlaskim i warmińsko-mazurskim, gdzie prowadzona jest w przewadze produkcja kruszyw klasyfikowanych (żwirów, mieszanek), poziom wydobycia był rzędu około 20 mln ton/r. Obecnie eksploatacja złóż kruszyw w woj. mazowieckim skoncentrowana jest głównie w powiatach: żyrardowskim, ostrołęckim, sokołowskim, płockim oraz żuromińskim. W województwie podlaskim najważniejsze kopalnie położone są w powiatach: sokólskim, suwalskim oraz grajewskim, a w województwie warmińsko-mazurskim w powiatach: ostródzkim, działdowskim oraz olsztyńskim. W artykule przeanalizowano ponadto związki rozwoju produkcji kruszyw z głównymi kierunkami ich użytkowania. Wskazano największych dostawców żwirów i mieszanek klasyfikowanych dla potrzeb produkcji betonu towarowego i wyrobów betonowych oraz wymieniono źródła dostaw piasków i pospółek dla budownictwa drogowego (budowa nasypów i podbudowa dróg). Ponadto szczegółowo przedstawiono zakres realizowanych w ostatnich latach w północno-wschodniej Polsce inwestycji drogowych w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych.
This paper presents detailed information about tendencies in sand and gravel aggregates extraction and production in three voivodeships of North-eastern Poland (Mazowieckie, Podlaskie, and Warmińsko-Mazurskie Voivodeships) in the years 2001-2011. Districts where the extraction of sand and gravel aggregates is most intensive have been selected and the biggest mines have been indicated. Moreover, the paper identifies the major producers of such aggregates and characterizes the range of manufactured products. North-eastern Poland provides around 30% of the volume of domestic sand and gravel extraction. The most important supplier, especially of raw sand and non-classified mix, is the Mazowieckie Voivodeship with output of around 28 million tpy in 2011. A slightly lower level of extraction, approximately 20 million tpy, is reported in the Podlaskie and Warmińsko-Mazurskie Voivodeships where particularly classified sand, gravel, and mix are obtained. The exploitation of sand and gravel deposits in the Mazowieckie Voivodeship is conducted primarily in Żyrardów County, Ostrołęka County, Sokołów County, Płock County, and Żuromin County. In the Podlaskie Voivodeship, the largest output of sand and gravel comes from Sokółka County, Suwałki County, and Grajewo County; whereas in the Warmińsko-Mazurskie Voivodeship, the most important mines are situated in Ostróda and Działdowo counties, as well as in Olsztyn County. The next section of the paper analyzes relations between the production level of sand and gravel aggregates and their main consumption directions. It points out the main companies delivering gravel and mixes for ready-mix concrete and concrete prefabricates production, and summarizes the main sources of sands and sand-gravel mixes utilized in road construction. Moreover, the paper describes in detail new road construction in the examined voivodeships of North-eastern Poland over the last six years (according to the National Road Construction Programme).
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2012, 83; 19-35
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Przestrzenny rozkład zapotrzebowania na kruszywa w budownictwie jednorodzinnym
The spatial distribution of the demand for aggregates in the construction of single-family house
Autorzy:: Machniak, Ł.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394511.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: górnictwo odkrywkowe
budownictwo jednorodzinne
kruszywa i beton zapotrzebowanie
opencast mining
single-family housing
demand for aggregates
demand for concrete
Opis:: Kruszywa naturalne znajdują szerokie zastosowanie w budownictwie liniowym i kubaturowym. W pracy przedstawiono badania zapotrzebowania na kruszywa w elementach betonowych i żelbetowych budynków jednorodzinnych wolnostojących oraz w zabudowie bliźniaczej. Kubatura budynków jednorodzinnych w 2013 roku stanowiła 70% kubatury budownictwa mieszkaniowego i blisko 33% kubatury wszystkich budynków oddanych do użytkowania. Analizę oparto na podstawie wskaźników jednostkowego zużycia kruszyw względem cech użytkowych i konstrukcyjnych budynków. W obliczeniach uwzględniono wskaźniki charakterystyczne dla różnych typów architektonicznych domów: parterowych podpiwniczonych i niepodpiwniczonych oraz parterowych z poddaszem użytkowym podpiwniczone i niepodpiwniczone. Uwzględniono również technologię wznoszenia budynków oraz konstrukcję stropów. Obliczone zużycie kruszyw w 2013 roku wyniosło około 13,5 ± 2 mln Mg. Wartość minimalna (11,5 mln Mg) i maksymalna (15,5 mln Mg) wynikają z obliczonych dla jednostkowych wskaźników zużycia kruszyw odchyleń standardowych (współczynników zmienności). Dla zidentyfikowanej struktury budownictwa jednorodzinnego, która w ostatnich kilku latach nie ulega zmianom; średnie zużycie kruszyw wynosi około 185 Mg/dom, a średni wskaźnik zużycia 1,22 Mg na 1 m2 powierzchni użytkowej. Udział budownictwa jednorodzinnego w rynku kruszyw żwirowo-piaskowych w 2013 roku, wyniósł około 8%, a w catym rynku kruszyw około 6%. W ujęciu regionalnym największe zapotrzebowanie na kruszywa odnotowano w województwie mazowieckim (ok. 1,9 mln Mg), następnie: małopolskim, śląskim i wielkopolskim (po ok. 1,5 mln Mg) a najmniejsze zapotrzebowanie wystąpiło w województwie opolskim (0,24 mln Mg). W poszczególnych województwach obserwuje się duże zróżnicowanie udziału budownictwa jednorodzinnego w rynku kruszyw żwirowo-piaskowych. Udział ten wynosił od około 2% w podlaskim do około 25% w śląskim i świętokrzyskim.
Natural aggregates are widely used both in ribbon and volumetric construction. The paper presents the study of the aggregate demand in single-family buildings. The volume of single-family houses in 2013 accounted for 70% of the volume of housing construction and nearly 33% of all the volume of the completed buildings. The analysis is based on the aggregates consumption ratio in respect to usable and construction features of the buildings. The calculations take indicators specific to different types of architectural houses into account, such as one-storey buildings with or without a basement, one-storey buildings with a utility attic with or without a basement. The analysis also includes technology for the construction of buildings, as well as the construction of ceilings. Calculated aggregate consumption in 2013 amounted to approx. 13.5 ± 2 million Mg. The minimum (11.5 million Mg) and maximum value (15.5 million Mg) has been calculated for the standard deviation (coefficient of variation) for the aggregates consumption ratio. Research on single-family housing structures has identified that the average consumption of aggregates is approx. 185 Mg / house, representing an average consumption of 1.22 Mg per 1 m2 of usable area and has not changed for the past several years. The share of single-family housing in market of gravel-sand aggregates in 2013, amounted to approx. 8%, and the overall market aggregates approx. 6%. In regional terms, the greatest use of aggregates was observed in the Mazowieckie province (approx. 1.9 million Mg), then: Małopolskie, Śląskie and Wielkopolskie provinces (approx. 1.5 million Mg). In contrast, the lowest amount of aggregates was observed in the Opolskie province (0.24 million Mg). In particular, provinces observed differences in the share of single-family housing in the gravel-sand aggregates market. This share ranged from approx. 2% in the Podlaskie to approx. 25% in the Śląskie and Świętokrzyskie provinces.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2015, 91; 149-159
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Odpady z górnictwa węgla kamiennego i ich możliwości gospodarczego wykorzystania
Hard coal extractive waste and possibilities of their usage
Autorzy:: Góralczyk, S.
Baic, I.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/282747.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: odpady z przemysłu wydobywczego
depozyty węglowe
kruszywa naturalne
kruszywa sztuczne
materiały budowlane
paliwa z odpadów
extractive industry waste
coal deposits
natural aggregates
artificial aggregates
building materials
waste fuel
Opis:: Przemysł wydobywczy i przetwórczy węgla kamiennego jest w Polsce jedną z gałęzi przemysłu wytwarzającą największe ilości odpadów. Rocznie wytwarzanych jest około 34,4 mln Mg odpadów wydobywczych, które głównie wykorzystuje się do niwelacji terenu i robót inżynieryjnych. Sytuacja ta powinna ulec zmianie z uwagi na obowiązujące od 2008 r. nowe uregulowania prawne dotyczące tej gałęzi gospodarki. Celem tych uregulowań prawnych jest zapobieganie powstawaniu odpadów w przemyśle wydobywczym, racjonalne wykorzystanie powstających odpadów oraz ograniczanie ich niekorzystnego wpływu na środowisko oraz życie i zdrowie ludzi. Efektem tych uregulowań jest rosnące zainteresowanie wytwórców i posiadaczy odpadów wydobywczych technologiami, umożliwiającymi odzysk lub ich bezpieczne unieszkodliwienie. W niniejszym artykule przedstawiono stan gospodarki odpadami węglowymi oraz propozycje alternatywnych metod i technologii zagospodarowania odpadów wydobywczych w tym do produkcji kruszyw, materiałów budowlanych oraz paliw przemysłowych. Technologie te, zdaniem autorów, powinny stać się przedmiotem zainteresowania ze strony branży górniczej, drogowej, jak i sektora energetycznego.
Hard coal extractive and processing industry is in Poland one of the industrial branch producing the largest amount of waste. Each year about 34,4 mln Mg of extractive waste is produced , which are used in terrain leveling and engineering works. This situation has to be changed due to the new regulations biding since 2008 devoted to this branch of economy. The aim of these legal regulations is preventing the formation of waste in extractive industry, rational waste utilization and reducing their negative influence on the environment, people's life and health. The effect of these regulations is a growing interest of manufacturers extractive waste owners in technologies allowing the utilization or treatment of waste. The article presents current state of coal waste management as well as alternative methods and technologies of extractive waste management in aggregates, building materials and industrial fuel production. According to the authors these technologies should become a subject of interest for mining and road industry, as well as for power industry.
Źródło:: Polityka Energetyczna; 2009, T. 12, z. 2/2; 145-157
1429-6675
Pojawia się w:: Polityka Energetyczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Regionalne zróżnicowanie krajowego rynku kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych
Regional variability of the domestic market of natural sand&gravel aggregates
Autorzy:: Galos, K.
Smakowski, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394750.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: kruszywa żwirowo-piaskowe
zasoby
produkcja
zapotrzebowanie
rynek
sand-gravel aggregates
reserves
production
demand
market
Opis:: Na tle krajowej bazy zasobowej i trendów rozwoju produkcji kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych przedstawiono ich szczegółową strukturę geograficzną i asortymentową. Poddano ocenie stopień intensyfikacji wydobycia i produkcji kruszyw w poszczególnych województwach, wyrażony m.in. wielkością przeciętnego wydobycia z jednej kopalni oraz w tonach wydobycia na km2 powierzchni województwa. Przedstawiono także znaczenie każdego z województw w łącznej krajowej produkcji głównych sortymentów tych kruszyw oraz scharakteryzowano znaczenie wymiany międzyregionalnej w zakresie tych surowców obecnie i w bliskiej przyszłości.
The paper presents detailed geographical and assortment structure of natural sand&gravel aggregates production, on the background of domestic reserve base and development tendencies of domestic production of such aggregates. Degree of intensification of aggregates' mining output and production, illustrated by average single mine output in each region and by tonnes of mining output per km2, was evaluated. Significance of each voivodeship as a producer of the main types of such aggregates, was presented. Finally, present and future importance of interregional trade of natural crushed aggregates was characterised.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2010, 79; 197-211
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Hornfels from Łażany and its impact on the functional properties of granodiorite aggregate
Hornfels z Łażan i jego wpływ na właściwości użytkowe kruszywa granodiorytowego
Autorzy:: Grzesik, Bartłomiej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1849599.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: granodiorite
hornfels
asphalt mix
wearing course
granodioryt
mieszanka mineralno-asfaltowa
warstwa ścieralna
Opis:: This paper presents the results of research on the admixture of other rock fragments in the granodiorite aggregate (two types of hornfels) produced in Łażany II quarry. It discusses the impact of these components on the selected chemical and mechanical properties important for the use of the aggregate in road construction. Analysed granodiorite grit is a high-class construction material suitable for bituminous mixtures. Its quality is verified in accordance with the PN-EN 13043 standard. The admixture of hornfels in aggregate composition is a consequence of the natural occuring this rock in the Łażany II granodiorite deposit in the Strzegom-Sobótka massif. As there is not selective exploitation of the deposit an extracted raw material is not separated during processing As a result, the aggregate, composed predominantly of granodiorite, comprises variable admixture of hornfels. Tests of properties, such as water absorption, resistance to freezing, resistance to fragmentation, crushing strength, carried out on grain populations of various petrographic types separated from the general samples, exhibit that the presence of hornfels in the aggregate has a beneficial effect, particularly on the mechanical parameters of the produced aggregate. Moreover, two varieties of hornfels differ in terms of some chemical properties (affinity with bitumen, presence of sulphides). These features may affect the durability of the aggregate in the wearing course which is directly influenced by the exterior conditions typical for road pavements.
W artykule przedstawiono wyniki badań obecnych w produkowanym w Łażanach kruszywie granodiorytowym domieszek innych fragmentów skał (dwóch odmian hornfelsu). Omówiono ich wpływ na kształtowanie wybranych właściwości chemicznych i mechanicznych, istotnych z uwagi na wykorzystanie wyrobu w drogownictwie. Badany grys granodiorytowy jest wysokiej klasy wyrobem budowlanym przeznaczonym do mieszanek mineralno-asfaltowych, którego jakość weryfikuje się zgodnie z normą zharmonizowaną PN-EN 13043. Domieszka ziaren kruszywa zidentyfikowanych jako hornfels jest konsekwencją naturalnej obecności tej skały w złożu granodiorytu Łażany II w masywie Strzegom-Sobótka. Podczas przeróbki surowce skalne występujące w złożu nie są separowane, a w efekcie kruszywo, którego dominującym składnikiem jest granodioryt, wykazuje także zmienną w czasie zawartość hornfelsu. Badania właściwości takich jak nasiąkliwość, mrozoodporność, odporność na rozdrabnianie, odporność na miażdżenie, przeprowadzone na populacjach ziaren różnych typów petrograficznych wyodrębnionych z próbek ogólnych dowodzą, że obecność hornfelsu w kruszywie ma korzystny wpływ zwłaszcza na poziom parametrów mechanicznych produkowanego kruszywa. Ponadto dwie odmiany hornfelsu wykazują zróżnicowanie w aspekcie niektórych cech chemicznych (powinowactwo z asfaltem, obecność siarczków). Cechy te mogą wpływać na trwałość kruszywa w warstwie ścieralnej pozostającej pod bezpośrednim wpływem zewnętrznych warunków typowych dla nawierzchni drogowych.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 85-102
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Management of hard coal mining and processing wastes in Poland
Gospodarka odpadami z górnictwa i przeróbki węgla kamiennego w Polsce
Autorzy:: Galos, K.
Szlugaj, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/215810.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: odpady powęglowe
kruszywa
odzysk węgla
Górny Śląsk
coal waste
aggregates
coal recovery
Upper Silesia
Opis:: Mining and processing wastes comprise the largest group of industrial wastes generated and deposited in Poland. Among these, wastes from hard coal mining and processing traditionally constitute the most important group, currently generated at a level of 29–33 million Mg per year, with approx. 85% being utilised. Hard coal wastes are divided into two main groups – mining wastes (up to 20%) coming from preparatory and productive mining works; and processing wastes categorized as coarse-grained wastes from dense, medium gravity separation, fine-grained wastes from jiggers, and very fine-grained flotation wastes. Coarse-grained wastes (from both mining and processing) are the most economically useful. The main directions of their application are production of aggregates for engineering and road construction, production of cement or building ceramics, recovery of coal, or use as backfilling material. For aggregates production, two types of such wastes are used – raw coal wastes and self-burnt coal shale. The most important producer of aggregates from raw coal wastes is Haldex Co. with four processing plants (also delivering coal shale for cement or ceramics and recovered coal) and two crushing sieving units. Its total aggregates production exceeds 3 million Mg per year. Production of shale gravellite aggregates from self-burnt coal shale is carried out by a dozen or so small companies, with total production over 0.5 million Mg per year. Raw coal shale finds use in building ceramics and cement clinker manufacturing (up to 0.3 million Mg per year). Coal recovery, mostly in Haldex Co. plants, currently exceeds 0.15 million Mg per year, while granulated coal mud production in three plants of Haldex and two plants of Tauron Wydobycie can be a few times higher, ca. 0.6–0.7 million Mg per year. In the coming years, the production of shale gravellite aggregates and consumption of raw coal shale in cement and ceramics are not expected to rise. Further development is possible in the case of coal recovery accompanied by production of aggregates from raw coal wastes, though not all obtained aggregates will find use – not even for road embankments or river embankments in the immediate vicinity.
Odpady z górnictwa i przeróbki stanowią największą grupę odpadów przemysłowych wytwarzanych i deponowanych w Polsce. Odpady z górnictwa i przeróbki węgla kamiennego tradycyjnie stanowią najważniejszą ich grupę. Obecnie są one wytwarzane w ilościach rzędu 29–33 mln Mg/r, przy wykorzystaniu gospodarczym rzędu 85%. Odpady powęglowe dzieli się na dwie główne grupy: odpady górnicze (do 20%) z górniczych prac przygotowawczych i udostępniających, oraz odpady przeróbcze: gruboziarniste ze wzbogacania w zawiesinowych cieczach ciężkich, drobnoziarniste ze wzbogacania w osadzarkach, bardzo drobnoziarniste odpady flotacyjne. Wykorzystywane gospodarczo są głównie odpady gruboziarniste (zarówno górnicze, jak i przeróbcze). Główne kierunki ich zastosowań to: produkcja kruszyw do prac inżynierskich i budowy dróg, produkcja cementu i ceramiki budowlanej, odzysk węgla, stosowanie jako materiału podsadzkowego. W przypadku produkcji kruszyw, stosowane są dwa rodzaje odpadów: odpady powęglowe surowe oraz samoczynnie wypalony łupek powęglowy. Najważniejszym producentem kruszyw z odpadów powęglowych surowych jest Haldex S.A. z czterema zakładami przeróbczymi (dostarczającymi także łupek powęglowy do produkcji cementu lub ceramiki budowlanej, a także odzyskiwany węgiel) oraz dwoma węzłami krusząco-sortującymi. Łączna produkcja kruszyw w zakładach Haldex S.A. przekracza 3 miliony Mg/r. Produkcja kruszyw łupkoporytowych z łupka wypalonego jest prowadzona przez kilkanaście małych firm na łącznym poziomie ponad 0,5 mln Mg/r. Surowy łupek powęglowy znajduje zastosowanie do produkcji cementu i ceramiki budowlanej w ilości do 0,3 mln Mg/r. Odzysk węgla, prowadzony głównie w zakładach Haldex S.A., obecnie przekracza 0,15 mln Mg/r, podczas gdy produkcja granulowanych mułów węglowych w trzech instalacjach Haldex S.A. i dwóch instalacjach Tauron Wydobycie jest prawdopodobnie nawet kilka razy większa rzędu 0,6–0,7 mln Mg/r. W najbliższych latach nie należy się spodziewać wzrostu produkcji kruszyw łupkoporytowych, a także zużycia łupka surowego do produkcji cementu i ceramiki budowlanej. Dalszy wzrost jest natomiast możliwy w przypadku odzysku węgla z prowadzoną równolegle produkcją kruszyw z surowych odpadów powęglowych. Tym niemniej nie należy się spodziewać, że wszystkie wytworzone na tej drodze kruszywa znajdą zastosowanie gospodarcze, nawet na nasypy drogowe i obwałowania rzek w bliskim sąsiedztwie zakładów.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 4; 51-63
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Hornfels from Łażany and its impact on the functional properties of granodiorite aggregate
Hornfels z Łażan i jego wpływ na właściwości użytkowe kruszywa granodiorytowego
Autorzy:: Grzesik, Bartłomiej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1849585.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: granodiorite
hornfels
asphalt mix
wearing course
granodioryt
mieszanka mineralno-asfaltowa
warstwa ścieralna
Opis:: This paper presents the results of research on the admixture of other rock fragments in the granodiorite aggregate (two types of hornfels) produced in Łażany II quarry. It discusses the impact of these components on the selected chemical and mechanical properties important for the use of the aggregate in road construction. Analysed granodiorite grit is a high-class construction material suitable for bituminous mixtures. Its quality is verified in accordance with the PN-EN 13043 standard. The admixture of hornfels in aggregate composition is a consequence of the natural occuring this rock in the Łażany II granodiorite deposit in the Strzegom-Sobótka massif. As there is not selective exploitation of the deposit an extracted raw material is not separated during processing As a result, the aggregate, composed predominantly of granodiorite, comprises variable admixture of hornfels. Tests of properties, such as water absorption, resistance to freezing, resistance to fragmentation, crushing strength, carried out on grain populations of various petrographic types separated from the general samples, exhibit that the presence of hornfels in the aggregate has a beneficial effect, particularly on the mechanical parameters of the produced aggregate. Moreover, two varieties of hornfels differ in terms of some chemical properties (affinity with bitumen, presence of sulphides). These features may affect the durability of the aggregate in the wearing course which is directly influenced by the exterior conditions typical for road pavements.
W artykule przedstawiono wyniki badań obecnych w produkowanym w Łażanach kruszywie granodiorytowym domieszek innych fragmentów skał (dwóch odmian hornfelsu). Omówiono ich wpływ na kształtowanie wybranych właściwości chemicznych i mechanicznych, istotnych z uwagi na wykorzystanie wyrobu w drogownictwie. Badany grys granodiorytowy jest wysokiej klasy wyrobem budowlanym przeznaczonym do mieszanek mineralno-asfaltowych, którego jakość weryfikuje się zgodnie z normą zharmonizowaną PN-EN 13043. Domieszka ziaren kruszywa zidentyfikowanych jako hornfels jest konsekwencją naturalnej obecności tej skały w złożu granodiorytu Łażany II w masywie Strzegom-Sobótka. Podczas przeróbki surowce skalne występujące w złożu nie są separowane, a w efekcie kruszywo, którego dominującym składnikiem jest granodioryt, wykazuje także zmienną w czasie zawartość hornfelsu. Badania właściwości takich jak nasiąkliwość, mrozoodporność, odporność na rozdrabnianie, odporność na miażdżenie, przeprowadzone na populacjach ziaren różnych typów petrograficznych wyodrębnionych z próbek ogólnych dowodzą, że obecność hornfelsu w kruszywie ma korzystny wpływ zwłaszcza na poziom parametrów mechanicznych produkowanego kruszywa. Ponadto dwie odmiany hornfelsu wykazują zróżnicowanie w aspekcie niektórych cech chemicznych (powinowactwo z asfaltem, obecność siarczków). Cechy te mogą wpływać na trwałość kruszywa w warstwie ścieralnej pozostającej pod bezpośrednim wpływem zewnętrznych warunków typowych dla nawierzchni drogowych.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 85-102
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Polymorphic transformations of dicalcium silicates in steel slags used in the production of road aggregates
Przemiany polimorficzne krzemianów dwuwapniowych w żużlach stalowniczych stosowanych do produkcji kruszywa drogowego
Autorzy:: Jonczy, Iwona
Grzesik, Bartłomiej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2069762.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: steel slag
dicalcium silicate
artificial aggregate
żużel stalowniczy
krzemian dwuwapniowy
kruszywo sztuczne
Opis:: This paper presents results of mineralogical and chemical research connected with the polymorphic transformations of dicalcium silicates in aggregate based on open-hearth slag and also slags from the current production of EAF (electric arc furnaces), and LF (ladle furnaces). Particular attention was paid to the transformation of the polymorph β-Caub>2[SiO4] into the variant γ-Ca2[SiO4], which is undesirable from the perspective of using steel slags in road construction. A full mineralogical characterization of the tested metallurgical slags enabled the verification of the effectiveness of detecting the decomposition of dicalcium silicate in observations in UV light in line with the PN-EN 1744-1+A1:2013-05 standard. On the basis of the conducted research, it was found that in the aggregate based on open-hearth slags and in the EAF furnace slag, dicalcium silicates are mainly represented by the β-Ca2[SiO4] polymorph, accompanied by α’-Ca2[SiO4]. The slag from the LF furnace was characterized by a different composition, with a strong advantage (57%) of the α’-Ca2[SiO4] variety, with a 1% share of the β-Ca2[SiO4] and 15% of the γ-Ca2[SiO4]. It was found that the transformation of β-Ca2[SiO4] into γ-Ca2[SiO4] can take place only under certain conditions in the metallurgical process, but the process is not influenced by hyperergenic factors, as evidenced by the fact that after more than 100 years of storage of open-hearth slag, on the basis of which the aggregate was produced, it was primarily marked with all the variants of β-Ca2[SiO4], without the polymorph γ-Ca2[SiO4]. The comprehensive characterization of the slag phase composition requires use of an appropriately selected research methodology; this is of key importance prior to the secondary use of this material, especially in the presence of the γ-Ca2[SiO4] polymorph. It has been determined that the most accurate test results are obtained using the XRD technique. The method of determining the decomposition of dicalcium silicate according to the PN-EN 1744-1+A1:2013-05 standard proved to be unreliable. It seems that in the situation of using LF slag as an artificial aggregate, taking the test results according to the method described in the PN-EN 1744-1+A1:2013-05 standard as being decisive is very risky, especially on a large scale (e.g. in communication construction).
W artykule przedstawiono wyniki badań mineralogiczno-chemicznych dotyczące przemian polimorficznych krzemianów dwuwapniowych w kruszywie na bazie żużli martenowskich, a także w żużlach z bieżącej produkcji pieca elektrycznego EA F (Electric Arc Furnace) oraz pieca kadziowego LF (Ladle Furnace). Szczególną uwagę zwrócono na przeobrażenia polimorfu β-Ca2[SiO4] w odmianę γ-Ca2[SiO4], co jest niepożądanym zjawiskiem z punktu widzenia wykorzystania żużli stalowniczych w budownictwie drogowym. Pełna charakterystyka mineralogiczna badanych żużli posłużyła do weryfikacji skuteczności wykrywania rozkładu krzemianu dwuwapniowego w obserwacjach w świetle UV zgodnie z normą PN-EN 1744-1+A1:2013-05. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że w kruszywie na bazie żużli martenowskich oraz w żużlu z pieca EAF krzemiany dwuwapniowe są reprezentowane przede wszystkim przez odmianę β-Ca2[SiO4], której towarzyszy α’-Ca2[SiO4]. Żużel z pieca LF charakteryzował się natomiast odmiennym składem, z silną przewagą (57%) odmiany α’-Ca2[SiO4], przy 1% udziale odmiany β-Ca2[SiO4] oraz przy 15% zawartości odmiany γ-Ca2[SiO4]. Stwierdzono, że przemiana β-Ca2[SiO4] w γ-Ca2[SiO4] może zachodzić tylko w określonych warunkach w procesie metalurgicznym, na proces ten nie mają natomiast wpływu czynniki hipergeniczne, o czym może świadczyć fakt, że po około 100-letnim okresie składowania żużla martenowskiego, na bazie którego wyprodukowano kruszywo, oznaczono w nim przede wszystkim odmianę β-Ca2[SiO4], nie stwierdzając polimorfu γ-Ca2[SiO4]. Kompleksowa charakterystyka składu fazowego żużla wymaga zastosowania odpowiednio dobranej metodyki badawczej, zwłaszcza pod kątem obecności polimorfu γ-Ca2[SiO4], co ma kluczowe znaczenie przed wtórnym wykorzystaniem tego materiału. Stwierdzono, że najdokładniejsze wyniki badań uzyskuje się przy użyciu techniki XRD. Metoda oznaczania rozkładu krzemianu dwuwapniowego wg normy PN-EN 1744-1+A1:2013-05 okazała się zawodna. Wydaje się, że w sytuacji wykorzystania żużla po produkcji pieca LF jako kruszywa sztucznego, zwłaszcza na dużą skalę, np. w budownictwie komunikacyjnym, przyjęcie wyników badań zgodnie z metodą opisaną w normie PN-EN 1744-1+A1:2013-05 jako decydujące jest bardzo ryzykowne.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 4; 97--116
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Waloryzacja i hierarchizacja złóż kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w północno-wschodniej Polsce
Valorization and hierarchy of natural sand-gravel aggregates deposits in North-eastern Poland
Autorzy:: Kot-Niewiadomska, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394261.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: waloryzacja
hierarchizacja
kruszywa naturalne żwirowo-piaszczyste
północno-wschodnia Polska
valorization
hierarchy
natural sand and gravel aggregates
north-eastern Poland
Opis:: Celem artykułu była odpowiednia selekcja i uporządkowanie złóż perspektywicznych kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych północno-wschodniej Polski, pod względem atrakcyjności ich zagospodarowania, z uwzględnieniem czynników geologiczno-górniczych i środowiskowo-planistycznych. Waloryzacja opierała się na czterech kryteriach: złożowo-surowcowych, górniczych, środowiskowych i planistycznych. Przyjęte kryteria złożowo-surowcowe pozwoliły na wytypowanie do waloryzacji tylko 31 złóż, spośród ponad 1300 niezagospodarowanych lub zaniechanych w województwie warmińsko-mazurskim, mazowieckim i podlaskim. Niezbędne warunki, które złoża musiały spełnić to zasoby przekraczające 5 mln ton (przy punkcie piaskowym poniżej 50%) lub 20 mln ton (dla punktu piaskowego od 50 do 75%) w województwie podlaskim i warmińsko-mazurskim. Wyjątek stanowiło województwo mazowieckie, uznane przez autorów waloryzacji za region deficytowy. W takim przypadku punkt piaskowy kruszyw mógł znajdować się w przedziale 75-90% dla zasobów powyżej 5 mln ton. Kryteria górnicze określały stopień trudności eksploatacji złoża i odstawy surowca, natomiast środowiskowe i planistyczne wskazywały na ograniczenia dostępności złóż z uwagi na ochronę przyrody i sposób zagospodarowania powierzchni nad złożem. Przeprowadzona waloryzacja wskazała, że wysoką ochroną należy objąć 22% zasobów kruszyw naturalnych żwirowo-piaskowych w województwie mazowieckim, 30% w województwie warmińsko-mazurskim i aż 40% zasobów w województwie podlaskim. Do powszechnych ograniczeń w grupie kryteriów górniczych należy przynależność złóż do II grupy zmienności oraz znaczna odległość od potencjalnych odbiorców, rzadziej miąższość nadkładu. Wśród ograniczeń środowiskowych najczęstszą przyczyną utrudnionej dostępności jest występowanie obszarowych form ochrony przyrody (głównie obszary NATURA 2000, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu), ochrony wód podziemnych (Główne Zbiorniki Wód Podziemnych) oraz lasów ochronnych. Zdecydowanie mniejsze znaczenie w zakresie dostępności złóż mają ograniczenia planistyczne. Za najważniejsze uznać należy położenie kilku z nich w granicach pośredniej ochrony ujęć wód, co w chwili obecnej zupełnie wyklucza te złoża z możliwości eksploatacji.
This paper presents the appropriate selection and hierarchy of natural sand-gravel aggregates deposits in three voivodeships of North-eastern Poland (Mazowieckie, Podlaskie, and Warmińsko-Mazurskie Voivodeships), taking into account possibilities and limitations of their management. The schema of multicriterial valorization of mineral deposits was based on four separate groups of factors. The first group includes the quality of the mineral and the quantity of resources. Other criteria relate to geological-mining parameters of deposits and environmental or spatial planning limitations of deposits accessibility. On the basis of the first criterion, only 31 natural sand-gravel aggregates deposits in North-eastern Poland were selected to valorization. Resources of these deposits are larger than 5 million tons (sand point under 50 percent) or 20 million tons in the Podlaskie and Warmińsko-Mazurskie Voivodeship (sand point from 50 to 75 percent). The deposits of the Mazowieckie Voivodeship, which was recognized as an aggregate deficient region containing deposits with resources over 5 million tons but a sand point from 75 to 90 percent, were also taken into account. The paper also examines geological-mining criteria related to the geological structure of deposits and options for the transportation of raw materials to recipients. Environmental-spacial planning criteria indicated the possibility of deposits management taking into account environmentally protected areas, water protection, and land use. Valorization revealed that 22 percent of sand-gravel aggregates resources in the Mazowieckie Voivodeship, 30 percent in the Warmińsko-Mazurskie Voivodeship and 40 percent in the Podlaskie Voivodeship should be covered by high protection. All deposits belong to the second group of deposits' variability. Moreover, they are located a considerable distance from potential recipients. The most common environmental constraints are environmentally protected areas (Natura 2000 area, landscape parks, and areas of protected landscape) along with groundwater protection (quaternary main aquifers) and forests protection. Medial zones of water intakes protection are the most important factors among the spatial planning limits.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2012, 83; 97-106
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Wymywalność rtęci z węgli kamiennych i odpadów wydobywczych
The leaching of mercury from hard coal and extractive waste
Autorzy:: Klojzy-Karczmarczyk, Beata
Mazurek, Janusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394647.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: rtęć
zawartość całkowita
wymywanie
węgiel kamienny
skała płonna (kruszywa)
muły węgla kamiennego
mercury
total content
leaching
hard coal
gangue (aggregates)
hard coal sludge
Opis:: Celem badań jest określenie zawartości rtęci w węglach kamiennych, losowo pobranych z GZW oraz w produktach ubocznych wydobycia węgla (odpady wydobywcze świeże), czyli kruszywach i mułach węgla kamiennego, a także odpadach górniczych ze zwałowiska Siersza (odpady zwietrzałe). Do analizy przeznaczono 34 próbki. Określono zawartość całkowitą rtęci oraz wielkość wymywania rtęci z próbek stałych. Obliczono ponadto udział formy wymywalnej w całkowitej zawartości pierwiastka, czyli poziom uwalniania rtęci z materiału (poziom wymycia). Badania wielkości wymywania rtęci określono metodą statyczną z zastosowaniem testu wymywalności 1:10. Najwyższą możliwością wymywania rtęci charakteryzują się odpady zwietrzałe ze zwałowiska Siersza i nieco niższą analizowane węgle kamienne z Górnośląskiego Z agłębia Węglowego (GZW). Dla próbek węgla kamiennego zawartość rtęci całkowitej kształtuje się w granicach 0,0275–0,1236 mg/kg. Natomiast wielkość wymywania rtęci z próbek węgli kształtuje się na poziomie 0,0008−0,0077 mg/kg. Odpady świeże typu kruszywa charakteryzują się wyższą zawartością rtęci całkowitej we frakcji najdrobniejszej 0-6 mm w granicach 0,1377−0,6107 mg/kg i zdecydowanie niższą we frakcji 80–120 mm w granicach 0,0508−0,1274 mg/kg. Wielkość wymywania jest porównywalna w obydwu frakcjach i kształtuje się na poziomie 0,0008−0,0057 mg/kg. Muły węglowe charakteryzują się zawartością rtęci całkowitej na poziomie 0,0937−0,2047 mg/kg. Obserwuje się także niskie wartości wymywania na poziomie 0,0014−0,0074 mg/kg. Odpady górnicze zwietrzałe charakteryzują się zawartością całkowitą rtęci w granicach 0,0622−0,2987 mg/kg. Obserwuje się jednak zdecydowanie wyższe wartości wymywania z odpadów zwietrzałych niż z odpadów wydobywczych świeżych. Wielkość ta kształtuje się na poziomie 0,0058−0,0165 mg/kg. W węglach kamiennych pobranych z GZW poziom wymycia kształtuje się na średnim poziomie 4,7%. Odpady wydobywcze charakteryzują się dużą zmiennością udziału formy wymywalnej rtęci a różnice wynikają z czasu sezonowania próbek. Odpady czy materiały uboczne produkcji węgla kamiennego typu kruszywa oraz muły węglowe wykazują udział formy wymywalnej rtęci na średnim poziomie 1,7%. W odpadach zwietrzałych udział formy wymywalnej zdecydowanie wzrasta do 7,3%. Charakterystyka wymywania jest zróżnicowana dla różnych grup badanego materiału. Podstawowe znaczenie a wykazane w pracy, mają czynniki takie jak rodzaj i pochodzenie próbek, ich skład granulometryczny oraz czas sezonowania materiału.
The aim of the study is to determine the mercury content in hard coal, randomly taken from the U SCB and in by-products of hard coal mining (fresh mining waste), i.e. aggregates (gangue) and hard coal sludge and mining waste from the Siersza dump (weathered waste). The 34 samples were intended for analysis. The total mercury content and the amount of mercury leaching from solid samples was determined. The percentage of the leaching form in the total element content, i.e. the level of mercury release from the material (leaching level), was also calculated. The amount of mercury leaching was determined by a static method using a batch test 1:10. The highest possibility of leaching mercury is characterized by weathered waste from the Siersza dump and slightly lower analyzed hard coal from the U pper Silesian Coal Basin (USCB). For hard coal samples, the total mercury content is between 0.0275–0.1236 mg/kg. However, the amount of mercury leaching from coal samples is 0.0008–0.0077 mg/kg. The aggregate is characterized by a higher total mercury content in the finest fraction 0–6 mm, within 0.1377–0.6107 mg/kg and much lower in the 80-120 mm fraction, within 0.0508– –0.1274 mg/kg. The amount of elution is comparable in both fractions and amounts to 0.0008–0.0057 mg/kg. Coal sludge has a total mercury content of 0.0937–0.2047 mg/kg. L ow leaching values of 0.0014–0.0074 mg/ kg are also observed. Weathered mining waste has a total mercury content of 0.0622–0.2987 mg/kg. However, leaching values from weathered waste are much higher than from fresh mining waste. This value is 0.0058– –0.0165 mg/kg. In the hard coal extracted from U SCB, the leaching level is 4.7% on average. Mining waste is characterized by a large variation in the proportion of mercury leaching form and the differences result from the seasoning time of the samples. Waste or by-products of hard coal production, such as aggregates and coal sludge, show a mercury washout form at an average level of 1.7%. The proportion of leachable form in weathered waste increased strongly to 7.3%. Elution characteristics vary for different groups of materials tested. Factors such as the type and origin of samples, their granulometric composition and the seasoning time of the material are of fundamental importance and demonstrated in the work.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2019, 108; 141-153
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Aggregates production in Poland and other selected countries – an analysis of dependence on cement production
Produkcja kruszyw w Polsce i wybranych krajach – analiza zależności od produkcji cementu
Autorzy:: Baic, Ireneusz Ryszard
Kozioł, Wiesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216474.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: mineral aggregates
extraction monitoring
production forecasts
cement production
kruszywa mineralne
monitorowanie wydobycia
prognozy produkcji
produkcja cementu
Opis:: The growth of the global population, urbanization as well as economic and industrial development, affect the continuously increasing demand for mineral aggregates. The current assessed global production of mineral aggregates amounts to 50 billion Mg/year, which statistically approximates 6.5 Mg per an inhabitant of the globe. In terms of consumption volume, water is the only raw material ahead of aggregates. Despite such a great scale, in many countries and regions the extraction and production of aggregates belong to the least regulated sector of human activity. This refers particularly to the countries of Asia, Africa, and North America, where both the resources and the extraction of aggregates, particularly of sand and gravels, are either not monitored and registered. It significantly increases the negative impact on the natural environment, due to the destruction of riverbeds and oxbows, coastal erosion, drying up cultivation areas, etc. In the reports, local terminology of aggregates often functions, which makes it difficult to compare them and prepare appropriate balances. In order to regulate the unfavorable situation, one of the main conclusions of the Report (UNEP 2019) is the need of implementing a common requirement to plan and monitor the process of extraction of natural resources. The paper presents the possibility of forecasting the extraction and producing aggregates based on the consumption of cement, i.e. the basic building material. Although the analyzed coefficient of mineral aggregate production per unit of cement consumption (production) varies, its advantage is the fact that the production of cement is identified and taken into account in balances of industrial production of the majority of countries, whereas such identification for mineral aggregate production are still lacking.
Wzrost ludności świata, urbanizacja oraz rozwój gospodarczy i przemysłowy przyczyniają się do ciągłego wzrostu zapotrzebowania na kruszywa mineralne. Szacuje się, że obecna światowa produkcja kruszyw mineralnych wynosi około 50 mld Mg, co stanowi około 6,5 Mg na statystycznego mieszkańca. Pomimo tak dużej skali, w wielu krajach i regionach świata produkcja kruszyw należy do najmniej uregulowanych sektorów działalności człowieka. Dotyczy to szczególnie krajów Azji, Afryki i Ameryki Północnej, w których zarówno zasoby, jak i wydobycie kruszyw, szczególnie piasków i żwirów, nie są monitorowane i ewidencjonowane. Ma to duży wpływ na niekorzystne oddziaływanie na środowisko przyrodnicze w postaci niszczenia koryt rzek i starorzeczy, erozji wybrzeży morskich, wysychania obszarów uprawnych, itp. Często w sprawozdawczości oraz ewidencji funkcjonują lokalne nomenklatury nazewnictwa kruszyw, co utrudnia porównywanie i opracowywanie odpowiednich bilansów. W celu uregulowania niekorzystnej sytuacji, jeden z głównych wniosków Raportu UNEP 2019 stwierdza konieczność powszechnego wprowadzenia planowania i monitorowania procesu pozyskiwania kruszyw naturalnych. W pracy przedstawiono możliwość prognozowania wydobycia i produkcji kruszyw na podstawie zużycia cementu, podstawowego materiału budowlanego. Pomimo zróżnicowania wartości wskaźnika produkcji kruszyw mineralnych na jednostkę zużycia (produkcji) cementu, zaletą tego wskaźnika jest to, że produkcja cementu jest identyfikowana i uwzględniana w bilansach produkcji przemysłowej większości krajów (ponad 150), w odróżnieniu od braku takiej identyfikacji lub niedokładnej ewidencji dla produkcji kruszyw mineralnych.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2020, 36, 3; 59-74
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Możliwości zastosowania kamieni łamanych z polskich złóż dla potrzeb kolejnictwa
The possibility of use of the crushed stones from the mineral deposits in Poland for railway construction
Autorzy:: Radwanek-Bąk, B.
Miśkiewicz, W.
Brzeziński, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394389.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: kruszywa łamane dla kolejnictwa
klasyfikacja
złoża kopalin
Polska
crushed stones for railway construction
classification
mineral deposits
Polska
Opis:: Celem niniejszej pracy jest próba szczegółowej oceny kopalin skalnych z udokumentowanych złóż dla specyficznego kierunku zastosowań, jakim jest kolejnictwo. Bodźcem do przeprowadzenia takiej analizy jest planowane znaczne zwiększenie zapotrzebowania na naturalne kruszywa łamane dla kolejnictwa, związane z wieloletnim programem modernizacji sieci kolejowej w Polsce. Kruszywa takie muszą spełniać wysokie wymagania jakościowe, odznaczać się dużą wytrzymałością na ściskanie i zwięzłością, małą porowatością, całkowitą mrozoodpornością i odpornością na wietrzenie, a także odpowiednimi parametrami geometrycznymi. Punktem odniesienia analizy pozostają obowiązujące normy, w szczególności norma PN-EN 13450:2013 „Kruszywa na podsypkę kolejową". Jej założeniem jest odejście od powiązania wymagań jakościowych z konkretnymi rodzajami skał, a ukierunkowanie na deklarowanie jakości wyrobów gotowych i ich certyfikację. Powoduje to z jednej strony rozszerzenie potencjalnego spektrum rodzajów kopalin możliwych do wykorzystania w kolejnictwie, z drugiej - potrzebę weryfikacji i zróżnicowania jakościowego dużej grupy złóż. Efektem analiz i badań jest propozycja klasyfikacji udokumentowanych w Polsce złóż pod kątem przydatności zawartych w nich kopalin do produkcji kruszyw łamanych dla kolejnictwa. Brak możliwości bezpośredniego powiązania obecnych wymagań normowych z parametrami jakościowymi kopalin podanymi w dokumentacjach geologicznych złóż powoduje konieczność wypracowania odpowiedniej ich klasyfikacji. W zaproponowanej klasyfikacji podzielono złoża na 3 klasy o parametrach kopalin - najkorzystniejszych, korzystnych i miernych - dla produkcji tych kruszyw. Klasyfikacja taka, mimo że w odniesieniu do złóż rezerwowych ma charakter wstępny ze względu na niedostateczny stopień rozpoznania szczegółowych parametrów jakościowych kopalin i ich zmienności, może stanowić wskazówkę dla przyszłych inwestorów, ułatwiającą wybór złóż o oczekiwanych właściwościach technicznych kopalin.
The purpose of presented publication is a detail assessment of the rock quality from the Polish mineral deposits for the specific use in the railway construction. The impulse for this evaluation is the expected increase of demand for crushed stones for railways, related to the long-term program of the railway network modernization in Poland. The crushed stones for railway construction have to be high quality materials with a high strength, low porosity, high frost and weathering resistance, and some specific geometric parameters. The basis for the analysis should be a EU standard PN-EN 13450. Its founding seems to be focused on the declaring the quality of final products (crushed stones) and their certification, and derogate from direct relation to the types of rocks. It should be preferred because of increasing of the spectrum of raw materials (including secondary sources too), but due to the domination of primary sources (rocks from documented mineral deposits) the knowledge about their suitability is important for future proper management of the deposits. New standards also create a need for quality verification of many mineral deposits. As the result of the analysis, a proposal of classification of mineral deposits in the aspect of possible use of the rocks in the railway construction, has been presented. In the paper, a methodology and classification criteria were shown. According to the proposed classification all analyzed mineral deposits have been divided into 3 groups: most favorable, favorable and less favorable for crushed stones production for railway construction. Even though it is of preliminary nature, it should be helpful for future investors making it easier the selection of the deposits with the expected parameters.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 88; 209-223
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Charakterystyka surowcowa kruszywa dolomitowego na przykładzie kopaliny z Libiąża (region śląsko-krakowski)
Raw mineral characteristics of dolostone aggregates: an example of the rock from Libiąż (Cracow-Silesian region)
Autorzy:: Wyszomirski, P.
Przytuła, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/394766.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: dolomit diploporowy
dolomit kruszconośny
Libiąż
kruszywo łamane do betonu
Diplopora dolostone
ore-bearing dolostone
crushed aggregates for concrete
Opis:: Badania składu chemicznego i mineralnego wykazały, że w analizowanych próbkach skał ze złoża Libiąż - obok dominującego dolomitu - występują zmienne ilości kalcytu. Są one najmniejsze, niemal śladowe, w dolomicie diploporowym i wyraźnie większe w dolomicie kruszconośnym. Obie te odmiany reprezentują dolomity sparytowe o teksturze porowatej i bezładnej. Dolomit diploporowy jest zbudowany z ksenomorficznych, rzadziej hipautomorficznych kryształów dolomitu. Z drugiej strony dwie generacje dolomitu występują w dolomicie kruszconośnym: pierwsza - reprezentowana przez kryształy automorficzne i druga - przez kryształy ksenomorficzne. Na podstawie automatycznej analizy obrazu mikroskopowego badanych próbek stwierdzono, że wyraźnie mniejszą - w porównaniu z dolomitem diploporowym - porowatością całkowitą charakteryzuje się dolomit kruszconośny. Parametry fizyczno-mechaniczne dolomitów kruszconośnych - takie jak: wytrzymałość na ściskanie, gęstość pozorna, nasiąkliwość, porowatość całkowita, mrozoodporność - są korzystniejsze w porównaniu z dolomitami diploporowymi. Przemawia to za stosowaniem dolomitów kruszconośnych ze złoża Libiąż do produkcji kruszyw łamanych do betonu. Ponadto, takie ich wykorzystanie jest uzasadnione tym, że odmiana ta nie może być - w przeciwieństwie do dolomitów diploporowych - używana do produkcji elementów kamiennych ze względu na niejednolitą barwę i często zbyt cienkie uławicenie w złożu.
Investigations of chemical and mineralogical composition have pointed out that in analysed rock samples of Libiąż deposit - apart from dominant dolomite - occur changeable amounts of calcite. These amounts are the smallest, nearly vestigial, in Diplopora dolostones and remarkable greater in ore-bearing ones. Both the varieties of dolostone are represented by sparitic dolostones of porous and random texture. Diplopora dolostone is formed by xenomorphic, rarely hipautomorphic crystals of dolomite. On the other hand, two generations of dolomite occur in ore-bearing dolostones: the first - represented by automorphic crystals, and the second - by xenomorphic ones. On the basis of automatic analysis of microscopic images of samples studied it has been stated that distinctly smaller - in comparison to Diplopora dolostones - total porosity is typical of ore-bearing dolostones. Physico-mechanical parameters of ore-bearing dolostones - such as: compressive strength, apparent density, water absorption, total porosity, freeze resistance - are more favorable in comparison to Diplopora dolostones. It supports applying ore-bearing dolostones of Libiąż deposit for the production of crushed aggregates for concrete. Moreover, it is justified by the fact that ore-bearing dolostones - contrary to Diplopora ones - carnot be used as facing stone elements because of diversified color and often very thin begging in deposit.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2010, 79; 213-222
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "kruszywa" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język