Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "philosophy of science" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    W stronę racjonalistycznej utopii. Wspomnienie o Januszu Goćkowskim
    Towards a Rationalistic Utopia. A Tribute to Janusz Goćkowski
    Autorzy:
    Woroniecka, Grazyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577640.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    PHILOSOPHY OF SCIENCE
    Opis:
    The paper presents an attempt at synthetic expression of main ideas forming the scientific output of Professor Janusz Gockowski. His works are interpreted as multi-layered attempt at forming a rationalistic utopia that would provide science, as a specifically human capacity of aspiring to knowledge, a due place in institutional and axiological structure of contemporary world. This project consists of various layers: critical, diagnostic, therapeutic and descriptive-analytic that complement each other and form together an original and impressive work.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 2(188); 183-190
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siateczkowy model rozwoju nauki a struktura racjonalnego działania
    The Reticulated Model of Scientifi c Change and the Structure of Rational Action
    Autorzy:
    Michalska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577750.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    PHILOSOPHY OF SCIENCE
    RATIONALITY
    Opis:
    In the paper I put to analysis the reticulated model of scientific change, introduced by Larry Laudan in his Science and Values, aiming at reconstruction of the concept of rationality it presupposes. In elaborating on the model's structure I draw on Jurgen Habermas' s theory of speech acts and discuss the concept of instrumental rationality. I argue that in the area of philosophy of science, the model heralds the demise of a classical ideal of rationality, based solely on the notion of justification of judgments. My claim is that reticulated model demands that the analytical paradigm, the scope of which remains confined to a semantic dimension of science, should be replaced with a properly understood instrumental model of rationality, displaying both semantic and pragmatic facet of cognition.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 1(187); 41-58
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcja i cele nauki – zarys problematyki metodologicznej
    THE FUNCTION AND AIMS OF SCIENCE – AN OUTLINE OF METHODOLOGICAL PROBLEMS
    Autorzy:
    Strawiński, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577385.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    METHODOLOGICAL AIMS OF SCIENCE
    EXPLANATIONS OF PHENOMENA
    PHILOSOPHY OF SCIENCE
    Opis:
    The principal function of science is striving for knowledge; cognitive aims and values identified by methodology should serve this function. Critical rationalist K. Popper pointed to ever better explanations of phenomena as the aim of science. Apart from the causal explanation by means of natural laws, functional (e.g. in biology) and intentional explanations (e.g. in psychology) are possible, as well. According to some authors (Elster, Grobler), the functionalism in the social sciences is based on an analogy with the biological evolution. Attempts to give intentional explanations disclose the great complexity of cultural and social interpersonal interactions. Besides, the explanation of phenomena takes different forms depending upon the type represented by a particular domain of science. In the 20th-century philosophy of science, one can distinguish four main currents: logical, methodological, historical and sociological; the function and the aims of science were presented within these currents in different ways. I illustrate this diversity by an example of possible interpretations of the discovery of DNA structure. Subsequently, I refer to the position of N. Koertge – an American supporter of Popperian approach – who rightly resists claims that non-cognitive values should be included in science into the context of justification. At the end, I remind K. Ajdukiewicz’s views on the topic of the aims of science.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 3(189); 323-337
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem aksjomatyzacji teorii socjologicznych
    THE PROBLEM OF SOCIOLOGICAL THEORIES AXIOMATIZATION
    Autorzy:
    Szmatka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/427041.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    PHILOSOPHY OF SCIENCE
    SOCIOLOGICAL THEORIES
    THEORETICAL STATEMENTS
    THEORY AXIOMATIZATION
    VALUE OF INFORMATION
    Opis:
    The author presents the features of axiomatized theories, and - as a keen supporter of a view that sociological theories can be axiomatized - suggests that informal axiomatization is most suitable for sociological theories. Departing from the rules for statement proving presented by Karl Popper the author analyses three interrelated values describing a theoretical statement: universality, precision and value of information. In this perspective theoretical statement is a statement which possesses high value of information, which has not been falsified. In the last part of the article the author undertakes a set of deductive procedures in order to axiomatize the conflict within a role and conflict of roles theory. He concludes that axiomatization leads to higher accuracy of theoretical apparatus, makes theories more valuable in explanatory and heuristic terms and allows undertaking methodological operations new to sociological theories such as theoretical reduction.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2011, 1(200); 157-182
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Science of science at Sussex University
    Naukoznawstwo na Uniwersytecie w Sussex
    Autorzy:
    Outhwaite, William
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577313.pdf
    Data publikacji:
    2017-07
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    SPRU
    Science of Science
    philosophy of science
    sociology of science
    science policy
    naukoznawstwo
    filozofia nauki
    socjologia nauki
    polityka naukowa
    Opis:
    The aim of this paper is to discuss the history of the Science Policy Research Unit and place it within the broader framework of the University of Sussex and the intellectual context of the period. This brief introduction helps to understand the origins of the Unit and the role played by such figures as Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, and Roy MacLeod. The description of intellectual context includes the influence of sociological approaches to science which were strong in the second half of the 20th century.
    Celem artykułu jest omówienie historii jednostki badawcze Science Policy Research Unit, wskazanie jej miejsca i sposobu funkcjonowania w ramach struktur Uniwersytetu w Sussex oraz przedstawienie kontekstu „intelektualnego” towarzyszącego jej powstaniu. To krótkie wprowadzenie pozwala zrozumieć genezę powstania jednostki oraz rolę jaką odgrywali w niej m.in. Chris Freeman, Geoffrey Oldham, Jackie Fuller, czy Roy MacLeod. Opis kontekstu „intelektualnego” dotyczy głównie wpływu podejść socjologicznych na naukę, które były szczególnie silne w drugiej połowie 20. wieku.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2017, 53, 2(212); 149-156
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chocholi taniec. O krytyce teorii aktora-sieci w An Invasion of Tricksters Michała Kaczmarczyka
    The Dance of a Straw Man. On Criticism of Actor-Network Theory in Michał Kaczmarczyk’s An Invasion of Tricksters
    Autorzy:
    Afeltowicz, Łukasz
    Pietrowicz, Krzysztof
    Sojak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/427559.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    teoria aktora-sieci
    konstruktywizm
    wojny o naukę
    filozofia nauki
    actor-network theory
    constructivism
    science wars
    philosophy of science
    Opis:
    W polskiej socjologii panuje szereg nieporozumień wokół teorii aktora-sieci (ANT). Świetnie obrazuje to tekst An Invasion of Tricksters. Niniejszy artykuł jest odpowiedzią na jego zarzuty. Ambicje naszego tekstu wykraczają poza ukazanie błędów interpretacyjnych i innych niedostatków tego artykułu. Przede wszystkim konfrontujemy tu rożne strategie korzystania przez socjologów z ustaleń filozoficznych i omawiamy ich przydatność naukową. Dodatkowo oferujemy własną, wewnętrzną krytykę ANT.
    In Polish sociology, there are many misunderstandings about actor-network theory (ANT). This is well illustrated by Michał Kaczmarczyk’s article entitled An Invasion of Tricksters. We respond to his criticism. Our ambitions, however, go beyond an exposition of Kaczmarczyk’s interpretative errors and other deficiencies of his argumentation. Primarily, we confront various strategies for the use of philosophical findings in social research and discuss their scientific utility. Also, we offer an alternative, internal criticism of ANT.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2020, 2(237); 5-28
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socjologia narodu w kryzysie. Krytyczne wprowadzenie
    Sociology of Nation and Nationalism in Crisis. A Critical Introduction
    Autorzy:
    Łuczewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2135387.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    socjologia narodu
    kryzys
    teorie narodu
    filozofia nauki
    Sociology of nation and nationalism
    philosophy of science
    crisis
    theories of nations and nationalism
    Opis:
    Według powszechnej opinii badaczy socjologia narodu znalazła się w kryzysie. Z reguły jednak tej słusznej konstatacji nie towarzyszy pogłębiona diagnoza objawów i przyczyn kryzysu dyscypliny. Co gorsza, nie wiadomo, czym socjologia narodu jest – i czy w ogóle jest. Nie wiadomo, czym jest i czego dotyczy kryzys. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na te pytania. Aby zdefiniować narodoznawstwo, rekonstruuję rdzeń czterech głównych teorii narodu. Jednak samo istnienie aż czterech teorii jest pierwszym objawem impasu w dyscyplinie. Aby go przezwyciężyć, należy do socjologii narodu wprowadzić kryterium pozwalające oddzielić to, co powinno do niej należeć, od tego, co nie powinno, czyli dojrzałą socjologię narodu od niedojrzałej. Uważam, że możliwe do zaakceptowania przez socjologów kryterium nakłada na tworzone przez nich teorie trzy warunki: (a) integracji, (b) dynamiki, (c) elastyczności. Te kryteria pozwalają mi następnie opisać i ocenić poszczególne teorie, a jednocześnie – kolejne wymiary kryzysu.
    Sociology of nation and nationalism is in a crisis - this is a common claim among contemporary theorists. As a rule, however, this claim is not accompanied by an in-depth analysis of symptoms and causes of the crisis. Worse still, it is not certain whether there is any sociology of nation and nationalism and what it is. In consequence, we do not know, what the crisis is about and whose crisis it is. The goal of this paper is to answer these questions. To defi ne naciology, I reconstruct cores of four main theories of nation and nationalism. Yet the sole existence of four theories is a symptom of the crisis. To overcome it, we should introduce a criterion which would distinguish what should be included into the discipline and what should not. Accordingly, I claim that we should impose three conditions on our theories: (a) integration, (b) dynamics, (c) elasticity. These criteria, for their part, allow me to describe and evaluate four theories and, at the same time, the dimensions of the crisis.
    Źródło:
    Studia Socjologiczne; 2010, 4(199); 7-35
    0039-3371
    Pojawia się w:
    Studia Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę logicznej struktury narracji historycznych. Wywiad z Paulem A. Rothem
    Towards a Logical Structure of Historical Narrative. Conversation with Paul A. Roth
    Autorzy:
    Kowalewski Jahromi, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080830.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    historical interview
    Paul A. Roth
    Holocaust
    historical explanation
    philosophy of science
    wywiad historyczny
    wyjaśniania historyczne
    filozofia nauki
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    This interview with Paul Roth was conducted after a symposium dedicated to his latest book The Philosophical Structure of Historical Explanation, which took place at the European Network for Philosophy of Social Sciences conference on August 30, 2019. This interview is authorised. Translation from English and all footnotes – Piotr Kowalewski Jahromi.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2020, 50; 487-504
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gaston Milhaud and the French conventionalist circle
    Gaston Milhaud a środowisko francuskiego konwencjonalizmu
    Autorzy:
    Gmytrasiewicz, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096100.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G. Milhaud
    H. Poincaré
    P. Duhem
    E. Boutroux
    philosophy of science
    conventionalism
    epistemology
    francuski konwencjonalizm w filozofii nauki
    współczesna filozofia nauki
    Opis:
    The end of the nineteenth century was the period when revolutionary scientific discoveries challenged well-established theories, forcing both philosophers and scientists to ask questions about the nature and certainty of scientific knowledge. A group of French scientists not only performed a thorough critique of contemporary science and its history but proposed a new model that adequately described the development of scientific knowledge. Gaston Milhaud made a significant contribution to this new description of knowledge creation. He is however rarely mentioned in the context of the theory of knowledge and remains overshadowed by his famous colleagues. Despite the fact that more than a hundred years have passed since the conventionalist philosophy of science was formulated, H. Poincaré’s, P. Duhem’s and G. Milhaud’s positions have not gained much popularity beyond the circle of philosophers of science. This article briefly outlines personal relationships within French conventionalist circle, presents important results of Milhaud’s analysis, and the reasons why philosophers do not recognize the role he played in creating a new model for the development of scientific knowledge.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 63-81
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teza Duhema czy teza Duhema-Milhauda?
    Duhem Thesis or Duhem-Milhaud Thesis?
    Autorzy:
    Szlachcic, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096028.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G. Milhaud
    P. Duhem
    Duhem Thesis
    French conventionalism in the philosophy of science
    conventionalism
    philosophy of empirical sciences
    teza Duhema
    francuski konwencjonalizm w filozofii nauki
    konwencjonalizm
    filozofia nauk empirycznych
    Opis:
    I give arguments supporting the claim that one of the most prominent methodological results of French conventionalism – rejection of the possibility of a crucial experiment in mature empirical sciences – was formulated simultaneously by Pierre Duhem and Gaston Milhaud in 1894. Thus, I attempt to question the standard approach in philosophy and methodology of science, which attributes the said result exclusively to Duhem. I am building my case of Milhaud’s true contribution to the debate on the rejection of the existence of the experimentum crucis, made in his PhD thesis Essai sur les conditions et les limites de la certitude logique.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 83-105
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o status poznawczy hipotezy uszkodzeń reperfuzyjnych we współczesnej kardiologii
    Controversy over the Cognitive Status of Lethal Reperfusion Injury Hypothesis in Contemporary Cardiology
    Autorzy:
    Rzepiński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577843.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    CARDIOLOGY
    METHODOLOGY OF SCIENCE
    PHILOSOPHY OF MEDICINE
    REPERFUSION INJURY
    Opis:
    This article presents selected aspects of the discussion on the cognitive status of explanatory hypotheses that were formulated at the end of the 20th century in cardiology in relation to abnormal phenomena observed in clinical practice. The aim is to provide a critical analysis of the validation process for such hypotheses. We are going to point out how their formulation contributed to the creation of three dimensions of the dispute: methodological, ontological and pragmatic. We will argue for the two theses. Firstly, due to the non-falsifiability of formulated explanatory hypotheses an instrumental attitude was adopted. Secondly, it will be demonstrated that adopted cognitive attitudes influenced the evaluation of clinical situations, and as a result, they had an impact on the decision-making process.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 1(187); 87-112
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka o zrównoważeniu – w poszukiwaniu transdyscyplinarnej metodologii
    Sustainability science – in the search of a transdisciplinary methodology
    Autorzy:
    Bremer, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/577416.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    zrównoważenie
    zrównoważony rozwój
    nauka o zrównoważeniu
    silne zrównoważenie
    słabe zrównoważenie
    filozofia nauki
    nauka jako Wissenschaft
    nauka jako nauki przyrodnicze
    normatywność
    mono-, multi-, inter-, transdyscyplinarność
    zaangażowanie polityczne, ekonomiczne i społeczne
    sustainability
    sustainable development
    sustainability science
    strong sustainability
    weak sustainability
    philosophy of science
    science as Wissenschaft
    science as the natural sciences
    normativity
    mono-, multi-, inter-, transdisciplinarity
    political, economical and social engagement
    Opis:
    Stosowane obecnie metodologie badań naukowych są często zbyt jednostronne i ograniczone, aby mogły zająć się kompleksowymi problemami zrównoważonego rozwoju. Przyjmując podaną przez Komisję Brundtland (1987) defi nicję zrównoważenia analizujemy najpierw pojęcia silnego (strong sustainability) i słabego zrównoważenia (weak sustainability), które oceniamy od strony fi lozofi i nauki w rozumieniu K. Poppera, T. Kuhna i M. Webera. Zakładając weberowskie rozumienie nauki – jako nauki uwzględniającej normatywność w sensie Wissenschaft – skupiamy się na przedstawieniu transdyscyplinarnej metody badań nad silnym zrównoważeniem. Metoda ta: (a) uzupełnia multi- i interdyscyplinarne metody badań, (b) łączy ze sobą doświadczenie naukowe i pozanaukowe, (c) jest więc tym samym widziana jako najwyższa forma scalania ze sobą różnych dyscyplin oraz kwestii praktycznych. Celem rozwiązania poszczególnych problemów zrównoważonego rozwoju konieczne jest bowiem nie tylko poszukiwanie złożonych modeli naukowych lecz przede wszystkim podejmowanie decyzji dotyczących realizacji przedsięwzięć wymagających politycznego zaangażowania rządów państw, samorządów, a także pojedynczych obywateli.
    Current methodologies of scientifi c research are often too one-sided and limited to properly address the complex issues involved in sustainable development. Assuming the defi nition of sustainability put forward by the 1987 Brundtland Commission, we shall fi rst analyze the concepts of strong and weak sustainability, which we shall evaluate from the perspective of the philosophy of science, as construed by Popper, Kuhn and Weber. Assuming a Weberian understanding of science as a discipline seeking to take account of normativity in the sense implied by the term Wissenschaft, we shall focus on the presentation of a transdisciplinary approach to research into strong sustainability. Of this approach, it may be said that it (a) complements multi- and interdisciplinary research methods, (b) combines scientifi c and non-scientifi c forms of experience with one another, and (c) can, thanks to this, be regarded as furnishing the highest level at which different disciplines and practical issues can be merged. In order to successfully address specifi c problems of sustainable development, it is necessary not only to search for complex scientifi c models, but also, above all, to make decisions about the realization of initiatives that require political involvement on the part of national governments, local authorities and individual citizens.
    Źródło:
    Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 1(207); 15-32
    0044-1619
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Naukoznawstwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gaston Milhaud: philosophy, science and rationality
    Gaston Milhaud – filozofia, nauka, racjonalność
    Autorzy:
    Kleszcz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096158.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G. Milhaud
    French conventionalism
    history of science
    concepts and principles of science
    free creation in science
    relationship between science and philosophy
    konwencjonalizm francuski
    historia nauki
    pojęcia i zasady nauki
    swobodna aktywność w nauce
    relacja nauka-filozofia
    Opis:
    Gaston Milhaud (1858–1918) was a French modern philosopher, who, having started from mathematics, came to philosophy (especially epistemology) and history of science. His works on the history of science were devoted to Greek science and modern science. Milhaud in his papers claimed that important concepts and principles of science (in different disciplines) result from decisions that simultaneously transcend both experience and logic. He emphasized the role of free creation and activity of the mind. The author discusses central problems of Milhaud’s thought, especially the problem of the relationship between science and philosophy.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 45-62
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies