Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Architektura" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 100
Tytuł:
Gra brył w świetle, czyli rola słońca w architekturze
The play of masses in the light, or the role of the sun in architecture
Autorzy:
Ciuła, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/131761.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura energooszczędna
architektura słoneczna
architektura zrównoważona
energy-efficient architecture
solar architecture
sustainable architecture
Opis:
W 1969 roku miała miejsce XXIV Sesja Generalna ONZ na temat aktualnego stanu środowiska na świecie. Raport U. Thanta ostrzegał przed postępującą degradacją natury. Konieczna stała się zmiana systemu wartości. Od lat 70 ochrona przyrody jest priorytetem. Rozpoczęła się era budownictwa zrównoważonego, w którym słońce odgrywa kluczową rolę. Celem artykułu jest przypomnienie istotności słońca w kształtowaniu architektury na przestrzeni wieków, oraz próba oceny jego ważności w przyszłości budownictwa.
In 1969, the XXIV UN General Session on the current state of the world’s environment took place. U. Thant’s report warned against the ongoing degradation of nature. It was necessary to change the system of values. Nature protection has been a priority since the 1970s. The era of sustainable building has begun, in which the sun plays a key role. The aim of the article is to remind the significance of the sun in shaping architecture over the centuries, and an attempt to evaluate its validity in the future of construction.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2018, 46; 111-125
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rooted architecture: on Kengo Kuma’s architectural idea
Architektura zakorzeniona. O idei architektonicznej Kengo Kumy
Autorzy:
Stec, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2200379.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
place
environment
architecture
natural architecture
organic architecture
miejsce
środowisko
architektura
architektura naturalna
architektura organiczna
Opis:
This paper presents the unique value of Kengo Kuma’s idea of rooted architecture that results from an innovative approach to the environment. This idea could be the basis for a new paradigm of an architecture befitting of our times, in which the natural environment is degraded. The study was based on an analysis of texts by and on Kuma, supported by references to a selection of his projects. The features of rooted architecture in Kuma’s idea as well as the organicity of rooted architecture, its presentation in Japanese and Western tradition and its radical nature are discussed. The results of this study are: an indication of the link between rooted and organic architecture in Kuma’s original approach, the unique value of the idea of rooted architecture as a new approach to the environment, and the presentation of this idea as a design method based on an interrelation between a place and the human body.
Artykuł przedstawia szczególną wartość idei architektury zakorzenionej Kengo Kumy, wynikającą z innowacyjnego podejścia do środowiska. Idea ta może stanowić podstawę nowego paradygmatu architektury - odpowiedniego dla obecnych czasów degradacji środowiska naturalnego. Jako metodę pracy przyjęto analizę tekstów Kumy i tekstów jemu poświęconych, popartą odniesieniami do wybranych realizacji Kumy. Omówiono cechy architektury zakorzenionej i organicznej w myśli Kumy oraz organiczność architektury zakorzenionej, a także jej ujęcie w tradycji japońskiej i zachodniej, podkreślając jej radykalność. Wynikami badania są: wskazanie powiązania architektury zakorzenionej z organicznością w autorskim ujęciu Kumy, wskazanie wartości idei architektury zakorzenionej jako nowego podejścia do środowiska, a także przedstawienie tej idei jako metody projektowania architektury bazującej na wymiennej relacji między miejscem i ciałem człowieka.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2022, 50; 311--327
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna architektura chińska drugiej fali
Contemporary Chinese architecture of the second wave
Autorzy:
Ingarden, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/131806.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura chińska
modernizm
architektura współczesna
Chinese architecture
modernism
contemporary architecture
Opis:
Artykuł przedstawia dwa pokolenia chińskich architektów (architekci tzw. Pierwszej i Drugiej Fali), działających w okresie post-Mao, czyli od czasu wprowadzenia reform Deng Xiaopinga. Zasadniczym celem artykułu jest przedstawienie prac najmłodszych architektów Drugiej Fali i próba ich charakterystyki. Przykłady ilustrujące artykuł to realizacje takich biur jak: META-Project (Wang Shuo), TAOA (Tao Lei), ZAO/standardarchitecture (Zhang Ke), Zhao Yang Architects oraz DnA_Design and Architecture (Xu Tiantian). Wybrane realizacje są z pewnością inspirującym przykładem eksperymentalnej chińskiej architektury ostatnich lat – architektury krytycznej, która w reakcji na błędy poprzednich lat, związane z ekstensywną modernizacją miast, starała się odbudować relację z utraconą tradycją, kierować swoją uwagę na człowieka, świadomego swojego miejsca we współczesnym świecie, jak również swojego dziedzictwa. Artykuł został opracowany na podstawie materiałów źródłowych pozyskanych bezpośrednio z biur architektonicznych w ramach pracy autora nad wystawą Współczesna Architektura Chin. Modernizm udomowiony, której autor był pomysłodawcą i, wraz z prof. Wang Lu (Tsinghua Univ, Pekin), współkuratorem. Wystawa została zaprezentowana w Muzeum Manggha, jej otwarcie towarzyszyło Biennale Architektury w Krakowie w roku 2017.
The article presents two generations of Chinese architects (architects of the so-called First and Second Wave) operating in the post-Mao period, that is, since the reforms of Deng Xiaoping. The main purpose of the article is to present the works of the youngest architects of the Second Wave and try to characterize them. Examples illustrating the article are the realizations of such offices as: META-Project (Wang Shuo), TAOA (Tao Lei), ZAO/standardarchitecture (Zhang Ke), Zhao Yang Architects and DnA_Design and Architecture (Xu Tiantian). Selected projects are certainly an inspiring example of the experimental Chinese architecture of recent years – critical architecture, which in response to the mistakes of previous years, associated with extensive modernization of cities, tried to rebuild the relationship with the lost tradition, direct and focus its attention to problems of locality and man and his heritage in the modern world. The article was compiled on the basis of source materials obtained directly from architectural offices as part of the author’s work on the exhibition Contemporary Architecture of China, Localized Modernism. The author together with prof. Wang Lu (Tsinghua Univ., Beijing) were co-curators of this first presentation of Chinese architecture in Poland. The exhibition was presented at the Manggha Museum, its opening was accompanied by the Architecture Biennial in Krakow in 2017.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2018, 46; 161-176
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Willa Lubomirskich przy ulicy Narbutta w Warszawie. Dzieje projektu i budowli
Lubomirski family villa at Narbutta street in Warsaw. History of the design and the building
Autorzy:
Chodyko, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145921.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Warszawa
architektura willowa
architektura dwudziestolecia międzywojennego
Warsaw
villa architecture
architecture of 1920s
Opis:
Willa Lubomirskich należy do obiektów, które powstawały równolegle z kształtowaniem się planu urbanistycznego Mokotowa. Pierwszy projekt budynku autorstwa Teodora Łapińskiego powstał w 1922 r. Jego formę architektoniczną cechuje tradycjonalizm, nawiązujący do klasycyzmu francuskiego. W kolejnym projekcie z 1924 r. klasyczny detal architektoniczny budowli został poddany wpływom modernistycznym. Zmiany widoczne są w ujednoliceniu szerokości okien obu kondygnacji, zastąpieniu naczółków okiennych purystyczną dekoracją w kształcie zgeometryzowanych klińców, umieszczeniu uproszczonych pilastrów na narożach. W elewacja frontowa została wypełniona płycinami. Ich górną partię wypełniły reliefy o tematyce mitologicznej. Nacechowana subtelnym erotyzmem tematyka reliefów umieszczonych w wersji projektu z 1924, a także aluzyjna, lecz jednak rozpoznawalna reminiscencja architektoniczna siedziby Petit Trianon - w sposób jednoznaczny określa ją jako rezydencję kobiecą. W momencie realizacji projektu budynek faktycznie należał do kolejnych właścicielek: Marii Dunin-Markiweicz von Wiesenbach, a następnie księżnej Teresy Lubomirskiej. Ostateczny projekt Adolfa Buraczewskiego z 1928 nie wniósł większych zmian oprócz dyspozycji kilku pomieszczeń. Budowla ma charakter miejskiej "willi z ogrodem". Jej tradycja w Warszawie ukształtowała się w XIX w. i utrzymywała się w ekskluzywnych rezydencjach warszawskich dwudziestolecia międzywojennego. Dyspozycja wnętrza opiera się na rozwiązaniu w postaci dwupoziomowego hallu z otwartymi schodami i obiegającymi ściany galeriami. Element ten obecny w willach warszawskich końca XIX w., przejęty został z rozwiązań XIX wiecznego domu angielskiego a swą genezą sięga willi palladiańskiej. Forma budowli pozostała niejako ponadczasowa, a zarazem elitarna, w której pamięć "belle epoque" swobodnie wiąże się ze współczesnością, a forma budowli jest wyrazem ciągłości idei określonego sposobu i standardu życia. Wnętrze budynku uległo wypaleniu w akcji systematycznego niszczenia miasta po upadku powstania warszawskiego w 1944 r. Remont zniszczeń wojennych nastąpił w 1946. W 1948 r. posesję otoczono od strony ulicy Narbutta ogrodzeniem z regularnie powtarzającym się murowanym łącznikiem w kształcie fragmentu belkowania dźwiganego przez parę kolumn toskańskich. Po wojnie budynek był rezydencją prymasa Augusta Hlonda, a w 1949 stał się siedzibą parafii pod zarządem zakonu jezuitów. Zmiana właściciela i związane z tym utworzenie parafii wpłynęło na istotne przekształcenia budynku do celów religijnych i kultowych. Mimo pełnionych funkcji zewnętrzny wygląd budynku nie uległ zmianie, zachowując wygląd architektury luksusowej dwudziestolecia międzywojennego.
The Prince Lubomirski Villa at 21 Narbutta Street, Warsaw was built after WW I, at the time when the whole area of the city's Southern suburb of Mokotów was taking its urban shape. The first design of the villa was drawn by Teodor Łapiński in 1922 in the traditional French classicism manner. In the subsequent design, of 1924, classical details of the building were modified leaning to the modernist fashion. The changes can be traced in compositional patterns such as unification of window widths at two levels of the façade, the replacement of windows pediments with purist decoration of geometric arch stones, and simplified corner pilasters. The front elevation was filled with panels decorated at their upper parts with mythological theme reliefs. The subtle erotic decoration of this design, as well as some noticeable architectural reminiscence with the Petit Trianon - "defines" the building as a feminine residence. In fact the villa at the time of its construction was owned by Marie Dunin-Markiewicz von Wiesenbach, and then by Princess Teresa Lubomirska. The latest version of the villa design, by Adolf Buraczewski, dated 1928, did not actually differ from the previous ones, apart from some simplifications referring to the shape of inner spaces, including the main lobby and stairs. The type of building can be counted among urban villas - as "a villa with a garden". The tradition of such a building pattern evolved in Warsaw in the 19th century and continued through the whole inter-war period (1918 - 1939), as a type of "prestigious urban residence". The interior space of that type of building was designed around a double volume central lobby with open stairs and surrounding galleries. This was a rule in the majority of 19th century Warsaw villas. The concept followed 19th century English houses, but its "genesis" is earlier and can be found in Palladian models of 16th century Italian villas. The spatial pattern of the villa is in a way "timeless", and "elite". In its concept a memory of the "belle époque" easily corresponds with modernity and the form of the building is an expression of the continuity of a certain style and living standard. The interior of the villa was burned by German Nazis in a planned action of annihilation of the city heritage after the fall of Warsaw Rising of 1944. Reconstruction started in 1946. In 1948 the site of the villa from the North (along Narbutta street) was fenced with a metal grill divided vertically with a rhythm of double Tuscan columns covered with architraves. After WW II the villa became a seat of the Cardinal August Hlond - Primate of Poland. Since 1949 it has belonged to the local Roman Catholic Parish and is administered by the Jesuits. The change of ownership and adjustments of the building to religious purposes caused substantial inner modifications. But the external appearance of the building has not changed so its appearance can still be an illustration of luxurious Warsaw architecture of the interwar period.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2011, 56, 3; 93-103
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe uwarunkowania – wielki zakręt oraz dalsze widoki
New conditions - the great turn and further prospects
Autorzy:
Kosiński, W.
Zieliński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/131725.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura
architektura krajobrazu
nowe uwarunkowania
Teka
urbanistyka
architecture
landscape architecture
new conditions
urban planning
Opis:
Artykuł naświetla obecną sytuację czasopisma w kontekście przemian na niwie polskiej nauki, a konkretnie sposobu jej organizacji. Teka Komisji Urbanistyki i Architektury krakowskiego oddziału PAN to naukowy periodyk liczący już pięćdziesiąt lat i cieszący się uznaniem polskiego środowiska badaczy z dziedzin architektury, urbanistyki oraz im pokrewnych. Ostatnie wydarzenia szczególnie reforma szkolnictwa wyższego determinują poważne zmiany. Adaptowanie się czasopisma do nowych uwarunkowań stwarza polskim uczonym nowe szanse. W pracy zwięźle zarysowano także główne tematy będące przedmiotem dociekań autorów a zarazem stanowiące treść niniejszego tomu.
The article discusses the current situation of the periodical in the context of changes in Polish science - the manner of its organisation, to be precise. The Journal of the Commission of Urban Design and Architecture of the Krakow branch of the Polish Academy of Sciences is a scientific periodical that is fifty years old and enjoys the acknowledgement of the Polish community of scholars from the fields of architecture, urban planning and the disciplines related to them. The latest events, the reform of higher education in particular, have introduced significant changes. The journal’s adaptation to new conditions leads to new opportunities for Polish scholars. The work also concisely outlines the main themes that are the subject of discussions by authors and that constitute the content of this volume.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2018, 46; VII-XVI
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studia socjologiczne nad architekturą
Sociological Studies on Architecture
Autorzy:
Włodarek, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053525.pdf
Data publikacji:
2021-09-28
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architecture
process
materiality
sociological reflections on architecture
architektura
proces
mentalność
sociologiczny namysł nad architekturą
Opis:
Artykuł podejmuje problem związany ze zmieniającym się zainteresowaniem socjologii w obszarze badań nad architekturą, jakie możemy obserwować w ostatnich dziesięcioleciach. Pierwsza część artykułu jest krytycznym przeglądem podejść, w ramach których dotychczas sytuowano socjologiczny namysł nad architekturą. W drugiej części autor przedstawia trzy obszary badawcze, które wyraźnie pokazują zmianę paradygmatu: od obiektu do procesu. W ostatniej części wskazano na konsekwencje, jakie niesie za sobą przyjęcie przez badaczy rozumienia architektury jako dynamicznego obiektu, który staje się pełnoprawnym aktorem życia społecznego.
The article addresses sociologists’ evolving interest in the study of architecture observed over the last few decades. The first part constitutes a critical review of existing approaches to sociological reflections on architecture. This is followed by a presentation of three areas of research that clearly show a paradigm shift: from object to process. The last section indicates the consequences of researchers adopting an understanding of architecture as a dynamic object that becomes a fully-fledged actor in societal life.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2021, 65, 3; 107-124
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O architekturze budynków biur w Oslo
On the architecture of office buildings in Oslo
Autorzy:
Złowodzki, M.
Zawada-Pęgiel, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950890.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura
architektura skandynawska
budynek biurowy
kod kreskowy
Fornebu
Oslo
architecture
Scandinavian architecture
office building
Barcode
Opis:
Norwegia, po dtugim, historycznym okresie niezamożności, jest obecnie, dzięki bogactwom naturalnym, jednym z najzamożniejszych krajów świata. Zarazem jest to rozwinięty kraj o nowoczesnej gospodarce. Jednym z tego efektów jest rozbudowa funkcji biurowej, szczegelnie widoczna w stolicy - Oslo. 21. wiek przyniósł szereg ciekawych i technicznie zaawansowanych realizacji, z których na szczególna uwagę zasługują dwie operacje urbanistyczne: zespół Kodu Kreskowego w samym centrum i zabudowa półwyspu Fornebu.
After a long historic period of indigence, Norway has become one of the richest countries in the world owing to its natural resources. It is also a developed country with a modern economy. One of the effects of this is the expansion of the office function, especially visible in the capital city - Oslo. The 21st century brought a number of interesting and technologically advanced realisations, among which two urban operations deserve special attention: the Barcode complex in the very city centre and the development of the Fornebu peninsula.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2018, 46; 215-252
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoretyczne aspekty praktyki w architekturze krajobrazu na przykładzie koncepcji projektowej „Alei Niezłomnych” w Parku Konstytucji 3-go Maja w Białymstoku
Theoretical aspects of design practice in landscape architecture, the case of the concept design of the “Unbroken Avenue” in the 3rd May Constitution Park in Białystok
Autorzy:
Wojtkiewicz, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/131757.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura
rzeźba
krajobraz
architecture
sculpture
landscape
Opis:
Artykuł przedstawia zapis procesów projektowych konkursowych związanych z planowaną realizacją założenia krajobrazowego, rzeźbiarsko-architektonicznego w Parku Konstytucji 3-go Maja w Białymstoku. Tematyka pracy dotyczy zagadnień określania zasad kształtowania kompozycji oraz budowy i morfologii formy architektoniczno-krajobrazowej. Projekt ukazany będzie w kontekście doświadczeń dydaktycznych na Wydziale Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Białostockiej, na kierunku Architektura Krajobrazu.
The article presents a record of the design processes related to the planned implementation of the landscape, sculpture and architectural memorial site in the 3rd May Constitutional Park in Białystok. The topic of the paper concerns issues of defining principles of shaping the composition and the construction and morphology of the architectural and landscape form. The project will be presented in the context of didactic experience at the Faculty of Civil Engineering and Environmental Engineering, Bialystok University of Technology, in the field of Landscape Architecture.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2018, 46; 449-458
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jerzy Krzysztof Kos, „Ani centrum, ani peryferie. Architektura pruskiego Śląska w okresie autonomii administracyjnej w latach 1740–1815”
Jerzy Krzysztof Kos, “Neither centre nor periphery. The architecture of Prussian Silesia in the period of administrative autonomy in the years 1740–1815”
Autorzy:
Stefański, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145917.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura
Śląsk
recenzja
architecture
Silesia
review
Opis:
Publikacja autorstwa Jerzego K. Kosa to obszerna rozprawa o charakterze monograficznym, omawiająca architekturę Śląska w latach 1740–1815, a więc dotycząca ściśle określonego terenu w konkretnie określonym czasie – od momentu zajęcia tego obszaru przez państwo pruskie do utraty jego samodzielności administracyjnej po zakończeniu wojen napoleońskich. W historii sztuki to okres późnego, schyłkowego baroku i rokoka oraz wczesnego i dojrzałego klasycyzmu. Epoka na przełomie stylów, tym samym trudniejsza do ujęcia w typowych dla tej nauki kategoriach.
Jerzy K. Kos’s book is an extensive dissertation on the architecture of Silesia in the years 1740–1815. It can be described as monographic in character as it deals with one particular region at a concrete defined time – from the moment when the area was taken over by Prussia to its loss of administrative autonomy at the end of the Napoleonic Wars. In the history of art, this is the period of late Baroque and Rococo, followed by early and mature Classicism. It is an age of transition of styles and therefore more difficult to describe by applying categories typical for art history.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2016, 61, 4; 89-97
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieże mieszkalne na Zamku Wawelskim - badania nad chronologią gotyckiej architektury rezydencji królewskiej
Residential Towers in Wawel Castle – studies on chronology of the Gothic architecture of Royal residence
Autorzy:
Ratajczak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706991.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Cracow
Wawel
gothic architecture
Kraków
architektura
gotyk
Opis:
After a period of more than one hundred years of scholarly research on Wawel Castle, one gets the impression that the history of the royal residence’s medieval architecture is fairly well known, at least as far as material and written sources allow it to be. It seems that the only thing left to future generations of researchers is to provide modest additions to the present body of knowledge, small voices on the margins of earlier findings. But this is a false impression and although some gaps in our knowledge of the medieval Wawel will probably never be filled, on the other hand, the currently recreated history of the building of the royal residence requires at least a partial correction. This article focuses on the Gothic fragments of the castle, which in previous studies aroused the most controversy, and at the same time are among the best preserved remains of medieval architecture in Wawel. They consist of a complex of buildings embedded in the north-eastern part of the later, early modern residence, i.e. the so-called early Gothic palatium together with a quadrilateral annexe, which according to most researchers has the shape of a tower referred to in sources as Hen’s Leg. It occupies the eastern part of the northern wing of the castle, with the Danish Tower adjacent to the south-east corner of the annexe, and the elongated pavilion overhanging the high, arcaded foundation. The results of the study of architectural detail presented in this article prompted a significant correction to the dating of the tower of Hen’s Leg, which should be amended by at least half a century, to the late 1350s. On the other hand, the alterations of the interiors, which were fitted with Gothic vaults, can be dated as late as the end of the fourteenth century. This correction also affects the chronology of the buildings adjacent to the Hen’s Leg, above all the Danish Tower.
Źródło:
Rocznik Historii Sztuki; 2014, 39; 177-190
0080-3472
Pojawia się w:
Rocznik Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura jako scenariusz
Architecture as a screenplay
Autorzy:
Bielecki, C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145764.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura
film
scenariusz
paradygmat
architecture
script
paradigm
Opis:
Istnieje szereg podobieństw między procesem powstawania projektu architektonicznego a scenariusza filmowego. W przypadku obu wytworów sztuki twórca musi pokonać wieloetapową drogę od pomysłu wyjściowego do materializacji dzieła. W architekturze, podobnie jak w filmie, obowiązuje hierarchia: relacje panujące między architektem, wykonawcą a klientem są porównywalne z układem sił między scenarzystą, reżyserem a producentem. Tak jak film powstaje, by wywołać u widza określone wrażenie i zdobyć publiczność, tak celem sztuki budowania jest racjonalna odpowiedź na kulturowe potrzeby klienta. Zarówno scenariusz, jak i projekt posiadają skodyfikowany sposób zapisu, umożliwiający definiowanie kolejnych faz powstawania filmu i budynku. Wreszcie, obie dziedziny sztuki odwołują się do pewnych powtarzających się wzorów kulturowych, m.in. w zakresie przestrzeni, koloru i materii, które pozwalają szerokiej publiczności odczytywać i przeżywać dzieło filmowe oraz budowle czy miasta. Autor artykułu analizuje równoległość między scenariuszem a jego realizacją w świecie architektury na przykładach projektów Domu nad Wodospadem Franka Lloyda Wrighta, Krzywej Wieży w Pizie, kościoła Sagrada Familia w Barcelonie, Bliźniaczych Wież World Trade Center w Nowym Yorku i Tjuvholmen Museum w Oslo.
There is a whole sequence of similarities between the process of developing an architectural design development and a film script. In both cases the author must cover a multistage road from the initial idea to the work’s materialization. In architecture, just like in film, hierarchy is obligatory: the relations between the client, the architect and the developer may be compared with the power set up between the producer, the script writer and the director. Just as a film is created in order to evoke a specific impression in the spectator, thus winning the public, so the aim of the art of building is a rational response to the client’s cultural needs. Both the script and the project have a codified way of notation, allowing to define the subsequent phases of the film’s and the building’s coming to life. Finally, both art domains refer to certain repeating cultural patterns in the realm of space, colour and master, allowing the public at large to decode and experience a film work, as well as buildings and cities. The author of the article analyzes parallels between the script and its realizations in the world of architecture on the examples of Frank Lloyd Wright’s Fallingwater, the Leaning Tower of Pisa, the Sagrada Familia church in Barcelona, the WTC Twin Towers in NYC and the Tjuvholmen Museum in Oslo, Norway.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 2; 67-95
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzeń w architekturze baroku rzymskiego
Space in the baroque Roman architecture
Autorzy:
Dziubecki, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366577.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
barok
architektura
Bernini
Borromini
Rainaldi
Guarini
baroque
architecture
Opis:
Analizy stylistyczne nie zawsze spełniają swoją rolę, jednak pozostaje kwestia rozpoznania charakterystycznych cech formalnych oraz ich determinant historycznych w badaniach nad dawną sztuką, w tym architekturą. Jedną z najważniejszych cech architektury sakralnej w siedemnastowiecznym Rzymie pozostaje specyficzny sposób kształtowania przestrzeni. Analizy porównawcze kilku dzieł takich, jak kościoły Maderny, Borrominiego, Berniniego czy Rainaldiego i Guariniego, na tle określonych zjawisk ówczesnej kultury, pozwalają dostrzec ich architekturę w kontekście procesów twórczych występujących w kulturze epoki, których wspólnym mianownikiem jest fascynacja kwestią nieskończoności i względności postrzegania przestrzeni otaczającej „człowieka baroku".
Analyses of style not always fulfill their role, however there is a question of describing characteristic features of forms and their historical determinants in researches on early moder art, including architecture.One of the most important feature of the ecclesiastical architecture in Rome of the seventeenth century is the way of creating space. Comparative studies of selected buildings like churches by Maderno, Borromini, Bernini, Rainaldi and Guarini, enable to perceive their architecture in the context of the processes occured in the culture of the epoch and see the common denominator which was the fascination of the question of infinity and relativity of perception of space by the „Man of baroque".
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2014, 59, 1; 5-27
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arata Isozaki - Sfinx, Edyp czy ciągle zmieniejący się Kamo No Chōmei naszych czasów?
Arata Isozaki - A Sphinx, an Oedipus or the Ever-Changing Kamo No Chōmei of our times?
Autorzy:
Ingarden, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056166.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Isozaki Arata
architektura
Japonia
postmodernizm
Japanese architecture
postmodernism
Opis:
Arata Isozaki - laureat Nagrody Pritzkera w 2019 roku, dziękując za przyznanie nagrody stwierdził, iż jego artystycznym credo jest „Zmiana”. Niniejszy artykuł poświęcony jest dyskusji nad postawami artystycznymi architekta w jego karierze, która charakteryzuje się konsekwentnym dążeniem do rzucania wyzwania światu swoją wyrafinowaną architekturą, kreatywnym duchem i dowcipem.
Arata Isozaki, winner of the Pritzker Prize in 2019, stated in his acceptance speech that “Change” is his artistic credo. This article discusses the architect’s artistic attitudes in a career that is characterized by a consistent desire to challenge the world with his sophisticated architecture, artistic spirit and wit.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2020, 48; 121--133
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura wspomagana mechatroniką. Robot Aided Design
Architecture with Mechatronics. Robot Aided Design
Autorzy:
Wojtowicz, J.
Wrona, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145672.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura
mechatronika
robotyka
projektowanie
fabrykacja
montaż
automatyzacja budownictwa
architektura kinetyczna
architecture
mechatronics
robotics
design
fabrication
assembly
automation of construction
kinetic architecture
Opis:
Integrowanie projektowania i mechatroniki prowadzi ku nowej domenie architektury. Robotyka staje się obecna w twórczych procesach projektowania, modelowania i budowania architektury społeczeństwa wiedzy. Powstaje nowa architektura, która może reagować na zmienne warunki środowiska oraz zmienne wymagania funkcjonalne. Robotyka umożliwia współpracę projektanta i użytkownika w tych procesach. Wybrane przykłady świadczą, że fabrykacja i montaż elementów architektury z wykorzystaniem robotów jest zjawiskiem potencjalnie istotnym w przekształceniach miasta i jego architektury.
The new phenomena resulting from the integration of architecture and mechatronics are discussed. In the society of knowledge, design, modeling, fabricating and assembling of architecture with robotics can be seen as part of creative design process. The use of robotics and automation affects the practice and world of architecture. Fabrication and assembly of structures and elements of building using robots is an important phenomenon, as illustrated by the cited examples. Kinetic architecture becomes a form of interface that responds to changing conditions context and to dynamic user requirements.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2017, 62, 1; 5-23
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan wiedzy na temat chronologii wczesnej architektury monumentalnej w Polsce po pięcioletnich badaniach przy zastosowaniu metody 14C
State of knowledge regarding the chronology of early monumental architecture in Poland after five years of research using 14C method
Autorzy:
Świechowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145923.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
architektura przedromańska w Polsce
architektura romańska w Polsce
metoda 14C
Polish pre-Romanesque architecture
Polish Romanesque architecture
14C method
Opis:
Przedmiotem opracowania jest próba datowania w latach 2005-2011 najważniejszych budowli przedromańskich i romańskich w Polsce w oparciu o drobiny węgla 14C występujące w zaprawach murarskich. Metoda ta w większości wypadków nie pozwala na datowanie dokładniejsze niż 20 do 30 lat. Ustalenie nawet tak obszernych ram czasowych ma duże znaczenie wobec ubóstwa źródeł pisanych, a także szczątkowego zachowania niektórych obiektów, co ogranicza możliwości porównawcze. Uzyskane rezultaty wnoszą istotny postęp wiedzy odnośnie interpretacji, różniących się od kilkudziesięciu lat i będących przedmiotem sporów. Jednym z najgłośniejszych przypadków jest temat zespołu pustych grobów na środku nawy głównej przedromańskiej katedry w Poznaniu, określany w wielu publikacjach za nekropolię pierwszych władców państwa polskiego. Daty 14C pozyskane dla rzekomego grobu Mieszka I wykluczają taka możliwość, potwierdzając wątpliwości tych badaczy, którzy zwracali uwagę na lokalizację grobów typową dla pochówków biskupich. Podobnie istotne są ustalenia dotyczące najważniejszych budowli przedromańskich Krakowa, datowanych ostrożnie na czas około 1000, kiedy miasto to pozostające we władaniu czeskim weszło drogą podboju w skład tworzącego się państwa polskiego. Datowanie 14C wskazuje, że zarówno budowla poprzedzająca katedrę romańską z przełomu XI\XII wieku, jak i najlepiej zachowana rotunda św. Feliksa i Adaukta powstały w 3 tercji X wieku, w okresie czeskich rządów. Datowanie takie, na co zwracano uwagę, podpierają dane dotyczące trzech kolejnych biskupów krakowskich urzędujących przed rokiem 1000. Poza powyższymi najbardziej kontrowersyjnymi obiektami uzyskano wiele danych dla kościołów kolegiackich i parafialnych z XII i XIII wieku, uzupełniających wiedzę na temat etapów budowy i późniejszych przekształceń.
The study covers the attempt during 2005-2011 to date the most important pre-Romanesque and Romanesque structures in Poland based on carbon-14 deposits in the mortar. In the majority of cases this method does not allow dating more precisely than 20 to 30 years. The specification of even such a broad timeframe is significant in the light of the meagre written sources and the poor state of preservation of some structures, which restricts the possibility of comparison. The obtained results considerably enhance the knowledge regarding interpretations, which have differed for decades and are the subject of disputes. One of the most famous cases is the complex of empty graves in the middle of the nave of the pre-Romanesque cathedral in Poznań - in many publications defined as the necropolis of the first rulers of the Polish state. The 14C dates obtained for the alleged grave of Mieszko I exclude such a possibility, at the same time confirming the doubts of those researchers who mentioned the location of these graves as typical for the burial of bishops. Equally important are the findings regarding the most important pre-Romanesque structures in Cracow, prudently dated for circa 1000 when the city under Czech domination, as a result of conquest became part of the emerging Polish state. Carbon-14 dating indicated that both the structure preceding the Romanesque cathedral from the turn of the XI and XII centuries, as well as the St. Felix and Adauctus rotunda (which is the best preserved) were erected in the third part of the X century, under the Czech domination. Such dating, to which many paid attention, is supported by the data concerning three consecutive Cracow bishops holding the office before 1000. Apart from these most controversial structures, the study also obtained numerous data regarding collegiate and parish churches from the XII and XIII centuries, supplementing the knowledge concerning the stages of construction and further modifications.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2011, 56, 3; 104-112
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 1. Kościoły z XIII w.
Medieval hall churches in Silesia. Part 1. Churches in the 13th c.
Autorzy:
Kozaczewska-Golasz, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366529.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Śląsk
architektura gotycka
kościoły halowe
Silesia
gothic architecture
hall churches
Opis:
Wiek XIII to okres szybkiego rozwoju architektury sakralnej od wczesnogotyckiej, przez krótką fazę gotyku zwanego klasycznym, do gotyku rozwiniętego w końcu stulecia. Układ halowy otrzymało na Śląsku 9 kościołów parafialnych, 4 kościoły zakonne oraz kolegiata. Kościoły parafialne miały krótkie 3 – 4 przęsłowe korpusy, z wyjątkiem kościołów w Grodkowie i Złotoryi, gdzie było po 5 przęseł. Do połowy XIII w. prezbiteria tych kościołów miały plan prostokątna, nawy boczne zamknięte były od wschodu ścianami prostymi, a kościoły nie posiadały wież. Nowy układ przestrzenny zamierzano zastosować w cysterskim kościele w Henrykowie, rozpoczętym około 1230 r. Układ halowy miało otrzymać trójnawowe prezbiterium, zakończone od wschodu ścianą prostą, otoczone kaplicami. Po 1241 r. zmieniono koncepcję na bazylikową, podwyższając nawę środkową. Mury zewnętrzne kościołów z 1 poł. XIII w. podparte były przyporami, mimo że korpusy nawowe pozostawały bez sklepień. Prawdopodobnie sklepione były tylko prezbiteria, co można sądzić po jedynym lepiej zachowanym prezbiterium kościoła św. Wawrzyńca we Wrocławiu. Sześciodzielne sklepienie oparte było na służkach w narożach wnętrza, przy pilastrach w środku ścian podłużnych oraz na wspornikach. We wrocławskim kościele franciszkańskim przesklepiony był także korpus nawowy, żebra spływały na ścianach na pilastry ze służkami w narożach. W Henrykowie sklepienia miały się opierać na narożnych służkach i pośrednich wspornikach. W prezbiterium kościoła parafialnego w Grotkowie rozpoczętym około 1250 r. żebra spływają na wiązki służek podwieszonych, dwupoziomowych, o dekoracyjnych głowicach. Bryła kościoła w Grotkowie wzbogacona została o zakrystię i otwartą kruchtę. Wcześniej zakrystia z czasów budowy została stwierdzona tylko we wrocławskim kościele św. Wawrzyńca. 3 ćw. XIII w. przyniosła wzbogacenie bryły i wnętrza kościołów parafialnych. Zmieniono zakończenie wschodnie prezbiterium z prostokątnego na trójboczne (Głubczyce, Racibórz), a korpusy nawowe otrzymały po dwie wieże zachodnie (Złotoryja, Głubczyce, Racibórz). Nie tylko prezbiteria, ale także korpusy nawowe przekrywano sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Stosowano różne sposoby podparcia żeber: w Złotoryi – wiązki służek schodzących do posadzki; w Głubczycach rozpoczęto budowę jednego filara krzyżowego ze służkami, ale kolejne wzniesiono ośmioboczne wydłużone bez służek, przy ścianach pozostawiono wiązki służek. Natomiast w prezbiterium w Raciborzu zastosowano służki podwieszone, a w korpusie zrezygnowano ze służek na rzecz wsporników. W 1268-1269 r. rozpoczęto przebudowę kościoła cysterskiego w Trzebnicy od kaplicy św. Jadwigi, która otrzymała wnętrze rozczłonkowane gęsto rozmieszczonymi wiązkami służek schodzących do posadzki. Jednak w rozpoczętym nieco później, w 1272 r. kościele cysterskim w Kamieńcu Ząbkowickim całkowicie zrezygnowano ze służek – żebra wtapiają się w ściany lub w filary. Jeszcze w dolnym kościele kolegiaty św. Krzyża w prezbiterium występują półfilary, ale w transepcie, przesklepionym do 1290 r., i korpusie dolna powierzchnia ścian pozostała bez rozczłonkowań, żebra wtapiają się w ściany, podobnie jak w górnym prezbiterium, ukończonym w 1295 r. W końcu XIII w. nastąpiło wyraźne odejście od klasycznego rozczłonkowania służkami. Ten specyficzny dla architektury śląskiej sposób kształtowania wnętrz, odmienny od gotyku klasycznego doprowadził do czternastowiecznego gotyku rozwiniętego. Na zewnątrz mury kościołów halowych od 1 ćw. XIII w. posiadały przypory, które nadawały im charakter gotycki. Ich bryły początkowo oszczędne, o prostokątnych zamknięciach, w 3 ćw. stulecia wzbogaciły się o wielobocznie zakończone prezbiteria oraz o dwie wieże zachodnie. Wzrastała wysokość elewacji, ilość przypór i wielkość okien. Kościoły rozpoczęte w 4 ćw. XIII w. - kolegiata św. Krzyża we Wrocławiu i kościół cysterski Kamieńcu Ząbkowickim prezentują rozbudowane, rozczłonkowane, wysokie bryły gotyku rozwiniętego.
The 13th century was a period in which we can observe fast development of sacral architecture, starting from early gothic architecture through a short phase of gothic called classical gothic, to gothic architecture developed at the end of the century. A hall design was used to build 9 parish churches, 4 abbey churches and a collegiate building. The parish churches had short 3– 4-bay naves, except for the churches in Grodków and Złotoryja, where there were 5 bays. Until the mid 13th century the chancels of these churches were built on a plan of a rectangle, aisles were closed with straight walls from the eastern side and churches did not have any towers. The new spatial design was to be used in a Cistercian church in Henryków, whose construction started about 1230. The hall design was planned for a three-aisle chancel closed with a straight wall from the eastern side and surrounded with chapels. After 1241 the concept was changed, the height of the nave was increased and thus the church became a basilica. From the first half of the 13th century, external walls of churches were supported on buttresses although the naves were left without vaults. Most probably only chancels were vaulted, which can be seen in one of the best preserved chancels in the Church of St. Valery in Wrocław. The vault is divided into six sections and supported on attached shafts in the corners of the interior near pilasters in the middle part of walls and on brackets. In the Franciscan church in Wrocław, the body of the nave was vaulted too, ribs would go down the walls to pilasters with attached shafts in the corners. In Henryków vaulting was supported on attached shafts in the corners and indirect brackets. In the chancel of the parish church in Grodków, the construction of which started about 1250, ribs are joined at clusters of bi-level, suspended attached shafts with decorative heads. The body of the church in Grodków was enriched with a sacristy and an open porch. The only sacristy found earlier was the sacristy in the Church of St. Valery in Wrocław. The third quarter of the 13th century was the time when both the bodies of parish churches and their interiors became more complex. The west end of the chancel is no longer rectangular, it became a three-sided structure (Głubczyce, Racibórz) and two western towers were added to the naves (Złotoryja, Głubczyce, Racibórz). Not only chancels but also the naves were covered by cross-ribbed vaulting. Various ways of supporting ribs: in Złotoryja – clusters of attached shafts going down to the floor; in Głubczyce one pillar was crossed with attached shafts and all other pillars are eight-sided without attached shafts, however, near walls there are clusters of attached shafts, while in Racibórz there are suspended attached shafts, and in the nave only brackets were used and there are no attached shafts. At the turn of 1268 and 1269 the construction of a Cistercian church in Trzebnica was started with erecting St. Hedwig Chapel with its interior divided by numerous clusters of attached shafts reaching the floor. However, in a Cistercian church in Kamieniec Ząbkowicki, the construction of which started a little later on – in 1272, attached shafts were given up completely, ribs are set in walls or pillars. Even in the lower part of the Collegiate Church of the Holy Cross, in the chancel there are semi detached pillars, however, in the transept, which was vaulted until 1290, and in the body of the church the lower part of walls was simple without any additional elements, ribs are set in walls just like in the upper chancel completed in 1295. At the end of the 13th century, the classical division into attached shafts was given up completely. This way of shaping interiors, so characteristic for Silesian architecture, was different from classical gothic architecture and led to the developed gothic forms in the 14th century. From the first quarter of the 13th c. on the outside walls of hall church there were buttresses thanks to which the architectural style of churches looked more gothic. Initially their bodies were simple, rectangular structures, however, in the third quarter of the century, they were enriched with polygonal chancels and two western towers. The height of elevation increased as well as the number of buttresses and windows. Churches started in the 4th quarter of the 13th c. - the Collegiate Church of the Holy Cross in Wrocław and the Cistercian church in Kamieniec Ząbkowicki, present extensive, high bodies of the developed gothic architecture.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 1; 5-56
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 4. Kościoły w okresie od XIII do połowy XVI w.
Medieval hall churches in Silesia. Part 4. Churches between the 13th and mid 16th c.
Autorzy:
Kozaczewska-Golasz, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366596.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Śląsk
architektura gotycka
kościoły halowe
Silesia
gothic architecture
hall churches
Opis:
Artykuł stanowi posumowanie trzech wcześniejszych publikacji o halowych kościołach wznoszonych na Śląsku w kolejnych stuleciach od XIII do połowy XVI w. Przedstawiono zmiany, jakie zaszły w tym okresie w układach przestrzennych bryły i wnętrza, konstrukcji, systemach sklepiennych. Ukazano także detale architektoniczne, podkreślając wiodące i nowe elementy. Wszystkie istotne etapy w kształtowaniu kościołów, ich wnętrz i detali znalazły odzwierciedlenie w rysunkach i fotografiach.
This article is a summary of three earlier publications about hall churches erected in Silesia from the 13th to the mid 16th c. It presents changes which occurred in this time in spatial designs of the church body, its interior, construction and vaulting systems. It also discusses architectural details emphasising leading and new elements. All essential stages in shaping churches, their interiors and details are presented in drawings and photographs.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 4; 5-30
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 2. Kościoły z XIV w.
Medieval hall churches in Silesia. Part 2. Churches in the 14th c.
Autorzy:
Kozaczewska-Golasz, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145785.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Śląsk
architektura gotycka
kościoły halowe
Silesia
gothic architecture
hall churches
Opis:
W XIV w. na Śląsku wzniesiono 18 kościołów halowych, w większości były to miejskie kościoły parafialne, pozostałe stanowią: dwie kolegiaty (Wrocław, Głogów), dwa kościoły franciszkańskie, jeden cysterski i dwa kościoły augustiańskie. Najczęściej wzniesione zostały od nowa, a niektóre powstały w drodze przebudowy lub rozbudowy obiektów wcześniejszych. Pod względem planu i bryły kościoły halowe można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej z nich można zaliczyć obiekty halowe z wydłużonymi prezbiteriami, zaś w drugiej grupie znajdują się kościoły o innych, zróżnicowanych układach. Wśród kościołów pierwszej grupy występują trzy obiekty z prezbiteriami zamkniętymi prostą ścianą, wzniesionymi w XIII w. W pozostałych kościołach prezbiteria zakończone są wielobokiem stosowanym od 2 połowy XIII w. W drugiej grupie znalazły się kościoły z rozbudowaną częścią wschodnią. Dwa kościoły posiadają prezbiterium trójnawowe, halowe (w Nysie z XV w.), w dwóch występują transepty, a w trzecim zakrystia i kaplice tworzą w bryle pseudotransept. W XIV w. na Śląsku wykształciły się dwa nowe typy kościołów halowych ‒ jeden z wydłużonym prezbiterium i wieżą usytuowaną asymetrycznie w narożu między prezbiterium a korpusem oraz drugi z prezbiterium trójnawowym halowym, stanowiącym przedłużenie korpusu i zakończonym trzema wielobokami po stronie wschodniej. Jedną wieżę w północnym narożu między prezbiterium a korpusem najwcześniej wzniesiono w końcu XIII w. w Kożuchowie i Żarach, a później w kościele parafialnym w Paczkowie, we wrocławskim kościele św. Doroty oraz w kościołach w Środzie Śląskiej, Wołowie i Opolu. Tradycyjne dwie wieże zachodnie zbudowano tylko we wrocławskim kościele NMP na Piasku. W kościołach parafialnych w Gubinie i Jaworze wieże zachodnie pochodziły z XIII w. Wyjątkowym rozwiązaniem są dwie wieże po wschodniej stronie korpusu, przy transepcie, które wznoszą się w kolegiacie wrocławskiej. Trójnawowe halowe prezbiterium posiada kościół cysterski w Kamieńcu Ząbkowickim (rozp. 1274 r.) oraz kościół NMP na Piasku we Wrocławiu, w którym każda z naw kończy się wielobokiem. Wnętrze kościoła wrocławskiego jest długie, prezbiterium przechodzi w korpus nawowy. Wydzielenie części wschodniej zrealizowano w formie lektorium i ścian parapetowych w linii filarów międzynawowych. Rozbudowany układ przestrzenny ma kolegiata głogowska z oryginalnymi kaplicami po obu stronach długiego prezbiterium oraz z kaplicami po raz pierwszy wbudowanymi od początku między przypory korpusu nawowego. Po stronie zachodniej prawdopodobnie wznosiła się jedna wieża. Czternastowieczne kościoły halowe na Śląsku były budowlami wysokimi, przestronnymi i dobrze oświetlonymi. Ich budowniczowie zrezygnowali z klasycznego systemu sklepień z żebrami spływającymi na wiązki służek. Nowe formy kształtowania wnętrza zapoczątkowane zostały w dwóch kościołach rozpoczętych w 4 ćw. XIII w. – kościele cysterskim w Kamieńcu Ząbkowickim i kolegiacie św. Krzyża we Wrocławiu. W ich wnętrzach zrezygnowano z klasycznego systemu rozczłonkowania ścian służkami, żebra sklepienne w górnej części wtopiono w mury i pozostawiono gładkie ściany jedynie z wysokimi oknami. Gładkie ściany z wysokimi oknami maswerkowymi przyczyniają się do powiększenia przestrzeni naw bocznych. Międzynawowe filary ośmioboczne i ośmioboczne z lizenami podkreślają układ wertykalny. Wszystkie wnętrza przekryte były sklepieniami na rzutach kwadratów lub prostokątów. We wrocławskiej kolegiacie św. Krzyża po raz pierwszy nawę główną przekryto sklepieniem gwiaździstym, a nawy boczne sklepieniami pięciopodporowymi. Połączenie kwadratowych przęseł o sklepieniach gwiaździstych i prostokątnych pięciopodporowych powtarzano w kolejnych kościołach i można je uznać za typowe dla śląskich założeń halowych. W bazylikach zastosowano je tylko jeden raz w prezbiterium kościoła p.w. św. Marii Magdaleny we Wrocławiu. Asymetryczne sklepienia pięciopodporowe wprowadziły do wnętrza element ruchu. Jeszcze większą dynamikę uzyskano w kościołach, w których rozstaw filarów mijał się z rozstawem podpór, jak w kościele w Namysłowie i Ścinawie. To z pewnością nie przypadek czy błąd w obliczeniach, ale przemyślana koncepcja architektów 2 poł. XIV w. Dążenie do tworzenia asymetrii w bryłach kościołów spowodowało rezygnację z fasad dwuwieżowych i wprowadzenie jednej wieży w północnym narożu między prezbiterium a nawą. Znamienne jest, że wcześniej rozpoczętą dwuwieżową fasadę zachodnią w Jaworze zrealizowano jako jednowieżową, asymetryczną. Urozmaicenie form widoczne jest w układzie maswerków, tworzących zróżnicowane kompozycje. Wcześnie pojawiły się w nich rybie pęcherze, elementy gotyku płomienistego. Prawdopodobnie pierwsze rybie pęcherze znajdują się w portalu zachodnim kościoła NMP na Piasku we Wrocławiu, rozpoczętym około 1330 r. Czy formy te mogły przyjść z Anglii? Angielskie pochodzenie mają sklepienia asymetryczne, wzorowane na „szalonym sklepieniu” w Lincoln. Angielskie maswerki są niezwykle urozmaicone, a portale ujęte w pinakle, podobnie jak na Śląsku. Mobilność budowniczych średniowiecznych była ogromna. W XIV wieku widoczne są na Śląsku wpływy z Anglii, a także z Włoch, o czym świadczą portale, rzeźby wsporników (kościół NMP na Piasku we Wrocławiu) oraz lizeny jako typowe elementy pionowego rozczłonkowania. Mimo przejścia Śląska w lenno czeskie i teoretycznych możliwości wpływów z Czech i Austrii na Śląsku działali architekci średniowieczni, którzy stworzyli własną odmianę gotyku, z wpływami pochodzącymi z różnych dzielnic i krajów, odpowiednio przetworzonymi, a nie kopiowanymi. Swoją działalność rozpoczęli w 4 ćw. XIII w. od wielkich założeń we Wrocławiu i Kamieńcu Ząbkowickim. Pojawiły się w nich nowe układy przestrzenne, konstrukcje i formy, które ukształtowały architekturę śląskich kościołów halowych w XIV w., architekturę gotyku rozwiniętego, odmiennego od europejskiego gotyku klasycznego. Jej nowe cechy to: przestronność, asymetria i dynamika.
Eighteen hall churches were erected in Silesia in the 14th c., these were mainly city parish churches, however, there were also: two collegiate churches (Wrocław, Głogów), two Franciscan churches, one Cistercian church and two Augustinian ones. Most often they were new but some were built by way of reconstructing or developing earlier church buildings. In terms of the body and plan, hall churches can be divided into two groups. In the first one there are hall churches with elongated chancels and in the other one there are churches with a variety of other designs. In buildings belonging to the first group there are three churches with chancels closed with a straight wall, they were built in the 13th c. In the remaining churches in this group chancels are closed with a polygon, which was used from the second half of the 13th c. In the other group there are churches with a developed western wall. Two churches have a three-aisle, hall chancel (Nysa, 15th c.), in two other churches there are transepts and in the third one a sacristy and chapels form a pseudotransept. In the 14th c. two new types of hall churches were developed in Silesia, the first one had an elongated chancel and a tower located asymmetrically in the corner between the chancel and the nave and the other one with a three-aisle hall chancel, which was the extension of the nave and was closed with three polygons on the eastern side. The first towers erected on the northern corner between the chancel and the nave come from the end of the 13th c. and are located in Kożuchów and Żary, later they were also built in the parish church in Paczków, the Church of St. Dorothy in Wrocław and in Środa Śląska, Wołów and Opole. Two traditional western towers were built only in the Church of Virgin Mary on the Sand in Wrocław. In parish churches in Gubin and Jawor western towers came from the 13th c. An exceptional solution are two towers on the eastern side of the nave, which are adjacent to the transept in the Collegiate Church in Wrocław. A three-aisle hall chancel can be seen in the Cistercian church in Kamieniec Ząbkowicki (started in 1274) and in the Church of Virgin Mary on the Sand in Wrocław, in which each aisle is closed with a polygon. The church interior is long and its chancel extends into the nave. The eastern part is separated by a rood screen and parapet walls following a line of pillars between aisles. The collegiate church in Głogów has a developed spatial design with original chapels on both sides of a long chancel and chapels which for the first time were built between the buttresses of the nave at the beginning of church construction. On the western in the past side there may have been one tower. Fourteenth century hall churches in Silesia were high, spacious and well lit buildings. Their constructors decided to give up a classical system of vaults with ribs flowing to clusters of attached shafts. New forms of interior design were started in two churches whose construction began in the fourth quarter of the 13th c. – the Cistercian church in Kamieniec Ząbkowicki and the Collegiate Church of the Holy Cross in Wrocław. In their interiors the classical system of walls fragmented by attached shafts was given up, vault ribs in the top part were set in walls and thanks to this walls were smooth with high windows. Smooth walls with high tracery windows contribute to the impression that aisles are larger than they really are. Pillars between aisles are octagonal, there are also octagonal pillars with pilaster strips emphasizing the vertical design of the interior. All interiors are covered with vaults designed on square and rectangular projections. In the Collegiate Church of the Holy Cross in Wrocław, for the first time, the nave was covered with a star vault and aisles with cinquesupport vaults. The combination of two bays with star vaults and rectangular cinquesupport vaults was repeated in more churches and one can consider this design typical of Silesian hall design. In basilica churches such combination was used only once in the chancel of the Church of St. Mary Magdalene in Wrocław. Asymmetrical cinquesupport vaults introduced a motion element to interiors. Even better dynamics was achieved in churches in which pillar spacing was different from the spacing of other supporting elements, like in the churches in Namysłów and Ścinawa. This could not have been an accident or a calculation error, it must have been a well planned concept of architects from the second half of the 14th c. Striving for asymmetry in church bodies resulted in giving up elevations with two towers and introducing single towers on the northern corner between a chancel and a nave. It is characteristic that in Jawor the elevation started with two towers was finally completed with one asymmetric tower. A variety of forms is visible also in the design of tracery windows forming numerous compositions. Such elements as vesica piscis or flamboyant style of the late gothic appeared quite early. Most probably the first vesicae piscis can be seen in the western portal of the Church of Virgin Mary on the Sand in Wrocław, which was started about 1330. Could such forms have come from England? Certainly asymmetric vaults are of English origin and followed the “crazy vaults” of Lincoln Cathedral of St. Mary. English tracery is incredibly varied, portals are decorated with pinnacles, in Silesia it is similar. The mobility of medieval constructors was immense. In the 14th c. in Silesia one can observe English and Italian influences, the evidence of which are bracket sculptures (the Church of Virgin Mary on the Sand in Wrocław) and pilaster strips which were typical elements of vertical fragmentation. Although Silesia became a Czech fiefdom, and thus theoretically there could have been more Czech and Austrian influences, in fact there still were medieval architects who created their own type of gothic architecture influenced by various districts and countries, however, they transformed and not only copied the existing forms. They started their activity in the 4th quarter of the 13th c. with large complexes in Wrocław and Kamieniec Ząbkowicki. There appeared new spatial designs, constructions and forms which shaped the architecture of Silesian hall churches in the 14th c., the architecture of a developed gothic style different from the European classical gothic architecture. The new characteristics were: spaciousness, asymmetry and dynamics.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 2; 5-66
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 3. Kościoły z XV – połowy XVI w.
Medieval hall churches in Silesia. Part 3. Churches between the 15th and mid 16th c.
Autorzy:
Kozaczewska-Golasz, H.
Golasz-Szołomicka, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145810.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Śląsk
architektura gotycka
kościoły halowe
Silesia
gothic architecture
hall churches
Opis:
W okresie od XV w. do około połowy XVI w. na Śląsku (w granicach historycznych) wznoszono kościoły halowe na obszarze od Gubina do Żor. Posiadały one zróżnicowane układy przestrzenne, podziały wnętrz i sklepienia. Wśród 21 kościołów ponad połowę stanowią kościoły z jednonawowym prezbiterium, o niezbyt wysokich korpusach nawowych około 12-14 m, z wyjątkiem kościoła w Żarach o wysokości 19,10 m. Kościoły te przekryte były sklepieniami krzyżowymi, gwiaździstymi i pięciopodporowymi. Tylko w kościołach w Kątach Wrocławskich, Gryfowie Śląskim i w zakrystii we wrocławskim kościele św. Barbary założono sklepienia sieciowe. Żebra sklepień opierają się na wspornikach lub wnikają bezpośrednio w ściany i filary. Artykulację ścian wnętrza pilastrami zastosowano w Żarach i być może w Sycowie. W dziewięciu kościołach halowemu korpusowi odpowiada halowe prezbiterium. W trzech obiektach (Namysłów, Opole, Lwówek Śląski) każdą z naw zakończono po stronie wschodniej wielobokiem, podobnie jak w XIV w. po raz pierwszy na Śląsku uczyniono to w kościele NMP na Piasku we Wrocławiu. Halowe prezbiterium i korpus nadają kościołom znaczną długość. Nakrywano je jednym dachem dwuspadowym oraz dachami wielobocznymi nad częścią wschodnią. Kościół w Bytomiu, po przebudowie w XIX w. uzyskał układ z trójnawowym prezbiterium halowym, jednak pierwotnie posiadał on jednonawowe prezbiterium z wysokimi kaplicami po bokach, a każde wnętrze nakryte było oddzielnym dachem, które kontynuowano nad korpusem. Wnętrza kościołów różnią się rozstawem filarów, artykulacją ścian oraz systemem sklepiennym. Tylko w Namysłowie zachowały się sklepienia z XV w., w Opolu i Bytomiu założono sklepienia sieciowe około połowy XVI w., natomiast w Lwówku Śląskim sklepienia uległy całkowitemu zniszczeniu. W pięciu kościołach z halowymi prezbiteriami wprowadzono nowe rozwiązanie w postaci wielobocznego halowego obejścia, wcześniej niewystępującego na Śląsku. Po raz pierwszy wzniesiono je prawdopodobnie w Szprotawie, potem w Nysie i Gubinie. Kościoły w Górze i Mirsku zamknięto od wschodu wielobocznie, ale układ filarów i arkad międzynawowych dochodzących do ściany wschodniej nie tworzy właściwego obejścia. Kościoły halowe z prezbiterium z obejściem budowano także na niedalekich od Śląska terenach Pomorza Zachodniego i Wielkopolski. Niewątpliwie na kościołach pomorskich z kaplicami między wewnętrznymi przyporami wzorował się twórca kościoła w Gubinie. Jednak strona zewnętrzna kościoła pozostała tradycyjnie „śląska” – z wyraźnymi przyporami. W Wielkopolsce kościoły z halowym obejściem zaczęto budować później niż na Śląsku. „Hale obejściowe” Wielkopolski powstałe po 1450 r. mimo stosowanej nazwy nie miały wykształconego obejścia, sklepienie nawy głównej dochodziło do wschodniego wieloboku. Podobnie rozwiązano część wschodnią w kościele w Górze i Mirsku. Koncepcje halowego obejścia w Polsce wzorowane były na przykładach zachodnich występujących w Niemczech i Austrii. W Czechach kościoły z obejściem halowym zaczęto budować od połowy XV w., a więc później niż w Polsce. W Bytomiu, Nysie, Gubinie i Górze długie wnętrza kościołów zostały przedzielone w połowie poprzeczną ścianą arkadową, która oddziela część kapłańską. W kościołach w Gubinie i Górze wieloboczną część wschodnią otaczają kaplice, połączone na zewnątrz w wielobok ścianą bez rozczłonkowań. We wnętrzach wystąpiła nowa, wzbogacona forma dwu- i trzypoziomowej artykulacji. W Nysie, gdzie kaplice znajdują się tylko wzdłuż ścian podłużnych, po stronie wschodniej pozostawiono nisze okienne sięgające do posadzki, jak w XIV w. w Paczkowie. Obok nowego układu przestrzennego z halowym obejściem ważnym osiągnięciem architektury z XV – poł. XVI w. było wzbogacenie rysunku żeber w sklepieniach gwiaździstych oraz wprowadzenie nowych sklepień sieciowych i kryształowych. Sklepienia sieciowe otrzymały różne układy żeber, w większości w oparciu o sklepienia kolebkowe z lunetami. Najstarszymi sklepieniami sieciowymi na Śląsku były sklepienia o jednorodnej sieci z końca XIV w., a pojawiły się w nawie głównej kościoła św. św. Piotra i Pawła w Legnicy, w prezbiterium kościoła parafialnego w Środzie Śląskiej oraz w kruchcie kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu. W kościołach halowych na Śląsku sklepienia o jednorodnej sieci zastosowano w Górze (zakrystia), Nysie (kaplice) oraz w Gubinie. Od 1. ćw. XV w. w śląskich kościołach halowych zaczęto stosować sklepienia sieciowe w Szprotawie, Gubinie, Gryfowie Śląskim wzorowane na sklepieniu zastosowanym przez P. Parlera w katedrze praskiej (Czechy). Różnią się one proporcjami przęseł kwadratowych i prostokątnych oraz układem sieci żeber. Potrójny układ żeber występował w nawie głównej kościoła w Szprotawie oraz w prezbiterium kościoła w Gubinie. W kościołach w Bytomiu i w Lwówku Śląskim (kruchta płn.) wzniesiono XVI w. sklepienia sieciowe wzorowane na sklepieniu P. Parlera znajdującym się w wieży mostu Karola w Pradze (Czechy). Sklepienia kryształowe założono w kaplicach kościoła w Gubinie oraz pod emporą w katedrze w Opolu. W Gubinie są one na bazie sklepień o jednorodnej sieci, a w Opolu – podobne do gwiaździstych. Na Śląsku pierwsze sklepienia kryształowe powstały prawdopodobnie w prezbiterium kościoła franciszkańskiego w Żaganiu (1486-1495), choć być może wcześniejsze od nich są sklepienia w kaplicach w Gubinie. Kościoły śląskie posiadały wysokie elewacje rozczłonkowane przyporami, między którymi znajdowały się maswerkowe okna. Ściany szczytowe ozdabiano blendami ostrołukowymi lub w formie okien o podziale kratowym. W kościołach późnogotyckich o niewielkiej liczbie detali architektoniczno-rzeźbiarskich ważną rolę odgrywały okna maswerkowe, którym nadawano zróżnicowane kompozycje. Duże okna o trójdzielnych i czterodzielnych maswerkach występują w kościołach w Nysie, Lwówku i Namysłowie. Nowym elementem są łęki półkoliste, zgeometryzowane rybie pęcherze, przedłużone profile laskowania, ucięte za przecięciem profili, dowolne układy krzywolinijne oraz układy sieciowe. Nie przywiązywano natomiast większej wagi do portali – są niewielkie, niezbyt dekoracyjne. Średniowieczni budowniczowie na Śląsku w XV – poł. XVI w. stworzyli własne koncepcje kościołów halowych, wykorzystując różne elementy kościołów zachodnich, a także z dzielnic sąsiednich. Zachowano stosowany w śląskich kościołach halowy układ naw o szerokości zbliżonej do proporcji 1 : 2, tylko w Gubinie szerokość naw bocznych jest większa, ale nie równa nawie głównej, jak czyniono to w wielu kościołach austriackich. Nie wprowadzono na Śląsku filarów cylindrycznych, charakterystycznych dla kościołów europejskich. Wnętrza przekrywano sklepieniami gwiaździstymi o urozmaiconych układach żeber oraz nowymi sklepieniami sieciowymi i kryształowymi. Duże okna maswerkowe stanowią dekoracyjne dopełnienie wysokich i przestronnych wnętrz.
Hall churches were built in Silesia from the beginning of the 13th c. In the 15th c. and until the mid 16th c. 21 hall churches were erected or reconstructed . Most of the reconstructed churches came from the 13th or the beginning of the 14th c. Sometimes it is hard to establish the time and scope of reconstruction, even in situations when the documentation describing construction work have been preserved. Some essential and irreversible changes in churches were made in the 19th and at the beginning of the 20th c. In this period of time churches were not so often described as in the 14th c., H. Lutsch pointed out that transverse blind arcade which shortened the nave appeared in churches, as well as radial chapels around the presbytery, which he defined as the result search for new forms conducted by late medieval constructors. H. Tintelnot noticed that between the 14th c. and the Reformation Silesian Gothic style did not undergo any major changes. Descriptions of churches were included in catalogues of art monuments by: H. Lutsch, S. Kowalski, J. Pilch, in the Catalogue of Art Monuments in Poland. In 1962 there was a session of the Association of Art Historians, it was devoted to late Gothic architecture and art. A. Miłobędzki presented there church types occurring in Poland, pointing out that there was large number of hall churches. In his opinion the construction of the Collegiate Church of Virgin Mary in Poznań with a hall presbytery and a polygonal ambulatory was influenced by Hans von Burghausen’s churches – the Church of Holy Spirit in Landshut (1407-1461) and the choir of the Franciscan church in Salzburg (started before 1408). Unfortunately Silesia was not mentioned in these considerations. M. Zlat emphasised that there was a magnificent solution used in the church in Nysa, which, in his opinion, was covered with the Parler’s net vault. He pointed out that there was break in construction of churches due to the Hussite Wars, after which no notable buildings were erected. M. Kutzner presented Silesian architecture from the 15th and 16th c. from the perspective of its conservative character. He noticed new forms in vault details, window traceries, and interior decorations. Articles written by M. Brykowska, D. Hanulanka and M. Zlat are devoted only to vaults. In the catalogue of Architektura gotycka w Polsce (Gothic Architecture in Poland) the earlier literature, descriptions and church dating. The goal of the work preparing measurement and photographic documentation of churches, architectural and historical research as well as reconstruction of their state from the 15th – mid 16th c. The research encompassed preserved hall churches in historical borders of Silesia. Research results were the basis for a comparative analysis of projections, spatial designs, architectural and sculptural details presented in this article. The allowed to date some churches more precisely.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 3; 5-66
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksperymentalna kolonia atrialnych domów architektów w Warszawie
Experimental architects courtyard housing estate in Warsaw
Autorzy:
Gajda, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145884.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
domy atrialne
Warszawa
architektura mieszkaniowa
courtyard houses
Warsaw
residential architecture
Opis:
Kolonia domów atrialnych na warszawskiej Sadybie to jeden z niewielu przykładów tego typu zabudowy w Polsce. Tym ciekawszy, że realizowany przez grupę pracowników naukowych Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej jako praktyczny element badań nad niską intensywną zabudową mieszkaniową. Widać w nim wady i zalety tego typu zabudowy oraz możliwości dokonywania przekształceń.
Courtyard housing estate in Warsaw's Sadyba suburb is one of very few examples of this type of development in Poland. Even more interesting hence realized by a group of scientific employees of Faculty of Architecture of Warsaw University of Technology as a practical part of research on high density housing. One can see benefits and drawbacks of this type of settlement and possibilities of adaptation.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2011, 56, 2; 75-82
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślady pamięci w krajobrazie Islandii
Traces of memory in the landscape of Iceland
Autorzy:
Banasik-Petri, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2056190.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Hrafnsson Kristinn E.
Studio Granda
Everything to Eternity
miejsca pamięci
architektura
architektura współczesna
ślady pamięci
commemorative sites
architecture
contemporary architecture
traces of memory
Opis:
Miejsca pamięci, jako szczególne obiekty architektoniczne, posiadają swoją symboliczną formę i metaforykę. Historia projektu Everything to Eternity Kristinna E. Hrafnssona i Studia Granda to refleksja nad procesem projektowym pomnika tragicznie zmarłej dziewczyny. Ukazuje proces, w wyniku którego z indywidualnego zlecenia powstało miejsce, które łączy dziedzictwo Islandii z współczesnością, nadając nowy, społeczny wymiar zaprojektwanej przestrzeni. Pomnik jest hołdem, ale też drogowskazem i tłem dla miejsca pamięci na półwyspie Álftanes w Islandii. Znaczenie projektu w kontekście artystycznym, architektonicznym, urbanistycznym i ekologicznym jest wskazówką dla projektantów, w jaki sposób interpretować kontekst miejsca, tworząc nową formę.
Commemorative sites, as special works of architecture, have their symbolic form and metaphor. The history of the project Everything to Eternity by Kristinn E. Hrafnsson and Studio Granda is a reflection on the process of designing a monument to a girl who died tragically. It presents the process by which a private commission led to a place that combines Iceland’s heritage with contemporaneity, giving a new social dimension to the resulting space. The monument is an honour, but is also a guiding sign to and background for the commemorative site on the Álftanes Peninsula in Iceland. The artistic, architectural, urban and ecological significance of the project is an indicator to designers as to how to interpret place-based context when creating a new form.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2021, 49; 293--316
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ klimatu na formy brazylijskiej architektury modernistycznej w latach 1925–1960
The influence of the climate on the forms of Brazilian modernist architecture in the years 1925–1960
Autorzy:
Rytel, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366599.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Brazylia
architektura
modernizm
uwarunkowania klimatyczne
Brazil
architecture
modernism
climatic conditions
Opis:
Brazylijska architektura modernistyczna rozwijała się w ramach ruchu nowoczesnego od drugiej połowy lat dwudziestych XX wieku. Od początku obrała własną drogę rozwoju dostosowując importowane rozwiązania charakterystyczne dla europejskiej awangardy do warunków klimatycznych Luzytoameryki. Moderniści, czerpiąc z tradycji portugalskiego baroku kolonialnego, dodali do środków wyrazu brazylijskiej wersji stylu międzynarodowego przetworzone formalnie elementy lokalnej tradycji. Istotną rolę w kształtowaniu indywidualnego charakteru architektury brazylijskiej w omawianym okresie odgrywały osłony przeciwsłoneczne, ceramiczne okładziny ścian czy też tropikalna roślinność wprowadzona jako integralny element rozwiązań projektowych.
Brazilian modernism in architecture developed within the Modern Movement starting from the second half of 1920s, from the very beginning seeking to assert its individuality by adapting the imported solutions of European avant-garde to the climatic conditions of South America. Drawing from the tradition of Portuguese colonial baroque, modernist architects enriched the Brazilian version of International Style with some formally processed elements of the local tradition. Important features which shaped the individual character of Brazilian architecture of the time included sun shades, ceramic wall facings and the tropical flora used as an integral part of the designs.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 4; 57-78
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamki krzyżackie na ziemi chełmińskiej w świetle najnowszych badań wybranych obiektów
Teutonic order castles in the Chełm region in the light of new research of selected subjects
Autorzy:
Wiewióra, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366527.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
archeologia
architektura średniowieczna
architektura obronna
Krzyżacy
zamki
konserwacja i ochrona zabytków
archaeology
medieval architecture
defence architecture
Teutonic Knights
castles
conservation and preservation of monuments
Opis:
Problematyka badawcza dotycząca architektury zamków krzyżackich na ziemi chełmińskiej od dawna cieszy sie niesłabnącą popularnością. Jednak w ograniczonym stopniu opracowania te oparte są na wynikach systematycznych badań archeologiczno-architektonicznych. Zamki krzyżackie na ziemi chełmińskiej są nie tylko architektonicznym, ale przede wszystkim historycznym i artystycznym fenomenem. Mimo niewątpliwych wartości kulturalnych, symbolicznych, artystycznych i historycznych do tej pory nie zrealizowano szerokiego, interdyscyplinarnego programu badawczego obejmującego szczegółowe studia nad architekturą, sztuką, warsztatem budowlanym i szerzej - kulturą materialną. W artykule przedstawiono najistotniejsze wyniki badań zainicjowanych w 2005 r. Celem programu badawczego, realizowanego przez Zakład Archeologii Architektury Instytutu Archeologii UMK w Toruniu, jest analiza architektoniczna i archeologiczna zamków funkcjonujących na terenie państwa krzyżackiego na ziemi chełmińskiej. W tekście omówiono najnowsze wyniki badań archeologicznych zamków w Grudziądzu, Wąbrzeźnie, Papowie Biskupim i Radzyniu Chełmińskim.
Research on the architecture of castles in Chelmno Land is becoming more popular. This is evidenced by numerous publications both scientific and popular, dedicated to the Teutonic Knights history of architecture in general and especially defense architecture. No systematic archaeological and architectural studies have yet been made. The castles of the Teutonic Knights at Chelmno Land display unique architectural features; their historical and artistic identity distinguishes this region from all the other areas in Poland. A broad, interdisciplinary research program is required, involving a detailed study of the architecture, art, and a study of their construction techniques. Since 2005, a research program has been under way examining the architecture and archeology of the castles built by the Teutonic Knights at Chełmno Land. (Nicolaus Copernicus University in Torun, Institute of Archaeology, Department of Archaeology of Architecture.) The aim of the research program was to preserve the remains of both Grudziądz and Wąbrzeźno castles and to initiate a broader discussion about forms and phases of the construction of these facilities. Previous sources of knowledge about these castles came exclusively from historical or iconographical sources. Earlier research programs included two other castles (Radzyń Chelminski and Papowo Biskupie). The research attempted to review arrangements for settlement, layout plans, building forms, etc. and what were the forms of settlements before the arrival of Teutonic Knights. The aim of this project is to start interdisciplinary studies of the Teutonic castles at Chelmno Land combining history, architecture, art and material culture. An important goal will be to create a professional research program. Research already completed, has revealed new archaeological and architectural findings; this should lead to a new conservation program which must restore ancient monuments and secure exposed walls - those both visible on the surface and those that are under the earth's surface.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 1; 97-123
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Sas Zubrzycki i jego „Teorja łęków odpornych”
Jan Sas Zubrzycki and his „Theory of the flying buttress”
Autorzy:
Stefański, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366521.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Sas-Zubrzycki Jan
architektura gotycka
styl narodowy
gothic architecture
national style
Opis:
Jan Sas Zubrzycki (1860–1935) to jedna z ciekawszych postaci w dziejach polskiej sztuki przełomu XIX i XX wieku. Osobowość charakterystyczna dla tej epoki, poświęcająca całe swoje życie pasjom twórczym, naukowym, a także narodowym. Jego dorobek jest olbrzymi: kilkadziesiąt realizacji architektonicznych, w większości z zakresu architektury sakralnej, uzupełnionych o liczne plany, które nie doczekały się urzeczywistnienia, projekty wnętrz kościelnych, olbrzymi wysiłek badawczo-teoretyczny, który zaowocował kilkudziesięcioma publikacjami, setki rysunków i fotografii utrwalających elementy polskiego krajobrazu. Podstawową ideą, która przyświecała mu przez kilkadziesiąt lat pracy było badanie, wskrzeszanie i propagowanie form uważanych przez niego za narodowe.
Jan Sas Zubrzycki (1860–1935) was one of the most interesting personalities in Polish art at the turn of the 19th and 20th centuries. Typically for his time, he devoted his whole life to the passion of creating art, to science, but also to advancing national awareness. His life’s work comprises vast numbers of architectural designs, most of them churches, both implemented and not; church interior designs; a massive body of theoretical studies crowned with several dozen publications; hundreds of drawings and photographs depicting Polish landscapes. The leitmotif of his entire career of several decades was studying, reviving and promoting forms he considered national.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2015, 60, 4; 53-70
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projektowanie natury - projektant symbiotyczny
Nature design - symbiotic designer
Autorzy:
Zinowiec-Cieplik, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/131810.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
nowoczesna natura
projektowanie symbiotyczne
zielona architektura
green architecture
novel nature
symbiotic design
Opis:
Wspólnym mianownikiem nowoczesnej postawy projektowej jest intensywne wplatanie natury w struktury zurbanizowane. Zwiększa się rola gatunków obcych w ekosystemach, dąży się do ich integracji, w celu wydobycia wartości ekologicznych i estetycznych. Podkreśla się odpowiedzialność człowieka za zrównoważoną uprawę ogrodu planetarnego. Oznacza to symbiotyczną postawę poprzez aktywne uczestnictwo w kreacji, a następnie w opiece/uprawie zmierzające do utrzymania nowej/nowo-powstałej równowagi.
An intensive insertion of nature into urbanized structures provides a common denominator for modern design. The role of alien species in greenery is on the increase, and is the significance of their integration. It is emphasized that the responsibility for the sustainable cultivation of planetary garden rests with the man. This responsibility indicates symbiotic attitude through an active participation in the process of creation and then care/cultivation in order to maintain a new/novel balance.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2018, 46; 197-213
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 100

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies