Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Czechowska, Dorota" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Finanse osobiste
Autorzy:
Waliszewski, Krzysztof
Czechowska, Iwona Dorota
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Finanse osobiste nazywane zamiennie finansami gospodarstw domowych stają się jedną z najdynamiczniej rozwijających się subdyscyplin finansów prywatnych wyróżnionych z punktu widzenia podmiotowego jeszcze do niedawna zapomniane i analizowane poza głównym nurtem ekonomii i finansów. O wzroście ich roli świadczy liczba badań, publikacji artykułowych i książkowych (w tym nagradzanych przez Komitet Nauk o Finansach PAN w ramach konkursu na wybitne publikacje z zakresu finansów), poradników, publikacji popularyzatorskich, a także rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Ekonomia czerpiąca swoją nazwę od określania efektywnych zasad funkcjonowania gospodarstwa domowego zaczyna i kończy się w gospodarstwie domowym (...), co oznacza, że decyzje podejmowane na różnych poziomach sektora publicznego i sektora przedsiębiorstw prędzej czy później znajdują swoje odzwierciedlenie w finansach osobistych, a także, że decyzje podejmowane w gospodarstwach domowych będą miały swój skutek w skali całej gospodarki. Wcześniej środowisko niskich stóp procentowych, a obecnie rosnące stopy procentowe, rosnąca inflacja, boom na rynku nieruchomości, ryzyko dalszego wzrostu stóp procentowych dla kredytobiorców, silny napływ regulacji konsumenckich mający swoje źródło w dyrektywach europejskich, innowacje finansowe i technologiczne, w tym powstanie nowego segmentu usług finansowych FinTech wykorzystującego technologie w finansach, koronakryzys 2020+, a także inwazja Rosji na Ukrainę to zjawiska, które silnie wpływają obecnie i będą wpływały w najbliższej przyszłości na finanse osobiste. (...) Książka jest adresowana do studentów i pracowników naukowych uczelni i wydziałów ekonomicznych, którzy chcą zgłębić swoją wiedzę z obszaru finansów osobistych. Może być również doskonałym źródłem aktualnych informacji dla instytucji finansowych obsługujących gospodarstwa domowe, a także dla samych gospodarstw domowych podnoszących swoje kompetencje finansowe w zakresie zarządzania finansami osobistymi. (ze Wstępu)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Rozdział 27. Zdecentralizowane finanse osobiste
Autorzy:
Sobiecki, Grzegorz
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21944680.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Głównym celem finansów osobistych jest zarządzanie majątkiem (czyli zgromadzenie majątku w odpowiedniej wysokości i skuteczne jego pomnażanie z wykorzystaniem różnych instrumentów inwestycyjnych). Aby umożliwić realizację tych osobistych celów powstało wiele aplikacji komputerowych, które ułatwiają samodzielne planowanie, organizowanie, kontrolowanie, monitorowanie i realizację działań finansowych oraz ocenę kondycji ekonomiczno-finansowej gospodarstwa domowego. Wiele aplikacji rozwijanych jest do dziś: Quicken, AceMoney, Moneydance, Moneyspire, GnuCash, czy też polski program Finanse Domowe 2. Istnieją także aplikacje dostępne online (z przeglądarki internetowej): You Need A Budget, Personal Capital, Mint, Geezeo, Buxfer, BudgetPulse. Funkcjonalności wspomnianych aplikacji obejmują m.in.: • planowanie przychodów i wydatków, • klasyfikację wydatków, • analizę inwestycji, • porównywanie ofert bankowych i usług finansowych, • bezpłatny credit scoring, • integrację z kontami maklerskimi, • kalkulatory rat kredytów i pożyczek. Wadą aplikacji, szczególnie desktopowych, we wspieraniu zarządzania finansami osobistymi jest ich zewnętrzny charakter względem usług finansowych, które są niezbędne dla realizacji finansowych celów - realizacji przelewów, inwestowania, pożyczek. Usługi, które w istocie realizują cele finansowe są przeważnie dostarczane przez podmioty wyspecjalizowane w określonych działaniach na rzecz klientów - banki, instytucje finansowe, firmy pożyczkowe, domy maklerskie, fundusze inwestycyjne itp. Pośredniczą finansowo, a często także technologicznie w realizacji usług. Do usług w ramach obszaru finansów osobistych można zaliczyć te, które umożliwiają zaspokajanie potrzeb finansowych gospodarstwa domowych, czyli usługi umożliwiające transfer, pożyczanie, oszczędzanie, lokowanie (inwestowanie) środków, zarządzanie majątkiem finansowym, hedging niektórych ryzyk, wsparcie prowadzenia rozliczeń podatkowych, ubezpieczenia (osobowe, rzeczowe), edukację finansową, planowanie i zarządzanie majątkiem osobistym, np. usługi: • bankowe (polecenia przelewu, żądania zapłaty, kredyty, lokaty, oszczędzanie, gwarancje), • płatności kartowych, • płatności natychmiastowych, • międzynarodowych przekazów pieniężnych, • pożyczkowe i lombardowe, • ratalne, • kantorowe (wymiana walut), • maklerskie (pośrednictwo w dostępie do rynku kapitałowego), • inwestycyjne (fundusze inwestycyjne, inwestycje alternatywne, udostępnianie kapitału w pożyczkach p2p), • ubezpieczeniowe, • windykacyjne, • publiczne związane z rozliczeniami podatku, • zarządzania majątkiem, • doradcze (inwestycyjne, podatkowe).
Źródło:
Finanse osobiste; 395-409
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 26. Od otwartej bankowości do otwartych finansów – ograniczenia otwartej bankowości z perspektywy prawno-regulacyjnej
Autorzy:
Nowakowski, Michał
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21946435.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Sektor finansowy od wielu lat przechodzi istotne przeobrażenia, zarówno w sferze stricte prawno-regulacyjnej (w tym ostrożnościowej), jak i cyfrowej. Wydarzenia ostatnich lata, w tym w szczególności pandemia SARS-CoV-2 wpłynęły w istotny sposób na dynamikę transformacji produktów i usług finansowych, jak również same instytucje finansowe, np. w sferze cyfryzacji. Klienci stają się bardziej wymagający zarówno w zakresie kanałów dystrybucji produktów i usług, ale także samej ich konstrukcji, oczekując większej personalizacji, niskich kosztów oraz łatwości dostępu (frictionless) i znaczenie lepszych doświadczeń, tzw. User experience. Stawia to przed instytucjami finansowym wiele wyzwań o charakterze biznesowym, prawno-regulacyjnym oraz operacyjnym. Oczekiwania stawiane przez klientów wymagają bowiem dokonywania zmian w modelach biznesowych, poszukiwania nowych rozwiązań i kanałów dystrybucji, jak również równoważenia ryzyk. Szczególnie interesująca w kontekście usług finansowych jest tzw. zaawansowana analityka danych oraz Big Data, często traktowana na równi z szeroko rozumianą sztuczną inteligencją, która w sposób istotny zwiększa możliwości indywidualizacji produktów i usług finansowych w oparciu o dane, biometrię behawioralną. Połączenie tych elementów może mieć istotne znaczenie dla klientów, jak i samych instytucji, choć wymaga to uwzględnienia szeregu aspektów dotyczących samych danych, w tym przede wszystkim możliwości ich pozyskiwania oraz przetwarzania. Pewną próbą uwolnienia danych finansowych, które mogą posłużyć do tworzenia bardziej spersonalizowanych jest otwarta bankowość, której ramy prawne w Unii Europejskiej wyznacza dyrektywa PSD2 oraz Rozporządzenie 2018/389, choć należy jednocześnie zaznaczyć, że nie jest to zarazem pierwszy przejaw wykorzystania danych z rachunków płatniczych przez tzw. podmioty trzecie (Third-Party Providers – TPP). Przepisy obu aktów prawnych, jak również liczne akty o miękkim charakterze (o czym w dalszej części opracowania), stanowią od 14 września 2019 r. podstawę realizacji koncepcji otwartej bankowości opartej o obowiązek udostępniania poprzez tzw. interfejsy dostępowe (Application Programming Interfaces – API) wybranych danych finansowych przez podmioty do tego zobowiązane (m.in. banki). Dane te mogą być – za zgodą użytkownika – wykorzystywane m.in. do realizacji usługi dostępu do informacji o rachunku płatniczym. Choć założenia otwartej bankowości były i są słuszne, to jednak przepisy oraz koncepcja realizacji okazały się na tyle niedopracowane i nieprzemyślane (choć to nie jedyny powód ograniczonego rozwoju), że dzisiaj trudno mówić o prawdziwej rewolucji w zakresie wykorzystania danych finansowych, chociażby na potrzeby finansów osobistych (i to niezależnie od rosnącej liczby podmiotów FinTech). Wydaje się, że jest to niejako konsekwencja braku „efektu zachęty” po stronie instytucji obowiązanych do udostępniania danych, jak również pewnej nierównowagi obowiązków i odpowiedzialności po stronie poszczególnych „aktorów” realizujących usługi w ramach otwartej bankowości. Pewne mankamenty otwartej bankowości zostały dostrzeżone także przez Komisję Europejską, która w 2020 r. wskazała w dokumencie w sprawie strategii dla UE w zakresie finansów cyfrowych na potrzebę stworzenia ram w zakresie otwartych finansów. Zgodnie z założeniami Komisji do połowy 2022 r. ma zostać złożony wniosek ustawodawczy, zaś do 2024 r. UE powinna już dysponować odpowiednimi rozwiązaniami w tym zakresie. Warto zwrócić tutaj uwagę, że przez 3 lata nie udało się uzyskać satysfakcjonującego poziomu efektywności interfejsów dostępowych, które umożliwiają swobodne realizowanie usług przez TPP725 . To oczywiście nie jedyna przeszkoda, bowiem niewątpliwie znaczenie ma tutaj także swoista niechęć klientów banków do dzielenia się informacjami z TPP, o czym szerzej w dalszej części opracowania. Niewątpliwie jednak otwarta bankowość stanowi kamień milowy dla rozwoju innowacyjnych rozwiązań z obszaru finansów, choć wyzwań, m.in. prawno-regulacyjnych, w tym kontekście jest jeszcze wiele. Próbą dokonania prawdziwej rewolucji w sferze finansowej jest wspomniana już koncepcja otwartych finansów, która w połączeniu przykładowo z rozwojem platform cyfrowych, może otworzyć drogę do bardziej spersonalizowanych finansów, co jest wskazywane często jak główny trend w sektorze finansowym. Otwarte finanse mają na celu stworzenie warunków do pozyskiwania, przetwarzania i dostarczania produktów i usług finansowych o bardziej zindywidualizowanym i kompleksowym charakterze. Celem niniejszego rozdziału jest wskazanie na pewne słabe punkty prawno-regulacyjne w zakresie otwartej bankowości, jak również zaproponowanie możliwych kierunków zmian, które mają szczególne znaczenie dla rozwoju otwartych gospodarek opartych o dane. Z tego względu aspekty historyczne dotyczące przyjęcia dyrektywy PSD2 oraz implementującej ją ustawy o usługach płatniczych zostaną ograniczone do niezbędnego minimum. Jednocześnie podkreślić należy, że niniejsze opracowanie nie dotyka przyszłych – możliwych – wariantów rozwoju finansów cyfrowych, które mogą obejmować nie tylko rozwój otwartych finansów, ale także pewne połączenie finansów zdecentralizowanych z tradycyjnymi. Jest to zagadnienie jednak daleko wykraczające poza ramy niniejszego opracowania, choć warto zwrócić na nie uwagę również w kontekście oceny otwartej bankowości.
Źródło:
Finanse osobiste; 377-394
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 24. Edukacja finansowa pokolenia 55+ jako element rozwoju rynków finansowych
Autorzy:
Banaś, Dawid
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21952886.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Starzenie się społeczeństw jest coraz bardziej widoczne, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. GUS we wstępnych informacjach o Narodowym Spisie Powszechnym z 2021 r. wskazał, że ponad co piąty Polak był w wieku poprodukcyjnym. Odsetek osób starszych będzie się zwiększać także na skutek negatywnych trendów demograficznych, m.in. niskiej stopy urodzeń. W związku, z tym na znaczeniu przybierać będzie silver economy, które ukierunkowane jest właśnie na osoby starsze. Jednocześnie widoczne są dynamiczne zmiany na rynkach finansowych. Wśród nich wskazać można chociażby na stopniowe odchodzenie od tradycyjnego modelu obsługi klienta w placówce, w kierunku bankowości elektronicznej. Działania te mogą być problematyczne, a nawet frustrujące dla osób starszych, które w większym stopniu, niż młodsze pokolenia są przyzwyczajone do kontaktu z drugim człowiekiem. Okoliczności te mogą wręcz doprowadzić do wykluczenia finansowego, czemu przeciwdziałać może właśnie edukacja finansowa. Coraz powszechniejsze jest też spostrzeżenie, że korzystanie z produktów i usług bankowych jest niezbędne do pełnego uczestnictwa w życiu społeczno-gospodarczym. Maison stwierdza, że to właśnie brak wiedzy ekonomicznej powoduje problemy z zarządzaniem własnymi funduszami. Zdaniem autora osoby starsze są „niedocenionym skarbem”, gdyż mają wiele zalet, które nie zawsze są dostrzegane, a czasem są wręcz trywializowane przez sektor finansowy. Wśród nich wskazać można chociażby na chęć nauki nowych technologii, stabilne źródło miesięcznych dochodów oraz lojalność. W związku z powyższym autor publikacji przyjął za cel wykazać, że warto edukować osoby 55+ w zakresie ekonomii i finansów, gdyż przełoży się to na rozwój rynków finansowych. Teza wysunięta przez autora jest następująca: poprawa poziomu wiedzy ekonomicznej osób starszych pozwoliłaby w większym stopniu aktywnie uczestniczyć im na rynkach finansowych.
Źródło:
Finanse osobiste; 349-357
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 21. Seniorzy w dobie nowoczesnej bankowości
Autorzy:
Warchlewska, Anna
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21957254.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Zmiany technologiczne głównie w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych wpłynęły na pozycję konkurencyjną poszczególnych instytucji finansowych oraz na zachowania uczestników procesów rynkowych. Tworzą także nowe postawy, zachowania i wzorce komunikacji konsumentów, pracowników i inwestorów. Jedną z grup szczególnie wzmocnionych przez cyfryzację są współcześni konsumenci. Dzięki dostępowi do wielu mediów stają się oni bardziej „ucyfrowieni” i wchodzą w silniejsze interakcje. Dotyczy to również klientów instytucji finansowych. Digitalizacja usług finansowych oraz implementacja nowoczesnych narzędzi do zarządzania finansami zdalnie są procesami zaawansowanymi i wydaje się, że nieodwracalnymi. Współczesny świat w dużej części przeniknął już do Internetu, a seniorzy stają przed wyzwaniami rewolucji cyfrowej, co sprawia, że coraz częściej musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak w procesie cyfryzacji usług finansowych odnajdują się seniorzy, jakie są ich największe obawy i trudności. Z badań przytoczonych w niniejszym opracowaniu wyłania się obraz seniorów, dla których korzystanie z bezgotówkowych form płatności stało się codziennością, a więcej do nadrobienia mają seniorzy z obszarze płatności zbliżeniowych oraz aplikacji mobilnych. Liczbę seniorów korzystających z narzędzi cyfrowych można realnie zwiększyć, przy czym drogą budowania popytu na te narzędzia musi być edukacja poprzez doświadczenie. Seniorzy niekorzystający z sieci po prostu nie rozumieją korzyści, np. w zakresie oszczędności czasu i pieniędzy, jakie mogą im przynieść nowoczesne rozwiązania finansowe lub po prostu nadal nie odczuwają potrzeby zdalnych kontaktów z bankiem. Celem rozdziału jest przedstawienie sytuacji seniorów na tle zmieniającego się sektora bankowego. Rozważania prowadzą do odpowiedzi na pytanie czy aktywność seniorów na rynku nowoczesnych finansowych rozwiązań staje się dla nich koniecznością, przymusem czy może przywilejem? Rozdział na charakter przeglądowy w zakresie oceny sytuacji seniorów w nowoczesnym świecie bankowości. W rozdziale wykorzystano literaturę polską, zagraniczną, raporty, analizy oraz wyniki badań wtórnych.
Źródło:
Finanse osobiste; 317-328
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 15. Zadłużenie gospodarstw domowych w czasie pandemii COVID-19 – perspektywa międzynarodowa
Autorzy:
Bolibok, Piotr
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21987830.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Doświadczenia historyczne wskazują, że zadłużenie gospodarstw domowych zwiększa wrażliwość popytu konsumpcyjnego na spadek dochodów, przyczyniając się do wzmocnienia siły oddziaływania negatywnych zjawisk szokowych na przebieg cyklu koniunkturalnego. Problem ten unaocznił dobitnie ostatni globalny kryzys finansowy, gdy w krajach o wyższym poziomie zadłużenia tego sektora odnotowywano na ogół silniejsze spadki konsumpcji, generujące dodatkową presję na ograniczenie skali aktywności gospodarczej. Gwałtowne pogorszenie warunków makroekonomicznych i towarzyszący mu wzrost niepewności powinny skłaniać gospodarstwa domowe do podejmowania bardziej racjonalnych decyzji finansowych, a w szczególności do akumulacji oszczędności i redukcji zadłużenia. Zjawiska te nasilają się zwłaszcza w czasie kryzysów wywołanych wybuchami epidemii i pandemii. Można zatem oczekiwać, że szok wywołany COVID-19 powinien prowadzić do narastania problemów z obsługą i wymuszonej redukcji zadłużenia ze wszystkimi negatywnymi konsekwencjami tych zjawisk dla sfery realnej i stabilności systemu finansowego. Doświadczenia wielu krajów nie wskazują jednak na materializację tego scenariusza, do czego przyczyniły się zarówno podjęte na bezprecedensową skalę działania stabilizacyjne, zorientowane na ochronę miejsc pracy i dochodów ludności, jak i istotne wzmocnienie odporności systemów finansowych po doświadczeniach globalnego kryzysu finansowego. Pomimo iż w literaturze przedmiotu dostępne są opracowania poświęcone zmianom zadłużenia gospodarstw domowych w czasie pandemii i jego oddziaływanie na przebieg kryzysu w poszczególnych krajach (zwłaszcza rozwiniętych), wciąż brakuje kompleksowych analiz tego zjawiska w przekroju międzynarodowym. Celem niniejszego rozdziału jest zatem wypełnienie istniejącej w tym zakresie luki.
Źródło:
Finanse osobiste; 235-246
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 4. Zarządzanie budżetem i planowanie finansów osobistych w warunkach inflacji
Autorzy:
Kotlińsk, Grzegorz
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/22180691.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
W Polsce, ostatnie dwie dekady XXI wieku upłynęły pod znakiem głębokich zmian, jakie dokonały się w warunkach funkcjonowania gospodarki oraz gospodarstw domowych. Ich przyczynami były: adaptacja do warunków rynkowych, przyjęcie Polski do UE, kryzys finansowy i zwalczanie jego skutków, stabilizacja rozwoju ekonomicznego oraz radykalne zmiany w kierunkach polityki społecznej kolejnych rządów, a w końcu: wybuch pandemii i skutki walki z jej niekorzystnymi konsekwencjami gospodarczymi oraz pogarszająca się sytuacja międzynarodowa. Splot tych nieoczekiwanych konsekwencji (w tym tzw. czarnych łabędzi), doprowadził do wzrostu ogólnego poziomu cen i tym samym do odrodzenia się inflacji, nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach Europy, czy w USA. Celem tego opracowania jest przedstawienie wpływu, jaki rosnąca inflacja może wywierać na kształt budżetów osobistych oraz na przebieg planowania finansowego w obrębie gospodarstw domowych. Wynikające stąd zagrożenia mogą odwrócić zauważalne tendencje do wzrostu poziomu przeciętnego dobrobytu i spowodować dotkliwe straty finansowe w wielu budżetach osobistych i domowych. Ich uniknięcie jest możliwe tylko pod warunkiem racjonalnego przygotowania się do podjęcia trudu ograniczania negatywnych konsekwencji inflacji oraz podejmowania takich decyzji dotyczących planowania i zarządzania, które uwzględniać będą wiedzę na temat negatywnych konsekwencji inflacji.
Źródło:
Finanse osobiste; 55-78
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 3. Finanse osobiste a cykl życia gospodarstwa domowego
Autorzy:
Barembruch, Adam
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/22180743.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Na decyzje podejmowane w obszarze finansów osobistych (zachowania finansowe gospodarstw domowych) wpływa wiele czynników o charakterze ekonomicznym, kulturowym, społeczno–demograficznym, psychologicznym czy biologicznym. Czynniki te oddziałują na decyzje podejmowane w ramach gospodarstw domowych w różnorodny, zindywidualizowany sposób, ze zróżnicowanym natężeniem. Zachowania finansowe gospodarstw domowych zależą również w dużej mierze od czynnika czasu – pojawiają się jednorazowo, cyklicznie, mogą mieć charakter krótkotrwały lub długotrwały. Zgłaszanie podobnych potrzeb oraz podobieństwo pewnych zachowań pojawiających się w określonej sekwencji na poszczególnych etapach życia gospodarstwa domowego pozwoliło na wyodrębnienie tzw. faz cyklu życia. Cykl życia gospodarstwa domowego buduje pewne ramy zachowań finansowych członków gospodarstw domowych. Zmieniają się preferencje, zakres, rodzaj, hierarchia odczuwanych potrzeb, swoboda w zakresie ustalania celów, a także zakres odpowiedzialności, w szczególności za innych członków gospodarstwa domowego. Czynniki te wpływają na wielkość i strukturę wydatków konsumpcyjnych, decyzje związane z oszczędzaniem, zadłużaniem się, inwestowanie i ubezpieczaniem się. Celem artykułu jest analiza wybranych aspektów finansów osobistych determinowanych przez cykl życia gospodarstwa domowego.
Źródło:
Finanse osobiste; 43-53
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 23. Edukacja finansowa dzieci we współczesnej literaturze popularnej
Autorzy:
Maciejasz, Marta
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21953831.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Edukacja finansowa dzieci już od najwcześniejszych etapów ich rozwoju jest postrzegana jako konieczna przez różne instytucje europejskie i polskie. Problematyka ta jest przedmiotem debat prowadzonych w Unii Europejskiej oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Jednym z zaleceń OECD jest to, by edukacja finansowa rozpoczynała się w szkołach i koncentrowała się na szczególnie istotnych aspektach finansów osobistych, takich jak podstawowe formy oszczędności, zadłużenie, ubezpieczenie, emerytury. Komisja Europejska w komunikacie z 18 grudnia 2007 roku sformułowała podstawowe zasady, które należy uwzględniać przy opracowywaniu skutecznych programów edukacji finansowej, z których jedna głosi, że programy edukacji ekonomicznej powinny obejmować ogólne narzędzia uświadamiające konieczność poszerzenia swojej wiedzy na tematy finansowe oraz zwiększenia umiejętności oceny ryzyka. Edukacja finansowa dokonywana jest w różny sposób i przez różne podmioty. Ze względu na sposób prowadzenia edukacji można wyróżnić edukację formalną (usystematyzowaną) i nieformalną (nieusystematyzowaną). Ze względu na kategorię podmiotu realizującego proces edukacyjny można wyróżnić edukację zinstytucjonalizowaną (podmioty komercyjne vs. publiczne i non-profit) i niezinstytucjonalizowaną, realizowaną przez otoczenie (rodzina, znajomi, przyjaciele, mass-media). Edukacja może mieć też charakter uświadomiony i nieuświadomiony. W dalszej części opracowania stosowany będzie podział edukacji na formalną, ze szczególnym uwzględnieniem edukacji szkolnej oraz nieformalną. Edukacja formalna odbywa się w oparciu o istniejące dokumenty i opracowania, które w dość precyzyjny sposób określają jej zakres i metody. Edukacja nieformalna jest często realizowana spontanicznie i nie musi mieć charakteru ciągłego, wynikać z żadnych oficjalnych dokumentów. Do tego rodzaju edukacji zaliczyć można wydawnictwa komercyjne, popularne, w których wiedza ekonomiczno-finansowa przekazywana jest w sposób dostosowany do możliwości percepcyjnych dzieci i młodzieży. U dzieci w wieku przedszkolnym następuje dynamiczny rozwój procesów poznawczych i emocjonalnych. Myślą one w jakościowo inny sposób niż w wieku poniemowlęcym. Bardziej rozwinięty jest też u nich stopień przetwarzania pojęć, większa zdolność rozumienia rzeczywistości i wglądu w jej nowe wymiary. Jednakże dziecięce poznanie w tym okresie napotyka jeszcze na liczne ograniczenia (m.in. w posługiwaniu się operacjami logicznymi). W wieku ok. 6 lat (wg teorii Piageta) rozpoczyna się stadium operacji konkretnych. Dzieci zaczynają rozumować w sposób systematyczny, usiłują rozwiązywać problemy w logiczny sposób (choć ich operacje muszą się opierać na konkretnych przedmiotach i wydarzeniach). Wzrasta też zdolność dzieci do grupowania przedmiotów pod względem określonego kryterium. Możliwości poznawcze i emocjonalne dzieci zmieniają się dość dynamicznie. Można w związku z tym wyróżnić trzy etapy rozwoju dzieci, które implikują zakres i formy edukacji. Pierwszy etap dotyczy samego rozumienia potrzeby pieniądza i dotyczy najmłodszych dzieci (ok. 3-5 r.ż.). W tej fazie dziecko m.in. nie pojmuje jeszcze podzielności pieniądza (np. uważa, że za jeden „pieniądz” można otrzymać jeden przedmiot). Drugi etap dotyczy dzieci w wieku 6-12 lat, które są już w stanie wykonywać proste działania arytmetyczne i rozwiązywać problemy logiczne, a co za tym idzie posługiwać się pieniądzem w codziennych sytuacjach (zakupy, wyliczenie reszty). Nie rozumieją jednak kompleksowych zjawisk ekonomicznych, jak np. źródeł pochodzenia pieniądza czy kategorii zysku i zasady działania np. sklepu. W trzeciej fazie pojawia się już zdolność myślenia abstrakcyjnego, ale rozumienie zjawisk czysto finansowych pojawia się stopniowo. Nawet dzieci nastoletnie nie koniecznie w tym samym czasie rozwijają umiejętność myślenia perspektywicznego, która jest konieczna m.in. dla oszczędzania długoterminowego.
Źródło:
Finanse osobiste; 339-347
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 22. Edukacja finansowa jako kluczowa metoda walki z wykluczeniem finansowym
Autorzy:
Cichowicz, Ewa
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21956305.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Wykluczenie finansowe powszechnie uznawane jest za poważny, wielowymiarowy problem o charakterze społeczno-ekonomicznym, w tym – za jedną z przyczyn pozbawienia jednostki pełnego uczestnictwa w społeczeństwie oraz za przejaw nierówności społecznych. Jego negatywne konsekwencje widoczne są nie tylko w obszarze finansowym. Nie jest ono przy tym tożsame z wykluczeniem społecznym. Oba rodzaje wykluczenia są ze sobą ściśle związane (zależność ta może mieć charakter dwukierunkowy), jednak wydaje się, że pojęcie wykluczenia społecznego jest terminem bardziej pojemnym i oznacza niezdolność jednostek do uczestniczenia w ważnych aspektach życia społecznego z uwagi na ograniczenie możliwości i dostępu do zasobów o różnym charakterze. Zgodnie zaś z ogólną definicją wykluczenie finansowe stanowi proces, który w przypadku grup społecznych lub wybranych osób powoduje utrudnienia w ich dostępie do rynku finansowego lub w korzystaniu z produktów i usług finansowych. Jego źródeł może być wiele. Wśród nich warto wskazać niski poziom dochodów, niski poziom wykształcenia, zamieszkiwanie na terenach wiejskich lub w małych miastach, starszy wiek, brak dostępu / brak umiejętności obsługi internetu lub urządzeń mobilnych, obawa przed nowoczesnymi technologiami, brak zaufania do instytucji finansowych, czy brak umiejętności zarządzania środkami finansowymi. Niemniej jednak, pozostawanie wykluczonym (podobnie jak w przypadku wykluczenia społecznego) przyczynia się do wystąpienia trudności w normalnym funkcjonowaniu w społeczeństwie i prowadzić może do braku zaspokojenia potrzeb w gospodarstwach domowych, ale każdorazowo jest związane z nieprawidłowymi i niekorzystnymi zjawiskami oraz procesami mającymi miejsce w systemie finansowym. Kolejną ważną kwestią jest także rozróżnienie wykluczenia finansowego od wykluczenia cyfrowego, które paradoksalnie zarazem są ze sobą silnie powiązane. Wykluczenie cyfrowe z jednej strony oznacza brak dostępu do nowoczesnych technologii, w tym – internetu (w szczególności z powodu problemów o charakterze infrastrukturalnym, ale także z tytułu nieposiadania odpowiedniego sprzętu czy braku dostępu do sieci teletechnicznej), z drugiej zaś – niekorzystanie z internetu (zwłaszcza z powodów psychologicznych – np. obaw przed korzystaniem, ale i braku odpowiedniej wiedzy i umiejętności) 578 . Z kolei rozwój technologiczny, upowszechnienie się internetu, ale ostatnio również pandemia COVID-19 przyczyniły się do przeniesienia wielu obszarów życia społeczno-ekonomicznego do przestrzeni cyfrowej. Trend ten dotyczy także bankowości, czy szerzej – finansów. Coraz więcej produktów i usług finansowych opartych jest na nowoczesnych technologiach i bazuje na transferze danych poprzez wykorzystywanie internetu. W związku z tym wykluczenie cyfrowe (przybierając wtedy przeważnie postać swoistego samowykluczenia) może prowadzić do wystąpienia wykluczenia finansowego. Wobec powyższego należy podkreślić, iż istnienie wykluczenia finansowego w danym społeczeństwie stanowi determinantę zachowań gospodarstw domowych na rynku finansowym, czyli oddziałuje na sferę finansów osobistych. Dochodzi bowiem do zakłócenia procesu gospodarowania środkami finansowymi przez gospodarstwa domowe. Osoby wykluczone nie są w stanie optymalnie zarządzać swoim budżetem, a w konsekwencji – osiągnąć z tego powodu satysfakcji ekonomicznej. Trudności we wskazanym obszarze mogą wystąpić w każdej fazie procesu – w szczególności na etapie planowania, organizacji oraz monitorowania. Jednocześnie zachowania finansowe można uznać za konsekwencję uczenia się jednostek, które zachodzi pod wpływem wystąpienia określonego bodźca lub w oparciu o obserwację innych osób. Zależność ta jest istotna w aspekcie doboru metody umożliwiającej włączenie finansowe. Niezależnie od tego, czy wykluczenie finansowe spowodowane jest działalnością podmiotów sektora finansowego (lub ich zaniechań), czy wynika ono z przesłanek bezpośrednio związanych z osobami wykluczonymi (lub całymi grupami społecznymi), istnieje konieczność wprowadzania rozwiązań, które będą przeciwdziałały temu problemowi. Ponieważ natomiast za jedne z ważniejszych, o ile nie najważniejsze determinanty wykluczenia finansowego uznaje się świadomość, wiedzę i kompetencje finansowe (a dokładniej – ich niewystarczający poziom) oraz przyjmowane postawy i zachowania wobec finansów, dlatego każdorazowo edukacja finansowa powinna stanowić fundament strategii walki z tym rodzajem wykluczenia. W związku z tym, podstawowym celem niniejszego tekstu jest określenie szeroko rozumianego miejsca edukacji finansowej w procesie przeciwdziałania wykluczeniu finansowemu. We wstępie został zarysowany zakres pojęcia wykluczenia finansowego. Z kolei w dalszych częściach (1) przedstawiono wybrane podejścia, które uwzględnia się w odniesieniu do edukacji finansowej, aby zastosowane rozwiązania mogły przynosić pożądane efekty i (2) wskazano, w jaki sposób edukacja finansowa przyczynia się do przeciwdziałania wykluczeniu finansowemu oraz uzasadniono dlaczego należy ją uznać za ważną metodę w procesie walki z tym wykluczeniem.
Źródło:
Finanse osobiste; 329-337
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 20. Regulacje konsumenckie i ochrona konsumenta na rynku usług finansowych
Autorzy:
Gębski, Łukasz
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21958595.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Poziom ochrony konsumentów na rynku finansowym w Polsce nie odbiega od standardów innych państw Unii Europejskiej i jest wysoki. Nie wyklucza to jednak konieczności ciągłego monitorowania sytuacji i wdrażania rozwiązań dostosowanych do ewolucji rynku finansowego oraz szybkiego reagowania na zjawiska wymagające interwencji ze strony regulatora. Istotnym elementem stanowiącym o szczególnym znaczeniu takiego, prokonsumenckiego podejścia jest to, że praktycznie wszyscy konsumenci – bez względu na wykształcenie, majątek czy wiek - korzystają z kredytu konsumenckiego w pewnym momencie swojego życia. Tak więc stanowi on istotny element codziennego funkcjonowania współczesnego społeczeństwa. Analiza dotychczasowych doświadczeń pokazuje, że polityka bazująca jedynie na wprowadzaniu coraz bardziej restrykcyjnych regulacji nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Liczba suboptymalnych decyzji finansowych oraz konsumentów popadających w pułapkę zadłużenia nie spada w tempie oczekiwanym przez regulatorów. Ścierające się koncepcje amerykańskiej „totalnej regulacji” i europejskiego „empowered consumer” nie zapewniają oczekiwanego poziomu ochrony konsumentów nie dlatego, że są w swojej istocie błędne, lecz dlatego, że nie współgrają z poziomem świadomości i wiedzy konsumentów.
Źródło:
Finanse osobiste; 303-314
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 18. Odporność finansowa senioralnych gospodarstw domowych w erze radykalnej niepewności
Autorzy:
Flejterski, Stanisław
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21960695.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Żyjemy w czasach nadzwyczajnych turbulencji w polityce, zawirowań klimatyczno-pogodowych i epidemicznych, w świecie „czarnych łabędzi” i „szarych nosorożców”, nieustających anomalii, niebezpiecznym, trudno przewidywalnym, w czasach podwyższonego ryzyka, w erze chaosu, teorii spiskowych, braku równowagi, w świecie ekonomii niedoskonałej. Wielu badaczy, nie tylko ekonomistów, nieprzypadkowo u progu trzeciej dekady XXI wieku wskazuje na ponadprzeciętną zmienność, niepewność, złożoność, niejednoznaczność (volatility, uncertainty, complexity, ambiguity), a w innym ujęciu na kruchość, niepokój, nielinearność, niezrozumiałość (brittle, anxious, non-linear, incpreceptible). Niestabilność uznawana jest za nową normalność. Lata 2020-2022 zapiszą się w historii świata, w tym Polski, jako czas pandemii COVID-19. Wyjątkowej rangi tego fenomenu nie sposób przecenić. Nieprzypadkowo pojawiły się - zapewne tym razem wolne od publicystycznej przesady – opinie, że w konsekwencji w erze tzw. nowej normalności nic już nie będzie takie samo jak przedtem, nigdy nie wrócimy do dawnych czasów. Znakiem czasu stało się dodanie do klasycznego, często używanego przez analityków gospodarki i finansów pojęcia niepewność przymiotnika „radykalna” (radical uncertainty). Pojawiły się takie terminy, jak COVID - economy, post-COVID-economy oraz coronomics. Pandemia należy do tych szczególnych fenomenów, które stanowią i długo będą stanowić dla wielu myślicieli i analityków wyzwanie, nie tylko praktyczne, ale i intelektualne. Specyfika i skutki pojawienia się koronawirusa SARS-CoV-2 były impulsem do wzbogacenia piśmiennictwa o liczne prace i publikacje, nie tylko z zakresu epidemiologii i innych nauk medycznych, ale również z dziedziny nauk społecznych. Dotyczy to również sfery określanej mianem srebrnej gospodarki (silver economy), a także ściśle z nią związanej polityki senioralnej (senior policy). Lektura wielu prac dotyczących tej ważnej i interesującej problematyki była jednym z głównych motywów, które skłoniły autora do próby sformułowania koncepcji nowego nurtu dotyczącego srebrnych finansów (silver finance lub silver finances). Fenomen pieniądza oraz zasobów i strumieni finansowych odnoszących się do seniorów, z zarządzaniem tymi zasobami i strumieniami włącznie, zasługuje na wyróżnienie i specjalne potraktowanie. Dodatkową inspiracją są wyniki spisu powszechnego z roku 2021, potwierdzające tendencję do pogarszania się sytuacji demograficznej Polski: bezwzględny spadek liczby mieszkańców, z jednoczesnym relatywnym wzrostem ludności w wieku poprodukcyjnym (z 16,9% w roku 2011 do 21,8% w roku 2021, co oznacza, że już ponad co piąta Polka lub Polak jest emerytem). Liczba emerytów w Polsce według danych GUS wynosiła w roku 2021 ponad 7 mln, co pozwala szacować liczbę senioralnych gospodarstw domowych (jednoosobowych, dwuosobowych lub liczniejszych) na około 4 mln. W centrum rozważań niniejszego rozdziału znajduje się kategoria „odporność finansowa” senioralnych gospodarstw domowych, mająca specjalne znaczenie z perspektywy gospodarki i polityki senioralnej.
Źródło:
Finanse osobiste; 275-288
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 14. Aktywność gospodarstw domowych na rynku kredytów mieszkaniowych w latach 2016-2020
Autorzy:
Kochaniak, Katarzyna
Czechowska, Iwona Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/21989624.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Opis:
Lata 2016-2019 były okresem dobrych uwarunkowań makroekonomicznych i rynku finansowego, którym towarzyszyła ekspansywna polityka socjalna rządu. To wszystko miało istotne znaczenie dla ówczesnej sytuacji finansowej i zasobności majątkowej gospodarstw domowych w Polsce. Przeciętny dochód rozporządzalny przypadający na osobę zwiększył się o 30,2%, podczas gdy przeciętne wydatki - o zaledwie 6,9%. W efekcie tego, blisko połowa gospodarstw domowych osiągnęła zdolność do pokrywania nieprzewidzianych wydatków bieżącymi dochodami. Powyższe zmiany sprzyjały zatem m.in. poprawie warunków mieszkaniowych, które nie dorównywały wówczas standardom większości krajów UE. W 2020 roku, wprowadzone na skutek pandemii COVID-19 ograniczenia kontaktów personalnych i przemieszczania się wzmocniły przekonanie o kluczowym znaczeniu warunków mieszkaniowych dla komfortu życia. Obniżanie rynkowych stóp procentowych na skutek luzowania polityki pieniężnej NBP, przy nieznacznie pogorszonej sytuacji dochodowej gospodarstw domowych, zwiększało atrakcyjność kredytów mieszkaniowych jako źródła finansowania transakcji zawieranych na rynku nieruchomości. Niniejszy rozdział ma na celu ocenę aktywności gospodarstw domowych na rynku kredytów mieszkaniowych w latach 2016-2020. Za ważną uznano także diagnozę ich ówczesnej sytuacji mieszkaniowej, jak również koniunktury rynku kredytów mieszkaniowych, z identyfikacją czynników kształtujących na nim nie tylko popyt, lecz także podaż. Szczególną uwagę zwrócono na wprowadzane zmiany regulacyjne, które służyły wzmocnieniu ochrony gospodarstw domowych w relacjach z bankami oraz oddziaływały na warunki ich kredytowania. Przeprowadzone badanie miało zatem dostarczyć odpowiedzi na następujące pytania: 1. Czy w 2016 roku nieruchomości mieszkalne oraz finansujące je kredyty były ważnymi składnikami bilansów gospodarstw domowych w Polsce? 2. Czy w okresie objętym badaniem sytuacja mieszkaniowa gospodarstw domowych uległa poprawie? 3. Czy popyt gospodarstw domowych na kredyty mieszkaniowe zwiększał się w analizowanym okresie? Jeżeli tak, to które czynniki determinowały jego zmiany? 4. Czy w okresie objętym badaniem banki dokonywały zmian w prowadzonej polityce kredytowej w zakresie kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych? Jeżeli tak, to które czynniki determinowały jej zmiany? 5. Czy tendencja wzrostowa wartości i liczby umów o kredyty mieszkaniowe, zawieranych przez gospodarstwa domowe z bankami, utrzymywała się w całym analizowanym okresie? Należy podkreślić, że wyniki analizy aktywności gospodarstw domowych na rynku kredytów mieszkaniowych w latach 2016-2020 mają nie tylko wartość poznawczą. Mogą one bowiem stanowić przyczynek do badań nad jej skutkami w obecnych warunkach, a zatem spodziewanego spowolnienia gospodarczego, podwyższonej inflacji i rosnących rynkowych stóp procentowych.
Źródło:
Finanse osobiste; 211-233
9788366847279
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies