Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "istnienie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Rola istnienia (bytu) w metafizycznym wyjaśnianiu rzeczywistości
    The role of existence (of being) in the metaphysical explanation of reality
    Autorzy:
    Duma, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057887.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    byt
    filozofia
    istnienie
    metafizyka
    poznanie
    rzeczywistość
    being
    philosophy
    existence
    metaphysics
    cognition
    reality
    Opis:
    In the article, the author shows the le¬gitimacy of the maximalist approach in the philosophical explanation of reality. He refers to the existential aspect of be¬ing which, in his opinion, defines the right direction of searching for the ulti¬mate foundations of reality itself and hu¬man cognition. Of course, it is not about the ultimacy in the sense of unequivo¬cally pointing to the „substrate” of real¬ity, but more about the cognitive ap¬proach itself, which opens the philosopher to what reality is as fully as possible. He begins his considerations with an outline of a contemporary view of reality and then takes up the problem of the philosophical explanation of real¬ity, the philosophy of being, and the metaphysics of existence. In conclusion, he notes the main elements of a realistic interpretation of reality. The proposed elucidations are very general, but they point to those dimensions of reality, without which the understanding of the latter becomes a pure hypothesis.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 95-113
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The method for the discovery of the absolute transcendental properties of being in Mieczysław Albert Krąpiec’s metaphysics
    Metoda odkrywania absolutnych własności transcendentalnych bytu w metafizyce Mieczysława Alberta Krąpca
    Autorzy:
    Chidiebere Ekeocha, Kingsley
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452399.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    transcendentals
    being
    one
    thing
    realism
    Albert Krąpiec
    transcendentalia
    istnienie
    jedność
    byt
    realizm
    Mieczysław Albert Krąpiec
    Opis:
    The need to preserve a realistic cognition of the world is imperative for realistic philosophy in the face of idealism, subjectivism and relativism. This paper captures the effort of a philosopher who is “faithful to reality” through his works. The [absolute] transcendental properties of being are real properties of real beings; they are neither empty concepts nor constructions of the mind detached from the existing being. They form the foundation for the rationality of the world without which nothing is knowable. There is also a method proper to the discovery of these properties. This method which is known as metaphysical separation demonstrates that realistic cognition is not naïve cognition; it enables us to discover that whatever exists is a determinate content with proportional existence, undivided in itself and divided from others, as well as a vehicle of truth, good and beauty. It is precisely in this sense that something is being, thing, one, something, truth, good and beauty.
    Potrzeba zachowania realistycznego poznania świata jest konieczna dla filozofii realistycznej w obliczu idealizmu, subiektywizmu i relatywizmu. Niniejszy artykuł ukazuje wysiłek filozofa, który jest „wierny rzeczywistości”. Transcendentalne właściwości bytu są prawdziwymi właściwościami rzeczywistych istot; nie są ani pustymi ideami, ani konstruktami umysłu oderwanymi od istoty. Stanowią one podstawę racjonalności świata, bez której nic nie jest możliwe do poznania. Istnieje również metoda odpowiednia do odkrycia tych właściwości. Ta metoda to separacja metafizyczna, która dowodzi, że poznanie realistyczne nie jest naiwnym poznaniem, albowiem separacja pozwala nam odkryć, że cokolwiek co istnieje, jest determinowaną treścią o konkretnym istnieniu, niepodzielną w sobie i różną od innych, jak również jest nośnikiem prawdy, dobra i piękna
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 207-230
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura bytu w Summa contra Gentiles Tomasza z Akwinu
    Structure of being in Summa contra Gentiles by Thomas Aquinas
    Autorzy:
    Andrzejuk, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452699.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    byt
    istnienie
    istota
    metafizyka
    Arystoteles
    Tomasz z Akwinu
    being
    existence
    essence
    metaphysics
    Aristotle
    Thomas Aquinas
    Opis:
    The answer to the question what being means for Thomas Aquinas in his Summa contra Gentiles is: a composition of existence and essence. Such definition refers in a way (analogously) even to God because Thomas Aquinas says that in the case of God essence is existence, thus expressing the one-elementality and simplicity of His structure. All other beings are composed of existence as an act and essence as potency. Therefore, existence and essence are being’s principles and their relation is like that of act and potency. Existence makes being exist and essence determines what it is. The concept of being according to St. Thomas Aquinas is usually rightly associated with Aristotle’s metaphysics. Thomas Aquinas adopted from Aristotle the concept of act and potency but his view on the structure of being was different than that of the philosopher, who considered form and matter as being’s principles. Together they constituted being understood as what something is. In this structure, form was the act shaping it and matter was potency being shaped. Their effects were limited to determining the identity of being, that is, whether or not it is. Thomas Aquinas recognized that the first principle of being must be the factor that makes being real and only then can one speak of its identity. That is why he proclaimed that the basic structure of being is: existence as the cause of the reality of being and essence as the cause of its identity. Thomas’ proposal is thus different metaphysics than Aristotle’s “first philosophy.” Therefore, Thomism is not Aristotelianism. Composition of form and matter applies to the essence of material beings, determining what they are, i.e. their identity. Thus, one can say that form is an essential act, and matter is essential potency. Therefore, it can be further stated that Aristotle’s metaphysics is a theory of being as essence while Thomas Aquinas’ metaphysics would be the theory of existing being. Thus, it is right to call Stagirite’s approach essentialism in contrast to Thomas’ existential metaphysics
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 99-119
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In Defense of Realism.The Metaphysical Thought of Mieczysław Gogacz
    W obronie realizmu. Mieczysława Gogacza rozumienie metafizyki
    Autorzy:
    Zembrzuski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075873.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    realizm
    metafizyka
    istota
    istnienie
    mowa serca
    metodologia metafizyki
    realism
    metaphysics
    existence
    essence
    speech of the heart
    methodology of metaphysics
    Opis:
    Hence, in his philosophy Mieczysław Gogacz exposed the fundamental role of metaphysical reflection in order to conform philosophy with reality. Methodology of metaphysics is assigned with encountered, actually existing individual being. And it is not the method that causes results in the intellect. It is rather a being, consisted of existence and essence that provokes the „speech of the heart” in the intellect. „Speech of the heart” is the set of understandings which redirected by man to reality allows to grasp it deeper. As far as subject assigns the method of metaphysics, the proper relation of cognition called „the speech of the heart”, is possible. And consequently, this enables the process of building adequate knowledge regarding the principles of being. Defense of the act of existence and presentation of the method of cognition of the existence in philosophy is, according to Mieczysław Gogacz, the only method for defense of realism.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 105-118
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka istnienia i istoty w poglądach Tomasza z Sutton
    The problem of the existence and essence in the views of Thomas of Sutton
    Autorzy:
    Lipski, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452687.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Thomas of Sutton
    Godfrey of Fontaines
    Thomism
    essence and existence
    Tomasz z Sutton
    Godfryd z Fontaines
    tomizm
    istota i istnienie
    Opis:
    The aim of the article is to present an evolution of views of Thomas of Sutton concerning the problem of essence and existence, and also to trace the impact of views of Giles of Rome on this issue. Based on selected works of Thomas of Sutton, this text outlines the problem of the difference between essence and existence, especially in opposition to the views of Godfrey of Fontaines, who identified the existence of being with the act of its creation. Moreover, Thomas of Sutton should be considered one of the most faithful disciples of St. Thomas Aquinas. Although Thomas of Sutton used the language of Giles of Rome, he accurately grasped the idea of Thomas Aquinas. It therefore becomes clear that the dispute, which arose between Thomas of Sutton and Godfrey of Fontaines over proper description of existence and creation, was a consequence of their different understanding of essence and existence in created beings.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 291-304
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Św. Tomasz i jego metafizyka istnienia
    San Tommaso d’Aquino e la sua metafisica dell’essere
    Autorzy:
    Majkrzak, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057891.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Akt
    Bóg
    byt
    filozofia
    istnienie
    istota
    konieczność
    kryzys
    metafizyka
    możność
    przygodność
    Atto
    Dio
    filosofia
    esistenza
    essenza
    necessita
    crisi
    metafisica
    potenza
    contingenz
    Opis:
    Per metafisica si intende quella parte eminentne della filosofia che si propone di rinvenire una spiegazione esaustiva e conclusiva del mondo. Essa studia la ragione ultima dell’ente. Gli storici e gli commentatori dell’Aquinate avevano sempre identificato la metafisica di San Tommaso d’Aquino con la metafisica di Arisotele. La vasta tematica che fa parte della metafisica, san Tommaso l’ha affrontato soltanto occasionalmente, in svarie opere senza nessuna pretesa di elaborare una teoria metafisica nuova. E merito insigne dell’esegesi tomistica del secolo XX l’aver messo in luce sia l’originalità sia la grandezza del pensiero metafisico di san Tommaso d’Aquino. Tutta l’indagine metafisica di Aristotele muove verso la sostanza. Invece per san Tommaso ciò che costituisce l’ente in quanto ente e l’essere, poiché, per definizione l’ente non e altro che ciò che possiede l’essere, e più precisamente ancora l’ente e ciò che partecipa all’essere. Tommaso e convinto che l’essere e „l’atto di tutti gli atti e la perfezione di tutte le perfezioni”.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 37-55
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The demonstrability of God’s existence in “Summa theologiae” of Albert the Great on the background of writings of Thomas Aquinas
    Możliwość dowiedzenia istnienia Boga w Summie teologii Alberta Wielkiego na tle pism Tomasza z Akwinu
    Autorzy:
    Trepczyński, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452575.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    existence of God
    demonstrability
    Albert the Great
    Thomas Aquinas
    history of medieval philosophy
    istnienie Boga
    dowodliwość
    Albert Wielki
    Tomasz z Akwinu
    historia filozofii średniowiecznej
    Opis:
    Możliwość dowiedzenia istnienia Boga jest jednym z najważniejszych problemów filozoficznych. Została ona rozważona przez Alberta Wielkiego w jego „Summie teologii”. Nie znalazłem jednak żadnej pracy, w której przeanalizowanoby, jak to zrobił, i tylko jedną pracę, w której o tym wspominano. Temat ten wydaje się niezwykle istotny dla filozofii, ponieważ otwiera drogę do dowodzenia istnienia Boga. Było to oczywiste dla Tomasza z Akwinu – również w jego „Summie teologii” zagadnienie możliwości dowiedzenia istnienia Boga poprzedza słynne „pięć dróg”. Z tych powodów w artykule tym analizuję rozważania Alberta na temat dowodliwości istnienia Boga w jego najdojrzalszym, nie dokończonym dziele pt. „Summa teologii”. Na każdym etapie porównuję je z paralelnymi fragmentami pism Tomasza z Akwinu, by wyśledzić pewne miejsca wspólne oraz oryginalne rozwiązania obu myślicieli. Wynik tej analizy jest w pewnym stopniu zaskakujący. Choć Albert i Tomasz formułują czasem podobne argumenty, zdarza się, że ich odpowiedzi są zupełnie różne. Na przykład Albert stwierdza, że istnienie Boga jest, ogólnie rzecz biorąc, oczywiste samo przez się, podczas gdy Tomasz – że dla nas („quo ad nos”) – wcale tak nie jest. Ponadto, Akwinata twierdzi, że możemy dowieść istnienia Boga na podstawie skutku (per effectum), natomiast Albert, który wyróżnia trzy rodzaje dowodzenia, wydaje się odrzucać taką możliwość i dopuszcza jedynie dowodzenie „ad im possibile” oraz mniej ścisłe rodzaje dowodzenia. Chociaż możliwe jest uzgodnienie ich stanowisk w tej sprawie, to jednak ostatecznie nie ma pewności, czy myśliciele ci rzeczywiście osiągnęliby konsensus. Dodatkowe informacje dotyczące dyskutowanego zagadnienia uzyskujemy z Albertowej prezentacji dowodów istnienia Boga. Prezentacja ta różni się jednak od Tomaszowej prezentacji z „Summy teologii”. Co więcej, na tle wcześniejszych stwierdzeń Alberta wątpliwe jest, czy wszystkie te dowody traktuje on jako poprawnie przeprowadzone dowodzenie, dzięki któremu otrzymuje się konieczne wnioski. Albertowa dyskusja na temat możliwości dowodzenia istnienia Boga pozostawia wiele pytań. Wydaje się jednak ciekawa, inspirująca i skłania do ponownego przemyślenia stanowisk Tomasza.
    Demonstrability of God’s existence is one of most important philosophical problems. It was discussed by Albert the Great in his “Summa theologiae”. However I did not find any work which analyzed how he did it and only one work which mentioned this problem. This topic seems crucial in philosophy, because it opens the way for proving God’s existence. It was obvious for Thomas Aquinas – also in his “Summa theologiae” the issue of demonstrability of God’s existence precedes the famous “five ways”. This is why in this paper I analyze Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence in his most mature, not finished work “Summa theologiae”. At every step I compare it with parallel passages from theological works of Thomas Aquinas to trace down common points and original solutions of both thinkers. The outcome of this analysis is to some extend surprising. Although Albert and Thomas sometimes formulate similar arguments, it happens that their answers are completely different. For example Albert states that God’s existence is generally self-evident, whereas Thomas – that for us (“quoad nos”) it is not. What is more, Aquinas says that we can demonstrate God’s existence from the effect (“per effectum”), while Albert, who distinguish three kinds of demonstration, seems to refute such a possibility and allows only demonstration “ad impossibile” and less strict demonstrations. Although it is possible to agree their views in this case, we finally do not know if they really would agree. Some more information concerning the discussed problem we obtain from Alberts’ presentation of proofs of God’s existence. However it differs a lot from Aquinas’ presentation in his “Summa theologiae”. Moreover, on the background of Albert’s earlier statements it is doubtful if he treats all collected proofs as correct demonstrations which provide necessary conclusions. Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence leave many questions. However it seems interesting, inspiring and leads to rethink again Thomas’ positions.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 79-93
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Qu’est-ce que la réalité?
    Czym jest rzeczywistość?
    What is reality?
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452555.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Réalité
    monde
    nature
    être autonome
    être non-autonome
    réalité
    existence
    essence
    accident
    produit
    rzeczywistość
    świat
    przyroda
    byt
    byt samodzielny
    byt niesamodzielny
    istnienie
    istota
    przypadłość
    wytwór
    reality
    world
    being
    independent being
    dependent being
    product
    Opis:
    Rzeczywistość nie jest całością wszystkich rzeczy, nie jest kosmosem, ani światem, gdyż te określenia są tylko ogólnymi, abstrakcyjnymi pojęciami. Nie wskazują one na żaden realny, konkretny byt. Rzeczywistość ujęta filozoficznie w realistycznej filozofii tomizmu konsekwentnego to tyle, co „zespół realnie istniejących bytów samodzielnych i wiążących je relacji realnych”. Byt samodzielny, czyli to, co realnie istnieje, jest wtedy realny, gdy istnieje nie w czymś, lecz sam w sobie, jest niezależny, gdyż w sobie posiada samowystarczalne treści do istnienia i swego rozwoju. Relacje istniejące realnie są swoistymi bytami, gdyż nie są bytami samodzielnymi, a więc są wtedy realne, gdy zachodzą między realnymi bytami. Za Arystotelesem, realne, lecz niesamodzielne byty takie jak relacje, cechy i własności, nazywamy przypadłościami. Natomiast byty samodzielne określamy jako substancje. Tak rozumiana rzeczywistość uwalnia nas od popełnienia błędu uznania jakiejś cechy czy własności za pryncypium całej rzeczywistości, np. czas (miarę zmiany) i przestrzeń (rozciągłość) u Kanta, lub np. myślenie w koncepcji Heideggera. Byty samodzielne ze względu na to, że posiadają w sobie pryncypium samoorganizacji nazywamy także bytami naturalnymi. Natomiast te byty, które nie posiadają takiego pryncypium, określamy jako byty sztuczne lub wytwory, gdyż są wyprodukowane czy wymyślone ze względu na określoną funkcję. Te wytwory, w ścisłym sensie, nie powinniśmy nazywać bytami, gdyż są produktami kultury, a nie natury. Ich struktura bytowa jest skonstruowana zgodnie z wymyśloną przez nas funkcją, a nie z powodu jedności substancjalnej. Należą więc do „świata” kultury, a nie do „świata” rzeczywistości. Gdy utożsamimy ich funkcjonalną strukturę bytową ze strukturą bytów realnych, tak jak uczynili to Platon, Plotyn, Awicenna, Kant, Heidegger, Foucault, dla których pojęcia, czas, historia, rzeczywistość społeczna, walka klas nie różniły się strukturalnie od realnych bytów, wtedy zaniknie różnica między tym, co pomyślane, a tym, co istnieje realnie. Prawidłowe uwyraźnienie struktury wytworów i struktury bytów samodzielnych uwalnia nas od błędu utożsamienia tego, co pomyślane z tym, co istnieje realnie.
    Reality is not the whole of all things, is not the cosmos or the world, as those terms are only general, abstract concepts. They do not indicate any real, concreto being. Philosophically speaking, the reality in realistic philosophy of consequent Thomism is „a bundle of really existing independent beings and real relations which bind them”. Independent being, which is that, what really exists, is real, when it is not in something, but in itself, as a independent, because it possesses self-sufficient content to existence and its development. Really existing relations are a kind of beings, because they are not independent entities, so they are real when they occur between real beings. Following Aristotle, the real, but reliant beings such as relations, features and properties, are called accidents. In contrast, independent beings are defined as substances. Thus understood reality frees us from making a mistake of recognizing a feature or property as a principle of all reality, eg. time (a measure of change) and space (extension) in Kant’s account, or thinking in the account of Heidegger. As they have a principle of self-organization in themselves, real beings because are also called natural beings. While those beings which do not have such a principle, are defined as artificial products, because they are made or invented because of their specific function. These products, in the strict sense, we should not call beings, because they are products of culture, not nature. Their ontological structure is constructed in accordance with the function invented by us, not because of the substantial unity. So, they belong to the „world of culture”, and not to the „world of reality”. When we identify the functional structure with the ontological structure of real beings, as did Plato, Plotinus, Avicenna, Kant, Heidegger, Foucault, for whom the concept of time, history, social reality or the class struggle did not differ structurally from the real beings, then the difference between what is intended, and what really exists, disappears. Proper identification of the functional structure of products and substantial structure of independent beings frees us from the incorrect identifying what is conceived of with what really exists.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 33-44
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Structure metaphysique de la relation chez Thomas d’Aquin
    The metaphysyical structure of relation by Thomas Aquinas
    Struktura metafizyczna relacji według Tomasza z Akwinu
    Autorzy:
    Kalka, Richard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452453.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Thomas d’Aquin
    relations transcendantales
    relations catégorielles
    relations existentielles
    relations essentielles
    existence
    essence
    Thomas Aquinas
    transcendental relations
    categorical relations
    essential relations
    existential relations
    Tomasz z Akwinu
    relacje transcendentalne
    relacje kategorialne
    relacje istotowe
    relacje istnieniowe
    istnienie
    istota
    Opis:
    In his definions Thomas refers to Aristotle’s doctrine, that something can be in some relation to someting else. The essence of relation thus relies on the way of being, attitude or mindful grasp (respectus) of a thing. In such perspective relation is an accident, which has its source in intellect, rather than in being (S. th., I, qu. 28, a. 1, c.: « Solum in his qua, dicuntur ad aliquid, inveniuntur aliquo secundum rationem tantum, et non secundum rem »). In a proper sense, relation is an account or comparison of attitude to something external (esse ad), and it is not the internal property of subject (esse in). Aristotelian difference between « legetai » and « einai » has been interpreted already by Alexander of Hales (+ 1245) in medieval ages. He was the one, who proposed two aspects of relation: secundum dici (relational by determination) and relativum secundum esse (ontologically relational). For Thomas Aquinas terms which describe the relations refer to the state of being as such (secundum esse), for instance fatherhood or filiation, which occur because of the relations itself; or the relations, which are the effects of some sort of connection (secundum dici), for instance, mover and moved, which is the source of relation (S. th., I. qu. 13, a. 7, ad 1; De veritate, qu. 21, a. 6, c). These distinctions of relations which are varied according to ontological or logical perspective do not always show the real existence of relations, because, for example, pointing the left or right side of the round column cannot be referred to reality. On the other hand, there is undoubtedly real relations between science and sensory experiences of a man. The criterion which distinguishes real relations and logical relations is the very reality, Thomas says.
    W swoich definicjach relacji Tomasz odwołuje się do sformułowań Arystotelesa jako znajdowanie się w danym stanie wobec drugiej rzeczy. Istotą relacji jest więc sposób bycia, stosunek czy też rozważane spojrzenie (respectus) na jakąś rzecz. W takim wymiarze relacja jest jedyną przypadłością, która ma swoje źródło w intelekcie, a nie w bycie (S. th., I, qu. 28, a. 1, c. : « Solum in his qua, dicuntur ad aliquid, inveniuntur aliquo secundum rationem tantum, et non secundum rem »). Czyli w sensie właściwym, relacja jest ujęciem czy porównaniem stosunku do czegoś zewnętrznego (esse ad), a nie wewnętrzną cechą jakiegoś podmiotu (esse in). Arystotelesowskie rozróżnienie na « legetai » i « einai » dopiero w Średniowieczu Aleksander z Hales (+ 1245) zinterpretował w aspekcie relativum secundum dici (relacyjny przez określenie) i relativum secundum esse (bytowo relacyjny). Dla Tomasza nazwy określające relacje oznaczają albo stan bytu jako taki (secundum esse), np. ojcostwo, synostwo, który zachodzi z powodu samego związku, albo relacje, które są skutkiem jakiegoś powiązania (secundum dici), np. poruszyciel i poruszany, który wykazujemy jako źródło zachodzenia relacji (S. th., I. qu. 13, a. 7, ad 1; De veritate, qu. 21, a. 6, c). Te rozróżnienia na relacje według bytowania lub według myślenia nie zawsze pokazują rzeczywiste istnienie relacji, gdyż np. wskazanie na lewą czy prawą stronę okrągłej kolumny nie można odnieść do rzeczywistości, a z drugiej strony niewątpliwie istnieje realna relacja między nauką i zmysłowymi wrażeniami człowieka. Kryterium odróżniającym realne relacje od relacji myślnych jest dla Tomasza sama rzeczywistość.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2017, 6; 29-46
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Structure de l’être dans La Somme contra Gentiles. Essai de reflexion sur l’article de Professeur Artur Andrzejuk Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Annuaire Thomiste N° 6 (2017)
    Structure of Being in Summa contra Gentiles. An Attempt of Reflection on the Artur Andrzejuk’s text Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Thomistic Yearbook N° 6 (2017).
    Struktura bytu w Summa contra Gentiles. Próba refleksji nad artykułem Profesora Artura Andrzejuka Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, Rocznik Tomistyczny / Annuaire Thomiste» N° 6 (2017)
    Autorzy:
    Moscicki, Nicolas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078862.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    elementy i mieszanki elementów
    jestestwa kosmologiczne
    kategorie [substancja i przypadłości]
    stwarzanie [creatio ex nihilo]
    realne złożenie-różnica [akt-możność: istnienie-istota, forma-materia, pierwsza przyczyna i materia pierwsza]
    relacja-zależność rozum-wiara [filozofia-teologia, filozofia chrześcijańska]
    Elements & mixtures of elements
    Cosmological entities
    Categories [substance & accidents]
    Creation [creatio ex nihilo]
    Real composition-difference [act-puissance: existence-essence, form-matter, first cause and first matter]
    Relation-dependence reason-faith [philosophy-theology, Christian philosophy]
    Opis:
    Ten tekst to moja pierwsza reakcja na artykuł Profesora Artura Andrzejuka Struktura bytu w «Summa contra Gentiles» Tomasza z Akwinu, opublikowany w „Roczniku Tomistycznym / Annuaire Thomiste” N° 6 (2017). Cel, który mi tu przyświecał. – Jeżeli jest krytyczny, to bynajmniej nie w sensie grecko-obiegowym „polemos / polemiki” (pozytywno-negatywnej, zaangażowanej-rewandykującej… oceny) lecz jedynie w sensie grecko-kantowskim „krinein / (z)różnicowania” (neutralnej--bezstronnej-wyodrebniąjącej… identyfikacji)! – Chodzi tu o precyzyjne wskazanie aspektów Tomaszowej doktryny bytu, które są w tym artykule tematycznie przedstawione i, o usytuowanie ich w ramach tej doktryny jako całości (tzn. w jej stanie sfinalizowanym-ostatecznym, w momencie śmierci Świetego Tomasza). - Oczywiście, tylko na tyle, na ile, skądinąd, ja sam jestem w stanie te doktrynalna całość zrozumieć-przedstawić… Przy okazji (tytułem wyjściowej wskazówki) nie jestem tomistą ortodoksyjnym- wojującym... - Moje zaintersowanie doktryną Tomaszową-Tomistyczną jest tu czysto tekstowe-historyczne. Nie to, co o tej doktrynie myślę, co mógłbym - za nią, czy też, przeciw niej - ewentualnie powiedzieć jest tu istotne! - Nie, jedynie sama zgodność opracowania - z duchem, z literą… doktryny Tomaszowej, która jest tego opracowania przedmiotem! Niniejszy tekst, ma zatem - expressis verbis - jedynie dwa cele: * Z zewnątrz, zlokalizować-usytuować prezentacje Profesora Andrzejuka w ramach Tomaszowej doktryny bytu jako takiej (w jej ostatecznym zakresie, formie i treści…) … , * Od wewnątrz, zdecydować czy - w explicite zamierzonym zakresie prezentacji (w zakresie - „zegzystencjonalizowanej substancji drugiej”) - opracowanie Profesora Andrzejuka jest adekwatne- -kompletne?! I tu dwa pytania: * Co do celu pierwszego. – Czy (gdyż nie zapomniawszy żadnego sine qua non tematu Tomaszowej metafizyki) moja lokalizacja prezentacji Profesora Andrzejuka się powiodła? * Co do celu drugiego. - Czy wszystkie aspekty Tomaszowej doktryny bytu, w zakresie prezentacji profesora Andrzejuka (takie jak „jestestwa kosmologiczne”, „elementy” i „mieszanki elementów” - zostały w niej adekwatnie-wyczerpująco (tu mam pewne wątpliwości) potraktowane?
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 405-420
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies