Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Śląskie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Konie, czyli miłość i pasja rodziny Henckel von Donnersmarcków – studium zabudowań przystosowanych do hodowli koni
    Horses – Love and Passion of the Henckel von Donnersmarck Family. The Study of Building Complexes Adapted for Horse Breeding
    Autorzy:
    Łebzuch, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057005.pdf
    Data publikacji:
    2016-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    Henckel von Donnersmarck
    Krowiarki
    Świerklaniec
    Nakło Śląskie
    Siemianowice Śląskie
    horse breeding
    palace and park estate in Brynek
    complex of stables
    hodowla koni
    zespół pałacowo-parkowy w Brynku
    kompleks stajenny
    Opis:
    Horses have been cherished by people for centuries. Either carriage or horseback rides used to be the favourite pastimes of the nobility, as was the case with the Henckel von Donnersmarck family. The largest stable complexes owned by this family were located in places such as Brynek, Krowiarki, Nakło Śląskie, Siemianowice Śląskie and Świerklaniec. The stable premises of each complex were well suited for horse breeding purposes in terms of both technical functions and space arrangement. Moreover, they were renowned for their designers’ attention to architectural details. Nowadays, differences can be observed in the state of preservation of particular complexes: the stable complex in Brynek seems to be best prepared to serve its present functions. As regards the remaining four locations, action should be taken in order to make them suitable for further use.
    Konie są zwierzętami, które od wieków cieszyły się zasłużoną sławą wśród ludzi. Przejażdżki powozem czy też wierzchem należały do ulubionych sposobów spędzania wolnego czasu przez ówczesnych arystokratów. Należała do nich rodzina Henckel von Donnersmarcków. Najsłynniejsze kompleksy stajenne stanowiące nich własność znajdowały się w Brynku, Krowiarkach, Nakle Śląskim, Siemianowicach Śląskich i Świerklańcu. Obiekty, w których hodowano konie, dostosowano do tego celu między innymi pod względem funkcji, a także rozplanowania przestrzennego. Dodatkowo odznaczały się one dbałością o detale architektoniczne. Współcześnie ich stan zachowania jest różny. Najlepiej zaadaptowany do nowych potrzeb jest kompleks w Brynku. Pozostałe zespoły czekają na podjęcie właściwych działań przyczyniających się do ich ponownego użytkowania.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2016, 4, 4; 75-86
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Genealogia rodu Korfantych z uwzględnieniem elementów biografii członków rodziny Wojciecha Korfantego oraz weryfikacją wywodu przodków opracowanego przez Artura Korfantego
    The genealogy of the Korfanty family, including the biographical details of members of Wojciech Korfanty’s family and verification of the ancestral genealogy compiled by Artur Korfanty
    Autorzy:
    Bulla, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38113197.pdf
    Data publikacji:
    2023-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    genealogia
    Górny Śląsk
    Siemianowice Śląskie
    Sadzawki
    Wojciech Korfanty
    Korfanty
    Artur Jan Korfanty
    genealogy
    Upper Silesia
    Opis:
    Artykuł podzielony jest na trzy części. Pierwsza skupia się na najbliższej rodzinie Wojciecha Korfantego i poza danymi stricto genealogicznymi uzupełniona jest o informacje biograficzne. W ramach badań ustalono, że dziadek Wojciecha Korfantego, czyli Adam Korfanty do siemianowickiej części Sadzawek przybył z Siemianowic najpewniej między 1833 a 1836 rokiem i osiedlił się tam jako chałupnik. Tam także mieszkali jego potomkowie, którzy znaleźli zatrudnienie w kopalni Fanny. Siodłak Jan Klecha, czyli dziadek macierzysty Wojciecha Korfantego pochodził z Kaliny (w pow. Lublinieckim), postanowił on jednak pozostawić swoje gospodarstwo i między 1854 a 1859 rokiem przybyć do Bytkowa, a potem osiąść w michałkowickiej części Sadzawek. Ta rodzina także związała się z górnictwem i kopalnią Fanny. Teść Piotr Sprott osiągnął duży awans społeczny, a rodzina posiadała dość wysoki status materialny. Był synem komornika z Taniny (w pow. lublinieckim), jednak wyemigrował do Bytomia i zatrudnił się w kopalni, a następnie zajął się handlem i inwestowaniem w nieruchomości. W tym kontekście podważono pojawiający się w literaturze pogląd, że Elżbieta Sprott pracowała jako ekspedientka w sklepie braci Barasch, a także podjęto próbę wyjaśnienia dlaczego fakt ten tak mocno urażał Wojciecha Korfantego. Nakreślono także historię oskarżeń Małgorzaty Nowak, która twierdziła, że jest on ojcem jej nieślubnego syna Wojciecha. W krótkich biogramach opisano losy rodzeństwa Wojciecha Korfantego, w tym brata Andrzeja, który około 1908–1909 roku wyemigrował do Kanady. Druga część tekstu jest rekonstrukcją wywodu przodków Wojciecha Korfantego. Omówiono zarówno wstępnych w linii ojcowskiej, jak i matczynej. Wydaje się, że udało się spełnić główny cel artykułu. Udało się ustalić przodków Wojciecha Korfantego we wszystkich liniach, przynajmniej do XVIII wieku, a w przypadku linii po mieczu udało się sięgnąć nawet wieku XVII. Większość antenatów pochodziło z terenu historycznego Górnego Śląska i związani byli oni głównie z rolnictwem, choć na przykład przodkowie z rodzin Cyron i Leischwitz byli myśliwymi, a Jan Neopold pisarzem i zarządcą w Kopienicy. Dopiero wraz z rozwojem przemysłu stopniowo przodkowie Wojciecha Korfantego przechodzili do pracy w kopalniach węgla kamiennego. W trzeciej części artykułu podjęta została próba weryfikacji wywodu przodków opracowanego przez Artura Jana Korfantego. Autor dowodził w nim, że najstarsi przodkowie rodu Korfantych mieli pochodzić z Wenecji i dopiero w XVII wieku przybyć do Siemianowic. Okazało się jednak, że wiele przytoczonych danych genealogicznych po ich sprawdzeniu w księgach metrykalnych okazała się niezgodna z rzeczywistością lub niemożliwa do potwierdzenia. Ustalono, że rodzina Korfantych ma najpewniej pochodzenie miejscowe, co potwierdza występowania tego nazwiska w XVI i XVII wieku także w parafiach z obszaru Wielkopolski i Małopolski.
    The article is divided into three parts. The first one focuses on Wojciech Korfanty's immediate family and, in addition to strictly genealogical data, is supplemented with biographical information. As part of the research, it was established that Wojciech Korfanty's grandfather, Adam Korfanty, came to the Siemianowice part of Sadzawki from Siemianowice, most likely between 1833 and 1836, and settled there as a cottager. His descendants also lived there and found employment in the Fanny mine. Peasant farmer, Jan Klecha, i.e. Wojciech Korfanty's maternal grandfather, came from Kalina (in the Lubliniec District), but he decided to leave his farm and come to Bytków between 1854 and 1859, and then settle in the Michałkowice part of Sadzawki. This family also became involved with mining and the Fanny Mine. Father-in-law Piotr Sprott achieved great social advancement, and the family had quite a high financial status. He was the son of a bailiff from Tanina (in the Lubliniec District), but he emigrated to Bytom and got a job in a mine, and then engaged in trade and investing in real estate. In this context, the view appearing in the literature that Elżbieta Sprott worked as a saleswoman in the Barasch brothers' store was questioned, and an attempt was made to explain why this fact offended Wojciech Korfanty so much. The story of Małgorzata Nowak's accusations that he was the father of her illegitimate son Wojciech was also outlined. The short biographies describe the life of Wojciech Korfanty's siblings, including his brother Andrzej, who emigrated to Canada around 1908–1909. The second part of the text is a reconstruction of the line of Wojciech Korfanty's ancestors. Both paternal and maternal ascendants were discussed. It seems that the main purpose of the article was achieved. It was possible to determine Wojciech Korfanty's ancestors in all lines, at least until the 18th century, and in the case of the paternal line, it was possible to go back even to the 17th century. Most of the ancestors came from the historical area of Upper Silesia and were mainly associated with agriculture, although, for example, the ancestors from the Cyron and Leischwitz families were hunters, and Jan Neopold was a writer and administrator in Kopienica. Only with the development of industry did Wojciech Korfanty's ancestors gradually move to work in hard coal mines. In the third part of the article, an attempt was made to verify the line of the ancestors prepared by Artur Jan Korfanty. The author argued that the oldest ancestors of the Korfanty family originated from Venice and came to Siemianowice only in the 17th century. However, after checking the data in the record books, many of the cited genealogical data turned out to be inconsistent with reality or impossible to confirm. It was established that the Korfanty family is most likely of local origin, which is confirmed by the occurrence of this surname in records of the 16th and 17th centuries also in parishes in the region of Wielkopolska and Małopolska.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2023, 11, 11; 10-100
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motyw podróży i drogi jako elementy śląskiego folkloru narracyjnego na przykładzie podań ludowych z terenu Siemianowic Śląskich
    The Theme of the Journey and Route as the Elements of Silesian Narrative Folklore on the Example of Folk Tales from Siemianowice Śląskie
    Autorzy:
    Wądołowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057162.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    journey
    route
    way
    narrative folklore
    folk tale
    Siemianowice Śląskie
    podróż
    droga
    folklor narracyjny
    podanie ludowe
    Opis:
    The following article reflects on the contexts of journey and route present in the Silesian narrative folklore. The paper discusses the issue basing on the example of folk tales originating from Siemianowice Śląskie. The author presents the specifics of the Silesian folklore, which was the basis for the further analysis of the occurrence of the topic of the journey and route in association with its symbolic, transportation, pilgrimage, demonological, ruffianly and boundary dimension. According to the thesis adopted in the article, the image of the journey and route in folk tales originating from Siemianowice undergoes transformations which are associated with development of the industry and urbanization of the village. The update of the content of the Silesian folklore was shown as a socio-cultural process, which influence is also visible nowadays.
    Artykuł prezentuje refleksję na temat kontekstów podróży i drogi występujących w śląskim folklorze narracyjnym. Problem został omówiony w oparciu o podania ludowe z terytorium Siemianowic Śląskich. Autor przedstawił specyfikę śląskiego folkloru, na podstawie której omówił występowanie wątku podróży i drogi w powiązaniu z wymiarami: symbolicznym, komunikacyjnym, pielgrzymkowym, demonologicznym, zbójeckim oraz granicznym. Zgodnie z tezą przyjętą w pracy, obraz podróży i drogi w siemianowickich podaniach ludowych ulegał stopniowym przemianom, związanym z rozwojem industrialnym i urbanizacją terenów Siemianowic Śląskich. Aktualizacja treści śląskiego folkloru zaprezentowana została jako proces społeczno-kulturowy, którego oddziaływanie widoczne jest również we współczesności.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2017, 5, 5; 88-106
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziergowice i Kuźnia Raciborska na tle innych wsi powiatów kozielskiego i raciborskiego w okresie powstań śląskich i plebiscytu w świetle nowych źródeł archiwalnych
    Dziergowice and Kuźnia Raciborska Against the Background of Other Towns of the Kędzierzyn-Koźle and Racibórz Counties During the Silesian Uprisings and the Upper Silesia Plebiscite
    Autorzy:
    Parys, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057174.pdf
    Data publikacji:
    2018-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    Silesian Uprisings
    plebiscite
    Dziergowice
    Kuźnia Raciborska
    Kędzierzyn-Koźle County
    Racibórz County
    powstania śląskie
    plebiscyt
    powiat kozielski
    powiat raciborski
    Opis:
    The author of the following work based his considerations on documents from the collections of the “Upper Silesian Uprisings” and “Silesian Uprisings” from the resources of the Central Military Archives and the Józef Piłsudski Institute of America based in New York. They focus on the inhabitants of Dziergowice (Kędzierzyn-Koźle County) and Kuźnia Raciborska (Racibórz County) that took part in the Third Silesian Uprising. The investigated documents deal with issues related to age, professions and the involvement of some families in the pro-Polish activities. Furthermore, the article also discusses locals supporting Germany. The whole is closed by the personal register of insurgents, as well as the members of the Upper Silesia Heimat Patriots (German: Heimattreue Oberschlesier) and Stormtroops (German: Stosstruppen) from the aforementioned towns.
    Autor swoje rozważania oparł na dokumentach ze zbiorów „Powstania górnośląskie” i „Powstania śląskie” z zasobów Centralnego Archiwum Wojskowego i Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku. Skupiają się one na mieszkańcach Dziergowic (pow. kozielski i Kuźni Raciborskiej (pow. raciborski), którzy wzięli udział w III powstaniu śląskim. Poruszają kwestie związane z wiekiem, wykonywanymi zawodami oraz zaangażowaniem pewnych rodzin w działalność propolską. Artykuł dotyczy również osób zaangażowanych po stronie niemieckiej. Całość zamykają wykazy personalne powstańców, a także heimattreuerów i stosstrupplerów z wyżej wymienionych miejscowości.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2018, 6, 6; 24-39
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Urbarz wsi Siemianowice z 1789 roku jako źródło do badań powinności chłopów wobec górnośląskich właścicieli ziemskich
    The Urbarium of the Village of Siemianowice of 1789 as a Source for Research on the Peasants’ Duties to the Upper Silesian Landowners
    Autorzy:
    Wądołowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057004.pdf
    Data publikacji:
    2016-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    Henckel von Donnersmarck
    palace and park estate in Siemianowice Śląskie
    Upper Silesian urbarium
    urbarz górnośląski
    zespół pałacowo-parkowy w Siemianowicach
    Opis:
    The article is a reflection on social relations between the owners of the old manors in the Upper Silesia region and their subordinate population. The problem has been discussed on the example of the village Siemianowice. The basis for the analysis was the urbarium of the village, which was written down in 1789. Analyzing the text of the document the article’s author managed to outline the structure of peasantry in Siemianowice, culture-forming role of the mansion and mutual obligations and rights of landowners and their subordinate population, which were based on the feudal system. The text is supplemented by a presentation of characteristics of Siemianowice and specifics of the Upper Silesian urbariums originating from the analyzed period.
    Artykuł prezentuje refleksję na temat relacji społecznych między właścicielami dawnych dworów górnośląskich a podległą im ludnością. Problem przedstawiony został na przykładzie wsi Siemianowice. Podstawę analiz stanowił urbarz wsi, sporządzony w 1789 roku. Na podstawie tekstu dokumentu zarysowana została struktura siemianowickiej warstwy chłopskiej, kulturotwórcza rola dworu oraz wzajemne zobowiązania i prawa dworu oraz podległej jej ludności, oparte na systemie feudalnym. Wywód uzupełniony został przedstawieniem charakterystyki Siemianowic oraz specyfiką górnośląskich urbarzy z analizowanego okresu.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2016, 4, 4; 87-98
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekoracje malarskie w drewnianych kościołach województwa śląskiego. Przyczynek do badań
    Paintings in Wooden Churches of the Province of Silesia. Contribution to Further Researches
    Autorzy:
    Kontny, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057157.pdf
    Data publikacji:
    2017-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    wooden churches
    wall paintings (polychromes)
    discovery of wall paintings
    sacral iconography
    painting style
    Silesia Voivodeship
    drewniane kościoły
    malowidła (polichromie)
    odkrycia malowideł
    ikonografia sakralna
    stylistyka malowideł
    województwo śląskie
    Opis:
    Wooden churches, that are present in the Province of Silesia, belong to different cultural centers. Basically, they were erected in accordance to two types of wooden construction: one typical for Lesser Poland (north and south-eastern part of the province) and one typical for Upper Silesia (the remaining areas). Diverse in terms of their fittings and decor, they were usually influenced by trends and styles of a specific period, as well as historical conditions. The following article attempts to deliver a brief presentation of the preserved as well as recently discovered paintings in wooden churches of the Province of Silesia. As a contribution to further in-depth researches, the article is a sketch, attempting to include all the paintings of artistic character found in the discussed region. Described painting collections are located in 35 temples. In several studied churches, such as those from Stara Wieś and Ćwiklice, there are paintings from various historical periods. One can find there four or five layers of historical paintings. Among the discussed polychromies we should draw special attention to those which, so far unknown, have been revealed in the last several years, including paintings located in wooden churches in Łaziska, Żernica, Sierakowice and Stara Wieś.
    Kościoły drewniane występujące na obszarze województwa śląskiego przynależą do różnych ośrodków kulturowych. Zasadniczo podlegają dwóm typom budownictwa drewnianego – małopolskiemu (pn. i pd.-wsch. część województwa) i śląskiemu (pozostałe tereny). Zróżnicowane są ich wyposażenie i wystrój, zazwyczaj podlegające trendom i modom stylistycznym panującym w danym okresie oraz uwarunkowaniom historycznym. Artykuł jest próbą przedstawienia w skrótowej formie zachowanych, jak również odkrytych ostatnio dekoracji malarskich znajdujących się w drewnianych świątyniach województwa śląskiego. Jako przyczynek do dalszych, pogłębionych badań ma on charakter szkicu. Autorka podejmuje próbę uwzględnienia wszystkich malowideł o charakterze artystycznym na omawianym terenie. Przedstawiono zespoły malarskie znajdujące się w 35 świątyniach. W części z kościołów występują malowidła z różnych epok historycznych, jak na przykład w Starej Wsi i w Ćwiklicach, gdzie odnaleźć można cztery i pięć warstw historycznych malowideł. Spośród omawianych polichromii należy wyróżnić te dotychczas nieznane, odsłonięte w ostatnich kilkunastu latach, a znajdujące się w świątyniach drewnianych w Łaziskach, Żernicy, Sierakowicach oraz w Starej Wsi.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2017, 5, 5; 121-176
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do badań nad oddziaływaniem lokalnej prasy na wiejską ludność Górnego Śląska – na przykładzie wybranych artykułów zawartych w „Przewodniku Wiejskim” – w latach 1919–1922
    Upper Silesian Village in the Socio-Economic Context of the Formation of an Independent Polish State on the Pages of the “Rural Guide” Magazine in the Years 1919–1922
    Autorzy:
    Wołczyk, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057173.pdf
    Data publikacji:
    2018-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    plebiscite in Upper Silesia
    Silesian Uprisings
    Silesian press
    German propaganda
    Polish propaganda
    "Rural Guide"
    plebiscyt na Górnym Śląsku
    powstania śląskie
    prasa śląska
    agitacja niemiecka
    agitacja polska
    "Przewodnik Wiejski"
    Opis:
    The years 1919–1922 were a difficult period for Poland and especially for Upper Silesia. Social unrest, the resulting from it Silesian Uprisings and the issue of the plebiscite polarized the population of Upper Silesia. In addition, agitation in the Polish and German press, playing a huge propaganda role, was part of everyday life before the plebiscite. All these elements appear on the pages of the “Rural Guide” (Polish: “Przewodnik wiejski”), which is the organ of the Silesian Farmers' Union. In addition to propaganda articles, in the magazine one can also find articles related to agricultural activity, including crop growing and breeding guides. The magazine is interesting because it enables to follow almost “live” the political and social attitudes in Upper Silesia, partly represented by the authors of articles published in the “Rural Guide”.
    Lata 1919–1922 były trudnym okresem tak dla Polski, jak również, szczególnie, dla Górnego Śląska. Niepokoje społeczne i wynikające z nich powstania śląskie oraz kwestia plebiscytu polaryzowały ludność Górnego Śląska. Dodatkowo agitacja w prasie polskiej i niemieckiej, odgrywająca olbrzymią rolę propagandową, była elementem codzienności przed plebiscytem. Wszystkie te elementy pojawiają się na łamach „Przewodnika Wiejskiego”, będącego organem Śląskiego Związku Rolników. Oprócz artykułów propagandowych na jego łamach znaleźć można również artykuły związane z działalnością rolniczą, między innymi poradniki upraw i hodowli. Wspomniane czasopismo jest o tyle ciekawe, że można na jego kartach prześledzić niemal „na żywo” nastroje polityczne i społeczne ludności Górnego Śląska, częściowo reprezentowanej przez autorów zamieszczanych w nim artykułów.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2018, 6, 6; 40-52
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ludwik Starostzick jako zbieracz i badacz pieśni rybnickich
    Ludwik Starostzick as a Collector and a Researcher of Folk Songs from Rybnik
    Autorzy:
    Okun, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28888238.pdf
    Data publikacji:
    2022-12
    Wydawca:
    Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Tematy:
    folklore
    intangible cultural heritage
    Ludwik Starostzick
    region of Rybnik
    Silesian dialect
    Silesian folk songs
    the land of Rybnik
    Upper Silesia
    folklor
    niematerialne dziedzictwo kulturowe
    region rybnicki
    dialekt śląski
    śląskie pieśni ludowe
    ziemia rybnicka
    Górny Śląsk
    Opis:
    The region of Rybnik as a historical part of Upper Silesia, in its current administrative structure comprises of two independent districts, an urban district with its main town of Rybnik and a rural district which includes five other communities. This region has not yet been fully described in any research works regarding Silesian folklore, although negligence in this field was already commented on in the 1930s. No one has yet attempted to publish a musical folklore monograph for this part of Upper Silesia. Intangible cultural heritage of the land of Rybnik is characterized by its distinct richness of folklore songs. According to the field research, the functioning of such folklore genre in contemporary world is, not only due to the musicality of the local depositories, but especially because of the sentimental attachment of local inhabitants to the heritage of their ancestors, which comprises, not only of folk songs, but also of traditional habits, rituals and the language the native population speak – Silesian dialect. The year of 1863 has resulted in an anthology of songs "Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku z muzyką" (Eng. Folk Songs of the Polish People in the Upper Silesia with Music) collected by Juliusz Roger as the most comprehensive and familiar source of texts and folk melodies from region of Rybnik. One of the forgotten researchers of Upper Silesian heritage was the dialectologist, linguist and the collector of folk songs – Ludwik Starostzick (1853–1923), born in Sośnicowice (Kieferstädtel) near Gliwice, who has not received relevant attention so far. Starostzick’s collection of 24 folk songs from region of Rybnik remained unknown earlier, and therefore, was omitted in many Silesian folklore and linguistic studies. His folk songs, collected in Czuchów and next published in 1885 as "Oberschlesische Volkslieder (Śpjévki) aus dem Kreise Rybnik", may become the basis of interdisciplinary comparative research. In the author’s opinion, Starostzick deserves the recognition as both a folk songs collector and a researcher of cultural heritage in this part of Upper Silesia.
    Region rybnicki, jako historyczna część Górnego Śląska, w swojej obecnej strukturze administracyjnej obejmuje dwa samodzielne powiaty – grodzki z gminą Rybnik oraz ziemski, w obrębie którego funkcjonuje pięć pozostałych gmin. Obszar ten nie został dotąd wyczerpująco uwzględniony w pracach zbierackich i interpretacyjnych dotyczących folkloru śląskiego, chociaż zaniedbania w tym zakresie dostrzeżono już w latach 30. XX wieku. Nie podjęto również żadnej próby opracowania monografii folkloru muzycznego tej części Górnego Śląska. Niematerialne dziedzictwo kulturowe ziemi rybnickiej cechuje szczególne bogactwo pieśni ludowych. Funkcjonowaniu tego gatunku folkloru w żywym obiegu, jak wynika z badań terenowych, sprzyja nie tylko muzykalność lokalnych depozytariuszy, ale – co równie istotne – przywiązanie tutejszych mieszkańców do dziedzictwa przodków, na które składają się – oprócz pieśni – tradycyjne zwyczaje i obrzędy, a także dialekt śląski, jakim posługuje się ludność rodzima. W 1863 roku ukazała się obszerna antologia „Pieśni ludu polskiego w Górnym Szląsku z muzyką” zawierająca pieśni zebrane przez Juliusza Rogera, będąca najobszerniejszym i dobrze znanym źródłem przekazów tekstów i melodii ludowych z regionu rybnickiego. Jednym z zapomnianych badaczy tego dziedzictwa, któremu nie poświęcono dotąd należytej uwagi był Ludwik Starostzick (1853–1923), dialektolog, językoznawca i zbieracz pieśni ludowych, wywodzący się z Sośnicowic (Kieferstädtel) koło Gliwic. Nieznany szerzej i przez to pominięty w badaniach śląskoznawczych, zarówno folklorystycznych, jak i językoznawczych, zbiór pieśni rybnickich zapisanych przez niego w Czuchowie i opublikowanych w 1885 roku pt. „Oberschlesische Volkslieder (Śpjévki) aus dem Kreise Rybnik” może stanowić podstawę interdyscyplinarnych badań komparatystycznych. Starostzick natomiast – w ocenie autora artykułu – zasługuje na uznanie zarówno jako zbieracz, jak i badacz górnośląskiego dziedzictwa kulturowego.
    Źródło:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2022, 10, 10; 24-52
    2353-2734
    Pojawia się w:
    Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies