Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "tolerancja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Beyond Tolerance? Spinozist Proposals on Preferences and Justifications
Poza tolerancję? Spinozjańska koncepcja dotycząca preferencji i uzasadnień
Autorzy:
Ramond, Charles
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232603.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Spinoza
tolerancja
religia
tolerance
religion
Opis:
The term “tolerance”, strictly speaking, does not belong to Spinoza’s vocabulary, and the notion of “tolerance”, in its modern sense, is not part of his concepts either. However, the separation of theology and politics, which is the subject of the Theological-Political Treatise, envelops an even more radical separation between immanence and transcendence. An entirely immanent policy would be indifferent to “values” and “justifications” of any kind (moral, religious, rational). It would be based only on the “accounts” of individual “preferences”. We show that Spinoza’s philosophy can help us conceive (perhaps one day achieve) such a form of radical, or “absolute” democracy.
Termin „tolerancja”, ściśle mówiąc, nie należy do słownika Spinozy, podobnie jak pojęcie „tolerancji”. Jednak rozdział teologii i polityki, o której mowa w Traktacie teologiczno-politycznym, ukrywa jeszcze bardziej radykalny rozdział immanencji i transcendencji. Całkowicie immanentne ustawodawstwo byłoby neutralne w kwestii wszelkiego rodzaju „wartości” i „uzasadnień” (moralnych, religijnych, racjonalnych). Opierałoby się wyłącznie na „koncepcjach” indywidualnych „preferencji”. Argumentujemy, że filozofia Spinozy może nam pomóc wyobrazić sobie (a być może w przyszłości również osiągnąć) taką formę radykalnej, czy „absolutnej” demokracji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 271-295
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki wstępnej walidacji polskiej wersji Skali Tolerancji Niejednoznaczności Wielorakich Typów Bodźców
Autorzy:
Lachowska, Bogusława
Ludwikowska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127355.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tolerancja niejednoznaczności
nietolerancja niejednoznaczności
narzędzia pomiaru
Opis:
Opracowanie stanowi prezentację polskiej wersji the Multiple Stimulus Types Ambiguity Tolerance Scale (MSTAT-II), opracowanego przez D. L. McLaina, krótkiego, składającego się z 13 stwierdzeń, narzędzia pomiaru mieszczącej się w zakresie od awersji do przyciągania orientacji po-znawczej jednostki wobec bodźców złożonych, nieznanych i nierozwiązywalnych. Celem badania było określenie trafności i rzetelności skali. Wzięło w nim udział 303 studentów pierwszego roku studiów, będących w wieku od 17 do 24 lat, w tym 234 kobiety i 69 mężczyzn. Zdecydowano się na wybór takiej grupy do badań, ponieważ znaczenie tolerancji niejednoznaczności powinno być szczególnie duże w procesie adaptacji jednostki do wymagań sytuacji nowej i złożonej, jaką jest rozpoczęcie studiów. Konfirmacyjna analiza czynnikowa pozwoliła na potwierdzenie zakładanej jednoczynnikowej struktury modelu tolerancji niejednoznaczności. Stwierdzono ponadto umiarkowany pozytywny związek wyników tej skali z wynikami the Tolerance for Ambiguity Scale (TAS) Hermana i współpracowników, przeznaczonej do badania tolerancji niejednoznaczności, oraz pozytywny związek z ekstrawersją, otwartością na doświadczenie, sumiennością, afektem pozytywnym i satysfakcją z życia, a także negatywny związek z neurotycznością i afektem negatywnym. Wyniki analiz ukazują, iż polska wersja the Multiple Stimulus Types Ambiguity Tolerance Scale stanowi rzetelne (α Cronbacha = 0,85) narzędzie pomiaru tolerancji niejednoznaczności.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2017, 20, 4; 855-874
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
De paradoxale strijd van Esperanto voor tolerantie
The Paradoxal Fight of Esperanto for Tolerance
Autorzy:
Fabry, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791178.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Esperanto
tolerancja
Zamenhof
homaranizm
antysemityzm
tolerance
homaranism
anti-Semitism
Opis:
Paradoksalna walka esperanto o tolerancję W artykule zbadano wpływ tolerancji na ewolucję esperanto jako języka sztucznego. Idea tolerancji, osadzona w podstawowych wartościach esperanto, ucierpiała w wyniku społecznej ewolucji narastającej nietolerancji. Przeanalizowane zostały najważniejsze czynniki historyczne, które przyczyniły się do rosnącej nietolerancji wobec użytkowników esperanto.   In dit artikel wordt onderzocht welke invloed tolerantie heeft uitgeoefend in de evolutie van het Esperanto als artificiële taal. Het idee van tolerantie, ingebed in de fundamentele waarden van het Esperanto, kreeg te lijden onder een maatschappelijke evolutie van toenemende intolerantie. De belangrijkste historische factoren die hiertoe hebben bijgedragen worden onder de loep genomen.
In dit artikel wordt onderzocht welke invloed tolerantie heeft uitgeoefend in de evolutie van het Esperanto als artificiële taal. Het idee van tolerantie, ingebed in de fundamentele waarden van het Esperanto, kreeg te lijden onder een maatschappelijke evolutie van toenemende intolerantie. De belangrijkste historische factoren die hiertoe hebben bijgedragen worden onder de loep genomen.
This article investigates the influence of tolerance in the evolution of Esperanto as an artificial language. The idea of tolerance, embedded in the fundamental values of Esperanto, suffered from the social evolution of increasing intolerance. The most important historical factors that contributed to the increasing intolerance towards users of Esperanto are examined.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 5 Zeszyt Specjalny / Speciale Uitgave; 53-64
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Floating on the Dead Sea: Constructing Knowledge in a Cross-Cultural Project
Unoszenie się na Morzu Martwym: konstruowanie wiedzy w projekcie międzykulturowym
Autorzy:
Zimmerman, Lynn W.
Peled, Yehuda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811465.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
różnorodność
komunikacja międzykulturowa
konstruktywizm
tolerancja
diversity
Intercultural communication
constructivism
tolerance
Opis:
In this article constructivist theory is used to examine a cross-cultural project that 5th grade students in the US and in Israel participated in during one academic year, focusing on the participants from school in the U.S. Although the teacher attempted to create a broad enrichment experience for the students, this project fell short of the goal of being an in-depth learning activity about another society and culture in order to promote tolerance. Using mixed method research methodology this study examines teacher and student experiences and perceptions to determine what the students learned from the experience and how student learning could have been facilitated at a deeper level.
Artykuł analizuje doświadczenie komunikacji międzykulturowej, w którą byli zaangażowani uczniowie piątej klasy szkoły podstawowej w Stanach Zjednoczonych i w Izraelu w ciągu jednego roku szkolnego. Tekst prezentuje perspektywę doświadczeń i spostrzeżeń uczniów amerykańskich. Mimo że amerykański nauczyciel próbował stworzyć szansę szerokiego doświadczenia innej kultury dla uczniów, projekt zakończył się niepowodzeniem w realizacji komunikacji międzykulturowej promującej tolerancję. Artykuł analizuje sposób patrzenia nauczyciela i uczniów na inną kulturę, w celu określenia, czego amerykańscy studenci nauczyli się poprzez to doświadczenie, oraz próby udzielenia odpowiedzi na pytanie o to, jak stworzyć więcej możliwości interakcji, aby ułatwić uczniom naukę głębszego zrozumienia innej kultury.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2012, 4(40), 3; 121-142
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie tolerancji w posłudze katechety
On the Need of Tolerance in the Catechist’s Service
Autorzy:
Kostorz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340328.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
katecheta
tolerancja
wychowanie
nauczanie religii
catechist
tolerance
education
religion teaching
Opis:
Social-cultural transformations in the modern world play an important role not only in education and general socialization, but also decide about the teachers’ axiological preferences and attitudes. They also have a significant effect on the quality of catechization, mainly on the range of the catechist’s didactic and educational tasks at school. The task connected with education of children and adolescents in the spirit of tolerance should be included here. However, the point is not to be adjusted to the commonly propagated slogans, in which tolerance is understood very widely, but it is the attitude that is the expression of properly understood tolerance, based on Christian axiology. Hence, the aim of the present study is to refer to the issues connected with transmission of knowledge and with shaping socially desired attitudes of tolerance among the catechized pupils. First the concept of “tolerance”, and then the features distinguishing the attitude of tolerance among catechists are described. Against this background the role of tolerance in school catechesis and the ways of forming tolerance in the catechized pupils are described.
Źródło:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne; 2011, 3; 253-264
2081-1829
Pojawia się w:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spinoza’s Geometry of Affective Relations, the Body Politic, and the Social Grammar of Intolerance: A Minimalist Theory of Toleration
Spinozjańska geometria relacji uczuciowych, ciało polityczne i społeczna gramatyka nietolerancji. Minimalistyczna teoria tolerancji
Autorzy:
Costa Da Silva, Elainy
de Oliveira, Nythamar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232577.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uczucia
intersubiektywność
ciało polityczne
Spinoza
tolerancja
affections
intersubjectivity
political body
tolerance
Opis:
In this paper, we set out to show that the relationships between individuals, including the intersubjectivity inherent to the body politic, are also affective relationships, so as to reconstruct Spinoza’s minimalist theory of tolerance. According to Spinoza’s concept of affectivity and bodily life, affection refers to a state of the affected body and implies the presence of the affecting body, while affect refers to the transition from one state to another, taking into account the correlative variation of affective bodies, that is, the affect is always a passage or variation in the intensity of our power to exist and act — the increase or decrease, the favoring or the restraint of our power to exist and act. We argue that Spinoza’s geometry of affective relations decisively contributes to a political theory of democracy, insofar as it anticipates modern, liberal conceptions of tolerance.
Celem artykułu jest pokazanie, że relacje między jednostkami, włączając w to również intersubiektywność właściwą dla ciała politycznego, są relacjami afektywnymi, co pozwala zrekonstruować minimalistyczną teorię tolerancji u Spinozy. Zgodnie ze Spinozjańską koncepcją życia cielesnego, afektywność jest stanem ciała podlegającego afektowi i implikuje obecność tego ciała, natomiast afekt odnosi się do przejścia od jednego stanu do drugiego, biorąc pod uwagę równoległą zmienność ciał podlegających afektom – inaczej mówiąc, afekt jest zawsze przejściem czy zmianą w intensywności naszej mocy istnienia i działania - wzrostem lub spadkiem, wspieraniem lub ograniczaniem naszej mocy istnienia i działania. Autorzy argumentują, że Spinozjańska koncepcja afektów wnosi istotny wkład do politycznej teorii demokracji, ponieważ wyprzedza współczesne, liberalne koncepcje tolerancji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 237-269
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religious Mutual Understanding and Tolerance: A Panacea to Overcome the Contemporary Religious Crises in Nigeria
Autorzy:
Adedeji, Luqman Lekan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1635188.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Nigeria
religia
tolerancja
zrozumienie
kryzys
panaceum
religion
tolerance
understanding
crises
panacea
Opis:
Wzajemne zrozumienie religijne i tolerancja: panaceum na przezwyciężenie współczesnych kryzysów religijnych w Nigerii Artykuł podejmuje problematykę celu religii jako zaprojektowanej dla człowieka przez Boga i analizuje relacje między jednostkami i grupami społecznymi. Autor omawia niektóre kryzysy religijne mające miejsce w kraju, w którym doprowadzono do bezmyślnego niszczenia życia i własności. Bada przyczyny owych kryzysów religijnych, jak również nieporozumień między przedstawicielami różnych wyznań, które stanowią wyzwanie dla bezpieczeństwa kraju. Autor zauważa, że lekkomyślne i barbarzyńskie zabójstwa niewinnych ludzi (muzułmanów i niemuzułmanów) mogą zostać powstrzymane poprzez podjęcie wysiłku porozumienia i pokojowego współistnienia. Zaleca model Proroka Mahometa, ukazujący tolerancję i pokojowe współistnienie jako wyjście z owych kryzysów i sposób na zaprowadzenie pokoju w społeczeństwie, gwarantującego zrównoważony rozwój.
The paper espouses the purpose of religion as designed for man by Allah and highlights the level of relationship between individuals and groups. Some religious crises recorded in the country that has led to wanton destruction of lives and properties are highlighted. The paper probes into causes of religious crises as well as misunderstanding between adherents of different faith that pose security challenges in the country, through analytic study. It laments that the reckless and barbaric killings of innocent people (Muslims and non-Muslims) could be averted through understanding and peaceful co-existence. The model of Prophet Muhammad on tolerance and peaceful co-existence is recommended as a way out of the challenges and a way of entrenching peaceful society which guarantee a sustainable development.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2020, 11, 2; 35-47
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Locke on Religious Toleration
Locke o tolerancji religijnej
Autorzy:
Curley, Edwin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232612.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Locke
Augustyn
tolerancja religijna
ekskluzywizm chrześcijański
Augustine
religious toleration
Christian exclusivism
Opis:
The paper analyses and criticizes Locke’s arguments for religious toleration presented in his Letter concerning Toleration. The author argues that the epistemology Locke developed in his Essay concerning Human Understanding made a more constructive contribution to the case for toleration.
Artykuł analizuje i poddaje krytyce Locke’owskie argumenty na rzecz tolerancji religijnej przedstawione w jego Liście o tolerancji religijnej. Autor argumentuje, że epistemologia Locke’a opracowana w Rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego może stanowić podstawę lepszego argumentu na rzecz tolerancji.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 167-191
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relatywizm i Dusza Zachodu
Relativism and the Soul of the West
Autorzy:
Ćwikła, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832922.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relatywizm kulturowy
polityczna poprawność
intelektualiści
tolerancja
oświecenie
cultural relativism
political correctness
intellectuals
tolerance
Enlightenment
Opis:
Artykuł poświęcony jest związkowi idei i rzeczywistości na przykładzie relacji zachodzących na styku kultury Zachodu (z Europą jako jego główną tu egzemplifikacją) i innych kultur, których przedstawiciele bądź już Europę zamieszkują, bądź starają się tutaj osiedlić. Zwracam uwagę na to, że nazbyt często formułowane są teorie dotyczące organizacji ładu społecznego, które nie uwzględniają, w należyty sposób, możliwości ich realizacji w realnym świecie. Ich autorami są intelektualiści, szczególna kategoria ludzi odgrywająca istotną rolę w życiu zachodnich społeczeństw. Za punkt wyjścia posłużyło tu słynne zdanie przypisywane (niesłusznie) Wolterowi, który miał powiedzieć: „nie zgadzam się z tobą, ale do śmierci będę bronił twego prawa do posiadania własnego zdania”. Postać Woltera jest przykładem oświeceniowych filozofów-literatów, będących prekursorami współczesnych intelektualistów wnoszących nowe, „poprawne” idee do świata polityki i prawodawstwa; idee, które sprawiają, że Zachód stopniowo ale systematycznie zrywa więzi z własną historią i tradycją, tracąc tożsamość i zastępując fundamenty własnej kultury pozbawioną duszy abstrakcją.
The article is dedicated to the interrelation of social and philosophical ideas and the social reality on the example of relations between Western culture (with European culture taken as the main exemplification of it here), and other cultures, which representatives has been living in Europe already or are trying to settle down here. I draw attention to the fact that there are being created too many theories associated with forms of organization of the social order that do not take into account their feasibility in the real world. Their are the intellectuals who are the authors of the ideas – a special category of people who play an important role in live of society of the West. As a starting point it was taken here the famous phrase attributed (wrongly) to Voltaire, who was to say: „I disapprove of what you say, but I will defend to the death your right to say it”. Voltaire is the kind of an example of the philosophers-writers of the Enlightenment, who might be precursors of contemporary intellectuals implementing new, „correct” ideas to the world of policy and legislation; the ideas that make, that the West is gradually but steadily losing  its ties with their own history and tradition, losing identity and replacing the foundations of its culture by the abstraction which is devoid of the soul.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2015, 43, 4; 217-249
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spinoza’s Defense of Toleration: The Argument From Pluralism
Spinozy argumentacja na rzecz tolerancji: argument z pluralizmu
Autorzy:
Kisner, Matthew J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232574.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Spinoza
tolerancja
Boyle
Bodin
wiara
Traktat teologiczno-polityczny
toleration
Bayle
faith
Theological-Political Treatise
Opis:
Spinoza’s bold, spirited defense of toleration is an animating theme of the Theological-Political Treatise (TTP) and an important reason for the significant historical impact of the text. But Spinoza’s arguments for toleration can be challenging to discern. True to its title, the TTP offers two main arguments for toleration, one political, the other theological. This paper argues that Spinoza’s theological argument for toleration is closely connected to a distinct and often overlooked argument from pluralism. This paper examines Spinoza’s argument from pluralism and defends that it is more attractive to similar arguments for toleration offered by Bodin and Bayle. It is more attractive than Bodin’s pluralism argument because Spinoza’s allows that religious beliefs and doctrines of faith have a rational justification, which makes possible a more optimistic picture of the prospects for religious disputation. Spinoza’s pluralism argument is also more attractive than Bayle’s argument because Spinoza’s does not regard religious beliefs as justified by sincerity, which means that he does not need to recognize any problematic rights of erroneous conscience, nor is he forced to accept as justified sincere beliefs in persecution or obviously immoral or irreligious beliefs.
Odważna i zdecydowana obrona tolerancji stanowi ważny wątek Traktatu teologiczno-politycznego (TTP) Spinozy i jeden z powodów znaczącego historycznego wpływu tego tekstu. Nie jest jednak łatwo sprecyzować argumenty Spinozy na rzecz tolerancji. Zgodnie z tytułem, TTP zawiera dwa główne argumenty na rzecz tolerancji: polityczny i teologiczny. Autor niniejszego artykułu argumentuje, że teologiczny argument Spinozy za tolerancją jest ściśle związany z odrębnym i często pomijanym argumentem z pluralizmu. Artykuł zawiera analizę Spinozjańskiego argumentu z pluralizmu i broni tezy, że argument ten jest bardziej atrakcyjny niż zbliżone do niego argumenty na rzecz tolerancji podane przez Bodina i Bayle’a, ponieważ Spinoza dopuszcza możliwość, że przekonania i doktryny religijne mają racjonalne uzasadnienie, co pozwala z większym optymizmem patrzeć na przyszłość sporów religijnych. Spinozjański argument z pluralizmu jest również bardziej atrakcyjny niż argument Bayle’a, ponieważ Spinoza nie uznaje przekonań religijnych za uzasadnione na mocy ich szczerości, co zwalnia go od konieczności uznania problematycznych praw błądzącego sumienia. Ponadto Spinoza nie jest zmuszony do traktowania jako uzasadnionych szczerych przekonań prześladowców ani przekonań jawnie niemoralnych czy niereligijnych.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 213-235
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arguing for Freedom of Religion
Argumentacja za wolnością religii
Autorzy:
Guyer, Paul
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232608.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
religia
wolność
tolerancja
prawo naturalne
Locke
Kant
Madison
Mendelssohn
Bayle
Wieland
Hutcheson
Meier
religion
freedom
toleration
natural law
Opis:
My title is “Arguing for Freedom of Religion,” not for “Toleration,” because I follow the eighteenth-century writer Christoph Martin Wieland in taking “toleration" to connote a gift or indulgence from a majority to a minority, whereas true freedom of religion would put everybody on the same plane to believe and practice religion as they see fit, or not at all. I consider three historically distinct ways of arguing for freedom of religion: from a premise held by one religion that requires freedom from others (the strategy of Locke, Madison, and Mendelssohn); from a premise about the uncertainty of all religious beliefs which calls for equal freedom (Bayle and Wieland); or from a fundamental requirement of equal freedom for all, with no premise about religion although it entails freedom in religious matters as in other things (Hutcheson, Meier, Kant). The latter approach may be most appealing from a purely philosophical point of view, but the former styles of argument have obviously had much to recommend them in historical contexts, and may still be useful.
W tytule tekstu mowa o „wolności religii”, a nie o „tolerancji”, ponieważ za wzorem XVIII-wiecznego pisarza Christopha Martina Wielanda, traktuję „tolerancję” jako oznaczającą dar czy pobłażliwość okazaną mniejszości przez większość, podczas gdy prawdziwa wolność religii pozwoliłaby każdemu w równym stopniu – lub w równym stopniu zabroniła – wyznawać i praktykować religię wedle własnego upodobania. Autor omawia trzy różne, znane z historii sposoby argumentacji za wolnością religii: na podstawie przesłanki przyjmowanej w ramach jednej z religii i postulującej wolność od innych religii (strategia Locke’a, Madisona i Mendhelssona); na podstawie przesłanki o niepewności wszystkich przekonań religijnych, która przemawia za równą wolnością (Bayle i Wieland); na podstawie elementarnego wymogu jednakowej wolności dla wszystkich, bez odwoływania się do wolności religii, choć z pociągającego w konsekwencji wolność w kwestiach religijnych, podobnie jak w innych (Hutcheson, Meier, Kant). To ostatnie podejście może być najatrakcyjniejsze z filozoficznego punktu widzenia, choć ze zrozumiałych względów dwa pierwsze style argumentacji miały wiele zalet w kontekście historycznym, i wciąż mogą się okazać przydatne.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 365-394
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Johann Crell on Religious Tolerance and Salvation
Jan Crell o tolerancji religijnej i zbawieniu
Autorzy:
Iwanicki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232609.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jan Crell
socynianizm
tolerancja religijna
praktycyzm
minimalizm doktrynalny
racjonalizm religijny
Johann Crell
Socinianism
religious tolerance
practicalism
doctrinal minimalism
religious rationalism
Opis:
The essay discusses the defense of religious tolerance presented in Johann Crell’s treatise On Freedom of Conscience, pointing to the tension between Christian exclusivism on the one hand and religious practicalism and rationalism on the other inherent in Crell’s views. This tension can be resolved by adopting theistic minimalism or extreme practicalism.
Autor omawia obronę tolerancji religijnej podjętą w dziele Jana Crella O wolności sumienia, wskazując na pewne napięcie w poglądach Crella między jego ekskluzywizmem chrześcijańskim a religijnym praktycyzmem i racjonalizmem. Istnieje kilka różnych sposobów usunięcia wskazanej trudności, między innymi poprzez przyjęcie minimalizmu teistycznego lub skrajnego praktycyzmu.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 143-165
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Theologie, Religionswissenschaft und theologischer Unterricht. Einige immer neu zu entdeckende Gedankensplitter
Theology, Religious Studies and Theological Education. Some Shards of Thought to Always be Discovered Anew
Teologia, religioznawstwo i kształcenie teologiczne. Kilka myśli, które powinno się odkrywać na nowo
Autorzy:
Szentpétery, Péter
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1727471.pdf
Data publikacji:
2021-09-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teologia
religioznawstwo
religijność
źródła religii
dialog
moralność
obiektywizm
tolerancja
theology
religious studies
religiosity
origin of religion
dialogue
morality
objectivity
tolerance
Opis:
Die folgenden Gedanken wollen nicht den Anspruch auf Neuigkeit und Erfindung erheben, es kann wohl sein, dass einige, sogar die meisten von ihnen für viele als überholt erscheinen. Doch denke ich, im theologischen Unterricht muss man sie überlegen und mit den künftigen Pfarrern, Religionslehrern und Katecheten und Gemeindemitarbeitern teilen um ihnen die Besonderheit und Unentbehrlichkeit ihres Berufs und Berufung bewusst zu machen. Dietrich Bonhoeffer sowie das Projekt Weltethos und die neuen Atheisten sind uns schon dazu zur Hilfe gekommen.
W artykule zebrano kilka refleksji, uznanych przez autora za ważne w kontekście religijności i religii w kształceniu teologicznym. Z pierwszej części płynie wniosek, że przyszli księża, osoby pracujące w Kościele i nauczyciele religii muszą zdawać sobie sprawę, że zawsze będą stykać się z pytaniami o źródła religijności, człowieczeństwa i moralności. Kluczową kwestią jest pytanie kim jest istota ludzka. W drugiej części autor udziela odpowiedzi na pytanie o znaczenie obiektywizmu dla religioznawstwa i czym się on różni w teologii. Nie można go utożsamiać z agnostycyzmem czy nawet ateizmem. Każdy, kto studiuje teologię, musi zapoznać się z innymi religiami, uwzględniając ich kontekst i źródła, wykazując maksimum zrozumienia i empatii, które nie muszą oznaczać zgody. Takie racje prowadzą nas do trzeciej części artykułu, gdzie mowa o dialogu międzywyznaniowym i ekumenicznym. Kontaktu osobistego nie zastąpi nawet najbardziej aktualna literatura. Dialog nie oznacza rezygnacji z samego siebie, bo dialog wtedy nie byłby uczciwy. Zasady rządzące dialogiem ekumenicznym (tzn. międzywyznaniowym) są zasadniczo takie same, choć zdecydowanie bardziej łączą niż dzielą uczestników dialogu. Krótko mówiąc – jesteśmy poszukiwaczami prawdy. W podsumowaniu autor zawarł dziewięć stwierdzeń.
The author collected a few insights which he would consider as important concerning religiosity and religions in theological education. According to the first part it should be clear for future pastors, church workers and teachers of religion that they are always challenged by the question of the origin of religiosity, humanity and morality. The key question lying behind these is: What is the human being as such? The second part deals with the question of what objectivity in religious studies means and how much it is different in theology. It cannot be identified with agnosticism or even atheism. Any student of theology has to study other religions in their context, the history of their origins with utmost understanding and empathy which need not necessarily mean agreement. This leads to the third part on interreligious and ecumenical dialogue. Personal contacts cannot be substituted even with the best up-to-date literature. Dialogue does not mean self-abandonment, because that would make it unserious. Principles in ecumenical, i.e. inter-church dialogue are basically the same, although it is much more what unites than divides the partners. Briefly: we are truth-seekers. Finally a conclusion is summed up in nine theses.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 7; 21-33
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Johna Locke’a koncepcja tolerancji jako reakcja na zasadę „cuius regio, eius religio”
John Locke’s Concept of Tolerance as a Reaction to the Principle “cuius regio, eius religio”
Autorzy:
Szwed, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488679.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tolerancja
konflikty religijne i polityczne
Reformacja protestancka
podporządkowanie religii polityce
tolerance
political and religious conflicts
Protestant Reformation
religion subordination to politics
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja i ocena argumentacji na rzecz potrzeby tolerancji religijnej, jaką znajdujemy w Liście o tolerancji Johna Locke’a (1632-1704). Pojęcie tolerancji zostało wypracowane przez angielskiego filozofa w odniesieniu do politycznej zasady cuius regio, eius religio („czyja władza, tego religia”), sformułowanej expressis verbis na Zjeździe w Augsburgu w 1555 r., ale znacznie wcześniej zastosowanej w Anglii za rządów króla Henryka VIII. Locke pokazał, że podporządkowanie religii bieżącej polityce było fatalnym błędem politycznym. W latach 1530-1689 spowodowało to państwowy terror, wrzenie społeczne i wyraźna deprecjację religii chrześcijańskiej. Król stał się najwyższym zwierzchnikiem Kościoła w Anglii, decydował o formach kultu i o dogmatycznym kształcie oficjalnej religii. Rządy oparte na zasadzie cuius regio, eius religio z definicji były nietolerancyjne wobec „niepaństwowych” grup wyznaniowych. Ich przekonania religijne były spychane do sfery życia prywatnego, pozostając z punktu widzenia prawa nielegalnymi. Przeciwnicy władzy królewskiej byli wykluczani ze sfery publicznej, więzieni, a nawet skazywani na karę śmierci. John Locke był pierwszym europejskim myślicielem, który do końca pojął istotę tego skrajnie niebezpiecznego i politycznie kosztownego błędu, popełnionego przez króla Henryka VIII i jego następców. Wywołując swoimi tekstami szerokie dyskusje o potrzebie tolerancji, znacząco przyczynił się do politycznego, społecznego i religijnego pokoju w Anglii. Pierwotnym celem Johna Locke’a nie był projekt ogólnie akceptowanej tolerancji religijnej. Mimo pewnych sympatii dla socynian, angielski myśliciel nie miał skłonności irenistycznych. Nie chciał uczestniczyć w opracowywaniu międzyreligijnego teologicznego minimum, możliwego do zaakceptowania przez wszystkie strony religijnego sporu. Locke jako filozof polityki odpowiedział na potrzebę swoich czasów. Głównym problemem było wyjście Anglii ze stanu permanentnego wrzenia, krwawych konfliktów i ciągłych ideologicznych dysput, powodujących wzrost nienawiści religijnych i politycznych, i zaprowadzenie trwałego pokoju społecznego. Jego koncepcja tolerancji miała przede wszystkim znaczenie historyczne, ale do pewnego stopnia przyczyniła się także do rozwoju europejskiej demokracji.
As the aim of this article is to demonstrate and assess of argumentation value for the tolerance, we can find in The Letter on Tolerance, written by John Locke (1632–1704). His concept of tolerance was the answer to the political principle cuius regio, eius religio, for the first time verbally formulated in Germany (Augsburg, 1555), but much earlier applied in England during the reign of Henry VIII. Beyond all doubt Locke proved that religion subordination to the current politics was a fatal political error. In the 1530–1689 years it caused political terror, social turmoil and considerable depreciation of Christian religion. A king was a Supreme Governor of Church of England and in practice decided on dogmatic shape of official religion. Governments based on the principle cuius regio, eius religio were intolerant by definition towards “non stated-owned” confessional communities. Their religious beliefs were driven back to the illegal private life. Royal opponents were excluded from the public sphere, imprisoned and even executed. John Locke was the first European thinker, who thoroughly understood this extremely expensive political error, committed by the king Henry VIII and his successors, and by his writings provoked comprehensive discussions, which to a considerable degree led to the political, social and religious peace in England. As a primordial aim for John Locke was not to make a project of generally accepted religious tolerance. In spite of some sympathy to Socinian writers, English thinker had no irenistic inclinations, in order to participate in creation of inter-religious theological minimum, possible to accept by all sides. Locke, as a philosopher of politics responded to the needs of his times. The main problem was how to get England out from a state of permanent turmoil, bloody conflicts and continuous ideological discussions, bringing out growing religious and political hate, and to lead to stable social peace. His concept of tolerance had first and foremost historical meaning and to some degree contributed to the development of European democracy.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 65-85
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pluralism is not Enough for Tolerance. Philosophical and Psychological Reflections on Pluralism and Tolerance
Pluralizm nie wystarczy do uznania tolernacji. Filozoficzne i psychologiczne rozważania nad pluralizmem i tolerancją
Autorzy:
Gasser, Georg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232573.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pluralizm religijny
racjonalność przekonań światopoglądowych
psychologia tolerancji
cechy osobowości
tolerancja
religious pluralism
rationality of worldview beliefs
psychology of tolerance
personality traits and tolerance
Opis:
The issue of religious tolerance is increasingly raised in a globalized world with societies becoming more and more religiously diverse and inhomogeneous. Religious tolerance can be defined as the practice of accepting others as acting in accordance with their religious belief system. Philosophers have recently begun to study more thoroughly the relationship between religious pluralism and religious (in)tolerance with a main focus on the epistemic question of whether the recognition of and reflection on religious pluralism might lead to greater religious tolerance. The major thrust of this idea is that any genuine reflection of a person about her epistemic peers adhering to other religions will weaken the person’s epistemic justificatory basis for believing that her own religious beliefs are better warranted than the religious beliefs of her peers. The rational consequence of the recognition of this justificatory fact, in turn, should lead to more religious tolerance and to a weakened dismissive attitude towards adherents of other religions. The main aim of this paper is to investigate the plausibility of this account against the background of existing empirical, in particular psychological literature: Does increased contact with adherents of other religious traditions indeed lead to more tolerance? How are we able to show a deeper understanding for people with different religious beliefs and to take on—at least partially—their perspective? What are potential psychological obstacles to these achievements? Resources from research on intergroup toleration, social identity-theories, developmental psychology and personality traits will be used for tackling these questions. This shall help to broaden the so far rather narrow epistemic philosophical perspective on religious pluralism and (in)tolerance by embedding it into the larger context of constitutive traits of the human psyche.
Kwestia tolerancji religijnej nabiera coraz większego znaczenia w zglobalizowanym świecie, w którym społeczeństwa stają się coraz bardziej zróżnicowane i niejednorodne. Tolerancję religijną można zdefiniować jako praktykę akceptowania innych jako postępujących zgodnie z ich religijnym systemem przekonań. Filozofowie przystąpili ostatnio do dokładniejszych badań nad relacją między pluralizmem religijnym a religijną (nie)tolerancją, koncentrując się na pytaniu epistemicznym, czy uznanie pluralizmu religijnego i namysł nad nim może prowadzić do większej tolerancji religijnej. Główna idea, która im przyświeca, jest taka, że przeprowadzony przez osobę namysł nad tym, że osoby, które są z nią równorzędne pod względem epistemicznym, osłabi jej epistemiczne uzasadnienie dla jej przekonania, iż jej własne przekonania religijne są lepiej uzasadnione niż przekonania religijne osób, które są z nią epistemicznie równorzędne. Racjonalną konsekwencją uznania tego faktu dotyczącego uzasadnienia powinna być tolerancja religijna i mniej lekceważące podejście do zwolenników innych religii. Głównym celem tego tekstu jest zbadanie wiarygodności tej koncepcji na tle istniejącej literatury empirycznej, a zwłaszcza psychologicznej. Czy większy kontakt ze zwolennikami innych tradycji religijnych rzeczywiście prowadzi do większej tolerancji? W jaki sposób jesteśmy w stanie lepiej zrozumieć ludzi o innych przekonaniach religijnych i – przynajmniej częściowo – przyjąć ich punkt widzenia? Jakie możliwe przeszkody psychologiczne stoją temu na przeszkodzie? Aby odpowiedzieć na te pytania, Autor odwołuje się do wyników badań na temat tolerancji międzygrupowej, psychologii rozwojowej i cech osobowości. Celem jest poszerzenie jak dotychczas dość wąskiej epistemicznej perspektywy filozoficznej na pluralizm religijny i (nie)tolerancję przez wpisanie jej w szerszy kontekst konstytutywnych cech ludzkiej psyche.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 395-414
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies