Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "rytual" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
The Manggarai Region on the Flores, Island Indonesia. Historical and Cultural Circumstances
Region Manggarai na wyspie Flores, Indonezja. Uwarunkowania historyczne i kulturowe
Autorzy:
Adi Gunawan, Vinsensius
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034937.pdf
Data publikacji:
2021-11-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Manggarai
kultura
adat
zwyczaje
rytuał
culture
custom
ritual
Opis:
Manggarai, as a region with its own cultural system, appears, likely thousands other regions in the archipelago, not just as a separate field of scientific research, but as a set of value systems that over time formed (and is still forming) the character of individuals to be able to live in a such diverse country, Indonesia. This “being Manggarai/Manggaraian”, which expresses the whole (person, character, customs, beliefs), can be considered as one of the factors of the development of the region (at the micro scale) and the country (at the macro scale) and as a strategy in the dealing with crises in both levels (micro and macro) as well. This article describes the background and cultural characteristics of a region which, in such a diverse and rapidly developing country, continues to keep the cultural remains of its ancestors in a reasonable way.
Manggarai, jako region z własnym systemem kulturowym, jawi się nie tyle jako odrębna dziedzina badań naukowych, ile jako zbiór systemów wartości, które z czasem tworzyły i nadal tworzą charakter jednostek, którym dane jest żyć w tak różnorodnym kraju, jakim jest Indonezja. Więcej, ta „manggarajskość”, która jest przymiotnikiem wyrażającym całość (osobę, charakter, zwyczaje, wierzenia) dla jednostek wywodzących się z tego regionu, można uznać za jeden z czynników rozwoju regionu (w skali mikro) i kraju (w skali makro). Jest to również czynnik radzenia sobie z kryzysami w obu skalach (tj. mikro i makro). W niniejszym artykule podjęto próbę przedstawienia tła i charakterystyki kulturowej regionu, który w tak zróżnicowanym i szybko rozwijającym się kraju nadal w rozsądny sposób pielęgnuje kulturowe pozostałości swoich przodków.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 9; 151-168
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda psychodramatyczna we współczesnych badaniach antropologicznokulturowych
The Interpretative Potential of Psychodrama in Anthropological Research
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807348.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
psychodrama
metoda
antropologia
mit
rytuał
method
anthropology
myth
ritual
Opis:
Przedmiotem artykułu jest badawcza przydatność psychodramy jako procedury w badaniach z zakresu antropologii kultury. Współczesna niedostępność etnologicznych form życia społecznego będących tradycyjną przestrzenią badań etnologicznych zmusza do pytania o nowe metody badawcze, dzięki którym można oryginalnie zinterpretować zgromadzony już materiał badawczy. Stworzona przez Jakobiego Moreno psychodrama jest uznaną metodą leczniczą stosowaną przede wszystkim w psychoterapii. Będąca ważnym aspektem psychodramy metoda socjometryczna została uznana przez Lévi-Straussa jako ciekawa metoda mogąca służyć wypracowaniu statystycznych modeli czasu i przestrzeni w badaniach strukturalnych. Artykuł stawia pytanie, czy postrzegana w świetle Girardowskiej teorii kultura może być wyjaśniana dzięki dramatycznemu odtwarzaniu skryptów kulturowych takich jak mity i rytuały i ich socjometrycznej analizie. Odpowiedź na tak postawione pytanie jest ambiwalentna: z niewątpliwą szansą jaka może łączyć się z zastosowaniem oryginalnej procedury badawczej idą w parze wątpliwość związane z hipotetycznym charakterem Girardowskiej teorii kultury oraz z etycznymi pytaniami rodzącymi się w kontekście eksperymentu zakładającego ingerencję w ludzką psychikę.
This article examines the interpretive potential and pertinence to anthropological research of dramatic re-enactments of certain, potentially revelatory cultural scripts, particularly myths and rituals, in a manner more commonly associated with a psychotherapeutic technique called ‘psychodrama.’ If it is true, as René Girard has claimed, that ‘globalization’ makes original ethnographic research in isolated human groups nearly impossible today, the creative application to existing anthropological materials of new interpretive procedures may open fresh perspectives. The so-called ‘psychodrama’ of Jakob Levi Moreno is perhaps more widely known as a psychotherapeutic technique, yet its use in anthropological research to yield socio-metric data has been recognized as well. Socio-metric procedures were used, for an example, by Claude Lévi-Strauss in working up statistical models of time- and space-perception. This article considers the use of ‘psychodrama’ in the interpretation, particularly, of cultural scripts like myths and rituals. While the author finds that such an approach lends itself to a Girardian theory of culture, the application of ‘psychodramatic’ techniques in the interpretation of myths and rituals will be complicated both by the hypothetical character of Girard’s theory and the inevitable interventions of individual human psyches.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 1; 35-51
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”. Funkcja figury pochodu w pieśni III, 30 Exegi monumentum Horacego
“...dum Capitolium scandet cum tacita virgine pontifex”: The Function of the Figure of “Procession” in the Ode III, 30 Exegi monumentum of Horace
Autorzy:
Kopek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787918.pdf
Data publikacji:
2021-04-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metapoezja
semiotyka
rytuał przejścia
pochód taneczny
komos
chorus
figura pamięci
Horace
metapoetry
semiotics
rite of passage
dancing procession
Opis:
Celem artykułu jest semiotyczna analiza motywu „pochodu tanecznego” w Carm. III, 30 Exegi monumentum (w. 7-14) w perspektywie toposu spotkania z bóstwem w liryce Horacjańskiej, rozumianego jako forma rytuału przejścia. Autor poszukuje również odpowiedzi na pytanie, jaką funkcję pełni przywołany motyw w kompozycji tekstu oraz w ukształtowaniu figury podmiotu odautorskiego, ukazanego w roli „poety” (vates). Postawiona problematyka wymagała odniesienia się do semiotycznej definicji tekstu oraz ujęcia toposu spotkania z bóstwem jako tekstu kultury. To z kolei wpłynęło na odniesienie się do badań antropologicznych (pojęcie rytuału) oraz kulturoznawczych (κῶμος, χορός), a także językoznawczych w zakresie semantyki i aspektu czasownika. Po przeprowadzonej analizie autor doszedł do wniosku, że motyw „pochodu tanecznego” w pieśni Exegi monumentum został ukazany dwufazowo jako cykliczny, rytualny χορός, który stał się znakiem jednorazowego κῶμος. W tym sensie motyw ten został ukazany jako figura pamięci, odnosząca się do faktu połączenia przez Horacego miar eolskich z literaturą rzymską. W odpowiedzi na pytanie o konstrukcję podmiotu autor wskazał, że na bazie powyższej figury pamięci nastąpiło ubóstwienie wieszcza, który w przeformułowanym toposie spotkania z bóstwem zajmuje miejsce samego bóstwa, aspirując do roli analogicznej do figury „Anakreonta” w poezji anakreontejskiej (Carm. Anacr. 1 W, 1-3, 11-17).
This article contains a semiotic analysis of the “dancing procession” motif in Carm. III 30 Exegi monumentum (vv. 7–14) in the perspective of the topos of a meeting with a deity in the Horacian lyric, that was defined as a form of a rite of passage. The author also sought to answer the question of the function of the said motif in the composition of the text and in shaping the figure of the author’s subject, shown as a “poet” (vates). The posed research problem required the use of a semiotic definition of the text and forced an approach to the topos of a meeting with a deity as a cultural text. Which, in turn, bear in on reference to anthropology (the concept of ritual) and cultural studies (κῶμος, χορός), as well as linguistics in terms of semantics and the aspect of a verb. After the analysis the author concluded that the “dancing procession” motif in the ode Exegi monumentum is shown in two phases as a cyclical, ritual χορός, which became a sign of the one-time κῶμος. In this sense, the motif was shown as a figure of memory, referring to the fact that Horace combined Aeolian meters with Roman literature. In reply to the question regarding the figure of the subject, the author indicated that on the basis of the above figure of memory the vates was deified and as such he took the place of the deity in the literary transformation of the topos of the meeting with a deity, aspiring to a role analogous to the figure of “Anacreont” in Anacreontic poetry.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 3; 63-93
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytuał cerkiewny jako intertekstualne kryterium badawcze na przykładzie poematu Rosyjscy bogowie Daniiła Andriejewa
Orthodox Church Rite as an Intertextual Research Criteria Based an the Example of Daniil Andreyev’s Poem of 'Russian Gods'
Autorzy:
Banasiak, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807345.pdf
Data publikacji:
2020-01-02
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metoda intertekstualna
intertekst
poemat
rytuał cerkiewny
D.L. Andriejew
intertextual research
intertext
poem
Orthodox ritual
D.L. Andreyev
Opis:
W artykule została zaprezentowana intertekstualna metoda badawcza, pojmowana jako analiza konstruktów świata poetyckiego, zawierających kody kultury związane z rytuałem cerkiewnym. Jako materiał badawczy posłużył utwór Rosyjscy bogowie D.L. Andriejewa. Przyjęcie ukazanego kryterium badawczego prowadzi do odkrycia światopoglądu poety i stanowi intensywny system interpretujący. Utwór zawiera obfite odniesienia do szeroko rozumianego kultu religii prawosławnej: nazwy świątyń, przestrzeń wewnątrz świątyni, elementy liturgii, szaty i naczynia liturgiczne, nazwy nabożeństw i modlitw, imiona świętych. Inklinacje Andriejewa do rytuału cerkiewnego związane są z kreacją poetyckiego mitu i autobiografizmem dzieła. Tekst amplifikowany kodami kultury cerkiewnej zespala się również z problematyką eschatologiczną i tradycją rosyjskiej filozofii twórczości, szczególnie N.A. Bierdiajewa i W.S. Sołowjowa.
The article presents an intertextual research method conceived as an analysis of constructs of the poetic world. These constructs contain cultural codes associated with an Orthodox church ritual. As a research material author used D.L. Andreyev’s Russian Gods. Adoption of this research criterion leads to conclusions about the poet’s worldview and makes up an intensive interpretative system. The poem contains references to the worship of the Orthodox religion in the broad sense: names of the temples, the space inside the temple, elements of the liturgy, liturgical vestments and vessels, names of devotions and prayers, names of saints. Andreyev’s inclination to the Orthodox ritual is related to the creation of his personal poetic myth and the presence of autobiographical elements in his literary works. The text, amplified with the Orthodox culture’s elements, recalls also eschatological issues and traditions of Russian philosophy of creativity, especially theories of N.A Berdyaev and W.S. Soloviev.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2014, 5, 1; 73-88
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proklamacja słowa Bożego podczas celebracji błogosławieństw według toruńskiego Libellus Benedictionum z 1691 roku
Proclaiming God’s Word during the Celebration of Blessings according to the Toruń Libellus Benedictionum of 1691
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040831.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Rytuał Rzymski
błogosławieństwa
dzieje liturgii w Polsce po Soborze Trydenckim
Roman Ritual
blessings
history of liturgy in Poland after the Trent Council
Opis:
Teksty biblijne zajmują ważne miejsce podczas celebracji sakramentów i sakramentaliów. Sobór Watykański II, dostrzegając potrzebę reformy liturgicznej, dowartościował znaczenie Pisma Świętego. Interesującym zagadnieniem pozostaje kwestia, na ile zasada dotycząca dowartościowania proklamacji słowa Bożego była obecna podczas celebracji błogosławieństw w dobie po Soborze Trydenckim? Odpowiedź na to pytanie niniejszym artykule została zaprezentowana na podstawie jednego z partykularnych rytuałów wydanych w Toruniu w 1691 r., noszącego tytuł Libellus Benedictionum et Exorcismorum, collectore R. P. Martino Cochem, capucino, Ex Rituali Romano, Agenda Moguntinensi, alisque probatis & approbatus Autoribus. Ad commodiorem usum adjectum est Rituale Francisc. Fr. Bernardi Sannig, Ord. S. Francisci Reform. diu & vehementer hactenus desideratum. Omnia ad praxin & ordinem tam Ecclesiasticorum quam Regularum Sacerdotum. Manuali Forma editum, Thorunii, Ex Officina Joh. Christ. Laureri MDCXCI. W prezentowanej księdze występuje wiele benedykcji, podczas których proklamowano teksty biblijne. Towarzyszyły one celebracji różnych błogosławieństw dotyczyących osób, miejsc, przed-miotów oraz pokarmów. Stanowi to istotną różnicę w porównaniu ze wzorcowym rytuałem wydanym po reformie trydenckiej. W błogosławieństwach zamieszczonych w Libellus Benedictionum w sumie w 16 miejscach występują perykopy z tekstów Starego i Nowego Testamentu oraz w 38 perykopy ewangelijne. Zestawiając te teksty i uwzględniając powtarzające się pośród nich w Libellus z Torunia statystykę tych tekstów można przedstawić w następującym porządku: ze Starego Testamentu uwzględniono 9 tekstów z ksiąg historycznych, 5 z ksiąg prorockich i 41 z Księgi Psalmów; z Nowego Testamentu przedkładano 31 perykop z Ewangelii – z czego 15 z Ewangelii św. Łukasza, 1 z Listu św. Jakuba oraz 1 z Apokalipsy. Libellus Benedictionum z 1691 r. jest świadkiem dowartościowania tekstów biblijnych podczas celebracji benedykcji jeszcze przed Soborem Watykańskim II.
Biblical texts have an important place during the celebration of sacraments and sacramentals. The Second Vatican Council, noticing the need of liturgical reform, raised the significance of the Holy Scriptures. The question to what degree the principle of raising the signi-ficance of God’s Word was present during the celebration of blessings at the time after the Trent Council remains an interesting issue. The answer to this question given in the present article is presented on the basis of one of the particular rituals published in Toruń in 1691, entitled Libellus Benedictionum et Exorcismorum, collectore R. P. Martino Cochem, capucino, Ex Rituali Romano, Agenda Moguntinensi, alisque probatis & approbatus Autoribus. Ad commodiorem usum adjectum est Rituale Francisc. Fr. Bernardi Sannig, Ord. S. Francisci Reform. diu & vehementer hactenus desideratum. Omnia ad praxin & ordinem tam Ecclesiasticorum quam Regularum Sacerdotum. Manuali Forma editum, Thorunii, Ex Officina Joh. Christ. Laureri MDCXCI. In the presented book there are numerous benedictions, during which biblical texts were proclaimed. They accompanied celebrations of various blessings concerning people, places, objects and foods. This constitutes a significant difference in comparison with the model ritual published after the Trent reform. In the blessings contained in Libellus Benedictionum in 16 places pericopes from texts of the Old and New Testament occur, and in 38 places—evangelical ones. Comparing these texts and considering ones that are repeated in Libellus of Toruń, the statistics of these texts may be presented in the following order: from the Old Testament 9 texts from historical books, 5 from prophetic books and 41 from the Book of Psalms are quoted; and from the New Testament 31 pericopes are presented from the Gospel—of which 15 come from St Luke, 1 from St James’ Epistle, and 1 from the Apocalypse. Libellus Benedictionum of 1691 constitutes evidence of raising the status of biblical texts during the celebration of benedictions even before the Second Vatican Council.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2014, 61, 8; 109-131
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geertz a antropologiczne dyskusje wokół religii
Geertz and anthropological debates around religion
Autorzy:
Szafrański, Adam A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1852636.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
religia
rytuał
autorytet religijny
system symboli
światopogląd
etos
doświadczenie
styl życia
sekularyzacja
religion
ritual
religious authority
symbol system
worldview
ethos
experience
lifestyle
secularization
Opis:
Among various anthropological questions religion surely takes the central position. The author of the article tries to show C. Geertz’s conception of religion as the background of evolutionist and functional debates about it. He departs from perceiving religion in the categories of a social fact towards treating it as a system of symbols. The model suggests a certain closed circulation of connected elements: ethos and worldview, mutually confirming each other. Worldview is an element of the natural structure of the world. This suggests that it is the only possible and natural way of acting and perceiving the world, consolidated by religious and emotional experience that is an element of the ritual. In the situation of social change religious symbols seem to lose their influence, turning into various forms of ideology – a phenomenon Geertz called “ideologization of religion”. This is done owing to the victory of “commonsensical cognition” over religious cognition. By the very fact the religious lifestyle – “religiousness” – is transformed into “religious-mindedness”. The struggle between them is the “struggle for reality”.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2006, 34, 1; 5-17
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samodoskonalenie xiu shen – naśladownictwo wzoru osobowego junzi w Analektach
Self-Cultivation Xiu Shen—Imitation of Personal Model Junzi in Analects
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879583.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Konfucjusz
Analekta
samodoskonalenie
xiao – miłość synowska
de – cnota
norma li
etykieta
rytuał
Confucius
Analects
self-cultivation
xiao – filial piety
de – virtue
norm li
etiquette
ritual
Opis:
Artykuł prezentuje, wyrażone w tekście Analektów i przypisywane Konfucjuszowi poglądy dotyczące samorozwoju moralnego, który prowadził do osiągnięcia idealnego stanu moralnego junzi. Pierwsza część tekstu zawiera także analizę dwóch pojęć: de – cnoty oraz xiao – posłuszeństwa. Według autorki obydwa koncepty są punktem wyjścia rozwoju osoby moralnej opisanej w Analektach. De – cnota – to cecha wrodzona, którą otrzymuje człowiek od nieba (tian), podczas gdy xiao – posłuszeństwo wobec rodziców, starszych i przełożonych – to zachowanie wpojone podczas wczesnych etapów edukacji moralnej.  W dalszej części omówione zostały trzy etapy samodoskonalenia, które polega w dużej mierze na przyswajaniu i postępowaniu zgodnie z normami obyczajowymi li. Pierwszy etap polega na postępowaniu zgodnie z normami li, bez żadnych możliwości odstępstw od nich. Kolejny etap dopuszcza drobne odstępstwa od postępowania zgodnego z normami li, etap końcowy zaś to osiągniecie statusu junzi – ideału moralnego, dla którego normy li nie stanowią już ograniczenia, ponieważ stają się częścią naturalnego postępowania.
The following paper presents Confucius’ view on self-cultivation. The paper also contains analysis of two concepts: de  – virtue and xiao – filial piety. The author argues that those two concepts are basis for moral development as described in Analects. De is inborn, given by tian (heaven) whilst xiao, obedience towards parents and relatives, is aquired by proper education. Furher, the paper outlines three stages of self-cultivation which, in Analects, is learing how to behave morally and according to norms li . First stage of cultivation means that one follows li without any alteration, second stage – one can apply them knownig that some changes can be made. The third stage – junzi stage means that norms li no longer limit a moral person. Junzi follows them because it is his ren nature.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 9; 91-118
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Refleksje na temat wirtualnych cmentarzy. Uwarunkowania społeczne i kulturowe
Reflection on Virtual Cemeteries: Social and Cultural Conditions
Autorzy:
Szegda, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807028.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
cyberprzestrzeń
internet
mediatyzacja
rytuał śmierci i żalu
społeczeństwo sieciowe
wirtualny cmentarz
wirtualny grób
cyberspace
death and grief rituals
mediatization
network society
virtual cemetery
virtual grave
Opis:
Wirtualne cmentarze, chociaż funkcjonują na marginesie praktyk żałobnych, pojawiają się w cyberprzestrzeni i mają swoich użytkowników. Przybywa miejsc wirtualnego kultu, a także samych usług z tym kultem związanych. Świadczyć to może o społecznym zapotrzebowaniu na tego typu strony. Artykuł odpowiada na pytania: czy wirtualne cmentarze są nieuniknioną praktyką związaną z rytuałem śmierci i żałoby, czy stają się częścią tego rytuału i czy umożliwiają przezywanie żałoby? Uwarunkowanie społeczne, jak chociażby zmiany samych rytuałów pogrzebowych, mediatyzacja społeczeństwa, upowszechnienie internetu i przenoszenie do wirtualnej przestrzeni praktyk społecznych, czy pogłębiająca się prywatyzacja i personalizacja rytuałów, a także kulturowe, jak indywidualizacja kultury, nadawanie kulturze indywidualnych znaczeń i kontekstów, pauperyzacja kultury, dają podwaliny takim zjawiskom jak wirtualne cmentarze. Przez jednych są one krytykowane za odchodzenie od tradycyjnego kultu zmarłych i rytuałów związanych z pamięcią o nich, przez innych — doceniane za umożliwienie wizualizacji grobu bliskich i stworzenie dodatkowej przestrzeni, w której kult zmarłych może być odprawiany.
Virtual cemeteries, even though existing marginally within funereal rituals, appear regularly in cyberspace and have their audience. The number of places of worship and the virtual funereal services is increasing. This paper answer the questions whether virtual cemeteries are inescapable social practice connected with death and grief ritual, whether they become a part of this ritual and if they allow the experience of the bereavement. Social conditions, like changes within funereal rituals, mediatization, internet popularizing, moving to the cyberspace social practices, deepening privatization and rituals’ individualization, and also cultural conditions, like shaping individual meanings and context of the culture and culture pauperization, are laying the foundations of virtual cemeteries. One criticizes them for changing the traditional late cult and the memory rituals, others value them for giving the opportunity of the visualization of their relatives’ graves and creating a new space, where the cult of late can be celebrated.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2018, 9, 4; 67-86
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W poszukiwaniu paradygmatu antropologii religii
In the Search of a Paradigm of the Anthropology of Religion
Autorzy:
Szafrański, Adam A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857222.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropolog
antropologia religii
etnografia „przejrzysta”
kultura jako „sieć znaczeń”
religia
rytuał
„żywa” etnografia
anthropologist
anthropology of religion
„transparent” ethnography
culture as a „network of meanings
” religion
ritual
„living” ethnography
Opis:
In our anthropological considerations today we refer to the conclusions given by C. Geertz. They may seem to have only a historical character. The paper sought to show symptoms which prove that Geertz's thought has not so much been revitalized as its success has never been on the wane. Similarly as in the case of British anthropology, which is in principal pursued in the functional-structural spirit, bringing to mind the „immortal” figure of Malinowski, so Geertz's works were read in the United States in the 1960s. At the moment, they are also read in Indonesia, in such countries as, for instance, China, Germany, Russia, Holland, or Portugal.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2003, 31, 1; 119-137
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rituals: Philosophical Perspectives and Normative Aspects
Rytuały: perspektywy filozoficzne i aspekty normatywne
Autorzy:
Giovagnoli, Raffaela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1727679.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ryt
rytuał
religia
mit
skodyfikowane praktyki
wzorce kulturowe
wartości kulturowe
standardy kulturowe
perspektywy filozoficzne
aspekty normatywne
rite
ritual
religion
myth
codified practices
cultural patterns
cultural values
cultural standards
philosophical perspectives
normative aspects
Opis:
Używamy słów „ryt” lub „rytuał”, zwłaszcza w odniesieniu do religii i mitu, aby wskazać te aspekty, które umożliwiają doświadczenie religijne w wymiarze mistycznym. Rytuały przedstawiane są jako zbiory aktów lub normatywnie skodyfikowanych praktyk, które kształtują wzorce kulturowe danego społeczeństwa i są reprezentacją wartości i standardów kulturowych. Mają fundamentalne znaczenie dla instytucjonalizacji ról, kształtowania społecznej tożsamości i spójności. Szkicujemy kilka perspektyw filozoficznych, aby pokazać różnice koncepcyjne i poglądy teoretyczne dotyczące pojęcia rytuału i jego normatywnych aspektów.
We use the word “rite” or “ritual” especially in relation to religion and myth to indicate those aspects of it that make religious experience possible in the mystical dimension. Rituals are presented as sets of acts or normatively codified practices that form cultural patterns of a given society and are a representation of the cultural values and standards. They are fundamental for the institutionalization of roles, the formation of social identity and social cohesion. We’ll sketch several philosophical perspectives to show conceptual differences and theoretical views concerning the notion of ritual and its normative aspects.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2021, 12, 1; 93-107
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Bystro czytać w dziejach”, czyli o pewnym wystąpieniu Norwida w rocznicę Powstania Styczniowego
“To read history keenly”, or about Norwid’s certain address on the anniversary of the January Uprising
Autorzy:
Dambek-Giallelis, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729673.pdf
Data publikacji:
2020-05-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
powstanie styczniowe
przemowy
emigracja 1863 r.
Czytelnia Polska
wystąpienia publiczne Norwida
rytuał
pamięć zbiorowa
wojna o niepodległość Grecji
January Uprising
Norwid’s public addresses
speeches
1863 emigration
Greek War of Independence
collective memory
ritual
Polish Library
Opis:
The paper is concerned with the legacy of the January Uprising in Cyprian Norwid’s social and political thought. It discusses in detail the poet’s address in the Polish Library in 1875. The author considers the issue of Norwid’s attitude towards the defeat and to the post-uprising mourning. She also precisely analyzes the meaning of Markos Botsaris’s song The Testament that the poet translated.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2015, 33; 191-217
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konfucjuszowskie doświadczenie sacrum – analiza wybranych pojęć w tekście Analektów
Confucius’ Experience of Sacrum: Analysis of Selected Concepts in the Text of Analects
Autorzy:
Pejda, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1883242.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Konfucjusz
Analekta
sacrum
niebo tian
naturalny porządek dao
to
co pod niebem tianxia
mandat nieba tianming
rytuał li
Confucius
Analects
sacred
heaven tian
natural order dao
what under heaven tianxia
the mandate of heaven tianming
ritual li
Opis:
Artykuł zawiera analizę wybranych pojęć Analektów Konfucjusza w kontekście zachodniego pojęcia sacrum. Pomimo różnic kulturowych i pozornie świeckiego charakteru filozofii Konfucjusza, pojęcia Analektów takie jak: niebo (tian), mandat nieba (tianming), to, co pod niebem (tianxia), los (ming), naturalny porządk (dao) and rytuał (li) można zinterpretować jako tworzące sferę oraz doświadczenie sacrum. Ludzie żyjący w ówczesnym chińskim świecie (tianxia) starali się odwzorowywać porządek nieba (tian) na ziemi. Sferę sacrum, w rozumieniu konfucjuszowskim, stanowił, odtwarzany przez ludzi w społeczeństwie, naturalny ład dao. Człowiek mógł doświadczyć sacrum poprzez udział w rytuałach li.
The paper discusses the realm of sacred in Confucius’ Analects, on the basis of western sacred-profane dichotomy. It contains analysis of following concepts: heaven (tian), order of heaven (tianming), under heaven (tianxia), fate (ming), natural order (dao) and ritual (li). The author argues that some features of above-mentioned concepts could be described as sacred in spite of cultural differences and the general view that Confucius’ thought was mainly perceived as agnostic at best and that they constitute symbolic space that is sacred in a specific Confucian way. The feeling of being associated with what is sacred emerges from taking part in rituals and maintaining a natural order dao according to heaven’s instructions tianming.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 9; 115-131
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантические и фольклорные корреляты концепта гость в типологическом освещении
Semantic and Folklore Correlates of the Concept „Guest” in a Typological Perspective
Semantyczne i folklorystyczne korelacje pojęcia „gość”
Autorzy:
Tishchenko, Oleg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934009.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
concept Gość
rekonstrukcja
kulturowa motywacja
rytuał
wymiana
dar
droga
symbolika zewnętrznej i wewnętrznej przestrzeni
paremia
tekst folklorystyczny
wróżba
concept of GUEST
reconstruction
cultural motivation
ritual
exchange
gift
way
symbolism of external and internal space
paremiological unit
folklore text
sign
Opis:
Na podstawie analizy prac etnograficznych i leksykograficznych (dialektalnych) zareprezentowano semantyczne dziedziny występowania pojęcia GOŚĆ w słownikach i tekstach folkloru, uwzlędniono jego podstawę onowazjologiczną przez związki słowotwórcze i frazeologiczne (wraz z przysłowiami i porzekadłami) w językach rosyjskim, polskim, ukraińskim, białoruskim. Uniwersalnymi środkami konceptualizacji wymienionych jednostek w akcie nominacji są kategoria przestrzeni (DOM, jego części, sakralne i profaniczne miejsca i inne obrazy kosmogoniczne itp.) oraz pojęcia społeczno-kulturowe o pochodzeniu indoeuropejskim (WYMIANA, DAR), SWOI-OBCE.
The article deals with possible ways of cultural and semantic reconstruction of the mythological, religious, naïve, etiquette and ritual profiles of the conceptual domain of hospitality and treating in the Slav and partly Germanic cultural and language continua. The possibilities of the conceptual and semiotic modeling of the lexeme guest and the derivatives through their phraseological connections and semantic filling within the relevant subframes, ritual scenarios in their nucleus and partly periphery zones of the phraseological-semantic field are being considered.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 135-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Celebration of the Mystery of the Incarnation of the Son of God in Light of Processions in Post-Tridentine Rituals of Wrocław of the 18th and 19th Centuries
Celebracja misterium Wcielenia Syna Bożego w świetle procesji w potrydenckich rytuałach wrocławskich z XVIII i XIX wieku
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038117.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia liturgii
procesja
okres Adwentu
uroczystość Narodzenia Pańskiego
święto Obrzezania Pańskiego
Epifania
liturgia potrydencka
Rytuał Piotrkowski
diecezja wrocławska
history of the liturgy
procession
Advent period
the Nativity
Feast of the Circumcision of the Lord
Epiphany
post-Tridentin liturgy
Piotrków Ritual
diocese of Wrocław
Opis:
Świętowanie misterium Wcielenia Syna Bożego po raz pierwszy zostaje wspomniane w Chronografie z 354 roku, który jest fundamentalnym dokumentem dotyczącym genezy tego święta. W ciągu wieków w różny sposób podkreślano znaczenie Wcielenia Syna Bożego poprzez uroczystą celebrację tego misterium. Wśród wielu zwyczajów liturgicznych znajdują się procesje w niedziele czasu Adwentu, okresu Narodzenia Pańskiego, uroczystości przypadające w tym okresie oraz w same niedziele do 2 lutego. Zwyczaj procesji niedzielnych znany był w tradycji staropolskiej i został utrwalony w Rytuale Piotrkowskim z 1631 r., ale nie ma w nim procesji przeznaczonych na niedziele Adwentu i okresu Narodzenia Pańskiego oraz święta przypadające w tym czasie. Teksty liturgiczne przeznaczone na te dni występują natomiast w czterech wydaniach rytuału wrocławskiego z 1723, 1775, 1794 i 1847 r. Procesje rozpoczynano od śpiewu odpowiednich antyfon, które miały swój odpowiednik w tekstach Officium divinum danego czasu, czy dnia liturgicznego. Do wyjątku należała antyfona w niedziele Adwentu Missus est Angelus Gabriel…, która była przewidziana w liturgii monastycznej z XI/XII w., a przykładem jest antyfonarz Saint-Maur-les-Fossés. Podczas procesji ważnym miejscem modlitwy było statio pośrodku kościoła. Odmawiano wówczas werset, modlitwę, a na zakończenie śpiewano antyfonę. Modlitwa zazwyczaj była zaczerpnięta z formularza mszalnego danego dnia świątecznego za wyjątkiem adwentu, kiedy modlitwa pochodziła z formularza mszy maryjnych. Znamiennym, że znaną antyfonę Pax aeterna… śpiewano tylko w niedziele Adwentu, zastępując ją w okresie Narodzenia Pańskiego antyfoną Hodie Christus natus est…. Antyfony na zakończenie procesji zostały natomiast zaczerpnięte z oficjum, jak w przypadku okresu Adwentu, czy w Epifanię. Do wyjątków należy antyfona O beata infantia… śpiewana w sam dzień Narodzenia Pańskiego, w święto Obrzezania Pańskiego, oraz w niedziele przypadające po Epifanii do święta Oczyszczenia Maryi (2 lutego). Antyfona ta występowała w tradycji monastycznej, czego przykładem są średniowieczne antyfonarze z Saint-Denis oraz Saint-Maur-les-Fossés. Poznanie tekstów liturgicznych i różnych form znanych na przestrzeni wieków i ich proweniencji pozwala nakreślić pełen obraz tradycji znanych w Kościele łacińskim na ziemiach polskich.
Celebration of the mystery of the incarnation of the Son of God is mentioned for the first time in Chronograph (A.D. 354)—a fundamental document explaining the origin of this feast. Over the centuries the Incarnation of the Son of God was given emphasis in various ways through ceremonious celebration of this mystery. Among many liturgical customs are Sunday processions during Advent, at Christmas, and festivities held in this time and Sundays until 2 February. Sunday processions were known in the old Polish tradition and this custom was sanctioned in the Piotrków Ritual in 1631, but it does not feature processions for Advent Sundays, Christmas period, and holidays falling within this period. Liturgical texts intended for these days are present in four editions of the Wrocław Ritual of 1723, 1775, 1794 and 1847. The processions started with the singing of appropriate antiphons, which had their counterpart in the texts of Officium divinum of that period or a liturgical day. The antiphon Missus est Angelus Gabriel... for Advent Sundays was an exception. It was intended for the monastic liturgy of the 11th/12th centuries, and it can be found in antiphonary Saint-Maur-les-Fossés. During a procession, statio in the middle of a church was an important point for worship. A verse or a prayer was said concluded with the singing of an antiphon. The prayer was typically found in a missal form for a particular feast day except for Advent, when the prayer was read from a form for Marian masses. Notably, the well-known antiphon Pax aeterna... was sung only on Advent Sundays, which was replaced by the antiphon Hodie Christus natus est... during Christmas. Antiphons concluding processions, however, were taken from an officium, as it was done during Advent or Epiphany. The antiphon O beata infantia... is an exception, which is sung on the very Nativity Day, Circumcision Day, and on Sundays falling after Epiphany until the Fest of the Purification of the Virgin (2 February). This antiphon was present in the monastic tradition, for example in medieval antiphonaries of Saint-Denis and Saint-Maur-les-Fossés. Exploration of liturgical texts and various forms that are have been known over centuries as well as their origin makes it possible to sketch a full picture of traditions used in the Latin Church in the territory of Poland.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 8; 121-140
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies