Temat: PLATO - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: RADIOWA ADAPTACJA PLATOŃSKICH DIALOGÓW W PRZEKŁADZIE W. WITWICKIEGO I JEJ RECEPCJA NA SEMINARIUM FILOZOFICZNYM JAKUBANISA W KUL
RADIO ADAPTATION OF THE PLATO’S DIALOGUES’ TRANSLATED BY W. WITWICKI AND ITS RECEPTION AT H. JAKUBANIS’ PHILOSOPHICAL SEMINAR IN THE CATHOLIC UNIVERSITY OF LUBLIN
Autorzy:: Mróz, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488710.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Platon
recepcja Platona w Polsce
Sokrates
Witwicki
Jakubanis
KUL
Plato
Plato reception in Poland
Socrates
Opis:: The paper presents a little-known episode in the reception of Plato’s dialogues in Polish culture in the interwar period, namely the radio adaptation of the dialogues. The adaptation was based on four dialogues: Euthyphro, Apology, Crito, Phaedo, all of them translated by Władysław Witwicki. This radio drama was very popular and was broadcasted several times. Its popularity followed the fact that the forefront of the Polish actors interpreted the outstanding Polish texts delivered by Witwicki. The paper presents the reception of the four mentioned above dialogues by the professional readers, philologists and the classic languages’ teachers. The radio drama constitutes entirely separate field of the influence of Plato’s works. Radio made Plato’s Socrates accessible to the unprofessional wide audience. There was, however, a peculiar case of reception of the radio drama among the listeners. It was applied for the didactic purposes by Henryk Jakubanis at his philosophical seminar which was carried in the interwar period in the Catholic University of Lublin.
W artykule zrekonstruowano mało znany epizod z recepcji dialogów Platona w kulturze polskiego Dwudziestolecia, jakim była ich radiowa adaptacja. Wykorzystano do niej teksty z czterech dialogów: Eutyfrona, Apologii, Kritona i Fedona, wszystkie w tłumaczeniu Władysława Witwickiego. Audycja cieszyła się wielkim powodzeniem i była kilkukrotnie powtarzana. Jej popularność wynikała z zaangażowania czołówki polskich aktorów, którzy interpretowali znakomite spolszczenia dialogów autorstwa Witwickiego. W artykule zaprezentowano recepcję publikowanych tłumaczeń powyższych dialogów wśród profesjonalnych odbiorców: filologów i nauczycieli języków klasycznych. Radiowe słuchowisko stanowi całkowicie odmienny od tekstu pisanego wymiar oddziaływania Platońskiego dzieła. Podczas audycji radiowych postać Sokratesa Platońskiego została zaprezentowana szerokiej, nieprofesjonalnej publiczności. Wśród radiowych odbiorców słuchowiska szczególnym przypadkiem byli uczestnicy seminarium prowadzonego w KUL w okresie międzywojennym przez Henryka Jakubanisa, który zastosował audycję do celów dydaktycznych.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 1; 43-71
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: The Myth of Prometheus in Plato’s Protagoras
Autorzy:: Kołakowska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1806897.pdf
Data publikacji:: 2019-10-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Plato; Protagoras; myth; Prometheus; “Great Speech”
Opis:: The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 58–59 (2010–2011), issue 3 Protagoras is an exceptional dialogue of Plato as it uses two modes of expression: mythos and logos. Both are used by Protagoras in Great Speech, but the first one seems to be the most important. Protagoras chose the mythical mode of expression when he described to Socrates how he makes his pupils good citizens and politicians. The famous sophist told the story about two brothers: Prometheus and Epimetheus. It is easy to notice that Protagoras identifies with the clever Prometheus. However, the attentive reader can notice that Prometheus from Protagoras’ myth made a decision with fatal consequences. He entrusts his brother Epimetheus with a too responsible task. If Prometheus had been clever he should have predicted the dramatic consequences of his decision (see the etymology of his name). It might have been a conscious and intentional effort of Plato who wanted to ridicule Protagoras, the main opponent of Socrates. The resulting effect is so strong because Protagoras, who identifies with Prometheus, told the myth by himself in which Prometheus is in fact the less clever of the two brothers.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 3 Selected Papers in English; 37-47
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: „System analityczny” Platona w relacji krytycznej Arystotelesa
Plato’s “Analytic System” in Aristotle’s Critical Account
Autorzy:: Wesoły, Marian
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013144.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Platon
Arystoteles
agrapha dogmata
analysis
Plato
Aristotle
Opis:: Ancient Platonists and Aristotelians considered the heuristic method of reasoning to first principles as “analysis.” It was derived from Greek geometrical practice. Plato’s theory of first principles, as we reconstruct it following Aristotle, postulated such an “analytic system.” In this system both sensible things and mathematical objects, ideas and eidetic numbers are gradually reduced to the same principles (ἕν – μέγα – μικρόν). In the reversal order, from the principles are genetically elicited eidetic numbers and through them numbers, mathematical objects, and sensible things. This is a great analytical system that in fact has a mathematical structure. It transcends the physical explanation of the Timaios and is a broad translation of the nature of things. Our considerations concern a reconstruction and debatable issues, and they follow the following topics: 1. Testimonia Platonica, 2. Analytic theory of principles and agrapha dogmata, 3. Contextual problem and the field of agrapha dogmata, 4. The construction of a system: a procedure from and toward the principles, 5. The alleged paradox: “Good – One.” Ethics or mathematics? 6. Written and unwritten dogmata: dialogue or system?
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 2; 299-320
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Idea Dobra jako arche w Politei Platona
The Idea of the Good as Arche in Platos Politea
Autorzy:: Szlezák, Thomas Aleksander
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015831.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Sokrates
Platon
dobro
etyka
Socrates
Plato
good
ethics
Opis:: The article discusses Socrates' views on what the Good is that are presented by Plato in his Politea. It takes into consideration two interpretations: Socrates' statements contained in Politea on the one hand, and interpretation of the Good that functions in the so-called indirect tradition, that is in doxographic texts by Aristotle, Theophrast and other authors (Testimonia Platonica). According to Socrates the Good is the most fundamental principle of all that exists (arche), but Socrates did not define further what it is. According to the `indirect tradition' the Good is also a positive principle, and its essence is One. Besides the Good as One the `indirect tradition' also assumed existence of an unspecified duality. Mutual determining of these principles leads to the origin of reality. The author of the article tries to find an answer to the question: which of these interpretations of the Good is more accurate.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 403-425
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Od Platona do Rosenzweiga. O zapoznanej roli dialogu w strukturze filozofii
From Plato to Rosenzweig: On the Relinquished Role of Dialogue in the Structure of Philosophy
Autorzy:: Bardel, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013941.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: dialog
filozofia dialogu
dialogika
rozmowa
Platon
Rosenzweig
dialogue
philosophy of dialogue
conversation
Plato
Opis:: The main purpose of the article is to compare the originally Greek, Plato’s concept of dialogue and its function in the procedure of philosophying to the one developed by the 20- century “philosophy of dialogue” (F. Rosenzweig, M. Buber, F. Ebner, E. Levinas). It seems quite astounding that philosophy of dialogue, a trend which consistently and persistently defends the privileged position of dialogue in the structure of reality and uses it as an essential factor in the understanding of the relation between God and Man, has not developed any solid methodological perspective. What is even worse, it failed to observe its presence in the very core of philosophical thinking, i.e. in Plato’s thought. We are capable of reconstructing Plato’s modus philosophandi with its essential conditions: the philosopher must not only ‘see’ the truth (the noetical function), but must also tell it to the others, choose the partners of the dialogue and defend his logos if necessary (the apophantical function). The article consists of two complementary analyses: the first one is devoted to the presentation of the dialogical factor in Plato’s noetics and apophantics, and the second one focuses on Rosenzweig’s criticism of the whole European philosophy. The author tries to indicate its doubtful moments by putting forward the question whether Plato’s philosophy may be justly ascribed to the tradition under Rosenzweig’s criticism, and if so, to what extent.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 5-26
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Cnota, charakter, dobroć. W nawiązaniu do powieści autobiograficznej Raimonda Gaity Mój ojciec Romulus
Character, Goodness: In Relation to the Autobiographical Novel by Raimond Gaita My Father Romulus
Autorzy:: Głąb, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488186.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Romulus
cnota
dobroć
charakter
Arystoteles
Platon
Kant
Gaita
Melville
virtue
goodness
character
Aristotle
Plato
Opis:: Przedmiotem tekstu jest rozróżnienie między dobrocią i cnotą oraz złem i występkiem, wprowadzone przez Hannah Arendt na podstawie lektury powieści Hermanna Melville’a Billy Budd. Rozróżnienie to analizuję, odnosząc się do historii życia Romulusa Gaity, bohatera powieści autobiograficznej Mój ojciec Romulus, której autorem jest australijski etyk Raimond Gaita. W paragrafie 1 zajmuję się ową dystynkcją, wskazując na przewartościowanie takich pojęć, jak cnota i występek w powieści Melville’a oraz jego rozumienie cnoty. Następnie (paragraf 2) staram się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Gaita pisze o swym ojcu, używając kategorii charakteru, a nie cnoty. Dalej (paragraf 3) podejmuję refleksję nad relacją między cnotą, charakterem, dobrocią a chorobą psychiczną Romulusa. Na koniec (paragraf 4) odpowiadam na pytanie, jaki jest metafizyczny fundament, na którym Gaita formułuje przekonanie o wyższości Dobra i dobroci nad cnotą oraz pokazuję, jakie konkrety składają się na przyjmowaną przez Romulusa etykę dobroci.
The purpose of the text is to demonstrate a distinction between good or virtue and evil or vice, introduced by Hannah Arendt on the grounds of the novel by Hermann Melville Billy Budd. I analyze this distinction in relation to the life story of Romulus Gaita, the hero of the autobiographical novel My father Romulus, written by the Australian ethicist Raimond Gaita. The first paragraph deals with the said distinction, indicating the reevaluation of such concept as virtue and vice in Melville’s novel and his understanding of virtue. Then (paragraph 2), I make an attempt to answer the question of why Gaita writes about his father using a category of character instead of virtue. Then (paragraph 3), I reflect on the relationship between virtue, character, goodness and Romulus’s mental illness. Finally (paragraph 4), I answer the question about the metaphysical foundation on which Gaita forms his conviction about the superiority of Good and goodness over virtue, and I show what particular components make up the ethics of goodness assumed by Romulus.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 49-75
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Rozwój pojęcia woli w pogańskiej filozofii starożytnej - Sokrates, Platon, Arystoteles
The Development of the Notion of Will in the Pagan Ancient Philosophy: Socrates, Plato, Aristotle
Autorzy:: Koszkało, Martyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488551.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: wolna wola
wolność
thymos
proairesis
Sokrates
Platon
Arystoteles
free will
freedom
Socrates
Plato
Aristotle
Opis:: Celem artykułu jest przedstawienie i analiza kształtowania się pojęcia woli w starożytnej filozofii pogańskiej. W kontekście poglądów Sokratesa, Platona i Arystotelesa autor przedstawia wiele greckich intuicji dotyczących psychologii aktów moralnych i ludzkiego działania. Po pierwsze artykuł przedstawia doktrynę intelektualizmu etycznego, przypisywaną Sokratesowi, według której kognitywne elementy są głównym motywem naszych działań. Z tego powodu trudno znaleźć pojęcie wolnej woli w sokratejskiej antropologii. Po drugie artykuł prezentuje interpretację platońskiej antropologii, według której sferę thymos można nazwać proto-wolą. Ostatecznie autor ukazuje, jak trudno jest znaleźć pojęcie woli w arystotelesowskiej etyce i antropologii, pomimo że Arystoteles bardzo szczegółowo wyjaśniał relacje między przekonaniami, pragnieniami i działaniem. Ani proairesis, ani boulesis nie mogą pełnić funkcji woli, szczególnie gdy wola ma być władzą, która pragnie, może wybierać i jest samodeterminującą się władzą.
The aim of the article is to present and analyze the development of the notion of the will in the pagan ancient philosophy. In the context of the views of Socrates, Plato, and Aristotle, the Author presents a lot of Greek intuitions concerning the psychology of moral acts and human action. Firstly, the article examines the doctrine of ethical intellectualism, attributed to Socrates, according to which the cognitive elements are the main motives of our actions. So, it is difficult to find the notion of the will in Socratic anthropology. Secondly, the article gives the interpretation of Platonic anthropology according to which the thymos is the sphere that we can name as “proto-will.” At last, the Author shows how difficult is to find the will in Aristotelian ethics and anthropology despite the fact that Aristotle explicated very closely the relations among be liefs, desires, and the action. Neither proairesis, nor boulesis can play the role of the will, especially when the will should be something like the power that desires things, makes decisions, and is self-deremined.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 2; 157-186
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Plato’s Philosophical Definition of Catharsis
Platońska filozoficzna definicja katharsis
Autorzy:: Podbielski, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1954288.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Grecja starożytna
religia
filozofia
Platon
katharsis
katharmos
oczyszczenie
ancient Greece
religion
philosophy
Plato
purification
Opis:: Artykuł stanowi próbę weryfikacji trafności definicji formy κάqαρσις, jaką Platon daje w Sofiście (Soph. 226d 5-10 jako καqαρμός, 226e 5-6 utożsamiony z κάqαρσις), a którą streszcza autor Definicji Platońskich jako „oddzielenie tego, co gorsze, od tego, co lepsze” (Def. 415d 4). W tym celu dokonano przeglądu różnych typów oczyszczeń i różnych typów μιάσμα, znanych kulturze greckiej, a zaprezentowanych w publikacjach Louisa Mouliniera i Roberta Parkera. Oczyszczenie jest przywróceniem stanu czystości. Stan ten, określany przez Greków słowem καqαρμός, był rozumiany przez analogię do stanu czystości fizycznej. Czystość fizyczna, niezależnie od sposobu, w jaki została osiągnięta, jest dla Greków stanem bycia sobą, wolności od domieszek. Z tego względu jest pożądana jako stan dobry. W tym też sensie człowiek zdrowy jest człowiekiem czystym. Nazwa κάqαρσις stosuje się wszelako w języku greckim wyłącznie do oczyszczenia na sucho, bez użycia wody, oraz do uleczenia, w tym wypadku już w dowolny sposób. Natomiast nazwa καqαρμός jest używana jedynie na oznaczenie oczyszczeń rytualnych. Wydaje się, że cel wielu oczyszczeń rytualnych można ująć jako usunięcie piętna zła. Przez jakiś zły postępek lub przez kontakt ze złem, ze śmiercią, przez obrazę bogów pojawia się na konkretnym człowieku rodzaj niewidocznego brudu, μιάσμα. Brud ten stwarza barierę między owym człowiekiem a bóstwem lub społeczeństwem. Jego usunięcie, analogiczne do obmycia się z brudu, pozwala na powrót do społeczności i ponowienie czynności sakralnych. W kulturze greckiej istniały ponadto oczyszczenia rytualne o charakterze zbawczym. Dzięki nim miało być możliwe zbliżenie człowieka do bogów. W koncepcji Empedoklesa służą one oczyszczeniu dajmona, którym w istocie jesteśmy, ze wszystkiego, co ziemskie; mit orficki pozwala w nich widzieć oddzielenie boskiej cząstki w nas od tego, co śmiertelne. Nie wiadomo jednak, jak dokładnie rozumiano wiele rodzajów oczyszczenia zbawczego. Zapewne też nie zawsze było to jasne dla ludzi, którzy takie oczyszczenia praktykowali. Dokonywano także wielu oczyszczeń o zupełnie niejasnym przedmiocie i celu. Oczyszczenia rytualne można by przeto, zgodnie z intencją Platona, ująć jako rodzaj oddzielenia zła i dobra, podobnie jak przywrócenie czystości fizycznej i uleczenie, lecz należy zarazem pamiętać, że jest to już interpretacja nałożona na grecki uzus i związane z nim intencje. Interpretacja taka uznaje za mało istotne dwa fakty: to, że dla Greka słowa κάqαρσις i καqαρμός nie miały tego samego znaczenia, oraz to, że często nie był on w stanie w danym typie oczyszczenia wyraźnie wskazać dobrego z natury przedmiotu oczyszczenia i usuwanego zeń w jakiś sposób zła. Definicja Platona nie oddaje więc istotnego, choć być może dla nie-filozofów niejawnego sensu greckich słów κάqαρσις i καqαρμός. Platon raczej sens ten modyfikuje: przekształca w ścisły i filozoficzny termin coś, co dla Greków było tylko zbiorem niezbyt jasno zdefiniowanych słów i wiążących się z nimi podobnych, lecz zarazem licznych i w szczegółach odmiennych idei.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 3; 49-61
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Przeciw komu występuje Izokrates w swoim Liście do Aleksandra?
Against whom speaks Isocrates in his Letter To Alexander?
Autorzy:: Danek, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1882794.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Izokrates
pajdeutyka
erystyka
Platon
Arystoteles
Aleksander Wielki
Isocrates
paideutics
eristic
Plato
Aristotle
Alexander the Great
Opis:: Izokrates w swym Liście do Aleksandra rekomenduje jeden z dwóch modeli kształcenia, jakie przedstawia, inny natomiast uznaje za pośledniejszy. Problem stanowi to, przeciw komu zwraca się, oceniając jako mniej wartą dydaktykę opierającą się na prowadzeniu sporów (τὴν περὶ τὰς ἔριδας), czyli erystyczną. Autor artykułu występuje przeciw ogólnie przyjętej interpretacji listu, w myśl której krytyczny sąd Izokratesa skierowany jest przeciwko uprawianemu w Akademii erystycznemu modelowi kształcenia, jaki ma stosować Arystoteles sprawujący opiekę pedagogiczną nad Aleksandrem, a niska ocena tego programu jest głosem w rozgrywce między Izokratesem a Platonem – konkurentami na polu kształcenia młodzieży. Przedstawiony materiał pozwala na stwierdzenie, że zarówno Izokrates, który dość starannie rozgranicza „filozofię” erystyczną oraz nauki, jakie uprawiają akademicy, jak też sam Platon odżegnujący się od wszelkiej erystyki, nie dają swymi deklaracjami żadnych podstaw ku temu, by utożsamiać kształcenie akademickie z erystyką, może natomiast utożsamiać się z nią w jakiejś mierze to, co jako dydaktyk oferuje młodemu Aleksandrowi Arystoteles. Arystoteles bowiem, po odejściu z Akademii, realizuje własny już program pajdeutyczny, na który poza przygotowaniem ogólnym, również bliskim Izokratesowi przygotowaniem retorycznym, składa się także owa umiejętność wygrywania sporów. Zarówno przygana, jak i aprobata wobec określonej linii kształcenia, wyrażane w Liście do Aleksandra, odnoszą się wobec powyższego do programu nauczania, jaki realizuje Arystoteles, a zalecany przyszłemu władcy wybór dotyczy jedynie pewnych ”wewnętrznych” preferencji i orientacji w tym szerokim zakresie materiałowym.
In his letter to Alexander Isocrates presents and speaks in favour of one of two educational models, considering inferior the one he does not advocate for. Against whom he directs his critical evaluation of eristic didactics based on the art of disputation (τὴν περὶ τὰς ἔριδας) is the issue to discuss. The author of this article argues against the common interpretation of the letter, according to which Isocrates expresses his negative opinion on the eristic pedagogy of Platonic Academy, that is applied by Aristotle, the teacher of Alexander, as his educational model. The material as presented in the article leads to the conclusion that both critisism and approval of a certain educational model found in the letter to Alexander may be referred to Aristotle’s teaching program, while the choice recommended to the future ruler concerns only some ‘internal’ preferences and the general knowledge in the subject.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 3; 53-65
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Samowystarczalność najwyższego dobra u Platona, Arystotelesa i Tomasza z Akwinu
Self-sufficiency of the ultimate good in Plato’s, Aristotle’s and Thomas Aquinas’ works
Autorzy:: Galewicz, Włodzimierz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2016131.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: aksjologia
Platon
Arystoteles
Tomasz z Akwinu
dobro
szczęście
axiology
Plato
Aristotle
Thomas Aquinas
the human good
happiness
Opis:: The subject of the article is the condition of self-sufficiency (autarchy) as the criterion of the ultimate good. This criterion first appears in Plato’s Philebus, and then it is used by Aristotle. According to the characterization of the ultimate good contained in the seventh chapter of Book I of Nicomachean E th ic s, the self-sufficient good has to be sufficient, that is it has to be a good that does not leave any unfulfilled desires, and at the same time is axiologically superior, that is surpassing all other kinds of good with its value. This condition for axiological superiority allows two interpretations: the absolutist and the relativist ones. The absolute superiority would be vested in the ultimate good if it was unsurpassable, that is if it was a good whose value cannot be increased by adding some other good to it. The relative superiority of the ultimate good only requires that it surpasses with its value every good that is completely different from it, e.g. does not comprise it as its component. A clearly relativist interpretation of the Aristotelian condition of self-sufficiency as the criterion of the ultimate good that can be achieved in human life is proposed by St. Thomas Aquinas in his commentary on Nicomachean Ethics. Although he also does not reject the concept of self-sufficient good that is not a component of a sum of goods that have an even higher value, he treats self-sufficiency understood in this absolute way as a characteristic of Go d ’s good.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 1; 5-23
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Recepcja postaci Sokratesa w wybranych dziełach literatury oraz w serialu kryminalnym „Columbo”
Reception of the Socrates Character in Selected Works of Literature and in “Colombo” Crime Series
Autorzy:: Szawłowska, Krystyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1807043.pdf
Data publikacji:: 2020-01-03
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Sokrates
recepcja Sokratesa
Columbo
Norwid
Tuwim
Witwicki
słuchowiska radiowe według tekstów Platona
Sokrates reception
radio dramas after Plato’s texts
Opis:: Artykuł odnosi się do postaci Sokratesa i jej współczesnej recepcji jako zjawiska kulturowego. Autorka przywołuje utwory, w których pojawia się postać Filozofa — w poezji, dramacie, prozie, w słuchowiskach radiowych oraz w amerykańskim serialu telewizyjnym pt. „Columbo”. W każdym z tych utworów jest akcentowany inny aspekt postaci. Sokrates jako postać wielowymiarowa jest przywoływany na różne sposoby — akcentowany jest jego niepozorny wygląd, błyskotliwy humor, cięty język, innym razem poszukiwanie przezeń prawdy, w a końcu jego skazanie i śmierć oraz rehabilitację pośmiertną, opisaną przez Diogenesa Laertiosa, która — choć niepotwierdzona w innych źródłach — jest informacją na tyle nośną, że utkwiła ona w świadomości odbiorców. Autorka stara się pokazać, jak Sokrates jest przedstawiony w kontekście twórcy lub twórców dzieła i czasów, w których utwór powstał. Niewątpliwie zarówno autor, jak i czasy wpływają na postrzeganie postaci Filozofa. I tak powstają kolejne odbicia tej postaci — tragiczne, rubaszne, przenikliwe.
The article refers to the figure of Socrates and its contemporary reception as a cultural phenomenon. The author recalls works in which Philosopher appears—in poetry, drama, prose, in radio dramas and in the American television series “Columbo.” Every time different aspect of the character is accented. Socrates as a multidimensional figure is invoked in various ways—its inconspicuous appearance, brilliant humor, and sharp language are accented, another time the search by him for the truth, and finally his conviction, his death and post-mortem rehabilitation, described by Diogenes Laertios, which, although not confirmed from another source, is information sufficiently strong that resist in the minds of recipients. The author tries to show how Socrates is presented in the context of creators its times. Undoubtedly, both the author and the times influence the perception of the philosopher. And so are the subsequent reflections of this character — tragic, coarse, penetrating.
Źródło:: Roczniki Kulturoznawcze; 2018, 9, 3; 67-95
2082-8578
Pojawia się w:: Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: O mowie, piśmie i innych mediach: peregrynacje po genealogii pojęć z Peterem Sloterdijkiem
On Speech, Writing and Other Media: Pilgrimages with Peter Sloterdijk around the Genealogy of Concepts
Autorzy:: Hudzik, Jan
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488307.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: pismo
mowa
media
druk
książka
kultura
teoria mediów
ontoteologia
Sloterdijk
Platon
Hegel
writing
speech
print
book
culture
media theory
ontotheology
Plato
Opis:: Celem artykułu jest próba przedstawienia krótkiej genealogicznej historii medium mowy i pisma, która wykorzystuje, rozwija i rekonstruuje zarazem, poglądy i punkt widzenia Sloterdijka na ten temat. Przedmiotem analiz jest formacja dyskursywna o mowie i piśmie ukształtowana w kulturze zachodniej, składająca się z argumentacji i wyobrażeń zawartych w Biblii, tekstach filozoficznych, głównie Platona i Hegla, i literackich, tu tylko sygnalnie odnotowanych. Chodzi wreszcie także o historię społeczną, spojrzenie na rewolucje i kolonializm przez pryzmat medium druku/pisma — opartych na nim relacji władzy i panowania. Dla Sloterdijka wszystkie te zdarzenia dyskursywne i społeczne mają wspólne podłoże resentymentalne — zakłada on bowiem za Nietzschem, że u źródeł kultury czai się okrucieństwo i perwersja. Pytanie: po co to robi, co nowego ta zużyta historycznie rama interpretacyjne pozwala mu powiedzieć o mediach dawniej i dziś?
This article concerns the short genealogical history of speech and writing media, which simultaneously takes an advantage of, develops as well as reconstructs, the appropriate points of view and attitudes by Peter Sloterdijk. The object of analysis is a discursive formation on speech and writing shaped in western culture, a formation consisting of arguments and imaginations contained in the Bible, philosophical writings, by Plato and Hegel mainly, and literature, indicated here only very slightly. Social history is eventually discused here, that is the view of revolutions and colonialism through the prism of print/writing medium — through the relationships of power and domination based on this medium. All the discursive and social events have their common resentment background according to Sloterdijk — following Nietzsche he assumes that there are cruelty and perversion that lurk at the roots of culture. The question is: why does he do that, what new does the historically worn-out interpretational frame let him tell about the media in the past and today?
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 1; 89-107
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Pismo/tekst a dialektyka w filozofii platońskiej
Writing/Text versus Dialectic in Platonic Philosophy
Autorzy:: Gajda-Krynicka, Janina
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1954287.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Platon
dialektyka
dialektyka synoptyczna
dialektyka hipotetyczna
dialektyka diairetyczna
tekst
pismo
idee
relacje
metheksis
mimesis
parousia
Plato
dialectic
synoptic dialectic
hypothetical dialectic
diaretic dialectic
text
writing
ideas
relations
methexis
Opis:: The study seeks to take a stance in the ongoing discussions on the Platonic philosophy. The subject-matter of the debate is the status of writings in the Platonic philosophy, and to be more precise, to find an answer to the question whether Platonic writings are a reliable source for the re-construction of a “true” Plato’s philosophy. There are two schools: the Tübingen School and the Milan School, which have formulated the so-called “new paradigm” in which to interpret Plato. This paradigm assumes that in the Philosopher’s dialogues we shall not find, explicitly, his “true” knowledge about principles, the one that was lectured in the Academy. The paradigm uses two key arguments, the so-called Platonic “criticisms of the writing” (Faidros, Letter VII), according to which the “true” philosophy, carried out in a living dialectic discourse with a partner or disciple, may not be fixed in the form of writing. The study sought to verify evaluations of particular excerpts from Platonic writings as a criticism of the writing/text, especially the part of the Letter VII. The point is also to reconstruct Platonic dialectic: synoptic dialectic whose point of departure is αἴσqησις (sense perception). This dialectic makes one approve of the necessity of some general concepts understood as models (παραδείγματα). The author defines this dialectic as hypothetical (ὑπόqεσις), for it leads to assume the ontic status of those models understood as transcendent beings. Now, the diaretic (διαίρεσις) dialectic studies general concepts and leads to the definition of individual objects. The analysis of Platonic dialectic on the basis of the writings from the Middle Academy and the Late Academy makes us conclude that dialectic procedures may be realized only in the philosopher's mind, within the area of thinking, in the area of pure concepts, to which the words of discourse, as signs, may only refer. For a discourse is carried on in words which – as the philosopher states in the Kratilos – cannot reflect “the truth of things.” The philosopher-dialectician therefore has no partner. The course and outcomes of a dialectic procedure may be fixed in writing both for didactic, propedeuctic, or protreptic purposes, and such is the purpose of Platonic writings.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 3; 29-38
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Obraz zaświatów w dialogach Platona
Image of the Other World in Plato’s Dialogues
Autorzy:: Podbielski, Henryk
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2127710.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Platon
dialogi Platońskie: Gorgiasz
Fedon
Państwo
mit eschatologiczny
obraz Zaświatów
pośmiertny los dusz
figura sprawiedliwości
Plato
Platon’s dialogues: Gorgias
Phaedo
and Republic
eschatological myth
image of the Beyond
posthumous life of souls
figure of justice
Opis:: The paper is a penetrating analysis of the character and function of the eschatological myth. Plato crowns his three dialogues: Gorgias, Phaedo, and Republic with various images of this myth. The theoretical basis for this analysis is L. Brisson’s Introduction à la philosophie du mythe, vol. I: Sauver les mythes (Paris: Vrin, 2005) and his solutions on the meaning and function of myth in Plato’s discourse. We assume that Plato understood myth as a discourse on the kind of reality that cannot be verified. Despite that the myth can be true, inasmuch as it is compatible with logical argument, concerning forms knowable by reason or the senses. Therefore, in all three dialogues the eschatological myth is subjected to an analysis in its strict relation to its preceding logical argument and functional concurrence has always been found between them. Despite the variety of images in the three representations of the myth, the same symbolical function has been found. They illustrate the interpenetrating cosmic, moral, and social orders based on the pillars of justice.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 37-53
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Metateoria historii woli. Rozważania o powstaniu i wczesnym rozwoju pojęcia woli od V w p.n.e. do Maksyma Wyznawcy
Metatheory of a History of Will: Reflections on the Origins and Early Development of the Notion of the Will from the 5th Century B.C. to Maximus the Confessor
Autorzy:: Bizoń, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488160.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: wolna wola
etyka
psychologia moralna
wybór
przyzwoleni
wolność
Platon
Arystoteles
Stoicy
Epikur
Aleksander z Afrodyzji
Augustyn z Hippony
Maksym Wyznawca
free will
ethics
moral psychology
choice
consent
freedom
Plato
Aristotle
Stoics
Epicurus
Alexander of Aphrodisias
Augustine of Hippo
Maximus the Confessor
Opis:: W tekście omawiam metateoretyczne uwarunkowania dla historii powstania i rozwoju pojęcia wolnej woli. Punktem wyjścia jest zagadnienie pojęcia spekulatywnego. Ponieważ wola jest pojęciem spekulatywnym, nie ma jednoznacznej definicji tego pojęcia. Dlatego też utrudnione jest badanie jego historii, ponieważ autorzy starożytni operowali różnymi teoriami chcenia i wolności, które nie zawsze były ze sobą kompatybilne. Następnie omawiam teorie chcenia i działania wybranych autorów, które miały istotny wpływ na późniejszy rozwój pojęcia woli. Rozpatruję pojęcie wyboru Platona, pojęcia życzenia i wyboru Arystotelesa, pojęcie przyzwolenia stoików, teorię wolności Epikura, teorię wyboru Aleksandra z Afrodyzji, pojęcie woli Augustyna z Hippony i teorię woli Maksyma Wyznawcy.
In the text, I discuss the metatheoretical aspects of a history of the origins and development of the notion of free will. I begin with the notion of a speculative concept. Since the will is a speculative concept there is no unequivocal definition of this notion. For this reason the study of the history of this notion is particularly difficult, since ancient authors have operated on different theories of willing and freedom, which were not always mutually compatible. Next, I discuss the theories of willing and action of select authors, that had a significant influence on the later development of the theory of the will. I discuss the notion of choice in Plato, the notions of wish and choice in Aristotle, the notion of assent in the Stoics, the theory of freedom of Epicurus, the theory of choice of Alexander of Aphrodisias, the concept of will in Augustine of Hippo, and the theory of will in Maximus the Confessor.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 71-51
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "PLATO" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język