O mowie, piśmie i innych mediach: peregrynacje po genealogii pojęć z Peterem Sloterdijkiem

Celem artykułu jest próba przedstawienia krótkiej genealogicznej historii medium mowy i pisma, która wykorzystuje, rozwija i rekonstruuje zarazem, poglądy i punkt widzenia Sloterdijka na ten temat. Przedmiotem analiz jest formacja dyskursywna o mowie i piśmie ukształtowana w kulturze zachodniej, składająca się z argumentacji i wyobrażeń zawartych w Biblii, tekstach filozoficznych, głównie Platona i Hegla, i literackich, tu tylko sygnalnie odnotowanych. Chodzi wreszcie także o historię społeczną, spojrzenie na rewolucje i kolonializm przez pryzmat medium druku/pisma — opartych na nim relacji władzy i panowania. Dla Sloterdijka wszystkie te zdarzenia dyskursywne i społeczne mają wspólne podłoże resentymentalne — zakłada on bowiem za Nietzschem, że u źródeł kultury czai się okrucieństwo i perwersja. Pytanie: po co to robi, co nowego ta zużyta historycznie rama interpretacyjne pozwala mu powiedzieć o mediach dawniej i dziś?

This article concerns the short genealogical history of speech and writing media, which simultaneously takes an advantage of, develops as well as reconstructs, the appropriate points of view and attitudes by Peter Sloterdijk. The object of analysis is a discursive formation on speech and writing shaped in western culture, a formation consisting of arguments and imaginations contained in the Bible, philosophical writings, by Plato and Hegel mainly, and literature, indicated here only very slightly. Social history is eventually discused here, that is the view of revolutions and colonialism through the prism of print/writing medium — through the relationships of power and domination based on this medium. All the discursive and social events have their common resentment background according to Sloterdijk — following Nietzsche he assumes that there are cruelty and perversion that lurk at the roots of culture. The question is: why does he do that, what new does the historically worn-out interpretational frame let him tell about the media in the past and today?