Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Nauka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 95
Tytuł:
U źródeł nauki − THEORÍA
At the Sources of Science − THEORÍA
Autorzy:
Jaroszyński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016185.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nauka
filozofia
kultura
science
philosophy
culture
Opis:
In the article, the author presents certain aspects concerning the constitution of science as a distinct domain of culture. Although civilizations antedating Greek civilization had many important achievements that today we would call scientific, science itself as having a definite object, method and aim appeared first in Greece. In Babylon and Egypt science had purely practical aims, such as counting and astrology. Among the Greeks, science possessed a theoretical dimension. The Greek concept of THEORIA signified science as well as the highest type of life man could achieve, the BIOS THEORETIKOS. Human knowledge progresses through stages. It passes through a phase where it has much in common with the knowledge possessed by brute animals, based on sensation and memory. At a later and higher phase, human knowledge is characterized by a more comprehensive experience than mere memory of facts, then by art, and finally by science, the crowning point of which is wisdom (philosophy).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 2; 117-134
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Methodology of Art (Critical/Rationalist Aesthetics): Project of a New Philosophical Discipline
Metodologia sztuki (estetyka krytyczna/racjonalistyczna): Projekt nowej dyscypliny filozoficznej
Autorzy:
Teske, Joanna Klara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892320.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sztuka
poznanie
metodologia
nauka
art
cognition
methodology
science
Opis:
Artykuł przedstawia projekt nowej dyscypliny – metodologii sztuki. Jej zadaniem, przez analogię do metodologii nauk, byłoby badanie sztuki jako aktywności poznawczej, w tym przede wszystkim poznawczej metody sztuki. Próbą uzasadnienia i bliższym opisem tego projektu jest zestawienie w postaci tabeli czterech typów poznania: nauk ścisłych (przedstawionych tu zgodnie z modelem Popperowskim), humanistycznych, metodologii sztuki i sztuki. Zostały one porównane pod kątem m.in. przedmiotu, metody, formatu uzyskiwanej wiedzy, relacji do prawdy, trybu uzasadniania przekonań czy możliwości stosowania eksperymentu. Artykuł kończą uwagi na temat trybu poznania, jakim posługuje się sztuka. Główną tezą artykułu jest potrzeba i możliwość racjonalnej refleksji nad sztuką pojętą jako nienaukowa forma badania świata psychiki.
This essay presents a project of a new discipline—the methodology of art. By analogy with the methodology of science, the task of the new discipline would be to investigate art as a cognitive activity, in particular, art’s cognitive method. The justification and closer description of the project takes the form of a table comparing the four types of cognition—the exact sciences (interpreted along the Popperian model), the humanities, the methodology of art and art—in terms of their object, method, format of knowledge, relation to truth, ways of justifying beliefs, the possibility of constructing experiments and the like. In the conclusion the essay offers some comments on the “artistic” mode of cognition. The main thesis of the article concerns the need and possibility of rational reflection upon art conceived of as a non-scientific mode of exploration of the human psyche.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 311-329
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etos akademicki
Academic Ethos
Autorzy:
Jadacki, Jacek Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013880.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etos akademicki
nauka
uniwersytet
academic ethos
research
university
Opis:
Academic ethos is a set of norms that are binding for a scholar as such. (1) A scholar should especially take up useful research, do it guardedly (so without infringing higher values), formulating well asked questions, using effective methods of searching for true and sufficiently justified answers to those questions — and expressing the research results in an exact, adjusted to the object of the research, simple, forcible, concise and beautiful language. (2) A scholar should undertake vital, i.e. new, fundamental, creative and difficult research. (3) Conducting research should be accompanied by passion, concentration, reliability, imagination, and self-criticism. (4) A scholar should be a guide, minder and supervisor for his pupils and co-workers. (5) A Catholic scholar should also be expected to behave in a morally impeccable way, and if he does not meet this expectation, at least he should feel ashamed of it.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 75-81
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiara lub niewiara polskich naukowców w Boga a ich poglądy na relację między nauką a religią
Autorzy:
Gołąb, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127677.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polscy naukowcy
światopogląd
wiara w Boga
relacja nauka–religia
Opis:
Artykuł przedstawia wybrane wyniki badania 279 polskich naukowców ze stopniem doktora i doktora habilitowanego. Ogólny wskaźnik wierzących w Boga wyniósł 56,3%, był najwyższy wśród chemików (80%), geografów (76,2%), matematyków i informatyków (73,1%) i medyków (64,5%). Część badanych (6,5%) uznała, że ich pogląd najlepiej wyraża zdanie: „Nie wierzę w osobowego Boga, ale wierzę w pewnego rodzaju siłę wyższą”. Deklaracje ateizmu złożyło 18,3% badanych, agnostycyzm jako swą postawę wskazało 7,2%. Omówiono też poglądy badanych na temat relacji między nauką a religią, nawiązując do typologii tych relacji zaproponowanej przez Iana Barboura. Najwięcej badanych (41,9%) zaprzeczało istnieniu konfliktu między tymi dziedzinami myśli ludzkiej, 13% uznało, że zachodzi między nimi konflikt. Część badanych (19,6%) uważała, że nauka i religia powinny być traktowane jako niezależne obszary dociekań, 2% opowiedziało się za dialogiem religii i nauki, a 3,6% za ich współdziałaniem w budowaniu obrazu świata.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2017, 20, 1; 63-79
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otwarta nauka i otwarty teizm wobec ideowego fundamentalizmu
Intellectual Openness versus Ideological Fundamentalism
Autorzy:
SŁOMKA, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488196.pdf
Data publikacji:
2018-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teizm
nauka
rozwój
otwartość
fundamentalizm
theism
science
development
openness
fundamentalism
Opis:
Jedną z najbardziej wpływowych idei w dziejach ludzkiej refleksji było traktowanie zmiany jako przejawu niedoskonałości. Tymczasem zmiana może jawić się równie dobrze jako coś ontologicznie podstawowego i aksjologicznie pozytywnego. Programowa otwartość na zmianę wpisana jest w wartościowe poszukiwania w obszarze nauk przyrodniczych. Dotyczy to zarówno gotowości do modyfikacji zastanych tez, jak i detalicznych rozwiązań, których uściślanie przybliża nas do prawdy. Popperowski model intelektualnego rozwoju pozwala bez lęku podejmować trudne pytania, w razie potrzeby zrobić „krok wstecz”, a nawet zmienić stanowisko, które wydawało się przez lata ujęciem paradygmatycznym.
The history of scientific revolution shows how strongly our habits and irrational fears affect the fate of particular intellectual solutions. Although since the days of Galileo or Copernicus it has been recognized how valuable is the search for causes of physical phenomena, for many consecutive years similar interpretations were not applied to biotic systems. Teleological descriptions of the tendency of systems to a specific end appeared as not subjected to any modifications. Such an approach often blocked development of the concept of God, His relationship to the world and many important aspects of Christian thought. One of the most influential ideas in the history of human reflection was to treat change as a manifestation of imperfection. Nevertheless, change may appear as something ontologically fundamental and axiologically positive. In such a way change is treated in each valuable research on the field of natural sciences. This concerns the readiness to modify existing thesis and particular solutions, whose clarification brings us closer to the truth. Popper’s model of intellectual development allows to fearlessly grasp difficult problems, (if needed) take a “step back” or even change the statement that seemed as an unchangeable approach.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 2; 173-187
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
St. John Paul II’s Ideas of Dialogue between the Church and Science
Dialog Kościoła z nauką w ujęciu św. Jana Pawła II
Autorzy:
Anderwald, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038077.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jan Paweł II
Kościół katolicki
nauka
teologia
relacja Kościół i nauka
John Paul II
Catholic Church
science
theology
relationship between the Church and science
Opis:
Wśród różnych obszarów tematycznych dialogu ze światem ważne miejsce w papieskim nauczaniu zajmuje dialog Kościoła z nauką. Dialog ten zasadniczo jest prowadzony, choć z różną intensywnością, od początku istnienia Kościoła, gdyż jest związany implicite z istotną dla myśli chrześcijańskiej relacją między rozumem a wiarą. Za pontyfikatu św. Jana Pawła II (1978-2005) problematyka dialogu Kościoła z nauką stała się ważnym elementem papieskiej troski i nauczania. O dużym zaangażowaniu papieża w dialog Kościoła z nauką świadczy wielość jego wypowiedzi, dotyczących różnych aspektów tegoż dialogu, wygłaszanych podczas różnej rangi spotkań z przedstawicielami nauki. Artykuł ma na celu syntetyczną prezentację wkładu św. Jana Pawła II w dialog Kościoła z nauką. Źródłem dla opracowania postawionego problemu są zasadniczo wypowiedzi papieża kierowane do członków Papieskiej Akademii Nauk, uczestników interdyscyplinarnych sympozjów, jak i okazjonalne przemówienia do ludzi nauki. Choć papieskie wypowiedzi dotykają różnych kwestii dotyczących dialogu Kościoła z nauką i najczęściej przeplatają się w jego wypowiedziach, to jednak zasadniczo koncentrują się wokół trzech: (1) uzasadnienie konieczności podejmowania dialogu Kościoła ze światem nauki; (2) jego metodologicznych uwarunkowań oraz (3) tematyki. Wymienione kwestie stanowią podstawę do wyznaczenia struktury dla prowadzonych rozważań, ukazując równocześnie konkretny wkład św. Jana Pawła II w rozwój dialogu Kościoła z nauką.
This paper will analyse the teaching of Pope John Paul II with regard to the opening of the Church towards science. This is a relevant issue to the Christian faith. Its justification is made today in a climate of scientific thinking, in which scientific tools of recognising of the world, as well as the scientific picture of the world play an important role. This article will demonstrate in sequence: (1) the need for dialogue between the Church and science; (2) the methodological considerations, and (3) topics of this dialogue. Particular attention is paid to the papal indications on general criteria of dialogue between theologians, as the representatives of the Church and scientists, as the representatives of various fields of scientific exploration.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 9; 81-94
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka o szkole. Teorie i wizje przyszłej szkoły
School science, theories and visions of school in the future
Autorzy:
Kuźma, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811120.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
scholiologia
nauka o szkole
nauka o edukacji
teoria
wizja przyszłej szkoły
scholiology
school science
education science
theory
vision of school in the future
Opis:
There is a need to examine the theory of school as a social and educational institution. Far reaching aim of school science should be the rebirth of a man as a basic value in an intellectual, moral and cultural sense. School science should be interdisciplinary, multifunctional and polimethodological. An important task is to mark the current theories of educational hanges in school. Another important task is to present the future vision of school in which a vital role is played by the integration of three spheres: school, out-of-school and virtual.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2013, 5(41), 2; 015-052
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Albert Einstein o wzajemnych związkach nauki i filozofii
Albert Einstein about Mutual Relations between Science and Philosophy
Autorzy:
Turek, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013919.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Einstein
relacje nauka i filozofia
mutual relations of science and philosophy
Opis:
The article presents Albert Einstein’s standpoint on the issue of mutual relations between science and philosophy. First the metaphilosophical context of that standpoint is shown. It concerns the conception of science and philosophy accepted by the author of the relativity theory. Findings in that field showed that Einstein opted for close connections between science and philosophy and he treated them as both influence of philosophy on science and influence of science on philosophy. In the first case, the influence of philosophy is marked, according to our author, first and foremost in science treated as a process. It manifests its presence mainly in the procedures of discovering new scientific theories, their selection and acceptance. However, it is not present in the procedures of direct justifications of those theories. Einstein also saw the presence of philosophy in science treated as a product. Then philosophy enters scientific theories in the form of general principles and assumptions placed in the so-called exterior base of the theory, whereas, according to Einstein, the presence of philosophical theses in the main body of the scientific theory as their immanent element is not permitted. As far as the influence of science on philosophy is concerned our author states that it has a twofold dimension. The very fact of existence of science and procedures that take place in it as well as changes show their influence on issues taken up by epistemology and philosophy of science. Concrete scientific achievements mark their reference to the problems considered within the confines of broadly understood philosophy of nature. Einstein's standpoint clearly lacks deepened logical-methodological analyses concerning the issue of mutual connections between science and philosophy presented here.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 1; 263-308
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kompasy, mapy i stare bukłaki: kilka uwag o metaforze w narracji naukowej
Compasses, Maps, and Old Wineskins: Some Remarks on the Metaphor in the Scientific Narrative
Autorzy:
Zdrenka, Marcin T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232013.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafora
nauka
filozofia
etyka
styl naukowy
metaphor
science
philosophy
ethics
scientific style
Opis:
Artykuł jest zaproszeniem do ponownego namysłu nad nienową i niekoniecznie oryginalną kwestią — rolą metafory w pisarstwie naukowym. Bezpośrednim pretekstem jest metafora kompasu, mapy i treningu, a w innym planie „starych bukłaków, do których wlewa się młode wino”. Figur tych używa Sebastian Gałecki jako swoistego zwieńczenia swojej rozprawy Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki, konfrontującej koncepcje: etyki sprawności charakteru (cnoty) (Alasdair MacIntyre), sumienia (John Henry Newman) i nowej teorii prawa naturalnego (John Finnis). Pozostawiając na uboczu istotę treści rozprawy, próbuję rozpoznać kilka kwestii i zagrożeń związanych ze stosowaniem przez autorów metafor. Uchodzą one, w nomenklaturze Umberto Eco, za „gorące” i metodologicznie podejrzane elementy tak samej refleksji, jak i sposobu pisania w nauce. Mimo wątpliwości i zastrzeżeń wobec metafory jako figury „nienaukowej”, chciałbym bronić prawa do jej poprawnego używania w filozofii, szczególnie – etyce. Za przykład takiego właśnie użycia uważam ich zastosowanie w książce Sebastiana Gałeckiego.
The article is an invitation to rethink a new and not necessarily original question — the role of metaphor in scientific writing. The immediate pretext is the metaphor of the compass, map, and training, and, in another plan, “old wineskins into which new wine is poured.” These figures are used by Sebastian Gałecki as the culmination of his dissertation Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki [Christian Ethics for the Post-Christian Age], confronting the three concepts: ethics of character efficiency (virtue) (Alasdair MacIntyre), conscience (John Henry Newman), and the new theory of natural law (John Finnis). Leaving aside the essence of the content of the dissertation, I try to identify several issues and threats related to the use of metaphors by the authors. In the Umberto Eco terminology, they are regarded as “hot” and methodologically problematic elements of reflection and the way of writing in science. Despite the doubts and reservations about the metaphor as an “unscientific” figure, I would like to defend the right to its correct use in philosophy, especially in ethics. As an example of such use, I consider their use in Sebatian Gałecki’s book.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 449-464
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz ekologii we współczesnym świecie
Ecology in the Present Day
Autorzy:
Lubiarz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233905.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ecology
ecological
science
sustainable development
biodiversity
ekologia
ekologiczny
nauka
zrównoważony rozwój
bioróżnorodność
Opis:
Artykuł prezentuje różnorodność zagadnień, do których bezpośrednio lub pośrednio odnosi się ekologia jako dyscyplina nauk biologicznych. Ekologia jest łączona ze zrównoważonym rozwojem, ochroną bioróżnorodności, usługami ekosystemowymi, przeciwdziałaniem zanieczyszczeniom środowiska, czy nowoczesnymi technologiami prośrodowiskowymi. Wielorakie postrzeganie ekologii wynika po części z interdyscyplinarności zagadnień podejmowanych w zakresie ekologii, ale także z nadużywania terminów „ekologia” i „ekologiczny” w mediach, biznesie, reklamie czy języku potocznym. Celem artykułu nie jest jednak wskazywanie jak ekologia powinna być postrzegana. Warto jednak podkreślić, że istotą badań ekologicznych jest zrozumienie interakcji zachodzących w środowisku naturalnym, aby możliwe było opracowanie skutecznych narzędzi jego ochrony.
The paper presents a variety of issues to which ecology as a discipline of biological sciences directly or indirectly relates. Ecology is associated with sustainable development, biodiversity conservation, ecosystem services, pollution prevention, or modern pro-environmental technologies. The multiple perceptions of ecology are due in part to the interdisciplinary nature of the issues raised in the field of ecology, but also to the misuse of the terms ecology and ecological in the media, business, advertising or everyday language. However, it is not the purpose of the article to indicate how ecology should be viewed. Although it is worth emphasizing that the essence of ecological research is to understand the interactions that occur in the natural environment so that effective tools for its protection can be developed.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2023, 14, 2; 59-77
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kształtowanie kompetencji w nauce języka obcego a profesjonalizacja, czyli co łączy ucznia i profesjonalistę
Le développement des compétences en langue étrangère et la professionnalisation : en quoi l’apprenant ressemble-t-il au professionnel ?
Autorzy:
Sowa, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1901864.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zadanie
projekt
nauka uczenia się
profesjonalizacja
task
project
learn to learn
professionalization
Opis:
Zasadniczym celem nauki języka obcego jest przygotowanie uczącego się do aktywnego posługiwania się językiem na potrzeby komunikacji i działania poza szkołą. Niniejsze stwierdzenie nie jest odkrywcze, szczególnie jeśli mamy do czynienia z nauką języka pod kątem wykonywanego zawodu czy zajmowanego stanowiska. Nawet jeśli aktywne formy nauki były stosowane od dawna w nauczaniu/uczeniu się języków obcych dla potrzeb zawodowych (w formie symulacji, projektów, analizy przypadków), obecnie zdobywają coraz większą popularność w kontekście glottodydaktyki ogólnej za sprawą Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ) i rekomendowanego przezeń podejścia zadaniowego. To ostatnie zakłada poddanie uczącego się identycznym typom działań, jakie wykonuje on w swoim codziennym życiu w domu, w szkole, w pracy. W myśl tego należy sobie zadać pytanie, w jaki sposób można przełożyć założenia ESOKJ na konkretne działania uczącego się tak, aby miał on świadomość zależności procesów, które są jego udziałem: wykonując konkretne działania, uczy się, a ucząc się, nie może się od tychże działań powstrzymać. Niniejsza refleksja nad procesem uczenia się poprzez wykonywanie zadań dokonuje się jednak nie na podstawie treści nauczania, ale aktywności uczącego się i jego wkładu we własny proces uczenia się. Dzięki temu możliwe jest dowodzenie, że wiele operacji wykonywanych na potrzeby codziennych działań (choćby operacje planowania) można wykorzystać w sytuacjach uczenia się języka obcego, a później również w sytuacjach życia społeczno-zawodowego.
L’actuelle préoccupation de la didactique des langues-cultures (et surtout de la perspective actionnelle) consiste à préparer l’apprenant à une utilisation active de la langue pour communiquer et agir hors de l’école. Il n’y a rien de nouveau dans cette formulation des objectifs, surtout si l’on envisage l’enseignement des langues à des fins professionnelles. Même si les formes actives d’enseignement/apprentissage sont, depuis longtemps, utilisées avec les publics spécialisés (sous forme de simulations, de projets, d’études de cas), il est possible d’appliquer les principes du travail par tâches (ce dernier selon la définition du CECR) à l’apprentissage des langues de spécialité ce qui demeure notre objectif pour le présent article. Nous laisserons pourtant de côté le problème des contenus d’apprentissage au profit des interrogations sur l’activité de l’apprenant qui s’opère quand celui-ci est soumis à une telle forme de travail. Nous espérons démontrer que les opérations de planification de l’activité (qu’elles soient visibles ou non) de l’apprenant mises en route tout au long de la tâche peuvent aisément se transformer en règles de programmation de la démarche professionnelle dans la réalité après école.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 5; 161-177
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy nauka wyklucza istnienie osobowego Boga i czy wiara w Niego jest kompatybilna z ewolucją?
Does Science Rule Out a Personal God? Is Faith Compatible with Evolution?
Autorzy:
Haught, John F.
Kuźmicz, Maksymilian
Słomka, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791013.pdf
Data publikacji:
2021-01-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nauka
wiara religijna
konflikt
kontrast
konwergencja
science
religious faith
conflict
contrast
convergence
Opis:
Ten tekst przedstawia trzy różne sposoby, w jakie ludzie, którzy mieli kontakt z nauką, odpowiadają na następujące pytania: „Czy nauka jest zgodna z wiarą religijną?” oraz „Czy nauka nie wyklucza istnienia osobowego Boga?”. Pierwsza odpowiedź zakłada, że nauki przyrodnicze i wiara religijna wykluczają się wzajemnie. To jest sytuacja konfliktu. Jej przedstawiciele należą do dwóch głównych podgrup: (1) sceptyków, którzy wierzą, że nauki przyrodnicze uczyniły wszystkie twierdzenia religijne niewiarygodnymi, oraz (2) ludzi wiary, którzy odmawiają przyjęcia pewnych naukowych idei, takich jak kosmologia Wielkiego Wybuchu i ewolucja biologiczna. W obecnym tekście konflikt dotyczy tylko naukowych sceptyków, którzy twierdzą, że metody i odkrycia naukowe zdezaktualizowały wiarę religijną i teologię. Drugi typ odpowiedzi na wymienione pytania utrzymuje, że nauka i wiara dotyczą różnych poziomów lub wymiarów rzeczywistości. Zgodnie z tym podejściem, nauka i teologia stawiają zupełnie inne rodzaje pytań, dlatego nie można ich traktować jako konkurencyjnych obszarów. W stanowisku kontrastu podkreśla się, że nie może być prawdziwego konfliktu między twierdzeniami nauk przyrodniczych a twierdzeniami wiary i teologii. Wiara i nauka nie rywalizują o jakiś wspólny cel, więc nie mogą wchodzić ze sobą w konflikt. Trzecim stanowiskiem jest konwergencja. Można je również nazwać „współbrzmieniem”, „współpracą”, „kontaktem” lub „konwersacją”. To stanowisko zgadza się z tezą „kontrastu”, według którego wiara religijna i nauki przyrodnicze są różnymi sposobami rozumienia świata, ale argumentuje zarazem, że te dwa obszary nieuchronnie oddziałują na siebie. Konwergencja promuje tę interakcję. Celem zwolenników konwergencji jest osiągnięcie syntezy, w której zarówno nauka, jak i wiara zachowują swoją tożsamość, a jednocześnie pozostają w ścisłym związku ze sobą we wspólnym dążeniu do inteligibilności i prawdy. Konwergencja zakłada, że odkrycia naukowe mają znaczenie dla wiary, innymi słowy, odkrycia naukowe mogą znacząco wpłynąć na to, jak myślimy o Bogu i sensie naszego życia. Konwergencja zakłada, że nauka i wiara, o ile nie są ze sobą mylone, mogą razem prowadzić do bogatszego spojrzenia na rzeczywistość.
This text lays out three distinct ways in which people who have been exposed to science are now responding to the following questions: “Does science rule out a personal God?” and “Is faith compatible with evolution?” The first kind of response claims that the natural sciences and religious faith are mutually exclusive. This is the conflict position. Its representatives include two main subgroups: (1) skeptics who believe that the natural sciences have made all religious claims unbelievable, and (2) people of faith who refuse to accept certain scientific ideas such as Big Bang cosmology and biological evolution. However, in the present text conflict refers only to scientific skeptics, those who claim that scientific method and discoveries now make religious faith and theology obsolete. A second type of response to the questions listed claims that science and faith are each concerned with different levels or dimensions of reality. Science and theology, according to this approach, ask completely different kinds of questions, and so it makes no sense to place them in competition with each other. The contrast approach, as we call it, maintains that there can be no real conflict between the claims of natural science and those of faith and theology. Contrast insists that faith and science are not competing for some common goal, so they cannot come into conflict with each other. A third approach is that of convergence. It might also be called “consonance,” “cooperation,” “contact,” or “conversation.” Convergence agrees with the contrast approach that religious faith and natural science are distinct ways of understanding the world, but it argues that the two inevitably interact. Convergence promotes this interaction. Its objective is to arrive at a synthesis in which both science and faith keep their respective identities while still relating closely to each other in a shared pursuit of intelligibility and truth. Convergence assumes that scientific discoveries matter to faith. In other words, scientific findings can make a significant difference in how we think about God and the meaning of our lives. Convergence wagers that science and faith, as long as they are not confused with each other, can together continue to a richer view of reality than either can achieve on its own.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 21-49
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walczący ateizm brytyjski – Richarda Dawkinsa krytyka wiary religijnej i Boga
British Crusading Atheism: Richard Dawkins’ Criticism of Religious Belief and God
Autorzy:
Herda, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012854.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Richard Dawkins
wiara religijna
Bóg
ateizm
nauka
religious faith
God
atheism
science
Opis:
The paper investigates the category of religious faith, religion and God presented and criticized by leading British atheist – Richard Dawkins. He is a biologist but his writings on faith and religion are highly popular all over the world. Dawkins argues that any form of faith in supernatural reality is opposite to rational and justified scientific investigation. One cannot be a scientist and believe in God at the same time becausescience is based onrational premises and religious faith is not. He claims that religious faith is a source of all evil in the world. In his criticism Dawkins does not undertake serious discussions with any contemporary philosophers of religion or theologians but he invents his own notion of religious faith. It seems that Dawkins’ atheistic position is a sort of belief which does not differessentially from religious faith defined byhim as a belief in spite of, even perhaps because of, the lack of evidence. In the paper some particular views of Dawkins are considered critically: a) a notion of religious faith, b) religious faith as a source of evil, c) a problem of existence and nature of God.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 115-130
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le scienze naturali nel processo delle trasformazioni culturali: verso un dialogo interdisciplinare
Natural sciences in the process of cultural transformations: towards interdisciplinary dialogue
Nauki przyrodnicze w procesie przemian kulturowych: perspektywa dialogu interdyscyplinarnego
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015695.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura
dialog
etyka
wiara
rozum
nauka
culture
dialogue
ethics
faith
reason
science
Opis:
Przemiany kulturowe ostatniego okresu przyniosły głęboką zmianę wartościowań dotyczących społecznej roli nauk przyrodniczych. Podczas gdy w początkach XX wieku pozytywizm upatrywał w nauce jedyne źródło wartościowej poznawczo wiedzy, postmodernizm z początku obecnego stulecia traktuje teorie przyrodnicze przede wszystkim jako formę narracji literackiej. W antyintelektualnych nastrojach, wyrażających krytykę oświeceniowej afirmacji racjonalności, ceni się pragmatyczne zastosowania nauki, nie zaś jej funkcje poznawcze. Sytuacja taka stwarza pilną potrzebę interdyscyplinarnej współpracy między filozofami, teologami i przedstawicielami nauk przyrodniczych. W ostatnim okresie podjęto w wielu ośrodkach interdyscyplinarne programy badawcze, które dotyczą różnych aspektów teorii ewolucji, związków między przetwarzaniem informacji w komputerach a neurofizjologią, relacji między naturalizmem metodologicznym a różnorodnymi wersjami naturalizmu ontologicznego. Rozwijane badania stanowią nową jakość we wzajemnych relacjach nauk przyrodniczych z myślą chrześcijańską. Przezwyciężają one zarówno złudzenia scjentyzmu, jak i dominującą w pozytywizmie cząstkową koncepcję prawdy, w której brakuje odpowiedzi na pytania istotne dla całościowej wizji świata. Równocześnie stanowią one również odpowiedź na wizję interdyscyplinarnego dialogu, którą Jan Paweł II ukazał w encyklice Fides et ratio oraz w Liście do George’a Coyne’a SI, skierowanym z racji 300-lecia publikacji Principiów Newtona.
Cultural changes in recent times have brought about a profound change in valuations regarding the social role of natural sciences. While in the early twentieth century positivism saw science as the only source of valuable knowledge, postmodernism at the beginning of this century treats natural theories primarily as a form of literary narrative. In anti-intellectual moods that express criticism of the Enlightenment affirmation of rationality, the pragmatic applications of science are valued, not its cognitive functions. Such a situation creates an urgent need for interdisciplinary cooperation between philosophers, theologians and representatives of natural sciences. Recently, interdisciplinary research programs have been undertaken in many centers, concerning various aspects of the theory of evolution, the relationship between information processing in computers and neurophysiology, the relationship between methodological naturalism and various versions of ontological naturalism. The research in this area introduces a new quality in the mutual relations between natural sciences and Christian thought. This research overcomes both the illusions of scientism and the partial concept of truth that dominates positivism, which lacks answers to questions essential for a comprehensive vision of the world. At the same time, they also respond to the vision of an interdisciplinary dialogue that John Paul II presented in the encyclical Fides et Ratio and in the Letter to George Coyne SI, addressed on the 300th anniversary of the publication of Newton's Principia.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 17-26
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O Bożej ukrytości poważnie i bez ułatwień. Odpowiedź Krytykom
On Divine Hiddenness Seriously and Without Facilitation: Reply to Critics
Autorzy:
Hołda, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232763.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Divine hiddenness
absconditheism
Revelation
science
secularization
Boża ukrytość
absconditeizm
Objawienie
nauka
sekularyzacja
Opis:
Boża ukrytość jest problemem, który domaga się potraktowania z należytą powagą. Nie należy od tego problemu uciekać. Nie należy również ułatwiać sobie sprawy z Bożym ukryciem przez wprowadzanie rozwiązań, które sprawiają, że napięcie związane z problemem ukrytości znika lub zostaje złagodzone. Zaproponowane przeze mnie w książce Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu rozwiązanie, które nazwałem absconditeizmem, jest próbą zmierzenia się z problemem ukrytości w jego najmocniejszej możliwej postaci. Rozważam ten problem, biorąc pod uwagę również najmocniejszą wersję teizmu, którą określa się jako klasyczny teizm. Artykuł stanowi łączną odpowiedź na teksty, których autorami są Maciej Bała, Ryszard Mordarski oraz Marek Słomka. Odnoszę się do pojawiających się w wyżej wymienionych tekstach krytyk, doprecyzowuję moje stanowisko oraz przedstawiam racje, dla których uważam, iż proponowany przeze mnie absconditeizm, stanowiący poważne i unikające ułatwień ujęcie problemu ukrytości, jest właściwym sposobem podejmowania tego zagadnienia.
Divine hiddenness is a problem that demands to be treated with due seriousness. One should not run away from this problem. Nor should divine hiddenness be made easy by introducing solutions that make the tension associated with the hiddenness problem disappear or be alleviated. The solution I propose in my book Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu [The Spring and the Night: An Introduction into Contemporary Absconditheism], which I have called absconditeism, is an attempt to deal with the problem of hiddenness in its strongest possible form. I consider this problem by also taking into account the strongest version of theism, which is referred to as classical theism. The article is a combined response to texts authored by Maciej Bała, Ryszard Mordarski and Marek Słomka. I refer to the critics appearing in the above-mentioned texts, clarify my position and present the reasons why I believe that the absconditeism I propose, which is a serious and avoiding facilitations approach to the problem of hiddenness, is the right way of addressing this issue.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 473-490
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 95

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies