Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kontekst" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Context-Related Semantics: Evaluation of Expressive Quality of Lexical Items
Autorzy:
Kozłowska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807414.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ekspresywność; semantyka; kontekst; audiodeskrypcja
expressiveness; semantics; context; audio description
Opis:
Znaczenie a kontekst — ocena ekspresywnej wartości słów Celem artykułu jest wskazanie i analiza najbliższego otoczenia leksemów, które — według zamierzenia autora — mają w danym kontekście pełnić funkcję wyrażeń o charakterze sugestywnym. Analiza obejmuje słowa, które odznaczają się cechami ekspresywnymi jedynie w tymże kontekście, podczas gdy ich podstawowe znaczenie nie ma cech ekspresywnych. Niniejsza publikacja opiera się na analizie tekstów wybranych książek z popularnej serii, której bohaterem jest Harry Potter. Pierwsza, teoretyczna część artykułu uzasadnia wybór analizowanych tekstów; odpowiada również na pytanie, dlaczego semantyczny i stylistyczny charakter szerszego kontekstu ma istotne znaczenie dla konotacji danego słowa znajdującego się w tym kontekście. Część analityczna podzielona jest na sekcje skupiające się na trzech typach sygnalizatorów sugestywnej natury leksemu z uwzględnieniem zagadnienia kontekstu.
The aim of this paper is to point out and analyse the closest environment of lexemes that are intended to have expressive qualities within the given contexts. The analysis focuses on words, whose primary meanings are not characterised by expressiveness, and, if found in a different (neutral) context, they would not necessarily be perceived as subjective, emotionally loaded expressions. The material analysed in this paper consists of selected volumes of the popular series of J. K. Rowling's Harry Potter books. The introductory part of the paper is theory-based: it clarifies the reasons for such choice of the material; it also explains why the semantic and stylistic character of a larger context is significant in understanding the connotation of a particular word within this context. The analytical part is divided into three sections, focused on three major types of contextual indicators of expressiveness, which were distinguished in the analysed material.  
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 11; 23-40
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Privilegium odiosum. O znaczeniu kontekstu w przekładzie terminologii prawniczej
Privilegium Odiosum: About the Importance of Context in the Translation of Legal Terminology
Privilegium odiosum. De l’importance du contexte dans la traduction de la terminologie juridique
Autorzy:
Dyjakowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892079.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
terminologia prawnicza
privilegium odiosum
kontekst
przekład
legal terminology
translation
context
Opis:
The article aims to investigate the most accurate way to translate Latin phrase privilegium odiosum into Polish. The most popular translation « przywilej niekorzystny » can be regarded as awkward. On the grounds of legal and literary Roman sources the etymology of word privilegium was taken into consideration and the meaning of this word can be defined as a rule granted to an individual or to a restricted group, not always profitable for them. The Author takes into consideration the meaning of phrase in question in old and contemporary sources and literature of canon law, examples of such privileges were also given. In the last part of the article the Author points out how important is to determine the proper meaning of Latin phrases for the most proper translation, and suggests such translation of phrase privilegium odiosum into Polish.
L’auteur propose une réflexion sur la traduction la plus pertinente de l’expression privilegium odiosum vers le polonais. La traduction « przywilej niekorzystny », souvent rencontrée, peut paraître en effet maladroite. En se fondant sur les sources romaines, juridiques et littéraires, elle a examiné l’étymologie du mot privilegium et son sens comme norme pas toujours avantageuse, adressée à des destinataires concrets. Vient ensuite l’analyse du sens de l’expression en question dans les sources anciennes et contemporaines ainsi que dans la littérature du droit canon, illustrée par des exemples de cette sorte de privilèges. Dans la dernière partie de l’article, l’auteur souligne l’influence du sens exact des expressions latines sur la pertinence de la traduction et propose des traductions de l’expression privilegium odiosum en polonais.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 8; 149-161
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ignorans et ydiota – terminologia e stilistica di San Francesco d’Assisi nell’originale e nelle traduzioni
Ignorans et ydiota: Terminology and Stylistics of St. Francis of Assisi in Original and Translations
Ignorans et ydiota – terminologia i stylistyka św. Franciszka z Asyżu w oryginale i przekładach
Autorzy:
Zając, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933369.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Franciszek z Asyżu
dyftologia
transsumptio
polisemia
kontekst
Francis of Assisi
dissologia
polysemy
contesto
Opis:
Franciszek Bernardone, znany święty Kościoła katolickiego i niezwykły miłośnik stworzenia, jako autor pozostawił po sobie nie tylko «Pochwałę stworzeń», od której trudno byłoby abstrahować, mówiąc o początkach historii włoskiej liryki. Niemały jest zbiór jego pism łacińskich, a w katalogu używanych przez niego terminów oraz charakterystycznych figur stylistycznych można odnaleźć perełki, które stanowią materiał do intrygujących badań językoznawczych. Przykładem jest łaciński termin ydiota, który w jego dziele pisanym występuje trzy razy, w trzech różnych kontekstach, oraz symboliczny obraz ukazujący postawę posłuszeństwa z kluczowym zwrotem ponere in. W wychwyceniu specyfiki pierwszego przypadku pomocna jest analiza zastosowanej dyftologii, w drugim natomiast analiza zabiegu literackiego, zwanego transsumptio. Ciekawe ukazuje się też zestawienie wybranych przekładów analizowanych sformułowań, które w niektórych przypadkach obierają kierunek interpretacyjny odbiegający od oryginału. Wszystko to służy zaś ukazaniu związków syntaktyczno-semantyczno-pragmatycznych potwierdzających żywotność zależności terminów i relacji.
Francis Bernardone, well-known saint of the Catholic Church and unusual lover of the creation, as an author left behind not only the «Praise of the creatures», from which it is difficult to disregard, speaking about the early history of the Italian lyric. Is quite a collection of his writings in Latin, and in the catalogue of the terms using by him and typical stylistic figures, we can find gems, which are the material to intriguing linguistic research. As an example we can take Latin term ydiota, which in his writings appears three times in three different contexts, and the symbolic picture showing an attitude of obedience with the key phrase ponere in as well. In capturing the specificity of the first case can be helpful an analysis of used dissología, whereas in the other, an analysis of a literary treatment, called transsumptio. The summary of selected translations of analyzed phrases, which in some cases peel the interpretative direction, deviating from the original, is also interesting. All of this is serving to illustrate syntactic-semantic-pragmatic connections, confirming vitality of dependence of terms and relationships.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 8; 191-202
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza idei Wszechświata dynamicznego
The Genesis of the Idea of the Dynamic Universe
Autorzy:
Turek, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015892.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Wszechświat
dynamika Wszechświata
kontekst odkrycia
Universe
dynamics of the Universe
context of dyscovery
Opis:
The idea of the dynamic Universe is one of the most important achievement of Modern Cosmology. It was conditioned by the different kinds of the determinants which are usually devided int so-called epistemic and non-epistemic factors. The essence od this idea consists in the expansion and evlution of the Universe.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 3; 135-142
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Qu’ont en commun certains collocatifs et l’environnement, ou comment interpréter les nouveaux termes préférés du discours écologique ?
What Do Some Collocatives Have in Common with the Environment or How to Interpret the New Preferred Terms of Ecological Discourse?
Autorzy:
Martinez, Christine
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807217.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kolokacja; kontekst; ekologiczny; wzór leksykalny; cecha semantyczna
collocation; context; ecological; lexical pattern; seme
Opis:
Co mają ze sobą wspólnego niektóre elementy kolokacyjne, czyli jak interpretować nowe terminy z dyskursu ekologicznego? Ostatnimi czasy w prasie znacznie wzrosła liczba jednostek leksykalnych z obszaru ekologii. Jakie są tego przyczyny? Czy pojawiły się nowe wzory leksykalne? Zauważyliśmy, że kolokacje utworzone przez połączenie: rzeczownik + przymiotnik zielony mają już swoje stałe miejsce w języku, a te utworzone z przymiotnikami czysty lub odpowiedzialny pojawiają się, ale czy sa to wzory stałe? W artykule proponujemy kilka jednostek leksykalnych, które nazywamy kolokacjami, oraz tłumaczymy, skąd te nazwa. Następnie, aby podkreślić ich znaczenia w mediach i przez media (Moirand 2007: 4), przyglądamy się ich cechom semantycznym, jawnym lub nie, które wynikają z badanych kontekstów. Qu’ont en commun certains collocatifs et l’environnement, ou comment interpréter les nouveaux termes préférés du discours écologique ? Actuellement, les créations lexicales du domaine écologique envahissent la presse.  Quelles en sont les circonstances ?  Y a-t-il des nouveaux patrons lexicaux ? Nous avons remarqué que les collocations formées de nom + adjectif vert sont ancrées, et que celles formées avec propre ou responsable émergeaient, cependant, ces patrons sont-ils fixes ? Nous allons proposer, dans cet article, quelques créations lexicales que nous nommons collocations – et nous expliquerons pourquoi ; puis, pour apprécier leurs significations dans et par les médias (Moirand 2007 : 4), nous verrons les traits sémantiques, qu’ils soient transparents ou non, qui ressortent des contextes étudiés.
Currently, lexical creations from the ecological domain are invading the press. What are the circumstances? Are there new lexical patterns? We have noticed that the collocations formed by noun + green adjective are anchored, then those formed with clean or responsible appeared, however, are these patterns fixed? We will propose in this article some lexical creations that we call collocations—and we will explain why; then, to appreciate their meanings in and by the media (Moirand 2007 : 4), we will see the semantic features, whether transparent or not, that emerge from the contexts studied.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 8; 143-155
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od gier językowych po bunt przeciw tradycji w polskiej poezji XX wieku
From Language-Games to Rebellion Against Tradition in the Polish Poetry of the 20th Century
Autorzy:
Sokólska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882833.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
neologizm
gra językowa
konotacja
polisemiczność
kontekst stylistyczny
neologism
language-game
connotation
polysemousness
stylistic context
Opis:
W artykule podjęto próbę opisu kilku mechanizmów stylistycznych odpowiadających za tworzenie gier językowych w wybranych utworach Juliana Tuwima, Stanisława Młodożeńca, Marii Cyranowicz, Tadeusza Różewicza i Ryszarda Krynickiego. Uwzględniono też zjawiska związane z naruszeniem tradycyjnych poetyckich wzorców w polskiej liryce XX wieku.
In the article an attempt is made to describe a few stylistic mechanisms responsible for creating language-games in selected poems by Julian Tuwim, Stanisław Młodożeniec, Maria Cyranowicz, Tadeusz Różewicz and Ryszard Krynicki. Also the phenomena are considered that are connected with infringing traditional poetic patterns in Polish lyric poetry of the 20th century.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 303-315
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy mimu w epodzie Horacego „Quid tibi vis, mulier”
Elements of the Mime in Horace’s Epode “Quid tibi vis, mulier”
Autorzy:
Kopek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892263.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Horacy
Herondas
mim
epoda
parodia
iuvenis
mulier
kontekst (literacki)
Horace
mime
epode
parody
(literary) context
Opis:
Artykuł ma na celu odkrycie literackiego kontekstu dla epody 12 Horacego poprzez zestawienie z mimami Herondasa, a szczególnie z mimem V zatytułowanym Zazdrosna. Opis relacji miedzy utworami oparto na antycznej teorii retoryki oraz elementach Ars poetica Horacego. Stwierdzono, że epoda 12 posiada wiele cech mimu literackiego: jest pozornym dialogiem (sermocinatio, παρῳδή) wykonywanym przez jednego aktora (mima), najprawdopodobniej w scenerii uczty antycznej. Uczestnik zabawy wciela się w aktora, który odgrywa najpierw postać kochanka (iuvenis) a następnie postać podstarzałej kochanki (mulier). Typy te można odnaleźć w komedii zarówno starej, jak i nowej, niemniej cała sytuacja dramatyczna wykazuje największe podobieństwo do mimu V, w którym odnajdujemy te same postaci literackie w analogicznej sytuacji kłótni kochanków. Specyficzne figury retoryczne (imitatio / μίμησις) wskazują z jednej strony na twórcze wykorzystanie literackiego pierwowzoru, który z drugiej może być wykorzystany do interpretacji epody 12. Interpretacja może opierać się o relację wyzwalania i zniewolenia w stosunkach między bohaterami utworów (niewola dosłowna w mimie V, metaforyczna – finansowa, iuvenis jest „utrzymankiem” mulier – w epodzie 12.).
This article aims at discovering the literary context for Horace’s Epode 12 through juxtaposing it against Herondas’ mimes; in particular against Mime V, entitled Jealous. The description of the relationship that obtains between these works relies on the ancient theory of rhetoric and on elements of Ars poetica by Horace. The research helped determine that Epode 12 reveals numerous features that are characteristic of the mime: it is an apparent dialogue (sermocinatio) recited by a single performer (mime), most probably in a scenery of an ancient feast. A participant of the feast becomes an actor, who first performs the role of a male lover (iuvenis), and then he plays an elderly female lover (mulier). These protagonists are typical of old and new comedy styles. Nevertheless, the whole dramatic setting seems to bear the semblance of Mime V, in which the same literary protagonists can be found in the scene of a row between lovers. Specific rhetorical figures (imitatio) indicate, on the one hand, that the literary original was used in a creative manner. On the other, Mime V can also be used in the interpretation of Epode 12. This interpretation can be built on the processes of liberation and subjugation as part of the lovers’ relationship (actual subjugation in Mime V, and metaphorical - financial in Epode 12, where iuvenis is mulier’s “kept man”).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 3; 5-20
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drama w dydaktyce homiletycznej jako nowy sposób wspomagania skutecznego przepowiadania słowa Bożego
Drama in Homiletic Didactics as a New Form of Supporting Efficient Preaching of God’s Word
Autorzy:
Turowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32062659.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
drama
przepowiadanie
homilia
dydaktyka
metoda
ekspresja
symbol
obraz
kontekst
preaching
homily
didactics
method
expression
image
context
Opis:
A homily consists of many components, e.g. the situational context, the relation between the preacher and the listener, the language that is used, the use of symbols and signs as means of expression. Contemporary preachers manage all this very well, structuring good homilies both in their contents and form. However, such preachers are also encountered who look like they have never heard about certain problems belonging to the homiletic technique, or who show a lack of consolidated practical skills. This is why there is a need to point to certain aspects of homiletic didactics. In the article attention is paid to contextuality of the homily, its expressiveness and impressiveness, and the image-symbolic form of preaching; also, the theological aspect of preaching is not omitted. Drama as a didactic attempt to search for solutions that will result in efficient preaching is thoroughly discussed. Drama used for the goals of homiletic didactics opens new horizons of looking at well-known Biblical pericopes, views, evaluations and people’s opinions in a new way. Active participation in drama allows a student of homiletics who takes part in it to experience something exceptional that may be a motive for creative work on a homily and on preparing an interesting catechesis. Drama teaches a homiletics student to work with the listener. Using it in homiletics classes develops the sensibility to different interpretations of the same content made by the participants in the drama, and it shapes the expressiveness and impressiveness of the future preachers of God’s Word. Using this method in classes probably will contribute to educating a good generation of “God’s heralds”.
Źródło:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne; 2011, 2; 239-255
2082-8586
Pojawia się w:
Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Can I Say “Bububu”? Discourse Context and Meaning Construction
Autorzy:
Kárpáti, Eszter
Kleiber, Judit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803947.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kontekst dyskursu; stany umysłowe; ReALIS; pragmatyka; semantyka dynamiczna
discourse context; mental states; ReALIS; pragmatics; dynamic semantics
Opis:
Czy mogę powiedzieć “Bububu”? Kontekst dyskursu a konstrukcja znaczenia Artykuł analizuje sposób, w jaki kontekst dyskursu oraz cele dialogu wpływają na interpretację. Kontekst dyskursu można określić jako labirynt znaczeń leksykalnych otoczonych splotem informacji kontekstowych (infonów) (cf. Wittgenstein 1958/1986, 8). Niniejsze studium ma na celu „rozplecenie” tych infonów, czemu w praktyce służy dynamiczny model semantyczny ÂeALIS (Alberti and Kleiber 2014). Przeprowadzając wywiad z osobą po operacji chirurgicznej, byłyśmy zainteresowane sposobem, w jaki pacjentka operuje informacjami w rozmowach z lekarzami. Punktem wyjścia dla naszej analizy jest założenie, że wystąpienie problemu pociąga za sobą wyznaczenie celów nakierowanych na jego rozwiązanie. Dyskurs rozpoczyna się wraz z wyznaczeniem celu, a kończy się, gdy cel jest osiągnięty. Dyskurs zazwyczaj składa się z segmentów. Spójność dyskursu zależy od wagi owych segmentów. W przypadku naszego wywiadu segmentami były (kolejne) dialogi składające się na jeden dyskurs, który pacjentka postrzegała jako koherentny. Według wyników naszych badań ÂeALIS pozwala na wyszczególnienie informacji odnoszących się do stanów umysłowych (przekonania, pragnienia, intencje) odpowiedzialnych za spójność dyskursu. Odkryłyśmy, że dyskurs wejdzie w nowy etap dopiero w momencie, gdy — po zakończeniu jednego dialogu — nastąpi zmiana w stanie umysłowym agenta. Ów stan umysłowy jest również zależny od infonów obecnych w kontekście dyskursu, ale niestanowiących części dialogu. Nasza analiza ma na celu pokazanie sposobu, w jaki ReALIS udostępnia zasoby pragmatyczne uczestnikom dyskursu.
This paper investigates how discourse context and dialogue goals within a discourse influence interpretation. Discourse context can be seen as a maze of lexical meanings surrounded by multitude of contextual information (infons) (cf. Wittgenstein 1958/1986, 8). This analysis tries to unweave these infons as it is a practical application of the dynamic semantic model of ÂeALIS (Alberti and Kleiber 2014). Making an interview with a patient who had surgery before, we were interested in her information management during her dialogues with her doctors. The starting point of our analysis was that when a problem occurs, we set goals to solve it. A discourse starts when the goal is set, and stops when it is fulfilled. A discourse usually has segments. Discourse coherence depends on whether these segments are relevant or not. In our interview the segments were (consecutive) dialogues forming one coherent discourse for the interviewee. Our results indicate that ÂeALIS is capable of capturing the pieces of information concerning the interlocutors’ mental states (beliefs, desires, intentions) along which coherence is created in a discourse process. We found that in a discourse, a new discourse step would follow only when—as closing one dialogue —the discourse agent’s mental state has changed. This mental state is also influenced by infons that are present in the discourse context, but are not parts of the dialogues. With this type of analysis we aim to show a line through which pragmatics can be accessible from a ReALIStic point of view.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 11; 79-98
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franciscus idiota – znaczenia kontekstowe i interpretacje hagiograficzne
Franciscus Idiota – Contextual Meanings and Hagiographic Interpretations
Autorzy:
Zając, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886452.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
św. Franciszek z Asyżu
idiota
hagiografia
dyftologia
kontekst
interpretacja
st. Francis of Assisi
hagiography
dittology
context
interpretation
Opis:
Among many epithets characterizing St. Francis of Assisi in medieval Latin literature the term idiota can be distinguished. Due to its semantic ambiguity, it is not only intriguing but, in the first place, presents difficulties to the translators. In response to a question about what the characteristics of a hero determined this way are,  it is helpful to recall the etymology and original meanings of the Greek term ἰδιώτης and its biblical applications. Dittological self-definitions: ignorans et idiota, idiota et subditus, simplex et idiota used in the writings of Francis are claiming on careful analysis, not only at the semantic level, but also the syntactic and the pragmatic as well. Characteristic phrases adopted by biographers assume new functions typical of hagiographic literature. To understand them well, it is necessary to take into account the extra-textual knowledge concerning the existential situation of the author, the nature and purpose of his expression and the cultural context of the era. The complexity of these issues is the subject of this study.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 93-110
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontekst kulturowy w przekładzie tekstu paraliterackiego. Uwagi o polskich tłumaczeniach esejów Kurta Vonneguta
Cultural Context in Translating Paraliterary Texts. Selected Remarks on Polish Translations of Kurt Vonneguts Essays
Autorzy:
Makolus-Krasa, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1902515.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
translatologia
kontekst kulturowy w przekładzie
Kurt Vonnegut
błędy tłumaczy
translation studies
cultural context in translation
translation errors
Opis:
In the wake of the growing recognition of Kurt Vonnegut's prose in Poland, the publishers decided to also make his essays available to the Polish audience. Sometimes the Polish versions were translated much later than the originals, but sometimes the Polish texts directly followed the publication of the American source texts. In his essays, Vonnegut repeatedly refers to numerous aspects of the American realia: history, literature and popular culture. The references are both direct and indirect. Vonnegut's essays are an example of a text where the role of a translator as a cultural mediator is paramount. Unfortunately, not all translators have succeeded in the task. The translated texts contain evident translation flaws caused by the translator's being unfamiliar with the cultural context of the original. The paper analyses these mistakes and presents examples of how translators descriptively handled certain cultural references. This strategy helped them save the comprehensibility of the text at the cost of its unintended simplification.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 1; 105-126
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Компаративізм як структуротворчий чинникв літературній критиці Лесі Українки
Comparativism as a Structure-Making Factor in Lesya Ukrainka’s Literary Criticism
Komparatywizm jako czynnik strukturotwórczy w krytyce literackiej Łesi Ukrainki
Autorzy:
Korbicz, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1877417.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
krytyka literacka
komparatystyka
recepcja
metoda badawcza
analogia
kontrast
kontekst
literary criticism
comparative studies
reception
research method
analogy
contrast
context
Opis:
Niniejszy artykuł jest poświęcony znaczeniu komparatywnych aspektów w krytyczno-literackiej twórczości ukraińskiej poetki Łesi Ukrainki (1871-1913). Zaznaczono przy tym istotną rolę, którą w dociekaniach komparatywnych odgrywa sama autorka, jej erudycja oraz cechy charakteru. W przeprowadzonych badaniach zauważono, że wykorzystane przez Łesię Ukrainkę metody badawcze są zbliżone do współczesnych studiów porównawczych, pokazano także, w jaki sposób autorka tworzy analogie i wywodzi kontrasty. Artykuł zawiera analizę optyki komparatywnej, co pozwala odsłonić charakterystyczne dla krytyki literackiej Łesi Ukrainki głębokie konteksty kultur i literatur zarówno zachodnioeuropejskich, jak i należących do regionu Środkowej i Wschodniej Europy.
The present paper is devoted to the meaning of comparative aspects in literary criticism works by the Ukrainian poet Lesya Ukrainka (1871-1913). It stresses the significant role that the author herself, along with her erudition and character traits, plays in her comparative studies. In the discussion, it is observed that the research methods used by Lesya Ukrainka resemble contemporary comparative studies. It is also shown how the author draws analogies and brings out contrasts. The paper contains an analysis of comparative optics, which allows presenting the profound contexts of the cultures and literatures of both Western Europe, as well as those typical of the Central and Eastern parts of the continent, which are characteristics for Lesya Ukrainka’s literary criticism.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 7; 75-88
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyznanie autora a konfesyjność tekstu. Rozważania na kanwie mów i listów okolicznościowych zawartych w XVII-wiecznej sylwie ewangelickiej
The Authors Confession and the Confessional Character of the Text. Considerations Based on Speeches and Occasional Letters Contained in The 17th Century Evangelical Annals
Autorzy:
Trębska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954685.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uzus
kontekst
schemat
element dystynktywny
dodatkowe znaczenie
konfesyjność tekstu
usage
context
schema
distinctive element
additional meaning
confessing character of a text
Opis:
In the article some conclusions are presented from studies of the 17th century Calvinist occasional texts. Letters as well as wedding and funeral speeches that are analysed in the article show certain features, called distinctive ones by the author, that point to Evangelical origin of the texts. The author proposes the thesis that confession significantly influences the composition of a speech or a letter. This is connected with a careful selection of part of the rhetoric scheme that was obligatory at that time, as well as with a possibility of understanding additional meanings from the elements defined by the usage and corresponding to the Calvinist doctrine. In the described texts, among others, discussions of genealogy (well developed in Catholic noblemen's speeches), lack of heraldic metaphors, limiting the enkomion significantly, as well as the choice of quotations and paragraphs adequate to the contents of the Evangelical-Reformed Church's teaching are considered to be distinctive features.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 50, 1; 187-199
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praten is spelen. De rol van sociale context in de communicatie
Talking Is Playing: The Role of Social Context in Communication
Rozmowa to gra. Rola kontekstu społecznego w komunikacji
Autorzy:
Ševčíková Lepková, Kateřina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342730.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rozmowa
gra
język
komunikacja
kontekst społeczny
język niderlandzki
talk
play
language
communication
social context
Dutch
praten
spelen
taal
communicatie
sociale context
Nederlands
Opis:
In deze bijdrage wordt bekeken, hoe talige communicatieve interactie kan worden bestudeerd als een communicatief spel. De taal wordt begrepen als een complexe communicatieve vaardigheid die naast expliciete uitspraken uit een impliciete laag vooronderstellingen bestaat. Deze impliciete vooronderstellingen zijn bepalend voor het succes van het communicatieve handelen. Achtereenvolgens wordt de situationele, de sociale en de culturele context van talige interactie bekeken. De context wordt hier begrepen als impliciete aannames die betrekking hebben op de interactie zelf en op de sociale en culturele omstandigheden. Samen vormen ze een onlosmakelijk geheel. Hierbij wordt teruggegrepen op de theorieën van Jürgen Habermas die een onderscheid maakt tussen rationeel en strategisch rationeel handelen. Na een kort exposé over didactiek van vreemde talen in Nederland in het verleden, met speciale aandacht voor de ideeën van Jan Amos Comenius, wordt aandacht besteed aan veranderingen in de didactische aanpak in de jongste tijd.
Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu możliwości badania językowej interakcji komunikacyjnej jako gry komunikacyjnej. Interakcja ta, postrzegana jako gra komunikacyjna, składa się z jawnych wypowiedzi i argumentów, a także ukrytych założeń. Celem projektu jest zbadanie sytuacji, w jakich odbywa się interakcja językowa, jej społecznego i kulturowego kontekstu. Kontekst rozumiany jest jako ukryte założenia, związane z sytuacją komunikacyjną i towarzyszącymi jej okolicznościami społecznymi i kulturowymi. Opierając się na teoriach Jürgena Habermasa, który dokonał rozróżnienia między działaniami racjonalnymi i strategicznie racjonalnymi, autorka dowodzi, że kontekst dyskusji ma krytycznie istotne znaczenie dla osiągnięcia celu komunikacyjnego. Po krótkim omówieniu dydaktyki języków obcych w Niderlandach w przeszłości, ze szczególnym uwzględnieniem myśli Jana Amosa Komeńskiego, omawia zmiany w nauczaniu w tym obszarze w ostatnich czasach.
In this contribution, we examine how linguistic communicative interaction can be studied as a communicative game. This communicative game consists not only of explicit statements and arguments, but also of implicit presuppositions. The aim of this project is to study the situations and the social and cultural context of linguistic interaction. The context is understood as being one of implicit presuppositions related to the communicative situation and to the social and cultural circumstances. It is shown that the context of the discussion is critical for reaching the communicative goal. The theories of Jürgen Habermas, who distinguishes between rational and strategic rational action, will be taken as a starting point. After a short exposé on foreign language didactics in the Netherlands in the past, with special attention paid to the ideas of Jan Amos Comenius, the focus turns to changes in didactic approaches in recent times.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 5 Zeszyt specjalny; 143-153
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza o kulturze kluczem do rozumienia i interpretacji tekstu literackiego we współczesnej praktyce dydaktycznej
Culture Studies as the Key to Understanding and Interpreting Literary Texts in the Modern Didactic Practice
Autorzy:
Greń-Kulesza, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879605.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kategorie kulturowe
„kulturowe DNA”
kontekst kulturowy w literaturze
odmienność kulturowa
kulturowy zwrot teorii
cultural categories
„cultural DNA”
cultural context in literature
cultural otherness
cultural theory turn
Opis:
Artykuł jest poświęcony roli wiedzy na temat kultury rosyjskiej, którą traktuję jako warunek konieczny do właściwego rozumienia i interpretacji tekstów literackich. Ponieważ „myślimy o sobie w kategoriach własnej kultury” (A. Guriewicz), istotne jest, aby student miał wiedzę na temat kontekstu kulturowego, w jakim rozwijała się i funkcjonowała literatura rosyjska na przestrzeni wieków. Kulturowe kompetencje powinny wypływać z wiedzy dotyczącej kulturotwórczej roli prawosławia, historii Rosji oraz specyfiki jej życia społeczno-politycznego. Wymienione czynniki zdeterminowały rozwój określonych kategorii kulturowych (cierpienie i ofiara, los, przestrzeń, Wschód i Zachód, soborowość, prawo i inne), tworzących właściwy dla rosyjskiej kultury „układ współrzędnych”, zgodnie z którym uczestnicy wschodniego kręgu kulturowego postrzegają, rozumieją, definiują i doświadczają otaczającą ich rzeczywistość. Najwierniejszy jej obraz przedstawia literatura, której lektura powinna zawierać świadomość odmienności kulturowej poznawanych tekstów oraz umiejętność wskazania, rozumienia i interpretacji zgodnej z „kulturowym DNA”. Taki ogląd literatury umożliwia tzw. kulturowy zwrot teorii, wzbogacający literaturoznawstwo o nowe języki, dzięki którym literaturę można czytać na nowo i interpretować ją w różnych kontekstach. Роль культурного контекста в понимании и интерпретации русской литературы в современном дидактическом процессе Статья посвящается вопросу роли культурного контекста в процессе чтения, понимания и интерпретации текстов русской литературы. А. Гуревич считает, что «думаем о себе в категориях собственной культуры», поэтому студент должен знать культурные условия, в которых развивалась и функционировала русская литература на протяжении веков. Итак, студент должен осознавать и учитывать особую роль и значение православия в истории России, а также в формировании её общественно-политической и культурной жизни. Определяющая роль православия отразилась в культурных категориях (страдание и жертва, судьба, пространство, соборность, право, Восток-Запад и др.), которые создали определённую «систему координат», при помощи которой русские воспринимают окружающую их действительность. Литература, отражающая духовный, интеллектуальный и исторический опыт народа, даёт студенту возможность погрузиться в другое культурное пространство, узнать его «культурную ДНК». Современный подход к анализу литературного произведения должен учитывать широкий культурный фон (антропологическую, общественную, этническую перспективу художественного текста), и является возможным благодаря т.н. «культурному повороту», который значительно обогащает литературоведение и открывает новую перспективу для дидактического процесса.
The article discusses a function of Russian culture studies, which is in my opinion, the necessary condition for proper understanding and interpreting literary texts. As we „think about ourselves in the categories of our own culture” (A. Guriewicz), it is crucial for a student to have knowldege on cultural context, in which Russian literature has been growing and functioning over the centuries. Cultural competences should come from the knowledge of culture producing of Ortodox Church, history of Russia and her social and political life. The presented factors determined the development of definite cultural categories (torment and sacrifice, fate, space, East and West, law and others), which form, for Russian culture, a proper „coordinate system”, according to which participants form the Eastern cultural sphere perceive, understand and define their reality. Literature presents the most accurate picture of it, and reading such literature should contain awarness of the texts’ cultural otherness and ability to point, to understand and to interpret them according to „cultural DNA”. Such literature perciving enables so-called cultural theory turn, enriching literary studies with new languages, thanks to which literature can be read and interpret in various contexts.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 7; 109-121
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies