Temat: KANT - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Ontologizm, czyli Siemiona Franka polemika z pokantowskim epistemologizmem
Ontologism – S. Frank’s Polemic with Post-Kantinian Epistemologism
Autorzy:: Obolevitch, Teresa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013335.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: S. Frank
I. Kant
neokantyzm
epistemologia
metafizyka
I
Kant
neo-Kantism
epistemology
metaphysics
Opis:: In this article I compare philosophical investigations of S. Frank and epistemology of Kant and neo-Kantians of Marburg school. In accordance with Kant’s conclusions, neo-Kantians claimed that an object of cognition is unknown (x) which is not “given” but “made” by a subject during the process of cognition. Whereas Frank, beginning with an analysis of judgment concluded that an object of cognition (unknown x) is Absolute or all-unity which really exists. Frank insisted that Absolute enables every cognition. Contrary to neo-Kantians, Frank stressed the primacy of being over cognition. These characteristics in Russian philosophy and was named by the term “ontologism.”
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 2; 67-79
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Descartes, Kant, and Swinburne on Human Soul
Autorzy:: Judycki, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791258.pdf
Data publikacji:: 2021-03-18
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: soul
synthetic a priori knowledge
Kant
empirical and intelligible character
Opis:: This paper addresses two issues in Richard Swinburne’s book Are We Bodies or Souls? I interpret Swinburne’s modal argument as an example of a priori synthetic knowledge. Swinburne’s thesis that every person possesses “thisness” is compared with Kant’s distinction between the empirical character and the intelligible character.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 1; 45-56
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Cztery motywy idealizmu Kanta i ich krytyka
Four Motives of Kant’s Idealism and their Criticism
Autorzy:: Judycki, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013207.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Kant
metafizyka
idealizm
wiedza a priori
metaphysics
a priori knowledge
Opis:: The paper presents some principal motives that made I. Kant take the position of transcendental idealism. They are the following: the question of a priori synthetic judgements, the question of the cognitive and ontic status of space and time, the problem of the constitution of the phenomenal world, and the problem of the objectivity of empirical judgments (the so-called transcendental deduction). In relation to Kant’s solutions some objections have been formulated and a thesis that neither separately nor in combination can the main four motives be treated as conditions sufficient for idealism and agnosticism. The author also seeks to show the relationship between transcendental idealism and Kant’s belief of the impossibility to solve the “great” metaphysical problems, therefore the problem of the existence of God, soul, and freedom.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 123-140
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Cnota, charakter, dobroć. W nawiązaniu do powieści autobiograficznej Raimonda Gaity Mój ojciec Romulus
Character, Goodness: In Relation to the Autobiographical Novel by Raimond Gaita My Father Romulus
Autorzy:: Głąb, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488186.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Romulus
cnota
dobroć
charakter
Arystoteles
Platon
Kant
Gaita
Melville
virtue
goodness
character
Aristotle
Plato
Opis:: Przedmiotem tekstu jest rozróżnienie między dobrocią i cnotą oraz złem i występkiem, wprowadzone przez Hannah Arendt na podstawie lektury powieści Hermanna Melville’a Billy Budd. Rozróżnienie to analizuję, odnosząc się do historii życia Romulusa Gaity, bohatera powieści autobiograficznej Mój ojciec Romulus, której autorem jest australijski etyk Raimond Gaita. W paragrafie 1 zajmuję się ową dystynkcją, wskazując na przewartościowanie takich pojęć, jak cnota i występek w powieści Melville’a oraz jego rozumienie cnoty. Następnie (paragraf 2) staram się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego Gaita pisze o swym ojcu, używając kategorii charakteru, a nie cnoty. Dalej (paragraf 3) podejmuję refleksję nad relacją między cnotą, charakterem, dobrocią a chorobą psychiczną Romulusa. Na koniec (paragraf 4) odpowiadam na pytanie, jaki jest metafizyczny fundament, na którym Gaita formułuje przekonanie o wyższości Dobra i dobroci nad cnotą oraz pokazuję, jakie konkrety składają się na przyjmowaną przez Romulusa etykę dobroci.
The purpose of the text is to demonstrate a distinction between good or virtue and evil or vice, introduced by Hannah Arendt on the grounds of the novel by Hermann Melville Billy Budd. I analyze this distinction in relation to the life story of Romulus Gaita, the hero of the autobiographical novel My father Romulus, written by the Australian ethicist Raimond Gaita. The first paragraph deals with the said distinction, indicating the reevaluation of such concept as virtue and vice in Melville’s novel and his understanding of virtue. Then (paragraph 2), I make an attempt to answer the question of why Gaita writes about his father using a category of character instead of virtue. Then (paragraph 3), I reflect on the relationship between virtue, character, goodness and Romulus’s mental illness. Finally (paragraph 4), I answer the question about the metaphysical foundation on which Gaita forms his conviction about the superiority of Good and goodness over virtue, and I show what particular components make up the ethics of goodness assumed by Romulus.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 1; 49-75
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Kant o republikanizmie
Kant on Republicanism
Autorzy:: Gałkowski, Jerzy W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31232749.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Kant
policy
country
room
the highest good
freedom
cosmopolitism
polityka
państwo
pokój
najwyższe dobro
wolność
kosmopolityzm
Opis:: Problem republikanizmu należy do zespołu problemów polityki, którymi Kant zajął się już pod koniec życia. Rozwój i doskonalenie się człowieka nie mieści się w działaniu ludzkiej natury, która jest niezmienna, ale w osobowym działaniu wolności. Ostatecznym tego celem jest wieczny pokój. Warunkiem zaś rozwoju i osiągnięcia celu najwyższego jest zbudowanie ustroju republikańskiego. Kant pokazuje to m.in. na przykładzie rewolucji francuskiej. Choć jest zdecydowanym przeciwnikiem każdej rewolucji, ze względu na sposoby jej realizacji, to w tym przypadku jej skutki ocenia pozytywnie, gdyż wyraziło się w niej prawo narodu do swobodnego nadania sobie ustroju obywatelskiego prawego i uznanego za dobry, jakim jest ustrój republikański. Ustrój republikański jest najlepszy ze wszystkich i określa formę państwa oraz ważniejszą od niej formę rządu, charakteryzującą się rozdzieleniem władz ustawodawczych i wykonawczych oraz trzema istotnymi zasadami: 1) zasadą wolności wszystkich obywateli; 2) zasadą zależności wszystkich od wspólnego prawa; 3) zasadą równości obywateli.
The problem of republicanism belongs to the set of issues of politics that Kant addressed towards the end of his life. The development and perfection of man does not lie in the action of human nature, which is constant, but in the person’s action of freedom. The ultimate goal of human’s development is eternal peace. The condition for the attainment of this supreme goal is the establishment of a republican system. Kant illustrates his account of historical progress with the example of the French Revolution. Although he is a staunch opponent of every revolution because of the means of its enforcement, he views its effects positively. He thinks it expressed the right of the people to freely give themselves a civic system that is legitimate and recognised as good: a republican system, which is the best of all systems. Republicanism determines the form of the state, and, more importantly the form of government, one that is characterised by the separation of legislative and executive powers, and by three essential principles: 1) the principle of freedom for all citizens; 2) the principle of dependence of all on the universal law; 3) the principle of equality of all citizens.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 49-63
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Pokusy i grzechy wiary pragmatycznej. Immanuel Kant o wewnętrznym kłamstwie
Temptations and Sins of Pragmatic Faith – Immanuel Kant on the Internal Lie
Autorzy:: Galewicz, Włodzimierz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015648.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Immanuel Kant
wiara pragmatyczna
wewnętrzne kłamstwo
moralność (etyka)
Bóg
pragmatic faith
internal lie
morality (ethics)
God
Opis:: The paper an analytical-interpretative commentary on several excerpts from I. Kant. The first one with an example of a doctor who thinks he knows his patient's illness deals with the concept of pragmatic faith. The author seeks to explicate this concept by giving three interpretations of Kantian example. In a further part of the paper the internal lie is defined as a sin which may fall part of any „believers not careful enough” of the titular faith. The first example is this sin is an internal profession of faith in God („just in case”) without actual participation in it. The second example is a false worship to the Creator, the one that is motivated by fear or punishment. When interpreting these examples, the author refers to the Kantian distinction between homo noumenon (moral being) and homo phaenomenon (physical being). This distinction is related to the interdiction of using homo phaenomenon only as a means (an instrument to speak).
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 111-121
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Arguing for Freedom of Religion
Argumentacja za wolnością religii
Autorzy:: Guyer, Paul
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31232608.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: religia
wolność
tolerancja
prawo naturalne
Locke
Kant
Madison
Mendelssohn
Bayle
Wieland
Hutcheson
Meier
religion
freedom
toleration
natural law
Opis:: My title is “Arguing for Freedom of Religion,” not for “Toleration,” because I follow the eighteenth-century writer Christoph Martin Wieland in taking “toleration" to connote a gift or indulgence from a majority to a minority, whereas true freedom of religion would put everybody on the same plane to believe and practice religion as they see fit, or not at all. I consider three historically distinct ways of arguing for freedom of religion: from a premise held by one religion that requires freedom from others (the strategy of Locke, Madison, and Mendelssohn); from a premise about the uncertainty of all religious beliefs which calls for equal freedom (Bayle and Wieland); or from a fundamental requirement of equal freedom for all, with no premise about religion although it entails freedom in religious matters as in other things (Hutcheson, Meier, Kant). The latter approach may be most appealing from a purely philosophical point of view, but the former styles of argument have obviously had much to recommend them in historical contexts, and may still be useful.
W tytule tekstu mowa o „wolności religii”, a nie o „tolerancji”, ponieważ za wzorem XVIII-wiecznego pisarza Christopha Martina Wielanda, traktuję „tolerancję” jako oznaczającą dar czy pobłażliwość okazaną mniejszości przez większość, podczas gdy prawdziwa wolność religii pozwoliłaby każdemu w równym stopniu – lub w równym stopniu zabroniła – wyznawać i praktykować religię wedle własnego upodobania. Autor omawia trzy różne, znane z historii sposoby argumentacji za wolnością religii: na podstawie przesłanki przyjmowanej w ramach jednej z religii i postulującej wolność od innych religii (strategia Locke’a, Madisona i Mendhelssona); na podstawie przesłanki o niepewności wszystkich przekonań religijnych, która przemawia za równą wolnością (Bayle i Wieland); na podstawie elementarnego wymogu jednakowej wolności dla wszystkich, bez odwoływania się do wolności religii, choć z pociągającego w konsekwencji wolność w kwestiach religijnych, podobnie jak w innych (Hutcheson, Meier, Kant). To ostatnie podejście może być najatrakcyjniejsze z filozoficznego punktu widzenia, choć ze zrozumiałych względów dwa pierwsze style argumentacji miały wiele zalet w kontekście historycznym, i wciąż mogą się okazać przydatne.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 365-394
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Kant’s Reconception of Religion and Contemporary Secularism
Kanta nowa koncepcja religii a współczesny sekularyzm
Autorzy:: Tomaszewska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488415.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Kant
religion
the public use of reason
secularism
radical Enlightenment
Spinoza
religia
publiczny użytek z rozumu
sekularyzm
radykalne Oświecenie
Opis:: In Secularism and Freedom of Conscience Jocelyn Maclure and Charles Taylor distinguish two models of a secular state: a republican and a pluralist-liberal one. Whereas the former displays a tendency to relegate religious beliefs from the public sphere for the sake of its postulated neutrality, the latter emphasizes the importance of freedom of conscience and, consequently, the right of individuals to manifest their religious commitments also in public. In this paper, I argue that Kant’s views on religion cannot provide a general framework that would warrant the pluralist-liberal kind of secularism. To that effect, focusing on Kant’s distinction between the private and the public use of reason, introduced in his 1784 essay on enlightenment, I claim that the public sphere construed along the Kantian lines could not provide a space in which a plurality of different, heteronomously grounded beliefs, could coexist with one another. Comparing Kant’s theory with Spinoza’s—particularly with regard to their critique of revelation and the proposal to reinterpret the Scripture in the light of universal moral principles—I also suggest that, as a rationalist about religion, Kant comes close to the secularizing tendency of the ‘radical Enlightenment.’
W książce Secularism and Freedom of Conscience [Sekularyzm a wolność sumienia] Jocelyn Maclure i Charles Taylor wyróżniają dwa modele świeckiego państwa, które nazywają republikańskim i pluralistyczno-liberalnym. Model republikański ujawnia tendencję do usuwania przekonań religijnych ze sfery publicznej w imię postulowanej neutralności tej sfery, natomiast model pluralistycznego liberalizmu opiera się na podkreśleniu znaczenia wolności sumienia oraz, co za tym idzie, prawa jednostek do manifestowania swoich przekonań także w przestrzeni publicznej. W swoim artykule staram się pokazać, że poglądy Kanta na temat religii nie mogą dostarczyć ogólnych ram dla uzasadnienia pluralistyczno-liberalnego modelu sekularyzmu. W tym celu, skupiając się na rozróżnieniu przez Kanta prywatnego (Privatgebrauch) i publicznego użytku z rozumu (öffentliches Gebrauch), dokonanym w eseju Odpowiedź na pytanie: czym jest oświecenie? (1784), argumentuję, że sfery publicznej – w kategoriach Kantowskich – nie należy rozumieć jako przestrzeni umożliwiającej wyrażanie różnorodnych przekonań religijnych, zwłaszcza gdy nie dają się one pogodzić z autonomią rozumu. Porównując koncepcję religii Kanta z koncepcją Spinozy – przede wszystkim gdy idzie o krytykę religii objawionej oraz propozycję reinterpretacji Pisma św. w kategoriach uniwersalnej moralności, będącej treścią religii powszechnej (Spinoza) lub religii rozumu (Kant) – proponuję również ujęcie, zgodnie z którym poglądy autora trzech Krytyk zbliżają się do tzw. radykalnego Oświecenia, czyli nurtu sprzyjającego postępowi sekularyzacji.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 4; 125-148
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Kant a problem treści percepcji
Kant and the Content of Perceptual Experience
Autorzy:: Tomaszewska, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013025.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Kant
McDowell
konceptualizm
treść reprezentacyjna
niepojęciowa treść doświadczenia
formy naoczności
conceptualism
representational content
nonconceptual mental content
forms of intuition
Opis:: The first part of the article discusses one of the more important issues in the contemporary philosophy of perception and mind, i.e. the problem of the relation between experience and concepts, and that against the background of the conceptualism vs. nonconceptualism debate. On the conceptualist account of empirical cognition, perceptual contents are (throughout) conceptual in the sense that concepts constitute (through and through) the contents of perceptual experience. It is a necessary condition of the ascription of an experience and an empirical belief to a subject that he or she possessed concepts figuring in the characteristic of his or her experience. The relation between experience and belief is described as rational (or logical) rather than causal. I suggest a critical approach towards the conceptualist view in that I spell out some of its inconsistencies. Further, I focus on some selected kinds of nonconceptualism supported by such theorists as Ch. Peacocke, F. Dretske and J. L. Bermúdez. In the second part of my paper, I criticize McDowell’s conceptualist reading of Kant, on which the author of the Critique of Pure Reason is considered as representing the originally conceptualist position. Some of the theses Kant argues for in the “Transcendental Aesthetic” and earlier on in his 1770 Inaugural Dissertation allow us to conclude that, on a certain interpretation of the forms of empirical cognition (space and time), perception, on Kant’s theory, could be regarded as an active but not a concept-involving cognitive process.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 2; 117-133
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: [tłum.] Zjawisko i rzecz sama w sobie
[transl.] Phenomenon and Thing in Itself
Phénomène et chose en soi
Autorzy:: Verneaux, Roger
Golonka, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488620.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: filozofia nowożytna
Kant
„Krytyka czystego rozumu”
zjawisko
rzecz sama w sobie
modern philosophy
“Critique of Pure Reason”
phenomenon
thing in itself
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 133-150
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: „Wanderer zwischen den Disziplinen”. O twórczości Georga Simmla
„Wanderer zwischen den Disziplinen”. To the Work of Georg Simmel
Autorzy:: Cieśla, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1857668.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: historia socjologii
Georg Simmel
poznanie
Kant
kultura
społeczeństwo
wzajemne oddziaływanie
socjologia
pragmatyzm
history of sociology
knowledge
culture
society
mutual influence
sociology
pragmatism
Opis:: „Wanderer zwischen den Disziplinen”. Zum Schaffen von Georg Simmel Das Ziel dieses Aufsatzes war nicht nur eine Darstellung des umfangreichen Werkes von Georg Simmel, sondern auch eine Beschreibung der wichtigsten Probleme, mit denen er sich in seinen Werken auseinandergesetzt hat. Der Aufsatz ist also verstanden als Beitrag zur Überwindung der auch in der polnischen Fachliteratur vorhandenen Stereotype über Georg Simmel. Die Analyse geht von drei Phasen der intellektuellen Entwicklung Simmels aus: von Forschungen des jungen Simmel, über Studien zur Kultur und Gesellschaft, bis hin zur Lebensphilosophie. Soziologie, obwohl sehr bedeutend in seinem Schaffen, war nie das einzige Forschungsfeld Simmels. Mit der Begründung der Soziologie als Wissenschaft beschäftigt er sich zwar sein ganzes Leben lang, er gehört als Soziologie zu den Klassikern der Soziologie, ist Soziologe, aber keinesfalls „nur Soziologe”. Genauso beschäftigt er sich mit den Problemem der Erkenntnis, Kultur, Ästhetik, Philosophie. Das was sein Werk verbindet, sind eben die Probleme. Er wandert zwischen den Disziplinen, um die ihn interessierenden Probleme aus der Perspektive verschiedener Disziplinen zu beleuchten und zu erörtern.
Źródło:: Roczniki Nauk Społecznych; 2001, 1; 69-96
0137-4176
Pojawia się w:: Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Johann Georg Hamanns Sokratische Denkwürdigkeiten: Eine Auseinandersetzung mit dem Rationalismus der Aufklärung
Johann Georg Hamannʼs Sokratische Denkwürdigkeiten: A Polemic with Enlightenment Rationalism
Autorzy:: Brose, Thomas
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1775233.pdf
Data publikacji:: 2021-06-16
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Oświecenie
Biblia
nawrócenie
publiczność
metakrytyka
Sokrates
Immanuel Kant
David Hume
Søren Kierkegaard
filozofia egzystencjalna
Königsberg/Królewiec
Enlightenment
Bible
conversion
public
metacriticism
Socrates
existentialism
Königsberg
Opis:: Sokratische Denkwürdigkeiten Johanna Georga Hamanna. Polemika z oświeceniowym racjonalizmem Londyn, 1758 r. – to punkt zwrotny w biografii Johanna Georga Hamanna (1730-1788). To, co się wtedy wydarzyło w stolicy Anglii, ma znaczenie nie tylko dla jego królewieckiego adwersarza Immanuela Kanta. Londyńskie nawrócenie Hamanna czynni go krytykiem „oświeceniowej filozofii religii”. Jego Gedanken über meinen Lebenslauf należy wymienić w jednym szeregu z Confessiones św. Augustyna. Hamann zasługuje na szczególną uwagę w kontekście dyskursu „powrotu do religii” i „nowego ateizmu”. Wykonana przez niego około 1750 r. prekursorska analiza zinstytucjonalizowanej władzy „publiczności” ma wyjątkowe znaczenie, ponieważ podejmuje on próbę łączenia chrześcijańskiego przesłania z nowym rozumieniem rzeczywistości, stając się tym samym inspiracją dla Sørena Kierkegaarda. W osiemnastowiecznych debatach Hamann bronił egzystencji jednostki przed atakiem anonimowych sił. Z punktu widzenia historii duchowości godne odnotowania jest również to, że filozof odniósł się do Hume’owskiej krytyki metafizyki. London 1758: das ist der Dreh- und Angelpunkt in Johann Georg Hamanns (1730-1788) Biografie. Was sich in der englischen Hauptstadt ereignet, besitzt nicht bloß für Immanuel Kant, seinen Königberger Mitbürger und Antipoden, Bedeutung. Hamanns Londoner Bekehrung macht ihn zum Kritiker der „Religionsphilosophie der Aufklärung“. Seine Gedanken über meinen Lebenslauf sind in einem Atemzug mit Augustinus’ Confessiones zu nennen. Hamann verdient im Diskurs um die „Wiederkehr der Religion“ sowie um einen „Neuen Atheismus“ geschärfte Aufmerksamkeit. Seine Analyse der sich um 1750 institutionalisierenden Macht von „Öffentlichkeit“ besitzt wegweisende Bedeutung. Denn er versucht, die christliche Botschaft in einem neuen Verständnis von Wirklichkeit zur Sprache zu bringen; er wird damit zum Anreger Søren Kierkegaards. Es ist die Existenz des Einzelnen, die Hamann gegenüber der Vereinnahmung durch anonyme Mächte („Man“) in den Debatten des 18. Jahrhunderts verteidigt. Dass sich der Glaubens-Denker dabei auf die Metaphysik-Kritik David Humes bezieht, erweist sich als geistesgeschichtlich folgenreich.
London, 1758 is a turning point in the life of Johann Georg Hamann (1730-1788). What happened that year in England’s capital was meaningful, and not just for Immanuel Kant, his adversary in Königsberg – Hamann’s London conversion turned him into a critic of the “Enlightenment philosophy of religion”. His Gedanken über meinen Lebenslauf should be considered as analogous to Augustineʼs Confessions. Hamann merits special attention in the context of the discourse of the “return of religion” and “New Atheism.” The groundbreaking analysis of the institutionalised power of “the public” (Öffentlichkeit), which he performed around the year 1750, is of exceptional importance because it attempts to combine the Christian message with a new understanding of reality, thereby becoming a source of inspiration for Søren Kierkegaard. In eighteenth-century debates, Hamann defended the individual’s existence from its appropriation by anonymous forces. From the point of view of the history of spirituality, it is also important to mention the fact that the philosopher referred to Hume’s criticism of metaphysics.
London 1758: das ist der Dreh- und Angelpunkt in Johann Georg Hamanns (1730-1788) Biografie. Was sich in der englischen Hauptstadt ereignet, besitzt nicht bloß für Immanuel Kant, seinen Königberger Mitbürger und Antipoden, Bedeutung. Hamanns Londoner Bekehrung macht ihn zum Kritiker der „Religionsphilosophie der Aufklärung“. Seine Gedanken über meinen Lebenslauf sind in einem Atemzug mit Augustinus’ Confessiones zu nennen. Hamann verdient im Diskurs um die „Wiederkehr der Religion“ sowie um einen „Neuen Atheismus“ geschärfte Aufmerksamkeit. Seine Analyse der sich um 1750 institutionalisierenden Macht von „Öffentlichkeit“ besitzt wegweisende Bedeutung. Denn er versucht, die christliche Botschaft in einem neuen Verständnis von Wirklichkeit zur Sprache zu bringen; er wird damit zum Anreger Søren Kierkegaards. Es ist die Existenz des Einzelnen, die Hamann gegenüber der Vereinnahmung durch anonyme Mächte („Man“) in den Debatten des 18. Jahrhunderts verteidigt. Dass sich der Glaubens-Denker dabei auf die Metaphysik-Kritik David Humes bezieht, erweist sich als geistesgeschichtlich folgenreich.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 5; 33-46
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Idee filozofii społecznej Thomasa Hobbesa w późniejszych koncepcjach filozofii dziejów
The Ideas of Social Philosophy of Thomas Hobbes in the Later Theories of the Philosophy of History
Autorzy:: Kopciuch, Leszek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488194.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: filozofa dziejów
ludzka natura
T. Hobbes
I. Kant
F. Nietzsche
L. Gumplowicz
S.I. Witkiewicz (Witkacy)
O. Spengler
F. Fukuyama
philosophy of history
human nature
Opis:: W artykule zostały przedstawione główne motywy filozofii społecznej Thomasa Hobbesa, które były kontynuowane w późniejszych stanowiskach filozofii dziejów. Są to następujące motywy: 1) pogląd mówiący o egoistycznej i konfliktowej ludzkiej naturze oraz społecznej i historycznej roli takich uczuć jak zazdrość, współzawodnictwo, ambicja i zawiść; 2) teoria „prostej” zależności między budową ludzkiej natury a przebiegiem życia historycznego; 3) pogląd mówiący o niesamodzielności motywacji moralnych; 4) teza mówiąca o instrumentalnym charakterze rozumu. W szczególności analizowane są koncepcje Kanta, Nietzschego, Gumplowicza, Witkiewicza, Spenglera oraz Fukuyamy.
In this paper the main ideas of the social philosophy of Thomas Hobbes are presented, and particularly the motives continued in the later theories of the philosophy of history. There are the following ideas: 1) theory of the egoistic human nature and social and historical importance of such feelings as jealousy, rivalry, ambition and envy; 2) theory of the “simple” relation between structure of the human nature and process of the historical life; 3) theory of the dependence of the moral motivations; 4) thesis about instrumental character of reason. Particularly, the positions of Kant, Nietzsche, Gumplowicz, Witkiewicz, Spengler and Fukuyama are analyzed.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 29-47
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: O argumencie moralnym za istnieniem Boga
On the Moral Argument for the Existence of God
Autorzy:: Wojtysiak, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015607.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: argumenty na istnienie Boga
moralność (etyka)
Immanuel Kant
rekonstrukcja logiczna (logika)
najwyższe dobro
szczęście
arguments for the existence of God
morality (ethics)
logical reconstruction (logic)
the ultimate good
happiness
Opis:: The text analyses various examples of moral arguments for the existence of God. Taking advantage of the ideas from the writings of Kant and his interpreters, we sought to reconstruct them logically, conferring on them a form as reliable as possible. All the arguments have been divided into three groups: practical version, theoretical version, mixed version (thought to be optimal).1) Practical version. It starts from our desires, beliefs, obligations etc. and combines them with desires, beliefs, and obligations with regard to God. There are different varieties of this version. We have discussed in more detail its deontic variety based on the assumption: „we should carry out the ultimate good” (the state of happiness conditioned by virtue). Owing additional assumptions (conceptual and psychological) and corresponding simple logical operations we arrive at the conclusion: „we should believe that God exists.” Reliability, however, of such a week conclusion is undermined by the ambiguous character of the statement „we should carry out the ultimate good.” Rather, we should say that we are obliged to carry out moral law, and thereby expect a just reward. Faith in God is conducive to such efforts, inasmuch as they refer to the morality comprehended in a maximalist manner, justice, and happiness.2) Theoretical version. We have pinpointed its two varieties: „the requirement of the lawgiver” and „the requirement of justice.” In the first variety on the basis of the existence of morality we deduce the existence of God as its „author,” for no other creature has a corresponding power, moral and metaphysical, to establish (execute) universal and unconditional moral obligations. In the second variety God appears to safeguard the carrying out a just reward (punishment, inherent in morality itself) for the satisfaction (violation) of these obligations. The debate about the value of the first argument is reduced to the debate about whether morality is indeed characterised by such features whose existence cannot be explained without reference to God. The main debate connected with the second argument is whether the fact of morality entails the ontic (not only deontic) necessity of a just judgement (and its related reward or punishment) of those who are submitted to morality.3) Mixed version. According to some varieties of the practical version, it takes on a human desire to reach the ultimate good at the point of departure. This desire, natural and right, regards the existence of this good as an indicator. Hence it is possible to transfer from the practical sphere to the theoretical one. If it is well-known that the ultimate good exists, we can ask about its cause. Reasoning – similar to the one given in the previous point – leads to a belief that God is this cause. One may doubt, however, whether our natural and right desires are always reliable indicators that their objects exist.4) The above analyses have unveiled the assumptions and difficulties of all the versions of the family of arguments under consideration. Does this mean that the arguments are not efficient? Not in the least. This means only that they are efficient under certain conditions. These conditions, like anything in philosophy, make up the object of everlasting debates.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 391-428
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "KANT" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język