Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "kapitalizm," wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Ekumeniczna krytyka kapitalizmu - wybrane podejścia
Ecumenical Criticism of Capitalism: Selected Approaches
Autorzy:
Kopiec, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036708.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ekumenizm
kapitalizm
kryzys
reformacja
wyznanie
ecumenism
capitalism
crisis
reformation
confession
Opis:
Ruch ekumeniczny od samego początku akcentował konieczność społecznego zaangażowania. W ostatniej dekadzie znalazło to swe odzwierciedlenie w mocnej krytyce kapitalistycznego porządku społecznego. Artykuł omawia wybrane przykłady krytycznych interpretacji kapitalizmu: Wyznanie z Akry Światowej Wspólnoty Kościołów Reformowanych z 2004 r.. program ekonomii życia Światowej Rady Kościołów oraz ekumeniczny projekt radykalizacji Reformacji z 2014 r. Dąży do wykazania zbieżności w przyjętych założeniach teologicznych i filozoficznych omawianych podejść. Stawia również pytanie o podobieństwa między prezentowanymi refleksjami organizacji ekumenicznych i nauczaniem papieża Franciszka.
The ecumenical movement from the very beginning stressed a significance of the social commitment. It is reflected in the last decade in the harsh criticism of the capitalist social order. Article discusses selected examples of the critical ecumenical interpretation of capitalism: the Accra Confession by the World Communion of Reformed Churches (2004), the programme of economy of life by the World Council of Churches and the radicalizing Reformation ecumenical project (2014). It aims to demonstrate convergences in the theological and philosophical assumptions of the discussed approaches. Furthermore, it asks about similarities between the presented ecumenical reflections and the teaching of the Pope Francis.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 7; 151-166
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idolatria kapitalizmu w perspektywie teologii luterańskiej
The Idolatry of Capitalism in the Perspective of the Lutheran Theology
Autorzy:
Kopiec, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035280.pdf
Data publikacji:
2019-11-07
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
protestantyzm
kapitalizm
idolatria
mamonizm
Protestantism
capitalism
idolatry
mammonism
Opis:
Jednym z bardziej rozpowszechnionych w społeczeństwie przekonań socjologicznych jest teza Maxa Webera o genetycznym związku między protestantyzmem i kapitalizmem. Jej rozpowszechnienie prowadzi niekiedy do fałszywych sądów. Za takie uproszczenie można uznać opinię, że za wyłonienie się kapitalistycznego porządku społecznego odpowiada teologia Lutra. Artykuł dąży do wyjaśnienia twierdzenia, że Marcina Lutra nie można uznać za inspiratora kapitalizmu, pokazuje również, jakie są najważniejsze teologiczne obszary, w których reformator przedstawia swoją myśl dotyczącą porządku ekonomicznego. W tle tego głównego celu opracowanie pokrótce przedstawia zarys szczególnego poglądu, szeroko rozpowszechnionego w różnych koncepcjach dotyczących kapitalizmu i rozważających go w perspektywie religijnej. Prezentuje dwa ujęcia, które należą do najbardziej znanych przykładów takiego myślenia: pojmowanie kapitalizmu jako religii Waltera Benjamina oraz ustalanie współzależności między kapitalizmem a protestantyzmem Maxa Webera.
One of the most common sociological convictions is the Weber’s thesis about the genetic relationship between Protestantism and capitalism. The proliferation of this thesis at times leads to false premises as for instance the opinion that the capitalist social order has emerged from the Luther’s theology. The article aims to answer the question of Luther’s contribution to capitalism, it also shows the crucial theological aspects of the Luther’s teaching on economic order. Furthermore, it presents specific and widely spread views which considers capitalism in the religious perspective: that of Walter Benjamin and that of Max Weber.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 7; 167-182
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
U źródeł myśli libertariańskiej
At the Sources of Libertarian Thought
Autorzy:
Maziarz, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488821.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
libertarianizm
minarchizm
anarchokapitalizm
anarchizm
kapitalizm
wolność
jednostka
libertarianism
minarchism
anarcho-capitalism
anarchism
capitalism
freedom
individual
Opis:
Artykuł traktuje o libertarianizmie, jego genezie, źródłach i odłamach. Jest to stosunkowo młody ruch ideowo-polityczny. Libertarianie szczególny nacisk kładą na prawa jednostki do własności prywatnej i indywidualizm. Mają krytyczny ogląd instytucji państwa, wyrażający się w postulacie radykalnego ograniczenia jego uprawnień (minarchizm) lub też jego demontażu (anarchokapitalizm). Minarchizm i anarchokapitalizm stanowią dominujące nurty współczesnego libertarianizmu. Minarchiści opowiadają się za tym, żeby kompetencje państwa zostały zawężone do minimum – powinno ono sprawować pieczę nad wymiarem bezpieczeństwa (wojsko, policja, sądownictwo) i całkowicie powściągnąć ingerencję w gospodarkę. Anarchokapitaliści z kolei stoją na stanowisku, że instytucja państwa powinna zostać zniesiona. Uznają oni bowiem, że nie sposób pogodzić wolności jednostki i prawa do własności prywatnej w ramach państwa – nawet takiego, którego władza sprowadza się do zawiadywania sektorami zaznaczanymi przez minarchistów. Radykalni libertarianie spod znaku anarchokapitalizmu są zdania, że wszelkie uprawnienia państwa powinny zostać przekazane prywatnej inicjatywie.
In this paper the author presents the Libertarian Thought in the perspective of its genesis and interpretations. Libertarianism is an young ideological movement focused on rights of an individual (like the right to property). It has the critical attitude towards authority what is expressed in the postulate of radical limitation of its powers (Minarchism) or its dismantling (Anarcho-capitalism). In the approach of minarchists, the state have the only one responsibility: it should supervise on security dimension by management of armed forces, police and judiciary. Anarchocapitalists claim that the institution of state should be abolished. They recognize the fact that there is no way to reconcile individual liberty and the right to private property within the state— even in situation where state is focused on dimension of security. Radical libertarians with anarcho-capitalist inclination maintain that all powers of the state should be transmitted to the private sector.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 4; 115-127
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Birth of Economic Science During the Italian-Scottish Enlightenment: Two Paradigms Compared
Autorzy:
Zamagni, Stefano
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1831352.pdf
Data publikacji:
2021-03-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ekonomia polityczna
ekonomia obywatelska
kapitalizm rynkowy
solidarność
braterstwo
political economy
civil economy
market capitalism
solidarity
fraternity
Opis:
The essay pursues a double aim. On the one hand, it offers a comparative analysis of the two main economic paradigms of the Enlightment period, i.e. the political economy one, associated with the name of Adam Smith, and thecivil economy one, associated to the name of Antonio Genovesi. On the other hand, it gives reasons why, in the last quarter of a century, the civil economy paradigm is gaining more and more grounds. The paper ends up with some considerations on the major drawbacks of libertarian individualism in the present epoch.
O narodzinach nauk ekonomicznych w okresie włoskiego i szkockiego oświecenia: porównanie dwóch paradygmatów Autor artykułu postawił sobie dwa cele. Po pierwsze, proponuje analizę porównawczą dwóch głównych paradygmatów ekonomicznych funkcjonujących w okresie oświecenia, tzn. paradygmatu ekonomii politycznej kojarzonego z Adamem Smithem i ekonomii obywatelskiej związanej z osobą Antonia Genovesiego. Po drugie, autor podaje przyczyny, dla których w ostatnim ćwierćwieczu paradygmat ekonomii obywatelskiej zyskuje na popularności. W końcowej części artykułu autor przedstawia przemyślenia na temat najpoważniejszych wad libertariańskiego indywidualizmu obserwowanego współcześnie.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2020, 48, 2; 5-28
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Personal Meditation on the Cultural Ecumenism of the Romanian Orthodox Immigrants in Western Europe
Refleksja na temat ekumenizmu kulturowego prawosławnej imigracji rumuńskiej w Europie Zachodniej
Autorzy:
Tăut, Mădălin Vasile
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108743.pdf
Data publikacji:
2022-08-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
imigranci
kapitalizm
uniwersalność
prawosławie
bigotyzm
solidarność
immigrants
capitalism
versatility
orthodoxy
bigotism
solidarity
Opis:
Migration of peoples is a phenomenon whose existence is lost in the mist of history. People have always traveled from one country to another for political, economic, social, cultural, climatic or demographic reasons, and the story continues also today. The intention of this essay is not to analyze the migration of the Orthodox Romanians from a strictly historical or sociological perspective, because numerous scientific studies have already been written on this topic, but rather to understand their process of soul alienation. Therefore, after making a mention of the social and economic evolution of Western society by moving from one system of philosophical values to another, which practically marked its thinking and development, I will try to explain the versatility of the Romanian Orthodox in terms of their desire for material prosperity, by assuming the culture of the capitalist economy, with the risk of giving up even only apparently the values inherited by birth and Christian tradition.
Migracje ludności są zjawiskiem, którego istnienie ginie w mrokach historii. Ludzie zawsze przemieszczali się między krajami, z przyczyn politycznych, ekonomicznych, społecznych, kulturowych, klimatycznych czy demograficznych, i ta historia trwa do dzisiaj. Zamiarem tego opracowania nie jest analiza migracji prawosławnych Rumunów ze ściśle historycznej czy też socjologicznej perspektywy, zwłaszcza, że temat ten był przedmiotem licznych badań, ale raczej zrozumienie procesu ich duchowej alienacji. Po krótkiej refleksji na temat społecznej i ekonomicznej ewolucji społeczeństwa zachodniego, poprzez przejście z jednego systemu wartości filozoficznych do innego, które w praktyce oznaczają ich myślenie i rozwój, artykuł zmierza do wyjaśnienia postaw prawosławnych Rumunów w znaczeniu ich dążenia do sukcesu materialnego, poprzez afirmację kapitalizmu i akceptację utraty, choćby pozornie, wartości przekazywanych w tradycji chrześcijańskiej.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 7; 61-74
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekonstrukcja i perspektywa wielkiego powrotu. Postmodernizm a krytyczna analiza kapitalizmu w ujęciu Daniela Bella
Deconstruction and Perspective of a Great Come-back. Postmodernism and a Critical Analysis of Capitalism in Daniel Bells Approach
Autorzy:
Pawliszak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1858022.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
postmodernizm
kapitalizm
teoria socjologiczna
sekularyzacja
postmodernism
capitalism
sociological theory
secularization
Opis:
The postmodernist turn is connected with criticism of the positivist paradigm of sociology that has prevailed until now. Proposing the thesis that a fundamental social change has occurred, its supporters say that in such a situation the modernist notions used up till now in sociology have become inadequate. They postulate their radical transformation, so as to enable them to describe the emergent and dynamic reality of the postmodernist period. After rejecting the scientist standards of precision and the technical language sociology is to be included in a broad social discourse in order to support pluralism and tolerance with the help of literary means. Daniel Bell's sociology, forming an alternative for the two competing paradigms, allows one to look at them as realisation of two opposite methodological options: presenting a full range and complexity of the phenomenon – an exact description and reductive explanation. Rejecting the limitations of the scientistic methodology Bell presents a sociology that is engaged in social change, critical of both the modernist and postmodernist postulates. The perspective of a “great come-back” to the sacred sources of culture that he outlines is a neo-conservative alternative for the postmodernist perspective of diffusion and deconstruction.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 1999, 27, 1; 101-118
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczność i historia, czyli pieniądz i krew. Ekonomia w Vade-mecum Norwida
Society and history, or money and blood. Economy in Norwid’s Vade-mecum
Autorzy:
Gadamska-Serafin, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17932355.pdf
Data publikacji:
2021-11-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pieniądz w literaturze XIX wieku
ekonomia
kapitalizm
Cyprian Norwid
Vade-mecum
money in nineteenth-century literature
economy
capitalism
Opis:
Temat pieniądza zajmuje w Vade-mecum poczesne miejsce, proporcjonalnie do pozycji, jaka przypadła finansom i ekonomii w koncepcjach polityczno-społecznych oraz filozoficznych XIX stulecia. Tematyka „kapitałowa” pojawia się między innymi w takich ogniwach cyklu, jak Socjalizm, Larwa, Stolica, Prac-czoło, Syberie, [Co słychać?], Nerwy. Norwidowskie opus magnum kształtowało się w atmosferze wielkiego przesilenia gospodarki kapitalistycznej: kryzysu światowego po wojnie secesyjnej (1866), którego skutki pokazał w pierwszym tomie swego Kapitału (1867) Marks. Słynna publikacja niemieckiego ekonomisty stanowi ważny, choć w sensie ideowym – biegunowo odległy, kontekst Norwidowskiego cyklu. Ważną inspiracją były natomiast dla poety czytane w latach 40. dzieła Proudhona i zapewne innych socjalistów utopijnych (może Owena), proponujące rezygnację z dotychczasowych form pieniądza jako antidotum na kryzysy ekonomiczne i nędzę mas. W liście Norwida z 15 lipca 1867 roku (PW , IX, 297) pojawia się ponadto ślad lektury rozprawy Augusta Cieszkowskiego pt. Du Crédit, et de la Circulation (Paris 1839) oraz dowód kontaktów autora Vade-mecum z ekonomistą Ludwikiem Wołowskim, współzałożycielem i dyrektorem paryskiego banku Crédit Foncier de France (zał. w r. 1852), którzy przenieśli do Francji Napoleona III genialne pomysły kredytowe księcia Druckiego-Lubeckiego. Norwid podejmuje w Vade-mecum polemikę zarówno z utopijnymi pomysłami socjalistycznej gospodarki bezpieniężnej, jak i z polskimi koncepcjami organicystycznymi, osadzonymi na ekonomii zysku i wizji sukcesu gospodarczego. Dostrzega ich oderwanie od Dekalogu, kategorii „sumienia” i chrześcijańskiej soteriologii. Vade-mecum staje się próbą (romantyczną i chrześcijańską) przywrócenia spraw pieniężnych do ich pierwotnego kontekstu: idealnego i duchowego.
The subject of money occupies a prominent place in Vade-mecum, reflecting the significance of finance and economy in socio-political and philosophical theories of the nineteenth century. The question of “capital” emerges in many poems from the cycle, e.g. in “Socjalizm” [Socialism], “Larwa” [The Larva], “Stolica” [Capital City], “Prac-czoło” [The-Forehead-of- Labor]“Syberie” [Syberias], “(Co słychać?)” [How are you?] and “Nerwy” [Nerves]. Norwid’s opus magnumwas written in the period of intense changes in capitalist economy, notably in the wake of the global crisis following the American Civil War (1866), whose consequences are discussed by Marx in the first volume of Capital (1867). The famous publication by the German economist constitutes an important context for Norwid’s cycle, although the two are worlds apart in ideological terms. The poet was nevertheless greatly inspired by Proudhon’s works, which he read in the 1840s alongside other utopian socialists (possibly Owen), who would propose abandoning money in its traditional form as an antidote to economic crises and mass poverty. Additionally, Norwid’s letter dated 15 July 1867 (PW IX, 297) contains a trace of the poet’s reading of August Cieszkowski’s treatise Du Crédit, et de la Circulation (Paris 1839) and proof of contacts with the economist Ludwik Wołowski, co-founder and director of the Parisian bank Crédit Foncier de France (established in 1852). The above two men introduced some of the brilliant credit ideas developed by Prince Drucki-Lubecki to the France of Napoleon III . In Vade-mecum Norwid polemicizes both with utopian concepts of a socialist, moneyless economy and with Polish organicist ideas basing on profit economy and visions of economic success. Norwid recognized their departure from the Decalogue, the category of “conscience,” and Christian soteriology. In this sense, Vade-mecum becomes a Romantic and Christian attempt to return the question of money to its original context: that of ideals and spiritual life.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2021, 39; 249-291
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacja między pracą a kapitałem w społecznym nauczaniu Kościoła. Wprowadzenie do problematyki
The Relationship Between Labour and Capital in the Social Teaching of the Church. Introduction to the Issues
Autorzy:
Święs, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1797923.pdf
Data publikacji:
2020-09-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
katolicka nauka społeczna
kapitał
kapitalizm
praca ludzka
partycypacja pracownicza
catholic social teaching
capital
capitalism
employee participation
human work
Opis:
Zamiarem autora było ukazanie stanowiska Kościoła wobec ważnego wymiaru kwestii społecznej, jakim jest relacja pomiędzy pracą i kapitałem. W konkluzji stwierdzono, że Kościół w swoim społecznym nauczaniu początkowo nie przeciwstawiał tych dwóch czynników produkcji, ale też nie stawiał priorytetów. Począwszy od Soboru Watykańskiego II społeczne nauczanie Kościoła coraz wyraźniej akcentuje pierwszeństwo pracy przed kapitałem. Największe zasługi na tym polu ma Jan Paweł II. W pespektywie antropologii teologicznej ukazał on personalistyczną wizję osoby, wielką jej godność, a pracę jako powołanie przez Boga i uczestnictwo w jego stwórczym dziele. Osoba ludzka, jako podmiot i sprawca ma zawsze pierwszeństwo przed środkami materialnymi. Ta zasada powinna przyświecać reformom życia gospodarczego na poziomie tworzenia ogólnych ram politycznych, wewnętrznej organizacji wielkich korporacji oraz małych przedsiębiorstw.
The author aimed at showing the position of the Church towards an important dimension of the social issue, which is the relationship between labour and capital. The conclusion was that the Church in her social teaching did not initially oppose these two factors of production, but also did not identify new priorities. Since the Second Vatican Council, the Church social teaching emphasized the priority of labour over capital. The pope John Paul II achieved the best efforts in this field. In the theological and anthropology perspective, he showed the personalistic aspect of a person, his great dignity, and work as a calling by God and participation in his creative work. The human person, as subject and perpetrator always takes precedence over material means. This principle should guide the reforms of economic life at the level of creating a general political framework, internal organization of large corporations and small enterprises.
Źródło:
Kościół i Prawo; 2020, 9, 1; 117-132
0208-7928
2544-5804
Pojawia się w:
Kościół i Prawo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trudny związek demokracji i wolnego rynku w warunkach deglobalizacji. Perspektywa katolickiej nauki społecznej
The complicated relationship between democracy and free market in globalization. The catholic church social doctrine perspective
Autorzy:
Dylus, Aniela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788628.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
demokracja
wolny rynek
kapitalizm
globalizacja
deglobalizacja
katolicka nauka społeczna
democracy
free market
capitalism
globalization
deglobalization
Catholic Church Social Doctrine
Opis:
W artykule podejmuje się pytanie, czy teza o związku demokracji i wolnego rynku obowiązuje także w warunkach deglobalizacji. Dotychczas koniunkcję autorytarnych reżimów politycznych z liberalnym systemem gospodarczym traktowano jako wyjątki od reguły. Osłabiony dziś związek demokracji i wolnego rynku prezentujemy z „perspektywy katolickiej nauki społecznej”. W punkcie wyjścia pokazujemy, na czym opiera się przekonanie o współzależności wolnego rynku i demokracji oraz narastanie kryzysu „demokratycznego kapitalizmu”. Następnie omawiamy te związane z globalizacją przemiany gospodarcze, które w konsekwencji osłabiają demokrację. Rezultatem społecznego niezadowolenia ze skutków globalizacji są próby jej zahamowania. Pojawia się jednak pytanie, czy w ogóle jest to możliwe. Dopiero po uchyleniu tej wątpliwości następuje charakterystyka symptomów deglobalizacji. Jeśli gospodarczą globalizację cechuje maksimum rynkowej wolności, to z deglobalizacją wiążemy jej ograniczenie. Rozważania zamyka próba ustalenia, czy to osłabienie rynkowej wolności przekłada się na kondycję demokracji.
The aim of the paper is to address the question of the relationship between democracy and free market in the framework of deglobalization. So far, the relationship between the authoritarian regimes and liberal economy system has been regarded as the exception to the rule. The weakening now relationship between democracy and free market is presented in this paper from the perspective of the Catholic Church Social Doctrine. At the beginning, the basis of the relationship between free market and democracy and the crisis of the “democratic capitalism” are depicted. The economic changes connected with globalization that undermine the democracy are also discussed. The social discontent caused by globalization results in the attempts to hinder this process. There is a question, though, whether it is possible to do it. Then, the characteristics of deglobalization symptoms is given. If economic globalization is characterized by the maximum of market freedom so deglobalizaton can be connected with its constraint. At the end, it is considered whether the weakening of free market has an impact on the condition of political democracy.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2019, 47, 4; 5-30
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Max Weber und die Innerweltliche Askese
Max Weber i asceza wewnątrz świata
Autorzy:
Kuttner, Heinz-Georg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38718730.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kapitalizm zachodni
ekonomia
racjonalność
etyka protestantyzmu
socjologia religii
polityka
asceza
western capitalism
economics
rationality
Protestant ethics
sociology of religion
politics
asceticism
Opis:
Osoba i dzieła Maxa Webera wzbudzają do dzisiaj duże zainteresowanie wielu analiz etyczno-filozoficzno-ekonomicznych. Kilka danych historycznych, nieznanych zapewne polskiemu czytelnikowi, rzuca nowe światło na centralne zagadnienia myśli Webera, jak np. związek pomiędzy procesami racjonalizacyjnymi zachodniego kapitalizmu a prawnymi, społecznymi i kulturalnymi sposobami istnienia człowieka: Dlaczego właśnie w Europie doszło do powstania gospodarki kapitalistycznej? Czy ta forma gospodarowania była konieczna? W protestantyzmie, przede wszystkim Johna Calvina, Weber upatruje najgłębszej przyczyny nowożytnego sposobu myślenia ekonomicznego. Jedną z tez Webera jest dostrzeganie w religii „momentu racjonalności”, dopomagajacej człowiekowi w tworzeniu własnego i całościowego poglądu na świat. Jednak wskutek „dynamiki w przepływie kapitału, zwiększającej się biurokracji, różnicującej się administracji, intelektualizacji” życia ludzkiego wzrasta „przepaść” pomiędzy światem zsekularyzowanym a treściami religii. Jako rozwiązanie tej problematyki Weber zaproponował naukę wolną od wartości, by według niego ustanowić realny pomost porozumienia dla tak przeciwstawnego świata. Przeciwieństwo istnieje − według tego myśliciela − także pomiędzy etyką obiektywną a etyką odpowiedzialności, którą można nazwać etyką polityczną, uzależnioną ostatecznie od jej użyteczności. Tę etykę R. Spaemann nazwał także „utylitarystyczną”. Stanowisko to zarówno w wymiarze systematycznym, jak też historycznym okazuje się m.in. dla ekonomii, prawa i polityki niewystarczalne, co potwierdza choćby druga wojna światowa oraz jej negatywne skutki w powojennym okresie rozwoju ludzkiej cywilizacji.
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2005, 1, 1; 53-74
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlachcic mieszczaninem? Zmiany społeczne na przykładzie wybranych bohaterów XIX-wiecznych powieści realistycznych. Przypadek niemiecki i polski
The Gentleman Bourgeois? Social Changes on the Example of Selected Characters of Nineteenth-Century Realistic Novels: A German and a Polish Case
Autorzy:
Cymbrowski, Borys
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832999.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
XIX wiek
powieść realistyczna
bohater literacki
szlachta
mieszczaństwo
szlachcic
mieszczanin
kapitalizm
19th century
realistic novel
literary character
nobility
bourgeoisie
gentleman (nobleman)
bourgeois (burgher)
capitalism
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą analizy dwóch wybranych postaci powieściowych: barona Rothsattela z Soll und Haben Gustava Freytaga i Stanisława Wokulskiego z Lalki Bolesława Prusa, uwikłanych w działanie kapitalizmu – jeden we wschodniej części ówczesnych Prus, drugi zaś w warunkach Królestwa Kongresowego. Obie powieści opowiadają o różnicach stanowych, konieczności rezygnacji (przynajmniej częściowej) z dotychczasowego stylu życia, a ich dwaj bohaterowie łączą w sobie cechy szlacheckie i mieszczańskie i – co bardzo ciekawe – w obydwu przypadkach można zastanawiać się nad proporcjami „szlachcica” i „mieszczanina” w ich osobach. Idea analizy postaci literackich pod kątem ich położenia pomiędzy szlachtą a mieszczaństwem została zainspirowana lekturą prac Norberta Eliasa, przede wszystkim zaś jego Die höfische Gesellschaft („Społeczeństwa dworskiego”) .
The article is an attempt to analyze two selected novel characters: baron Rothsattel from Soll und Haben (“Debit and Credit”) by Gustav Freytag and Stanisław Wokulski from Lalka (“The Doll”) by Bolesław Prus, entangled in the workings of capitalism — the one in the eastern part of the then Prussia, and the other in the conditions of the Kingdom of Poland as part of the Russian Empire. Both novels discuss status and class differences, the necessity of resignation (at least partially) from the current lifestyle, as their respective characters combine “gentleman” and “bourgeois” traits and — what is very interesting — in both cases one may wonder about the proportions of a “gentleman” and a “bourgeois” in them. The idea of analyzing literary characters in terms of their position between nobility and bourgeoisie was inspired by reading the works of Norbert Elias, especially Die höfische Gesellschaft (“The Court Society”).
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 45, 4; 187-209
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historicizing Contemporary Capitalism: Future Retrospection and Temporal Estrangement in Kim Stanley Robinson’s New York 2140 and Nora K. Jemisin’s Emergency Skin
Historyzacja współczesnego kapitalizmu w literaturze fantastycznonaukowej: Retrospekcja spekulatywna i wyobcowanie poznawcze w powieści New York 2140 Kima Stanleya Robinsona i noweli Emergency Skin Nory K. Jemisin
Autorzy:
Gilarek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341683.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
fantastyka naukowa
historyzm
kapitalizm
wyobcowanie poznawcze
utopia
dystopia
science fiction
historicity
capitalism
cognitive estrangement
Opis:
The paper looks at the historicizing approach adopted in two recent science-fiction books: Kim Stanley Robinson’s novel New York 2140 (2017) and Nora K. Jemisin’s novella Emergency Skin (2019). In both, the authors’ present is approached from the vantage point of a speculatively posited future and looked upon as the historical past of the text. The hypothesized temporal distance is meant to challenge and recalibrate the reader’s perception of contemporary capitalism. Based on Robinson’s and Jemisin’s narratives, the paper discusses the historicity and mimetic potential of science fiction, manifested in the genre’s ability to situate the present as part of a historical process for an enhanced understanding of contemporary trends and their projected trajectories. In the two texts, the dichotomy between the envisioned future and the present-as-past is paralleled by a utopian/dystopian dialectic, wherein the reality of late capitalism is unequivocally identified as dystopian. The utopian and science-fiction perspectives combined produce the effect of cognitive estrangement, which entails a perceptual renewal with regard to capitalism, whose alleged incontestable status is challenged by the exposure of its historical mutability. The aim of the analysis is to demonstrate that historicizing contemporary capitalism within science fiction may challenge the ideological hegemony of neoliberalism, expose its dystopian features, and indicate possibilities for the transformation of a system that proclaims to have no alternatives. Such historicization may produce an epistemic shift in the reader’s perception of the contemporary socioeconomic reality, by emphasizing both its unrecognized flaws and its (r)evolutionary potential.
Celem artykułu jest analiza historyzującej perspektywy przyjętej w dwóch opublikowanych w ostatnich latach tekstach fantastycznonaukowych: powieści Kima Stanleya Robinsona New York 2140 (2017) i noweli Nory K. Jemisin Emergency Skin (2019). W obydwu tych tekstach teraźniejszość autorów ukazana jest z punktu widzenia przedstawionej w nich przyszłości i postrzegana jako historyczna przeszłość rzeczywistości przedstawionej. Hipotetyczny dystans czasowy ma umożliwić zakwestionowanie i rekalibrację sposobu postrzegania przez czytelnika współczesnego kapitalizmu. Opierając się na tekstach Robinsona i Jemisin, artykuł omawia historyzm i mimetyczny potencjał literatury fantastycznonaukowej, przejawiający się w sposobie, w jaki sytuuje ona teraźniejszość jako element procesu historycznego. Zabieg ten ma na celu uzyskanie lepszego zrozumienia współczesnych trendów i przewidywanych trajektorii ich rozwoju. W obu tekstach dychotomii między wyobrażoną przyszłością a pozaliteracką teraźniejszością odpowiada dialektyka utopijno-dystopijna, w której rzeczywistość późnego kapitalizmu jest jednoznacznie identyfikowana jako dystopijna. Połączenie perspektywy utopijnej i fantastycznonaukowej daje efekt wyobcowania poznawczego, który pociąga za sobą odnowę percepcyjną w odniesieniu do kapitalizmu, którego rzekomo niepodważalny status jest zakwestionowany przez ujawnienie jego historycznej zmienności. Celem analizy jest wykazanie, że uhistorycznianie współczesnego kapitalizmu w ramach science fiction może podważyć ideologiczną hegemonię neoliberalizmu, obnażyć jego dystopijne cechy i wskazać możliwości przekształcenia systemu, który opiera się na założeniu, że nie ma wobec niego alternatyw. Taka historyzacja może wywołać epistemiczną przemianę w postrzeganiu przez czytelnika współczesnej rzeczywistości społeczno-gospodarczej, podkreślając zarówno jej niedostrzegane dotąd defekty, jak i jej (r)ewolucyjny potencjał.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 11; 37-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies